In het Staatsblad van 12 September en 13 September 1940 werd het besluit bekent gemaakt ,betreffende de vaststelling van de aardappelprijzen voor de maanden September en Oktober 1940 Art.1.Boor de maandenSeptember en Oktober wordt de prijs der gewone aardappelen per 100kg.als volg vast gesteld. Verkoop door den landbouwer (genomen op de hoeve)63 fr. Verkoop door de groothandelaar (geleverd in de winkel aan de kleinhandellar)83fr. Verkoop aan de verbruiker (genomen in de winkel van de kleinhandelaar)100 fr; Art.2.Deze prijzen moeten verminderd worden met 13 frank voor de soorten << Grappes d'or>> en vermeerderd met 30 frank voor de soorten <Roza> en <<(plates de floronville>< Art.3 In de driehoek Verviers-Pepinster-Spa,mogen de prijzen van de groothandelaar(geleverd in de winkel van de kleinhandelaar) en deze van dekleinhandelaar vermeerderd worden met 74 centiemen per kilo gram;zolang de spoorwegen,in de streek niet zullen functioneren. ____________________
10 September 1940 De Melkrantsoenering. Het staatsblad publiceert volgend besluit : Artikel 1.De verkoop van volle melk is slechts toegelaten in de bij dit besluit bepaalde voorwaarden ,datum van de bekendmaking van dit besluit,voorwaarden van rantsoenering. Artikel 2.Verboden, verkoop en de levering van volle,verdampte melk of verdikte (al of niet gesuikerd.)melk:De fabrikanten,grossiers zijn er toe gehouden,uiterlijk den tweeden dag,na de datum van de bekendmaking van dit besluit,de stocks zijn de verdampte of verdichte melk,die zij in voorraad hebben,zelfs de verkochte stocks aan te geven.;Aangifte worden verzonden aan het ministerie van Landbouw en voedsel voorziening. Artikel 3.Er wordt een zegel van nummer 11 ingevoerd, dat recht geeft op een liter melk. Artikel 4.Onverminderd het bepaalde van het besluit op rantsoenering van 2 September 1940,waarbij gebruik der zegels 3/3 en 3/4is toegelaten,hetzij voor den aankoop van volle melk. A) alle zwangere vrouwen die aanvullend halfbroodrantsoen genieten,op grond van1/4 liter per dag(24 zegels voor een tijdsbestek van dertig dagen. B)de kinderen van 0 tot 3 jaar op de grond van3/4liter per dag.(24 zegels voor een tijdsbestek van dertig dagen) C) De kinderen van 3 tot 6 jaar op de grond van 1/2 liter per dag. (16 zegels voor een tijdsbestek van30dagen) D)De kinderen van 6 tot 14 jaar opgrond van 1/4 liter perdag,(8 zegels voor een tijdsbestek van 30 dagen) E) de oude lieden die een leeftijd van 70 jaar overschreden hebben,op grond van 1/4liter per dag,(8 zegels voor een tijdsbestek van 30 dagen) F) Sommige verpleegde zieken. G) de zich ten huize verzorgde tuberculose lijders, op grond van 3/4liter per dag,die krijgen24 zegels voor een periode van 30dagen _______________________
Het aanvullend Half Rantsoenbrood voor Zwangere vrouwen.
10 Augustus 1940.
Het aanvullend half Rantsoenbrood voor zwangere vrouwen.
Het staatsblad publiceert volgend bericht ,dat gisteren in werking is getreden. Bij elke uitdeling van rantsoenzegels ontvangen ,de zwangere vrouwen en voedsters aanvullende zwartkleurige broodzegels op vertoon van een geneeskundig getuigschrift en overeenkomstig onderstaande modaliteiten. De zwangere vrouw heeft recht op aanvullende broodzegels, naar rato van 15 zegels per tijdperk,van dertig dagen,te beginnen met de vierde maand der zwangerschap,tot twee maanden na de verlossing. Zijn dient haar staat van zwangerschap,na de vierde maand,bij geneeskundige getuigschriften te doen vaststellen,evenals den datum van haar verlossing. De belanghebbende diene de certifaten af te geven aan het gemeente bestuur,dat op zijn beurt,aan het ministerie voor voedselvoorziening overmaakt, met den globale inventaris voorzien bij artikel 5 van het besluit van 10 Augustus 1940.
