Hoe onwaarschijnlijkst het voor ons huidig geslacht,ook moge klinken ,aldus de spreker,wij waren een Zeevaardersvolk.In de loop der geschiedenis,ging deze economische activiteit en andere ontwikkelingen aan het tanen. De traditie werd voortgezet door ons moedig vissersvolk. Nochthans zijn we geen viseters,zulks zal blijken uit hier volgende cijfers. Het visverbruik in 1939 beliep nagenoeg 42.000 ton ( uitsluitend ,haring, sprot, en garnalen.) Aan rechtstreekse invoer van de kust hadden wij 39.000 ton voor een waarde van 1.230.000 frank,met een gemiddelte prijs van fr. 3.50 per K.G. Onze invoer bedroeg 6600 ton en uitvoer 3600 ton. Alzo kwamen tot een mager verbruik van 4.5 kg per jaar en per hoofd. Onze vloot bestond uit 519 eenheden met een bruto tonnenmaat van 28.887,81 ton. Onze schepen waren ingedeeld in vijf catgoriën, naarmate de visgronden waarop de vissers hun bedrijf uitoefenden. De visgronden van onze vissers strekten zich uit: 1. voor de hoogvisserij met Ijsland Bereneilanden en de witte zee. 2. het Engels Kanaal 3. Spanje Portugal en Marokko 4. de kust en de garnaalvisserij. Enige stoomtreilers van 140 voet waren ook in de vaart. Onze vloot was een der meest moderne, uitgeruste in de wereld en haar bedrijvigheid ging vanaf het Hoge Noorden tot aan Marokko. De onderscheiden vakscholen leveden een geschoolde bemanning. Toen in 1940 de hoofdgroepering in werking trad, heerste een zeer verwarde toestand op gebied van het aantal schepen, het in en uitvaart der schepen, enz. Men kon met zekerheid zeggen dat voor 50% der schepen onherroepelijk verloren waren of in het buitenland waren o.a. Engeland en Ierland. Wat de markt betreft, hier ging de productie naar de woekerhande, derwijze dat de garnaal afgezet werd tegen 35 à 40 fr. de kilo, gewone vis tegen 60 en 85 fr de kilo. De verantwoordelijke zijn er stillaan toegekomen 200 schepen in de vaart te brengen, waarvan 120 op beurt uitvaren. Met het gevolg dat vanaf 1 april 1941 tot heden, ongeveer 1.030.000 kf garnaal en 500.000 kg vis aan wal is gebracht. Het visgebied gaat enkel over 3.5 mijl vanaf de Kust. De garnaal werd gebracht op 20 fr naderhand 18 fr/kg aan de verbruiker. Wie bekomt deze waar? Een vergelijking met de normale cijfers zal elkeen duidelijk maken dat de regeling der markt voor de verantwoordelijken zeer ingewikkeld was. De producten werden bezonder afgezet in de grootsteden en nijverheidscentra's. Naderhand wordt de verdeling uitgebreid tot de gemeenten van 10.000 inwoners. Een belangrijk initiatief werd genomen voor de benutting van die kleine garnalen, die gewoonlijk over boord werden gegooid om daar een soort garnalenpastei van te maken. Er werden reeds proefnemingen gedaan en het resultaat is zeer goed. Het kan als broodsmeersel dienen want het is een soort pastei. Men voorziet de mogelijkheid om binnen korte tijd de productie op te drijven tot 5000 kg per dag. Deze pastei zou ingeblikt worden in een portie van 120 gram. Voor verdere werking der pasteiproducten zal men ook de methode aankleven van diepvriezermethode.
In onze steden laat het gebrek aan ajuin zich sterk voelen; De eigen opbrengst dekt,inderdaad,slechts een klein deel van het gebruik; Schromelijk hoge prijzen zijn het gevolg van de ajuin is immers voor de bereiding van de meeste oorlogsschotels een onmisbare groenten geworden.Ook de fabrikanten van vlees en visconserven maken jacht op ,door de bemoeiingen van de hoofdgroeppering werd ongeveer 1 mikjioen kilo ajuin uit Hongarije ingevoerd,werd verdeeld onder Winterhulp ,de vee rn visconserven fabrieken,en de importeurs. Hongarije heeft deze uitvoer stopgezet en er bestaat weinig kans dat de verzendingen zouden hervat worden.
Sedert geruime tijd was de aandacht van de politie en van de kontrole diensten gevestigd,op het huis bewoond door een handelaar,wiens handel en wandel werd nagegaan en vedacht schenen. De veldwachter,in samenwerking met de rijkswacht,ging over tot een huiszoeking,die met succes werd bekroond een kuip met varkensvlees,een hoeveelheid rundsvlees,room als ook een boterkarretje werden aangeslagen en in beslag genomen.De persoon werd aangehoude nen voor verhoor gevangen gezet;
Thuis slachten,zelfs voor eigen gebruik is Strafbaar.
18Oktober 1941
Thuis slachten,zelfs voor eigen gebruik is strafbaar.
Ook wanneer er geen woekerinzichten bestaan.
Een vonnis dat onlangs werd uitgesproken in het arrondissement-rechtbank te Kortrijk,bewijst dat de getroffen strafverzwaringen,inzake de sluikslachting,onverbittelijk streng zijn. Drie personen uit Beveren-Leie stonden terecht om een stuk vee in het geheim te hebben geslacht.De verdediger ,die een handig pleidooi hield,verklaarde dat het vlees niet had gediendom te verkopen op de << Zwarte markt<<tegen woeker prijzen,maar dat de drie betrokkenen het hadden verdeeld,onder hun talrijke familie leden als provisie van zes maanden overtrof.Hij zegde ook nog, dat de officiële rantsoen op verre na niet toereikend is om aan een normale mens de nodige caloriën te verschaffen, onontbeerlijk voor een min of meer gezonde levenswijze en trachte aldus het misdrijf van zijn klanten weg te verschonen. De rechtbank scheen wel geneigd te geloven,dat hier niet gehandeld werd om te woekeren,maar wet is wet en dient thans in haar strengheid te worden toegepast. Er werden zware straffen uitgedeeld.
