Opa en oma worden natuurlijk een jaartje ouder. Het te grote huis en de prachtige tuin werden meer en meer last, minder en minder lust. Ze moesten op zoek naar een kleinere woongelegenheid,en ze moesten hun mooie huis verkopen. Met pijn en spijt in het hart.Tja Brel zong het reeds: sterven is niet moeilijk, maar ouder worden... Wij poogden hen in het kader alles zelf te laten beslissen,mits wat goede raad. Dit vertraagt en verhindert efficiente besluitvorming, maar het loont de moeite. Ze kunnen er alleen gelukkig mee zijn. Zo begeleidde ik opa enkele dagen in de keuze van zijn vele werkmateriaal. opa bezit niet minder dan tien hamers, hij zou er drie meenemen. Een maand later had hij alles opnieuw bijeen gesmeten. Hij kon het achteraf toch nog allemaal weg doen. Uitstel,in de hoop dat het afstel wordt.En zo kan het verhaal telkens opnieuw verteld worden over ieder voorwerp dat zich in het ruime huis tot op zolder opgestapeld had. De week voor de verhuis hadden de kleinkinderen een afscheidsfeest van het oude huis georganiseerd. Ieder kleinkind had wel een of ander gerecht gemaakt. Het werd een heerlijke dag, besloten met een kwis waar we ons te pletter amuzeerden met de anekdotes die aan het huis verbonden waren. De verhuis zelf verliep geolied en eindigde in een chaos in het nieuwe appartement, waar de nieuwe bewoners een maand later nog niet helemaal uit zijn. Opa poogt het afscheid uit te stellen, de herinnering te koesteren. Hun nieuwe leven zou er eentje met meer confort en minder muizenissen moeten worden. Maar een oude boom verplanten blijft een moeilijke en delicate zaak. Het zal mij niet overkomen..
Vandaag een workshop gevolgd in het kader van de week van de amateurkunstenaars met Herman Brusselmans. Hij schreef reeds 23 boeken, een wekelijkse columm in Humo, Woef en het Laatste Nieuws. Hij zou dus wel een paar raadgevingen kunnen geven over hoe je het best aanpakt dat schrijven. Misschien zou hij zelfs reageren op het ontwerptekstje dat iedereen instuurde voor de workshop. Helaas dat viel tegen, misschien omdat zijn eerste reactie taal en dt-fouten betrof van een jongeman die publiekelijk vertelde dat hij vorig jaar zijn tweede mislukte zelfmoordpoging achter de rug had. Brusselmans die zelf medicatie nodig heeft om zijn angsten te bedwingen werd er meteen stil van.De rest van het verhaal reageerde hij dan enkel nog algemeen op de teksten en vol lovende en aanmoedigende woorden. Maar wat heeft een schrijver dan nodig voor een goed boek ? Poepsimpel: een titel, een schema en de eerste zin. Brusselmans zelf gebruikt zijn eigen belevenissen niet om de pagina's te vullen: daar gebruikt hij zijn fantasie voor. Hij gaf trouwens toe dat er in zijn eigen leven niet zo veel gebeurde.Trouwens als je een maal sex hebt gehad moet dat als inspiratie volstaan om vijftig boeken te schrijven. Als je boeken schrijft moet je die uitgeven. En dat kan vooral via een uitgever. Maar dat brengt niet veel op: een boek van Brusselmans brengt hem 2 euro bruto per verkocht exemplaar op. Brusselmans verkoopt er ongeveer 18.000. Dus geen echte vetpot, je word er in ieder geval niet rijk van. Piet Huysentruit en Goedele Liekens wel,maar de vraag is natuurlijk of dat boeken zijn die goed geschreven zijn. Volgens Brusselmans niet.Uitgevers lezen geen boeken,maar kijken of iets verkoopt. De logica van het boekenbedrijf. Een blog ontsnapt een beetje aan die economische wetmatigheid, maar een boek schrijven blijft toch de droom.
Benno Barnard, de Nederlandse-Antwerpse dichter deed veel stof opwaaien met zijn aangekondigd speech over "leve god,weg met allah", vooral toen hij erin slaagde met filmpje en al de media te halen,de Antwerpse burgemeester een kortgeding kon doen aanspannen met als resultaat een dwangsom tegen eenieder die ooit nog een toespraak van Barnard zou komen verstoren. Een geslaagde stunt ? Een paar bedenkingen mogen wel. Eerst de organisatoren. Blijkbaar het Centrum voor Morele dienstverlening uit Antwerpen. Wat hun bedoeling ook moge geweest zijn: zij hebben de vrijzinnigen niet positief in beeld gebracht, maar de klemtoon gelegd op de vrijheid, niet op de verdraagzaamheid.Zij zijn door een paar slimme liberales in het ootje genomen. Hun agenda bestaat immers uit een volgehouden campagne tegen de Islam, in de hoop daar ooit electoraal garen uit te spinnen en de Dedeckers de wind uit de zeilen te nemen. Dan de spreker Benno Barnard. Is een rechtse rakker die een zich een kritisch imago aan meet.Enig gegoogel levert een rabiate pro-Israelist zonder enige nuance op. Zijn discours ligt dan ook in het verlengde van de haat die hij reeds jarenlang verspreidt tegen de Palestijnen. Hij verengt het Palestijnse probleem tot Hamas en Islam. Dat hij zich de bewuste avond liet omringen door "lijfwachten" met een Vlaams Belang signatuur doet mij niet alleen mijn wenkbrauwen fronsen,maar gewoonweg walgen. De tegenbetogers. Blijkbaar een aantal jongeren vergezeld van een Iman die ook publiciteit zocht.Zij wilden vooral Benno Barnard het spreken beletten en de avond niet laten door gaan.Waarop de organisatoren prompt vroegen om de zaal te ontruimen. De ganse Islamitische gemeenschap haastte zich om afstand te nemen van deze groupuscule. Maar meteen werden zij ook bekend en wereldberoemd in hun moskee.Er zitten toch kwalijke kantjes aan een godsdienst die talloze maagden en het perfecte geluk koppelt aan pseudo- heldendaden. De toeschouwers. In de aula van de universiteit konden we niet spreken van een "talrijk opgekomen publiek". Ik telde op de video hooguit 15 aanwezigen.Het feit van uitgebreid de media te halen vergroot natuurlijk dit publiek. Maar het leidt tot weinig diepgang en kritische analyse, eerder tot platte vooroordelen. En dat kan toch de bedoeling niet zijn van vrijdenkers.....
