De aankomst in Havana blijft even chaotisch als vroeger: het neemt nogal wat tijd en geduld voor de koffer van de krakende band rolt.Alleen de maskertjes bij de politie- en douanebeambten herinneren ons aan de geglobaliseerd griep.Een warm onthaal van de Cubaanse vrienden uit de bouwsector doet de lange vlucht meteen vergeten. Cuba is en blijft een derde wereldland, waar de econiomische crisis hard toeslaat.De prijs van zink op de wereldmarkt werd meer dan gehalveerd, de prijzen van de diensten die aan het buitenland geleverd worden doken omlaag, er kwamene weliswaar meer toeristen maar ze gaven minder uit en bleven korter. Dit heeft geen gevolgen voor de tewerkstelling. De arbeiders krijgen gewoon een andere job, het werk wordt herverdeeld. Obama ? Kan Obama de jarenlange blokkade opheffen en Cuba eindelijk verlossen van de economische wurggreep ? De voorzitter van de bouw Quevedo blijft sceptisch: in de praktijk is er nog niet veel veranderd: een Philips verkocht ons medische apparatuur, maar weigert wisselstukken te leveren. Er hangt hen immers een Amerikaanse boete boven het hoofd wegens inbreuk op de blokkade. In elk geval is de politieke oorlog tussen de USA en Cuba niet voorbij. De zwarte vlaggen aan de Amerikaanse ambassade in Havana zijn vervangen door kleinere exemplaren, maar op het grootse concert voor de vrede blijft de sfeer anti. Op de plaats van de revolutie, een immens plein in Havana wordt alles in gereedheid gebracht voor een megaconcert. Een vredesduif die aan Margritte doet denken is het symbool van vrede zonder grenzen. Een Cuba zonder grenzen, een verandering in de Zuid-Amerikaanse landen zoals Venezuela, Bolivie, Ecuador,Argentinie,Chili.Brazilie wordt even vergeten in de officiele aankondiging, niet door het publiek. Eem megaconcert met volgens de organisatoren 1 miljoen vijfhonderdduizend toeschouwers. Wij vinden dat er zeer veel volk is maar honderdvijftig duizend is welicht een meer relistische benadering.Tenzij je alle TV-kijkers en terrassende Cubanen meteen tot de concertgangers rekent.Maar propagenda en de organisatie van media-evenementen is de core-businnes van de Cubanen. Het concert zelf brengt alle internationaal bekende Cubaanse gorepen en muziek zoals Los Van Van en Orichas. De massa gaat uit de bol. Het lijkt wel een groot feest met centuras en dansende jongeren.Wij doen even mee....
Mijn oude DDR-penne en hartsvriend is op bezoek.We schreven meer dan twintig jaar brieven naar elkaar. Trouw en maandelijks.Over hoe het leven er aan de andere kant uitzag. Over politiek en de samenleving, over kinderen en trouwen, over hoe de toekomst er zou uitzien.Met de val van de muur verminderde de brievenstroom geleidelijk, vooral ikzelf bleef in gebreke. Twintig jaar na de val van de muur van Berlijn hebben de voormalige inwoners van de DDR een wrang gevoel. Zij voelen zich bedrogen én gekoloniseert. De torenhoge beloftes van welvaart zijn door de opeenvolgende crisissen niet waargemaakt. Integendeel: veel grote bedrijven sloten de deuren en de werkloosheid blijft zeer hoog.Dit brengt veel moedeloosheid en alcoholproblemen met zich mee.Maar het ergste is het misprijzen en de discriminatie door de West-Duitsers. De kloof tussen Ossies en Wessies.Zo zijn er grote loonverschillen, maar vooral discriminatie en slechte behandeling op de arbeidsplaats.De West-Duitsers hebben het voormalige Oost-Duitsland gekoloniseerd en nemen alle belangrijke politieke ambten in: van burgemeester tot cultuurcoordinator. Ah ja, misschien was er censuur in de DDR, misschien was er wat minder vrijheid, het resultaat was in elk geval een cultuur om U tegen te zeggen. Grote orkesten zijn niet meer betaalbaar en verdwenen, ras-artiesten worden verplicht in een restaurant te spelen om iets bij te verdienen. Ja dat waren tijden. Maar de soep wordt dagelijks opnieuw in de krant opgediend. Over de negatieve kanten van de DDR-samenleving, over het gebrek aan vrijheid. Mijn vriend zegt: wij wisten zelfs niet dat er zo veel verboden was...
