Finissage van moderne kunst in het oude kunstmuseum aan de Broeltorens te Kortrijk.Geen overdaad,wel kwaliteit. Uitgangspunt: de uitdaging om de toeschouwers zo dicht mogelijk bij een kunstwerk te betrekken. De opdracht om de afstand tussen kunstnaar en toeschouwer zo klein mogelijk te maken. Als voorbeeld de panoramische uitbeelding van de veldslag van Napoleon in Waterloo. Daar zit je als toeschouwer bijna midden in de veldslag, ben je echt deel van het "kunst"werk. Fantastic illusions tast de mogelijkheden af om met de nieuwe technologieen de toeschouwer deel te laten uitmaken van het kunstwerk. Niet nieuw, het magische vierkant van Malevich was reeds een poging om letterlijk in ieders hoofd door te dringen. In dit voetspoor was het kader van Teddy Lo uit Hongkong een leuke variant.Door snel met je ogen heen en weer te bewegingen zal je beelden,anders niks. Kritiek op de vervreemding via Internet én de vervorming via beeldschermen waren een ander onderdeel.Want het middel om nieuwe kunst te maken moest en zou ook bekritiseerd worden. Hoofdlijn van de kritiek is de vervreemding van de Internetter en zij afzondering van de maatschappij, zijn afstand van de samenleving. Opgemerkt de West-Vlaamse belofte Nick Ervinck. Nieuwe materialen en nieuwe technieken brengen een nieuwe ervaring.Hij gebruit een 3D-plotter om een nieuw plastiek kunstwerk te maken,waar je met een video doorheen kunt zweven. De ondertitel van de tentoonstelling " die sehnsucht in Bild zu sein" was een tweede uitdaging die niet zo vervuld werd. Ofwel is de techniek niet goed genoeg, ofwel zijn we zo veel in beeld dat de aha-erlebnis uitblijft. Zo was de installatie met " second-life" achterhaald, het werkt zelfs niet meer, de belangstelling en de hype is volledig verdwenen. Het leert ons meteen veel internet-gedoe te relativeren, waarmee ook deze blog. Tijd voor een onsterfelijk boek..
In het kader van de week "Gluren in culturen" organiseerde het cultureel centrum en de internationale samenwerkingsdienst een debat en ontmoetingsavond in de Moskee te Desselgem-Waregem. Amper een jaar na de betoging van het Vlaams belang werd een ontmoeting, geen confrontatie georganiseerd. Het woord "gluren" was wellicht in de context niet zo gepast, maar het was een overkoepelend innitiatief waar de stad Waregem op inpikte.Een puik initiatief, een zaal die te klein was en veel belangstelling. Een panel met vrouwelijke nieuwe Belgen, de secretaris van de moskee, de voorzitter van de Cultuurraad en de schepen van Jeugd en ontwikkelingssamenwerking moesten reageren op een drie-tal stellingen. De stellingen -zoals" De verschillen tussen mensen worden niet als troef gezien, maar leiden eerder tot argwaan of afkeuring " " jongeren weigeren ,ondanks de geboden kanse, om deel te nemen aan het maatschappelijk leven of " Het is moeilijk voor andere nationaliteiten om zich echt te integreren in Waregem" konden gelukkig vermijden dat we in een eng hoofddoekendebat belandden. De oproep tot samenwerking, overleg en contact was de hoofdlijn van de avond, dikwijls ingekleurd met een beetje zelfbeklag of het zoeken naar de identiteit van die nieuwe Belgen. Maar bovenal viel het gebrek aan cijfers of echte analyses op: zo werden goede of slechte schoolresultaten toegeschreven aan het feit dat de opleiding gemengd is en ontbrak ieder historisch perspectief. Ook de sociologische benadering van een plattelandsgemeente die met migratie moet omgaan kwam niet aan bod. Misschien voer voor een volgende debat-avond...
