De haringviiserij is een euwen oud Nieuwpoorts bedrijf dat opvolgend bloei en vervaltijd kende ,bij het verschijnen van de eerste haring lijkt het wel niet ongepast een hoekje te lichten omtrent de haringvisserij te Nieuwpoort omstreeks 1870.Bij het toen waarachtig niet voor de wind. Onder de Franse overheersing ging het al flauwtjes genoeg, zonder dat we onder het Hollands regiem nog geen duwtje zouden moeten krijgen. De regering wilde kost wat kost de economische toestand van de Noorderlijke Nederlanden op de benen zetten Oompje voor oompjes kinderen,dachten de Hollanders,Ja,wij moesten zelfs een handje toesteken om de boel ginder eerst recht te helpen.Alle pogingen om onze eigen visserij op te beuren moesten verijdeld worden zolang de Noorder buren niet eerst veilig onder zeil vaarden. De dag van 14 Maart 1819 zorgde daarvoor.iemand mocht nog een schip uitrusten zonder voorafgaande toelating.Zulke toelating was geen eenvoudige kwestie van vragen en krijgen.Het ministerie weigerde alle toelating zolang het niet ten stelligste de verzekering had,dat het Hollandse Noorden noch schade,noch verlies berokkend worden.
De oude redersfamilies van Nieuwpoort waren nog niet uitgestorven.Men wachte slechts op een geschikte gelegenheid om van wal te steken.Maar jaren verliepen en steeds somberden tijden stapelenden onweers wolken zich aan de gezichseinder op. Slechts op het einde van de Hollandse overheersing begonnen de wolken op te klaren.Toestemming om nieuwe schepen te bouwen en uit te rusten werden redelijker toegestaan.De hoop begon te herleven.Het was in 1827 de rederij Vroome sliep er niet op,Hij zou op de grote Haringvisserij varen op de kusten van Engeland De nodige zzebrieven werden aangevraagd.Men zou den haring naar Nieuwpoort brengen ennergens anders.Niemand zou er schade toe lijden.Het schip was 62 ton,het voerde een bemanning mee van 11 koppen.Het was voorzien van een volllle vleete van 40 netten,zout, tonnen enz.;Cornil Nassel zoon, voerde het bevel Zou de grote haringvisserij nog kunnen herop bloeien? Was het niet te laat?Ongelukkiglijk<< reder Vrome zou aan de lijve ondervinden,dat de pols van dit eeuwen oud Nieuwpoorstse Bedrijf niet regelmatig en kloek genoeg sloeg.Het betekende een laatste stuiptrekking het merg was uit de benen ,de levensaders waren versleten.Het geneesmiddel kon niet meer baten. We voelen het terstond als wij den weerslag nagaan op het keurschap van den haring.De <<Wezerding><van de haring,zoals men het toen heette was een recht van de stad toekent aan de hoogste bieder.Het werd op 1 Januari 1829 toegewezen voor een termijn van drie jaar aan een zekeren Jan Gommers.De pacht bedroeg 45 gulden per jaar. Gommers speelde de hoogste troef;Hij speculeerde op de toekomst.Hij was ervan overtuigd dat de 45 gulden niet te veel was.Met al die haring die haring die zou binnen komen,,zou hij er nog een schone stuiver aan verdienen.Doch de rekening viel mis uit. De verwachtingen gebouwd op de nieuwe onderneming van de rederij Vroome werden teleur gesteld en in 1829 bracht ze zo weinig haring aan wal ,dat het keurschap van Gommers maar 20 guldens opbracht. In 1830 was de toestand totaal hopeloos.Gommers trok toen slechts 3 gulden voor zijn keurschap.Het bedrijf had uitgeleefd.Het was ook een spijtig samen treffen,het jaar van de onafhankelijkheid van ons land in luidde,en sloot terzelfder tijd het graf over onze grote haringvisserij.
We vatten het reglement samen dat door alle ouders ongetwijfeld met veel genoegen zal onthaald worden.: 1. De schoolsoep wordt uitgedeeld zonder afgifte van Rantsoeneringszegels 2.Zij wordt aan alle kinderen van 3 tot 18 jaren(en niet tot 16 jaar)uitgedeeld. 3.De kinderen,die om welke reden ook de school niet bezoeken,mogen aan de uitdelingen deelnemen.Daartoe laten zij zich door bemiddeling van het plaatselijk comité van Winterhulp in een onderwijsinstelling opschrijven.Die maatregel is van toepassing op alle school uitdelingen. 4.Die schoolsoep,welke om 10 uurs'morgens uitgedeeld wordt,is onafhankelijk van de volkssoep,die s'middags gegeven wordt,zodat de kinderen van de talrijke steun gerechtigde met een kaart van Winterhulp daarop verder recht op hebben.Wie recht heeft op de schoolsoep behoudt eveneens het recht om de kantines met een gerecht en de spijshuizen van Winterhulp te bezoeken. Voorzien tarief:kosteloos voor al de houders van een kaart van Winterhulp. 12.50fr.Maandelijks voor de anderen. 6.25fr.maandelijks voor grote gezinnen.
