Een inwoner op vier is arm.Echt arm. Hij heeft honger en eet slechts een maaltijd per dag. Deze morgen kwam een man vragend de rest van ons ontbijt bedelen.Niet meteen gezond: restjes van de tafels afschuimen. Het aantal bedelaars, kindjes op de arm,is ontelbaar.Meestal eten de armen rijst, aardappelen en gebakken bananen.Vlees kunnen zij niet kopen: zij vervangen dit door koekjes gebakken van suikerrietsap.Maar ook suiker wordt schaars. De handelsakkoorden (TLC) voorzien minder suikerproductie,meer biodiesel. De opmars van de groene ernergie verarmt de boer. Vroeger was het leven op het platteland beter. Hun eigen voedselproductie zorgde voor een gezonde maaltijd met veel vlees en groenten. Zwijnen,koeien en geiten, het doet denken aan toestanden in Belgie tijdens de tweede wereldoorlog.Nu wordt meer en meer africaanse palmbomen en coca aangepland: opnieuw een monocultuur. Leven in een grote stad is duur,maar biedt voordelen: je kan er leven op en van de straat.Het herverkopen van goederen is de overlevingsrealiteit. Op straat koop je koekjes, sigaretten, prularia en gecopieerde merken en CD's en DVD's. Een deel van de armen slaapt op karton in de straat: in Bogotha 300.000,in Colombia 1 miljoen mensen. Met kinderen. Voor hen slaat de economische crisis keihard toe. Hun bedeltochten om te overleven leveren steeds minder op.
Bij mijn aankomst op de luchthaven "El Dorado" in Bogota vallen de mondmaskertjes bij politie en douane onmiddelijk op. Je krijgt ook een vragenlijst in de hand gestopt om in te vullen waarbij alle mogelijke symptomen van de Mexicaanse griep netjes op een rijtje worden gezet: tranende ogen, een prikkelllende hoest, hoofdpijn, een druppende neus, spierpijjn, gewrichtspijn. Eigenlijk allemaal dingen die je ook in het dagelijkse leven kunt voorhebben, maar die ook een indicatie kunnen zijn van een komende jetlag. Het weerzien met Pacho en Patricia is hartelijk: hij heeft al een volledig avondprogramma klaar met een energieseminarie aan de universiteit,een bezoek aan het huis van de Corparacion Aury Sara en een tentje bij hem thuis.We schrappen meteen het energiebeleid en vervangen dit door een twee uur durende discussie over de boekhouding van het project. Een confrontatie over de cijfers waarbij de aankoop van een rouwkrans geschrapt wordt want de Belgische regering subsidieert geen kadootjes. Het hoofdkwartier van het project is prachtig gelen in de unversiteitsbuurt. Een fraai burgershuis met een kleine tuin, maar stampvol met mahoniehouten kasten en burelen.In dezelfde straat is ook het vormingscentrum van de CGT-Ines (bij ons noemt dit het ACV). In het huis zijn er vele buro's, vergaderzalen en een bibliotheek en van de garage wil Pacho een auditorium maken. Voor 100 man zegt hij, hij stapt met grote passen door de ruimte en stelt vast dat 40 toehoorders het maximum zullen zijn. Pacho is de coordinator, de directeur van het project. Wij zijn bij hem thuis voor het avondeten uitgernodigd. Naar Zuid-Amerikaanse gewoonte begint de avond met een rondleiding in zijn ruim appartement. Wij zouden dat een beetje een schending van onze privacy vinden, zijn zijn er fier op en het is een gewoonte.Pacho's vrouw en zijn twee dochters zijn duidelijk al een volledige dag in de weer om een degelijk avondmaal op tafel te toveren. Een kippebil,een slaatje en twee gebakken yucas en een heerlijke saus.Een glas wijn en hibisusfruitsap. De jetlag sloopt mij langzaam maar zeker. Het is naar onze tijd in Belgie 4 uur s'nachts, in Bogota pas 21 uur. De nacht begint pas, voor mij wacht een lekker bed.
Het denken mag zich nooit onderwerpen,
noch aan een dogma,
noch aan een partij,
noch aan een hartstocht,
noch aan een belang,
noch aan een vooroordeel,
noch aan om het even wat,
maar uitsluitend aan de feiten zelf,
want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken.
(Poincaré) Discussie over EN/EN niet OF/OF
De vrije vogelvrienden hebben een open geest. Discussies en analyses tot in de late uurtjes. OF/OF
Maar misschien moeten we het denkkader verruimen ( met dank aan De Bono) EN/EN. De verhouding tussen individu en groep is een filosofietje waard. In een collectief milieu als de vakbond wordt ik snel bestempeld als een individualist. In het "normale "leven ziet men mij als snel als een groepsbeest en een collectivist. De perceptie is natuurlijk maar een deel, een stuk schone schijn. In Wallonie is een progressief eerder collectivist, in Vlaanderen een gegroepeerde individualist. Veel hangt af van je mensbeeld. Is de mens in-goed of in-slecht ? Ik neig eerder over naar het goede. Hoe verander je iemand: met de wortel of de zweep. Als pedagoog weet ik dat de wortel gewoon beter werkt.De Pavlov reflex is niet aan mij besteed. En hoe ga je dan om met verantwoordelijkheid en leiderschap ? Als grote mensen onder elkaar. Je komt tot een efficiente taakverdeling en de leider is eerder coach en manager dan de inhoudelijke dictator, zodat iedereen in de groep zijn deel van het werk verricht...
