Michel Warchavski, een franse jood ontvangt ons in het Alternative Information center. Een poging om een samenwerkingsproject op te zetten waar Israeli en Palestijnen andere informatie over het conflict verspreiden en analyseren over het conflict. Hij zal ons met een bus rondleiden om aan te tonen dat militairen er in slagen om twee staten virueel en volledig gescheiden in drie dimensies aast elkaar te doen leven. Zodat Israelis en Palestijnen elkaar niet hoeven te ontmoeten. Het vredesproces is viruteel, de kolonisatie gaat gewoon door. Deze strategie komt uit de koker van Ariel Sharon, nog steeds niet gestorven maar in coma. Zij strategie is echter a live and well. De droom van een Israelische onafhankelijkheid is niet af, daarom moeten er geen grenzen bepaald worden. Het einde van de verovering van het "beloofde"land is nog niet in zicht. Volgens Sharon is vrede dan ook niet voor de eerste 50 jaar, eerst moet een veilig en volledig Israel gerealiseerd worden. Bij dit alles moeten de kolonies, die omgeven werden door een vijandige omgevind zelf de Palestijnse dorpen omsluiten.Door de aanleg van wegen, zichtbare punten zoals benzinestations, industriele terreinen, warenhuizen.... Precies zoals de Amerikaanse kolonisten Amerika veroverden op de oorspronkelijke inwoners, de Indianen, vertrekken van een spoorweg en steeds meer nederzettingen en punten opbouwen tot we komen tot een grote gryere-kaas. Waarbij er evenveel gaten zijn als kaas. in de strategie van Sharon: Israel is de kaas, de Palestijnen zijn de gaten. Daarbij moeten de Palestijnen niet verdreven worden, dan is er immers het risico van een Internationale interventie, maar moeten ze geisoleerd en omcirkeld worden. Wat we in de realiteit dagelijks kunnen vaststellen, slaap wel, mister president..
We bezoeken het " nationaal" museum Yad Vashem te Jeruzalem op de Zionberg. op de ruines van een Palestijns dorp wordt de geschiedenis voor een deeltje herschreven: de oprichting van de Israelische staat hoeft een verantwoording en motivatie, een stuk internationaal schuldgevoel moet de compensatiedrang ondersteunen. Maar de holocaust was natuurlijk een realiteit, dat mogen we natuurlijk niet vergeten. Een concept van een museum, een nationaal monument met getuigenissen, video's, dokumenten, audio-gids, muziek: goed voor een volle dag. Een verplicht nummer voor schoolkinderen en militairen. Drie jaar militaire dienst vergt enige opvoeding om te weten waarom je aan een checkpoint staat of Gaza binnen moet trekken. Inhoudelijk sterk: een overzicht van het groeiend Nazisme in jaren dertig met de centrale vraag hoe op een dergelijke korte tijd een volk blindeloos een dictator kon volgen. De tijdsgeest ? Daarna een vergeten moment: het antisemitisme in Europa,waardoor Hitler een gemakkelijke prooi vond om de progressieve en vernieuwende maatschappijtendenzen om te keren in een reactionnaire en conservatieve volksbeweging. De rest van de geschiedenis is iets beter gekend: kristallnacht, reichtagsbrand,jodenvervolging,ghetto's, jodensterren,boycott van de jodenwinkels,deportaties... concentratiekampen. Verrassend is het na-oorlogse deel: de joden die uit de kampen terugkeerden werden helemaal niet met open armen ontvangen en werden van hot naar her gestuurd. Dikwijls woonden anderen in hun huizen, die niet zaten te wachten op hun terugkeer. Zo kwam, deels, de emigratie naar een land Israel in zicht en een doelstelling van het Zionisme. Het eind van het muzeum toont dan ook de Kolonies rond Jeruzalem : eendelijk rust , eindelijk een thuishaven. Het wrange onderdeel is dat de Palestijnen nu de tol moeten betalen voor de holocaust en juist met dezelfde verschrikkingen geconfronteerd worden: een muur die hen opsluit in ghetto's, toelatingen en paspoorten om zich te kunnen verplaatsen, deportaties, vluchtelingenkampen...
Vandaag besluiten we met een bus naar Jeruzalem te gaan. Door het checkpoint. De lange muur wordt voor de Palestijnen enkel geopend via checkpoints. Auto's en bussen gaan door de grote poort, voetgangers die het openbaar vervoer gebruiken moeten door het checkpoint met twee verschillende controles. Je waant je in een luchthaven. Een draaideur laat de personen een voor een door (met rood en groen licht),waarna je uw bagage, horloge, geld, bril,riem,schoenen moet uitdoen om door de metaaldetector te gaan. Het systeem staat op scherp, want alles wordt via gepiep gesignaleerd.Alsof het nog niet voldoende is wordt er telkens ook luid vakensgeknor gehoord als je iets verkeerd doet. Ondertussen zie je niemand en hoor je alleen soldaten die schelden en bevelen roepen als het allemaal in het honderd loopt. Koen had pech, het geknor bleef maar komen. Hij besloot zelfs zijn broek uit te doen. Meteen schoot de bewaking in paniek en mocht hij zo door. Een leuke anekdote, een dagelijks vernederende verplichtte passage voor de Palestijnen in hun eigen hoofdstad, in hun eigen land.Na de varkenscontrole heb je daarna nog de pascontrole waarbij de Palestijnen hun pasje moeten afgeven en hun hand op een soort ijzeren plaat moeten leggen, die veronderstel ik, hun vingerafdrukken neemt. De kleine kinderen die al het gebrul moeten meemaken kijken bedrukt, wellicht went dit nooit. Jeruzalem lijkt een bezette stad met op alle hoeken en kanten in de oude stad gewapende politie. We zien er zelfs eentje in burger met een machinegeweer op de rug. Naarmate je dichter bij de muur en de Al Aksa-moskee komt, krijg je meer en meer controles. De klaagmuur is op deze zaterdag goed bezet. Omwille van het el Eid-feest kunnen we de moskee niet binnen. We gaan de Heilige grafkerk binnen en staan verwonderd te kijken naar de vele religies. Elk hun eigen kerk in de grote kerk. Niet direct mijn gedacht...
