Vroeger een dag van strijd, een dag van feest. Vandaag een dag van filosofie. Misschien de beste optie voor het moment ? Een mei is in de eerste plaats de dag van de Internationalisten. In veel andere landen betogen ze voor een beter leven, zitten ze dik in de miserie, zonder een vast inkomen , zonder fatsoenlijk werk. We moeten dus iets doen, in gang schieten en niet op ons gemakkelijke luie gat blijven zitten. Want zoals Vic Thorpe zegt: we moeten dit niet doen uit uit medelijden, uit liefdadigheid. We moeten dit gewoon doen uit zelfbehoud. Ons landje zal immers niet de storm van de globalisering kunnen overleven als het enige land ter wereld waar de automatische loonindexering stand houdt, als het enige land met een goed vangnet van sociale zekerheid, als een uniek land waar het goed om leven is. Onze eerste opdracht is dus te zorgen dat er aan onze sociale verworvenheden niet geraakt wordt. Alleen dan krijgen de werknemers uit andere landen een kans om hun lot te verbeteren en de mogelijkheid om samen met hun vakbonden op te komen voor hogere lonen, betere arbeidsomstandigheden, meer sociale bescherming. 1 mei is ook het feest van de arbeid. Alsof arbeid een feest zou kunnen zijn, in een wereld waarbij we niet samen kunnen werken maar elkaar voortdurend beconcurreren. Wij moeten er voor zorgen dat de competitie tussen de lonen en tussen de werknemers uit de race naar winst genomen wordt. We moeten ons dus niet laten opzetten tegen arbeiders uit andere landen, maar juist samen strijden voor een rechtvaardiger verdeling van de winsten. Een beetje nostalgisch, een beetje oubollig dit alles ? Nee, gewoon de kern van de zaak, de reden waarom de vakbond ooit uitgevonden werd en iedere dag opnieuw moet uitgevonden worden...
Vorige week zat ik verbijsterd te luisteren op een avondje over de toekomst van de Europese Unie te Brugge. Ene meneer van het VBO verklaarde daar zonder blikken of blozen dat de nieuwe landen best mogen wachten tot 2040 voor zij de levenstandaard van de oude Europese landen zullen bereikt hebben. Een mooi perspectief ? In de zaal en in het gesprekspannel reageert niemand, natuurlijk wij zijn allen lid van de "oude landen" Maar wat vertelt die meneer eigenlijk. Dat de levenduurte en de prijzen voor de mensen die in Roemenie en Bulgarije wonen vandaag aangepast worden op het nivo van onze prijzen, maar dat de lonen nog even (dwz 35 jaar) moeten wachten om dezelfde aanpassing te kunnen krijgen. Onmogelijk, onbegrijpelijk De patroons staan dagelijks op de rem als het over sociale vooruitgang gaat, om intussen enorme winsten te kunnen realiseren.Dus zijn zij voor een vrije markt zonder sociale correcties. Voor iedereen moet het duidelijk zijn dat onze sociale zekerheid en onze lonen steeds meer onder druk zullen staan indien de toestand in de andere landen niet verbeterd. Wij kunnen op geen eiland van welstand en zekerheid blijven overleven. In de andere landen en zeker in de nieuwe Europese landen moet de situatie snel beter worden. Anders zullen ze aan onze verworvenheden zitten. Wij moeten ook die mannen die dertig, veertig jaar koffiedik kijken van het VBO eens lik op stuk geven: zij zijn geen haar beter dan die duistere madammen die op de kermis tegen een flinke stuiver in een glazen bol de toekomst voorspellen. Het blijft een kermisatractie...
De Tor-groep van prof Elchardus is een bende leuke en inspiratievolle sociologen.Zij onderzochten onlangs het gevoel van geluk. Je kan op een website testen, hoe gelukkig je wel bent in vergelijking met andere inwoners van dit landje.( Http://www.knack.be/hetgrootstegeluk) Maar eerst de vraag : "wat maakt ons gelukkig ?"
Geld ? Ja natuurlijk, mensen zonder financiele problemen en een hoge opleiding hebben meer het geluksgevoel dan de mensen die het met veel minder moeten doen en iedere maal aan het einde van de maand moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen.