Deze week vertrek ik naar Cuba om de context waarin ons solidariteitsproject werkt beter in kaart te brengen. Het project dat de Algemene Centrale ABVV in Cuba met de bouwvakbond ontwikkelt had het even moeilijk door de nasleep van de orkanen vorig jaar. Er waren immers heel wat huizen die heropgebouwd moesten worden, de eigenlijke doelstellingen van het project werden voor de Cubaanse bouwbond even minder prioritair. We gaan in de eerste plaats kijken hoe de problematiek van beroepsziekten en arbeidsongevallen in de bouw vanuit de Cubaanse samenleving aangepakt worden. Hun geneeskunde is niet alleen gratis, maar benadert de arbeider vanuit zijn algemene toestand en speurt niet vanuit een privé verzekeringsstelsel naar oorzaken die arbeidsgebonden zijn. De dokter is gewoon op het werk, indien een werknemer ziek is kan hij gewoon naar de dokter gaan. Maar daardoor zijn de dokters generalisten en te weinig gespecialiseerd in arbeidsgerelateerde ziektes en in een voorkomingsbeleid.We moeten kijken of dit in de realiteit wel allemaal klopt. Een tweede deel heeft te maken met het opleiden van delegees in de vakbondsschool. Welke inhoud wordt er gegeven en hoe wordt dit aangepakt ? Wat schiet er over van hun sterke alfabetiseringscampagne na de revolutie in hun methode ? Wordt er gewerkt met de ervaringen van de deelnemers of is de opleiding theoretisch en akademisch ? Een derde onderdeel is dat we willen nagaan hoe we de sectorale solidariteitsbanden met de Cubaanse bouwvakbond kunnen versterken. Zo zijn de regionale relaties tussen de AC-gewesten en de Cubaanse procinciebonden weinig concreet. En hoe kunnen we meewerken aan de algemene sensibilisering rond Cuba in onze vakbondspraktijk ? Een weekje discussies en gesprekken zou moeten volstaan om een betere kijk op de na-Fidel Cubaanse realiteit te krijgen, wordt vervolgd op deze blog ....
Glen van de Num bezoekt ons.We maken een analyse van het solidariteitsproject tussen Num en AC. Blijkbaar wilden we te veel ineens: zowel de bouw versterken als peer-educators opleiden in de sector. Twee dingen die niet meteen samen te realiseren zijn.Het project opnieuw focussen op de essentie is de oplossing.Nu nog implementeren in de beleidsstructuren. Glen is op woensdagmorgen opeens opnieuw met zijn hoofd en zijn hart in Zuid-Afrika. Een telefoontje : je broer is doodgeschoten.Hij blijft cool: shit happens. This is South-Africa. If you can survive in South africa, you will survive every where. Hoe kon het gebeuren ? De juiste toedracht blijkt vaag. Zijn 36-jarige broer kwam van zijn werk. Een paar huizen verder stond een wagen, twee mannen waren blijkbaar van plan de wagen te stelen. De broer keek blijkbaar de verkeerde richting op. De mannen dachten herkend te zijn. Onmiddelijk werd zijn broer vermoord.Handen in de lucht, maar het kon niet baten. Glen zucht: criminalitetsbestrijding is een prioriteit van de ANC beweging. Maar als je zelf slachtoffer bent is dit ver weg die prioriteiten. Hij moet met het eerste vliegtuig terug, want er is veel werk.Er komen veel, veel mensen naar de begrafenis op zaterdag: buren, familieleden,collega's uit de vakbond. Hij moet op vrijdag een koe kopen en slachten, iedereen blijft eten. Zaterdagmorgen. De begrafenis stoet vertrekt naar de dienst. Na de plechtigheid wordt er gegeten. Daarna neemt iedereen afscheid. S'avonds zegt Glen, ben ik mijn broer kwijt.
Johan Van Geluwe is 80. Waregem grijpt eindelijk de kans om deze speciale artchitect in het juiste daglicht te stellen. In Bepart stelt Johan tentoon van 6 september tot 31 oktober. De ingang is gratis,dus niet te missen. De affiche onthult de werkwijze van johan: hij tekent als een architekt alles minitieus uit op een plattegrond van het kunstencentrum. Wat kunnen we verwachten ? - een hommage aan Moritz Kung via een herinterpretatie van de openingstentoonstelling "schoner Wohnen" van Bepart -een draaiende spiegelbol op de passerelle - een museumshop - het kabinet van de conservator in de sacrale ruimte. Johan zei in een interview dat hij een antwoord zou geven op de sacrale ruimte in Bepart; Heel wat kunstenaars hebben immers angst voor de sacrale ruimte. Het antwoord van Johan wordt op de affiche afgedekt met een koffiefilter. De koffiefilter heeft dezelfde vorm als de sacrale ruimte en daarmee wordt de sacrale ruimte een dagelijks gebruiksvoorwerp. Niet te missen dus... Vandaag opening, veel schoon volk zoals ze in Waregem zeggen.Maar het belangrijkste is natuurlijk de tentoonstelling zelf Een eerste ruimte met een interpretatie en een serieuze knipoog van Johan over de eerste tentoonstelling in Bepart: schoner wohnen. Toen zeer duur, nu vrij gewoon. Centraal een dollartapijt met de stoel van Rietveld. Je bent meteen in de juiste stemming: een striemende kritiek op kunst die er enkel is om de poen. Een tweede ruimte met de jonge johan foto's en een lege bibliotheek. Daar tegenover de museumshop. Commerce en musea: opnieuw een kritiek dat de museumshop belangrijker geworden is dan de tentoonstelling zelf. In de sacrale ruimte een betonblok met de tafel van de conservator. De benettonkunst en de verzaleing van artikels ovan hohan in archiefdozen.De hoed van Magritte, de stemples van Johan, een wijnfles die onaangeroerd staat/ Johan kan verwonderen.. In de kelder kitch: de dom van Keulen, manneke pis, het supreme van only kitch can make you ritch. In de tweede kelderruimte video's en de tuintjes van Eden. Sober maar je kan meteen herbeginnen... Johan is niet zo spraakzaam op de causerie. Veel ja,mmm, misschien wel. Toch verduidelijkt hij zijn mail-art. Blijkbaar was het een teken des tijds om voor de val van de muur van verlijnde communicatiedrempel te doorbreken door veel geschrijf naar het voormalige Oostblok. Ik hield er dezelfde praktijk op na. En net als bij johan viel het proces stil toen de muur verdween.