Het staatsblad van heden,bevat het besluit,waardoor het besluit van 4 November 1940,gewijzigd en aangevuld door de besluiten van 25 Februari 1941 en 10 April 1941 ,betreffende het verlenen van bijrantsoenen aan sommige categorieën van werklieden wordt aangevuld met een artikel 2 bis, luidend als volgt. <<De ondergrondse werklieden krijgen,daaren boven een bijzegel voor brood per twee dagen werkelijke arbeid,wordt geen rekening gehouden met de dagen afwezigheden wegens verlof,ziekte ,vrijaf,verlof of werkeloosheid>>
Een der Brusselse glotietitels zal van onherstelbare ontering gevrijwaard worden. Het tijdschrift <<handel en distributie<< heeft de aandacht gevestigd van de herbergiers,hotel en restauranthouders,op de regelmentering van de verkoop van Lambiek,Geuse,Geuze Lanbiek, en KriekenLambiek?Geen enkel dezer bieren, zal onder deze naam mogen verkocht worden of te koop aangeboden,indien zij een dichtheid van 4° bezitten.De bieren die slechts 2.1° of 0.8° bezitten;moeten in flessen gedaan worden met een speciaal kenteken<in geen geval mogen deze flessen den naam van Geus,Lambiek of een uit deze woorden een samengestelde benaming dragen. De Brusselaars mogen een glaasje drinken op de gezondheid van den weldoener die deze maatregel van de openbare instanties heeft verkregen.Wanneer men de titel van de architect beschermt,waarom zou men meer reden den titel van den GeuzenLambiek,sedert eeuwen geadeld met alle machten van hemel en aarde beschermen?Is de GeuzeLambiek niet de bouwer geweest van ontelbare luchtkastelen in de Brussels breinen?Werden niet reeds alle politieke,sociale en economische vraagstukken,om van de militaire niet te spreken,zelfs de toekomstige,niet voor eeuwig opgelost bij enkele flessen Lambiek of Geuze.? Wanneer er voor den oorlog reeds metings werden gehouden,voor een reglementering van de fharmaceutische producten,waarom zou men in deze tijd van<< vitaminen tekort>>niet de Geus en den Lambiek beschermen?het beste geneesmiddel tegen melancholie,het pessimisme,het ideale verwarmingsmiddel in deze tijd van kolenschhaarste? Zet de <brusselaar bij een Geus of Lambiek en hij voely zich<< een god in t'diepste van zijn gedachten<< Want de Geus en Lambiek zijn goden dranken. De kiekenfretter,die een fijn proever is kan Geus of Lambiek,drinken met kleine teugjes,zalig,smekkend of slurpend,de ogen half toe geknepen,zoals een echt kieken die zijn dorst laaft. Er ware een geleerd boek te schrijven over het solidariteits gevoel,dat de edele drank van Brussel aan kweekt. maar laten we liever daden stellen dan woorden verkwissen.De Geus en Lambiek wachten op onze daadwerkelijke waardering.
Normale bevoorrading Het meel rantsoen werd licht verhoogd.De bevoorrading van de fabrikanten is verbeterd.Nochthans vreest men in de winter voor vervoers problemen Brood en meelproducten. De bevoorrading der molenaars en bakkers id regelmatig;Men vreest dat er vervoers moeilijkheden zich deze dagen zullen doen gevoelen,en men de stocks bij de bakkers zullen verdubbelen,om zodoende een euvel te voorzien.De kwaliteit van het brood wordt beter en de prijzen worden overal nageleefd.Anderzijds bekomen de bakkers regelmatig controle over de vloer. Aardappelen. De bevoorrading heeft deze week voldoening gegeven,gezien bijna overal het volle rantsoen aan de verbruiker gegeven werd.De sluikhandel neemt thans toe.Sommige landbouwers geven de aardappelen aan de vastgestelde prijzen te leveren aan de personen met wie zij een contract afgesloten hebben. De bevoorradings aardappelen winnen azan kwaliteit,alhoewel de voortbrengers de beste uitzoeken om ze aan hogeprijzen te verkopen. Melk,boter, eieren. De bevoorrading in volle melk geeft voldoening,doch de onregelmatig verbruik van afgeroomde melk,geeft problemen.De sluikhandel,in dit product breid zich uit.De bevoorrading van bote geeft voldoening.Zeer goede kwaliteit,melkerij boter.De hoeveboter is minder, houdt over het algemmen te veel water in en is spoedig sterk. De verdeling der eieren die op de 1ste beginnen xerden naar de 15e verschoven. Vlees. Regelmatige bevoorrading bij de beenhouwers.De kwaliteit is in het algemeen goed, daat het vee deze min of meer goed gevoed worden.De prijzen worden min of meer nageleefd;Bijna alle bereide vleeswaren worden tekoop gesteld;De vetopbrengst steeg deze met 1214 ton vlees ingevroren en ingeblikt. Geen verdeling van gezouten of ingeblikt vlees;Geen invoer. Vis. De visvangst gaat voort,alhoewel de laatste dagen veel last had van mist.; Van 27 September tot 2 Oktober bij de globale vangst van 67.391 kgr. garnalen,49.454kg vis een buiten gewone vangst. De vangstzn per haven luiden als volgt; Oostende:23.469 kg.garnalen Vis 13.452 kg. Nieuwpoort:780kgr.garnalen ,44521 kgr.vis. Zeebruggz:25.675kgr.garnalen ,vis 6245kgr.vis Blankenberge: 17.467 kgr.garnalen,vis 3.256 kr. vis. De Schelde gaf 5.520kgr.garnalen,325kg vis een 33kgr;paling Geheel deze vangst werd over de grote centra's verdeeld. Suiker en bijproducten. Voldoening gevende bevoorrading;De kolenkwestie werd een voldoening van de fabrikanten opgelost :Daar de toevoer van Franse alkohol regelmatig gebeurd. heeft men de verdeling ingezet over de azijnfabrikanten en de apothekers,die nu 100% van hun contigent van 1939 ontvangen;De fabricatie van kunsthoning zal,dank zij de nieuwe contigenten op een nieuwe basis worden voortgezet. Surrogaten; Normale productieDe kwaliteit van koffie surrogaten laat veel te wensen over.De prijzen schommelen veel;Het theesurrogaat