Gezondheid ? De voorzitter van de socialistische mutualiteit mag dan al eens reclame maken voor zijn eigen winkel. Meteen is de mutualiteit ook een geluksbrenger: want eenzaamheid blijkt wel echt slecht voor het geluksgevoel. Je moet er niet alleen ziektebriefjes binnenbrengen: het is ook een ontmoetingsplaats van vele verenigingen.
Optimisme ? Het blijkt eveneens uit onderzoek dat optimistische mensen meer kan op geluk hebben, dan zwartkijkers.Leuk is de uitval naar de neoliberalen die beweren dat onzekerheid mensen aanzet tot engagement en creativiteit. Nonsens zegt Elchardus: de hypocryte bewering wordt duidelijk ontmaskerd. Het is juist de zekerheid die zorgt voor optimisme. Meteen een sneer naar die politieke partijen die teren op het pessimisme en de onzekerheid van de bevolking: ze zorgen alleen maar voor ontevreden en ongelukkige mensen. Wil je gelukkig zijn: geen stem voor die partijen !
Waardering ? Inderdaad, er is een verband tussen geluk en waardering. Mijn vader zei dit altijd heel wijs: "iedereen kan een woordje lof verdragen". Blijkt een van de pijnpunten in ons landje: we krijgen niet voldoende promotiekansen en waardering in het bedrijf. In het rapport staat er de aanbeveling dat er werk is voor de HRM-diensten.Maar ik vermoedt dat het niet meer zo eenvoudig is met die supersalarissen en afscheidsvergoedingen van de CEO's.
Wijsheid ? Blijkt dat er een verband bestaat tussen leeftijd,wijsheid en geluk.Eenmaal ouder dan 55 jaar lacht het geluk je toe.
Maar laten we vooral de raad van een oude wijze in acht nemen : "drink iedere dag een groot glas water, slaap genoeg, beweeg en hebt respect voor de rust van je buren"
BTC, de Belgische Technische cooperatie, organiseert zoiets als een algemene informatiecyclus. Vier weekends of twee weken waarbij je een opleidingsprogramma krijgt over verschillende aspecten van ontwikkelingssamenwerking.Men vraagt 50 euro inschrijvingsgeld, niet eens 10% van de werkelijke kost per deelnemer. Ik schreef me in en kwam als senior terecht in een groep jongeren, meestal pas afgestudeerd met twee of drie diploma's en veel engagement op zak. De meesten hoopten naar het buitenland te vertrekken om aan ontwikkelingssamenwerking te doen. De realiteit is dat de cooperanten in het zuiden voor 65% ouderen zijn en dat jongeren weinig of geen kansen krijgen. Bij de opleiding moest ik soms nogal eens het verstand op zero zetten: sommige sprekers kwamen vooral om reclame te maken vooor hun winkel, de stortvloed aan informatie was niet te stuiten van economie tot de wereldbank, van gender tot anthropologie, van informatief spelmateriaal tot getuigenissen. Er was weinig plaats voor ervaringsuitwisselingen, vragen en discussie. De context van een jeugdherberg, examenverplichtingen en regiede regels bevorderen mijn leerproces niet.. De opleiding is af. Houd ik er iets aan over buiten de vele nota's, de cursus met CD-Rom en een paper ( zie: http://www.bloggen.be/lieven) ? Wellicht dat sommige ontwikkelingsamenwerkingsprojecten beter als solidariteitsprojecten zouden betiteld worden en in de eerste plaats een visie nodig hebben...
Frans Buelens schreef een interessant boek over de winsten die de grote Belgische bedrijven wegsleepten uit onze voormalige colonie Congo. Frans Buelens is een specialist in het onderzoeken hoe de beurs en de Belgische holdings en multi's winst maken. Hij maakt dan ook nauwkeurige berekeningen op basis van boekhoudingen en beursnoteringen. Zo zie je dat tijdens de Koreaanse oorlog de winsten stegen van 22 naar 26%. De hoogste winsten werden geboekt in de mijnsector (tussen 49 en 63,4%). Congo was figuurlijk en letterlijk een goudmijn voor de Belgische bedrijven en holdings,waardoor wij ook tijdens WOI en WOII geen geldgebrek kenden. Vanuit de mijnsector konden multi's in ons land nieuwe belangrijke sectoren uitbouwen in de non-ferro, de diamantindustrie en de kernenergie. Het zal dus geen toeval zijn dat Albert Frere nog steeds meest binnenharkt. Het doet me ook denken aan het verhaal van Eddy Laurijssen, directeur van het Bureau van de Internationale Arbeidsorganisatie te Brussel. Bij een inspectietocht in Katanga botste hij op een afgesloten mijnkamp waar niet minder dan 20.000 Chinese arbeiders tewerkgesteld werden. Wat bleek ? De Chinese regering had een handelsakkoord afgesloten met de Katangese regering over de kobalt en koperwinning. Niet minder dan 20.000 Chinese arbeiders werden overgebracht om alles uit de grond te halen en werden gehuisvesd in afgesloten" kampen". De strijd om via uitbuiting en grondstoffen een machtige positie is de wereld te bekomen; gaat blijkbaar onverminderd verder....