Philip Aguirre is een veelzijdig kunstenaar die inspairatie zoekt in de actualiteit. Zijn prauw op de kust te Nieuwpoort grijpt erug naar het thema van de de Afrikaanse bootvluchtelingen. Hij heeft een boot gebouwd met de steven in de lucht binnenin een confronterende lokatie.De luxe-pleziervaartuigen varen de veilige haven binnen. In schril contrast met de video over de Senegalese bootvluchtelingen. iedere jonge Senegalees wil zijn land ontvluchten. om de prostitutie of de drugshandel te ontvluchten of een nieuwe toekomst op te bouwen. Europa wenkt. Want in Europa heeft iedereen werk en is iedereen rijk. De Senegalezen die erin slagden het fort Europa binnen te dringen zonden immers veel geld naar de achtergebleven familie of bouwden zelfs een groot huis voor hen. Maar de risico's van de overtocht zijn enorm en vele jongeren schieten er het leven bij in.Daarom worden zij geholpen door de marabou die geofferd heeft en hen amuletten ter bescherming bezorgde. Het is slechts enkelen gelukt, maar het is de hoop van velen om Europa binnen te geraken. Het werk van Aguirre is een aanrader, neem de overzet te Nieuwpoort en je krijgt een andere kijk op de vluchtelingenproblematiek.
Vandaag staken de gemeentediensten. Na de dokters, de bouw, de scheikunde, de dreiging van de petroleumsector en de taxis, de zoveelste staking op een rij. De reden ligt ondermeer bij de hoge inflatie en de werkgevers die de crisis inroepen om loonsverhogingen voor te stellen die niet eens die inflatie compenseren. Maar er is meer. Ook in de townships branden opnieuw banden,worden wegen afgezet en grijpt de politie hardhandig in met rubberkogels en massale arrestaties.De media spelen gretig in op de gebeurtenissen en wijzen naar de regering Zuma, die de voorbije verkiezingen hemel en aarde beloofde aan de armen. De regering onderzoekt de gebeurtenissen en spreekt over een -derde-macht die de protesten manipuleert.Zij roept de protesterenden op met hun problemen naar het ANC te komen, dreigt diegenen die geweld gebruiken hard aan te pakken en belooft binnen de maand een conferentie met de betrokkenen te organiseren. Het is duidelijk dat de protesten het hardst gevoerd worden in die regios waar de politieke opposite het sterktst staat. Dit is relatief natuurlijk, want het ANC behaalde meer dan 63% van de stemmen.Maar er is ook sprake van nepotisme en corruptie bij de lokale overheden, waardoor de geplande huisvestingsprogrammas niet of veel te traag uitgevoerd worden. Op korte termijn zal de regering Zuma weinig kunnen doen: daar voor ontbreken de nodige middelen. De organisatie van het wereldkampioenschap voetbal met de bouw van de nieuwe stadions en de vele wegen heeft het geld opgesoepeerd, de economische crisis maakt de marges zeer beperkt, de noden zijn immens. Denk maar aleen aan Khaylitsa, een township van 3 miljoen inwoners. Die wonen allemaal in shaks, een kamer, een toilet waar de mestkar een maal per week de emmers komt ophalen, geen stromend water in de shark,soms geen electriciteit. Na 15 jaar is het geduld van de armen op. Zij willen eindelijk dat het Freedom charter van Nelson Mandela nu ook in de dagelijkse realiteit van hun leven te zien is. Dit wordt de belangrijkste uitdaging voor de regering Zuma in de komende periode....
Een paar jaar geleden kon je er niet om heen: om de vijftien minuten volgde er een TV-spot die waarschuwde voor HIV/Aids en iedereen aanraadde te vrijen met condoom. Vandaag is er een heuse mediastilte omtrent het probleem. Is de aandacht weg, het probleem opgelost of bleken de dure mediacampagnes niet te helpen ? Of is er in het licht van het voetbalgebeuren een andere agenda die eerder een positieve noot over Zuid-Afrika moet laten zien ? Zaterdag blijft voor vele families in ieder geval de tradionele begrafenisdag van de slachtoffers: dit is niet veranderd.
Vandaag loopt er een grote HIV/Aids conferentie in Kaapstad met niet minder dan 5000 deelnemers ut de ganse wereld.De berichten die vanuit de conferentie komen zijn weinig hoopgevend. Zo bleek uit een onderzoek in Kwazulu Natal dat jonge meisjes op 15 geen HIV/Aids hebben,op 16 jaar heeft 10% HIV/Aids en op 22 jaar is 66% van de vrouzen HIV/Aids positief. Niettegenstaande de vele preventieve campagnes,niet tegenstaande dat iedereen in zijn familie weet hoe het zit met de ziekte. En daarbij wordt er onder druk van de crisis heel wat bespaard op de grote internationale projecten. In de praktijk groeit het onderscheid tussen het HIv?Aids beleid tussen het Noorden en het Zuiden sterk. De dure medicijnencoctails kunnen gebruikt worden in het Noorden, in het Zuiden worden ze onetaalbaar.Het Aidsbeleid in het zuiden verschrompeld dikwijls tot een veiligheidsbeleid en een beleid om de ziekte en de wieken zo veel mogelijk weg te stoppen. Hier wordt het wel echt moeilijk als je merkt dat TBC hoog op de behandelingslijst staat: om HIV weg te stoppen of omat het nog steeds de belangrijkste doodsoorzaak blijft in Zuid-Afrika ? In restaurants en cafes hangen nog steeds de gratis condooms' maar het publiek dat in dergelijke gelegenheden komt is meestal rijk en blank. HIV/Aids blijft een gesel die vooral de zwarte gemeenschap treft.
