Een flink initiatief in Antwerpen. op 14 Juni 1940.
Een flink initiatief in Antwerpen op 14 Juni 1940.
Op de Frankrijklei, tegenover de Nationale Bank,heeft het Rode kruis zijn tenten opgeslagen.Er wordt aldaar onafgebroken werk geleverd en vooral de inlichtingdienst voor krijgsgevangenen en gekwetste soldaten wordt met duizende vragen overstelpt.Honderden mensen staan regelmatig aan te schuiven om nieuws te bekomen van verwanten of kennissen.Aan de belangstellende wordt een formulier uitgereikt,waarop de naam en het militair adres van hun verwanten kunnen aangeven alsook hun persoonlijk adres.Zo spoedig mogelijk er inlichtingen toekomen, worden zij op de hoogte gebracht. Veel moeders en jonge vrouwen met hun kindje op de arm, verdringen zich rond de lokalen in de zoete hoop,spoedig nieuws te mogen ontvangen. Ook het Vlaams Kruis is niet werkloos gebleven,en in de kantoren op de Odaen is het een drukte van belang,van personen die komen en gaan na de gewenste inlichtingen bekomen te hebben.Door de zorgen van beide organisaties werden reeds talloze vluchtelingen en soldaten verzorgd.
Het leven in de Hoofstad.Vervalsingen van eewaren. 6 Juni 1940
Het leven in de Hoofdstad. Vervalsingen van eetwaren 6 Juni 1940.
Ze leven in België op te breden voet.De minister De Schrijver heeft verleden woensdag ,het land gewaarschuwd.En hij heeft aangedrongen op bezuiningen,beperkingen,recuperaties en offers,na uitvoerig te hebben gesproken over de offers onder de vorm van maandag zonder vlees,en te hebben gezwegen over de offers die ons worden opgelegd onder de vorm van verhoogde belastingen,stijgende duurte, en ontoereikende militie vergoedingen. Maar of ze nu doode minister werden vermeld of verzwegen,of we ze heldhzftig brengen of al morrend,of er eenvoudig in berusten als een onafwendbaar gevolg van den oorlog.We brengen offers. Maar er is meer nodig dat we nog niet eens gerust zijn in dat genen wat ons gelaten wordt? Dat we met argwaan ons moeten laten gerieven door kelners en winkeliers? Want dat we ongerust moeten zijn,bewijst het bericht als zouden bij de gemeenten overheden en de politie van de Brusselse agglomeratie,talrijke zaken van vervalsingen van voedingswaren zijn aanhangig gemaakt.Zelfs zou het parket opzoekingen hebben bevolen inzake vervalsingen,te koop bieden van bedorven waren enz.... Deministe van Volksgezondheid,heeft zich de zaak ter harte getrokken. Volgens hem moeten de bestaande maaregelen tot beteugeling van de vervalsing van voedingswaren worden verscherpt. Anderzijds,heeft de heer Van den Meulenbroeck,burgermeester vanGroot-Brussel,de mogelijkheid te willen onderzoeken,om in deze,een methodische geordende reglementering in te voeren.Het is zeer vleiend,aangezien ,dat na het gerecht ook de minister er zich mee inlaat. Laten we hopen,dat de vereende pogingen van deze autoriteiten,gevoegd bij die van de buregermeesters conferentie,die er zullen in slagen, het bedrog te fnuiken en de bedriegers mores te leren En dat we dan zekerheid zullen bezitten,dat op het eten dat op onze tafel wordt gelaten door de Minister De Schrijver, niet vooraf zal recupereerd,bezuinigd en beperkt zijn geworden,door handelaars van en verfoeilijke slag.
De juiste betekenis van het woord "Boelaar" dat ons praktisch slechts uit plaatsnamen bekend is, staat niet vast.We mogen echter met vrij grote zekerheid zeggen dat "laar" aanduidde: onbebouwde grond in gemeenschappelijk gebruik,waar de mensen en dieren van een gehucht of gemeente het bruikbare vrij mochten uitzoeken. De laren werden praktisch gebruikt voor het steken van zoden en heideplaggen(waarmede hutten en stallingen bedekt werden),voor het hakken van brandhout en, hoofdzakelijk,als gemeenschappelijke weideplaats. Borgerhout en Deurne waren flink met laren bedeeld.Doch het uitzicht van het Laar van Borgerhout verschilde sterk van dit der overige laren der gemeente.Het Laar van Borgerhout was oorspronkelijk geheel bebost.Het was zeer laag gelegen,terwijl de overige laren,waaronder Boelaar,bestonden uit hooggelegen,met heuveltjes bezaaide heidegronden,slechts op enkele plaatsen met gras begroeid. Dank zij de vele jaren,die een derde tot de helft van onze gemeente besloegen,bloeide hier de veeteelt. Gitschotelbuurschap uit het park "Te Boelaer";Ferdi van de Vijver.
Boelaar betekend,volgens de topoymist Domien Wils,"vlak,effen laar"
Het eetrantsoen voor onze soldaten vanaf 13 Mei 1940.
Het eetrantsoen voor onze soldaten vanaf 13 Mei 1940.
Vanaf 13Mei 1940 af,zal het vleesrantsoen te velde(450gr.) s'maandags en donderdag van elke week(dag van uitdeling) vervangen worden door 300gr.vlees en 100gr.kaas. Niets is veranderd aan de kompaliteit der korpsen, met het oog op eenvoudig,zelf voor boven genoemde dagen,vleesrantsoen te velde(450gr.)zullen in rekening worden gebracht in de afrekeningen der verstrekkingen.In de rekeningen der manage vergoedingen en der uitgespaarde rantsoenen zullen de rantsoenen van 300gram vlees en de rantsoenen van 100gram kaas dus automatisch als te veel ontvangen beschouwd worden,daarentegen zal de menage genieten van de besparing van een zelfde aantal rantsoenen van 450 gram vlees.