verkoopt steeds beter.De chicorei blijft zeldzaam, Bier en dranken. Men tracht de dichtheid van het bier tegen 1 December te verhogen,het blijklt namelijk mogelijk bier brouwerijen te kunnen bevoorraden tot het volgend jaar. De vraag is nogal groot.gezieb het zachte weer,inzake invoer geen nieuws. Groenten en fruit. De verdeling oindervindt veel lastnvoortvloeiend uit de seieoens vertraging,van de binnelandse productie,de vastgestelde prijzen en de moeilijkhedeb die met de nieuwe reglemenring gepaard gaan,Wat het fruit betreft, blijft het klasseren zeer moeilijk,mzzr over het algemeen wordt de kwaliteit beter. De aanvoer van druivenis nog gering,doch gaat het in stijgende lijn, zeer weinig perzikken en peren op de wettige markt.Deze week zijn vier wagons met citroenen uit Italië aangekomen via Duitsland.Transportmoeilijkheden,gebrek aan controle enz.;gevoegd bij de hogere vermeld moeilijkheden,hebben tot op heden nog veel invloed op de groenten markt.nochthans De kwaliteit van de aangevoerde groenten verbetere nochthans. Men vindt komkommers,kolen,salades, en wat prei,selder, tomaten en anfijvie op de markt.Geen invoer. De vaststelling der prijzen voor groenten en fruit heeft enige verandering ondergaan. Zij geschiedt niet meer regelmatig en de prijzen van de kleinhandelaars aan de verbruikers treden slechts gaags na de vaststelling van de tussenhandels prijzen in voege.
In de vroegere eeuwen lag Aarschot grotendeels omringt van water,Demer,Laken en moerassen.Tot voor een veertigtal jaren bestond achter den berg nog de <<visgracht>>waar toen de heerlijke bossen van Arenberg groeiden en thans vruchtbaren landerijen zijn aangelegd. De bewoners moesten, om de vangst uit te oefenen op de Demer en Laken een tol betalen aan de Heer,daar het visrecht op al deze wateren uitsluitend aan de Heren toe behoorden. De tollen op de doorvarende schepen en de belasting op de visvangst waren een van hunne bijzonderste bronnen van inkomsten.Zelfs wanneer wanneer het land van Aarschot overging op de Hertogen van Brabant,en de oude Heren hun tittels verloren,behielden toch de oude afstammelingen,de huizen van Schoonhoven,Alvieren enz.geheel of gedeeltelijk het visrecht op de rivier de Laken. Aangaande den Heer van Schoonhoven lazen we,<< Een molen op de stroom en de visserij,geheten de Motte en ook de visserij van den stroom van den Demer van aan de waterpoort tot aan de sluis boven den Donk...en daartoe de <de Laak < geheten << onder de wilge<<en nog een ander op de Laak geheten<< Beeldenkenslaak>>in welke voorgenoemde stromen van de Motte en den Demer altijd zijn visserijen gehad en verhuurd heeft,en nog verhuurt op deze tijd,tot zijn profijt. En op de dijk van de van de Motte mag de Heer van Schoonhoven altijd planten,en is een vrije dijk dat daar niemand te voeren heeft of te reizen dan naar de molen van de Heer vanSchoonhoven komen of de beemden van de Heer huren. Oude <<cijnsboeken<< vermelden,dat verschillende inwoners van Aarschot een cijns betaalden om het leggen van een viskast in den Demer, achter hun huis.De afmetingen,ervan waren vastgesteld van 8 voet op 2 en 3voet.Voor een halve eeuw toen onze Demer,niet door door fabrieksafval was vervuild,voorzagen onze vissers overvloedig de markten van Brussel en Antwerpen van paling. De <<Aarschotse paling>< was overal bekend en gewild.Menigeen verdiende daardoor een mooie stuiver. Dagelijks zag men dan nog een aantal palingvissers hun korven en korelen ophalen en ook hun netten in t'seizorn van den << trek<< van den paling of bij << dik<< water, veroorzaakt door overvloedige regens. Langzamerhand moesten de laatste vissers van Dijle en Demer het opgeven tegen de immer toenemende verpesting van Demer en Dijle en de bij rivieren. Sederdien voorzagen de Hollandezrs onze markten van paling ,maar de vangst bij onze Noorderburen werd zo intensief gevangen,dat men nog slechts zeer dunne Hollandse paling aan de man zag brengen,palingkens van ruim de dikte van een potlood,zoals men tot voor den oorlog nog jaarlijks bij de palingleurders aantrof. Uit Volk& Staat;1941 Toerisme in onze streken.
Een groots initiatief van het Antwerps-Winterhulp-Komiteit.
Het lijdt geen twijfel dat alle provinciale plaatselijke Winterhulp-komiteiten van het gewesten aan werklust en belangstelling gebrek hebben. Maar de initiatieven betreft spant het Antwerps provinciaal komiteit toch de kroon.!. De Antwerpenaars blijven geen ogenblik op hun lauweren rusten!. Het vooruitzicht van de komende maanden durft het een initiatief van maanden van de verwezelijking,werkelijkheid "" fantastisch"" mag genoemd worden. Het Antwerps -Winterhulp -komiteit heeft namelijk een volkskeuken met als doel; Eénschotel-eetmaal-te maken. De volkskeuken wordt werkelijk een modelinrichting in haar aard,werd onder gebracht in de Blindenstraat te Antwerpen. De lokalen worden omgevormd tot een zeer moderne <<keuken>> met al jet nodige keuken apparatuur er bij.Men is volop aan het werken en men tracht de <<keuken>>koopvaardig te krijgen.begin November.Dus zal men zo spoedig mogelijk Eénschotel-eetmalen trachten in orde te brengen. Deze keuken is opgericht met het doel ook de voeding te verzorgen naar de toekomst toe voor groot Antwerpen. Om van deze maaltijden te kunnen genieten is het volstrekt noodzakelijk zich onmiddelijk in te schrijven in een van de lokalen van Winterhul,ook de dbevolking van de randgemeenten van Antwerpen kunnen inschrijven voor deze Eénschotel-eetmalen bron:Volk en staat.9 Oktober 1941.