Op de academische zitting was de professor Yunus uit Bangladesh uitgenodigd om te spreken over zijn systeem van microkredieten. Hij kwam ruim in de pers en op tv en voor mij was het een gelegenheid de man zelf eens te horen. Hij spreekt zeer goed en zeer begrijpbaar en eenvoudig.Hij richt zich dus niet naar andere academici of Ngo-ers,maar naar de armen. Zijn systeem van microkredieten is er dan ook om de armen de nodige leningen te verschaffen om een economische activiteit te kunnen ontwikkelen. Concreet een informele straatverkoop te organiseren. Hij richt zich dus niet op diegenen die via een bank aan een lening geraken.De financiering van de lening moet ook komen van de armen zelf, niet via externe donors of NGO-s. Voor Yunus is dit een manier om de armene te organiseren en collectief uit de armoede te komen.Dit vergt discipline en een sterke controle om er voor te zorgen dat de leningen ook daadwerkelijk terug betaald worden.Het geld van de leing moet ook dienen om een economische activiteit te ontwikkelen en niet om andere zaken mee te financieren zoals tv, opvoeding van de kinderen,of consumtiegoedren. Achter dit alles steekt een duidelijke methodiek van begeleiding vanuit de bank. Deze bank is dus gericht op het ontwikkelen van sociale doelstellingen en niet op winst. Yunus vindt dat er evenveel energie moet gestopt worden in het ontwikkelen van sociale activiteiten en dat de wereld te gericht is op het ontwikkelen van activiteiten die enkel op winst gericht zijn. Wat ik tot op vandaag hoorde over microkredieten heet meer met een raffeizenkas-ideologie te maken dan met Yunus stellingen. Sommigen doen er dan ook goed aan de originele Yunus eens te lezen...
Het icoon van de strijd tegen de apartheid Nelson Mandela wordt op 16 juni 91 jaar. In Zuid-Afrika de gelegenheid om de bevolking op te roepen om 67 minuten iets te doen- precies het aantal jaar dat Mandela zich politiek heeft ingezet. Mandela is een levende legende en is vergelijkbaar met Kennedy,Ghandi,Lenin, Castro... Een wereldwijd charisma, hij is wat iedereen wil zijn in zijn stoutste dromen: - sportief; hij had als hobby bioksen en tijdesn zijn verblijf in de gevangenis turnde en jogde hij dagelijks - groot: zijn lengte is in vergelijking met de andere zwarte Z-A zeer groot -een duidelijk doel; geen apartheid, strijd tegen discriminatie - een flexibele houding om zijn doel te bereiken; zo was hij een periode geweldloos, toen dit niet hielp moedigde hij het gewapend verzet aan - doelen op korte termijn als tussenstappenstrategie: hij zette zich in de gevangenis in voor de verbetering van de levensomstandigheden van de gevagenen en werd zo hun woordvoerder - levenslang lerend: hij moest verschillende malen opnieuw zijn eindexamens voor advocaat afleggen -dialectisch redenerend; hij slaagde erin de uitspraken van zijn tegenstanders consequent om te buigen in zijn voordeel- zo aanvaardde hij een gift van Thatcher-ondanks veel kritiek van zijn kameraden- want voor de heropbouw van Z-A was er veel geld nodig - sterk in symbolentaal; bij het wereldkampioenschap rugby kwam hij in de spelershirt van de Springbokken op het veld de menigte groeten- de Spingbokken waren een wit rugbyteam- - goede onderhandelaar: na onderhandelingen vernederde hij de tegenstander nooit en hij bleef steeds formeel hoffelijk - moreel integer: hij nodigde nieuwe gevangenisbewakers steeds bij zich uit in zijn cel en deelde met hen de thee en de koekjes... En zo zou ik wellicht nog wat kunnen doorgaan Maar was Mandela perfect ? Gelukkig niet, anders werd hij te onbereikbaar. Hij was autoritair, een playboy, een opportunist in sommige situaties en en veelvraat. Maar dit zijn historische details...