Tijdens onderhandelingen belandt men snel in een opbod van voorwaarden die een kluwen van "als, als "indien, indien" tot een onontwarbaar geheel samen breien. Dit heeft natuurlijk met veel verschillende oorzaken te maken. Zo is iedereen aan de onderhandelingstafel bang gezichtverlies te lijden bui de verre buitenwereld eenmaal men de onderhandelingstafel verlaten heeft.Maar ook die achterban buiten de deur doet aan opbod, om opnieuw de bekomen toegevingen in vraag te kunnen stellen en de agenda te verschuiven. Een ideologisch praatje helpt natuurlijk om de echte bedoeling fijntjes te maskeren. Het is niet moeilijk om zo iedereen in zijn bunker te krijgen en er voor te zorgen dat een oplossing bijna onmogelijk geworden is. Iedereen kampeert dan op zijn groot gelijk. Denk aan het probleem van Brussel- Halle-Vilvoorde waar na jarenlange onderhandelingen de bekomen posities zo ingenomen zijn, dat niemand nog veel kan praten zonder de hete adem van verrader in de nek te voelen. Maar dit is slechts een voorbeeld van hoe een symbooldossier kan verrotten. We belandden dan bij immobilisme, het behouden van de eigen posities. Het recente jeugdonderzoek gaf als resultaat dat de jongeren een vrij klassiek verlanglijstje hebben: een job, een huis, een lief en een carriere. Woodstock, mei 68,de betogingen tegen onderwijshervormingen en besparingen, de vredesbetogingen, deze gebeurtenissen hebben mijn leven richting gegeven. Het is de basis van mijn engagement geweest, de basis van mijn motivatie om met ups en downs mij in te zetten voor maatschappijverandering. Soms naief, soms met bewuste kennis van de af te leggen weg. Ik was niet alleen verre van. Een ganse generatie liep storm. De vraag rijst: wat zal de volgende generaties doen bewegen ? Of blijven ze in welvaartszetel zitten ?
Ik moest al eens diep nadenken over de titel. Ik aarzelde wordt het symbool, hoofddoek,godsdienst of debat ? Ik kies er twee samen te voegen die vandaag eigenlijk niet zo goed passen: want rondom de of het hoofddoek kun je moeilijk debatteren. Want je kan nu al naar de rechtbank om te laten onderzoeken of een hoofddoekenverbod wel wettelijk is in het gemeenschapsonderwijs. Ajan Hirsi zei gisteren dat de school geen plaats voor godsdienst maar voor onderwijs is. In theorie heeft ze natuurlijk gelijk, in de praktijk verwacht de samenleving, maar ook de ouders dat de school niet allen onderwijst maar tegelijk ook opvoedt. Of laten we het moderner zeggen begeleidt. Trouwens in het gemeenschapsonderwijs kun je christelijke godsdienst, Islam of moraal volgen. Het zit wel in het lessenpakket. Maar hoe zit het nu met symbolen of uitingen van overtuigingen ? Waar ligt de grens binnen hetgeen wij de publieke ruimte noemen ? Het is binnenkort weer Pasen: de kruisen staan weer overal langs onze wegen om ons eraan te herinneren dat wij slechts stof en as zijn en tot stof en as gaan wederkeren. Of dat er ergens iemand zijn leven geofferd heeft voor ons en dat we onze zonden moeten gaan zeggen ergens in een kerk. Die kruisen hangen ook in het gemeentehuis en de raadszaal van de stad. Er zijn dus symbolen te over die ons aan het dogma van een of andere godsdienst herinneren. Waarvoor is die hoofddoek dan symbool ? Wel je zou er van omver vallen. Die hoofddoek is symbool voor het feit dat de mannen blijkbaar hun sexuele driften niet kunnen beteugelen en geneigd zijn iedere vrouw zonder hoofddoek te bespringen. Over die gegevens valt niet te praten, voor een groot deel zijn dit gegevens. Dus waarom zou je dan geen hoofddoek aan doen, het beschermt je in ieder geval voor mannen die het niet dragen van een hoofddoek als een uitnodiging interpreteren van gewenste sexuele intimiteiten. Ik had het symbool hoofddoek dragen niet zo begrepen. Zoals ik het symbool kruis ook niet begrijp. Voor mensen die geloven moet de wereld er erg boosaardig en bedreigend uit zien, zij zoeken symbolen om zich te beschermen. Misschien moeten we hen vooral tegen zichzelf beschermen,want het moment dat zij hun waarden en normen aan anderen willen opdringen bedreigen ze wel onze en mijn vrijheid...