Een aanvullende collatie(licht maal) voor de ondervoede kinderen. Veel kinderen van 3 tot 18 jaar ondergaan ten zeerste de gevolgen van een ondervoeding: Winterhulp wilde die droevige toestand verhelpen, en besliste onlangs aan dekinderen,die door lichaams verzwakking bedreigd worden,een aanvullende collatie uit te delen.Merken we dadelijk,dat deze lichte maaltijd zonder afgifte van rantsoeneringszegels zal uitgedeeld worden. Doch, gelet op de moeilijkheden van de bevoorrading heeft Winterhulp nauwkeurige zegels voor de uitdeling moeten vastleggen. 1.De collatie is voorbehouden voor ondervoede kinderen van de agglomeraties van Antwerpen,Luik,Brussel, en Gent,alsmede voor de lokaliteiten van meer dan 10.000 inwoners. 2.De collatie zal driemaal perweek opgediend worden Op de volgende dagen,Maandag,Woensdag,Vrijdag. 3.Het aantal rechthebbende zal per schoolinstelling de 20t.h. van het aantal leerlingen van de instelling niet mogen overtreffen. Wij wijzen er op dat de ondervoede kinderen die geen school bezoeken,eveneens recht hebben op dat lichte maaltijd. De collatie zal bestaan uit;sardienen in een pekel,met tomaten of met olie. Allerhande vis en kaas ,afgeroomde melk,griesgrasmeel en droge groenten. Deze producten komen uit Portugal of uit de voorraden van Winterhulp. Het lichte maal zal kosteloos uitgedeeld worden aan de kinderen,wier ouders in het bezit zijn van een kaart van Winterhulp. De andere kinderen zullen 1 frank pze maaltijd betalen, en voor de grote gezinnen 0.50fr.
Terwijl in de meeste statistieken een dalende lijn waar te nemen is,dit niet het geval met het slachten van vee.In de 13Voornaamste slachthuizen van België werden inderdaad on Oktober 33.559 en inAugustus 26.337. In februari van verleden jaar was dit cijfer slechts 5.779.Het aantal geslachte varkens bedroeg in Oktober 213,September 121. Augustus 134 en Februari 506. Voor de paarden zijn de cijferd 195,124,131,124,179, Voor de kalveren:4.441,3.758,5.179., 7.245. Voor de geiten en schapen 913.125.100.74/
Naast de talrijke wereld-historische data, waarmede de herfstmaanden van 1941 zo kwistig werden bedeeld,dient ook een datum aangestipt,die een keerpunt betekend in de geschiedenis der Belgische haringvisserij en als dusdanig een ruime belangstelling verdient. Lang is het inderdaad geleden dat de Belgische vissersvaartuigen zich aan de Franse kust gelegen operatie basis mochten uitkiezen.In de bladen lazen we,dat dank zij de tussenkomst der Duitse Overheid aan 24 Oostendse en andere vissersslopen toelating werd gegeven de voor de haringvangst bijzonder gelegen haven van Grevelingen aan te doen. Hiermede wordt terug aangeknoopt bij een zeer oude traditie,die echter door politieke wisselvalligheden onderbroken werd.Zoals men weet volstaat dat de sloepen de trekvissen op hun verre tochten achtervolgen.Doorgaans is voor een doelmatige nering ook een thuishaven vereist,waar de vangst kan gedroogd,gezouten en gerookt worden.Hieraan is de oprichting toe te schrijven van de Franse instelling in de nabijheid van de banken van Terre-Neuve,en thans door het Engelse bedreigt worden.Zo kwamen later nog,verloren in de Indische oceaan, de visserijen tot stand van de Kerguelen-eilanden,die zulks een tragisch bewogen bestaan kenden. Deze onderneming stond, als zovele ander,op actief der Bretoenen;deze koene vissers,die de hele Franse kust met hun nederzettingen bevolkten in hun jacht op de sardienen.Vergezeld soms met vrouw en kind,verblijven zij maandenlang op de plaats waar de kansen groot zijn en hun<<oogst<< sturen zij dan netjes ingeblikt de wijde wereld in.
De Vlaamse Haringvissers. Meer naar het noorden toe,aan de kust onzer landen,zijn sedert mensenheugenis,de grote haringen geweest,die de jacht uitlokten. Hier ook vonden << miniatuurvolks verhuizingen>< plaats,en eenmaal dat hier het meest praktische rookprocédé was uitgevonden kende onze haringvisserij een rijke handelsnloei waartoe Vlamingen en Hollanders samen daartoe hadden bijgedragen,tot diep in de Baltische landen brachten onze vissers hun gegeerde waar aan de man,en een groot aantzl van de immigranten die Oost-Pruizen bevolkten en ontgonnen waren dan ook matrozen en vissers uit de lage landen bij de zee. In het westen,tussen Schelde en het Nauw ban Kales,werd er in niet minder mate handel gedreven. Herhaalde malen was het en visvangst ,of beter een jacht van bijzondere aard,die er de oorzaak van was.Geheel de XVI e en de XVII eeuw werd de zeeroverij duchtig beoefend op onze Vlaamse kusten.Al naar gelang het toeval,,en de diplomatiek en godsdienstige wisselvaligheden,voeren de zeelieden nu een s in dienst der Geuzen,dan weer in dienst der koningen van Spanje,Frankrijk, of van de Staten Generaal.Zij verlieten Oostende voor Duinkerken en omgekeerd,Wie hun geschiedenis of hun genealogie wil beschrijven moet de parocjiale registers en de archieven der notarissen dezer twee steden,benevens deze van nog heel wat andere lokaliteiten raadplegen.Dit is het geval voor de families Dewulf en Jacobsen.Het zelfde geldt voor Jan Bart.