Een nagekomen bericht. De winterhulp lokalen in de Blindenstraat te Antwerpen wordt een model keuken inrichting, er komen niet minder dan 32 ketels en eenmansschotel eetmalen zullen bereid wordenen komt op 1.50fr per eenmansschotel.
In een bakkerij der Jonauxstraat te Brussel ,bood zich een onbekende aan welk bij een kortstondige afwezigheid der bakkerin ,achter de toog kroop en een bus bemachtigde . De inhoud van de bus was een duizendtal broodzegels. Toen de bakkerin terugkwam kon zij hem nog een lederen tas ontnemen,doch de onbekende slaagde erin te vluchten met de zegels. De tas bevatten de broodzgels voortkomende van een diefstal van een andere bakker,die woonachtig was te Audergem.Zij bevatte de beginletters,waarmede men de intentiteit van den dief zal pogen vast te stellen.
Tijdens een persconferentie,herinnerde de voorzitter de Heer De Clercq,die verantwoordelijk is voor graan gewassen eraan, dat wij in normale tijden,100 duizend ton graan per maand invoerden. Vorig jaar werd er 204.951 ton inlands graan aan de bloemmolens geleverd. De toekenning van het rantsoen van 225 gram brood,werd daaren boven verzekerd door de invoer van 285.653 ton herkomstig van Duitsland,54 duizend ton tarwe afkomstig van Frankrijk,en 442 ton uit Rusland. De voorzitter prees hierna de voorbeeldige snelheid,waarmede de landbouwers den nieuwe oogst geleverd hebben,zodat de aansluiting kon verzekerd zijn. Op 10 Oktober zullen er reeds ongeveer 100.000ton geleverd zijn,hetzij de helft van de totale leveringen van vorig jaae.Van een andere kant,terwijl er in normale tijd 10 dagen nodig waren om het graan van de voortbrenger aan de bakker te brengen, het malen en het bezorgen aan de bakkers,thans vaak op 48 uur geleverd worden. N.B. De boeren verdienen een pluim en de molens werken flink.
Een gekende chefkok schrijft over de oorlogsrecepten.
1 Oktober 1941
Een gekende chefkok schrijft over de oorlogsrecepten. Door G.Clement.
De omstandigheden waarin,we zonder het te willen bevinden,geven aanleiding tot een massa bundels,de ene vollediger dan de andere, over de keuken,of liever een keuken die zoveel scheikundige-laboratorium doet denken als aan het domein van het fantastische. Ik heb hier enige bundels, maar ik twijfel eraan of de scheijvers ervan,hun raadgevingen ooit in praktijk hebben gesteld,en ik zoek er tevergeefs een recept in dat werkelijk kan toegepast kan worden aan de gezonde keuken.De veelbelovende titzls hadden me doen denken,brood te kunnen maken zonder tarwe of andere graansoorten,mayonaisesaus zonder enig vet,boter zonder room natuurlijk,in een woord alles wat een huisvrouw mist om haar huisgenoten behoorlijk te kunnen voeden. Het is vanzelf sprekend dat er in de plaats van een of ander product dat niet meer te krijgen is,wat anders moet gevonden worden dat dezelfde voedende kracht bezit, en dat is mogelijk voor sommige producten,voornamelijk voor meelspijzen,zo kunnen bonen bevoorbeeld,zetmeel leveren hetgeen we anders uit aardappelen trekken(ten minste in principe)Uit groenten als wortelen,rapen,schorseneren,bieten, en raapsoorten en andere groenten kan suiker getrokken worden,wat in zekere mate het gebrek aan suiker,kan verminderen.Zekere gedroogde groenten zoals linzen,,erwten,bonen, bevatten vetstoffen; groenten bevatten een groot gedeelde stikstof en eiwitstof,beiden onmisbaar voor het mensenlijk lichaam.Maar het zou onmogelijk zijn zich slechts met een of zelfs meer dezer planten te voeden zo er geen vetstoffen ofwel meelspijzen,eiwitstof of vitaminen aan toegevoegd konden worden.De natuur,die grote artieste,heeft ons behoefte aangeboden onder verschillende vormen,maar het is aan ons te weten hoe en in welke mate hiervan gebruik te maken,en in overeen stemming met onze levenswijze Een waarheid La Palisse waardig,zegt men "men niets kan doen met niets"en uitgezonderd een wijs bioloog,die weet te vinden,waeen mens nodig heeft,daag ik de schrijvers van die boeken tegen het dure leven uit, ten minste het grootste gedeelte ervan, want er bestaan zekere werken geschreven door dokters die het vraagstuk hebben bestudeerd,en door beroeps experten,ik daag dus diegenen uit die zulke recepten geven waarin boter, olie en andere vetstoffen in het dagelijks rantsoen kan vervangen,meelspijzen buiten andere graansoorten te kunnen krijgen om brood te maken. Het is natuurlijk mogelijk bij het deeg,een zekere hoeveelheid aardappelpuree te voegen, maar dan heeft het mengsel,voor een even groot volume, dezelfde voedingswaarde niet meer, en daarin schuilt het gevaar niet voor degenen die geld genoeg hebben om het ontbrekende te vervangen, maar voor de werkmans huishoudingen en vooral voor de kinderen,die op dergerlijke wijze zo gevoed worden. Honderd gram brood waarbij men van twintig tot vijf en twintig procent aardappelen gevoegd heeft,geven niet het zelfde aantal calorieën als honderd gram