Heel wat mensen kijken verschrikt op als ze het woord filosofie horen. Ze denken meteen aan dikke boeken, moeilijke redeneringen, een onbegrijpbare woordenschat. Toch is het allemaal iets eenvoudiger. Je moet eigenlijk vooral je " gezond" verstand gebruiken om de belangrijkste filosofische vragen op te lossen. Die vragen zijn voor de hand liggend: wie ben ik ? waar kom ik vandaan? hoe moet ik leven om een goed mens te zijn ?... In de eerste plaats moet je kritisch durven nadenken en je een oordeel vormen op basis van argumenten. Om zo veel mogelijk argumenten te kennen moet je argumenten zoeken en veel lezen. De kennis die je op die manier verwerkt moet je toetsen. Dat kan ondermeer door te discussieren, te analyseren en mindmapping.Het resultaat van de oefening is het steeds opnieuw in vraag stellen van het bekomen, tijdelijke resultaat. Dit resultaat moet je omzetten in doen, in practische gevolgen voor je eigen leven. Dit is practische filosofie en vrij onderzoek. Zo moeilijk is het allemaal niet. Dus laat je niet afschrikken en durf te denken en geniet van het leven !
Vandaag is het soccerday. Iedere vrijdag wordt gevraagd aan de bevolking zich in het voetbaltruitje van Bafana, de Zuid-Afrikaanse voetbalploeg, te kleden. En we zijn nog meer dan drie maanden van het eigenlijke gebeuren. Het is duidelijk : dit wordt een mega-gebeurtenis waar iedereen stilaan gek van aan het worden is. Scholen worden gesloten, universiteiten passen hun examenprogramma's aan, bedrijven zullen noodgedwongen op een lager pitje draaien. Iemand zei me vandaag; de 90 minuten voetbal zijn een volstrekt irrationeel gebeuren. Het is opium voor het volk. Je kunt er niet over praten, het heeft geen zin. Iedereen wordt gewoon gek de komende maanden. Het doet me hard denken aan de technieken van de reclame om om het even wat te verkopen: je spiegelt de bevolking een mooi beeld voor en ze vergeten de armoede waar ze in leven. Armoede is reel in Zuid-Afrika en de ongelijkheid en onrechtvaardigheid is zeer groot. Een familie, met gewoonlijk zeer veel kinderen, moet het rooien met 2000 euro per jaar. Wordt er dan niemand beter dan dit Wereldkampioenschap voetbal ? Er zijn toch enorme overheidsbedragen uitgegeven om de voetbalstadia en de ganse wegeninfrastructuur in orde te krijgen. Er wordt over 17 miljoen euro gesproken. Het zou een van de redenen zijn waarom de wereldwijde crisis in Zuid-Afrika milder is. Achteraf zou de begrotingskater en de crisis wel eens dubbel zo hard kunnen toeslaan. Door de staking in juni 2009 hebben de bouwarbeiders alvast 12 procent loonopslag gekregen en de arbeiders die 18 maand in een bouwbedrijf werken krijgen een contract van onbepaalde duur. De vakbond sleepte ook een overeenkomst voor opleiding uit de staking om de kans op werk na de bouw van de stadia te minimaliseren. Ze krijgen na hun opleiding een premie van 25 rand of ongeveer 2 euro...niet dat het veel is. Meer nog alle bouwvakkers die aan de stadia werkten krijgen voor het wereldkampioenschap krijgen een gratis toegangstikket. Huilen met de pet op als je weet hoeveel bonzen een gratis tikket zullen krijgen terwijl zij het gemakkelijk kunnen betalen.