Sluikhandel te Hasselt. *Te Hasselt verkocht een winkelier aldaat, suiker rijst en koffie, tegen een hogere prijs dan de wettelijke^prijs. * In St.Truiden verkocht een beenhouwer reuzel tegen 30 fr.het kilo,rijst tegen 9 fr;het kilo inplaats van 3.50 fr. *Te Koersel verkocht een dame,die winkelierster was aldaar,rijst tegen 9 frank het kilo inplaats van 3050 fr. Ieder van deze persoon werden veroordeeld tot 700fr.boete of gevangenis straf van 1maand en tot de kosten. Daar en boven moest de dame uit Koersel haar inrichting sluiten gedurende 15 dagen. * Een herbergierster uit Sint Truiden,verkocht aldaar kookchocolade tegen 30 frank en 35 frank het kilo. Hij had slechts 13 frank op de kilo betaald; dit bezorgde hem 1400 frank boete of 2 maanden gevangenisstraf en de kosten van het geding Inbeslagname te Brugge. *De politie stapte alhier af bij een gekende voetballer,die een herberg uitbaat.Uit de kelder werd een hoeveelheid van verschillende duizende kilo's bruine zeep gehaald,die daar opgeborgen waren,met op het oog een zaakje te doen.Een Proces verbaal werd tegen de persoon in kwestie opgemaakt. Alles werd in beslag genomen en zal binnenkort openbaar verkocht worden. Uit het Leuvense: Woeker en sluikpraktijken streng veroordeeld.
*Een persoon uit het Leuvense;verkoop en levering van aardappelen ,zonder vergunning en aan 150 frank de zak.:Gevolg: 700 fr.boete of 1 maand gevang en verbeuring verklaard der aangeslagen goederen. *Een persoon uit het Hagelandse smokkelde slachtvarkens naar hjet slachthuis te Brussel, weerhield ten zijne bate de bevoorradingsbons ,waardoor hij een grote partij slachtvlees verkreeg op onrechtmatige wijze en ten nadele der gemeenschap.Maar de misbruik kwam aan het licht,de 5 kostbare geslachte varkens werden aangeslagen en thans verbeurt verklaard.hij kreeg daaren boven 700fr;boete of 1 maand gevangenisstraf,kosten enz. *Te Aarschot verkochten ,twee hun winkelwaren aan abnormale prijzen (nl.zeep,zout,bitter,enz;Elk kregen een boete van 700fr.fr;of 1maand gevang. *Inzake verkoop van tarwemeel aan twee personen,aan 5 a7 fr.het kilo gram,kregen twee dames uit Hoegaerden,elk 700fr.boete en verbeurt verklaard der goederen. * Ardooie,Vijf vette zwijntjes een kleine landbouwer onzer gemeente,meende eens slim te doen door zijn vijf vette zwijntjes niet aan te melden,en met woekerprijs,waarvoor hij ze wilde verkopen,was hij nog niet te tevreden;De koper vond dit wel een beetje buitensporig en melde zijn wedervaren aan de rijkswacht,met het gevolg dat de zwijntjes werden aangeslagen; Het gemeente bestuur zal er nu over beschikken. ______________________________
Hoe men in vroeger dagen het Weder voorspelde Vele dieren,en in't bijzonder de vogels,voorspellen het weer,en handelen ook daarnaar. Dat is door de wetenschap verklaard:vele dieren hebben inderdaad een voorgevoel voor helder,droog en onweerachtig weer. Onze buiten mensen weten daarover meer te vertellen.,en we hebben hun waarnemingen dan ook nauwkeurig aangetekend en samengevat. De Vogels. Als de duiven op het dak van de schuur rusten en de borst oostwaarts houden,zal het 'sanderdaags regenen,indien het niet reeds dezelfde nacht begint,Keren zij laat naar hun hok terug,gaan ze ver huis om voedsel,dan is dit een teken van goed weer.Vliegen zij vroeg naar huis en verwijderen ze zich niet ver van de hofstede dan is de regen nakend. Als de hoenders zich in het stof rollen en hun pluimen recht stellen,staat er een onweer voor de deur; Zo ook bij de Eenden:als die duikelen,met de vlerken slaan en blijmoedig elkander op het water volgen Merkt men het geschreuw der Pauwen niet op bij elke weersverandering,zelfs bij elke wisseling van wind?Ook zal het regenen als de Kraaien vroeg ontwaken en meer krassen dan naar gewoonte. Zingt de vink in morgenstond zeker regen hij verkondt... Als de Mussen vroeg ontwakenen tjilpen,zal het