De beroemde Duinkerkenaar begon zijn loopbaan in dienst van de Hollandse Admiraal De Ruyter.Onder zijn bevel nam hij deel aan den aanval op de Theems tijdens dewelke het aanvallende eskader de stroom opvoer tot in zicht der torens van Londen Ook deze helden tijdperken,hoe schitterend ook, moeten het vredeswerk niet doen vergeten,dat toen evenals nu werd voort gezet te midden in de oorlog.De Hollanders,die meesters waren geworden in alles wat met de zee en de scheepvaart in verband dyond (scheepsbouw,havenwerken,aanleggen van dijken, enz...)stichten langs de gehele west kusten kolonies.Deze te Duinkerken was zo belangrijk dat de ouste en eerste havenkom nu nog de naam draagt van ><Quai des Hollandaise>> Tussen Oostende ,Nieuwpoort en Duinkerken,bestond sinds onheuglijke tijden,een dergerlijke en wettelijke vereniging,een soort Hansa-kontrakt,inzake de organisatie van de Kabeljauwvangst.Te Nieuwpoort werden de overeenkomsten getekend,dank zij haar centrale ligging halfweg de twee andere steden.Hieraan herinnerd ee,n matrozen lied uit Duinkerke getiteld<< Een reis naar Ijsland><dat gedurende twee eeuwen zijn populariteit bewaarde;In t'jaar zeventien honderd Gij moet niet zijn verwonderd Wij gaan al naar Nieuwpoort Omte slaan een akkoord. Achteraf ruste Grevelingen ook de schuiten uit voor de visvangst op Ijsland.Doch de bemanningen hiervoor werden aangemonsterd in sz nburige gemeenten,De Hutten,Groot en Klein Fort -Filip enMardyckar Losewijk de XIV gehoor gevend aan een taalimperialisme gericht,tegen het Vlaams en hierbij gebruik mkend van de ontvolking dezer gebieden,die door de oorlog geteisterd werden,enkele Families had zich gevestigd die een Picardisch dialect spraken?Tn tegenstelling met de vaartuigen bemand met de zeelieden uit Duinkerken of de omliggende dorpen(Leffrincoucke,Zuidcote,Ghyvelde) hadden de ijslanders moeite om hen te verstaan,ook ware hun betrekkingen met de bewoners veel minder intens dan deze uit de Duinkerkenaar met de Ijslanders onderhielden.
De eierbedeling zal voortaan in de zuivelwinkels geschieden.
10 Januari 1942
De eierbedeling zal voortaan in de zuivelwinkels geschieden.
De groepering die de taak op zich heeft genomen van << Melk,Vetten en eieren<<en die het verzamelen der eieren op zich heeft genomen,deed deze maand december j.l.aan rechthebbende verdelen ,door tussenkomst der onderscheidene afdelingen van het Nationaal Werk voor Kinderwelzijn. De huidige maand Januari,zullen de eieren verdeeld worden in de aangenomen zuivelwinkels,met dit doel aangeduid door de sector << Handel,en distributie<< over t'algemeen,,bevinden deze zuivelwinkels zich in de onmiddelijke omgeving der afdelingen van N.W.K. vroeger waren waren aangeduid geweest.
Waarom de eieren in zuivelwinkels verdeeld worden. De onderscheidene afdelingen van het N.K.W. hadden deze taak in de perfectie vervuld.Maar het is wenselijker gebleken de eieren in de zuivelwinkels uit te delen,omdat dit zo breekbaar product,voor zijn bewaring een speciale installatie en zorgen vereist. De Nieuwe wijze van eierbedeling zal de moeders niet meer verplichten,de eieren waarop zij recht hebben te gaan halen gedurende de raadpleging uren. Eindelijk bleek hzt in de huidige tijd aan de kleinhandelaars het maximum mogelijkheden moest gelaten worden om in hun levensonderhoud te voorzien. Hoe zal de bedeling geschieden? Iedere afdeling van het N.W.K.zal vervangen worden door een zuivelwinkel.De adressen ervan zijn verkrijgbaar in het gemeentehuis.De rechthebbende zullen zich bij de kleinhandelaar doen inschrijven.De grossier zal aan de kleinhandelaar (zuivelwinkel)een hoeveelheid eieren afleveren in overeen stemming met het aantal ingeschreven klanten. De kleinhandelaar zal verplicht zijn door een bericht duidelijk aan zijn uitstalling geplaatst de nummers der bons bekend te maken die in aanmerking komen voor de wekelijkse bedeling.Deze bons zouden gedurende minstens een week geldig blijven,zodat de moeders van gezinnen de eieren zouden komen halen op de dag en het uur dat haar het beste past. Binnen enkele dagen,zal de datum kunnen bepaald worden,waarop iedere bedeling zal aanvangen. De eerste bedelingen in de zuivelwinkels zullen geschieden in ruil van bons 11 en 12.De rechthebbende die in het bezit zijn van deze bons,lager dan nr.11die ze niet hebbenkunnen inwisselen in de afdelingen van het beschikbare eieren,zullen ze kunnen inwisselen in de loop dezer eerste of tweede bedeling. Rechthebbende. Zoals men weet worden de eieren alleen bedeeld in industiele centra's aan kinderen van 1 tot 3 jaar (13 tot 36maanden )zwangere vrouwen,van de 4 de maand der zwangerschap tot twee maanden na de bevalling; Degenen die vanaf Januari recht hebben op eieren,gaan hun eierkaart ontvangen bij de ravitailleringsdienst van hun gemeente. Met deze kaart laten ze zich inschrijven bij den gekozen winkelier,deze knipt van deze kaart (dus in Januari in voege treden)de eerste 10 bons van de eierkaart af.Deze bons komen natuurlijk niet in aanmerking voor een bedeling daar zij vervallen zijn.Doch de rechthebbende wordt automatisch ingeschakeld op het nummer dat geldig is.Het zelfde gebeurt in de toekomst voor al de nieuwe inschrijvingen. Prijzen en klachten. De juismoeders zullen deze eieren in het verleden,bekomen aan de officiële prijs .Deze is voor de grote gemerkt met een zwart startnummer fr.1.60 de klein ieren(gemerkt met een rood stamnummer fr.1.45.Eventuele gegronde klachten betreffende niet bedeling enz..kunnengezonden worden aan de groepering der Gemeente.