In Johannesburg-airport is er reeds een speciale uitgang voorzien voor de komende bezoekers van het wereldkampioenschap voetbal. Zij krijgen een vip-behandeling. Alles wordt voetbal; een hoge toren die boven Johannesburg uitsteekt, is een met grote voetbal aangekleed en versierd. Deze voetbal klimt iedere dag een stukje hoger en zal op de opening helemaal boven de toren zijn. In de krant staan lange artikelen dat de wonderen de wereld nog niet uit zijn en dat het Zuid-Afrikaanse team op zijn minst de kwartfinales moet halen. Spijtig genoeg zijn er op sociaal vlak minder mirakels mogelijk. Op zondag zie je grote groepen uit de townships en de hostels naar de kerkdienst trekken. Of groepen mannen die de was doen. De migrantenproblematiek is nog reeel. Mannen werken nog steeds maanden ver van huis en zijn in grote woonkazernes gelogeerd. Bongi, de vrouw die in de Thulanilodge werkt, ziet nog steeds haar kinderen 1 week per jaar tussen Kerstmis en Nieuwjaar. Zij verdient amper 400 euro per maand, genoeg om te overleven. Afrikaners zijn nog steeds niet volledige uit de eeuwenlange slavernij ontsnapt. Of ze nu in Joburg of New York wonen, zij leven nog steeds in onaanvaardbare sloppenwijken. In het vakbondsseminarie dat we volgen kregen we vandaag een golf powerpoints en uiteenzettingen over ons heen. De vakbond organiseert de bouwsector. Duidelijk: enkel in de afdeling van de openbare werken slagen ze erin te onderhandelen en akkoorden af te dwingen. In andere sectoren werken vooral ongeschoolde en ongeorganiseerde bouwarbeiders. Slechts 10% van de bouwvakkers is bij een vakbond aangesloten. Er werken drie categorieen in de bouw: de vaste werknemers van het bedrijf, de tijdelijke werknemers en die arbeiders die ze ophalen om de werf te kuisen en het tekort aan personeel voor één dag op te lossen. Meestal als dagloner of zelfs betaald per opdracht. S' morgens staan die arbeiders langs de weg, hebben ze geluk dan stopt er een camionette en verdienen ze iets. De best betaalde lonen zijn dus in de openbare werken: we hebben het dan over maximaal 200 euro voor een 47-urenweek per maand. De staking van de maand juli leverde hen een loonsverhoging van 12 procent op, alle andere eisen zijn naar werkgroepen verwezen en zijn in de frigo gestopt tot na het Wereldkampioenschap voetbal. Hoog tijd om de vakbondstruktuur te versterken en de delegees op te leiden...
Filosoferen over armoede is confronterend: je stelt jezelf,de maatschappij maar ook de wereldorde in vraag.Maar hoe omschrijven we armoede , Wanneer je onvoldoende middelen hebt om in je levensonderhoud te voorzien. Een vage en moeilijke definitie. Want wat zijn voldoende middelen en welk niveau van levensstandaard vinden we leefbaar ? Gezien we in een economie leven waar alles geld kost, hebben we geld nodig om te kunnen over-leven. Dus een inkomen. Deze definitie van armoede geeft meteen de oplossing aan: zorg voor een vervangingsinkomen bij werkloosheid, ziekte, arbeidsongeval of een andere tegenslag en je beschikt over een verdedigingsmuur tegen de armoede in je samenleving. We kunnen daar een getal op plakken zoals de 1 of 2 dollargrens per dag.Of 60% van het mediale inkomen in een land.En het gaat,onafgezien van de definitie, niet goed in onze wereld: de armoede neemt toe. Meer en meer mensen worden afhankelijk van liefdadigheid,want de sociale bescherming wordt vervangen door armoedebestrijding. De basis van het OCMW-beleid in ons land werd gelegd door Keizer Karel:om de macht van de gilden te breken, die een bescherming van de wieg tot het graf verzekerden, werd een zeer klein bedrag aan de armen gegeven. Zoals de wereldbank vandaag voorwaarden oplegt aan de arme landen om een lening te verkrijgen. Zoals Europa 17 miljoen Euro voorziet voor het Europees jaar tegen de armoede, terwijl er 100 miljoen noodzakelijk is. Europa betaalt vooral campagnes en conferenties,de armen blijven in de kou. Efficiente armoedebestrijding verhoogt de uitkeringen, bestrijdt de ongelijkheid en zorgt voor ontwikkeling en economische groei. Een kleine taks van 0,1% brengt 700 miljard dollar op,meteen een stevige basis voor een echte armoedebestrijding. Leuk als uitsmijter: de terroristen die aanslagen plegen zijn geen arme drommels, maar hoog opgeleidde en goed getrainde burgers. Armen hebben geen tijd voor dergelijke acties, zij proberen te overleven....
Finissage van moderne kunst in het oude kunstmuseum aan de Broeltorens te Kortrijk.Geen overdaad,wel kwaliteit. Uitgangspunt: de uitdaging om de toeschouwers zo dicht mogelijk bij een kunstwerk te betrekken. De opdracht om de afstand tussen kunstnaar en toeschouwer zo klein mogelijk te maken. Als voorbeeld de panoramische uitbeelding van de veldslag van Napoleon in Waterloo. Daar zit je als toeschouwer bijna midden in de veldslag, ben je echt deel van het "kunst"werk. Fantastic illusions tast de mogelijkheden af om met de nieuwe technologieen de toeschouwer deel te laten uitmaken van het kunstwerk. Niet nieuw, het magische vierkant van Malevich was reeds een poging om letterlijk in ieders hoofd door te dringen. In dit voetspoor was het kader van Teddy Lo uit Hongkong een leuke variant.Door snel met je ogen heen en weer te bewegingen zal je beelden,anders niks. Kritiek op de vervreemding via Internet én de vervorming via beeldschermen waren een ander onderdeel.Want het middel om nieuwe kunst te maken moest en zou ook bekritiseerd worden. Hoofdlijn van de kritiek is de vervreemding van de Internetter en zij afzondering van de maatschappij, zijn afstand van de samenleving. Opgemerkt de West-Vlaamse belofte Nick Ervinck. Nieuwe materialen en nieuwe technieken brengen een nieuwe ervaring.Hij gebruit een 3D-plotter om een nieuw plastiek kunstwerk te maken,waar je met een video doorheen kunt zweven. De ondertitel van de tentoonstelling " die sehnsucht in Bild zu sein" was een tweede uitdaging die niet zo vervuld werd. Ofwel is de techniek niet goed genoeg, ofwel zijn we zo veel in beeld dat de aha-erlebnis uitblijft. Zo was de installatie met " second-life" achterhaald, het werkt zelfs niet meer, de belangstelling en de hype is volledig verdwenen. Het leert ons meteen veel internet-gedoe te relativeren, waarmee ook deze blog. Tijd voor een onsterfelijk boek..