Een veldkeuken is de eenvoudigste vorm van keuken die er bestaat. De veldkeuken bestaat uit 2 ketels....een groten en een kleine ketel. De kleine ketel,een lange smalle met een kraantje onderaan...dient om de koffie klaar te maken,er worden evenwel ook eieren erin gekookt,afwaswater in klaar gemaakt,vodden erin uitgespoeld enz. De andere grote ketel,een brede diepe kuip,is de eigenlijke kookketel: Hierin komt alles gaar wat men maar wil,en komt het niet gaar,dan wordt het toch maar uitgedeeld. Indien men de geheimen van de volmaakt veldkeuken zou kennen,men zou verstomd staan over de eenvoudigheid ervan. Heel het hoofdprinciep van de soldatenveldkeuken is samen te vatten in één zin<kap er in en laat het maar koken>> Het Zwarte kanon(soldatenwoord voor veldkeuken) geniet ook niet al te veel achting onder de gemobiliseerde.Geen wonder ook,want in de groten kuip worden de fijnste rosbief,het taaiste soepvlees,spruiten,witloof,tomaten,savooien gaar worden. Erin tot een brei van niet nader te omschrijven kleur,welke met breed gebaar door den kok aan de geduldige wachtend omstaander wordt uitgereikt. <<Is het zwarte kanon>> de eenvoudigste keuken ter wereld,ieder soldaat zou wensen ze te verwisselen met de meer ingewikkelde mischien minder overvloedige(?) keuken van de moeder of vrouw. We vragen ons af,welke opleidingen de koks hadden in 1938-39-40. We zijn er vast van overtuigt dat deze mensen,het kwaad hadden,voeding klaar te maken op een veldkeuken ergens te velde. Men moet veel respect hebben voor die soldaten.
Aan de bevolking wordt meegedeeld door de militaire overheid ,de volgende maatregelen in acht te nemen. 1) Niemand mag zich op straat begeven tussen 10 uur de's avonds en 6uur in de morgen. 2) Er mag geen licht gemaakt worden,tenzij mits volledige duisternis. 3- Ten einde besmettelijke ziekten te voorkomen wordt aan de bevolking aangeraden het drinkwater te koken. 4) In het belang der openbare orde dringen kalmte en tucht op. 5) Alle wapens en schietvoorraad moeten onmiddelijk ingebracht worden op het politiebureel 6)Auto's,camions en motorfietsen dienen zonder verwijl aangegeven. 7) Alle plunder daad zal met de doodstraf beteugeld worden.
Na onderhoud met de militaire overheid wordt het houden van reisduiven uitsluitend toegestaan aan degenen die zich aan de volgende bepalingen onderwerpen. 1° Alle houders van reisduiven zijn verplicht voor heden,dondernamiddag 13 Juni te 12,een drie dubbele hoklijst op te maken van alle reisduiven in hun bezit. Twee exemplaren der hoklijst moeten worden ingebracht in de hoofdlokalen dezer aangesloten duiven maatschappijen en zullen aan de militaire overheid worden afgegeven. Een exemplaar wordt door de liefhebber zelf bewaard. 2° Bij latere toewijzing van de hoklijsten,door het ringen of doden van duiven,moeten deze wijzigingen aangegeven worden bij de << Bescherming der Reisduif>> Zand 1 Antwerpen. 3°het is ten strengste verboden tot nader orde postduiven in vrijheid te laten.
Dank u,Bert,om de geest,gegeven aan, materie,bronshout en steen. Lang zullen mijn woorden niet leven, maar uw werk waait geen wind uiteen en geen nevels van tijd verdoffen zijn ziel,uw ziel:schoonheid blijft slag van hamer slaan.Zo blijven ploffen kastanjes in t'park,de herfstdag dat ik aan uw woonst voorbijgaan zal, nog denkend aan Wappers dromen, aan strijd van Tijl,die voort zal gaan, aan Nele die voorbij zal komen met liefde in haar hart.Ik zal de vos met mond van fijne heren de passie horen preken,al uw lievevrouwkens vroom vereren en bidden tot Sint-Jozef schoon voor goede dood,anders dan 't sterven van Cuwaart,Siegfried,Antigoon. Het is mij troost,dat al uw erven overleven,al doet het schone dat de natuur:wereldse laag en list bedreigt uw volk,zijn kronen van trots,waarom ik dankbaar vraag: Bid bij al uw lieve heiligen, dat Vlaanderen,uw duurbaar land zijn en uw eer mag beveiligen en zegen werven uit Gods hand.
