De twee voornaamste producenten van bouillonblokjes,Maggi en Liebig,hebben een overeenkomst gesloten,luiden dewelke elke verbruiker vanaf december één boullonblokje per maand,van één of ander merk zal bekomen. Elk blokje volstaat om een halve liter vleesnat te bereiden.
6 December 1941. Een greep uit het verleden van ons vissersvolk.
Het is thans een heel uitzonderlijk verschijnsel geworden dat er een walvis aanspoelt op onze kust. Men zou zeggen dat deze zoogdieren,die met uitroeiing bedreigd worden,zich terug trekken naar veiliger oorden en zeeën. En noch thans was er een tijd dat de walvissen om zo te zeggen << alledaagse kost>> waren in de Middelandse zee en de Noordzee .Onze oude kronieken staan er borg voor en vermelden, menigmaal de tegenwoordigheid van walvissen dichtbij onze kust. De jaren 1189 tot 1423 waren de meest vruchtbare jaren voor wat het betreft het aanspoelen van walvissen.Tijdens dit laatste jaar spoelden niet minder dan 8 walvissen aan,vlak voor Oostende,tijdens een geweldige storm.Zij waren elk 70 voet lang en leverden gezamelijk 192 ton vet op.
In 1751 kwam Blankenberghe aan de beurt en werd bedeeld met een walvis op 20 januari 1772 was er weer een bezoek in Oostende.Het beest mete slechts 52 voet en werd tentoon gesteld,terwijl de verkoop 192 gulden opbracht ten voordele van Hare Majesteit In 1828 spoelde andermaal een Walvis aan te Oostende en werd de Koningin aangeboden.Men noemde het dier>>Koninklijk Walvis>> en ter gelegenheid werden allerlei feesten ingericht.Nadien ,en van tijd tot tijd spoelde er nog soortelijk zoogdier aan, maar het aantal verminderd merkelijk met den tijd.
Onze Walvisvaarders
Dit laat ons toe te veronderstellen,dat er zich bij onze kust nog walvissen bevonden en dat onze koene vissers zulks niets onverlet laten. De XVII en XVIII en XIX eeuwen kenden dan ook hunne Vlaamse walvisvaarders ,maar toen reeds waren zij verplicht lange reizen te ondernemen,daar de walvis in onze zeeën verlaten hebben. Een octrooi van 16 November1663 erkent het bestaan van de <<Compagnie du Groenland><in ons land en stelt de rechten vast,die door haar zullen te betalen zijn voor de walvisolie. Onze kroniekers melden het doorvaren,te Oostende van een brugse vaartuig dat zich naar Groenland begaf om er de walvisvangst te plegen en stippen tevens aan dat,in Oogst 1667 talrijke Vlaamse vaartuigen op jacht uittrokken en hun vangsten te Oostende verkochten. In 1675 zag het bestuur in dat het land er alle belang bij had aan te moedigen de visvangst en breidde alle voordelen van het octrooi uit tot de rederijen die in onze havens de walvisolie zouden verkopen. Keizer Karel VI leverde aan de reder Jean Schomaville vier keizerlijke vrijbrieven af met machteging voo<< vier kapiteinen van Vlaamse Natie>>en de walvisjacht uit te oefenen in de zeeën van Groenland. Jacebus Stap nam het bevel van de << Walvis>> een vaartuig van 300 ton (1726) Daniël Linderssen zou bevelen aan boord van de <<Parel van het Noorden>> 280 Ton En Duerit Geldrop werd aangeduid voor >> Vlaenderens Roem>> 280 ton in1726. Daaren tegen was,Simon Jantsz Tiel,van den <<Gouden Arend>> 270 ton,voorzien van een patent,afgeleverd te Wenen op 11 Mei 1726 ,ertoe gemachtigd op walvisvangst te gaan ,in alle zeeën, plaatsen van rivieren,en haven geulen,alwaar andere naties mochten vissen en handel drijven Hij mocht tevens het Keizerlijke Paveljoen op zijn mast hijschen. Thiel legde de eed af,in handen van den eerste rechter,bij de administratie te Oostendee op 1Me 1727. Een eerste vaartuig,vermoedelijk de <<Gouden Arend>> 270 ton verliet de haven van Oostende op 4Mei,Maar de vangst leverde niet de gewenste uitslagen,in zoverre dat de reder zich gedwongen zag,weldra het matriaal te verkopen ,dat hij had samengebracht had te Oostende het vet,voortkomende van Walvissen te smelten. Maar niet enkel de Vlamingen zouden zich aan de walvisvangst wagen.In 1730,werd eene Baron Adam Joseph de Sotelet afkomstig uit de provincie Luik,een maatschappij gesticht tot uitbating van de walvisvangst. In 1763 Verkrijgen de Oostenaars een octrooi om deze vangst te plegen rond Groenland.In 1711 vertok de >>Maria Alida>> uit Brugge,voor deze visvangst. Nog andere tochten werden ingericht,namelijk in 1772 en 1773 allen mislukten.De laatste ontmoete geen enkele walvis en bracht slechts .....twee beren terug.De maatschappij werd geliquideerd maar er ontstond een nieuwe in 1775 te Brugge.Ook hier bleek het een tegenvaller te zijn en het vaartuig werd nog hetzelfde jaar openbaar verkocht. En toch gaf men de moed niet op .In 1849 had zzn vennootschap de driemaster <<Bremen>< aangekocht met het doel op pntdekkeings tocht te gaan doen in de Stille Zuirzee .Het vaartuig moest opgeschikt <ordenom, zo mogelihjk walvissen te vangen. Enkele maanden nadien vernam men in de pers,dat de prachtige driemaster <<L'Océanic>>metende 700 ton,en onder bevel staande van Kapitein Radou,de haven van Antwerpen verlaten op 17 Oogst 1849 ,om een reis rond de wereld te doen en ook om walvisvangst te plegen.,wij twijfelden er aan pf de opbrengst vruchtbaar is geweest. Wij denken ons niet te vergissen als wij,bij deze aanhalingen van de kroniekers voegen dat, sindsdien,geen enkele pogingen meer gedaan werden in ons land om de walvisvangst er op boven te helpen.