In het staatsblad van 7 Januari 1942 is een verordening verschenen,betreffende den verkoop van vlees. Zij luidt als volgt: Elke beenhouwer en spekslager is verplicht het hem door de markt toebedeelde vlees in zijn eigen inrichting te verkopen. De vleesfabrikanten zijn verplicht het hun toebedeelde vlees in hun eigen inrichting te verwerken,indien zij voor einde April 1942 hiertoe niet in staat zijn, zullen zij van elke toebedeling worden uit gesloten. De vleeswarenfabrikanten mogen het hun toebedeelde vlees alleen onder de vorm van vleeswaren verkopen,behoudens bijzondere machtiging of inrichting van de hoofdgroepering. De oprichting of het in stand houden van zogenaamde centrale vleeshouwerijen,waaraan verschillende bedrijven gezamelijk,het hun toebedeelde vlees afgeven,is verboden. Behoudens bijzondere door de hoofdgroepering verleende machtiging,moeten de vleeshouwerijen en spekslagerijen voor het publiek toegankelijk zijn,alle werkdagen; van 8 tot 13 uur; En van 14 tot 19 uur. Wanneer zij geen waren meer te koop hebben,mogen zij gesloten worden.In dat geval moet het publiek verwittigd worden door een Aanplakbiljet >< GEEN VLEES>>
In twee maanden tijds werd in de streek van charleroi voor 25 miljoen frank<
7 Januari 1942
In twee maanden tijds werd in de streek van Charleroi voor 25 miljoen frank << smokkelvlees << verkocht.
Onder zowat duizend beenhouwers en << chevilleurs<< van elke arrondissement Charleroi telt, heerste thans een opschudding,want thans worden zij ter verantwoording geroepen voor de inbreuken welke zij hebben gepleegd, tegen het besluit van 28 Oktober 1940. Deze zaak is overigend al een jaar aanhangig;Men zal zich herinneren dat op dat tijdstip het vlees aan, zo!n overdreven prijzen werd verkocht,dat men de organisatie van de << veestapel<< moest in leven roepen;De rechtelijke politie die daar een ene reuzetaak kreeg af te werken, heeft al de belanghebbende onderhoord,hunne boekhouding na gekeken en min dan 3000 processen verbalen opgemaakt. Het onderzoek heeft kunnen bepalen dat het bedrag der zaken, welke in twee maanden tijds werden gedreven, niet minder dan 25 miljoen frank beliepen.En zulks voor het arrondissement Charleroi alleen, wany ook de andere arrondissementen heeft men dergerlijke onderzoeken ingesteld. Voor Charleroi dus schijnt men reeds zover gevorderd,dat men de betrokken beenhouwers er heeft mogen attent op maken dat de kans tot ene overeenkomst,of transacties,welke tot nu toe door het parket werden vereist,,liepen van 5000 tot de 70.000frank. Meest al de beenhouwers die reeds aan de tand gevoeld hebben het systeem der onderhandelingen aanvaard.Het komt er op aan hier nog aan toe te voegen dat voor sommige <<chevilleurs<< << deze boete slechts gering gedeelte vertegenwoordigs van de winst die zij op de rug der verbruikers hebben verwezenlijkt.
Hoe het nieuwjaarsfeest in de vroegere eeuwen werd gevierd.
2 Januari 1942
Hoe het nieuwjaarsfeest in de vroegere eeuwen werd gevierd.
Het nieuwjaarsfeest ,zoals onze grootouders dat kenden,was feitelijk een feest dat verschillende herdenkingen in zich verenigde,en in de eerste plaats het begin van een nieuw kalenderjaar in het Avondland. Ons nieuwjaarsfeest staat in verband met de Romeinse kalender welke hier vele eeuwen terug door de priesters werd geregeld.In zekere zin was het een na-feest,waarop spelen,stoeten,maskaraden en zwelpartijen hoogtij vierden. Toen reeds bestond het gebruik om elkaar met Nieuwjaar ,kleine geschenken te geven, terwijl de waarzeggers en toekomst voorspellers dien dag veel volk aantrok hadden De Romeinse Nieuwjaars feesten droegen rchter de stempel van zinnelijke en onzedelijke uitspattingen,zodat de kerk ze verbood en op 1 Januari boedpredikanten van stad tot stad en van dorp tot doep trokken om de deelname aan zulke feesten te verbieden. Het is tot op heden nog onbekend,wanneer de kerk feitelijk begonnen is met Nieuwjaarsdag te feesten, als het tijdstip van de besnijdenis en de naam geving van Jezus Christus DeFransen vorsten boden echter lang tegenstand aan het kerkelijke verbod,,tot in 1199 een streng verbod door den bisschop van Parijs werd uitgevaardigd.Het duurde echter tot in de 15de eeuw,voor de Fransen er zich bij neerlegden Het kerkelijk karakter van den Nieuwjaarsdag is echter bij het volk niet kunnen doordringen?Velen weten er zelfs niets vanaf! Bij ons is de jaarwisseling vooral een overblijfsel uit de Germaanse joeltijd. De gebruiken van die << Joelfeesten><leven bij ons nog voort in het lawaai maken,nieuwjaarsschietend en knallen van vuurwerk,warmee men toen de geesten poogde af te schrikken en nog weg te jagen.
Op Nieuwjaarsdag moet men zo leven,zoals men gans het jaar zou willen doorbrengen.Niet veel geld uitgeven,maar wel veel geld op zak dragen,en niet naar de dokter gaan;Dan blijft men gans het jaar gezond en kent men gans het jaar gezond en kent men geen armoede.