De vakbondsleiders zijn gefrusteerd door de dagelijkse klachten die ze binnenkrijgen van misbruiken door de Israelische werkgevers en door het Israelisch leger." Wat kunnen we nog doen om de situatie te veranderen ? We leven permanent onder bewaking van het Israelische leger, iedere nacht patrouilleren ze door de straten als is het een sportoefening. Steeds worden er eenzijdige en nieuwe voorwaarden aan ons opgelegd door de Israelische regering als voorwaarde voor de onderhandelingen. We zitten in het stof op onze knieen en nog wil men niet praten of onderhandelen over vrede." Die onzekerheid zorgt voor een negatief effect op de arbeiders. De arbeiders willen brood en een inkomen om hun familie te kunnen voeden. In deze situatie kunnen we met de arbeiders niet over democratie, over de toekomst en over de" rozen" praten. "Wij zijn niet ontgoocheld in de Internationale vakbondsolidariteit.Nee , de vele concrete solidariteitsprojecten tussen de Palestijnse vakbond en de vele Europese vakbonden zijn een concrete en onvoorwaardelijke steun Wij kunnen met de steun nieuwe vakbondskaders opleiden, die goed kunnen onderhandelen en democratische vakbondsstructuren uitbouwen. Maar meer dan de financiele steun hebben we de expertise van de vakbonden nodig om ons te versterken in de discussies met de regering en de ministeries. De regering moet ons meer naar waarde schatten en zien dat de Palestijnse vakbonden een concrete rol te spelen hebben in de uitbouw van de Palestijnse staat. Grote politieke ideeen over die onafhankelijke Palestijnse staat zijn onvoldoende. Een democratische Palestijnse staat moet ook een staat uitbouwen waar het goed om leven is." We worden ontvangen door Shaher Saed, algemeen secretaris van de Palestijnse vakbond. Hij wijst ons op een nieuwe wet over de plaats van de vakbonden die de Palestijnse autoriteit aan het voorbereiden is. Onze steun kan hen helpen om meer erkenning te krijgen als vakbond en de internationale conventies over de syndicale vrijheden in Palestina te concretiseren.
Sinds kort hebben de Palestijnse vakbonden verschillende nieuwe projecten met vakbonden om hun werking te versterken. Met de Britse, de Noorse, de Zweedse en ... de Belgische vakbonden zoals de Algemene Centrale van het ABVV. Samen met de voorzitter, de projectcoordinator en het bestuur bespreken we of hun dromen ook in realiteit konden omgezet worden de voorbije 2 jaar. Een moeilijke oefening want zij vragen meer financiele mogelijkheden om meer afdelingen te kunnen organiseren, meer vorming en opleiding te kunnen organiseren, meer veldwerkers en propagandisten te kunnen inzetten om de bedrijven regelmatig te kunnen bezoeken. De nieuwe doelstellingen worden ook direct vertaald in zeer concrete noden. Zoals meer communicatie wordt een budget voor vergoedingen van onkosten zoals verplaatsingsonkosten, telefoonkaarten,een camera om misstanden in het bedrijf te kunnen vastleggen. Prioriteiten kiezen, binnen het voorgestelde budget blijven, ze kennen het verhaal, maar ze pogen uiteraard de donors te bepraten. Hun belangrijkste argument is dat ze zeer goed gewerkt hebben de voorbije twee jaar en het gewoon nog beter willen doen. Binnen de PGFTU groeiden ze uit tot een voorbeeldproject en dat willen ze nog verbeteren en versterken. Zij vragen geen liefdadigheid, maar centen om hun eigen toekomst en hun eigen vakbondsorganisatie beter uit te bouwen. Want de noden zijn groot in een land waar geen sociale zekerheid bestaat. De vakbond holt van de ene werkgever naar de andere om te onderhandelen over rechten van werknemers die geschonden worden. Zo heeft de arbeider bij oppensioenstelling recht op 200 euro, maar de werkgever betaalt dikwijls niet. Zonder arbeidsrechtbanken ben je verplicht te onderhandelen of voor de gewone rechtbank een schadevergoeding te eisen. We springen even binnen in het plaatselijk vakbondslokaal. Een secretaresse holt van het ene toestel naar het andere. Vroeger was er in elk buro een secretaresse nu, een mevrouw voor de acht burelen. Ook in de Palestijnse vakbond sloeg de crisis hard toe met een werkloosheid van 40% onder de bevolking en veel informele jobkes.Maar er is misschien hoop: de minister van Arbeid opende opnieuw het recht op een gratis ziekteverzekering voor werlozen en arbeiders die minder dan 300 euro per maand verdienen. De weg naar een nieuw Palestina waar de werknemersrechten verdedigd worden is nog lang en zal nog buitenlandse ondersteuning vragen...