We kunnen uiteraard hier geen volledige opsomming geven van de mogelijkheden,die het toekomt,van een wel overwogen tijdsomstandigheden,voor de instandhouden van de volkskracht biedt. Daarom ditmaal nog slechts enkele korte raadgevingen.
Eet zoveel mogelijk bruinbrood,indien u dit kunt krijgen.Een volkoren brood.Vroeger redeneerden men over dc zemelen net zoals onverstandige lieden thans kunnen praten over de in de schil gekookte aardappelen.Ook over de zemelen zijn een uitstekend veevoeder.Lange tijd geloofden men dat zij voor de mens als voedingsmiddel weinig betekenis had.Thans weten we, dat drie kwart van het zemeleneiwit in het menselijk lichaam wordt opgenomen.Voorts bevatten zemelen nog verschillende mineralen en kalk. Bovendien is volkoren brood en bruin brood beter voor het lichaam. U klaagt over de dure groenten.? Bespaart dan op uw groenten door het bereiden van stamppotten zoals Andijvie,raapstelen, rode bieten enz.Die rauw verwerkt worden.U kunt met een belangrijke minder groenten en u verkrijgt daarbij een gerecht die door zijn pittige smaakt velen zullen bekoren.Bedenkt dan even dat tal van groenten;die de oudellijke gewoonten,vaak met kwistige hand werden schoon gemaakt,veel spaarzamer kunnen worden bewerkt.Van Andijvie,sla, enz. de groene bladeren goed verwijderen.Dit is niet alleen overbodig,doch doet ook afbreuk aan het ijzer gehalte en de hoeveelheid vitaminen,die uw maaltijd bevat.Van boerenkool alleen het bladmoes gebruikt nooit ten onrechte ongeveer een derde weg.Alleen de houtige stronk van het ondergedeelte is onbruikbaar. Alle verdere stengels kunnen zonder bezwaar in het gerecht worden verwerkt,wanneer men ze schraapt of dunnetjes schilt.Winterwortelen behoeven niet te worden geschild.Goed gewassen en borstelen is voldoende. Het is een ingewortelde dwaling, dat vele groenten lang moeten koken en stoven.Wie hieraan vashoudt verspilt brandstof en verminderd en verminderd de voedingswaarde der gerechten.Een halfuur in de regel is voldoende voor het gaar koken voor iedere groente Ook voor de kool,koolraap en wortelen.groenten.Laat de zuurkool niet uren lang<<suderen>> maar kookt haar een half uur en u zal verrast zijn over zijn goede hoedanigheden van dit product uwer kookkunst. Bij enkele grepen uit een rijke stof moeten wij het laten.Een volledige handleiding voor een doelmatige voeding in oorlogstijd.konden wij u in dit bestek niet bieden.Maar wel hebben wij u enkele flitsen kunnen vertonen van de belangrijke mogelijkheden,die er voor iedere huisvrouw zijn... om het nuttige voedingseffect van de beschikbare voedingsrantsoenen aanzienlijk te vergroten. De gevolg trekking moeten wij aan u over laten.Zij mag echter nauwelijks twijfelachtig heten.Want welke ware gezinsmoeder zou deze kansen ongebruikt voorbij willen laten gaan,zodra haar ogen er voor geopend zijn.
80.000 kg.talkpoeder zullen in het brood verwerkt het gemengt worden. Aldus hebben de smokkelaars beslist. Wellicht herinnerd men zich nog het, voor korte tijd door de controle diensten ontdekte het zoutschandaal.? Dezelfde controle diensten hebben een nieuwe en minstens even belangrijke zaak aan het licht gebracht. Sedert enige tijd reeds hadden de controlleurs van het distrikt Groot Brussel kunnen vaststellen dat grote hoeveelheden talkpoeder tegen overdreven prijzen aangekocht werden. Zonder onmiddelijk in te grijpen,daar zij vermoeden dat het hier op een uitgebreide smokkelzaak ging, hielden de controleurs het oog op de bestemming der verkochte producten. Men had inderdaad opgemerkt dat de grossiersverkopers binnen de zes weken ongeveer 80.000 kg.talk hadden ingeslagen. Op hun hoede gesteld door de grote omvang van deze zaak en de bestemming der onschuldig genoeg uitziende koopwaar,konden de diensten met zekerheid vaststellen dat bedoeld product(talkpoeder) aan de bakkers werden verkocht,en door hen als strooibloem bij de bakkers moest aangewend worden. Te dien einde hadden sommige bakkers,,niet geaarzeld van 500 tot 1000 kg/talkpoeder aante kopen,benevens het feit,dat de voortverkopers in dit zaakje een onwettige winst van 25.000fr.verwezenlijkte. Bewees het onderzoek dat de overtreder en zijn mannetjes aan de bakkers aangeraden hadden het talkpoeder eenvoudig weg in de deeg van het wettelijke brood te mengen in een verhouding van 3 tot 5 t.h. van het poeder bij het gebruikte meel. Dit stelsel liet de oneerlijke bakkers toe onwettige winsten te maken,die zo schandaliger waren,daar zij ten nadele van de hoedanigheid van het brood,en dus van de gezondheid der bevolking verwezelijkt worden. De lijst der bakkersvervalsers kon onmiddelijk door de controle diensten worden opgemaakt.De overtreders werden aaneen draconischr controle toezicht onderworpen en proces verbaal werd ter hunne laste opgemaakt. Onnodig te zeggen dat de grossiers verkopers van het talkpoeder ter beschikking van het parket gesteld, werd dan onmiddelijk van kracht en tot bevel van inhechtenis te nemen. Zal het publizk nu eindelijk ten overstaan van een dergerlijk schandaal,eens begrijpen dat aan het waakzaamheid der contole diensten en dan voornamelijk van het gebied van Groot-Brussel te danken is dat deze omvangrijke zaak van vervalsing kon ontdekt worden, en daar een spoedig einde kon aan gesteld worden aan de praktijken ,en het verrijken van deze smokkelaars.