Gisteren startte de NUM een staking in de bouw. Voor 13 % loonsverhoging- of we staken door tot in 2011. De symbolische betekenis van deze uitspraak is natuurlijk dat de voetbalstadia en de wegen tegen volgend jaar- het jaar van het wereldkapioenschap voetbal af moeten zijn. Onmiddelijk volgen er allerhande verklaringen: voor dewerkgevers zal de staking geen impakt hebben, de plaatselijke en provinciale overheden zeggen meteen dat het een conflict is tussen werkgevers en werknemers en dat zij er niks mee te maken hebben en het hoog gerechtshof verwierp een klacht van de werkgevers tegen een mogelijke staking met als motivatie dat de clausule over de sociale vrede te vaag geformuleerd was. Uiteindelijk gaat het conflict over loonsoplsag; de vakbond eist 13%, de werkgevers willen maar tot 10,4% gaan. Er zijn ook nog andere eisen zoals de vele korte en tijdelijke contracten in de bouw, het jaarlijks verlof en de weinige premies die er voorzien zijn in de CAO. Het minimumloon is 14 rd/uur - of 1,4 euro/u- voor een full-time job heeft een bouwvakker 2500rd per maand-250 euro-maar de helft van de bouwvakkers verdient dit loon niet. De grote vraag was of het de NUM zou lukken een staking met succes te organiseren. Het is immers niet evident een werf plat te krijgen, zeker als je de vele werkloze bouwvakkers langs de straten ziet wachten op werk... en de werkloosheid 25% bedraagt. De staking werd goed opgevolg (volgens het TV-nieuws) in Joburg, Durban en andere grote industriele centra. Logisch het zijn de syndicale bastions van de Num die het voortouw namen. Nu nog de onderhandelingen met succes afsluiten en de Zuid-Afrikaanse bouwvakker weet meteen welke organisatie zijn belangen verdedigt... Na een week staking werd een akkoord bereikt: 12% loonsverhoging, een vast contract na twee jaar dienst, volledig loon bij onwerkbaar weer. Als prijs moest de vakbond de sociale vrede tot na 2010 garanderen.
Onderhuids broeit er heel wat in Z-A: rellen door het gebrek aan nieuwe huizen in de townships,dakloze Zambianen worden hardhandig vam straat geveegd door de politie,een diktersstaking die zich vastloopt bij gebrek an voldoende overleg. Sinds een tweetal weken kent Z-A zijn witte woede.In de openbare ziekenhuizen zijn de dokters in staking, nu ook gevolgd door de studenten en een deel van het verplegend en farmaceutisch personeel.Hun eis is een loonsverhoging van maar liefst 50 procent. Maar je mag natuurlijk niet vergeten dat de inflatie hier & tot * procent per jaar bedraagd.Naast de onderbetaling klagen zij ook over het gebrek aan personeel, het te kort aan medisch materiaal en het slecht management van de ziekenhuizen. Het antwoord van de regering is niet onmiddelijk bevorderlijk voor het sociaal overleg: de dokters werken meer voor hun prive-praktijk dan in de ziekenhuizen zegt een woordvoerder... Uiteindelijk kwam er vorige week een regeringsvoorstel dat een loonsverhoging tussen 12 en 16 procent voorstelt. De procedure is dat de artsen 20 dagen hebben om zich over dit voorstel uit te spreken.Maar het wordt nu reeds duidelijk dat het bod te laag is en de staking wordt harder. De regering moet nu, om doden in de ziekenhuizen te vermijden, de dokters uit het leger inzetten. Door de financiele crisis staat het Zuid-Afrikaanse systeem duidelijk onder druk. De sociale voorzieningen zoals onderwijs,huisvesting, medische zorgen staan aan twee kanten onder druk en dat terwijl de noden hier nog duidelijk iedere dag op een schrijnende manier te zien zijn...
Lwandle is een township aan de rand van kaapstad. Ze hebben een museum en zelfs een bibliotheek. Tienduizend families wonen er in gerestaureerde en aangepaste hostels. Het lijkt ons niet echt confortabel. Maar in vergelijking met twintig jaar geleden is dit grote luxe. Blok 33 heeft een idee in welke situatie zestien opeengepakte migranten-arbeiders moesten wonen. De hostels waren enkel toegankelijk voor de mannen. Familieleden bleven best in het verre thuisland. De politie was voortdurend op jacht naar arbeiders-zonder-papieren in de hostels, je moest een paspoort hebben. Wapens waren niet toegelatan, stokken waren het statussymbool van de plaatselijke ordehandhavers, Stilaan versoepelde het regime en kregen vrouwen bezoekrecht, via een permit. Ze mochten dan en paar uur hun man zien. De kerk speeld de rol van organisator en leidde de strijd voor menselijke levensomstandigheden,van in het begin gekoppeld aan de strijd tegen discriminatie en apartheid.Toen de vrouwen ook in de townships mochten wonen werden creches en schollen opgericht. In het museum hangt ook een fototentoonsteling over het lot van de penselaars: acht uur onderweg,slapend opeengepakt op bussen met 62 zitplaatsen en 29 staanplaatsen. Vandaag huren de inwoners de opgelapte huizen aan de gemeente. In een container ga ik naar de kapper. Een jonge kerel die met een tondeuze mijn haar onder handen neemt. Vooral sla-olie en een stijfsel zorgen voor de coupe.Maar met fierheid en vakmanschap. Prijs 15 Rand of iets maar dan 1euro. En dat alles met een brede glimlach vol optimisme en geloof in de toekomst....