In het kader van de week "Gluren in culturen" organiseerde het cultureel centrum en de internationale samenwerkingsdienst een debat en ontmoetingsavond in de Moskee te Desselgem-Waregem. Amper een jaar na de betoging van het Vlaams belang werd een ontmoeting, geen confrontatie georganiseerd. Het woord "gluren" was wellicht in de context niet zo gepast, maar het was een overkoepelend innitiatief waar de stad Waregem op inpikte.Een puik initiatief, een zaal die te klein was en veel belangstelling. Een panel met vrouwelijke nieuwe Belgen, de secretaris van de moskee, de voorzitter van de Cultuurraad en de schepen van Jeugd en ontwikkelingssamenwerking moesten reageren op een drie-tal stellingen. De stellingen -zoals" De verschillen tussen mensen worden niet als troef gezien, maar leiden eerder tot argwaan of afkeuring " " jongeren weigeren ,ondanks de geboden kanse, om deel te nemen aan het maatschappelijk leven of " Het is moeilijk voor andere nationaliteiten om zich echt te integreren in Waregem" konden gelukkig vermijden dat we in een eng hoofddoekendebat belandden. De oproep tot samenwerking, overleg en contact was de hoofdlijn van de avond, dikwijls ingekleurd met een beetje zelfbeklag of het zoeken naar de identiteit van die nieuwe Belgen. Maar bovenal viel het gebrek aan cijfers of echte analyses op: zo werden goede of slechte schoolresultaten toegeschreven aan het feit dat de opleiding gemengd is en ontbrak ieder historisch perspectief. Ook de sociologische benadering van een plattelandsgemeente die met migratie moet omgaan kwam niet aan bod. Misschien voer voor een volgende debat-avond...
De ondernemers van ons landje lanceren een groot mediaoffensief en eisen 'respect'. Zij zijn het beu de zondebokken van ons land te zijn en roepen de media en de publieke opinie ter hulp om een einde te maken aan wat zij de schandalige campagne noemen waarbij zij de zwarte piet toegeschoven krijgen voor de golf van afdankingen de voorbije maand. Ja halo, dit is toch wel even de zaken op zijn kop zetten. Nadat we de banken met staatssteun er bovenop moesten helpen willen zij de toegestane lastenverlagingen behouden, ook al danken zij met mondjesmaat of via collectieve ontslagen de arbeiders af. Maar aan hun riante bonussen of hun aandeel in de bedrijfswinsten mag niet geraakt worden. Het is zelfs voor onze liberale economist Paul Degrauwe wat te gortig geworden: hij vraagt dat we hem helpen om het kapitalisme te redden los van de kapitalisten.Hij vindt dat het systeem van de vrije markt door de huidige bedrijfsleiders misbruikt wordt en dat de concurrentie in een niets ontziende monopolisering en schaalvergroting leidt tot excessen. De inzet van Davos wordt zelfs een strijd tegen Obama, die gewoon het staatsgeld van de banken terug wil, omdat de banken niet willen stoppen met het uitkeren van riante bonussen aan hun bedrijfsleiders. Ondernemers willen maar ondernemen als ze op een flinke staatssteun kunnen rekenen. En ondertussen wordt de sociale welvaartstaat afgebouwd en moeten de werknemers meer en meer zelf opdraaien voor hun verworven rechten. Betaal een minimumpensioen en laat de werknemers zelf via een tweede peiler hun bijkomend pensioen financieren....
De westerse landen hebben steeds hun welvaart gebouwd op de uitbuiting van de "ontwikkelingslanden". De grondstoffen en de goedkope arbeidskrachten zorgden voor groei en winst.Uitbuiting ging ook hand in hand met "beschaving" door de inrichting van onderwijs,gezondheidszorg en bekering.Eind de jaren zestig kwamen door de bevrijdings- en nationalistische strijd een eind aan de traditionele bezetting van heel wat ontwikkelingslanden. Ontwikkelingssamenwerking zorgde voor nieuwe vaten voor oude wijn: de talrijke ambtenaren kregen een nieuw statuut maar bleven het onderwijs en de gezondheidszorg verder organiseren. Meteen hielden de oud-kolonisatoren een voet aan de grond. Ontwikkelingssamenwerking werd de jackpot van de buitenlandse handel. In Jeruzalem werden we ontvangen door de Belgische consul, mét de attaché voor ontwikkelingssamenwerking.Het vastklikken van de ontwikkelingssamenwerking aan het consulaat is niet alleen een neoliberaal, maar ook een neokoloniale zet. Van iedere Euro die er naar ontwikkelingssamenwerking gaat komt er vijf tot tien euro naar ons land terug. Door investeringen, door leveringen en grote werken. Het humanitaire laagje van de officiele ontwikkelingssamenwerking is schone schijn, de economische realiteit de harde werkelijkheid. Een vraag: kan het anders ? Is de ontwikkelingssamenwerking die door de NGO's, door de vakbonden , door de universiteiten opgezet wordt anders en beter ? Het antwoord is moeilijk en niet in zwart/wit-termen te omschrijven. Het is meteen makkelijker te zeggen wat er niet kan: neo-kolonialisme.Het doel moet solidariteit zijn. Dan komen begrippen en houdingen als: gericht op verandering, gebaseerd op gelijkwaardigheid, participatie en samenwerking op de proppen. In theorie staat dit allemaal wel ergens in de opdracht van veel NGO's, in de praktijk moet je op het terrein soms veel vragen stellen...