De ondernemers van ons landje lanceren een groot mediaoffensief en eisen 'respect'. Zij zijn het beu de zondebokken van ons land te zijn en roepen de media en de publieke opinie ter hulp om een einde te maken aan wat zij de schandalige campagne noemen waarbij zij de zwarte piet toegeschoven krijgen voor de golf van afdankingen de voorbije maand. Ja halo, dit is toch wel even de zaken op zijn kop zetten. Nadat we de banken met staatssteun er bovenop moesten helpen willen zij de toegestane lastenverlagingen behouden, ook al danken zij met mondjesmaat of via collectieve ontslagen de arbeiders af. Maar aan hun riante bonussen of hun aandeel in de bedrijfswinsten mag niet geraakt worden. Het is zelfs voor onze liberale economist Paul Degrauwe wat te gortig geworden: hij vraagt dat we hem helpen om het kapitalisme te redden los van de kapitalisten.Hij vindt dat het systeem van de vrije markt door de huidige bedrijfsleiders misbruikt wordt en dat de concurrentie in een niets ontziende monopolisering en schaalvergroting leidt tot excessen. De inzet van Davos wordt zelfs een strijd tegen Obama, die gewoon het staatsgeld van de banken terug wil, omdat de banken niet willen stoppen met het uitkeren van riante bonussen aan hun bedrijfsleiders. Ondernemers willen maar ondernemen als ze op een flinke staatssteun kunnen rekenen. En ondertussen wordt de sociale welvaartstaat afgebouwd en moeten de werknemers meer en meer zelf opdraaien voor hun verworven rechten. Betaal een minimumpensioen en laat de werknemers zelf via een tweede peiler hun bijkomend pensioen financieren....
De westerse landen hebben steeds hun welvaart gebouwd op de uitbuiting van de "ontwikkelingslanden". De grondstoffen en de goedkope arbeidskrachten zorgden voor groei en winst.Uitbuiting ging ook hand in hand met "beschaving" door de inrichting van onderwijs,gezondheidszorg en bekering.Eind de jaren zestig kwamen door de bevrijdings- en nationalistische strijd een eind aan de traditionele bezetting van heel wat ontwikkelingslanden. Ontwikkelingssamenwerking zorgde voor nieuwe vaten voor oude wijn: de talrijke ambtenaren kregen een nieuw statuut maar bleven het onderwijs en de gezondheidszorg verder organiseren. Meteen hielden de oud-kolonisatoren een voet aan de grond. Ontwikkelingssamenwerking werd de jackpot van de buitenlandse handel. In Jeruzalem werden we ontvangen door de Belgische consul, mét de attaché voor ontwikkelingssamenwerking.Het vastklikken van de ontwikkelingssamenwerking aan het consulaat is niet alleen een neoliberaal, maar ook een neokoloniale zet. Van iedere Euro die er naar ontwikkelingssamenwerking gaat komt er vijf tot tien euro naar ons land terug. Door investeringen, door leveringen en grote werken. Het humanitaire laagje van de officiele ontwikkelingssamenwerking is schone schijn, de economische realiteit de harde werkelijkheid. Een vraag: kan het anders ? Is de ontwikkelingssamenwerking die door de NGO's, door de vakbonden , door de universiteiten opgezet wordt anders en beter ? Het antwoord is moeilijk en niet in zwart/wit-termen te omschrijven. Het is meteen makkelijker te zeggen wat er niet kan: neo-kolonialisme.Het doel moet solidariteit zijn. Dan komen begrippen en houdingen als: gericht op verandering, gebaseerd op gelijkwaardigheid, participatie en samenwerking op de proppen. In theorie staat dit allemaal wel ergens in de opdracht van veel NGO's, in de praktijk moet je op het terrein soms veel vragen stellen...