Albert Poels werd geboren te Berchem op 7 April 1903. hij werkt als ornamenten-maker in het atelier van zijn vader Jan in de statiestraat te Berchem.Albert Poels ontwikkeld zich als een belangrijk Beeldhouwer.Zijn werk kenmerkt zich door de hoekige vormen en de strakke lijnen die beantwoorden aan de stijlkenmerken van zijn tijd.Hij is een meester in het uitbeelden van volksliteraire figuren zoals Tijl Uilenspiegel en Reinaart de Vos. Religeus werk van hem vindt men in verscheidene kerken te Antwerpen,Berchem en Borgerhout. Vanaf 1940 woont Albert Poels in Borgerhout nabij het Boelaertpark.Hij overlijdt te Borgerhout op 23 Augustus 1984.In het districtshuis van Borgerhout bewaart men een aantal mooie kunstwerken van Albert Poels. Zijn gekende werken zijn Lange Wapper staat aan het Steen. Zijn werk aan het Gitschotelhof voor bejaarde,de hoofd ingang aan beide zijde,verzonken reliëfs van Alber Poels l.inks "de Levensvreugde"met herinnering aan de vroegere nabij gelegen Gitschotelspeeltuin;,rechts...."O-L-Vrouw van Gedurige bijstand en "Geboorte van de schoonheid." ________________________________
Het oude landgoed werd door de gemeente Borgerhout aangekocht in 1914.. Van het 15 ha groot domein werd weldra een openbaar park gemaakt. In 1922 wilde men een gedeelte van het park verkavelen maar onder impuls van Gemeente raadslid Ferdi van de Vijver en zijn vrienden kon het tij toch nog worden gekeerd.De groene oase aan de Gitschotellei kon worden gered. In Juni 2002 beschreef natuurgids Jenny Guisson de natuur in het Te Boelaerpark. Langs de grenzen van het park staan de bomen en struiken in dichte rijen bij elkaar,middenin is er meer ruimte en is alles losser beplant. Het park heeft drie ingangen die elk toegang geven tot een flora met eigen kenmerken. De omgeving nabij nabij de ingang aan de Karel de Preterlei/Gitschotellei vertoont een opvallende rijkdom aan boomsoorten.Op korte afstand van elkaar staan zowel eiken als beuken,linden als tamme kastanjes en meerdere paardekastanjes;Er kan ook een zeldzame gele pavia worden bewonderd. Daartegenover staat er een amberboom en aan de andere zijde van de weg een Christusdoorn. Verder valt het oog op drie indrukwekkende paardekastanjes en rechts een majestueuze Libanonceders.Nabij de ruime speelweide treft men meidoorn,treurbeuk, meermaals es, een omvangrijke Amerikaanse eik en linde. Nabij de plaats waar vroeger het kasteel stond (afgebroken in 1978) werd een jong boompje aangeplant: de metsequoia,afkomstig uit China. In de omgeving nabij de ingang aan de Arthur Matthijslei/ Karel van de Woenstijnelei zijn de bomen minder uitzonderlijk.Dicht op mekaar staan gewone esdoorn,tamme kastanje,paardekastanje en veel valse acacia,ook een zeer mooie beuk.Als struiken kan men vermelden :vlier,bruidsbloem,ribes, rododendron, hazelnooten en lammertjesnoot, krentenboomptje en Amerikaanse vogelkers;Op de weide staat een zwarte walnoot.Men ziet ook een oude driestammige magnolia,en een bos Japanse kwee en romdom meerdere rozen-en witbloeiende prunussen die in het voorjaar voor een feestelijke aanblik zorgen; De aanblik is geheel anders nabij de ingang Gitsschotellei/Joos Robijnslei. Men ziet een gedeelte met beuk,in rijen aangeplant,met soms een andere boom ertussen als de zomer-of Amerikaanse eik.hier is geen onderbegroeiing.Naar rechts vertoont het park een bosachtig uitzicht.De dominerende boom is hier onze gewone eik.De grens met de Joos Robijnslei is afgezoomd met deze stoere bomen;Wellicht xas dat ook vroeger al de grens van het domein.Vooraan staan vijf knoteiken. Een "rondpunt" is omzoomd met rode paardekastanje,en midden een groen parkje een metquoia,nu nog jong,maar over enkele jaren een hoge en sierlijke boom. De beschrijving van het "Te Boelaepark" van de hand van Ferdi Van de Vijver en natuurgids Jenny Guisson Gitschotelbuurschap Borgerhout. We gaan in de lente daar wandelingen organiseren. Door Binnen en buiten ,met gidsen van Gitschotelbuurschap. Datum nog niet gekend. _____________________________
In een akten van 14 maart 1646. leest men dat Joos Meeuws erfde:"eene stede metten huyse daerop staende hove,bogaerde,lande,gronde ende alle toebehoortrn,genaemd de Gietschotele, groot omtrent twee buyndere,gestaen ende gelegen onder Doorne bij den Leescorf" Het gebouw lag aan de Leemstraat(huidige Gitschotellei) buiten de stadpoorten van Antwerpen op de weg naar Borsbeek,juist tegenover de Botermelkstraat (de huidige Karel de Preterlei.) I 1655 werd de eigendom aangekocht door Jan Engelgrave,een Antwerpse Brouwer uit de brouwersvliet.Hij verbouwde de vervallen herberg tot een gebouw met lange voorgevel met de deur in het midden en boven de ingang een trapgeveltje.De toen aangebrachte muurankers vermelden de datum 1660. In1740 kocht Joanna Segers de herberg "inde Gietschotel" De buiten herberg was vooral bekend als zondag attractie van de Antwerpenaar die ontspanning zocht.De families wandelden ernaartoe en aten er boterhammen met platte kaas. in 1828 vestigde de handboogmaatschappij"de Vrede" er haar zetel en in 1874 en de bloemistenvereniging "Dorothea." In 1914 werd de herberg,net zoals het Te Boelaerpark overgeheveld van de gemeente Deurne naar gemeente Borgerhout. In 1928 wijzigde de gemeenteraad de naam Leemstraat in Gitschotellei. In 1938 verdween de herberg onder de slopershamer.Tijdens de oologsjaren sloopte men de schuur als laatste restant van deze sfeervolle landelike herberg. Aan de herberg is een sage verbonden die vertelt dat de waardin vanuit het bovenvenster een schotel water uitgoot over dronken Spaanse soldaten die bier opeisten.Zij riepen haar toe "Gij lelijke gietschotel!" en dropen af. De gitschotelbuurschap.