De eindejaarsroes grijpt me niet alleen naar het hart,ook naar de keel. Ben ik nu zo cynisch geworden dat ik niet meer kan meedoen met het algemeen gevoel van geluk voor iedereen, met het algemeen welbevinden van een bijna witte kerst en positieve gevoelens bij een nieuw jaar ? Ik mailde een wederkaart met een foto van een pretcaroussel uit Nablus op een vuilnisbelt naar de vrienden die mij hun kerst of eindejaarswensen stuurden. Misplaatst vond zowel senior als mijn madam, sommige vrienden waren eveneens niet happy. Wilde ik mij profileren als paus van de wereldverbeteraars ? Wilde ik slinkser zijn dan uiterst links ? Was genieten en feesten uit mijn woordenboek verbannen ? Een handvol reacties, zo recht voor de raap. Nochtans was de boodschap helemaal niet verkeerd te begrijpen: na de mislukte milieuconferentie in Kopenhagen, een jaar na de inval in Gaza,het ziet er allemaal niet zo hoopvol uit. Dus bekijk de realiteit en laat je helemaal niet meeslepen door pseudogedoe en commerce.Misschien een moeilijke boodschap, maar feitelijk is het allemaal gewoon simpel: zeg gewoon wat er in je kop zit, zonder al te veel besognes. Hoe kom ik nu bij die wafels ? Wel ik heb er gewoon vandaag gebakken. Vroeger was het eten voor de armen, nu een lekkernij. Het probleem met wafels is dat ze ofwel lukken, ofwel mislukken. Veel hangt af van de samenstelling van de deeg. Niet te veel suiker, genoeg gist om te rijzen. Vandaag gelukt, 2009 kan niet meer kapot...
Israel is een militaire wereldmacht en is nr 1 in de wereldwijde wapenhandel. Militairen worden op hun veertigste gepensioneerd en vormen zich om tot wapenhandelaars. Legaal of illegaal als er maar geld mee te verdienen is. Israel wordt zowat de japanner die goedkopere versies van de Amerkaanse gesofistikeerde wapens uit test en produceert. Het is deze geldstroom die het mogelijk maakt dat Israel de dure bezettingskosten van de Palestijnen kan blijven dragen, zonder dat het zijn economie kapot maakt. Jonathan Cook probeert ondanks zijn realistische en pessimistische boodschap positief te blijven. Nu is het geldcircuit wereldwijd opnieuw in crisis. het verschil met vorige crisissen is dat de reactiemogelijkheden en flexibiliteit van het systeem steeds afneemt. Het is aan de basisbewegingen, de vakbonden en de alternatieve bewegingen om het systeem te doen trillen tot het kraakt. Kijk, zegt hij, er zijn opportuniteiten. Neem nu Iran. Dit land kan het gegeven in het Midden-Oosten volledig doen omkeren. Wanneer de USA en de Navo begrijpen dat ze zich uit Irak en Afghanistan moeten terug trekken, dan zal ieder land in het Midden-Oosten een kant moeten kiezen. En indien de USA zijn steun aan Israel opzegt, dan wordt Israel een doordeweeks land in de wereld. Zoals Egypte of Jandanie. En dan moeten ze ernstig praten of onderhandelen...