schoon weder zijn,in de namiddag;als ze bij winteravond luid piepen;Veel wind. Vliegen de Zwaluwen dicht bij de grond,dan is het onweder niet ver verwijderd: verdwijnen ze in de wolken,maak dan maar geust een lange wandeling.... Zingt de Nachtegaal heel den nacht door;dan mag op een goede dag rekenen. Het is gans ,het tegenovergestelde als de Steenuilen zich laten horen en als de kwikstaarten langsheen de grachten springen. Als de Wilde Ganzen hoog en bij troepen vliegen:storm. Als de meeuwen zich vertonen in de nabijheid der steden;Storm. Als de Hanen buiten,het uur kraaien;regen of onweder. De Vissen als weervoorspellers. De hengelaars weten dat de vissen bijzonder gevoelig zijn voor het weder en dat al of niet goede visvangsten afhankelijk zijn van visvangsten zijn van op handen zijnde veranderingen van de dampkring. De vis bijt niet voor een naderend onweer.Hij heeft een voorgevoel voor de mogelijke onheilen welk een verandering in de luchtgesteldheid kan meebrengen. Voor de Modderkruiper weet iedereen dat,als hij rustig is,droogte op handen is;mocht hij rusteloos bewegen dan volgt spoedig regen. De dieren als barometer. Van oudsher,reeds vele eeuwen voor onze tijdsrekening,wijdden de mensen een bijzondere aandacht aan ongewone handelingen der dieren. Als de KAT met den staart naar het vuur gaat zzitten,vorst en sneeuw....Als...ze...genoeglijk zitte spinnen met de potenwassend over den kop strijkt:goed weer en zon. Als ze wild door het huis vliegt,is er storm op komst. Als de MOL onder bevroren grasof een lichte qneeuwlaag graaft:goed weer. Zolang de mol wroet,komt er geen vorst. Als de EZEL zich in het stofwentelt en van vreugde rondspringt:goed weer. Als hij de oren spitst of scheef loopt: verwacht men regen of onweer. Indien bij prachtig weer de boer zijn koeien aan de stalmuren ziet likken,zal hij zich spoeden om het voeder binnen te halen. Likt de koe den scalpeter die door de vochtigheid van den muur druipt,dan zal het s'anderdaags regenen.Als de KOEIEN met opgeheven kop in de lucht snuiven of zich de haren likken,verwacht dan maar regen en onweder:gaan ze voort met grazen,als er reeds druppels vallen,dan zal de regen niet niet lang wachten. Als de HONDEN lui en slaperig zijn,en zich veel krabben,is er regen of onweer te verwachten,en als hij over de grond rolt komt er wind. Als het VARKEN weinig eetlust vertoont,regen en onweer;als ze knorren,snuiven naar de kant van waar de storm komt:stormvlagen. Hoe meer de wol over de rug van de SCHAPEN krult, hoe schoner weer, maar als ze onrustig zijn komt er zeker en vast wind. Van SLAKKEN zegt men: Zijn er veel slakken op de wegen: Onweer komt dan vaak,of regen... En ook : Als slakken en padden kruipen zal spoedig gaan druipen. INSEKTEN Ook de insecten,de vliegen en de muggen bijvoorbeeld,trekken de huizen binnen om de regen te ontwijken. Wanneer slecht weer op komst is ,werken de mieren vlijtiger en vliegen de bijen lang voor zonsondergang en met weinig buit huiswaarts: Als de bij haar korf niet verlaat maak dan maar op regen staat... ALLERLEI. Blijft in de morgen het lemmer der zijs droog, dat is een goed teken,maar word het vochjtig,rooskleurig of blauwachtig dan moogt de u aan regen verwachten; Als de dorscher in de schuur een zeef loos hangen en zijn vlegel weerspannig is;betekent dit eveneens als de koorn-en haverschoven zwaarder zijn dan naar gewoonte . De houtakker die naar het bos gaat, raadpleegt zijn bijl,zoals de maaier zijn zeis. Isde beil zuiver en glanzend,dan zal de dagmooi wezen,maar is ze duister en slibbert de steel door de handen,hoedt u dan voor de vlagen. In de herfst voorspelt de rijm,regen ende dauw schoon weder. De maan is ingelijks een goede barometer.Is zij omringd van een mistachtige kring,dan betekend dit eveneens regen. Is de nachtster schitterend en klaarlichtend,moogt ge u aan schoon weder verwachten. A.R.