Op het zoekertje stond een vraag om een vergrotingsscherm voor een slechtziende te kopen. Wij hadden er nog zo eentje nutteloos te staan, dus even gebeld. De heer bleek geinteresseerd, een afspraak werd gepland. Het werd een verrassende ontmoeting. Gerard Coutuer was vroeger meester kleermaker, nu op pensioen.Sinds 1979 schildert hij landschappen.Zijn geboortestreek: de Kwaremont de Vlaamse Ardennen. De landschapsschilderijen varieren vooral door het ritme van de seizoene: de winter, de lente, de zomer en de herfst.Hij kiest voor grote doeken om het weidse landschap weer te geven. Brueghel achterna. Onbewust copieert iedere schilder sinds de middeleeuwen de stijl van Brueghel, de perspectieven, de diepte in een schilderij via de ronde weilanden in het midden. We spreken over het feit dat kunstenaars zich dikwijls via ruilhandel een leefbaar bestaan moesten inkopen. Ja , zelfs Permeke wisselde met zijn kleermaker schilderijen tegen een kostum, net zoals Roger Debacker.Maar ook dat veel kleermakers begonnen te schilderen. Fingerspitzengefuhl. Toch gaat het momenteel blijkbaar niet goed met de verkoop van kunstwerken. De crisis heeft potentiele kopers veel geld gekost, waardoor de vinger meteen op de knip gaat. Gerard heeft nog een huis vol van mogelijke koopjes,maar dit blijkt niet echt het moment. Het werk van Gerard brengt me bij de parabel van de blinden van Bruegel.In die tijd waren blinden en slechtzienden binnen de gemeenschap verstoten, als kregen zij een straf van God omdat zij leiders gevolgd waren die hen van de kerk afgeleid hadden.Het schilderij van Brueghel toont ook haarscherp aan dat zij alleen op zichzelf en hun lotgenoten konden rekenen om te overleven.In het schilderij van Brueghel zit ook een boodschap: als je een onbekwame gids blindelings volgt komt iedereen ten val. De Dedekkers en de populisten waren reeds in de middeleeuwen actief...
Op een dag kocht ik op de Vossenmarkt een schilderij. Voor 50 cent. Zo kun je wel meer juweeltjes kopen.Thuis vertelde ik vrolijk aan mijn madam dat ik een schilderij gekocht had voor 125 en wat ze ervan vond. Zij reageerde niet echt enthousiast maar vond het toch een mooi schilderij. En ik bleef maar iedereen verbazen die binnenkwam met mijn uitzonderlijk koopje. De enige die echt zijn mening durfde zeggen was zoon Rien. Hij zei letterlijk dat het nog geen Euro waard was en dat ge wel zot moest zijn om zo iets te kopen, laat staan er iets voor te betalen. Het schilderij werd meteen symbool om bezoekers een eerlijkheidstest te doen ondergaan, zonder een gesofistikeerde leugendetector.Ik herhaalde de proef nog eens op mijn werk. Maar daar was het schilderij echt te lelijk om iemand te laten geloven dat ik er wat voor betaald had. Blijkbaar is mijn imago op mijn werk ook niet echt betrouwbaar. Maar ja ik ben dan ook bezig met communicatie... . Het schilderij op mijn bureau hield niet lang stand en hangt nu in de garage. Dank aan de chauffeur die het kunstwerk van de vuilbak redde. Thuis werkt de truc met het schilderij nog steeds bij nieuwe bezoekers. Of hoe "kunst" en "duurzaam ondernemen" hand in hand kunnen gaan. Zoon Rien nam ondertussen het huisschilderij mee naar Gent. Ondertussen ontdekte ik dat mijn "grapje" wel degelijk diepe wortels had in de Belgische kunst. Marcel Broodthaers hield er een beetje dezelfde filosofie op na. Hij had als journalist nooit zijn boterham kunnen verdienen, daarom begon hij met schilderen. in zijn werk behield het woord zijn belangrijkheid . Maar hij bleef de grens tussen commercie en kunst permanent aftasten. Zo kocht hij een bijna waardeloos kunstwerk in Parijs zonder handtekening en was hij duidelijk gefrustreerd dat hij een te hoge prijs er voor betaalde. Hij schatte en verkocht ook zijn handtekening als kunst. Cijfers werden symbolen, letters klanken. In zijn huis richtte hij een museum in, volgestouwd met replica's om de waarde van de kunst te relativeren. Hij maakte eveneens verschillende kunstwerken waaronder hij een bordje hing met de waarschuwing: " Dit is geen kunst", een allusie op Magritte's " dit is geen appel" Dit is geen pijp". Uiteindelijk werd hij door zijn manier van werken éen van de meest beroemde Belgische beeldende kunstenaars...