De militaire overheid vestigd er de aandacht op dat het streng verboden is pakjes met rauwe aardappelen naar krijgsgevangenen te zenden,aangezien hierbij gevaar bestaat dat de aardappelkever zou overgezet worden.De overtreders worden streng gestraft.
Dat is een vraag dat onze huismoeders dagelijks stellen aan de verantwoordelijken van Vlees en bijproducten. Wel vertelde een huismoeder op bevel van de verantwoordelijke moet tot de laatste gram uit de geslachte dieren worden gehaald, alvorens de kwartieren van het slachthuis naar de beenhouwer vervoerd worden men had het horen vertellen van haar beenhouwer en die kon het weten.Trouwens voegt ze aantoe,U moet zeker weten,waar het vet blijft,want U behoort tot de verantwoordelijke van Vlees en bijproducten. Bij elke nieuw rantsoenerings-periode hoop ik dat er eindelijk een nummer bij de zegels voorzien is voor vet.Doch telkenmale is het er niets mee.U gaat me toch niet zeggen dat het serieus is 'n mens zou op het laatst van alles denken.En ge weet kwade tongen doen er nog een schepke bovenop.Als ge moest horen ,wat er allemaal verteld wordt en verondersteld???? Er is ten slotte toch een grond van waarheid in,want er is melk en ook boter,niet teveel ,doch we stellen het ermee.Er is vlees maar geen vet.Er is zelfs margarine bedeeld en.......... Hier onderbrak men het gesprek en de gedachtegang van die huismoeder met een zeer lakonische opmerking<<Er is geen voldoende olie>>Daar zit het er het juist in.De productie van boter voldoet niet aan de behoefte van de bevolking. Met 350 gram per persoon en êr maand kan men amper uw boterhammen mee smeren. Voor de keuken moet er dus andere vetstof voorzien wordenBeginnen wij met het dierlijk vet. En we maken de volgende bereking. Om onze gedunde veestapel iets of wat op peil te houden,kan men maar 35 gram vlees per dag en per persoon toebedeeld worden,perweek ,dus 35x7=245gram Wanneer men echter de behoefte van de gehele bevolking van België per week berekend,met bijvoeging van bizondere rantsoenen voor sommige categorieën arbeiders, moet er vermenigvuldigd worden met ongeveer 9 miljioen wat dus 1.250.000 kilos per week maakt. Nemen we als gemiddeldgewicht voor een geslacht dier 175 kilos en we stellen vast dat er week dus 12.000 dieren voor de bevoorrading van onze bevolking nodig zijn.Vanwaar kunne ze bliiven komen.!!!!!! Bij vee van een behoorlijk kwaliteit wordt er gemiddelld 7 kg rauw vet uit elk dier gesneden Wel te begrijpen zoals het thans na de verscherpte controle ingezet door de controle diensten van Vee.Vlees en bijproducten gebeurt.(bekken,nier,krans, longebn, bordt rn briekvet) We nemen dus 12.000dieren X 7 =84.000kg rauw vet per week,het smeltproces geeft een verlies van plus minus 30%.Maakt dus ongeveer 59.000kg.gesmolten rundsvet,vermenigvuldigd met 41/3 of ongeveer 254.000 kgr. per maand. Voorheen was dit niet het geval,doch de sluikhandelaars in vet daarentegen maakten gouden zaken,ziehier zeer duidelijke cijfers. Bij aanvang van de verscherpte controle,die in begin september intrad,noteerden wij de volgende wekelijkse productie van gesmolten vet,bij verschillende vetsmelters. 1ste week September 1941.............49.573 kg. 2de week September 1941..............49.450 kg. 3 de week September 1941...............99.300 kg. 4de week September 1941...............60.000 kg. _________ totaal ..............226.322 kg.
1 ste week Oktober 1941..................69.814.kg/ 2de week Oktober 1941..................73.355kg. 3.de week Oktober 1941..................73.663 kg. 4de.week Oktober 1941.................72.688 kg.