Nablus is 4000 jaar oud, de straten en stegen getuigen meteen van veel tragiek. Hier staat de bron van Jacob, hier leeft nog een kleine groep samaritanen, de voorlopers van de Israelieten die nog hebreeuws spreken. Middeleeuwse gebouwen met houten balkons moesten de vrouwen verbergen voor de bliken van nieuwsgierige mannen in de drukke straten. De oude kasbah is druk en vol vrolijke families die het offerfeest voorbereiden met shopping. Maar de treurige muren staan vol herinneringen van de Israelische invallen. Het Israelisch leger vernielde niet alleen de gewapende weerstand , zij vernielde ook de oude historische binnenstad met bombardementen en tankinvallen. Zonder waarschuwingen vuurde het leger een raket af op een huis waarbij alle familieleden de dood vonden. In verschillende huizen hielden zij volledige families vast in een kamer. De buurt probeerde de inwoners te bevrijden, te bevoorraden, contact te hebben. Na een dergelijke inval organiseerden de buurtbewoners de dag erop een kinderfeest om de trauma te verwerken. Vandaag zijn dit moeilijke verhalen, slechte herinneringen. Na onderhandelingen herstelde de Palestijnse autoriteit de rust en het gezag van de palestijnse politie in ruil voor de ontwapening van de palestijnse gewapende milities.Sommigen zitten nog in de gevangenis als ruilmogelijkheid tegen de gekidknapte Israelische soldaat Shahid. De Palestijnen verwachten de vrijlating ter gelegenheid van de feesten. We doorkruisen verder de kasbach en bezoeken een snoepjesbedrijf, een zeepfabriek, de kruidenwinkel en het turks bad. Wij worden allemaal vriendelijk gegroet, toeristen zijn een signaal dat alles beter gaat. Dat de goede oude tijden terugkomen , zelfs onder de bezetting leef je niet van gewapende weerstand, doden en iedere dag zijn portie verdriet. De Israelisch hebben veel land gestolen, de harten van de Palestijnen hebben ze in ieder geval niet gewonnen.
Deze morgen zeer vroeg naar Palestina via Zurich.In de luchthaven Ben Gurion gaan we zonder enige problemen door de controle.De taxichauffeur staat er wel degelijk met het plakkaat FGTB-FOS. Hij brengt ons naar Nablus, enkel de checkpoints, de soldaten en de armoede vertellen ons dat we in bezet gebied zijn. De Israelische militairen willen alles onder controle houden: boeren moeten toelating vragen om de olijven te mogen oogsten.Daar krijgen ze dan een toelating voor van twee dagen.Onmogelijk zeggen onze gesprekspartners.De bezetting is onmogelijk. Zelfs de natuur willen de Israelisch onder controle houden. We worden zeer hartelijk ontvangen door Atef, Mohammed en nog een paar vakbondsleden.De eerste gesprekken gaan al snel over de uitzichtloze situatie en de economische afhankelijkheid van Israel.Het droeve lot van de illegale arbeiders die naar Palestina gaan om te werken springt in het oog: ze worden met helikopters opgejaagd, met netten gevangen, geslagen en getreiterd, om tenslotte weer over de grens gezet te worden.Net als beesten of zoals in Europa op bootvluchtelingen gejaagd wordt. Een 22-jarige jonge man werkte twee jaar in Dubai als electrotechnicus.De crisis bracht hem opnieuw in Palestina.Op de lonen werd bezuinigd, de prijzen stegen steeds meer.Veel van de 5000 Palestijnen keren daarom terug uit Dubai,meteen een nieuwe zoektocht naar een inkomen voor duizenden Palestijnse families.De verhalen volgen elkaar op. Maar er moet ook nog gewerkt worden en samen met Atef en Mohammed doorploegen we de boekhouding van het Project.Het is een voorbeeld van transparantie, morgen gaan we verder.
Saddie Choua is een jonge hiphoppende meid die een avond kwam praten over de beeldvorming van Islamvrouwen. Deze sociologe filmt en schrijft..Zij had het over de stereotiepe beeldvorming waarvan de Islamvrouwen het slachtoffer van zijn en die de diversiteit en de verscheidenheid verbergt.
Een voorbeeldje van het onbegrip en de verkeerde interpretatie vinden we de spreuk: "oog om oog, tand om tand". Dit is een oproep om rationeel te zijn en de vraag om na te denken wat er aan onrecht aan je werd aangedaan. De norm is dat je wraak niet groter mag zijn dan de schade die is aangebracht. Deze spreuk is dus helemaal geen vrijbrief om je emoties in de vorm van wraak zo maar los te laten.
De beeldvorming over de moslima's vindt zijn oorsprong in het orientalisme.Het is de manier om de arabieren als emotioneel, achterlijk en dom voor te stellen in tegenstelling tot de rationeel denkende, welopgevoedde westerling. Dit om de eigen identiteit te versterken ten koste van de arabieren. Het orientalisme was eveneens een vergoelijking van het kolonialisme, vooral het Britse.Deze beeldvorming werd overgenomen door Hollywood.Als je op het beeldje bovenaan de blog klikt zie je een video met Jack Shaheen over de beeldvorming in Amerikaanse films.