brood dat van meel gemaakt werd.En zo de maaltijden op zulke verkeerde basissen gesteun d zijn ,heeft men de illusie,genoeg eten te hebben maar het lichaam stelt zich niet tevreden met illusies,en de kinderen zullen later,door een slechte gezondheid,de door hun ouders begane fouten moeten boeten. Ja ik weet wat u gaat zeggen,zo het onmogelijk is, zich van de voornaamste voedingsstoffen te voorzien, zoals vetstoffen,meelsoorten,enz.enz.moet men ze wel door iets anders vervangen, om de maag te vullen en den honger te stillen. En wij zijn het eens op dit gebied,wat ontbreekt moet door iets anders vervangen worden,en voor alles moet men het gevoel hebben, genoeg gegeten te hebben.Maar ik wil u waarschuwen,lieve lezers en lezeressen die mij de eer aandoen, enige aandacht aan mijn artikels te wijden:geloof niet dat als uw kinderen en echtgenoot een mayonaisesaus met sago,water en azijn hebt gegeven,het organisme van de wezens die U zo dierbaar zijn genoeg voedsel krijgen en dat de afwezigheid van vetstoffen geen belang heeft.Ik zou ook willen zeggen dat zo U dank zij uw vindingrijkheid,aan uw huisgenoten,een boterham meer hebt kunnen geven(door toevoeging van aardappelen b.v.)zij daarom niet genoeg calorieën gebruikt heeft. Zo U een lepel zuivere mayonaise per persoon geeft,wat ongeveer 30gram vetstoffen inhoudt,olie en eigeel,heeft iedereen een zeker aantal calorieën gekregen die samen met degenen der meelstoffen,brood,aardappelen en andere groenten,de nodige hoeveelheid zullenverstrekken voor de goede gang van de menselijke motor.Maar zo U in de plaats van een lepel mayonaisesaus met olie,3lepels van (100gr) een papje geeft van water,azijn,maismeel,heeft elke persoon slechts 8 gram meelspijzen gekregen en negetig gram water,azijn en soms mostaard.Deze ingrediënte hebben absoluut geen voedende waarde,en de acht gram meelstoffenheeft geen of nauwelijks een koffielepeltje is,geen kracht voor werk of spel.Hetzelfde geld voor brood,op 100gram,(beslag met aardappelen)çs er ongeveer de helft water,van dertig tot vijfen dertig gram zetmeel en van vijftien tot twintig gram,illusie genoeg te hebben gegeten. Maar wat moet men dan doen? Aan de producten die geen hogere voedingswaarde hechten dan ze werkelijk bezitten,vermijd de maag te vullen met mischien erg geleerde bereidingen,die smaak,en oog strelen,maar absoluut geen voedende kracht hebben,en zuinig zijn op de producten welke deze hoedanigheden bezitten. En hierop moet men bij de opvoeding van de toekomstige huishoudsters gelet worden. Vaak heeft men bij het koken als laag-bij-de- grondse bezigheid beschouwd,niet nodig voor jonge meisjes,die natuurlijk liever piano studeren,dansenof andere sport doen-hetgeen allemaal heel intressant is- maar wat niet beletten moet, dat een toekomstige huisvrouw,weet hoe zij haar gezin behoorlijk moet gevoed worden Let wel dat ik niets heb tegen handigheidjes,die een mooier uitzicht geven aan gerechten,ze meer volume geven, ik zie geen gevaar in een saus waar weinig of geen vet gebruikt werd,nog in brood,waarin aardappelen verwerkt worden,dit alles maakt deel uit van de kookkunst,maar ik wil U de aandacht vestigen op de kennis van de voedingswaarde der gebruikte voedings grondstoffen en doen begrijpen dat het mogelijk is meer nut te trekken uit de voedingsstoffen door de bereiding niet van groenten,vlees of andere ingediënten,verloren telaten gaan. Ten slotte de huisvrouw is zeer belangrijk die ook optreedt als minister van gezondheid en van het gezin,en de echtgenoot als minister van Financiën. G.Clement. Uit volk en staat.
1Deel uw tijd goed in, 2.Werk flink,maar niet overhaast, 3.Vermijd onnodig werk. 4.Maak gebruik van de praktische hulpmiddelen,die de moderne tech- niek voor de huishouding biedt. 5.Erger U niet aan kleinigheden,er gernis maakt vroeg oud. 6.ergeet U zelf niet,doch weet U te beheersen.Wie zich laat gaan heeft in ogenblikken van rustige overpeinzing berouw. 7.Neem iedere dag een rustkuur voor, U zelf, waardoor nieuwe krachten ver- zameld worden. 8.Wil niet alles zelf doen,omdat gij denkt dat het dan beter gedaan wordt. 9.Zie alles van de goede zijde en weet met een vriendelijk gezicht moeilijk- heden te overwinnen. 10.Werk nooit zolang,totdat gij voelt, dat ge niet meer kunt.Op U rusten grote plichten,daarom moet ge uwe gezondheid in acht nemen/ 11.Vergeet bij al uw huishoudelijke be- zigheden uw kinderen niet, doch weet steeds tijd te vinden om zich met hem bezig te houden.De kinderen gaan voor het allerdringenste werk. 12.Zorg dat alles ordelijk verloopt en wanneer de heer des huizes van zijn dagtaak thuis komt,laat alle sporen van werk verdwenen zijn,en val hem niet lastig met onnodige klachten en kleinigheden.Hij heeft recht op op een rustige thuiskomst en avond.
Inleggen van tomaten geschiedt eerst in September.
30 September 1941
Inleggen van tomaten geschiedt eerst in september.