____________ totaal 289.520. kg Ziet ge de productie in stijgende lijn. gaan. Ik moet U echter doen opmerken dat het verschil van 3.500kg.gesmolten vet tussen het maandelijksse gemiddeld waarvan hoger sprake (254.000 kg.)en dit er productie van oktober,hierin bestaat dat er wekelijks nof 2 tot 3000 dieren geslacht worden voor het voorraadplan ,terwijl daarentegen het vet bij het wekelijkse vet. se contigent gevoegd worden.Doch dit plan loopt ten einde en dan verminderd de hoeveelheid vet. We nemen de hoogste cijferen zien eventjes wat ervan de 290.000 kg.per maand oktober aan de bevolking kan bedeeld worden. 290.000 kg: 9.miljoen = 33 gram per persoon en per maand Valt deze voorraadplan weg, dan geraken we nog aan geen 25 gram vet ,dat kan bedeeld worden. Wat kunt U als huisvrouw daarmee aanvangen?, En dan komen we bij de margarine Deze wordt voor het grootste deel uit plantaardige oliën en visoliën vervaardigd,zoals traanolie, grondnotenolie, lmkernolie e.a. Vele van deze oliën zijn niet meer voorradig/ Vet kan voor een gedeelte olie vervangen.Dan maar liever het beschikbare eetbaar vet gebruikt om de ontbrekende oliën te vervangen. Met ao te handelen kan er nog een behoorlijk rantsoen margarine toebedeeld worden. Zo dus huismoeders, er is geen vet,omdat er voldoende margarine zou kunnen gefabriceerd worden.
Slechts 150 kg.kolen in de eerste helft van December.
29 November 1941.
Slechts 150 kg.kolen in de eerste helft van December!!
Een minimum aan kolen zal worden verstrekt/ De verantwoordelijke voor de steenkolen hebben na overleg gepleegd te hebben met het departement van het ministerie van Ekonomische zaken deelt mede: Kolen kleinhandelaars en gemeentebesturen worden er op gewezen,dat in de eerste helft van de maand December,en dat met het oog op de geringe voorraden,welke bij de kolenhandelaars voorhanden zijn, geen grote hoeveelheden kolen op basis van 150 kg zal mogen afgeleverd worden aan de bezitters van de kolenkaarten; Men zal er op toezien ,de verantwoordelijke en de burgetmeesters in betrekking stellen om desgevallend een kleinere en gedeeltekijke uitdeling van kolen waar te nemen.Indien ze ertoe,door vereisten van transport worden verplicht. Hoofdzaak is dat,dringend aan alle betrokkenen een minimum kolen ter beschikking worden gesteld.
Zullen de prijzen van de sprot en garnalen verminderd worden. Naar we vernemen bestaat het inzicht bij prijzen en lonen,de prijzen van garnaal voor de vissers op 8 fr.voor de sprot op 5 fr; de kg.te brengen. Dit zal voor gevolg hebben dat ook de prijzen van den verbruiker te betalen gevoelig zullen verminderen. Hoe men echter rekening gehouden met de onkosten,het risico enz.; voor de vissers? Verbod van uitvaren? Alle reders waarvan het vaartuig niet tegen gewoon risico verzekert zijn ,zullen te Zeebrugge vanaf 1 December a.s. niet mogen uitvaren. Alle zijn verplicht voor 1December hun polis aan de Kreiegsmarine voor te leggen . De zeewaardigheid der vaartuigen. Uit een onderzoek zou komen vast te staan,dat de waterschouten,zekere vaartuigen naar zee laten gaan, zonder een bewijs van zeewaardigheid. De Redersvissers hierover ondervraagd beweren dat de keuring inderdaad niet werd gedaan.Wij wijzen er op het grote gevaar dat hierin schuilt,en dat zowel voor de bemannig en de verzekering der vaartuigen een grote verantwoordelijkheid dragen. Het sprot seizoen in volle gang. De sprotvangst werd dit jaar goed ingezet.De uitslagen zijn zeer gunstig en overtreffen de cijfers van vorig jaar ,als de sprotbanken onder de kust blijven,zal er sprot op de markt komen.D e eerste vangsten werden gedeeltelijk aan de rokerijen geleverd,gedeeltelijk vers verkocht.Regelmatig worden ook verzendingen gedaan naar het binnenland. Gerookte Sprot. Het hoeft niet te zeggen, hoe lekker olie en voedingrijk product welkom is bij onze huismoeders;Men heeft trouwens voor het ogenblik geen buiten gewone keus, en dit is nu eenmaal een onverwacht buiten kansje. Reeds verschillende centra's van het binnenland werden met belangrijke hoeveelheden gerookte sprot bediend,de andere zullen volgen.Zo zal iedere stad, naar gelang den aanvoer aan de beurt komen.De rokers zijn niet de laatste om tevreden te zijn,daar zij nu meer dan één jaar kun inrichtingen gesloten hebben,terug aan het werk zijn.Er is zelfs een akkoord getroffen met de Franse en Duitse overheden,ten doel hebbende 30Belgische visserijschepen naar Grevelingen te sturen,met het oog op de haringvangst.Opnieuw dus werk voor de rokerijen en vis voor de bevolking Waarom is sprot zo duur? Van de verse sprot moet de roker niet 67 maar 72 ten honderd afleveren,de winst van den roker is niet 25 maar 15 ten honderd bruto winst. De sprot wordt overwegend ter plaatse gerookt t.t.z. door de rokerijen van Oostende, Nizuwpoort,Zeebrugge, en Brugge;Slecht enkele rokerijen roken te Gent, Brussel en Oudenaarde. Verse sprot word vroeger weinig verkocht in het binnenland,die dan verkocht ook vooral met de gerookte sprot zal bedacht worden.De leurhandel wordt niet bedeeld.§Oostende uitzondering)slechts erkende handelaars komen in aanmerking. Naar verluidt zal men op de Zondagen en feestdagen in de sprotrokerijen niet mogen gewerkt worden. Er gaan stemme, op tot het opsporen van sprot rn haring per watervliegtuig,proeven in de jaren 1927 hebben gunstige resultaten afgeworpen. De haringvisserij te Grevelingen. De reders die zich nog wensen voor de haringvisserij te Grevelingen, in te schrijven,kunnen zulks nog doen,daar een nog een viertal vaartuigen meer de haringvisserij aldaar zullen mogen bedrijven. Ze moeten zixh wenden tot de Zeevisserij dienst. De bevoorrading in vis te Oostende. De bevoorrading van de Oostendse bevolking ,was gisteren nog een probleem zonder oplossing,vol angstwekkend bezorgtheid.Dank zij de tussenkomst van de Burgermeester kan hier met genoegen aan de Oostendse bevolking worden medegedeeld dat de procent,toegekend aan de plaatselijke kleinhandel herzien wordt en vastgesteld is geworden van 2 op 4t.h. van de totale productie,wat 15 th. der lokale productie beduidt.Dank zij de spontane tussenkomst van de Burgermeester zal binnen, kort de hele visservloot mogen uitvaren.