Het is thans een heel uitzonderlijk verschijnsel geworden,dat er een walvis aanspoelt op onze kust.Men zou zeggen dat deze zoogdieren,die met uitroeiing bedreigd worden, zich teruggetrokken hebben naar veiliger oorden en zeeën. En nochthans was er een tijd dat de walvissen om zo te zeggen<< alledaagse kost>< waren in de Middelandsezee en Noordzee. Onze oude kronieken staan er borg voor en vermelden,menigmaal de tegenwoordigheid van walvissen dichtbij onze kust. De jaren 1189 tot 1403 waren de meest vruchtbare voor wat betreft het aanspoelen van walvissen. Tijdens dit laatste jaar spoelden niet minder dan 8 walvissen aan,vlak voor Oostende,tijdens een geweldige storm.Zij waren elk 70 voet lang en leverden gezamelijk 192 ton vet op. In 1751 kwam Blankenberge aan de beurt en werd bedeeld met een walvis. Op 20 April 1762 was er opnieuw bezoek voor Oostende.Het beest was slechts 52 voet en werd tentoon gesteld,terwijl de verkoop 192 gulden opbracht ten voordele van Hare Majesteit. In 1828 spoelde andermaal een walvis aan te Oostende en werd de Koningin aangeboden.Men noemde het de <<Koninklijke Walvis>>en tergelijker tijd werden er allerlei feesten ingericht. nadien,en van tijd tot tijd,spoelde er nog soortgelijke zoogdieren aan maar dat verminderde met de tijd.
ONZE WALVISVAARDERS.
Dit alles laat veronderstellen dat er zich walvissen dichtbij onze kust bevonden en dat onze stoere vissers zulks niets onverlet lieten om op jacht te gaan. De XVII,XVIII enXIX eeuwen kenden dan ook hunne Vlaamse Walvisvaarders,maar toen reeds waren zij verplicht,lange reizen te ondernemen daar de walvis onze zeeën verlaten had. Een <<Octrooi>> van 16 November 1663 erkent het bestaan van de <<Compagnie du Groenland>>in ons land en stelt rechten vast die door haar zullen te betalen zijn voor de walvisolie. Onze kroniekers melden het doorvaren,te Oostende,van een <<Brugs vaartuig dat zich naar Groenland begaf om er de walvisvangst te plegen en stippen tevens aan dat,in Oogst 1667,talrijke Vlaamse vaartuigen op jacht uittrokken en hun vangsten in Oostende verkopen. In 1675 zag het bestuur in dat het land er alle belang bij hadden door de visvangst aan te moedigen en breidde de voordelen van het octrooi uit tot alle rederijen die in onze havens de walvisolie zouden verkopen. Keizer Karel VI leverde aan de reder Jean de Schnamille ,vier keizerlijke vrijbrieven af met de machtiging voor << vier kapiteinen van Vlaamse Natie<<de walvisvangst uit te oefenen in de zeeën van Groenland. Jacobus Stap nam het bevel van <<Walvis>>een vaartuig van 300 ton (1726) Daniel Linderssen zou bevel voeren aan boord van de <Parel van het Noorden> 280 ton en Guerit Geldrop werd aangeduid voot << Vlaanderens Roem>< 280 ton in 1726. Daarentegen was Simon Jantz Thel,,Kapitein van de <<Gouden arend>< 270 ton,voorzien van een patent,afgelverd te Wenen op 11Mei 1726:ertoe gemachtigd op walvisvangst