Jaren geleden was het vakbondsmotto dat de arbeiders hun deel van de taart moesten krijgen bij de CAO-onderhandeling. Er werd toen zelfs al eens geroepen dat we niet alleen ons deel van de taart moesten krijgen, maar dat we de hele bakkerij wilden. Dat was pas iets: zelfbestuur door de arbeiders. Vandaag stelt de Europese commissie vast dat de herverdeling van de productiviteitswinsten beschamend laag is voor de arbeiders. Meer nog wanneer je de inkomsten van de zelfstandigen en de bedrijfswinsten samen telt dan zijn deze voor het eerst meer gestegen dan de inkomsten voor de arbeiders. We voelden het al aan de toppen van onze vingers: de loonnorm beperken via allerlei statistische berekeningen en inflatievoorspellingen tot 5 % is in vergelijking tot de poen die door de bedrijven werd binnengehaald niet echt een "juist" aandeel. Maar de loonnorm heeft juist de band tussen productiviteit en loon doorgeknipt voor de arbeiders, terwijl voor bedrijfsleiders en management het loon steeds meer gekoppeld werd aan de bedrijfswinsten via aandelen. Dit zou dan allemaal de schuld van de globalisering zijn ? In de USA is deze tendens reeds een vijftal jaar begonnen en dalen zelfs de lonen van de arbeiders. Daar is het duidelijk dat er onvoldoende sterke vakbonden aanwezig zijn om de arbeidersbelangen te verdedigen en dat de toenemende flexibiliteit niet alleen de arbeidsomstandigheden maar ook de lonen negatief bëinvloeden. Hier, zeker in België, beschikken we over goed georganiseerde vakbonden. Het zou dus, alvast in theorie, mogelijk moeten zijn om een evenwichtig deel van de taart te veroveren. Maar de kers op de taart is reeds lang weg, om nog maar te zwijgen over die bakkerij....
Gisterenavond goede filosofieavond met Rob Devos, filosoof van dienst. Rob Devos schetst de huidige samenleving als een maatschappij waar steeds meer flexibiliteit gevraagd wordt van iedereen. In die maatschappij is alleen maar plaats voor supermensen. Die steeds van job kunnen wisselen, steeds in staat zijn nieuwe uitdagingen aan te gaan, levenslang willen en kunnen leren. In plaats van duurzame relaties en vriendschappen onderhouden zij nu vluchtige functionele netwerken. Het resultaat is het wegvallen van sociale bescherming, werkzekerheid en veel eenzaamheid. Maar het systeem waarin wij leven is grondig van structuur veranderd. Duidelijke functies en structuren worden vervangen door netwerken met knooppunten. De kritiek van 68 op de hierarchische samenleving en het gebrek aan creativiteit ( l'imagination au pouvoir) is in het systeem geintegreerd. Je moet nu wel creatief zijn, maar in functie van de winst, in functie van de firma. De huidige politieke partijen drijven mee op de hype en durven geen kleur meer bekennen. De S van SPa staat niet meer voor socialistisch maar voor sociaal en progressief. Links durft zich niet meer links noemen. De agenda van toenemende onzekerheid wordt door links niet meer opgenomen. Links functioneert politiek het best als het op twee benen loopt: denkers en doeners bevruchten elkaar. Denkers formuleren de Utopie, doeners verdedigen de dagelijkse levens en arbeidsomstandigheden van de werknemers. Wanneer dit niet gebeurt, dan komt er een kloof, een gat in de haag. Extreem-rechts neemt de vertaling van de onzekerheid hoog op zijn politieke agenda en slaagt er zelfs in die onzekerheid vast te koppelen aan het onveiligheidsgevoel. De weg naar een oplossing ? Links moet in de eerste plaats conservatief durven zijn: verdedigen wat we hebben. Maar links moet ook werken aan zijn dromen en perspectief bieden op een maatschappij waar we met zijn allen simpelweg gelukkig kunnen zijn...