Vandaag volgde ik een hoorzitting in het Europees parlement over het vrijhandelsakkoord tussen Europa en de de Andino-landen ( Peru-Bolivia-Ecuador-Colombia). De Europese commissie wil immers een dergelijk akkoord afsluiten en de onderhandelingen zijn volgende week. Vanuit mensenrechtenorganisaties en NGO's werden de schrijnwerpers op Colombia gericht om een dergelijk akkoord tegen te houden.Daarom mochten ze iets organiseren in een zaaltje van het Europees Parlement, met Colombianen die het woord kregen. Een hoorzitting, zo wordt in Euopa de democratische schijn hoog gehouden. Het accent lag in de eerste plaats op de schendingen van de mensenrechten en het vermoorden van vakbondsmensen in Colombia, in de tweede plaats op het feit dat het Amerikaans congres een dergelijk handelsakkoord op een laag pitje heeft gezet juist omwille van het vermoorden van vakbonders.Of met andere woorden: er werd ons onder de neus gewreven dat het Amerikaans congres meer rekening houdt met de mensenrechten dan het Europees Parlement en de Europese commissie. Iets té na 8 jaar Bush en Irak ! De man die de onderhandelingen leidt begon met een statement dat kan tellen in deze financiele crisis: er gaat niks boven een open economie. Een gesloten economie bereikt nooit het rendement van de open economie. Blijkbaar is de huidige financiele crisis en de analyse daarover nog niet doorgedrongen in de Europese cenakels ! Het is dus een win/win situatie voor de landen op weg naar ontwikkeling dat zij een bevoorrechte relatie met Europa kunnen bekomen. Voor Colombia wist hij er haastig aan toe te voegen dat het gebrek aan een juridisch systeem dat ook in de praktijk werkt, wel een ernstige handicap is voor de economische betrekkingen.Zijdelings moeten de mensenrechten gerespecteerd worden,maar dat wordt volgens de man stilaan beter op het terrein. De lijst van vermoordde syndicalisten die ik aan de ingang van de zaal opgepikt had, stelde mij op dit vlak niet gerust. Nog minder toen de Colombiaanse vakbondsvoorzitter Tarcissio Mora vertelde dat op 18 miljoen werknemers er slechts 3 miljoen zich kunnen syndiceren,dat syndicalisten meestal vermoord worden tijdens CAO-onderhandelingen en arbeidsconflicten en dat hij aan de Europese vakbonden vroeg om tegen de Europese commissie in verzet te gaan omdat hun leven ervan af hangt. Het Europese parlementslid Richard Howitt hield een pleidooi voor een overdachte strategie en een realistische aanpak: "We moeten de onderhandelaars blijvend confronteren met de schendingen van de mensenrechten. Wij moeten eisen dat er een onderzoekscommissie is die parallel aan de handelsakkoorden onderzoekt of niet alleen onze handelsbelangen, maar ook onze morele belangen gerespecteerd worden in Colombia.We moeten mee onderhandelen om mee druk uit te oefenen " Best voor mij. Maar niet alleen in Birma, Belarus, Togo en Colombia, waar er relatief weinig handelsbelangen mee gemoeid zijn. Maar ook in Israel mogen we wel iets nauwkeuriger toekijken na de ravage in Gaza....
Vandaag trok ik naar de begrafenis van een zielsverwant.Hij had ongeveer dezelfde roadmap: vredesmanifestaties,burgerdienst,syndicaal vormingswerk en een anarcho-afschuw van de pronkende groten der aarde. Hij leefde liever aan de kant van de kleine man.Hij koos consequent voor de arbeider: tegen het globaal plan, tegen het generatiepakt, tegen de salon-socialisten.De solidariteit niet als reclameslogan maar als leitmotiv. Alleen, hij had het ongeluk een ongeneeslijke spierziekte te krijgen : ALS, de ziekte van Charcot.Door deze ziekte kan je na enkele jaren bijna niet meer bewegen, zelfs niet meer ademen. Alleen je geest blijft werken.Hij heeft deze ziekte moedig bevochten, maar deze strijd kon hij niet winnen. Thierry koos voor euthanasie.Het enige wat hij zelf nog kon beslissen, heeft hij beslist.De regie van deze begrafenis was dus van zijn hand.Ergens in Sambreville was de plaats van samenkomst aan de begrafenisonderneming. Je kon nog even groeten. Een jeugdfoto op een sobere kist.Een zee van bloemen. Militanten en familieleden verward op de parking.Zijn lief naast de kist, iedereen een bedankwoord toezeggend.Een orkest opende met de Internationale, militanten droegen zijn kist.De stoet kon vertrekken. Het crematorium was te klein, het was geen kathedraal. Toespraken, van collega's,van syndicalisten, van zijn zus. Tranen en emotie. Tot de ceremoniemeester van dienst zijn afscheidsbrief voorlas. Thierry bleef zichzelf: trots en correct: zowel voor zijn familie als voor de militanten.Veel aandacht voor die mensen die zijn laatste lijdensweg begeleid hadden,veel liefde voor de echt belangrijke mensen in zijn leven. En boven alles:" geluk bestaat". Toen ik vertrok dacht ik meteen : "wat zou ik in mijn afscheidsbrief schrijven ?". En eerlijk: ik weet het niet. Ik heb er nog niet over nagedacht.
Vandaag is het secretaressedag. De dag dat een wat moderne "baas" zijn "hulpje" met een bloemetje naar huis zend en daarmee meteen alle norse opmerkingen vergoeilijkt. Nu blijken er meer en meer andere namen voor dergelijke functies op te duiken: zo zou het woord Management assistent beter aansluiten bij de evolutie die de functie doormaakt.Moet het juist lukken, wij zijn net begonnen aan de oefening functieomschrijving bij ons in het bedrijf. Een dergelijke functieomschrijving dient natuurlijk niet alleen om op het adreskaartje of aan de deur van het bureau te hangen, nee uiteindelijk wordt alles wat op papier staat " gewogen" en via een indrukwekkende adacadabra omgezet in een loonschaal. De start is reeds veelbelovend: op amper 120 werknemers zijn er niet minder dan 43 ontwerp functieomschrijvingen. De assistent manager of in onze bedrijfstaal de directiesecretaresse bestaat in niet minder dan drie verschillende versies. Ja er zijn er welgeteld drie.We hebben dus nog wat puzzelwerk voor de boeg. Bij dit alles slaat de titelatuurstrijd onvermoeid toe.Zo wordt een chauffeur een technisch medewerker, een IT-mederker een Microsoft Certidied Software Engineer Informatica, een lay-outer een grafist van de communicatiedienst, een biblothecaris een medewerker documentatiedienst: kortom er zijn verschillende soorten werknemers in ons bedrijf. Meestal gewoon medewerkers, soms met een meer ingewikkelde titel, afhankelijk van hun loonbriefje of hun plaats in het organogram. Ik verwacht nog mooie dagen bij deze oefening. Wellicht kan het personneel zijn verbeelding eens volop laten sprelen en nieuwe titels uitvinden. Eentje is er al een tijdje mee bezig. De vertaaldienst werd omgedoopt tot Airco, de Applied Interlinguistic Real-time Communications Officer. Leuk niet ?