De oudsten akten (1214-1225) waarin de plaatsnaam "Borgerholt" aantreft,handelen over de verwerven door de Sint Michielsabdij van Antwerpen van gronden nabij de samenvloeiing van de Vuilbeek en de Schijn in het noordelijkdeel van Borgerhout.(achter het latere Laar) In de 13de eeuw werd het gebied gebruikt als cultuurgrond(Streingerveld),bos(Borgerhout),heide(Cattelberg),Luisbekelaar)en weiden die ter beschikking stonden van de Deurnese gemeenschap(Loo) In de 14de breidde de Sint Michielsabdij haar bezittingen uit in de noorderhelft van de gemeente.Vanaf 1358 stond Deurne-Borgerhout onder een "Vlaamse schout" De schout van Antwerpen die te Deurne een onderschout had.Op het grondgebied was de vee-economie belangrijk.In 1402 was er sprake van het goed te Loe (TerLoo) In de 14 de eeuw had ook de aanleg plaats van een gedeelte van de "casseye" tussen Antwerpen enDeurne op het grondgebied van Borgerhout. Antwerpen werd in 1492 eigenaar van de Eyendijk waarrond woonsteden ontwikkelden.Dit is de oorsprong van het eigenlijke Borgerhout.In het begin van de 15de eeuw verliep de ontwikkeling snel.Bij de jaartelling in 1496 telde men 50 hofsteden te Borgerhout,in1526 waren er reeds 3 34. In 1536 kreeg Borgerhout nabij het Laar een kapel,toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Victorie.Op het gebied kwamen zich veel vleeshouwers vestigen. Tijdens de godsdienstoorlogen kregen de inwoners het hard te verduren.In 1566 brak de beeldenstorm uit. De Kapel en de huizen werden verwoest.De inwoners sloegen op de vlucht of kwamen om. Na de vrede van Munster in 1468 kon de kapel terug worden heropgebouwd. In1752 had tergelegenheid van de kermis de eerste "Ommegang van de reuskens"plaats..In 1836 werd Borgerhout afgescheiden van Deurne en werd aldus een zelfstandige gemeenten.Men telde toen 4143 inwoners. In 1845 werd de neo-gotische Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuwkerk van architect Ferdinand Berckmans ingewijd.De aanleg van de vestinggordel tijdens de periode 1859-1864 veroorzaakte een feitelijke splitsing van het grondgebied intra-muros en Borgerhout extra-mueos?Na de slechting van de vestingen in de jaren zestig kwam de ringsnelweg rond Antwerpen in de plaats. Het prestigieuze gemeentehuis,nu districthuis,gebouwd naar de plannen van de gebroeders Blomme,dateert van 1889. In de tweede helft van de 20ste eeuw nam de inwijking van een allochtone bevolking toe;waardoor een multi-culturele samenleving ontstond. Vanaf 1983 is Borgerhout een district van Antwerpen.Er waren toen 43.062 inwoners. Gitschotel buurschap Borgerhout.
Hoe moeten onze bakkers thans hun brood vervaardigen???
1 Augustus 1941. Hoe moeten onze bakkers thans hun brood vervaardigen? Het ministerie van Landbouw en voedselvoorziening richt aan de bakkers de volgende oproep: In de huidige omstandigheden is het de plicht van elke bakker,meer dan ooit zijn uiterste best te doen,om algemene verspilling te vermijden. Het is droevig te moeten vaststellen,hoeveel bakkers,zij door gebrek aan vakkennis,t' zij door nalatigheid nog steeds brood te bakken,dat slijmerig wordt en een slechte geur heeft en dat,wanneer de hoedanigheid van het meel het toelaat,een dergelijk product te fabriceren. Aan deze toestand dient een absoluut een einde gesteld,daarom enkele ophelderingen en enkele raadgevingen. Het slijmerig en slecht riekend en wordt veroorzaakt door een microbe,<< Long of Olm>> genoemd,deze ontwikkeld zich niet meer wanneer 1) Het brood met zuurdesem bereid wordt. 2) Het brood goed uitgebakken is. 3) Na het bakken snel afgekoeld wordt. Vele bakkers denken ,dat zij door het bakken van zuurdesem hun cliënteel zullen verliezen.De vrees is ongegrond,de ondervinding bewijst het tegen overgestelde.De verbruiker verkiest een gezond, en goed doorbakken brood met een kleine zure smaak,boven een brood dat slecht gebakken,kleverig of laat staan slijmerig is. Het is trouwens mogelijk zonder overdreven zuurgraat,smakelijk brood te bakken,dat geen gevaar loopt voor verrotting.Daarvoor zal het volstaan een gemengde methode toe te passen,waarbij de helft voor de deeg bereid wordt met zuurdesem en de andere helft met gist. Als voorbeeld kan voor 100kg.meel,volgende werkwijze aangegeven worden :bij 50 kg.meel worden 5kg.koel bewaarden zuurdesem gevoegd van de vorige dag.Men voegt daarbij ongeveer 32 liter lauw water (40à45°).Zodat de warmte gaad van de deeg op 25° gebracht wordt; Dit beslag laat men twee uren rijpen. Daarbij voegt men het deeg opgemaakt met (4kg meel,bewerkt met 15 liter lauw water, waarin ten hoogste 1/2kg. gist,fijn verdeeld werd en 8 liter water,waarin 1/2kg zout werd opgelost.1kg meel wordt in reserve gehouden om desnoods zijn vastheid te kunnen geven. Men laat dan de deeg 1/2uur rusten in de kneedtrog,daarna wordt de vorm gegeven,liefst baksteen vorm of model waarbij weinig korst gevormd wordt. Men ontwikkeld met het stuifmeel(20/0)of evenveel met meel zelf. Men laat het brood een uur gisten en schiet in de oven,waarvan de warmtegraad niet boven 225 graden mag komen.Gedurend het bakken mag de warmte graad niet opgedreven worden,na ongeveer één uur haalt men het uit de oven. De vers gebakken broden moeten zeer voorzichtig behandeld worden, en dan zo spoedig mogelijk onder de 20° laten afkoelen. N.B. het is ten zeerste aan te raden een of zelfs tweemaal per week een verse zuurdesem aan te leggen. Dit geldt,zoals reeds gezegd,als voorbeeld,het spreek van zelf,dat iedere stielman genoeg vakkenis moet beschikken om eens zelf te oordelen,volgens de hoedanigheden der producten waarover hij beschikt,hoeveel zuurdesem of hoeveel gist hij moet gebruiken,of hij zijn deeg licht of vast moet maken, wanneer het ogenblik gekomen is om de deeg,nadat hij in vormen gedaan is, in de oven schieten enz... Hij zal er na streven brood te bakken dat goed is opgekomen en goed uitgebakken is.Wat het opkomen van de deeg betreft, vestigen we de aandacht op het volgende;het meel dat thans moet gebruikt worden,kan veel water opslorpen en het deeg dat gevormd wordt met rogge en aardappelmeel heeft niet zoveel elasticiteit als tarwemeel. Men kan dus wel veel water bij het meel voegen en een lichte deeg maken, doch het verwerken moet men zich beperken een homogene en goed verluchte massa bekomen,zonder nochthans de deeg te vermoeien. Het gebruiken van al te grote hoeveelheden gist dient vooral vermeden,op de vraag af dat het brood barst en dat de korst zich afscheidt.Het spreekt vanzelf dat het ook niet zal volstaan een goede bakkersmethode te gebruiken,indien in de bakkerij zelf niet alle voorzorgen van netheid en zindelijkheid getroffen worden.