Het nieuwjaarsfeest der kinderen
Daags voor Nieuwjaar gingen de kinderen, van af s'morgens van deur tot deur,aleen of in groepen om >>Nieuwjaar >> te zingen,In de uitgestoken hand werd dan een koekje met of zonder duikere letters een speculoos of een stuk chocolade,ook een appelsien, of een lekkernij gelegd.De meeste gezongen liedjes zijn nog bewaard in de volksmond of werden opgetekend<< Oud jaar,nieuwe jaar>><<met deze Nieuwjaar sloeg de bakker zijn wijf>>>> Nieuwe jaarke zoet<< >>nieuwjaarke hottetot>>en vooral het fameuze <<Hoog huis,leeg huis,....>> Aan het Nieuwjaars zingen namen niet alleen de kleinec broekventjes,maar ook de knuppels van enkele jaren oud en zelfs nog grote mensen deel, en er waren er veel die zwaar beladen thuis kwamen.... De blauw geneusde mannetjes kwamen ze dan, meteen <<Kabas><of een zakje op den rug,en een dikken snotneus op de lippen,wel gemoed naar thuis. Enkele dagen voor Nieuwjaar schreven ze aan de peter en meter een schonen Nieuwjaars brief,en met Nieuwjaar ontvingen,ze ook van deze een schoon geschenk of een geldstuk,waarbij tevens den traditionele peperkoek niet ontbrak.Die peper of << ponte koeken><waren rijkelijk versierd en met suiker belegd,evenals met zilveren blaadjes,suikeren bonen, gekleurde suikeren beeldjes, enz...Voor een paar jaar vergenoegde men zich met gesmolten suiker er op gieten in den vorm van krullen en kronkelsSlechts uitzondering zag men nog een op de oude wijze versierden peperkoek. Op nieuwjaars morgen gingen de kinderen echter eerst en vooral hun ouders gelukwensen,met een of ander toepasselijk versje dat reeds bestond of dat ze zelf in mekaar hadden gestoken.Heel vaak ook,werden deze gedichtjes op een prachtige wijze op een gekleurde plaat geschreven,en werden ze zo na lezing, aan de ouders aan geboden. In sommige streken van het Vlaamse land gingen de kinderen dan met den <<rommelpot><uit een oude pot met wat water in,waarop als deksel een varkensblaas was gespannen waarin te midden ,een rieten stokje, instak,dat op en neer bewogen werd en een rommelend geluid teweeg bracht,waarop men met den beste wil echter geen muziekklanken kon ontdekken. Het kan koud zijn met Nieuwjaar ,zo koud zelfs dat men er kan van omvallen,zoals het liedje zegt; >> Van de kou kan ik niet fluiten, Van den honger ben ik flauw, wilt ge wat geven,geef dan gauw>> Het kan ook gebeuren,dat de moedige kleine Nieuwjaars zangers niets kunnen los krijgen, en dan zingen ze maar vanijnig: >> Hoog huis laag huis, Hier zit een gierige pin in huis>> Met velen is het echter soms nog wat los te krijgen,waar men het niet zouden verwachten,en als het toch gebeurt dat men niets krijgt dan zingen de leinen <<honderd jaar na dezen dag, Kap ze dan den kop maar af>> En er als er toch gierigaards zijn die niets willen geven en hun hart koud en vast gesloten laten voor die kinderstemmen,dan klinkt het schamper >>Nieuwjaarke hottetot, Wilde niks geven, Blijf in uw kot>> En het liedje van den bakker,die ook eens niets wou geven,en toch geld had,om zich zat te drinken en zijn vrouw sloeg,is overal bekend Onze mensen hebben ongetwijfeld in hun streek deze liedjes gehoord of in hun stad of dorp kan het verschillen van woorden.
Eigenaardige gebruiken in Vlaanderen. In sommige streken waren het echter de grote mensen welke in die dagen hun << kuren> kregen, en dan was voor de kleuters niet aan te raden om in de weg te lopen .
Door de drie koningen werd er dan in het Brabantse met den ezel rond gegaan.De kop van den ezel was gevlochten,uit stro, en daar werd een bezemsteel in gestoken, waarop de << konigen zich schrijlings neerzetten en << reden<< Onder een paarden deken werd dan een man geborgen welke overal bokkesprongn en balken moest uithalen,zodat de bengels den schrik om het hart sloeg als ze dat scharminkel aan het werk zagen.Een fooitje van de moeder gleed dan in de uitgestoken hand van een der mannen,en ze gingen verder, om weldra met een worst,boterhammen,pannenkoeken en wafels geladen te ziijn en zich in elken herberg gelaafd te hebben aan een bottel brandewijn. En de hoepelpaarden welke vroeger gans het Vlaamse land door beroemd waren, leven nog steeds voort: in het geheugen der oude mensen.