De Chileense brigade Ramona Parra schilderde samen met de kinderen van het Zee-preventorium uit De Haan een prachtige grote muurschilderij in het kader van Beaufort03. Dit kunstenaarscollectief werd in 1968 gesticht als jeugdafdeling van de Chileense communistische partij.Zij werden genoemd naar het Chileense jonge meisje Ramona Para dat bij een protestactie in 1948 van de vakbond tegen het "plastiek-geld" door de politie doodgeschoten werd. De Chileense arbeiders waren verplicht hun voedingswaren in de winkels van de werkgevers te kopen. De protestacties begonnen toen de werkgevers de prijzen omhoog dreven en zich niet hielden aan de afspraken. Murales zijn politieke kunst.Toen Allende in 1970 president werd, nam de actie met de murales uitbreiding overal in Chili.Bij de staatsgreep van 1973 verdwenen de meeste leden van de BRP. Bij het referendum in 1988 begon de BRP een grote campagne en werden de murales een aanvaard expressiemiddel in Chili. Een van hun vele slogans is onder meer: " je kan bloemen afsnijden, maar de lente kan je niet tegenhouden" De murales spreken aan door hun eenvoud en hun kleuren. Je moet geen artiest zijn om een murales te maken. De meeste murales worden trouwens gemaakt samen met de buurtbewoners en de kinderen.Het is een stedelijk fenomeen en de murales maken gebruik van symbolen en letters zoals de duif, handen en de Chileense vlag. Vele murales werden in de illegaliteit geschilderd: het werk moest dus snel en efficient gebeuren.De artiesten op de opening van Beaufort waren niet zo positief over de huidige situatie in Chili: de werkgevers gijzelen de regering met chantage: het leger kan zo ingrijpen...
De uitspraken van de Paus bij zijn Afrikatrip over HIV-Aids en het condoomgebruik zijn hemeltergend. Condoomgebruik zou zelfs deze ongeneeslijke ziekte bevorderen ! Deze conservatieve paus zet de lijn van zijn voorgangers verder. Sex is alleen gericht op voortplanting. Er moeten kindjes aan te pas komen.Liefde mag eventueel,maar is absoluut niet nodig.Het instituut "Kerk", moeit zich zelfs met de gevoelens van een koppel. De kerk wordt wel echt goed in het verbieden van alles wat met liefde en relaties te maken heeft, in sommige gevallen is het zelfs omgezet in het haten van ... Dit maakt deze uitspraken in een hongerend Afrika nog wereldvreemder. Een groot stuk van de Afrikaanse armoede heeft immers te maken met de aangroei van de bevolking en de onmogelijkheid om via de binnenlandse voedselproductie al die nieuwe magen te vullen.Alle Afrikaanse landen zijn de laatste decennia immers geevolueerd van kolonies met een voedseloverschot en export, naar "onafhankelijke" landen die voedsel moeten invoeren. De hulpverlening in de meeste Afrikaanse landen is verschrompeld tot noodhulp en weinig structureel. Overal zijn ambtenaren klaar om via via een centje bij te verdienen en hun te karig loon aan te vullen. Om dan nog van de corrupte politici te zwijgen, die de oude stammengrenzen niet kunnen overstijgen. In die context zijn de uitspraken van de paus gewoon misdadig door te zwijgen over het onrecht...
Ik moest het even nakijken, maar blijkbaar schreef ik de laatste maanden nog geen letter over de economische situatie waarin wij, Europa, de wereld in verkeren.Het is crisis. De oorzaak ? De steeds weerkerende verleiding om fictief geld te scheppen.Eerst was er de ruilhandel, dan werden goederen vervangen door een standaard die men goud of koper noemde. Daarna werd de goudwaarde vervangen door papier, daarna door plastiekgeld. Nu is de waarde vervangen door een fictieve waarde (efqu) van een goed of een bedrijf dat zou kunnen verkocht worden. Het systeem waarin we leven slaagt er steeds in om een meerwaarde te scheppen, die niet bestaat en nergens aan beantwoordt. Op basis van deze theorie wordt een beperkte groep rijk en een grote groep arm. Wij zijn dus niet goed bezig. De mannen die in Fortis werken weten het reeds maanden: je leeft in grote onzekerheid en je kunt er eigenlijk niks aan doen.Dit was zowat de conclusie van het regeringsoverleg over de crisis vandaag. We kunnen niks doen. Aangezien we de meest geglobaliseerde economie zijn van de wereld en vooral leven van de export kunnen we in ons land weinig doen om de export veilig te stellen. De werkgevers zien het natuurlijk even anders en willen dat we onze loonhandicap t.ov Duitsland ( volgens hen 8%) recht trekken via inleveringen en besparingen. Voor zover ik er iets over weet is dit het probleem niet: Duitsland zet reeds jarenlang alle Europese regelgeving naar zijn hand om een concurrentievoordeel te verwerven. Ik moet zeggen : het lukt hen aardig.Zij hebben zo wat alle voorzitters van de Europese vakbonden en de Europese werkgeversfederaties binnen. So what ? Ons Belgische Opel zal eventueel dank zij de Angela Merkel overleven ? Kijken we nog even bij de Franse buren. Blijkt dat 75% van de winsten in 2006 naar de aandeelhouders werden uitgekeerd,16 % naar de loontrekkenden ging en 9% gebruikt werd voor nieuwe investeringen. De boodschap is duidelijk: aan het "schof trekken" iedere dag en morgen zien we wel. Dat er crisis is heeft dus ondermeer te maken met de graaicultuur en het beleid op korte termijn...