Degenen die eenmaal slijmerig brood bakten, moeten absoluut hun bakkerij en al het gereedschap ontsmetten;. Het gereedschap,kneedmachine,werkbank,broodplanken,rn rekken,en al het matriaal dat met het brood of met de deeg in aanraking komt dient gereinigd en afgeschuurd met kokend soda water,en daarna afgespoeld met zuiver kokend water,en zeer goed laten drogen,de muren moet gekalkt worden. Onze bakkers stonden voor zeer grote problemen in die periode van 1940 tot 1945 ik jkom er nog later verder op terug. Dit was een artikel dat verscheen in de gazetten op 1 Augustus 1940
Gitschotelbuurschap vzw is de naam van de Kring voor Heemkunde van Borgerhout. Zoals elke kring voor Heemkunde streven streven wij ernaar de lokale en folloristische geschiedenis van onze buurt en haar bewoners te achterhalen,op te tekenen en voor vergetelheid te bewaren.Onze aandacht kan zowel gaan naar een afgebroken kasteel als naar een verdwenen steegje.Zowel naar een gevierd kunstenaar als naar de kledij van een garnaalverkoopster rond 1900.Zowel naar statige bomen in een park als naar wat grootvader aan groenten won op een veldje van "Het werk van den akker" Gitschotelbuurschap werd opgericht in 1936 door Ferdi Van de Vijver.Hij was de bezielende voorzitter to aan zij,n dood in 1982.Toen nam Gaston Van Bulck de fakkel over en vervult nog steeds met succes die veeleisende taak.Hij wordt bijgestaan door een vaste kern van een zestal leden die regelmatig vergaderen. Gitschotel? Waarom koos men bij de stichting voor die ongewone naam? Wel,in 1936 bestond er reeds een kring voor Heemkunde in Borgerhout.Die is intussen verdwenen.De meeste van de stichtende leden woonden' in of hadden banden met de wijk rond de oude afspanning"De gitschotel' in de buurt van Te Boelaertpark.Het is daar een grensgebied tussen Borgerhout(extra-muros),Berchem(Groenenhoek) en Deurne-Zuid. De folklorisch-intressante naam van de herberg gaf de doorslag. DeGibu-Gazette. Naast ons tijdschrift houden we ook contacr met de leden langs ons mededelingsblad dat eveneens om de drie maanden in de brievenbus valt Daarin vindt men vaste rubrieken._ uitnodiging tot deelname- Het gebeurde allemaal,- Kringnieuws en mededelingen.Zo wordt iedereen,tot in Engeland en Zwitserland toe, op de hoogte gehouden van de activteiten. Het Heemkundig handboekje voor de Antwerpse regio is een van onze grootste troeven.Het verschijnt vier keer per jaar en het wordt intens gelezen:daarvan getuigen de reacties op de artikels. Ons handboekje viel ook in de Heemkundige prijzen.o.a. in 2001 en 2003.We verheugen ons in een aantal intressante ruilabonnementen met andere kringen voor Heemkunde en we hebben ook een aantal trouwe abonnees in het buitenland. Terecht mocht het Handboekje zich in 2003 tooien met een lauwerkrans op de kaftbladzijde:we vierden het 50-jarig bestaan van ons blad met een receptie en een tentoonstelling in het districtshuis van Borgerhout. Ook iets voor U? Woont u in Borgerhout? Dan is lid worden van de eigen kring voor Heemkunde toch vanzelfsprekend! Want U heeft intresse:U bezoekt deze tentoonstoonstelling! Erfgoed is belangrijk voot u! Woont u niet Borgerhout? Dan deelt u dat gegeven met velen van onze trouwe leden.Erfgoed eindigt niet bij een toevallige districtsgrens.Zo hebbeb bv. Deurne en Borgerhout eeuwenlang één gemeente gevormd. Lid worden geeft u mischien de kans om ook eens met een verzameling of hobby naar buiten treden. Om mensen te leren kennen die meer weten over u straat,uw buurt. En vooral om aan die mensen zelf te vertellen wat U erover weet. Het onderwerp Heemkunde gaat ook verder dan de eigen omgeving. Onze leden hebben ook eigen, typische hobby's wol spinnen op een spinnewiel(...en daarEuropese handspindagen mee inrichten in ons eigen Borgerhout!) Devotievoorwerpen bestuderen,,natuurgids zijn,de meest uiteenlopende verzamelingen oopbouwen enz. En waarom zou U geen lid worden gewoon voor de vriendschap en de gezelligheid.? En onze zorg... We beschikken tijdelijk niet over een eigen ruimte voor onze collectie zn onze vezrgaderingen.Geen bergplaats voor onze documentatie. Sind het Reuzenhuis gerestaureerd wordt;ligt alles her en der verpreid o.a bij de bestuursleden thuis. Onze werkvergaderingen gebeuren ook bij die mensen om de beurt.Onze activiteiten bestaan dus noodgedwongen uit bezoekn aan tentoonstellingen en collecties,aan uitstappen en dan voordrachten in een gehuurde zaal.O Op dat gebied hopen we op betere tijden U wenst lid te worden? Dat kan belt U ons secretariaat voor inlichtingen e, aansluiting Gitschotelbuurschap Morckhovenlei 97, 2140 Borgerhout. Mevr.J.De Cock,Morckhovenlei 97/1 tel.03/236. 29 17
De bezetter eiste van Juni tot september de volgende levensmiddelen op.
De bezetter eiste de volgende levensmiddelen op. Van Juni tot september 1940
Varkens 12.000 stuks van september tot november.1940 Runder 18.000stuks van september tot november.1940 Boter 1.500 ton van september tot januari 1941 Suiker 10.000 ton van september tot november 1941 Groenten 3.000ton van september tot november 1940 Rijst 1.000 ton van september tot november 1940 Groenten conserven 3.000 ton van september tot november 1940 Chocolade 450 ton per maand. Haver 30.000 ton bron.E. De Winter Le ravitaillement de la Beelgique depuis 1940 P.S. in.