Er bestaan verschillende soorten recepten tot het inleggen van tomaten,die in september haast gen graantjes meer hebben en daarom die maand het best geschikt zijn om te worden opgelegd.Voor tomaatpuree,die in flessen wordt bewaard en in de komende winter zo welkom is tot het bereiden van soepen,sausen en allerlei smakelijke gerechten gaan we aan het werk,ofwel 1.de tomaten wassen en ze zonder water op een stil vuur zetten tot het vlees der vruchten zeer zacht is.Dan zouten we en peperen naar behoefte en doen alles door een (passe-vite).De spijs gieten we dan in flessen of potjes die we stoppen.20minuten in een water ketel laten koken en daarin verkoelen om het springen der flessen te beletten.Daarna sluiten we de stoppen met vuurlak af. 2.De tomaten op een stil vuur zonder scheel een uur laten koken en er één gram salailzuur per kilo spijs op doen,en alles doordoen door de fijne zeef.De spijs een dag en nacht lang zonder scheel in een frisse plaats of kelder zetten.en er dan eventueel het vocht afscheppen .In glazen flessen of potten doen en met een laagje vet afsluiten.Stoppen. Tomaten die overrijp zijn en waaraan de steeltjes nog bevestigd zijn kunnen in hun geheel bewaard,alleen in regenwater gedompeld,Men lette er echter op dat de vruchten geheel gaag zijn en aan geen kanten vocht kunnen opzuigen. __________________________
Kastanjebladeren werden als tabak verkocht te Ardooie.
30 September 1941.
Kastanjebladeren werden als tabak verkocht te Ardooie.
De politie van Ardooie heeft een ophefmakende zaak van tabak vervalsing en woeker aan het licht gebracht. Vindingrijke oplichters hadden namelijk aan boord gelegd om gedroogde kastanjebladeren die in een groot bos bij Ardooie voor het grijpen liggen, en die zij zelf gedroogd,gekorven en met weinig echte tabak gemengd als rookwaar tegen 350 fr.het kg op de markt brachten.
Dat dit zaakje bijzonder winstgevend was, niet alleen voor de woekeraars,maar ook voor de rapers Blijkt onmiddelijk wanneer men verneemt dat een bepaalde persoon reeds meer dan 2000 kg aan bladeren had bijeen geraapt en verkocht. Het spreek vanzelf dat de politie zich met de zaak bezig houdt ,dadelijk een strege controle heeft ingesteld tot voorkoming van verdere misbruiken. ________________________
In een kleine stad ,op enkele kilometers van Brussel, kan men boerentaarten kopen en eten zonder zegels.Dat is een uitvinding van betekenis. Eenezijds had men bloem nodig ,om de taarten te bakken, veronderstelt wordt,dat anders is,er is bloem en bloem,er is kastanjebloem,boekweikbloem,aardappelbloem,enz. Laten we aannemen dat die taarten gefabriceerd worden uit een mengsel van dit en van dat. Men zegt ;ze zijn zo smakelijk,zelfs als zij een beetje taai en hard zijn.Inelk geval,ze zijn zo groot als een rad van een kruiwagen,maar niet zo dik.Jammer genoeg,ze zijn gevuld met appelen,peren en pruimenmoes,naar des tand des eters. Het gaat evenwel minder om de vorm,dan over de drukte daaraan verbonden.Elke dag van de week,doch vooral zondags worden de trams, die de Brusselaars naar het provincie stadje laten brengen,als stormerter hand ingenomen.Van bij het vertrekpunt ,zijn ze overvol meezittende en staande passagiers,die overtuigt zijn,hun buikje eens ter degen kermis te kunnen laten vieren.Onderweg,bij elke tramhalte,komen er immers passegiers bij ,die onmenselijke pogingen doen,om maar een half plaatsje te krijgen en te bemachtigen. Het gaat er vrolijk aantoe onder die passegiers, er worden grappen verkocht en zinsspellingen gemaakt over de omvang en de elegantie van die taarteneters,s'avonds bij den terugkeer naar de stad van liefde en Geuze Lambik,is het nog aangenamer,vol harteken,rust zegt men. Er is nu een nieuwe categorie Brusseleers bijgekomen,namelijk de Taarteneters, dat houdt enigzins verband met de kiekenfretter.
Het rantsoenvlees van 35 gram per dag,25% beenderen inbegrepen,betekend voorzeker een zeer hard dieet voor onze landgenoten,die grote vlees verbruikers waren, en die in de overtuiging verkeerden dat de herleiding van het rantsoen tot 35 gram slechts van tijdelijke aard zou zijn geweest,om de aanpassing en de herordening op de markten mogelijk te maken. In bevoegde kringen werpt men op dat de omvang van het rantsoen flink verhoogd worden, door de aankoop van bereide vleeswaren. Namelijk: 1.Beuling of bloedworst,vervaardigd met bloed en slachtfvallen; maximum prijs 12.50fr; per kg. tegen 1 zegel per 140 gram. 2.Leverpastei of leverworst;samengesteld uit slachtafvallen,maximumprijs 15 fr. de kg.,tegen 1 zegel per 140 gram. 3.Kalfspreskop;samengesteld uit kopvlees,vleesafval,slachtafval, max.prijs 27.50fr. per kg.tegen 1 zegel van 140 gram. 4.Varkenskop. samengesteld uit varkenskop,vleesafval, max.prijs tegen 22.50fr per kg. tegen 1 zegel per 140 gram.
Het tijdschrift "Handel& distributie" vraagt zich af,waaraan het geringe verbruik van bereide vleeswaren te wijten is en brengt hier het antwoordt. Dat wanneer de beenhouwer er wil voor zorgen, met de middelen,waarover hij nu beschikt,waar voor zijn geld te geven,het arbeidsgezin er de voorkeur zal aangeven tussen de bereide vleeswaren van 140 gram per zegel te kunnen eten. Laat de beenhouwers en de spekslagers goede waren leveren,dan zal men zoiets niet tegenkomen.