De Internationale vrouwendag op 8 maart werd voorgesteld door Klara Zetkin op het Internationaal vrouwencongres van de 2° Internationale in 1910. Deze Duitse lerares was een zeer linkse madam die zelfs met het wapen in de hand had deelgenomen aan de Commune van Parijs.Zij streed onvermoeid voor de vrouwenrechten. Toen was dat: het verbod op vrouwen en kinderarbeid, het verbod om vrouwen in ongezonde industrieen te werk te stellen en voor meer gelijke kansen voor de vrouwen. De socialisten wilden immers dat de vrouwenarbeid gewoon afgeschaft zou worden. Begrijpelijk, maar voor de vrouwen onaanvaardbaar. Vroeger was de droom van vele arbeiders dat zijn vrouw thuis kon blijven, dan werden ze niet lastig gevallen door andere mannen en werd hij alvast thuis goed verzorgd. De politieke eisen van de vrouwen zoals het algemeen stemrecht waren de volgende eisen van de Internationale vrouwenbeweging. We weten dat vrouwen in ons land zeer lang op het stemrecht moesten wachten,veel te lang omdat de toenmalige socialistische leiders dachten dat alle vrouwen katholiek zouden stemmen. Klara Zetkin was ook een harde anti-militaristische tante. In 1913 schreef zij ( als Duitse in de 1° wereldoorlog) een open brief aan de Britse vrouwen waarin zij opriep tot een gemeenschappelijke strijd waarbij de internationale vrede en het socialisme hun gezamenlijk einddoel zouden zijn. Haar anti-militarisme en de bewondering voor de Russische revolutie dreven haar politiek tot een breuk met de socialistische partij, toen die in het parlement voor de oorlogskredieten stemde.Zij werd de medeoprichtster van de Spartacus groep en de Duitse Communistische partij en vertegenwoordigde die partij onafgebroken in het parlement. In een striemende rede van 1932, zij was toen reeds blind en lichamelijk uitgeput riep zij de parlementsleden op om de arbeidersklasse te mobiliseren tegen de Nazi's. In 1933 stierf zij in de USSR, haar lichaam werd bijgezet in de muur van het Kremlin. De vrouwendag was een echt feest in de toenmalige DDR. Het was een dag waarop de mannen ten dienste moesten staan van de vrouwen, ook op het werk. Bij wijze van boutade: nu is het iedere dag Internationale vrouwendag.....
Ik had het er even moeilijk mee. Maar toch ik wou iets schrijven over Jaap Kruithof naar aanleiding van zijn overlijden. Ik kende hem niet persoonlijk, mijn madam wel. Toen we elkaar voor het eerst spraken aan het Joods kerkhof in Praag was het vrij eigenaardig: wat deed een verdediger van de Palestijnse zaak aan een holocaustmuseum in Praag.Later werd me duidelijk dat het verdedigen van een zaak niet betekent de ogen sluiten voor een andere, historische,werkelijkheid. Maar controverse is dikwijls gewoon een open geest behouden en je niet laten opsluiten. Ik greep in mijn bibliotheek terug naar een boekje van Kruithof:" Links en rechts", kritische opstellen over politiek en cultuur.Een boekje uit 1983, toen crisis en werkloosheid de linkse intellectuelen regelrecht de werkloosheid of in een nepstatuut dreef. Zijn toenmalig boek over " arbeid en lust" waarbij jaap kruithof aantoonde dat arbeid een fundamenteel onderdeel van een menswaardig leven is, kon nooit op veel belangstelling rekenen binnen de progressieve middens. Wat zegt Kruithof nu over rechts en links ?" Rechts is voor tolerantie, soepelheid, ruimdenkenheid. We mogen nooit fanatiek, dogmatisch worden. Via dialoog en bezinning komen we er wel. Links gelooft het niet, omdat rechts niet van goede wil is. De bestaande orde moet verdwijnen." De woorden van Kruithof zijn profetisch. De tegenstelling tussen links en rechts is gebaseerd op de economische werkelijkheid: wie profiteert ? Wie verdient geld ? En Kruithof schrijft: Europa zal moeten inleveren om een rechtvaardige wereld tot stand te brengen. Dit kan volgens hem door het echte socialisme waarbij de anarchistische eis tot reeële stopzetting van de machtsconcentratie in handen van een of meer elites waargemaakt wordt. Daarbij moeten we negativisme en defaitisme bestrijden evenals het mechanisch optimisme. Een smalle weg tussen gevaarlijke klippen.
De Algemene Centrale van het ABVV viert haar 100ste verjaardag met een
prestigieuze tentoonstelling over onze sociale geschiedenis. Niet de
Algemene Centrale alleen komt in beeld, maar de hele ontvoogdingsstrijd
van de werkende bevolking.
De tentoonstelling begint bij de grote industriële revolutie en
blijft stilstaan bij het ontstaan en de groei van de vakbeweging, de
grote sociale conflicten, de belangrijke stappen naar sociale rechten
en sociale zekerheid.
Er worden niet alleen documenten en fotos getoond, er zijn ook
markante geluidsopnamen en filmfragmenten. En oude gerestaureerde
vakbondsvlaggen. En soms kan je mij als gids meemaken.