, Ter voorkoming van Verkeersongevallen op 30 Augustus 1943.
Ter voorkoming van verkeersongevallen o p 30 Augustus 1943.
De laatste tijd werden er verkeersongevallen vastgesteld dat door oorzaak moet gezocht worden in het feit,dat burgerlijken voertuigezich niet in de verkeersveiligen toestand bevinden t.o.v. deze nalatigheid,werd door de Feldkommandur aan de politie agenten vast te stellen om zich ervan te vergewissen of de burgelijken motorvoertuigen zich wel in den reglementaire toestand bevinden,wat betreft hunne technische veiligheidstoestellen.Het onderzoek moet tevens lopen over de kwestie of de voerders van personenauto's vrachtwagens,autobussen en motorrijwielen ook gerechtigd zijn dergelijke voertuigen te besturen. Alle agenten die aan de verkeerscontrole deelnemen,hebben benevens het toezicht op de verkeersdicipline;ook als opdracht het voertuig met betrekking tot zijn technisch-bestuur baarheid der toestand regelmatig te onderzoeken,na te gaan of de voerder het recht heeft een dergelijk voertuig te besturen. Voor de veiligheid op de baan De belanghebbende worden eraan herinnerd dat de maximum snelheden als volgt is vastgesteld. A) Voor auto's en motorrijwielen 50 km in aaneen gebouwde gedeelten van steden en dorpen van 80Km.op de vrije banen . B) Vooir de autobussen 30km.inde aaneengebouwd gedeelten van steden en dorpen van 60km.opde meer vrije banen C)Voor de vrachtwagens 30km.inde aaneen gebouwd gedeelten van steden en dorpen en 40kmopde meer vrije banen.Daarbij wordt er nogmaals op gedrukt hiermee op de verkeersdicipline die immers nog veel te wensen overlaten.De wielrijders rijden naast elkaar inplaats achter elkaar.Zelfs daar waar rijwielbanen bestaan,bezigen de wielrijders op ongeoorloofde wijze de grote baan.Ook met paarden bespannen voertuigen,die in de oogstijd,een betrekkelijke brede ruimten innemen,benutten het midden der baan,in plaats rechts te rijden het overige verkeer niet te hinderen. Voortaan zal onverbittelijk en met meer strengheid opgetreden worden.
Toen al waren ze aan de verkeerscode aan het werken ziehier in verslag daarover. Er werd in de stad Brussel een persconferentie gehouden waarop een uiteenzetting gegeven werd over de opleiding der weggebruikers,in verband met de weken van de verkeersopleiding,welke zullen gehouden worden in samenwerking tussen het Ministerie van Verkeerswezen,het ministerie van Binnenlandse zaken. en politie. Ineen korte uiteenzetting wees een Duitse verkeersdeskundige er op dat het verkeersprobleem dat zich in alle landen stelt, een internationale oplossing voorrang moet krijgen.Ieder oplossing van het verkeersprobleem streeft ernaar enerzijds,de verkeersongevallen te verminderen,anderzijds de vlotheid van het verkeer te vermeerderen. De ordening van het weggebruik in België,het tot stand brengen van een verkeersdicipline is in de eerste plaats noodzakelijkheid voor de bevolking zelf. Politiemaatregelen zijn slechts een druppel op een hete plaat.Het doel moet bereikt kunnen worden door de opvoeding van het publiek.Pers,radio,schoolonderricht en propoganda kunnen hiertoe bijdragen.in dit verband zullen vanaf 5 Juli ,drie weken voor de verkeersopleiding worden ingericht;In de eerste week zal men zich speciaal tot de voetgangers,in de tweede week tot de fietsers en in de derde week tot de voerders van motorvoertuigen. Mischien wordt de vermindering van het verkeerdoor de oorlogsomstandigheden,de noodzakelijkheid ener verkeersdicipline niet zo zeer aangevoeld;Maar thans reeds arbeiden aan de opvoeding der weggebruikers is werken aan de toekomst.Niemand twijfeld er aan dat het verkeer na den oorlog een zeer snelle uitbreiding zal kennen .Thans is het reeds het gunstig ogenblik om de bevolking daarop voor te bereiden.Maar toch is het ook voor heden noodzakelijkheid de verkeer dicipline aan te kweken; Het feit dat in Brussel alleen in 1941 zich meer dan 3.000 ongevallen voordeden,waarbij 1890 personen gekwest werden,bewijst dat er nog heel kan verbeterd worden. Het hooft van de dienst van het wegverkeer, bij het ministerie van verkeerswezen,onderlijnde het belang van dicipline in ons land met zijn dichte bevolking.zijn uitgebreid wegenet,zijn spoor en tramlijnen. Hij herhaalde tevens dat het niet alleen noodzakelijk is het verkeer te reglementeren,maar vooral alle weggebruikers op te leiden. 90% der verkeerongevallen zijn toe te schrijven aan verkeers fouten,welke konden vermeden worden,slechts 10% vonden de oorzaak in feiten die afhankelijk zijn ver van verkeersdicipline. Wat Brussel betreft ,verzekerde de politie daaraan mee te werken,er werd een rond leiding gedaan en halt gehouden aan verkeerslichten en men stelde vast ,dat bij de meeste voetgangers schijnt de mening toe gedaan is ,dat het rode signaal slechts geld voor voertuigen en niet voor voetgangers.Op de drukste wegen worden de straten over gestoken en wel schuins en op de nagels of witte lijnen wordt in geheel geen aandacht aan gegeven Vrouwen wagen zelfs onbekommerd om het gevaar dat zij lopen,midden in een in straat een bvabbeltje te slaan;Fietsers zwenken links en rechts zonder maar ook een enkel teken te geven,zodat achter hun rijdende voertuigen genoodzaakt zijn plots te remmen;De tramreizigers springen van af of op een rijdende tram om een paar meters te winnen.Motorvoertuigen gebruiken te veel het midden van de rijbaan of parkeren nog aan de linkerzijde van de baan.Bij een tramhalte blijven ook tal van autovoerders en vooral fietsers doorrijden af een der tramreizigers bij het in en uit stappen mede te sleuren. We zouden nog lang deze opsomming kunnen voortzetten,maar elke stadbezoeker kan op ieder ogenblik vaststellen, hoe de verkeersreglementering overtreden wordt met een vertraging en belemmering van dit verkeer als gevolg,maar ook nog ettelijke ongevallen. _______________________________
Een initiatief dat onze volle medewerking verdient.