De eindejaarsroes grijpt me niet alleen naar het hart,ook naar de keel. Ben ik nu zo cynisch geworden dat ik niet meer kan meedoen met het algemeen gevoel van geluk voor iedereen, met het algemeen welbevinden van een bijna witte kerst en positieve gevoelens bij een nieuw jaar ? Ik mailde een wederkaart met een foto van een pretcaroussel uit Nablus op een vuilnisbelt naar de vrienden die mij hun kerst of eindejaarswensen stuurden. Misplaatst vond zowel senior als mijn madam, sommige vrienden waren eveneens niet happy. Wilde ik mij profileren als paus van de wereldverbeteraars ? Wilde ik slinkser zijn dan uiterst links ? Was genieten en feesten uit mijn woordenboek verbannen ? Een handvol reacties, zo recht voor de raap. Nochtans was de boodschap helemaal niet verkeerd te begrijpen: na de mislukte milieuconferentie in Kopenhagen, een jaar na de inval in Gaza,het ziet er allemaal niet zo hoopvol uit. Dus bekijk de realiteit en laat je helemaal niet meeslepen door pseudogedoe en commerce.Misschien een moeilijke boodschap, maar feitelijk is het allemaal gewoon simpel: zeg gewoon wat er in je kop zit, zonder al te veel besognes. Hoe kom ik nu bij die wafels ? Wel ik heb er gewoon vandaag gebakken. Vroeger was het eten voor de armen, nu een lekkernij. Het probleem met wafels is dat ze ofwel lukken, ofwel mislukken. Veel hangt af van de samenstelling van de deeg. Niet te veel suiker, genoeg gist om te rijzen. Vandaag gelukt, 2009 kan niet meer kapot...
Israel is een militaire wereldmacht en is nr 1 in de wereldwijde wapenhandel. Militairen worden op hun veertigste gepensioneerd en vormen zich om tot wapenhandelaars. Legaal of illegaal als er maar geld mee te verdienen is. Israel wordt zowat de japanner die goedkopere versies van de Amerkaanse gesofistikeerde wapens uit test en produceert. Het is deze geldstroom die het mogelijk maakt dat Israel de dure bezettingskosten van de Palestijnen kan blijven dragen, zonder dat het zijn economie kapot maakt. Jonathan Cook probeert ondanks zijn realistische en pessimistische boodschap positief te blijven. Nu is het geldcircuit wereldwijd opnieuw in crisis. het verschil met vorige crisissen is dat de reactiemogelijkheden en flexibiliteit van het systeem steeds afneemt. Het is aan de basisbewegingen, de vakbonden en de alternatieve bewegingen om het systeem te doen trillen tot het kraakt. Kijk, zegt hij, er zijn opportuniteiten. Neem nu Iran. Dit land kan het gegeven in het Midden-Oosten volledig doen omkeren. Wanneer de USA en de Navo begrijpen dat ze zich uit Irak en Afghanistan moeten terug trekken, dan zal ieder land in het Midden-Oosten een kant moeten kiezen. En indien de USA zijn steun aan Israel opzegt, dan wordt Israel een doordeweeks land in de wereld. Zoals Egypte of Jandanie. En dan moeten ze ernstig praten of onderhandelen...
We hebben een afspraak met de vrouw van Marwan Bargouthi. Deze man zit reeds 8 jaar in een Israelische gevangenis. Hij werd op klaarlichte dag door Israelische militairen opgepakt in Ramallah, ondanks zijn status van verkozen Palestijns parlementslid. Marwan Bargouthi is de leider van de gewapende tak van Fatah en de meest populaire leider van de Palestijnen. Zelfs de Hamasleden zeggen voor te zullen stemmen indien hij presidentskandidaat zou zijn.Hij is dan ook de meest geciteerde opvolger van Abbas. Het comité Marwan Bargouti bekommert zich om alle Palestijnse politieke gevangenen. Ongeveer 11.000 Palestijnen zitten reeds verschillende jaren in Israelische gevangenissen. Eentje zit er rreds 36 jaar. Dit is een inbreuk tegen de internationale conventie van Geneve, waarbij politieke gevangenen niet in het land van de bezetter mogen vastgehouden