Tentoonstelling van zaterdag 7 maart 2009
tot zondag 5 april 2009
alle dagen van 10 tot 20u
op donderdagen tot 22u
Ateliers des Tanneurs
Huidevettersstraat 58
1000 Brussel
TOEGANG
3 euro
gratis voor
-18, +60, studenten, werklozen
Gratis
toegangscoupons te
vinden in De Nieuwe Werker en andere
publicaties van het ABVV
Jan Verplaetse is geen gewone filosoof. Hij wil zich afzetten tegen de post-modernisten door zich uitsluitend te baseren op echt ( neurologisch) onderzoek.Toch doceert hij filosofie en was hij te gast op onze filosofie-reeks.Hij onderzoekt of moraal, of morele principes die in ons brein verankerd zitten. Blijkbaar wel, anders zou hij er geen boekje over schrijven. Jan Verplaetse maakt een mooie en nieuwe indeling van de verschillende soorten moraal die een mens (en soms ook een dier) zouden bezitten.Hij heeft vijf vingers aan zijn hand: de hechtingsmoraal, de geweldmoraal, de reinigingsmoraal, de samenwerkingsmoraal en tenslotte de beginselmoraal. Deze soorten moraal komen voor, onafhankelijk van plaats, tijd en cultuur. Jan Verplaetse kan alles plaatsen: als een volleerd onderzoeker laveert hij met voorbeelden en verantwoordingen door alle maatschappelijke fenomenen. In ons brein vindt hij clusters die wijzen op het bestaan van morele principes; Als jurist wil hij die toetsen aan de Internationale en Europese verklaring van de rechten van de mensen. Los van de emoties wil hij die toesten aan algemeen aanvaardde rechtprincipes en wetten. De rest is voor hem bullshit en geen item. Opmerkelijk: psychopaten kennen geen angst en zijn daarom juist gevaarlijk.Zij reageren to the point en zijn daarom weinig voorspelbaar.Jan Verplaetse beweert dat dit ook in de hersenen gedetecteerd kan worden. Jammer genoeg blijkt een hersenscan geen waarborg te zijn om te weten of een misdadiger zal toeslaan of niet. Cynisch is dat er zelfs succesvolle psychopaten bestaan die dik carriere maken in het bedrijfsleven. Ik had het vroeger al gedacht, maar nu wordt dit ziekte- en maatschappijbeeld van egocentristen door wetenschappelijk onderzoek bevestigd. Dat Nederland in deze voorop loopt zal ook geen toeval zijn. Wij eindigden dus aan de rand van de samenleving in de zoektocht naar moraal. Niet verwonderlijk, gezien er nog zo weinig wetenschappelijk onderzoek is naar wat is er slecht, wat is er goed ? Ondertussen lees ik in Vacature dat een hersenscan wel bruikbaar is bij sollicitaties om na te gaan of een sollicitant bekwaam, actief enz... is voor een job in het bedrijf. George Orwells brave new world komt snel dichterbij..
Gisterenavond filosofie met Freddy Mortier. De vraag was of God bestaat, nuttig is misschien wel overbodig, zelf schadelijk zou kunnen zijn.Op de geboortedag van Darwin kwamen we natuurlijk ook terecht bij het Intelligent Design concept waarbij de natuur een ommetje is om het bestaan van God te bewijzen. Freddy waarschuwde vooraf: het is niet omdat hij zijn redeneringen eenvoudig uitlegt, dat zijn bibliotheek thuis niet vol staat met theologie. Hij had het over de godsdiensten die geloven in een God: het jodendom, het christendom en de Islam. Diegenen die niet in een God geloven zijn een ferme minderheid, want meer dan 53% in de wereld is er van overtuigd dat God bestaat. Alle mogelijke godsbewijzen werden netjes in categorien ondergebracht en naar de prullenmand verwezen. Maar wat is de functie van dit godsgeloof ? Ordening in de samenleving ? Normering ? Macht ? Een van de aanwezigen vond godsgeloof een sterkte voor zwakke medemensen, een andere stelde juist dat gelovige jongeren wel sterk uit de hoek komen. Blijkbaar doet geloven in een god veel mensen tot rust komen, biedt het een houvast in een wereld die zij niet begrijpen.Als je dan ziet dat godsdiensten kunnen teruggebracht worden tot kledijvoorschriften of wat je wel en niet mag eten of drinken en hoe je je moet gedragen ( door elkaar: lang haar, geen alcohol, geen seks voor het huwelijk, wel of geen hoofddoek) dan blijkt dit eigenlijk niet zo veel met een godsbeeld of een godsdienst te maken te hebben. Het zijn gewoon voorschriften die gegroeid zijn uit de omgang ( of niet-omgang) met elkaar. Freddy Martens nuanceerde wel de tegenstelling tussen theisten en atheisten en agnoctici: iedere godsdienst kan " getemd" worden. Hij bedoelde daarmee dat iedere godsdienst na vele eeuwen wel van zijn bloederige en scherpe kantje verlost wordt. En daar mee kan hij wel leven, als ze hem tenminste gerust laten en het wijsvingertje achterwege laten... Ik moest op het einde van de filo-avond terugdenken aan de financiele crisis die we nu meemaken en de spreuk die op het one dollarbiljet staat: in God we trust; Maar blijkbaar gelooft de financiele wereld zelfs niet meer in God.