Nieuwjaar in het volksgeloof,voorspellingen,en toekomst lezen met Nieuwjaar. Het is een feit;dat de meeste kerkelijke feestdagen oorspronkelijk verbonden bleven met oeroude denkbeelden;heidense overleveringen en uitingen van van diepgeworteld bij geloof. Zo is ook met Nieuwjaar,feitelijk moeten we bekennen,dat dit geen verwondering verwekt, vermits vroeger algemeen werd aangenomen dat rond Nieuwjaar men slechts de ogen had te opennen om in de toekomst te kunnen zien. In sommige streken zou het voldoende zijn op Nieuwjaarsnacht naar buiten te gaan en een kring om zich heen te trekken,om te weten, wat er in de toekomst in de komende maanden,weken zou gebeuren.Stond ener een oorlog voor den deur, dab zou degenen,die zich binnen die kring be, kon het g getrappel van legerpaarden horen en den regelmatige cadans van de laarsen der aanrukkende legerscharen.Als er brand dreigde dan hhorde men reeds het knetteren der vlammen uoit de richting,terwijl zij wier dood aanstaande was, in droevig-troostelozen stoet zouden voorbij trekken. Wilde men weten,hoe duur het graan zou kosten, dan moest men in Nieuwjaarsnacht gaan luisteren hoe dikwijls de haan zou kraaien. De meest bekende voorspellingen staan echter in betrekking met de liefde en huwelijk.Met Oudenjaarsnacht bestaat de mogelijkheid dae den toekomstige echtgenoot te zien krijgen o.a. door in het water te turen van een bron of in de schouw te turen,soms ook door dromen op te wekken Niet minder bekend zijn daarnaast ook de voorsellingen betreffende de dood.Zo was vroeger het geloof zeer verspreid als zou de schaduw van haar of van hem die sterven moest,geen hoofd hebben op oudejaars nacht. Ook gaan de voorspellingen voor liefde en dood dikwijls samen,.In sommige streken ging op de Nieuwjaarsnacht een meisje in den boomgaard om te trachten een stok in een der bomen te gooien.Zoveel malen als de stok terugviel,zoveel jaren zou het huwelijksgeluk nog op zich laten wachten. Bleef de stok echter reeds van de eerste maal tussen de takken liggen, dan was dat geen goed voorteken,want dan bestond de mogelijkheid dat de dood zelfs haar volgend jaar als geliefde zou komen halen. Er zijn tientallen voorbeelden, van dusdanig bijgeloof aan te halen, waarvoor wij natuurlijk slechts de schouders ophalen,al hebben deze dwazen uitdingen van bijgeloof meermaals tragische gevolgen gehad.
Nieuwjaar en driekoningen in onze gewesten,volksgebruiken in Kempen en Hageland. De dagen omstreeks Nieuwjaar en Drie koningen zijn blijde intreden, dikwijls waren het ontroerende dagen voor groo t en klein,maar voor de jeugd,vooral biedt de tijd van de winter zonnewende gelegenheid tot vermaak en buitenkansjes. Op Sint Silvesterdag, den laatste dag van get jaar, gaan de schoolkinderen,met de toelating van de onderwijzers,de huizen van het dorp om koeken,noten, geld bijeen te verzamelen.De onderwijzers zelf verdelen de opbrengst onder de kinderen.Op andere plaatsen gebeurde dit op Allerkinderdag. De feesten volgen groesdik op elkaar.Nieuwjaar is geboren,met zijn vreugde,zijn lachende begroetingen en heilwensen.zijn goedmenende beloftes,,zijn geschenken,zijn peperkoeken met suikeren letters en zijn speculazen venten,... van voor den oorlog De bedeldeuntjes van de jeugd galmen opnieuw.In de Kempen en overal elders klinkt hey nu op vele plaatsen; >> Nieuwejaarke zoete ons verken heeft vier voet, Vier voeten Ne rug Ik ben een vlug.....>> Geen ogenblik hagt de bel stil; want het regent nieuwjaarwensen van brieven besteller en schoonmaakster,van gasfitte, elektrieker,,tot het << gelukkige niewejaar van de mannen van de vuilkaar,.... En om de reeks te sluiten met de feestdagen komen de driekoningen met hun foud papieren kroon en hun blinkende ster, en trekken zingend door de straten van huis tot huis,op de reuk af van de ....vooroorlogse geurige wafels en de verse pannenkoeken. >< Sterre,gij moet zo stille niet staan, We moeten vannacht naar Bethelem gaan>> En maandag na driekoningen of<< koppermaandag>< de verlofdag van de feestvierende ambachtslieden. In het Antwerpse <<Verloren Maandag>< Worstenbrood en Appelbollen>< Enig in zijn soort. A.R.
Groot Antwerpen zet met weidse plannen het nieuwe jaar in.
Groot Antwerpen zet met weidse plannen het nieuwe jaar in.
Vergoeding aan de aftredende burgermeesters en schepenen.
Art.1. Aan de burgermeesters en schepenen van de gemeenten,Berchem,Borgerhout,Deurne, Ekeren, Hoboken, Wilrijk, Mortsel, en Merksem,wordt met eervol ontslag verleend,met ingang van 2 januari 1942. Art.2.Te rekenen vanaf dezelfde datum wordt aan de aftredende burgermeesters en schepen wier mandaat door de eenmaking vervalt, een uitkering gedaan,gedurende het eerste jaar van 100%,gedurende het tweede jaar van 75%,gedurende het derde jaar van 50%,hunner laatst genoten vergoeding. Wanneer een der boven vermelde burgermeesters en schepenen,na hun ontslag,een openbare betrekking zou bekomen,worden de voordelen hem door,dit artikel toegekend,vermindert met het bedrag der wedden en tegemoet komingen,verbonden aan dit ambt. De uitkering zal in elk geval ophouden op het eind der maand,waarin de rechthebbenden de leeftijd van 60 jaar zullen bereikt hebben.