Tot slot wat is de boodschap ? Dat we aandacht moeten hebben voor de macht van de media en ons bewust moeten zijn van de stereotype beelden die ons denkkader beinvloeden én dat we tegengif moeten moeten zoeken via beeldvorming die ons de diversiteit, en de mooiheid van de moslima's toont. Dat kan al door eens niet racistisch te zijn aan de kassa van een grootwarenhuis.
Ondertussen was de discussie tussen de aanwezigen losgebarsten en toonden de aanwezige moslima's aan dat er echt wel zelfbewuste vrouwen achter de sluiers verborgen kunnen zitten. Werkende moeders die het beu zijn zich steeds maar te moeten verdedigen en verantwoorden, alleen omdat ze er iets anders uitzien .... een geslaagde avond die de beeldvorming aankaartte en op scherp zette.
Naar aanleiding van de jaarlijkse 11.11.11-campagne stellen ieder jaar een clubje rechtse rakkers de ontwikkelingssamenwerking en de NGO's in vraag.Hun geklaag is een variatie op hetzelfde thema: hou de geldbeugel toe, het helpt echt niet. Erger, je houd organisaties in stand die de politici als lobbyisten onder druk zetten en daarvoor jou centen gebruiken.Jou centen gaan helemaal niet naar die armlastige sukkelaars, maar naar goedbetaalde lobby-isten. Een variante erop is dat je de mensen hier moet helpen, niet die arme drommels uit verre landen. Klopt hun redenering en hun kritiek ?Natuurlijk niet! Eerst even naar de grond van de zaak. We hebben met zijn allen reeds jaren beloofd een deel van onze groei en welvaart te geven aan de landen uit het zuiden, concreet 0,7% van ons BNP.Als terugbetaling van de koloniserende uitbuiting, als kruimels van onze welvaart,als wiedergoodmachung.Of omdat er ergens een hart klopt, een traantje loopt bij het zien van zo veel onrecht in de wereld.Vooral met kerstmis of met nieuwjaar durven we wel eens gul wezen.Of bij een ramp als de emotie uit het TV-scherm tsunamiet. Wil dit nu zeggen dat iedere cent een succesverhaal is, dat witte olifanten definitief uit de wereld zijn en dat alle ontwikkelingssamenwerking iedere visser leert vissen ? Natuurlijk ook niet. Maar laten we daarover discussieren waar het moet: binnen de discussiefora over ontwikkelingssamenwerking en met onze partners. Dit blijkt ook niet simpel, omdat kortzichtige economische concurrentie tussen organisaties openheid en kritiek herleidt tot voetnota's in de rapporten. Maar misschien kunnen we wel een paar grote lijnen vastleggen, voor de overheid die oplegt ? Zoals dat participatie en partnerschap met het Zuiden stilaan moeten om een project te kunnen opzetten of dat evalueren een onderdeel van het proces is ? Of dat de vierde pijler niet altijd een succesverhaal is bij gebrek aan professionele aanpak ? Of dat megaprojecten weinig overdracht van know-how met zich meebrengen voor organisaties in het Zuiden en vooral organisaties in het Noorden in een bevoorrechte positie brengen ?
Jacinta de Roeck had het over de positie van de vrouw in de vrijzinnigheid. Letterlijk:een beetje mager. Het werd een avond afscheidnemen van een ethische senator, groen en rood. Jacinta werd voorzitster van HVV en zoekt vanuit haar ervaring een netwerk te ontwikkelen binnen mannelijk vrijzinnig Vlaanderen. Met Magda Michielsen en enkele vrouwelijke HVV-personeelsleden in de lift.
Geen probleem netwerken kan. Maar wat is dan de boodschap naar vrijzinnig Vlaanderen ? Discussieren wij over alles, en vooral over hoofddoeken en andere religies zonder onze eigen praktijk in vraag te stellen ? Dit lijkt me erg kort door de bocht. Ik verneem dat er een verschil is binnen de vrijzinnigen tussen oude ( en moegestreden) feministen en jongere feministische vrouwen (die geen feministisch icoon willen). Jongere vrouwen hebben het gezien en zijn toleranter tegen over dagelijkse discriminatie. Uiteindelijk komt alles vanzelf wel op zijn pootjes terecht en zal de maatschappij de excessen doen verdwijnen. De tijd van militante vrouwenactie wordt vervangen door pure individuele intimidatie binnen de vluchtige relatie.
Oeps. Hebben we nu nieuwe aparte vrouwenkransjes nodig of are we living apart together ? Er komt geen eenduidig antwoord. Lobby, maak dat je een goed dossier hebt en je overtuigt iedereen, zelfs de moeilijkste mens.Hoewel Simonne De Beauvoir zich voor haar dood telkens verontschuldigde wanneer ze het lot van de vrouw in iedere discussie prioritair stelde, zal ze zich gisterenavond wel even in haar graf omgedraaid hebben...Intellectueel moet je niet graatmager zijn als vrouw.