Het FSM is voorbij: meer dan 150.000 deelnemers, vooral jongeren. De eindbalans klinkt positief, de organisatoren zijn uiterst tevreden. Hun stem werd wereldwijd gehoord.De formule wordt niet in vraag gesteld. Voor de toekomst denkt men onder meer aan de organisatie van een regionaal Forum in de USA- met de stille hoop dat Obama de wenk begrijpt- en een nieuw sociaal forum in Afrika, Senegal is officieel kandidaat, Zuid-Afrika informeel kandidaat. Van de Belgische kant zagen zij het ACV met een 20-tal deelnemers op de Belgische avond en hun talrijke tussenkomsten op het syndicaal forum van het Internationaal Vakverbond. Ook het commite tegen de armoede van Francois Houtart was zeer actief aanwezig. Van politieke kant de Brusselse groene Isabelle Durant, die trouwens op een zandbank liep met een bootje en door de brandweer moest ontzet worden. Het ABVV dan. De ABVV afdeling van luik was met een jonge en dynamische delegatie present. Zij schrijven ook een blog over hun ervaringen: http://lidge-a-belem/blogspot.com> Op een plezante manier schrijven zij hun indrukken neer over het sociaal forum met veel foto's en zelfs video. Het geeft de groep de gelegenheid hun individuele indrukken te bespreken en gemeenschappelijk te maken. Hun strijdkreet weerklink meermaals: solidarite avec les chouchous, mijn taalkennis is te beperkt om er iets zinvol van te maken, maar dat zal wellicht totaal naast de kwestie zijn. Ik kwam zelf in Le Soir op zondag, waar ik als leider van de AC werd opgevoerd.Ik vertelde veel meer aan de journalist maar hij schreef dat de doelstellingen en de aangewende middelen in dit WSF wel veel door elkaar gehaald werden. Ondertussen loopt het hotel snel leeg> Het WSF verdwijnt van de voorpagina's van de kranten en de TV .Deze morgen verkocht een mevrouw gevonden T-shirts aan de hoteluitgang, de mevrouw die bonbons verkocht trok deze avond met een volle mand huiswaarts. In de straten is de politie verdwenen de bedelaars en de daklozen komen terug hun vertrouwde plaats innemen. De echte problemen van Brazilie zijn er terug: de armoede en de werkloosheid,de onderontwikkeling en het geweld, de vuilbakken staan opnieuw overal op de stoep...
Deze morgen een ontmoeting met de CUT, de Braziliaanse broedervakbond.het speciale aan het Braziliaanse vakbondssysteem is dat er slechts een vakbond erkend wordt in de regios die mag onderhandelen in de bedrijven. En er zijn zoals in Belgie natuurlijk drie vakbonden. Stel je voor bij ons zou het ABVV in West-Vlaanderen nergens een poot aan de grond krijgen: alles zou ACV zijn. Het is dus zeer eenvoudig om vrije zones af te bakenen en te bepalen dat er daar geen vakbond in het bedrijf komt. In de bedrijven bestaat zoiets als een ondernemingsraad die ook de conflicten tussen werkgever en arbeiders moet oplossen, maar dat werkt gewoon niet goed zo dat de meeste zaken gewoon voor de arbeidsrechtbank komen. De huidige sociale wetgeving dateert van de jaren dertig en zou dringend moeten aangepast worden. De officiele arbeidsduur bedraagt nog steeds 44 uur per week. Het minimumloon is 465 reales per maand (delen door drie = dus geen 200 euro) en wordt nu op 1 mei geindexeerd,in de loop der jaren wordt dit geleidelijk 1 januari. Het gaat er hier niet zacht aan toe bij een arbeidsconflict. De leraren staakten ongeveer 40 dagen en ontvingen slechts een loonsverhoging van 40 reales. Betogingen werden door speciale politieploegen - choque policia-hardhandig uiteengeslagen in een wolk van traangas. Er is geen stakingskas, er worden collectes gehouden om de grootste problemen van de stakers te kunnen oplossen. De leraren werken in zeer slechte omstandigheden: meerdere scholen om over een volledig uurrooster te beschikken. een belachelijk laag loon van 1000 reales voor een 40-urenweek met een universitair diploma, bouwvallige leslokalen.Zij krijgen wel een toelage om eens naar de cinema te kunnen gaan. Nochtans is het analfabetisme een blijvend probleem, maar de methodes ontwikkeld door Paolo Freire blijven uit het officieel onderwijs gebannen. De Cut heeft 380 aangesloten bonden en 7 miljoen leden, het lidgeld wordt gewoon van het loon afgehouden door de werkgever. Er zijn veel vrouwen lid omdat er een toelage is voor het moederschapsverlof waarbij je een attest nodig hebt dat je werkt en bij een vakbond aangesloten bent. Na het gesprek vertrek ik opnieuw naar het wereld sociaal forum. Het is slotzitting. Het regent enorm en de vele tentjes doen denken aan de moddertaferelen uit Woodstock.Ik wissel een ABVV-vlag uit met een CUT secretaris van de electriciteitssector. De man is zo gelukkig over ons gesprek dat hij op de slotzitting met de ABVV-vlag staat te zwaaien. Wij zijn dan toch een beetje zichtbaar op de afsluiting van het Wereld Sociaal Forum....