De diensten van de Burgerlijke stand. Voor de diensten van de burgerlijke stand zal het grondgebied van Antwerpen,verdeeld worden, in districten,<aaevan het kollege van burgermeester en schepenen het aantal en grondgebied bepaalt De akte van de burgerlijke stand,voor elk district zullen ontvangen worden in de daartoe speciaal door het kollege aangeduide lokalen. Met ingang van 1 Januari 1942 zullen de akten van de burgerlijke stand voor het grondgebied der voormalige gemeente Ekeren dat gevoegd wordt bij Kappelen,ontvangen worden op heGemeentehuis van Ekeren. Gemeenteraden ontbonden. De kolleges van burgermeesters zijn schepenen,alsook de gemeenteraden van Berchem,Borgerhout,Deurne, Wilrijk,Mortsel, Ekeren, Hoboken,Merksem ,gaan over naar Antwerpen,zonder daarvoor een nadelige akten wordt gevorderd. Te rekenen van den zelfden datum worden de rechten,lasten,verplichtingen en bezittingen van de gemeente Ekeren onder de stad Antwerpen en de gemeente Kappelen overeenkomstig ,de artikelen 151 en 152 der gemeente wet. Overeenkomstig dezelfde bepalingen worden wederzijdze verplichtingen vastgesteld welke door de stad Antwerpen en de gemeente Brasschaat en Schoten voortvloeien uit de toevoeging aan de eerste genoemde van gedeekten van hrt grondgebied der beide laatste. De Kommisie van de Openbare Onderstand. Te reken vanaf 1Januari 1942 ,gaan alle rechten,lasten,verplichtingen en bezittingen der kommisie van Openbare onderstand van de bij Antwerpen ingelijfde gemeenten over aan de kommisie van openbare onderstand van Antwerpen. Deze kommisie zal de aldus verkregen goederen beheren overeenkomstig hun bestemming. Alle rechten,lasten,verplichtingen en bezittingen der kommisie van openbaren onderstand van Ekeren zullen, te rekenen van dezelfde dag,verdeeld worden tussen de kommisie van openbaren onderstand der gemeenten,bij dewelke het grondgebied houdende met het aantal door de kommisie van openbaren onderstand van Ekeren ondersteunde behoeftige op datum van bekendmaking van het besluit houdende eenmaking van Groot Antwerpen,woonachtig in het aan gezegde gemeente,toegewezen grondgebied. De behoeftige wonende op het grondgebied Brasschaat en Schoten,dat bij Antwerpen worden ingelijfd,zullen ten laste vallen der kommisie van openbaren onderstand van Antwerpen,,zonder dat hier voor enige vergoreding door de kommisie van openbaren onderstand der gemeenten. tot zover groot Antwerpen 1942.
Het nieuwe schepen college is gevormd; Het besluit van 15 September 1941,houdende de oprichting van Groot-Antwerpen schreef ondermeer voor, dat de voorgenomen eenmaking van de Antwerpse agglomeratie,te rekenen can 1 Januari 1942,een voldongen feit zal zijn. Het<<Staatsblad>< publiceert heden twee uitvoeringsbesluiten,waarin de modaliteiten van de eenmaking hebben vasgelegd. Aan de grenzen van deze agglomeratie gelijk zij bepaald worden door voorgelezen besluit van 15September werden licht wijzegingen gebracht Het tweede besluit bepaalt de samenstelling van het nieuwe schepencollege Dit Antwerpse schepencollege is samengesteld als volgt; De Burgermeester,Dhr.Leo Delwaide, Schepenen als volgt:Dhr.Jan Timmermans,P/W/Segers,A.Molter,Dr.P.Boeynaems,DhR.De Rob;W/Sneiders, Od.Daem,A.VanTichel,J.Wilms,Vallaeys, en deHeer Van Beveren.
Wat thans in de drie maanden wordt gerookt in 1941.
Volgens de statistieken werden gedurende den 3 de trimester van dit jaar in België 35 Mijoen sigaren verbruikt,52 liljoen cigarillo's en 961 miljoen sigaretten.
Het aantal ton tabak,snuif en roltabak bedroeg 2.791. Deze cijfers zijn,behalve voor de sigaretten lager dan die van de 2 de trimester.Zij bedroegen toen; 38 miloen sigaren,66 miljoen cigarillo's 885 miljoen sigaretten en 2.578 ton tabak.
Wat was de waarde als de Titanic in de golven verdween in 1912.
29 December 1941
Wat was de waarde als de Titanic in de golven verdween in 1912.95 jaar geleden kwam de>>TITANIC>> in de golven om. In 1912 kwam de Titranic om in de golven. Het is hier niet om terug te komen op de oorzaken van deze ramp,die ten koste van honderden opvarende,maar wel om te doen uitkomen welk kapitaal hiermede verloren ging.De cijfers, die wij aanhalen hebben natuurlijk betrekking op de waarde van 1912.Men zal een gedacht krijgen wat verloren gaat bij het vergaan van zulke schepen. De raming werd gedaan in Duitse Marken.
Bouw en inrichting van het vaartuig...............32.000.000 Provisies enz...................................................3.500.000 Geplaatst aan boord..........................................6.000.000 Waarden in brandkasten In bewaring gegeen geld van 1passagier...............2.000.000 in kas...................................................................500.000 Lading Koloniale producten...........................................2.500.000 Uitvoer van andere waarden.................................7.500.000 Diamanten uit Holland........................................ 90.000.000 Waarden der voorwerpen der passagiers................40.000.000 Brieven...............................................................10.000.000 Hetgeen een totaal geeft aan Marken....................260.000.000 Hierbij dient nog gevoegd ,de verzekeringen op het leven, reisongevallen enz.der passagiers Drie der passegiers, die zich nog aan boord waren drager van verzekeringspolissen voor een waarde van 40 miljoen mark.