te gaan << in alle zeeën,rivieren,plaatsen en havengeulen ,alwaar andere naties vissen en handel drijven>< Hij mocht tevens de Keizerlijke paviljoen in zijn mast hangen. Thel legde de eed af,in handen van den 1ste rechter bij de admiraliteit te Oostende op 1Mei 1726. Een eerste vaartuig,vermoedelijk<<Gouden Arend>< verliet de haven van Oostende op 4 Mei 1726,maar de vangst leverd niet de gewenste uitslagen op,in zover dat de reder zich gedwongen zag weldra het matriaal te verkopen dat hij samen gebracht had om te Oostende het vet,voortkomende van walvissen te smelten. Maar niet enkel de Vlamingen zouden aich aan de walvisvangst wagen. In1730 werd door Baron Adam Joseph de Sotelet,herkomstig uit de provincie Luik,een maatschappij gesticht tot uitbating van de walvisvangst. Nog andere jachttochten werden ingericht,namelijk in 1772 en 1773,allen mislukten. De laatste ontmoette geen enkele walvis en bracht slechts ...twee beren terug.De maatschappij werd geliquideerd,maar er ontstond een nieuwe in 1775 ,te Brugge.Ook hier bleek een tegenvaller te zijn en het vaartuig werd nog hetzelfde jaar openbaar verkocht. En toch gaf men de moed niet op .In1849 .Een vennootschap had de Driemaster <<Bremen><aangekocht met het doel op ontdekkingsreis te gaan in de Zuidzee. Het vaartuig moest opgemaakt worden om alzo mogelijk,de walvisvangst te plegen. Enkele maanden nadien vernam men door de pers dat de prachtige driemaster<<L'Océanie>> metende 700 ton,en onder bevel staande van Kapitein Radou,de haven van Antwerpen zou verlaten op 17 Oogst,om een reis rond de wereld te doen en ook op walvisvangst te gaan; Wij twijfelen eraan of de opbrengst vruchtbaar is geweest. Wij denken ons niet te vergissen als wij,bij deze aanhalingen van de kroniekers voegen dat,sindsdien geen ernstige pogingen meer gedaan werden in ons land om de walvisvangst er boven op te helpen. Uit een oorlogskrant volk en staat.
Van een keukenood,een keukendeugd maken,op een woensdag 10juli 1940. Nu er zoveel minder van alles is,moet men het vooradige en zo smakelijke en zuinig gebruiken. Vele huisvrouwen,die vroeger maar kookten<<met de rapen in de pot<<zullen nu verplicht zijn meer overleg en vindingrijkheid aan wenden,zo wordt de keukennood tot een bron van keukendeugden.
Oorlogsrecepten.
Vleeskroketten zonder vlees.
Neem een hoopje havervlokken,5à 6 opgestapelde soeplepels . Voeg er één ei aan toe,en een soeplepel tomaatenmoes,een beetje fijngehakte ui.wat zout en peper naar smaak. Goed mengen en dan een kwartiertje laten rusten.Van het deeg maakt men kleine kroketjes,die men bakt in een pan of in een pot met wat margarine of vet,waarin een paar schijven ui werden gebruineerd.Na 6 tot 7 minuten zijn de kroketjes gaar.Dan kan men aan hetvet een blokje bouillon toevoegen,met wat water, waardoor men meer saus krijgt. Het is echter niet absuluut nodig. _________________________ Gefruite Macaroni.