Een initiatief dat onze volle medewerking verdient. In Borgerhout is een ophaaldienst opgericht voor aardappelschillen op 15 Januari 1941. Hoe onze aardappelschillen een grote rol spelen in onze bevoorrading in vetstoffen.!!! Indien we spreken van een initiatief dan bedoelen we eigelijk niet zozeer dat we nu eens iets nieuws hebben uitgevonden, maar wel veeleer duiden we op een een wijze waarop de uitwerking van een reeds lang gekend proces wordt ter hand genomen,sinds enkele dagen is het bestuur van de Nationale Landbouw en Voeding coöperatie er toe overgegaan te Borgerhout ,een proef te nemen met het verzamelen van aardappelschillen,deze dienst berust in handen van een Directeur,met medewerking van toemalig gemeente bestuur. Het Doel Het doel van het werk bestaat er in bij de huisgezinnen tweemaal per week ,de aardappelschillen te doen ophalen door een georganiseerde dienst.Deze aardappelen worden op een centrale plaats verzameld van waar ze verder worden gevoerd naar een drogerij.De gedroogde aardappelschillen zijn niet meer meer zo aan bederf onderhevig en kunnen dus gemakkelijk bewaard worden.,om te dienen als voeder voor onze veestapel tijdens de komende wintermaanden.Zoals we reeds zegden is afhalen van aardappelschillen eigelijks niet nieuws,want ieder huismoeder kent nog wel den tijd dat ze regelmatig haar bakje schillen had klaarstaan voor den melkboer,die haar hiervoor dan gewoonlijk een extra maatje van zijn melk bezorgde.De tijden zijn echter thans zo dat dit systeem niet langer gaat en dat de melkboer die zulks nog zou willen doen onvermijdelijk zijn andere klanten zou moeten benadelen,of zijn melk een flinke doopsel geven.Bovendien is hieraan ook nog dit nadeel verbonden dat deze schillen,door de melkboer aan boeren kunnen worden afgeleverd zonder dat hier enige kontrole op bestaat,zodat de boer in staat is vee op te fokken buiten het toezicht van de coöperatie en dus op die wijze een nieuwe gelegenheid word geschapen om vlees op de zwarte markt te brengen wat onvermijdelijk buiten het bereik is van iedere volkse beurs.Door het instellen van een centrale waarmede Borgerhout dankzij de kranige werking van een directeur ,een aanvang werd gemaakt,wil de coöperatie er toe komen zoveel mogelijk al deze afval te centraliseren en te bekomen voorraden te verdelen over de eerlijke boeren die op deze wijze of toch ten minste op peil houden.Door een regelmatige voeding en voldoende voeding zal de boer mogelijk zijn kwantum en de kwaliteit van de melkproductie zijner beesten op te voeren.Wat dan weer ten goede komt aan de boterproductie,die er dan toe bijdraagd eenieders vetrantsoen te verzekeren of zo mogelijk op te voeren Het is daarom de vraag aan iedere burger,het is in ieders belang bij te dragen tot dit initiatief,alles zal binnenkort van start gaan. de afhalers zullen voorzien zijn van een armband. De werking van het nieuwe organisme. Hoewel de werking gecentraliseerd is,heeft de coöperatie niet willen terzijde staan stellen.In i edere gemeenten zullen daarvoor aangestelde personen zelfstandig hun dienst organiseren en dan natuurlijk rekenschap geven van het bekomen resultaat aan de coöperatie. We zijn in de gelegenheid geweest nader kennis te maken met de eerste werking van deze dienst in Borgerhout.De Directeur die het gebied:Deurne,Berchem, Borgerhout. onder zich heeft verklaarde ons dat hij op het ogenblik 6 man met een handwagen op ronde heeft die tweemaal per week hu, klanten bezochten.En we hebben zelf kunnen vaststellen dat deze dienst reeds perfect werkt en dat de Antwerpenaren blijkt geven het grote doel van de onderneming steun en begrijpen. Zo vertelde een der ophalers,een vroegere werkloze bediende,dat hij bij de aanvang op iedere ronde ongeveer 150kg.ophaalde.en dat deze hoeveelheid thans na slechts 2 weken werken reeds tot 400 kg gestegen was. Wanneer de dienst volledig zal zijn hoopt men het kwantum van 2000 kg per dag te kunnen brengen.Het andere gedeelte van de stad Antwerpen,waar binnenkort ook in de gang zal geschoten worden met een belangrijke ophaling. En dit zal ongetwijfeld een zeer grote omvang betekenen Dit is een proef dat werd ingesteld ten behoeve van onze boeren. uit een oorlogsverslag. op 16 Januari 1941. _____________________________
Enkel echte zuinige recepten uit de oorlogstijd 2januari 1943.
Enkel echte zuinige recepten uit de oorlogstijd . verspreid op 2 Januari 1943.