Lea Vanrompay kwam als ervaringsdeskundige spreken over de plaats van de vrouw in het boedhisme. Geen eenvoudig onderwerp, het was voor mij mijlenver weg van mijn belevingswereld. Misschien omdat ik eerder een doener ben, misschien sta ik niet genoeg open voor intraverte overtuigingen. Alvast een geruststelling : het boedhisme is geen godsdienst en ook geen religie. Het zijn een paar raadgevingen en instrumenten waar je zelf moet mee zien om te gaan. Het doel van de oefening is zo weinig mogelijk kwaad te doen aan de andere mensen en de anderen zo veel mogelijk te helpen. Het gaat over " sluiers", storende emoties, liefde en mededogen. Als voorbeeld geldt het feit dat je je kwaad maakt. Of dat je met andere woorden de controle over jezelf verliest. De moeder van boedha is daarbij een symbool van wijsheid. Dit lijkt me iets te veel van het "goede" of "slechte"mensbeeld ineens.Je kwaad maken kan best opluchten of een signaal geven aan je omgeving dat het nu wel genoeg is geweest en dat grenzen overschreden zijn. Daarbij moet je niet altijd gelukzalig zitten te glimlachten.Daarbij wordt de techniek van de open vragen gebruikt en worden er alleen antwoorden gegeven die geen duidelijk antwoord zijn. Daarop onmiddelijk gevolgd door de vraag: was mijn antwoord voldoende, was mijn antwoord duidelijk ? En de plaats van de vrouw in het boedhisme ? Tja, zodra er sprake is van institutionalisering, of met andere woorden van macht, verdwijnt de vrouw netjes op de achtergrond en zie je enkel nog mannen. Als boedha in iedereen zit,de verlichting voor iedereen is,het nirwana voor iedereen mogelijk is, dan schort er toch iets aan het mensbeeld van de boedhisten. Want vrouwen mogen dan al een klachten of zich slachtoffer voelen van hun maatschappelijke positie, zij zijn NIET lui...;
Samira Bendadi is de auteur van een boek over moslima's en meer bepaald stelt zij de vraag of er zoiets bestaat als emancipatie van de vrouw in de arabische en moslimwereld. Het startpunt is de vrouwengeschiedenis in verschillende arabische landen waarbij er drie hooflijnen steeds terugkomen: de vrouwen streden aan de zijde van de mannen tegen de bezetting en het kolonialisme, daarna kwam de onafhankelijkheid en het zelfbestuur. meteen merkten de vrouwen dat zij aan de zijkant van de politieke besluitvorming belandden. Vooral vrouwen uit meer begoede milieu's kwamen eind hier tegen in opstand en wildden ook meer invloed krijgen. Een beweging van "gewone" vrouwen voelde zich bij de emancipatiebeweging uitgesloten. Vanuit de Islambeweging manifesteerden zij zich als "inheemse" vrouwen. Hun eis is simpel: wat er aan de man wordt gevraagd/toegelaten moet ook voor de vrouw gelden. Want eigenlijk vergeten we misschien iets te veel waar het hem in werkelijkheid om draait. De situatie van de vrouwen is zo erg dat het rijtje dat we nu aflopen meteen de juiste context weergeeft: het gaat over verzet tegen vrouwenbesnijdenis- of verminking waardoor vrouwen nooit in hun leven nog sexueel genot kunnen ervaraen, of om verstoting van de vrouwen-met andere woorden waar bij de man gewoon de vrouw uit het huis en zijn huwelijk kan zetten. Of om polygamie, waardoor vrouwen wegens economische afhankelijkheid zo maar met een oudere man moeten huwen. Of de vakantiehuwelijken,waardoor een vrouw of een man zo maar een huwelijk sluiten en daarna terechtkomen in een verscheurende vechtscheiding. Is binnen dit alles het dragen van een hoofddoek al of niet relevant ? Het hoofdoek heeft alles te maken met identiteit en puberteit. Uiterlijke kenmerken zijn op een bepaald leeftijd zeer belangrijk ,misschien al te belangrijk omdat ze de peergroep bepalen waarbij je hoort ( of waar je wil bijzijn). Situeer dit in een context van religie, angst en onzekerheid en je komt bij een vaste steunpilaar die gevormd wordt door het beschermende familiebegrip. Bescherming tegen het wilde en rijke westen, bescherming tegen de goddeloosheid,bescherming tegen het consumptiekapitalisme. Moslima's willen in de eerste plaats hun identiteit niet inruilen voor uitbuiting en armoede... dat is de kern van het hoofddoekendebat. Niet een vage sluier om ons te chokeren. Maar dan moeten we openstaan voor het debat en niet redeneren in termen van wij en zij...
De deelnemers aan de contextevaluatie hebben ook een directe band met de provincies. We noemen dit hermenamientos of vriendschapsbanden.Zo heeft Limburg een directe band met Havana.Deze sympatisantengroep bezocht reeds Cuba, organiseert informatievergaderingen, acties en solidaritietsmomenten met Cuba. Zo organiseerden zij een kleine enquete waaruit bleek dat er nog veel misverstanden omtrent Cuba leven bij de publieke opninie. Niemand weet dat er in Cuba wel degelijk verkiezingen zijn. het blijft dus belangrijke de correcte informatie over Cuba te verspreiden. In Cienfuegos was er een nieuw hermenamiento tussen Doornik en de plaatselijke vakbond. Nieuw is het systeem van petrocas dat we daar ontdekten. Op 60 dagen werden een 120 PVC huizen gebouwd,die er echt modern uit zagen. Ons bezoek eindigde met een positieve evaluatie. Iedereen kreeg een medaille van de Cubaanse vakbond. Het is de medaille Armando Mestre. In Cuba wordt die medaille uitgereikt na 25 jaar werk in de bouw.Armando Mestre was een van de helden die met de Gramma mee Cuba binnenviel met Fidel en Che. Het was een eenvoudige bouwarbeider die Cuba mee van de dictatatuur van Batista bevrijdde.Een hele eer,waarbij de emoties en de omhelzingen niet ontbraken. Het project wordt door de Cubanen als voorbeeld gezien, zowel in Cuba als op internationaal vlak. Een hele eer voor ons kleine belgskens....