Peter haalt ons op op de luchthaven. Best luxe. Hij vertelt dat de meeste toeristen liever Z-A bezoeken vanaf Joburg. Daar heb je meteen de echte Z-A- ervaring en een gratis cultuurschok er bij. Peter heeft blijkbaar overschot van gelijk, de eerste dag zien we weinig zwarte Z-Akaners, buiten op de televisie. We zitten wel in een resort dat een nabootsing is van St Tropez, met luxe-jachten en alles er bij. We trekken op verkenning. Gordons bay en de zon charmeren ons. Het wordt een ontspannende en sportieve vakantie. De dag erop wandelen we via het strand naar Strand. Volgens de kaart een dikke 15 km, volgens ons wat minder. Pas op het strand loopt een kleine groep hangjongeren mij achterna en moet ik even van mij afbijten om mijn GSM niet kwijt te spelen. Een beetje verder gaan we op een paadje dat toebehoort aan een luxe-resort, de bewaking komt ons meteen vertellen dat we daar niet thuis horen,maar een beetje verder op hetstrand. Veiligheid : de obsessie van Z-A, we weten meteen waarop het staat. Ma de wandeling nemen we een busje dat dwars door Leondle, de township rijdt. We belanden meteen in zwart Afrika: kleine huisjes met hopen kinderen,iedereen leeft op straat,alles beweegt. Ik bedenk dat het hier snachts vrij koud is en dat de truien en de mutsen niet weg te slaan zijn. Voor hen is het winter en meteen ook erg koud. Voor ons is het doenbaar en snachts brengt een extra deken op ons bed het confort. Het verschil tussen een resort en een township, tussen Europa en Afrika, tussen zwart en wit
Colombiaanse syndicalisten zeggen dat de media en Uribe liegen alsof het gedrukt staat.Ik ben een beetje skeptisch: misschien willen ze alleen hun eigen gelijk bewijzen. Maar de feiten doen me twijfelen. De voorzitter krijgt een telefoon vanuit Geneve waarbij de melding is dat Colombia opnieuw op de lijst van de 25 landen staat die onder toezicht van de Internationale Arbeidsorganisatie staat. Verschillende syndicalisten waren naar Geneve afgereisd om te getuigen dat de syndical rechten en vrijheden in Colombvia helemaal niet gerespecteerd werden. Bij onderhandelingen bij de oliemaatschappij Terpel waren niet minder dan 30 werknemers onmiddelijk ontslagen. Mijn hoed valt af als ik op het Colombiaans TV-nieuws net het omgekeerde hoor; Colombia is geschrapt van de lijst van de IAO omdat Uribe de arbeidsrechten voor de werknemers zo veel verbeterd heeft. Ik kook. Wie liegt hier ? Uribe of de vakbond ? Ik zoek koorstachtig op google en vindt de website van ACV-voorzitter Luc Coortebeeck. Daar staat: eindelijk een lijst. En Colombia staat op de lijst van de 25 landen die door de IAO het volgend jaar in het oog zal gehouden worden. Het is duidelijk: in Colombia staan de media volledig in dienst om de " falsos positivos" van president Uribe volledig te ondersteunen en te verspreiden. Wat bij ons niet mogelijk is, kanin Colombia iedere dag: de feiten ontkennen en verdraaien en in het nieuws verspreiden. Iedereen van links gelooft dat Uribe of een handlanger volgend jaar herkozen wordt omdat de bevolking de leugens geloofd die door de media verspreid worden. Media met dergelijke macht moeten gecontroleerd worden, ook door syndicalisten. Een ideetje voor Cortebeeck ?
Barrancabermeja is een zeer belangrijke en centraal gelegen stad in Colombia. Olie, Uranium, goud en een kruispunt van handel. De ganse regio Magdalena-medio is van de stad met 350.000 inwoners afhankelijk. De stad wordt als het ware in twee delen gesneden met aan de ene kant winkels, openbare gebouwen en burgerhuizen en aan de andere kant de barios, de slums, de wijken met de armen.
Meteen de driehoek waar de guerrilla en de paramilitairen de macht willen. De openbare macht: de staat, het leger, de politie, de burgemeester zie je niet in deze burgeroorlog. In 1996 veroverden de paracas de stad, na verschillende massamoorden op de burgerbevolking.
Er is een vlucht per dag Bogota- Barranca, dit vliegtuig werd reeds twee maal gekaapt door de Farc ( één van de guerrilla-strekkingen). We werden dan ook grondig gefouilleerd voor we instapten. Ik had voordien gelezen dat Barranca de gevaarlijkste stad ter wereld was. Ik verwachtte dus een bezette stad, met camions vol militairen en op iedere straathoek een tot de tanden gewapende politieman. Niks : geen kat te zien.
Maar als je iets beter kijkt zie je dat de werkelijkheid veel erger is: de paracas zijn een deel van het persoonlijk leven van de bevolking. Als een bloedzuiger hebben ze zich op en in het lichaam van de mensen geënt.
Een voorbeeldje: een vrouw wil van haar man scheiden en wil dat doen via een rechtszaak. De man gaat naar de paracas en die regelen wel dat er geen rechtszaak komt. De man moet in ruil een opdracht uitvoeren voor de paracas, iemand bedreigen, soms iemand vermoorden. Overdreven ? Een rechter vertelt mij dat er jaarlijks 120 politieke moorden in Barranca zijn. Vandaag kon ik in de krant lezen dat de Farc in het Zuiden van het land een conservatief politicus vermoordde
Zaterdagavond wandelde ik vrolijk door de straat. Een orkestje speelde prachtige muziek er was ambiance. Ik wou wel even luisteren, maar kreeg een hint van mijn compagneros: blijf niet staan: het stikt hier van de paracas.
In werkelijkheid voor de rechtse regering een ideale situatie, het doet me denken aan de oorlogsjaren en de bezetting in ons land.. .