Worteltaart
1kop bloem vermengd met bakkingpoeder. 1kop fijn gerapste wortelen 1/2 kop suiker Het sap van 1/2 citroen (of essence) citroenschil raspen zo goed mogelijk De suiker enkele minuten in de wortelen laten smelten alvorens te beginnen Alles goed doorheen mengen en plat rollen, in een vorm doen en laten rusten en ongeveer 20 minuten in de oven laten bakken. ---------------------------------- Namaak Leverpastei. 1/2pond droge bruine bonen,die men een dag tevoren in de week gezet heeft,met thm en laurier laten koken. Ze door een fijne zeef wrijven-zout en peper,look ,een uitje en peterselie(alles fijn gehakt) -bijvoegen,een sneetje broodkruim,een lepel vet of liesvet,een eigeel en het wit tot sneeuw geklopt. In een vorm overgieten en gedurende ongeveer 1uur in de bain marie laten garen Word koud gegeten. Men kan de smaak verbeteren door er fijn gehakt spek of hesp) bestaat er nog zoiets) bij te voegen. Kan aan dunne plakjes gesneden worden. _______________________________
Havermoutkoekjes 2koppen havermout in water laten weken.Er look,sjalot ui, thym,laurier,zout en peper,nootmuskaat,paprika(volgens smaak) bijvoegen. s'anderedaags ,de havermout,onder voortdurend roeren,ten minste 10 min.laten koken.tot ge een dikke brij bekomt.(er dan de specerijen als thym en laurier er uithalen) Van het vuur nemen en er voorzichtig een eigeel doorroeren. Op een plaat uitspreiden en laten afkoelen. Op het ogenblik van ze te bakken,koekjes bruin laten bakken. Word warm opgediend met tomatensaus. Men kan er vleesgehakt bijvoegen indien men het heeft. ______________________________ Vleesballetjes (zonder vlees) Havermout gedurende 1 uur laten weken in melk of water.Er een lepel vleesextract of in wat water opgeloste bouillonblokje bijvoegen en verder te werk gaan als voor een gewone vleesballetjes.t.t.z. look,ui,nootmuskaat,peper ,zout, en zo mogelijk een ei bijvoegen. Balletjes maken die men plat drukt na ze in de bloem gerold zijn,dit om het bakken te vergemakkelijken. ___________________________________ Onbijtkoek 150 gr.bloem,50gr.suiker,2 soeplepels honing(of kunsthoning) een weinig melk of water,een koffielepeltje bakkingpoeder. goed doorheen mengen en wat laten rusten in een open vorm leggen Gedurende 1/2 uur; in een matige warme oven laten bakken. _________________________________________ Om 150gr.boter in 800gram smeerpasta te veranderen. 2/3 liter melk laten koken -er een kop afnemen..Hieraan 30 gr. zout,50gr. bloem een 2 eieren,waarvan het wit tot sneeuw is geklopt en bijvoegen. Voeg dit mengsel bij de overige melk en laat al roerende aan de kook komen tot een dikke pap verkregen wordt. 150gr.boter bijvoegen en goed doorheen werken.Laten afkoelen _____________________________________ De Soep. Is zeer lekker en goed gebonden als men er 4 ongeschilde aardappelen in stukken snijden.De schil blijft in de zeef als men ze soor een zeef of een vergiet giet. __________________________________ Zo u een doosje sardienen heeft Om het maximum uit de inhoud van de doos te halen,giet men hem over in een schotel,1soeplepel mostaard en 2 soeplepels azijn bijvoegen. Alles doorheen werken tot men een gladde massa bekomt die men op het brood smeert. ________________________________ Om met 1 ei ,2 grote eierkoeken te maken. Het ei goed kloppen,2 soeplepels bloem of maïsena bijvoegen, 1 kop melk of water,een weinig zout.Bak hiervan op^de gewone wijze in de pan 2 eierkoeken. _______________________________
Even in het verleden kijken op 11 Februari 1941. De maximum prijzen van konijnen en gevogelte.
De maximum prijs van konijnen en gevogelte zijn als volgt; Kooprijs,het kg. aan de voortbrenger 15 fr. Prijs aan de verbruiker 25 fr Graankip,van 350 gr.tot 1.000kg aan de voortbrenger 25.50fr. Voor de verbruiker geslacht. 40 fr. Mesthoen (Brussels kiekens )onderscheidelijk 27.50 en 45 fr. Eend: 13.50fr ; en 26 fr. Gans:22fr en 36 fr. Duif:(oud) het stuk 5 en 8 fr. Duif (oud) 25.50fr en 40 fr. Kalkoen: 27.50fr.en 45 fr. Jonge duif (grote) het stuk 8.50fr. en 12 fr. Jonge duif (kleine) 7 tot 10 fr. Tam konijn,het levend aan de voortbrenger 13.30 fr geheel met kop en poten voor de verbruiker 22 fr. Wild konijn,het kg.gedood ,aan de voortbrenger 10 fr en voor de verbruiker 18 fr. Deze prijzen moeten in de provincie Limburg,Antwerpen,Oost en West Vlaanderen met 1 frank verminderd worden voor de kookkippen,graankippen en geslachte kippen. Inde provincies Luik ,Namen, en Luxemburg moeten de prijzen vermeerdert worden.met 1 frank. De aankoopprijzen voor de verkopers in t'klein moeten ten minsten 20% lager zijn ,dan de prijs door de verbruiker te betalen; Het aan de verbruiker aangeboden geslachtgevogelte moet uitgehaald zijn,d.i. het binneste moet verwijderd worden, met uitzondering ,maag,hart,en lever. Het opvullen met papier is verboden; De konijnen moeten uitgebloed zijn. Geen enkele ander benaming dan deze vermeld is toegelaten. Voor u gelezen in een krant van 1 Februari 1941. Wat een prijzen verschil.deze zijn verschenen in het staatsblad ;26 januari 1941.
De volksweerkunde uit het begin van de negentiende eeuw was een curieus mengsel van gezond verstand en bijgeloof. Het bestond uit een samen raapsel van duizenden weerregels,spreuken en gezegden.Een deel van deze spreuken hoort men ook nu nog wel.
In vele weerspreuken wordt een verband gelegd tussen de maan en de bewolking. Dit zijn redelijk betrouwbare spreuken. Een koude heldere nacht leidt dikwijls tot vorst of mist in de ochtend en het is vooral tijdens zulke nachten dat de maan goed te zien is. Vandaar komt het gezegde dat na een heldere nacht vorst komt.
In de volksweerkunde komen vele gezegden voor die zouden moeten wijzen op het voor- spellende gedrag van dieren en planten.Zo werd wel eens beweerd dat koeien gaan liggen als er regen komt en dat bijen voor een storm terugkeren naar hun korf. De meeste van deze gezegden weerspiegelen echter slechts de gevoeligheid van dieren en planten voor ver- anderingen in atmosferische omstandigheden,met name de vochtigheid.
/foto's/01%20-%20bustocht%20bssl/slachthuizen%20kuregem.jpg)