Er is toch wel een en ander aan het veranderen in Cuba. Een van de problemen is de lage productiviteit. Het heeft niet alleen met de temperatuur te maken, maar ook met burocratie, gebrek aan organisatie en efficientie,gebrek aan materiaal, gebrek aan motivatie. Juist om de werknemers meer te motiveren is er twee jaar geleden besloten het loonsysteem te hervormen. En ja dat enkel in de arbeiders akkoord gaan. Directe arbeiders ( die onmiddelijk in de productie staan) krijgen een basisloon volgens de functie die ze uitoefenen, met daar bovenop een procent als de productie van het bedrijf stijgt en daar bovenop nog een individueel procent.Deze premies worden dikwijls in CUC betaald, dit is de peso voor buitenlanders die in de praktijk 3 maal meer waard is.De bonussen zijn onbeperkt. Indirecte arbeiders ( voor ons bedienden) kunnen tot maximaal 30 procent meer verdienen, indien de productie van het bedrijf of de individuele productie gestegen is. In de praktijk leidt dit tot grote loonverschillen tussen ploegen in hetzelfde bedrijf, zij staan onderling met elkaar in concurrentie.Een voorbeeld : het verschil bedraagt gemakkelijk 20 tot 50 procent, gezien het basisloon vrij laag is. Wat is de rol van de vakbond ? De vakbondsdelegees organiseren maandelijks een vergadering in het bedrijf. Zij leggen de lonen uit, controleren of de cijfers correct zijn en komen tussen bij betwistingen. Zij zorgen ook dat bij gebreken waar de arbeiders het slachtoffer van zijn (gebrek aan materiaal...) er toch compensaties kunnen zijn. De productiviteitscontroles zijn vrij eenvoudig: dagelijks wordt de productiviteit gemeten. Aantal kilos, aantal meters... Dit wordt genoteerd en op het einde van de maand bijeengeteld. Dan worden deze cijfers afgetoetst aan de bedrijfsdoelstellingen en de lonen vastgelegd. Bij werkloosheid krijgen de werknemers een maand gewaarborgd loon, daarna 60 procent,bij een arbeidsongeval 80 procent van het loon. Het systeem is nieuw, het is dus te vroeg voor grote conclusies. Maar wellicht groeit de inkomens- en consumptiekloof sneller dan de Cubanen zelf kunnen geloven....
De mensen wonen in Havana bijna in ruines. Jarenlang gebeurde er niks aan de prachtige huizen die sinds 20 jaar staan te verkommeren. Er zijn 100.000 woningen waarvan we moeten zeggen dat ze bijna op instorten staan. In Belgie zouden die onbewoonbaar verklaart worden. Maar sinds enkele jaren is men zich bewust van het probleem. De voorbije jaren werden de huizen geinventariseerd. Er zijn nu drie categoriene; huizen die te veel investeringen vragen en dus met de grond gelijk gemaakt worden en waar voor de bewoners nieuwe huizen gebouwd worden. Huizen die grondig gerestaureerd moeten worden en huizen waar kleine herstellingen moeten gebeuren. Voor de grote werken zijn de microbrigades opgericht. Zij doen de grote herstellingen. In Havana stellen zij 5000 arbeiders te werk en binnen de microbrigades zijn een tiental gespecialiseerde bedrijven opgericht zoals de Aguas Negras ( om de septische putten te reinigen) of de liften te herstellen,maar ook een HRM-dienst. Naast de microbrigades bestaan er ook de sociale brigades, waar de bevolking kan deelnemen aan de werken. Indien een persoon zijjn huis wil hertsellen of een nieuwe woning wil bouwen, dan kan hij meehelpen en blijft hij zijn loon van zijn bedrijf behouden.Er zijn in Havana zo een 1000 vrijwillige arbeiders. De toewijzing van die nieuwe sociale woningen wordt in functie van de sociale toestand van de inwoner en de toestand van zijn huis bepaald. De inwoner zelf betaald tussen de 16 en de 20 euro per maand als huur. In de voorbije jaren werden er 26000 woningen gebouwd of hersteld. De crisis heeft het programma iets vertraagd, maar de doelstelling is 10.000 nieuwe huizen per jaar te realiseren. Bij dit ales komt dat er dikwijls gebrek aan materiaal is, ondermeer door de 50-jaar durende economische blokkade van Cuba. Om dit alles te verbeteren zou deze economische blokkade door de USA dringend moeten opgeheven worden.Een ideetje voor het Belgisch voorzitterschap van Europa ?