Uit het buitenland kwam 400.000 ton graan. Onlangs ondervond de bevoorrading der bevolking aan brood ernstige moeilijkheden ,daar de periode tussen de twee oogsten spijts krachtige inspanningen der autoriteiten niet zo schitterend verliep als kan worden verwacht. Nu het land gedurende enkele maanden op eigen voortbrengst gaat leven,schijnt het ogenblik gekomen uit te leggen in welke voorwaarden en dank zij welken steun dezer dagen een crisis kan doorgeworsteld worden. Het dagelijks broodrantsoen van 225 gram noodzaakt jaarlijks 600.000 broodgraan. In 1940 bracht de landbouw in België ongeveer 570.000 ton op , 150.000 ton moet echter afgerekend worden voor het zaaien voor het volgend jaar en voor een reserve aan klein graan. Daar en boven werden 220.000 ton rechtstreeks door den producent voor eigen gebruik gebezigd. Alleen dus de overblijvende hoeveelheid t.t.z. 200.000 ton diende voor de algemene bevoorrading. Onmiddelijk na deze cijfers vast gesteld te hebben,moest het ministerie van Landbouw en ravitaillering er voor zorgrn de 400.000 ton die noodzakelijk waren,om de vastgestelde deficit te dekken,uit het buitenland te betrekken. Voor den oorlog,was het aantal in te voeren granen heel wat hoger en beliep het gemiddeld elk jaar 1.200.000 ton, doch toen het graan kwam uit Argentinië,uit Canada, en uit de Verenigde Staten van Amerika. De absolute onmogelijkheid om het graan van overzee in te voeren, bracht met zich mede,dat de opzoekingen in Euroees ruimte moest beperkt blijven. De Europese graanoogst was in 1940 wat lager dan de voorgaande jaren,.Besprekingen werden echter ingezet,om in Noord Frankrijk ,en in het departement van Kales een eerste hoeveelheid van, 12.000 ton granen aante kopen.Verscheidene andere koopcontracten brachten het uit deze twee departementen ingevoerd graan op 54.000 ton. Terlijkertijd gaf de Duitse Intendance,op bevel van de militaire overheid en administratie;het bevel 20.000 ton roggemeel; vrij te maken die in de graanmagazijnen van Antwerpen lagen. Een weinig later werd er een akkoord bereikt met de Nederlandse Aardappelmeel centrale voor de levering van 38.000 ton aardappelmeel;waarvan 34.265 ton aardappelmeel werd gebruikt voor het vervaardigen van brood. Langs de andere kant,werd een eerste contract in Oktober 1940 aangeknoopt met Sowjet Unie met het doel,den moeilijkkheden te verhelpen. Die zou onstaan zijn tussen Februari en September. Het is echter slechts in Februari in 1942 dat de Belgische economische zending Brussel kon verlaten voor Moskou om aldaar besprekingen voort te zetten. Uit deze uiterste delicate en moeilijke besprekingen kwam ten slotte,een principieel akkoord tot stand voor de levering van 150.000 ton granen in ruil voor zink. Van dit cijfer ontving België een enkele zending van 3.450 ton russisch graan. Ten gevolge van verscheidene contracten bedroeg de totale geimporteerde rogge voor de periode Februari-Oktober 292.500 ton. De tabel van den invoer ziet er dus uit als volgt, Franse tarwe.............54.000 ton Roggemeel(Duitsland)..20.000 ton. Aardappelmeel Holland..38.000 ton. Russisch graan...............3.490 ton. Duitse rogge...................292.500 ton. In totaal.........................408.490 ton/ Daarbij moesten nog de 18.760 ton tarwe grvoegd worden in de maand Augustus.