worden. Het comité organiseert ook een actie om aan iedere gevangene een boek te geven. Zij konden reeds 6000 gevangenen een boek bezorgen. Marwan Bargouti staat opnieuw in de belangstelling omdat er gesproken wordt over een ruil tussen 400 Palestijnse gevangenen en de Israelische soldaat Shalid, die in handen is van Hamas.Hij staat bovenaan de lijst. De Palestijnen verwachtten dat de ruil zou door gaan naar aanleiding van de El Eid. Maar het werd voor de zoveelste maal niks. Shuha is een sterke vrouw.Zij getuigt: "Ik ben advocate. Ik wou vooral moeder zijn en vrouw. Om de rechten van de vrouwen te verdedigen. Maar ik heb geen keuze. Ik moet de woordvoerster zijn voor de zaak van Marwan en alle politieke gevangenen.Mijn zit zit ook reeds vier jaar in de gevangenis, Marwan 8 jaar. Zijn vrijlating werd reeds verschillende malen aangekondigd,maar telkens worden de beloften ingetrokken. Marwan zal zelf geen compromissen afsluiten. Hij zegt dat zijn laatste dag in de gevangenis, de eerste dag van het einde van de bezetting zal zijn.Langzaam wordt hij een nieuwe Mandela. Frans Wyutack kocht een hamer en een beitel en start op vrijdag om 9 uur de creatie van een kunstwerk op de muur. Hij zegt lachend: ge moet bij mij niet blijven, ze zullen mij wel niet pakken. Na vier uur kappen en verfspuiten is het werk af. Nu nog in dikke letters onze vakbondsnaam en we hebben een teken achtergelaten.
Onze busschauffeur heeft een Israelisch paspoort, we rijden met een Israelische nummerplaat. De chauffeur is dominantie, jong en wil de groep behandelen als een groep ordinaire toeristen. Met uitstapjes,winkelen en allerhande percentjes voor bewezen diensten. Atef vraagt onmiddellijk of de buschauffeur voor ons werkt of wij voor de buschauffeur.De volgende morgen stopt de bus met een smoes voor een glas en keramiekbedrijf in Hebron.Na de eerste aankoop swingen de prijzen meteen de pan uit. De volgende aankopers staan met hun aankopen netjes te wachten, zij vormen een gewillige prooi. Atef is woedend, hij wil niet dat we als toeristen behandeld worden. Op zijn teken vertrekt de ganse groep, waardoor zowel de busschauffeur als de verkoper een taaltje en een toon aansluit die niks aan de verbeelding overlaat.iedereen verliest: Atef die kon bewijzen dat hij voor vrienden een goede prijs kon bedingen, de buschauffeur zijn fooi, de verkoper zijn hoge winst én de groepsleden die wel wilden betalen voor de mooie ceramiek. De dag erop vertrekken we naar Nablus. De chauffeur weigert de omweg rond Jeruzalem te volgen en stelt Atef voor via een taxi naar Nablus te gaan. Atef weigert de voorgestelde oplossing en chartert zelf een andere bus, die hij daarna weer moet afzeggen, wegens onze contractuele verplichtingen met de reisorganisator. Hij reageert scherp: u verplicht me de voorstellen van de Israelieten zo maar te aanvaarden. Wanner twee groepsleden hem vergezellen in solidariteit wordt het iets aanvaardbaarder. Toch zegt Atef: na morgen verlaat ik de groep. We zullen zien, maar het systeem maakt het bijna onmogelijk om in onze groep een Palestijn voor enkele dagen op te nemen. Maar er is natuurlijk veel meer aan de hand: er is het generatieconflikt. Atef zat 11 jaar in de gevangenis en is erg principieel. Geen compromissen. De jongeren zien alles veel pragmatischer en vinden dat er hoe dan ook geld moet verdiend worden. Dan is er ook nog een discussie tussen palestijnen die in Israel leven en Palestijnen die in bezet gebied leven. Zij vinden nogal eens van elkaar dat ze niet voldoende tegen Israel gestreden hebben. Zonder het dan nog te hebben over de verschillende politieke fracties. Wat moet het dan niet zijn om hier te leven ?