Zoals U weet de chicorei wortel zijn de wortels van het Witloof. Men had fabrieken die gespecialiseerd waren in het maken van Chocorei. Bv.In het Antwerpse,namelijk de gekende Chicorei fabrieken ""De Beuckelaer" Die reeds jaren verdwenen zijn .Maar de bouw staat er nog, op de Ijzerenlaan.in Antwerpen (Dam)
Hier hebben we overhet branden van Chicorei onder de mensen Het ging als volgt er aan toe, 1.De chicorei wortels goed wassen verschillende malen om de aanklevende aarde er van te ontdoen. 2.Goed laten verlekken en drogen,zo mogelijk in een weinig verwarmden oven. 3.Wanneer ze droog zijn,de wortels nogal fijn raspen. 4.De gerapste chicorei in een ijzeren pot of beter nog in een koffiebrander brengen en in heel warmen oven branden. 5.Laten verkoelen en tot grof poeder herleiden. ___________________ Oorlogs Chicorei
(met wortels van paardenbloemen) 1.Wortels van paardenbloemen vergaren. 2.Deze wortels wassen en in een lauwen oven laten drogen. 3.De gedroogde wortels in kleine stukjes snijden. 4.Ze in een brander brengen en voorzichtig handelen om ze niet te verbranden. 5.De gebrande schijfjes in kleine stukjes pletten met de vingers.
N.B. Dit vervangings product is van goede kwaliteit,Paardenbloemen treft men veelvuldig aan in weiden en grasveldenOm de lichtgele wortel uit te nemen,zal men romdom de aarde wegnemen met een hak. Bij gebrek aan een brander ,zal men een pan,op heet vuur gebruiken, maar goed roeren om de wortels niet te verbranden. _____________________ OorlogsChicorei
van Peer schillen. 1.De peerschillen in een lauwen oven drogen. 2.En daarna ze in een brander brengen en lichtjes branden(slechts enkele minuten) 3.De gebrande schillen tot poeder herleiden met de ha _____________________________ Uit 320 onuitgeven recepten. Nieuw Kookboek 1941.
Hoe werd in de oorlogsjaren aardappelmeel gemaakt.?
24 September 1941.
Hoe werd in de oorlogsjaren aardappelmeel gemaakt? 1. Zoveel mogelijk bloemige aardappelen nemen en ze zorgvuldig wassen. 2.De aardappelen lichtjes krabben om de bruine pel weg te nemen. 3.Ze fijn raspen en dan in een zo fijn mogelijke zeef leggen. 4.De zeef boven een kookpot of een diepe schotel plaatsen. 5.De pulp stilaan met fris water begieten,zo mogelijk met een kleine gieter. 6.Terwijl men het water bijgiet ,de pulp steeds roeren met een houten lepel. 7.Het aardappelmeel zal zich oplossen in het waterdat door de zeef dringt/ 8.Al het aardappelmeel zal uit de pulp getrokken zijn,wanneer het water dat door de zeef komt schoon klaar is geworden.van dan af geen water meer in de pulp gieten. 9.Het in de kookpot opgevangen water enige uren laten rusten,het meel zal zich op den bodem zetten. 10.Met zorg het klare water afgieten,vermijden het meel dat zich op den bodem bevind te roeren. 11.Het meel in de zon,of in de oven drogen,op een lage temperatuur,of op zeer stil vuur,om het meel niet te verbranden. 12.Wanneer het meel goed droog is,het stampen om het tot poeder te herleiden. 13.Bewaren in gesloten potten in een niet vochtige plaats. N.B.Het is juist onder de fijne bruine pel van de aardappelen dat zich het meeste meel bevind.Daarom dient men bij het krabben zo weinig mogelijk af te nemen.Aardappelen die lichtelijk beschadigd of bevroren zijn kunnen zonder vrees gebruikt worden,daar het aardappelmeel niet aan getast is. Met de pulp ontdaan van zijn meel,kan men nog een aardappelpureé van maken; ze enkel laten koken in gezout water;
Het kookwater van alle groenten kan gebruikt worden voor het bereiden van uitstekende soepen.De wortel-groenten zoals schorseneren,wortelen,rapen,asperges enz.moeten in tegenstelling der bladgroenten,vooraf gekookt worden in water,dit water zal op voordelige wijze als volgt gebruikt worden. 1.Het water,waarin men de groenten kookt,niet te erg zouten. 2.Wanneer de groenten gaar zijn,ze uit het water nemen. 3.Het kookwater opnieuw op het vuur zetten en drie tot vier gekookte aardappelen bijvoegen. 4.Gedurende 10 to 15 minuten laten koken,dan de soep door een fijne zeef doen. 5.Op het vuur zetten en kruiden met peper,selder zout en muskaat naar smaak. 6. Bij het opdienen,zo mogelijk een stukje boter,wat vleesextract of een bouillon blokje bijvoegen. N.B. Inplaats van aardappelen kan menook 1 a 2 lepels aardappelmeel of meel(voorafin koud water oplossenàtoevoegen,of ooknof havermout,macaroni,noedels,griesrijst zoowel als andere deegwaren. Bij gebrek aan deegwaren en aardappelen zal men de soep aandikken met wortelen,rapen,of raapkolen,fijn gehakt. Het kookwater der aardappelen kan op dezelfde manier gebruikt worden voor de soep
Raapkoolsoep.
Samenstelling: 1/2 kg.raapkolen,2 of 3 wortelen,,1kleine selder,,1kleine prei, enkele benen of wat vleesextract, 3 laurier bladeren,,1 takje thijm, 1 dopje look, zout en peper. Bereiding: 1.drie liters bouillon maken, met beenderen of vlees extract. 2 Thijm,zout en peper bijvoegen.Goed laten doorkoen, 3.De raapkolen ,wortelen.,selder zn prei schoon maken,wassen en in stukjes snijden en bij de bouillon doen. 4.Op stil vuur gedurende 2 uur laten doorkoken, 5.Alles door een zeef doen, 6.Opnieuw op het vuur zetten en het aardappelmeel toevoegen, dat men vooraf in wat kpud water heeft opgelost. 7.Opnieuw gedurende een tiental minuten op stil vuur zetten. __________________________
Grote raapkolen soep.