De keuken in Oorlogstijd een gerenommeerde chef-kok Gaston Clement. geeft zijn mening over de oorlogsrecepten Om de tijdsgeest te bewaren wordt de stijl behouden,maar vergeet niet dit soort teksten van alle tijden kan zijn, ook voor vandaag en morgen. Onze grootmoeders gebruikten tijden onze opvoeding nogal vaak de uitspraak "t'moest eens oorlog geweest hebben,ge zou wel anders praten'" vooral als we onze neus ophaalden voor de gererveerde spijzen.Het kan mischien een raar idee zijn, maar waarom geen oorlogsrecepten uitproberen? Even Luisteren? Ik wil u niet voorspiegelen, geachte lessers en lezeressen,dat gij,in deze keukenrecepten verzamelingen,die later aan bod komen die de weerga zijn van de recepten die gij voorheen,in normale omstandigheden,met zoveel succs hebt toegepast. Het spreekt vanzelfs dat er in den huidige toestand niet aangedacht wordt gerechten met boter ,eieren en zoveel andere lekkere en voedzame bestanddelen toe te bereiden;wij hebben ogen,maar zien ze niet meer ,ons gehemelte herkent ze nog slechts....in verbeelding,en onze beurs.... kom;maar liever niet aan denken.Toch is het een elementaire,en niet te min onomstootbare waarheid,dat men met niets<<niet<<iets<< kan maken.Verbeeld U dan ook niet dat gij in deze verzameling toverfurmules zult vinden-zoals in de beruchte brochures met oorlogsrecepten,die peper duur in de handen van den licht gelovigen Jan Publiek worden gestopt!.-om boter,zeep en tabak zelf te fabriceren :zulks bestaat gewoon niet. Doch wat wij wel kunnen,;het weinige waarover wij beschikken doelmatig aanwenden,en olie,eieren,room enz;te vervangen door andere producten;zij zullen de eersten niet werkelijk vervangen,op verre na niet, maar kunnen toch dienstig zijn.Verbeeld U evenmin dat gij hierin een of ander hocus-pocus zult leren,zoals dat rantsoenenbrood,koffie en andere noodwendige voedingsstoffen vermeningvuldigt of uit de tafel stampt,noch raadgevingen in den aard van deze waarmee sommige schrijvers den man-uit -de-straat genadig overstelpen.... zonder ze ooit te hebben getoetst aan eigen ervaring;Wij kennen maar ééne toverfurmule >>Zuinigheid>> Deze deugd moet ik voor,zeker niet leren kennen; voorbeeldige huishoudsters als gij hebben deze ten allen tijde toegepast. Toch kan het geen kwaad er nu meer dan ooit op te hameren dat de zuinigheid een grote deugd is ,om,zoniet verspilling ,dan toch een zeker verlies van kostbare voedingswaren te voorkomen;Een voorbeeld;bij het toe bereiden van stoofvlees hebt gij vet nodig om het vlees te bakken;wanneer het vlees mooi bruin is, kunt ge de pan goed sluiten en het vet op een bord gieten;dit is een kostbare wenk,niet alleen zult gij daarbij vet uitsparen voor toebereiding van aardappelen of groenten, maar tevens de lever van de heer gemaal vrijwaren voor congestie door overtollig verorberen van vetstoffen. Of dit twede voorbeeld;ge kookt vleesnat; of gij stopt een oude haan of hen in de pot.... Ziet gij dat vet boven drijven?Schept het af,en laat het heet worden om het nat te laten verdampen.Dit vet brengt gij bij een volgende gelegenheid weer goed te pas. Aanraden van besparingen te doen op het brood ware al te dwaas,en toch....Vergeet niet dat de kleinste;harde korst kan gebruikt worden als korstjes in de soep of als paneersel, dat oud bakken brood kan dienen om pudding te bereiden,en dat pudding niet alleen een lekkernij is, maar ook,in deze benarde tijden, een fameus vervangmiddel van het zoo strikt gerantsoeneerd brood. Elk brokje vet dat nog aan vlees kleeft is nuttig; elk brokje vlees dat nog zit aan een been uitgekookt of gebakken of gebraden vlees kan gebruikt worden,t'zij in gehakt,t'zij in kleine brokjes gesneden in de soep.Als ge de beenderen hebt komt vet uit,dat welkom zal zijn; de beenderen krijgen een mooie-bruine kleur en smaak van gebraad,die de soep nog lekkerder zal smaken. Een braadpan waarin ge een biefstuk of een ander stuk vlees liet bakken is vettig;maak er dankbaar gebruik ervan om er groenten of aardappelen in te stoven of te bakken.Een pan waarin gij een een ander vet liet afsmelten is klaar voor het stoven van groenten,hetzelfde geldt voor de braadpan.
Tot zover dit mooie denkwijze van deze beroemde chefkok Gaston Clement. Na het lezen van dit alles denk zeker niet" het was nog niet zo erg" maar herdenk de velen die het niet overleefden. Uit aan tafel in oorlogstijd. Spijtig genoeg bezit ik niet de recepturen van Chefkok Gaston Clement.Ik ben nog op zoek.
Het distrikt Roeselaere mobiliseert de aardappelen .
25 November 1941
Het distrikt Roeselaere mobiliseert de aardappelen.
Op 10 dagen tijd werden 21.127.373 kg.aardappelen bijeen gebracht.
Alhoewel West-Vlaanderen op gebied van aardappelwinning zeer gunstig afsteekt bij sommige andere provincies heeft ht het toch niet nagelaten alle krachten bij te zetten om ieder overschot dat nog bij de landbouwers beruste er uit te halen en dit ter beschikking te stellen van de algemene bevoorrading.In het kader der provinciale aktie is het distrikt Roeselare in nauwe samenwerking met de burgermeesters over gegaan tot de mobilisatie der aardappelen Volgens een vast uitgewerkt plan werd gemeente na gemeente aangepakt:tot op heden werden 15 gemeenten bereikt waarvan cokgende billan kan voorgelegd worden.Aantal landbouwers bezocht 1393 Aantal kg.aardappeleen te leveren :1.27.373. Tegen 15 December zal het distrrikt Roeselare het anderhalf millioenoverschreden worden.