Ook dit gerecht kan dienst doen,ter vervanging van vlees,omdat het hartig smaakt en er heel aanlokkelijk uitziet. De macaroni wordt in zout water gaar gekookt.(10minuten in het kokend nat laten) Dan laat men ze uitlekken,men laat ze koud worden op een schotel,die met bloem is bestrooid;de laag wordt zo dun en zo breed mogelijk uitgespreid. Men fruit ze in een vetpot,waarvan het vet eerst matig warm is,om snel op hoge temperatuur te worden gebracht;De macaroni wordt op een warmen schotel opgediend. ____________________
Rhumkorsten.
Inde koekepan worden broodsneedjes van een vinger dikte vijf minuten aan elke kant gebakken. In twee glazen vol water laat men een kopje poedersuiker smelten,andere suiker is ook goed,maar dan duurt het wat langer.Die suikerstroop kookt men gedurende vijf minuten: men voegt er daarna enkele grote rozijnen bij.De gebakken broodsneden worden op een schotel geschikt en met warme stroop overgoten dat opsmaak gebracht is met Rhum of met essence van rhum.
Uit boekje oorlogsrecepten. 1940. _______________________
29 juli 1940. De maatregelen tegen de zwendel in Boter.
29Juli 1940 Maatregelen tegen Zwendel in boter.
De botermarkten geraakten in moeilijkheden,van al de grote centra's der provincie Limburg waren tijdens de laatste week het toneel van onhebbelijke praktijken; Verdachte handelaars en schandalige prijsoverdragers praktijken zich alle tegenstrevende verordiningen te spijt,gewild schuldig aan zware zwendel. Waar alle vermaningen tot dusverre zonder goed resultaat bleven ,besloot men van hoger hand ,dan maar liefst drastische maatregelen te treffen. Zo gebeurde het dat op de jongste botermarkt te Hasselt bij bevel van de overheid te Brussel,aanzienlijke hoeveelheden boter in beslag genomen werden.Een harde maar, maar hopen we,een heilzame les voor de betrokken voortbrengers.Naar ons werd toe vertrouwd,zou de maatregel in beslagname beperkt blijven,wijl een verwitteging en ze kregen alles terug. Het staatsblad publiceert volgend besluit van rantsoenzegels,dat van gisteren in werking is getreden. Bij elke uitdeling van rantsoenzegels,ontvangen de zwangere vrouwen en voedsters aanvullende,zwart kleurige broodzegels op vertoon van een geneeeskundig getuigschrift en overeenkomstig onderstaande modaliteiten. De zwangere vrouw heeft recht op aanvullende broodzegels naar rato van 15 zegels per tijdperk van dertig dagen,te beginnen met de vierde maand der zwangerschap,tot twee maanden na de verlossing.De belangstellende diene de certificaten af te geven aan het gemeente bestuur dat ze op zijn beurt,aan het ministerie van voedsel voorziening overgemaakt,met de globale bijzonder inventaris voorzien bij artikel<< 5de lid>>van het besluit van 10Augustus 1939.
De volksweerkunde uit het begin van de negentiende eeuw was een curieus mengsel van gezond verstand en bijgeloof. Het bestond uit een samen raapsel van duizenden weerregels,spreuken en gezegden.Een deel van deze spreuken hoort men ook nu nog wel.
In vele weerspreuken wordt een verband gelegd tussen de maan en de bewolking. Dit zijn redelijk betrouwbare spreuken. Een koude heldere nacht leidt dikwijls tot vorst of mist in de ochtend en het is vooral tijdens zulke nachten dat de maan goed te zien is. Vandaar komt het gezegde dat na een heldere nacht vorst komt.
In de volksweerkunde komen vele gezegden voor die zouden moeten wijzen op het voor- spellende gedrag van dieren en planten.Zo werd wel eens beweerd dat koeien gaan liggen als er regen komt en dat bijen voor een storm terugkeren naar hun korf. De meeste van deze gezegden weerspiegelen echter slechts de gevoeligheid van dieren en planten voor ver- anderingen in atmosferische omstandigheden,met name de vochtigheid.
/foto's/01%20-%20bustocht%20bssl/slachthuizen%20kuregem.jpg)
10 September 1940