Samenstelling:2 1/2 liter water, 1kgr. grote raapkolen,1selder ,1prei, 2 ajuinen,1laurierblad, 1takje thijm, 1lepel suiker, zout,peper. Bereiding. 1. Water koken met een greepje zout, 2.de grote raapkolen wassen, schoon maken en in kleine schijven snijden. 3.De selder en prei wassen,schoon maken,en in kleine blokjes snijden.De ajuinen pellen. 4.Al deze groenten in het kokend water brengen en tijm,laurier,suiker en een snuifje peper bijvoegen; 5.Gedurende 1 tot 2 uren laten doorkoken, 6.Wanneer al de groenten goed gaar zijn,de soep door een zeef doen; 7.Gedurende een tiental munuten op een stil vuur vuur verwarmen en het kruiden nagaan. Zo nodig zout en peper bijvoegen.
Beetensoep.
Samenstelling; 2of 3 beeten,1/2kg.aardappelen, 1 of 2 ajuinen, zout, en peper en 3 liter water. Bereiding. 1.De beeten wassen, krabben en in schijven snijden, 2.De aardappelen wassen, daarna krabben en in kleine blokjes snijden. 3.De ajuinen pellen en grof hakken. 4.De beeten ,aardappelen en ajuinen in een kookpot brengen met 3 liter water. 5.Een weinig zout en peper bijvoegen. 6.Gedurende 2 tot 3 uren op stil vuur koken. 7.Dit alles door een fijne zeef doen. 8.Een tiental minuten terug op het vuur zetten en warm opdienen,met geroosterderde broodkorstjes. N.B. Deze soep is zeer voedzaam en aangenaam van smaak.
Om de bereiding nog te verbeteren kan men den ajuin vooraf in wat boter laten bruinen.Daarna het water, de beeten en aardappelen toevoegen __________________________
Speciale betensoep. Samenstelling: 3liter water,500gram beten,2 appelen,1lepel poedersuiker,1lepel azijn,zout,peper, 3 kruidnagels, 50 gram havermout(of 2 aardapelen.) Bereiding; Zelfde bereiding als de kolensoep,behalve dat men de rode kool vervangt door schoon gemaakte beten,gewassen en in fijne reepjes gesneden beten. _______________________
Rode koolsoep
Rode koolsoep. Samenstelling: 3 liters water,1kleine rode kool,,2 appelen, 1lepel poedersuiker, 1 lepel azijn, zout, peper, 3 kruidnagels, 50 gram havermout Bereiding: 1.De rode kool wassen, schoon makeen fijn snijden in reepjes. 2.De appelen wassen en schillen en in vieren delen. 3.De kool en de appelen,alsook de kruidnagels in een kookpot met drie liters water mengen 4.Gedurende ongeveer 2 uren op stil vuur zetten en koken. 5.Op dit ogenblik de havermout bijvoegen en dan nog 20 minuten koken. 6.Het alles door een zeef doen en oureé maken, 7. opnieuw op het vuur zetten, suiker en azijn bijvoegen en kruiden naar smaak,met peper en zout. 8.Nog 15 minuten op stil vuur zetten. N.B. Bij gebrek aan havermout,zal men, in het begin van de kook,2 aardappelen bijvoegen.
________________________________ Schorsenerensoep. Samenstelling: 3 liter water,een bussel schorseneren,,1lepel azijn,een grote lepel vlees extract.2lepels aardappelmeel. Bereiding: 1.De schorseneren krabben,instukjes snijden en goed wassen. 2.De schorseneren enige ogenblikken in kokend azijnwater dompelen 3.Drie liters water koken met wat zout en de ,in azijn water wit geworden,schorseneren bijvoegen. 4.Koken tot de schorseneren goed mals is 5.Het alles door een zeef doen en pureé maken; 6.terug op het vuur zetten,het aardappelmeel toevoegen en zo nodig,zout en peper. 7.Een tiental minuten daarna,van het vuur nemen en het vleesextract toevoegen alvorens op tedienen. N.B; Bij gebrek aan aardappelmeel,zal menbij het begin van de kook,2aardappelen bijvoegen. ___________________________ Kastanjemeelsoep.
Samenstelling: 3 liters water,1 lepel vleesextract,tijm,laurier,zout en peper, 100gtam kastanje meel. Bereiding: 1Het water koken met de tijm en laurier,zout en peper 2.Na een kwart uur,ophouden met koken en de tijm,laurier een uur laten trekken. 3.Alsdan de tijm en laurier uitnemen en de bouillo, door een zeef doen. 4.De bouillon weer op het vuur zetten. 5.Wanneer de bouillon kooky,zachtjes aan het kastanjemeel ingieten. 6.Gedurende 1/4 uur op stil vuur koken. 7.Alvorens op te dien,het vleesextract bijvoegen en de kruiden nazien.
De volksweerkunde uit het begin van de negentiende eeuw was een curieus mengsel van gezond verstand en bijgeloof. Het bestond uit een samen raapsel van duizenden weerregels,spreuken en gezegden.Een deel van deze spreuken hoort men ook nu nog wel.
In vele weerspreuken wordt een verband gelegd tussen de maan en de bewolking. Dit zijn redelijk betrouwbare spreuken. Een koude heldere nacht leidt dikwijls tot vorst of mist in de ochtend en het is vooral tijdens zulke nachten dat de maan goed te zien is. Vandaar komt het gezegde dat na een heldere nacht vorst komt.
In de volksweerkunde komen vele gezegden voor die zouden moeten wijzen op het voor- spellende gedrag van dieren en planten.Zo werd wel eens beweerd dat koeien gaan liggen als er regen komt en dat bijen voor een storm terugkeren naar hun korf. De meeste van deze gezegden weerspiegelen echter slechts de gevoeligheid van dieren en planten voor ver- anderingen in atmosferische omstandigheden,met name de vochtigheid.