Volkseetmalen. Door het stadsbestuur werd het werk der << volkseetmalen<< ingericht,ten einde de minder begoeden in de gelegenheid te stellen aan een verlaagde prijs een degelijk eetmaal te bekomen/
Waarbij den aanvang 20eetmalen per dag waren verstrekt,werden er na enkele maanden tot 3700 eetmalen verstrekt per dag in de versvhillende lokalen die verspreid waren in de grootstad Gent. Dank zij de toewijding en de belangloze medewerking van dienstvaardige vrijwilligers medewerking werden aldus meer dan 300.000eetmalen afgeleverd.
Intussen werd een centrale bereidingskeuken ingericht van waar in samenwerking met het provincieciaal,het plaatselijk comité van Winterhulp,Stedelijke bevoorradingsdienst de gesteunden van Winterhulp welke een goedkope eetmaal wensen te bekomen dienen zich in te schrijvenbij de plaatselijke beambten uit dagblad Volk& Staat. 22-11-41.
In Nederland heeft men vastgesteld dat ongeveer 500.000 varkens op clandistiene wijze van de markt verdwenen zijn.In verband daarmede wordt de aandacht gevestigd op de onsmakelijke smerig gedoe van de slachttingen in stallen en krotten, waar met alle hygiëne wordt gespot.Dat bovendien iedere vleeskeuring hier ontbreekt en de kopers zich blootstellen aan de gevaren van het eten van ziek vlees,dat mag ook eens onderlijnt worden. Er is echter meer, door het sluikslachten worden de rantsoenen naar beneden gedrukt voor de bevolking.
Een reglementering van den handel is dringend nodig,omdat de ondervinding van verleden jaar gellerd heeft, dat in deze tak van onze landbouwproductie misbruiken voorkomen.Vooral bij den uitvoer.Er werden markt verhandelingen afgesloten op witloofpartijen die verpakt werden in kistjes,die eerst in water werden gedompeld waren.... Om een einde aan te stellen aan zulke praktijken,wordt er een systeem van centralisatie voorop gesteld.Dit systeem wordt in de hand gewerkt door het feit dat de grootste gedeelte van de witloofteelt zich concentreert in den driehoek Brussel-Leuven-Mechelen. Het zal verboden rechtstreekse contact tussen verbruiker en handelaar alsook tussen voortbrenger en groothandelaar,alles zal gaan langs de verkoopcentrale. Die zal toezien op gewicht,versheid,kwaliteit enz. De stand van de witloofproductie. Wij vernemen ten slotte,dat de witloof productie dit jaar tamelijk goed is.Er is evenwel een vertraging die te wijten is aan het tekort aan kolen en ook aan de late bezaaiing. Er is tot nu toe slechts geringe aanvoer,maar de toestand kan heel wat beter worden in begin van 1942. De productie kan met onze bevindingen,zal meer dan 20 miljoen kilogram bevatten, het valt echter te voorzien de aanvoer op de markt en pas overvloedig zal zijn in de maanden Februari en Maart.Het overigens ook best mogelijkdat wij deze voedingswaar in reserve houden voor de moeilijke overgangsmaanden.
Met het oog op onze voedselvoorziening is het abduluut vereiste, dat de winter wortelen,niet aan de dieren veevoeder worden,doch voorbehoudend blijven voor de mensen voeding. Het is dan ook vereist, dat de nodige vooradige wortelen ter beschikking kunnen gesteld worden van de bovolking in het voorjaar.Het zelfde geldt voor rapen en rebarber.
De onderrichtingen werden reeds gegeven voor de wortelstreek van Lanaken en Dendermonde.De streek van Antwerpen-Mechelen,-Aarschot enz.
De levering in broodgranen De hoofdgroepering van << granen>> doet een dringende oproep tot de voortbrengers,opdat deze, in korst mogelijke tijd,de hoeveelheden ,tarwe en rogge,waarvoor zij nog rekenplichtig zijn ,aan de erkende handelaars zouden verkopen. Dank zij de goede samenwerking en de goede wil van voortbrengers,dorschers, handelaars ,maalders en bakkers,is er tot op heden,en vooral gedurende de verbinding periode tussen de oogsten van 1940 en 1941,nog geen tekort geweest aan brood.Ook de levering van granen uit het buitenland is daar niet vreemd aan. Het zou nochthans kunnen voordoen dat de voorraden meel bij de maalders en bakkers ontoereikend zijn gedurende de winterperiode in geval men zou af te rekenen hebben met vervoersproblemen. <<het is dringend nodig dat de meelvoorraden worden verhoogd.
Het sinaasappelseizoen nadert en de vraag wordt gesteld;hoe zit het met de invoer van deze smakelijke gezonde vrucht? Verleden jaar is daar omtrent, zoals men weet heel wat te doen geweest.De invoer was niet geregeld,zoals het behoorde,en de verdeling in detail nog minder. Nu zal men niet in de fouten hervallen. Eersten, omdat de invoer gecentraliseerd wordt en toevertrouwd is aan een oude,vertrouwde gevestigde firma. Tweedes,omdat het invoer kwantum zeer laag was. Inderdaad voor de eerst volgende drie maanden is slechts een contigent sinaasappelen ter waarden van 3miljoen franken voorzien.En wanneer men weet, dat de prijs in Italië in vergelijking met vorig jaar bijna honderd percent gestegen is, dan kan men gemakkelijk concluderen,dat de hoeveelheid in te voeren sinaasappelen klein zal zijn; Men heeft uitgerekend dat de verdeling van dit contigent ons zou brengen tot een halve sinaasappel per hoofd van onze bevolking. Gezien deze buiten gewone invoer schaarste heeft men verschillende plannen van verdeling overwogen. Men is daarbij tot overtuiging gekomen,dat het beste systeem zou zijn de verdeling te doen langs de scholen, waar ook natuurlijk de gasthuizen en dergerlijke instellingen niet zouden ergeten worden. Op deze wijze zou deze gezonde vrucht op de meest nuttige plaats terecht komen. De vraag dient gesteld of in de toekomst onze uitvoer van andere vruchten,zoals vijgen,amandelen enz.verboden heeft. De sommen daarvoor gereserveerd zouden wellicht kunnen gebruikt worden om het contigent sinaasappelen voor de volgende drie maanden te verhogen.