Vier jaar later bezoek ik opnieuw Barranca. Veel is er niet veranderd: een beetje meer politie in de straat, het leger staat paraat rond de raffinaderij. De laatste twee jaar zijn er nog bedreigingen, maar er werden geen vakbondsleiders meer vermoord. De Internationale Amerikanen die als levend schild voor de activisten hier kwamen, komen terug als toeristen.Toch zijn de paramilitairen niet weg, niet ontwapend. In tegenstelling tot wat de regering officieel allemaal beweerd.
Ze hebben zich omgeschoold tot een regelrechte maffia die de "temporales" in de olieraffinarderij organiseert. Dit kost een tijdelijke tussen de 5% en de 15%. Zij hebben hun wapens en uniformen in boerderijen wegestopt en treden alleen nog gemaskerd op. S'nachts patroelleren ze wel nog in de barrio's. Maar echt in het openbaar treden ze niet meer op. Ogenschijnlijk is het brute moorden gestopt ( er werden in een drie-tal jaar: 2000,2001 en 2002 een 800 burgers vermoord), maar de echte moordenaars gaan tot op vandaag vrijuit. Dat wordt meer en meer vergeten: de jongeren zijn de getuigenissen beu, ze willen van het leven genieten met volle teugen. Zonder gezaag..
De evaluatie van het project in Colombia is positief: het seminarie dat de laatste dag van de evaluatie besloot was er eentje met veel discussie vsn de Colomnianen onder elkaar. Dat bewijst dat het project niet alleen op papier bestaat, maar leeft in de harten van de delegees. Klaar en duidelijk : na de staking van 2004 was de vakbond knock-out. Niet minder dan 275 delegees werden ontslagen,de vakbondslokalen stonden onder hypotheek,de leiding kreeg veel kritiek. Het project zorgde voor de opleiding van nieuwe vakbondsleiders,hielp de vakbondsstructuren opnieuw op poten zetten en zorgde dat de leiding een strategisch overlevingsplan uitwerkte. De centen van de Belgische arbeiders en van de overheid zijn dus goed besteed : de ruggegraad van de Colombiaanse vakbonden, de Union Syndical Obrera werd niet gebroken, de vakbondsmilitanten beschikken nog steeds over een vakbondswerking in een land waar het regime alles op alles zet om de vakbond uit te roeien. De komende uitdaging is de organisatie van de tijdelijke werknemers.In Colombia is het net zoals in Belgie: er zijn steeds meer tijdelijke werkners die in dienst komen en steeds minder vaste werknemers. Hier is de verhouding 80 procent tijdelijken, 20 procent vaste werknemers. De Uso is pas begonnen met de organisatie van de tijdelijken. Een bijkomend probleem is dat de paraca s zich "herschoolden" tot mensenhandelaars en een belasting tussen 5% en 20% innen op de lonen van deze tijdelijken. Maffia. Daarom is het belangrijk dat de USO de tijdelijken organiseert en in hun onderhandelingen eisen opneeemt die het lot van de tijdelijken verbetert. Dit vergt een openheid van de vaste werknemers en een betere vakbondsorganisatie. Grenzen tussen statuten doorbreken, grenzen tussen vakbondscentrales doorbreken. Een thema dat ook in ons land voor boeiende discussies zorgt, maar traag, zeer traag vordert in de praktijk
Je kan er niet naast kijken: Barranca met zijn 300.000 inwoners leeft volledig van de olieproductie. De 12000 werknemers en hun families en alles daarrond leeft en werkt op sociaal en cultureel vlak volledig van Ecopetrol. Ecopetrol is een staatsbedrijf waarvan 10% van de aandelen geprivatiseerd zijn, dit kan nog binnen de huidige wetgeving tot 20%. Je kan Ecopetrol zo maar niet in: tot de tanden gewapende militairen patroulleren in, rond aan de ing van het bedrijf. Wij mogen er samen met een delegee wel in na uitgebreidde charlas en een veiligheidsvideo voor de bezoekers. De raffinaderij is immens, ik schat twintig keer groter dan de Antwerpse raffinaderij die ik ooit bezocht. Alles , maar ook alles is op het terrein aanwezig: onderhoudsploegen, ateliers waar aangepaste buizen kunnen gemaakt worden, bouwarbeiders die een nieuwe plant oprichten,een hulp- en brandweerdienst,een laboratorium, een personeelsdienst. Speciaal aan de personeelsdienst is de afdeling " heropvoeding". Arbeiders die ontslagen werden of een tijd in het bedrijf niet werkten, moeten een herscholing volgen, al was het maar om de laatste veiligheidsmaatregelen opnieuw op te frissen. In de Colombiaanse context wordt er echter nog een dikke ideologische saus opgegoten, het wordt voor een echte syndicalist al snel een strafkamp. Een tweede gebouw dat snel opvalt is een onderzoekscentrum van de vruchtbaarheid. Ik denk meteen aan het feit dat we tijdens ons bezoek aan de raffinaderij wel veel vrouwen zien.Werken in dergelijke omstandigheden bevorderd de vruchtbaarheid niet. In Colombia een ramp. De vaste werknemers zijn in het bruin, de tijdelijke werknemershebben een groene overal en moeten zelfs via een speciale ingang binnen. Je ziet overal groen, veel minder andere kleuren. Tijdelijke werknemers verliezen hun ancienniteit, als ze aandringen wordt door de directie een aantal jaren erkend, waardoor ook hun pensioen verhoogt. Na een uur is de rondleiding afgelopen: Opmerkelijk: Nacho voelt zich als een vis in het water in het bedrijf...Na de staking van 2004 stond de vakbond nergens meer. Al de militanten waren afgedankt, de toegang tot het bedrijf was pratisch voor de vakbond onmogelijk geworden. De militanten waren uiteengeslagen of met veel persoonlijke problemen. Tijdens de staking waren er veel echtscheidingen of veel kinderen.Wij staan vijf jaar verder en de vakbondsvorming heeft voor een vernieuwing van de militanten en de kaders gezorgd. Een vakbondskern die opnieuw de confrontatie met de directie aandurft en zeel snel het vertrouwen van de arbeiders terugwint. Zo zijn steeds meer tijdelijke werknemers lid van de USO.