Een sociaal forum is een gelegenheid om te netwerken. Het zal er vandaag duidelijk in zitten. Eerst de onderzoekers van het Observatoria Social. Een organisatie die opgericht werd door de vakbond,maar nu onafhankelijk is. Er werken een 20-tal mensen,waarvan 16 onderzoekers. Zij onderzoeken of de multinationale bedrijven ook doen wat ze zeggen te doen. Zij onderzoeken of de akkoorden van de Internationale Arbeidsorganisatie door de bedrijven wel gerespecteerd worden. Wat moeten we ons daarbij voorstellen ? Of er bijvoorbeeld geen kinderarbeid is in hun productieketting, of de veiligheid en gezondheid wel ok is in het bedrijf, en of het sociaal overleg wel een kans krijgt. Zij maken een akkoord met de vakbonden die in het bedrijf actief zijn en het management over wat ze nu gaan onderzoeken. Dit gebeurt tot in het kleinste detail zoals de vragenlijst of de interviews. De tijd is om, ik moet snel naar de volgende afspraak. In de taxi vertelt een Braziliaanse medereiziger over zijn werk. Hij werkt voor een organisatie die de inspraak op alle nivo's wil bevorderen door opleiding aan vertegenwoordigers in de raden. De raden zijn inspraakorganen voor de burgers, die advies kunnen geven aan de gemeenteraden, de provincieraden en zelfs aan het parlement. Die inspraakburgers worden voor de helft verkozen, voor de andere helft aangeduid door de politieke partijen. Maar de inspraak functioneert slecht: omdat sommige inspraakburgers verschillende raden cumuleren, hun dossiers niet goed voorbereiden,soms nauwelijks weten wat hun functie is. De raden zijn ook de vijver waaruit de politieke partijen nieuwe mandatarissen voor de verkiezingen recruteren. Molli staat me reeds op te wachten aan de vakbondstent in het Sociaal Forum.Zij is van Zuid-Afrika, sociologe, secretaris van de Num voorzitter en enthousiast. We hebben het over de vele veranderingen in de vakbondsstructuur en de weerslag daarvan voor het HIV-Aidsproject. De vrouwen kunnen het project een nieuwe dynamiek geven. Molli knikt enthousiast, maar ze blijft met de voeten op de grond en zal ons gesprek netjes neerpennen in het verslag dat zij zal maken voor haar vakbond over het wereld sociaal forum. Op basis van de reacties van de struktuur zullen we dan verder werken en de draad opnieuw opnemen.Molli gaat dan naar een ander seminarie waar zij zal spreken over de genderproblematiek. Al de partners van de projecten hebben een programma van tussenkomsten die vooraf gepland zijn. In de vakbondstent luister ik naar een Colombiaanse jonge kerel die krachtig de politiek van de regering Uribe veroordeelt. Hector, de nieuwe verantwoordelijke van de Uso-opleiding, legt me uit dat er een ganse groep jongeren uit de armste wijken van Bogotha op het Forum aanwezig is. We babbelen wat verder over het Uso-project tot een Franse AFP-journalist vraagt om ons te interviewen over het Sociaal Forum. Hector giet de hele energie en wereldpolitiek over hem uit vanaf de privatisering van petroleumbedrijven tot de problematiek van de biodiesel en de alternatieven die bestaan voor de monocultuur van de palmas.Al hoewel dit helemaal geen antwoord is op zijn vraag noteert de journalist vol vuur Hectors les. Nog een discussie over de problemen van de domesticas( verrassend de vele veiligheidsproblemen omdat de domesticas de vele electrische nieuwe huishoudtoestellen en de gebruisaanwijzingen niet kennen) en mijn dag zit erop...
In de kranten pagina's vol over het Sociaal Forum. Groot nieuws: Lula belooft de crisis te lijf te gaan door 1 miljoen huizen te bouwen en dit te financieren met de winsten van Petrobras, de Braziliaanse oliemaatschappij.Op het sociaal Forum wordt wel gediscussieerd over de economische crisis, ook het ABVV doet wel hier en daar zijn zeg en komt actief tussen in de honderden seminaries. Maar naast netwerken moet er ook tijd zijn om een en ander te bezoeken. S'morgens gaan we in een biologisch park wandelen waar niet minder dan 1600 verschillende planten staan en een kleine zoo ons doet denken aan het ABVV met grote krokodillen, veel vrije vogels en een eenzame luiaard. In de namiddag poogt het ABVV een creatieve noot te brengen op het Sociaal forum en de aandacht te trekken voor het thema decent work. Een Chinese vrijwilliger uit Luik moet met zijn voeten in een groot aquarium staan en aan een electriciteitskast werken. De boodschap is dat we dergelijke onveilige en gevaarlijk arbeidsomstandigheden door syndicaal werk moeten voorkomen. Ik heb het er wel wat moeilijk mee, maar de voorbijgangers vinden het leuk en meteen is een verkeerschaos op de smalle universiteitspaden een feit. Het moest allemaal niet te lang duren , zeker toen een groep betogende en zingende Brazilianen de straat voor zich opeiste. Ik wordt alweer geinterviewd door de Braziliaanse TV. Wat ik hier doe, wie ik allemaal ontmoet en hoe de linkerzijde de crisis in Europa denkt aan te pakken. De laatste vraag is niet gemakkelijk, want de linkerzijde in Europa is politiek bijna van ons continent verdwenen. Ik geef de visbak aan Greenpace, zij kunnen er wellicht nog echt iets mee doen. Daarna staat nog een bezoek aan een technische school op het programma om de problemen van de vissers-arbeiders beter te leren kennen.Blijkt een beetje een misverstand: de professor begon zijn uiteenzetting over de verschillende soorten vissen uit de Amazone. Niet alleen zijn er ongelooflijk veel vissen, maar wij wilden wel over iets anders discussieren en bijleren. De man begreep ons en legde een beetje uit hoe de traditionele gemeenschappen op een ecologisch verantwoorde manier probeerden te vissen.Op de vraag of er veel vervuiling was zei hij dat er zo veel water was dat dit echt geen probleem vormde. Misschien een beetje kort door de bocht. gelukkig nam toen een uitvinder-visser het woord. Hij had met plastiek flessen een fuik om garnalen te vangen uitgevonden. De traditionele fuiken waren uit palmbomen gemaakt en vernietigden grote stukken oerwoud. Twee maal winst: zo veel palmbomen gered en een zinvolle bestemming voor de alomvervuilende plastiekflessen....