In het wekelijkse overzicht der voedingsmarkten der voeding coöperatie lezen wij het volgende:Dank zij den regelmatige en gunstige aanvoer van vee op de verschillende mrkten,kan de Hoofd groepering aan diverse Be^en verwerkings instellingen een bijna maximum levering verzekeren. Daar de magere rundvee van de markt is terug getrokken,is de kwaliteit van het vers vlees flink verbeterd,en des te meer daar de slachters sinds de vasrstelling van hun nieuwe vedelingscijfers,waarin een reserve is voorzien niet meer verplicht zijn het vlees onmiddelijk te verkopen. De vraag naar bereid vlees is gestegen,opmerkelijk is echter dat het publiek voorkeur vertoont voor wordtenrijen,gezien deze verkocht worden ter waarde,van 1 rantsoenzegel voor 140gr. Van zijn kant zet de centrale haar besprekingen voort met landen die vlees uitvoeren,om zekere producten in te voeren.
>> De Handel en distributie>< deelt mede de volgende bijzonderheden over de nieuwe regeling inzake van de verdeling der bijrantsoenen. De nieuwe regeling brengt een grondige verandering in het besluit van 4 november een beoogt in de eerste plaats een rechtvaardige verdeling in de bijrantsoenen. Sedert de toepassing van genoemd besluit kwamen er meer dan 10.000 klachten op het ministerie van Landbouw en voedselvoorzienig binnen, waaronder van de collectieve,en van de zijde van werkgevers en arbeiders,die niet onder die toepassing vallen van dit besluit. Men geeft rekenschap ervan dat het een onberispelijke verdeling der bijrantsoenen onmogelijk id. als men nagaat dat alleen in de metaal industrie er meer dan 1.600 vakgroepen te onder gebracht.Bij het besluit zijn er veel arbeiders uitgesloten,terwijl er anderen die er minder rccht op hebben wel bijrantsoenen krijgen. Het nieuwe besluit houdt rekening met de behoeften aan meer voeding van de grote meerderheid der arbeiders die ten gevolge van de ver door gedreven realisatie bestendig op volle kracht te arbeiden valt. In principe zullen al de handarbeiders (ongeveer'n half milioen arbeiders van de bijrantsoenen genieten.Er zullen wel categorieën uitgesloten zijn,blijven >> Uurwerkmakers><café houders,huisbars bedienden,en kortom al degenen die geen handenarbeid te verrichten hebben,ontvangen van drie derden van het gewone rantsoen. Hierdoor zouden ongeveer 100.000 arbeiders ,een bijrantsoen van drie derden ontvangen,100.00 een bijrantsoen van twee derden ,en 900.000 een bijrantsoen. Het grote getal rechthebbende van derde categorie is er bewijs voor dat er vooral gestreefd wordt naar uitbreiding der bijrantsoenen over al de categorieën van arbeiders en dat men oog heeft gehad voor de sociale zijde van het vraagstuk,overigens is het bekend dat in tal van bedrijven die een dubbel rantsoen genieten,vrijwillig van hun zegels aan hun minder goed bedeelden mede arbeiders afstaan. De nieuwe regeling moet bij gevolg niet a- priori op het verzet stuiten van degenen die tot nu toe met een dubbel rantsoen bedeeld worden. Het nieuwe besluit zou verder een bepaling behelsen,volgens welke Sekretaris- Generaal de rantsoenen kan wijzigen in verhouding tot een verhoogden voorraad van levensmiddelen en de verdeling ervan over een nog gtoter getal arbeiders uitbreiden,wat nu met de margarine betreft,zouden de arbeiders van de eerste categorie 15 gram margarine per werkdag ontvangen en de anderen dezelfde hoeveelheid voor vijf dagen
De volksweerkunde uit het begin van de negentiende eeuw was een curieus mengsel van gezond verstand en bijgeloof. Het bestond uit een samen raapsel van duizenden weerregels,spreuken en gezegden.Een deel van deze spreuken hoort men ook nu nog wel.
In vele weerspreuken wordt een verband gelegd tussen de maan en de bewolking. Dit zijn redelijk betrouwbare spreuken. Een koude heldere nacht leidt dikwijls tot vorst of mist in de ochtend en het is vooral tijdens zulke nachten dat de maan goed te zien is. Vandaar komt het gezegde dat na een heldere nacht vorst komt.
In de volksweerkunde komen vele gezegden voor die zouden moeten wijzen op het voor- spellende gedrag van dieren en planten.Zo werd wel eens beweerd dat koeien gaan liggen als er regen komt en dat bijen voor een storm terugkeren naar hun korf. De meeste van deze gezegden weerspiegelen echter slechts de gevoeligheid van dieren en planten voor ver- anderingen in atmosferische omstandigheden,met name de vochtigheid.
/foto's/01%20-%20bustocht%20bssl/slachthuizen%20kuregem.jpg)