We hebben een afspraak met de vrouw van Marwan Bargouthi. Deze man zit reeds 8 jaar in een Israelische gevangenis. Hij werd op klaarlichte dag door Israelische militairen opgepakt in Ramallah, ondanks zijn status van verkozen Palestijns parlementslid. Marwan Bargouthi is de leider van de gewapende tak van Fatah en de meest populaire leider van de Palestijnen. Zelfs de Hamasleden zeggen voor te zullen stemmen indien hij presidentskandidaat zou zijn.Hij is dan ook de meest geciteerde opvolger van Abbas. Het comité Marwan Bargouti bekommert zich om alle Palestijnse politieke gevangenen. Ongeveer 11.000 Palestijnen zitten reeds verschillende jaren in Israelische gevangenissen. Eentje zit er rreds 36 jaar. Dit is een inbreuk tegen de internationale conventie van Geneve, waarbij politieke gevangenen niet in het land van de bezetter mogen vastgehouden worden. Het comité organiseert ook een actie om aan iedere gevangene een boek te geven. Zij konden reeds 6000 gevangenen een boek bezorgen. Marwan Bargouti staat opnieuw in de belangstelling omdat er gesproken wordt over een ruil tussen 400 Palestijnse gevangenen en de Israelische soldaat Shalid, die in handen is van Hamas.Hij staat bovenaan de lijst. De Palestijnen verwachtten dat de ruil zou door gaan naar aanleiding van de El Eid. Maar het werd voor de zoveelste maal niks. Shuha is een sterke vrouw.Zij getuigt: "Ik ben advocate. Ik wou vooral moeder zijn en vrouw. Om de rechten van de vrouwen te verdedigen. Maar ik heb geen keuze. Ik moet de woordvoerster zijn voor de zaak van Marwan en alle politieke gevangenen.Mijn zit zit ook reeds vier jaar in de gevangenis, Marwan 8 jaar. Zijn vrijlating werd reeds verschillende malen aangekondigd,maar telkens worden de beloften ingetrokken. Marwan zal zelf geen compromissen afsluiten. Hij zegt dat zijn laatste dag in de gevangenis, de eerste dag van het einde van de bezetting zal zijn.Langzaam wordt hij een nieuwe Mandela. Frans Wyutack kocht een hamer en een beitel en start op vrijdag om 9 uur de creatie van een kunstwerk op de muur. Hij zegt lachend: ge moet bij mij niet blijven, ze zullen mij wel niet pakken. Na vier uur kappen en verfspuiten is het werk af. Nu nog in dikke letters onze vakbondsnaam en we hebben een teken achtergelaten.
Onze busschauffeur heeft een Israelisch paspoort, we rijden met een Israelische nummerplaat. De chauffeur is dominantie, jong en wil de groep behandelen als een groep ordinaire toeristen. Met uitstapjes,winkelen en allerhande percentjes voor bewezen diensten. Atef vraagt onmiddellijk of de buschauffeur voor ons werkt of wij voor de buschauffeur.De volgende morgen stopt de bus met een smoes voor een glas en keramiekbedrijf in Hebron.Na de eerste aankoop swingen de prijzen meteen de pan uit. De volgende aankopers staan met hun aankopen netjes te wachten, zij vormen een gewillige prooi. Atef is woedend, hij wil niet dat we als toeristen behandeld worden. Op zijn teken vertrekt de ganse groep, waardoor zowel de busschauffeur als de verkoper een taaltje en een toon aansluit die niks aan de verbeelding overlaat.iedereen verliest: Atef die kon bewijzen dat hij voor vrienden een goede prijs kon bedingen, de buschauffeur zijn fooi, de verkoper zijn hoge winst én de groepsleden die wel wilden betalen voor de mooie ceramiek. De dag erop vertrekken we naar Nablus. De chauffeur weigert de omweg rond Jeruzalem te volgen en stelt Atef voor via een taxi naar Nablus te gaan. Atef weigert de voorgestelde oplossing en chartert zelf een andere bus, die hij daarna weer moet afzeggen, wegens onze contractuele verplichtingen met de reisorganisator. Hij reageert scherp: u verplicht me de voorstellen van de Israelieten zo maar te aanvaarden. Wanner twee groepsleden hem vergezellen in solidariteit wordt het iets aanvaardbaarder. Toch zegt Atef: na morgen verlaat ik de groep. We zullen zien, maar het systeem maakt het bijna onmogelijk om in onze groep een Palestijn voor enkele dagen op te nemen. Maar er is natuurlijk veel meer aan de hand: er is het generatieconflikt. Atef zat 11 jaar in de gevangenis en is erg principieel. Geen compromissen. De jongeren zien alles veel pragmatischer en vinden dat er hoe dan ook geld moet verdiend worden. Dan is er ook nog een discussie tussen palestijnen die in Israel leven en Palestijnen die in bezet gebied leven. Zij vinden nogal eens van elkaar dat ze niet voldoende tegen Israel gestreden hebben. Zonder het dan nog te hebben over de verschillende politieke fracties. Wat moet het dan niet zijn om hier te leven ?
Michel Warchavski, een franse jood ontvangt ons in het Alternative Information center. Een poging om een samenwerkingsproject op te zetten waar Israeli en Palestijnen andere informatie over het conflict verspreiden en analyseren over het conflict. Hij zal ons met een bus rondleiden om aan te tonen dat militairen er in slagen om twee staten virueel en volledig gescheiden in drie dimensies aast elkaar te doen leven. Zodat Israelis en Palestijnen elkaar niet hoeven te ontmoeten. Het vredesproces is viruteel, de kolonisatie gaat gewoon door. Deze strategie komt uit de koker van Ariel Sharon, nog steeds niet gestorven maar in coma. Zij strategie is echter a live and well. De droom van een Israelische onafhankelijkheid is niet af, daarom moeten er geen grenzen bepaald worden. Het einde van de verovering van het "beloofde"land is nog niet in zicht. Volgens Sharon is vrede dan ook niet voor de eerste 50 jaar, eerst moet een veilig en volledig Israel gerealiseerd worden. Bij dit alles moeten de kolonies, die omgeven werden door een vijandige omgevind zelf de Palestijnse dorpen omsluiten.Door de aanleg van wegen, zichtbare punten zoals benzinestations, industriele terreinen, warenhuizen.... Precies zoals de Amerikaanse kolonisten Amerika veroverden op de oorspronkelijke inwoners, de Indianen, vertrekken van een spoorweg en steeds meer nederzettingen en punten opbouwen tot we komen tot een grote gryere-kaas. Waarbij er evenveel gaten zijn als kaas. in de strategie van Sharon: Israel is de kaas, de Palestijnen zijn de gaten. Daarbij moeten de Palestijnen niet verdreven worden, dan is er immers het risico van een Internationale interventie, maar moeten ze geisoleerd en omcirkeld worden. Wat we in de realiteit dagelijks kunnen vaststellen, slaap wel, mister president..