Het orgaan van de Landbouw coöperatie bewijst,dat de telling gedaan op 15 Mei 1941,op last van het ministerie van Landbouw,een totaal voorhanden aantal varkens gaf van 501.970 stuks; wij hebben allen redenen om te geloven,dat dit getal nog beneden de werkelijkheid bleef. Normaal moeten hiervan thans circa 237.000 stuks afgeslacht zijn,namelijk biggen van 8 weken tot 6 maanden, alle mestvarkens van 1 jaar en meer.Er moet ook rekening gehouden worden van het feit, dat de varkens thans vroeger afgeslacht worden dan dit inde normale tijden het geval was/ De statistieken tonen, evenwel aan,dat er van 15 Mei tot eind November 1941,op regelmatige wijze afgeslacht werden. Ten behoeve van de zelfverzorging ( thuis slachtingen) 32.291 Ten behoeve van de bevoorrading 2953 totaal 35.241 Dit bewijst dat er van de officiële getelde varkens slechts 15% langs de wettelijke kant werden geslacht. Al de rest kwam op de zwarte markt terecht.
Negendertig visservaartuigen vertrekken op 27 December uit Nieuwpoort.
27 December 1941.
Negendertig vissersvaartuigen vertrekken op 27 Decmber uit Nieuwpoort. Over deze kwestie zijn er reeds veel vergaderingen geweest en nu is de knoop doorgehakt.De bijzonderheden werden mede gedeeld,de tijd nadert thans snel voor de afvaart naar grevelingen. Het bestuur waren al weken ijverig bezig om de organisatie tot in de puntjes te laten verlopen tijdens de winter haringvangst te Grevelingen.De boven genoemde instanties zullen er dan ongetwijfeld voor gezorgd hebben,dat de kwesties in zaken douanen,eet en slaapgelegheid, in orde zullen zijn gebracht. Niet minder dan 39 vaartuigen zullen de reis ondernemen,waarvan 36 vaartuigen regelmatig visvangst zullen uitvaren en de overige drie als wachtschepen zullen dienst doen. De 39 vaartuigen eullen ten allen te Grevelingen gemeerd liggen,want zzn belang kan genoemd worden met het oog op vervoer per trein van haring ladingen naar ons land. De vaartuigen van Oostende,Zeebrugge en Blankenberghe zullen allen in de haven van Nieuwpoort samen gebracht worden,waar de eerste afvaart op 27 December zal plaats vinden. De twee volgende groepen zullen de vogende dagen de reis aanvangen, zodat bina met zekerheid kan gezegd worden,dat reeds voor Nieuwjaar 1942 ,de eerste uitvaarten in Grevelingen zullen plaats vinden. Op het thuisfrint is iedereen die met de vismijn te maken heeft,druk bezig alles in orde te krijgen voor de miljoenen kg.haringen te ontvangen en te verdelen,onze bevolking zal uiterst content aijn met de haring vangsten.
26 December 1941 De haringvangsten aan onze kust. Ten zuiden van Middelkerke vangt men thans ook haring,wat een goed seizoen voor deze soort laat voorzien;De sprot integendeel,die in November in grote hoeveelheden werd aangevoerd,is thans totaal verdwenen. Dit feit, waarvan de oorzaak onbekend is,heeft verwondering gewekt,daar deze vis in December gewoonlijk,overvloedig aan onze kust aanwezig is,ten gevolge hiervan hebben de vissers hun netten voor grotere vissen uitgeworpen.
In de verschillende havens van onze kust ,werd er in de loop van de week van 7 tot 13 December 1941 71.098 kg vis aangevoerd voor de som van 1 miljieon 75.728.85fr.en 13.479 kg. garnaal voor de som van134.790 fr.
In vels steden volgt men het goede voorbeeld van Mechelen en Gent, nopens het invoeren van de viskaart,zodat ook langs de kust in enkele steden een dergerlijke kaart werd ingevoerd.Te Oostende gezschiedt deze regeling uitstekend, als gevolg hiervan krijgen de inwoners per persoon een 250 gram verse vis en 100 gram gerookte waar. Dat de verantwoordelijke personen met de verdeling van vis, garnaal en mosselen de hande vol hebben,kan iedereen begrijpen,dat het in de huidige omstandigheden noodzakelijk id krachtdadig op treden ,is vanzelfs sprekend. Sedert enkele tijd was aan de hoofdstad opgedragen,een viskaart in voege te brengen,omdat er door de marktleiders werd vastgesteld dat eens de vis in handen was van de kleinverkopers,deze onmiddelijk verdween in de zwarte markt,en aan overdreven prijzen. Het Brussels Gemeente bestuur heeft gemeend,hier tegen niets tre kunnen doen,zodat de coöperatie het nodig heeft geoordeele heeft,in afwachting dat Brussel de viskaart,dat er geen camion met vis meer te kunnen sturen/Het is nodig dat ieder gemeente,die in aanmerking komt voor de visbedeling,een viskaart in het leven roep om een eerlijke bedeling in de hand te werken.
De volksweerkunde uit het begin van de negentiende eeuw was een curieus mengsel van gezond verstand en bijgeloof. Het bestond uit een samen raapsel van duizenden weerregels,spreuken en gezegden.Een deel van deze spreuken hoort men ook nu nog wel.
In vele weerspreuken wordt een verband gelegd tussen de maan en de bewolking. Dit zijn redelijk betrouwbare spreuken. Een koude heldere nacht leidt dikwijls tot vorst of mist in de ochtend en het is vooral tijdens zulke nachten dat de maan goed te zien is. Vandaar komt het gezegde dat na een heldere nacht vorst komt.
In de volksweerkunde komen vele gezegden voor die zouden moeten wijzen op het voor- spellende gedrag van dieren en planten.Zo werd wel eens beweerd dat koeien gaan liggen als er regen komt en dat bijen voor een storm terugkeren naar hun korf. De meeste van deze gezegden weerspiegelen echter slechts de gevoeligheid van dieren en planten voor ver- anderingen in atmosferische omstandigheden,met name de vochtigheid.
/foto's/01%20-%20bustocht%20bssl/slachthuizen%20kuregem.jpg)