Vandaag is een bezoek aan het petroleumbedrijf Ecopetrol gepland. Planning blijkt moeilijk.Omdat we eigenlijk het bedrijf niet mogen bezoeken is er een discussie met de Human Resourses aangevraagd. In de stille hoop, er toch een bedrijfsbezoek uit te slepen. Men vraagt ons onze fluwelen handschoenen aan te trekken en niet te provoceren, maar diplomatisch te zijn. Moises en Nacio begeleiden ons.
De HRM heefte grote middelen ingezet: 2 juristen, een secretaris en de HRM-himself, CAO-teksten in de hand. De afgesproken taktiek van de directie is aan ons zo veel als mogelijk vragen te stellen, zodat wij geen vervelend vragen kunnen krijgen en dus geen antwoorden moeten geven.
Diplomatisch kaart ik de natte droom van iedere HRM aan: centen voor opleidingsplannen, voorzien in CAOs of met andere woorden de werknemers financieren zelf hun eigen opleiding. Al is het maar om onze USO-syndicalisten in het bedrijf wat internationale allure te bezorgen en aan te geven dat zij op internationaal vlak scoren.
Dit belet ons niet om de staking van 2004 en de vele ontslagen syndicalisten net als de Internationale Arbeidsorganisatie aan te klagen en te veroordelen. De normen van de Internationale Arbeidsorganisatie zijn volgens de jurist op maat van Europa en Amerika geschreven en kunnen in Latijns-Amerika niet toegepast worden. Ik merk fijntjes op dat de Internationale Arbeidsorganisatie een tripartite is en als de Colombiaanse regering in Geneve akkoorden ondertekend, dat zij die in Colombia moet uitvoeren.
Volgens de HRM is alles, en vooral de loonverschillen, te herleiden tot een verschil in cultuur en opleiding. Hij maakt er een mooi tekeningetje bij,waarmee hij de klassentegenstellingen onder tafel veegt.
Barranca wordt soms omschreven als de gevaarlijkste stad ter wereld. De paramilitairen hebben deze stad veroverd door twee maal willekeurig een dertigtal inwoners neer te knallen. CREDHOS, een mensenrechtenorganisatie organiseert nog steeds getuigenissen van familieleden van slachtoffers. Ik zie een Amerikaans koppeltje binnenstappen, de fotos aan de muren van de slachtoffers en de getuigen willen voor de zoveelste maal getuigen, overtuigen.
Je ziet die paramilitairen natuurlijk niet op straat, maar in flitsende acties, die dan wel eens op tv komen.
Barranca is ook de hoofdstad van de olieraffinaderij Ecopetrol, met een 12000 werknemers.Dit staatsolie bedrijf organiseert ook het onderwijs en de gezondheidszorg voor de arbeiders en hun familieleden. Bij het optillen van mijn valies voel ik mijn rug kraken. Lopen wordt een marteling.
Pacho, Alexandra en Jose Christo telefoneren en zoeken uit hoe ik het best geholpen wordt. Eerst de zachte methode met een doosje pillen uit de apotheek.Je hebt geen voorschrift nodig, je vraagt je geneesmiddel en indien het beschikbaar is komt het zo uit het rek.Een doosje Goxamer, geen bijsluiter,enkel de raad van eentje per dag. Er zijn veel apotheken en zelfs op zondagavond blijven ze open.
Blijkt dat medicatie niet voldoende is om mij weer rechtop te doen lopen.Naar de spoedafdeling van het ziekenhuis. Bij het intakegesprek wordt omstandig uitgelegd dat ik een gast ben van de petroleumvakbond en dus eigenlijk wel recht heb op de gratis gezondheidszorg van de petroleumarbeiders.Zij hebben dan een copie nodig van mijn pas en een verzekeringspapier. Gelukkig steekt ergens een copie van mijn pas, want een copie-machine hebben ze niet.
Iedere patient krijgt een rangorde van behandeling via een kleur.Ik krijg groen, mijn situatie is dus zo iets in het midden van de andere kleuren.Na een half uurtje in de wachtkamer roept een dokter me binnen.De vriendelijke man stelt een aantal routinevragen en glimlacht: een typische combinatie van gebrek aan fysiek en moeilijke omstandigheden zoals reisvermoeidheid, jetlag,hoge temperatuur en een verkeerde tilbeweging. Twee spuiten, een week voltaren en wat vitamines moeten mij weer OK maken. De volgende ochtend ben ik een ander mens .