Vandaag bezoeken ze de vakbondsopleiding en de kaderschool Lazaro Pena, genoemd naar de eerste leider van de vakkbond CTC. Het is een indrukwekkend complex waar 120 studenten cursus volgen. Met bibliotheek, aula, leslokalen, buros voor lesgevers,slaapplaatsen een hotel en ontspanningsruimte en een museum over de geschiedenis van de vakbeweging. Alleen de sportvelden ontbreken, maar daarvoor is het wellicht te warm. De vakbondsschool is het topje van een vollledige piramidale keten van opleidingsmogelijkheden voor syndicalisten die regionaal, provinciaal en tenslotte nationaal uitgebouwd is.Je kan onmogelijk vakbondssecretaris worden indien je de ganse opleiding niet gevolgd hebt. En de nationale opleiding alleen bedraagt een paar cursussen vam drie maand en daarna een maand in internaatsverband. Je moet dus gemotiveerd zijn om deze opleiding af te maken. De opleidingen worden door een team van professoren georganiseerd. Hun opleiding toont aan welk type opleiding er hier plaats grijpt: economie, sociaal recht en arbeidswetgeving, filosofie en geschiedenis van de vakbeweging en leiderschap. Bij de start van de cursus volgt een test en op het einde is er examen en evaluatie, waarbij de discipline en de inzet een onderdeel van de kwotering zijn. Het systeem van autocontrole doet hier en daar een delegatielid vreemd opkijken. Iedere groep kiest een verantwoordelijke die de afwezigen gaat melden, de medestudenten aanzet tot inzet en discipline.Dit moet leidden tot de beroemde emulation, de steun er de overtuiging om de revolutie met hand en tand te verdedigen. Deze Cubaanse variante op Stahanov is een soort competitie zonder dat er onmiddelijk financiele voordelen tegenover staan. Het is mystiek, iets dat vanzellf steeds maar toeneemt. Kortom in Cuba wordt je automatisch revolutionnair... Je bent geslaagd, uitmuntend of de beste van de klas.Hun startnivo is vergelijkbaar met ons nivo van lager middelbaar onderwijs. De meeste jongeren gaan immers op 16 jaar werken. De school organiseert ook internationale opleidingen met deelnemers uit de Zuidamerikaanse regio zoals Colombia,Chili,Panama,Mexico,Argentinia en natuurlijk Venezuela. We vallen zo een klasje binnen en worden enthousiast onthaald. We spreken af dat we elkaar woensdagavond opnieuw zien...
De aankomst in Havana blijft even chaotisch als vroeger: het neemt nogal wat tijd en geduld voor de koffer van de krakende band rolt.Alleen de maskertjes bij de politie- en douanebeambten herinneren ons aan de geglobaliseerd griep.Een warm onthaal van de Cubaanse vrienden uit de bouwsector doet de lange vlucht meteen vergeten. Cuba is en blijft een derde wereldland, waar de econiomische crisis hard toeslaat.De prijs van zink op de wereldmarkt werd meer dan gehalveerd, de prijzen van de diensten die aan het buitenland geleverd worden doken omlaag, er kwamene weliswaar meer toeristen maar ze gaven minder uit en bleven korter. Dit heeft geen gevolgen voor de tewerkstelling. De arbeiders krijgen gewoon een andere job, het werk wordt herverdeeld. Obama ? Kan Obama de jarenlange blokkade opheffen en Cuba eindelijk verlossen van de economische wurggreep ? De voorzitter van de bouw Quevedo blijft sceptisch: in de praktijk is er nog niet veel veranderd: een Philips verkocht ons medische apparatuur, maar weigert wisselstukken te leveren. Er hangt hen immers een Amerikaanse boete boven het hoofd wegens inbreuk op de blokkade. In elk geval is de politieke oorlog tussen de USA en Cuba niet voorbij. De zwarte vlaggen aan de Amerikaanse ambassade in Havana zijn vervangen door kleinere exemplaren, maar op het grootse concert voor de vrede blijft de sfeer anti. Op de plaats van de revolutie, een immens plein in Havana wordt alles in gereedheid gebracht voor een megaconcert. Een vredesduif die aan Margritte doet denken is het symbool van vrede zonder grenzen. Een Cuba zonder grenzen, een verandering in de Zuid-Amerikaanse landen zoals Venezuela, Bolivie, Ecuador,Argentinie,Chili.Brazilie wordt even vergeten in de officiele aankondiging, niet door het publiek. Eem megaconcert met volgens de organisatoren 1 miljoen vijfhonderdduizend toeschouwers. Wij vinden dat er zeer veel volk is maar honderdvijftig duizend is welicht een meer relistische benadering.Tenzij je alle TV-kijkers en terrassende Cubanen meteen tot de concertgangers rekent.Maar propagenda en de organisatie van media-evenementen is de core-businnes van de Cubanen. Het concert zelf brengt alle internationaal bekende Cubaanse gorepen en muziek zoals Los Van Van en Orichas. De massa gaat uit de bol. Het lijkt wel een groot feest met centuras en dansende jongeren.Wij doen even mee....