We bezoeken het " nationaal" museum Yad Vashem te Jeruzalem op de Zionberg. op de ruines van een Palestijns dorp wordt de geschiedenis voor een deeltje herschreven: de oprichting van de Israelische staat hoeft een verantwoording en motivatie, een stuk internationaal schuldgevoel moet de compensatiedrang ondersteunen. Maar de holocaust was natuurlijk een realiteit, dat mogen we natuurlijk niet vergeten. Een concept van een museum, een nationaal monument met getuigenissen, video's, dokumenten, audio-gids, muziek: goed voor een volle dag. Een verplicht nummer voor schoolkinderen en militairen. Drie jaar militaire dienst vergt enige opvoeding om te weten waarom je aan een checkpoint staat of Gaza binnen moet trekken. Inhoudelijk sterk: een overzicht van het groeiend Nazisme in jaren dertig met de centrale vraag hoe op een dergelijke korte tijd een volk blindeloos een dictator kon volgen. De tijdsgeest ? Daarna een vergeten moment: het antisemitisme in Europa,waardoor Hitler een gemakkelijke prooi vond om de progressieve en vernieuwende maatschappijtendenzen om te keren in een reactionnaire en conservatieve volksbeweging. De rest van de geschiedenis is iets beter gekend: kristallnacht, reichtagsbrand,jodenvervolging,ghetto's, jodensterren,boycott van de jodenwinkels,deportaties... concentratiekampen. Verrassend is het na-oorlogse deel: de joden die uit de kampen terugkeerden werden helemaal niet met open armen ontvangen en werden van hot naar her gestuurd. Dikwijls woonden anderen in hun huizen, die niet zaten te wachten op hun terugkeer. Zo kwam, deels, de emigratie naar een land Israel in zicht en een doelstelling van het Zionisme. Het eind van het muzeum toont dan ook de Kolonies rond Jeruzalem : eendelijk rust , eindelijk een thuishaven. Het wrange onderdeel is dat de Palestijnen nu de tol moeten betalen voor de holocaust en juist met dezelfde verschrikkingen geconfronteerd worden: een muur die hen opsluit in ghetto's, toelatingen en paspoorten om zich te kunnen verplaatsen, deportaties, vluchtelingenkampen...
Vandaag besluiten we met een bus naar Jeruzalem te gaan. Door het checkpoint. De lange muur wordt voor de Palestijnen enkel geopend via checkpoints. Auto's en bussen gaan door de grote poort, voetgangers die het openbaar vervoer gebruiken moeten door het checkpoint met twee verschillende controles. Je waant je in een luchthaven. Een draaideur laat de personen een voor een door (met rood en groen licht),waarna je uw bagage, horloge, geld, bril,riem,schoenen moet uitdoen om door de metaaldetector te gaan. Het systeem staat op scherp, want alles wordt via gepiep gesignaleerd.Alsof het nog niet voldoende is wordt er telkens ook luid vakensgeknor gehoord als je iets verkeerd doet. Ondertussen zie je niemand en hoor je alleen soldaten die schelden en bevelen roepen als het allemaal in het honderd loopt. Koen had pech, het geknor bleef maar komen. Hij besloot zelfs zijn broek uit te doen. Meteen schoot de bewaking in paniek en mocht hij zo door. Een leuke anekdote, een dagelijks vernederende verplichtte passage voor de Palestijnen in hun eigen hoofdstad, in hun eigen land.Na de varkenscontrole heb je daarna nog de pascontrole waarbij de Palestijnen hun pasje moeten afgeven en hun hand op een soort ijzeren plaat moeten leggen, die veronderstel ik, hun vingerafdrukken neemt. De kleine kinderen die al het gebrul moeten meemaken kijken bedrukt, wellicht went dit nooit. Jeruzalem lijkt een bezette stad met op alle hoeken en kanten in de oude stad gewapende politie. We zien er zelfs eentje in burger met een machinegeweer op de rug. Naarmate je dichter bij de muur en de Al Aksa-moskee komt, krijg je meer en meer controles. De klaagmuur is op deze zaterdag goed bezet. Omwille van het el Eid-feest kunnen we de moskee niet binnen. We gaan de Heilige grafkerk binnen en staan verwonderd te kijken naar de vele religies. Elk hun eigen kerk in de grote kerk. Niet direct mijn gedacht...
Benno Barnard, de Nederlandse-Antwerpse dichter deed veel stof opwaaien met zijn aangekondigd speech over "leve god,weg met allah", vooral toen hij erin slaagde met filmpje en al de media te halen,de Antwerpse burgemeester een kortgeding kon doen aanspannen met als resultaat een dwangsom tegen eenieder die ooit nog een toespraak van Barnard zou komen verstoren. Een geslaagde stunt ?