Michel Warchavski, een franse jood ontvangt ons in het Alternative Information center. Een poging om een samenwerkingsproject op te zetten waar Israeli en Palestijnen andere informatie over het conflict verspreiden en analyseren over het conflict. Hij zal ons met een bus rondleiden om aan te tonen dat militairen er in slagen om twee staten virueel en volledig gescheiden in drie dimensies aast elkaar te doen leven. Zodat Israelis en Palestijnen elkaar niet hoeven te ontmoeten. Het vredesproces is viruteel, de kolonisatie gaat gewoon door. Deze strategie komt uit de koker van Ariel Sharon, nog steeds niet gestorven maar in coma. Zij strategie is echter a live and well. De droom van een Israelische onafhankelijkheid is niet af, daarom moeten er geen grenzen bepaald worden. Het einde van de verovering van het "beloofde"land is nog niet in zicht. Volgens Sharon is vrede dan ook niet voor de eerste 50 jaar, eerst moet een veilig en volledig Israel gerealiseerd worden. Bij dit alles moeten de kolonies, die omgeven werden door een vijandige omgevind zelf de Palestijnse dorpen omsluiten.Door de aanleg van wegen, zichtbare punten zoals benzinestations, industriele terreinen, warenhuizen.... Precies zoals de Amerikaanse kolonisten Amerika veroverden op de oorspronkelijke inwoners, de Indianen, vertrekken van een spoorweg en steeds meer nederzettingen en punten opbouwen tot we komen tot een grote gryere-kaas. Waarbij er evenveel gaten zijn als kaas. in de strategie van Sharon: Israel is de kaas, de Palestijnen zijn de gaten. Daarbij moeten de Palestijnen niet verdreven worden, dan is er immers het risico van een Internationale interventie, maar moeten ze geisoleerd en omcirkeld worden. Wat we in de realiteit dagelijks kunnen vaststellen, slaap wel, mister president..
We bezoeken het " nationaal" museum Yad Vashem te Jeruzalem op de Zionberg. op de ruines van een Palestijns dorp wordt de geschiedenis voor een deeltje herschreven: de oprichting van de Israelische staat hoeft een verantwoording en motivatie, een stuk internationaal schuldgevoel moet de compensatiedrang ondersteunen. Maar de holocaust was natuurlijk een realiteit, dat mogen we natuurlijk niet vergeten. Een concept van een museum, een nationaal monument met getuigenissen, video's, dokumenten, audio-gids, muziek: goed voor een volle dag. Een verplicht nummer voor schoolkinderen en militairen. Drie jaar militaire dienst vergt enige opvoeding om te weten waarom je aan een checkpoint staat of Gaza binnen moet trekken. Inhoudelijk sterk: een overzicht van het groeiend Nazisme in jaren dertig met de centrale vraag hoe op een dergelijke korte tijd een volk blindeloos een dictator kon volgen. De tijdsgeest ? Daarna een vergeten moment: het antisemitisme in Europa,waardoor Hitler een gemakkelijke prooi vond om de progressieve en vernieuwende maatschappijtendenzen om te keren in een reactionnaire en conservatieve volksbeweging. De rest van de geschiedenis is iets beter gekend: kristallnacht, reichtagsbrand,jodenvervolging,ghetto's, jodensterren,boycott van de jodenwinkels,deportaties... concentratiekampen. Verrassend is het na-oorlogse deel: de joden die uit de kampen terugkeerden werden helemaal niet met open armen ontvangen en werden van hot naar her gestuurd. Dikwijls woonden anderen in hun huizen, die niet zaten te wachten op hun terugkeer. Zo kwam, deels, de emigratie naar een land Israel in zicht en een doelstelling van het Zionisme. Het eind van het muzeum toont dan ook de Kolonies rond Jeruzalem : eendelijk rust , eindelijk een thuishaven. Het wrange onderdeel is dat de Palestijnen nu de tol moeten betalen voor de holocaust en juist met dezelfde verschrikkingen geconfronteerd worden: een muur die hen opsluit in ghetto's, toelatingen en paspoorten om zich te kunnen verplaatsen, deportaties, vluchtelingenkampen...