Mijn oude DDR-penne en hartsvriend is op bezoek.We schreven meer dan twintig jaar brieven naar elkaar. Trouw en maandelijks.Over hoe het leven er aan de andere kant uitzag. Over politiek en de samenleving, over kinderen en trouwen, over hoe de toekomst er zou uitzien.Met de val van de muur verminderde de brievenstroom geleidelijk, vooral ikzelf bleef in gebreke. Twintig jaar na de val van de muur van Berlijn hebben de voormalige inwoners van de DDR een wrang gevoel. Zij voelen zich bedrogen én gekoloniseert. De torenhoge beloftes van welvaart zijn door de opeenvolgende crisissen niet waargemaakt. Integendeel: veel grote bedrijven sloten de deuren en de werkloosheid blijft zeer hoog.Dit brengt veel moedeloosheid en alcoholproblemen met zich mee.Maar het ergste is het misprijzen en de discriminatie door de West-Duitsers. De kloof tussen Ossies en Wessies.Zo zijn er grote loonverschillen, maar vooral discriminatie en slechte behandeling op de arbeidsplaats.De West-Duitsers hebben het voormalige Oost-Duitsland gekoloniseerd en nemen alle belangrijke politieke ambten in: van burgemeester tot cultuurcoordinator. Ah ja, misschien was er censuur in de DDR, misschien was er wat minder vrijheid, het resultaat was in elk geval een cultuur om U tegen te zeggen. Grote orkesten zijn niet meer betaalbaar en verdwenen, ras-artiesten worden verplicht in een restaurant te spelen om iets bij te verdienen. Ja dat waren tijden. Maar de soep wordt dagelijks opnieuw in de krant opgediend. Over de negatieve kanten van de DDR-samenleving, over het gebrek aan vrijheid. Mijn vriend zegt: wij wisten zelfs niet dat er zo veel verboden was...
Deze week vertrek ik naar Cuba om de context waarin ons solidariteitsproject werkt beter in kaart te brengen. Het project dat de Algemene Centrale ABVV in Cuba met de bouwvakbond ontwikkelt had het even moeilijk door de nasleep van de orkanen vorig jaar. Er waren immers heel wat huizen die heropgebouwd moesten worden, de eigenlijke doelstellingen van het project werden voor de Cubaanse bouwbond even minder prioritair. We gaan in de eerste plaats kijken hoe de problematiek van beroepsziekten en arbeidsongevallen in de bouw vanuit de Cubaanse samenleving aangepakt worden. Hun geneeskunde is niet alleen gratis, maar benadert de arbeider vanuit zijn algemene toestand en speurt niet vanuit een privé verzekeringsstelsel naar oorzaken die arbeidsgebonden zijn. De dokter is gewoon op het werk, indien een werknemer ziek is kan hij gewoon naar de dokter gaan. Maar daardoor zijn de dokters generalisten en te weinig gespecialiseerd in arbeidsgerelateerde ziektes en in een voorkomingsbeleid.We moeten kijken of dit in de realiteit wel allemaal klopt. Een tweede deel heeft te maken met het opleiden van delegees in de vakbondsschool. Welke inhoud wordt er gegeven en hoe wordt dit aangepakt ? Wat schiet er over van hun sterke alfabetiseringscampagne na de revolutie in hun methode ? Wordt er gewerkt met de ervaringen van de deelnemers of is de opleiding theoretisch en akademisch ? Een derde onderdeel is dat we willen nagaan hoe we de sectorale solidariteitsbanden met de Cubaanse bouwvakbond kunnen versterken. Zo zijn de regionale relaties tussen de AC-gewesten en de Cubaanse procinciebonden weinig concreet. En hoe kunnen we meewerken aan de algemene sensibilisering rond Cuba in onze vakbondspraktijk ? Een weekje discussies en gesprekken zou moeten volstaan om een betere kijk op de na-Fidel Cubaanse realiteit te krijgen, wordt vervolgd op deze blog ....
Glen van de Num bezoekt ons.We maken een analyse van het solidariteitsproject tussen Num en AC. Blijkbaar wilden we te veel ineens: zowel de bouw versterken als peer-educators opleiden in de sector. Twee dingen die niet meteen samen te realiseren zijn.Het project opnieuw focussen op de essentie is de oplossing.Nu nog implementeren in de beleidsstructuren. Glen is op woensdagmorgen opeens opnieuw met zijn hoofd en zijn hart in Zuid-Afrika. Een telefoontje : je broer is doodgeschoten.Hij blijft cool: shit happens. This is South-Africa. If you can survive in South africa, you will survive every where. Hoe kon het gebeuren ? De juiste toedracht blijkt vaag. Zijn 36-jarige broer kwam van zijn werk. Een paar huizen verder stond een wagen, twee mannen waren blijkbaar van plan de wagen te stelen. De broer keek blijkbaar de verkeerde richting op. De mannen dachten herkend te zijn. Onmiddelijk werd zijn broer vermoord.Handen in de lucht, maar het kon niet baten. Glen zucht: criminalitetsbestrijding is een prioriteit van de ANC beweging. Maar als je zelf slachtoffer bent is dit ver weg die prioriteiten. Hij moet met het eerste vliegtuig terug, want er is veel werk.Er komen veel, veel mensen naar de begrafenis op zaterdag: buren, familieleden,collega's uit de vakbond. Hij moet op vrijdag een koe kopen en slachten, iedereen blijft eten. Zaterdagmorgen. De begrafenis stoet vertrekt naar de dienst. Na de plechtigheid wordt er gegeten. Daarna neemt iedereen afscheid. S'avonds zegt Glen, ben ik mijn broer kwijt.