De voorbije dagen was ik op een seminarie over de toren van babel in Europa. In Luxemburg nog wel,culturele hoofdstad van Europa. Ik kwam terecht in een groep met lesgevers Engels. Mensen uit de het Oude Groot-Brittananie die Engels spraken als moedertaal met hun typische Engelse maniertjes, Ieren die St-Partrickdays vieren, mensen uit de voormalige Oost-Bloklanden zoals Roemenie, Littouwen, Estland, een paar Spanjaarden en jawel: een Belg. Mijn bedoeling was uit te zoeken hoe we best delegees uit de Europese ondernemingsraden begeleiden om te kunnen communiceren, wereldwijd met iedereen. Ik viel niet door de mand, dus anderen moeten het met een beetje gezond verstand ook wel kunnen. Luxemburg is wel speciaal: rijk, ook bank-rijk en met zeer veel immigranten die daar komen om te werken. Klein Zwitserland. Ze spreken er veel talen: Frans, Duits en Luxemburgs. Gewoon onverstaanbaar. Maar hun talenkennis is een troef. Ze gebruiken die troef om zich als klein land zich Europees en Internationaal op de kaart te zetten, zonder hun eigen tradities te verliezen. Maar dit veronderstelt zelfbewustzijn , geen frustratie. Openheid, geen bekrompenheid. Het seminarie leerde mij dat het sociale Europa nog ver weg is en dat de Europese vakbond nog een lange weg af te leggen heeft. Maar er zijn mensen die reeds een lange tijd aan de weg timmeren. De nieuwe Europese landen verwachten veel van ons. Het is kwestie van hen de juiste boodschap te geven, niet zozeer hen te leren dat Europa een zaak van geld en lobbying is...
Binnen een dikke zes weken zijn er presidentsverkiezingen in Frankrijk. Normaal is dit een politieke confrontatie tussen links en rechts. Al mogen we niet vergeten dat dit vorige keer een keuze was tussen extreem-rechts en gewoon-rechts.( Le Pen/Chirac) Deze keer tussen Segolene Royal en Sarkozy. Een derde kandidaat poogt het midden te bezetten: Francis Bayrou. In de hoop dat het deze keer een keuze voor de kiezers wordt tussen de twee partijen UDF en UMP, waardoor de socialisten opnieuw uit de boot vallen. Deze week vielen alvast een paar ferme uitspraken te noteren van Sarkozy: hij wil Le Pen aan de nodige handtekeningen helpen om op te komen. En nog eentje : er moet een ministerie voor de immigratie komen en het recht op hereniging moet strenger gereglementeerd worden. Of hoe poog je de extreem-rechtse stemmers nu reeds aan U te binden in het vooruitzicht van een tweede ronde op 6 mei. Alvast de Liga voor de Rechten van de Mens vond deze uitspraak er over. Maar de weg is voor de kandidaten en de kiezers nog lang. Meer dan de helft van de kiezers is nog onbeslist en in 2002 wisten 14% nog niet voor wie ze zouden stemmen toen ze het stemhokje binnenstapten. Dit in tegenstelling tot de rol die de intellectuelen willen spelen in de verkiezingscampagne en zich outen voor een kandidaat. Socioloog, schrijver of filosoof: ieder kiest zijn kant. De franse intellectuelen hebben steeds de ambitie gehad een grote rol te spelen in maatschappelijke keuzes. Segolene wint ruimschoots op dit vlak. Het doet me denken aan de Belgische campagnes: Van de Spa tot Patrick Janssens is nodig. Of Groen is nodig, of .... In Frankrijk heet het dit : voor het te laat is...
In Bepart, het Kunstencentrum, loopt van 4 maart tot 3 juni de tentoonstelling lost format met ondermeer " de hofjes van Eden" van Johan Van Geluwe. Het zijn allemaal dia's, een format dat verdrongen is sedert de opkomst van nieuwe technologieen zoals digitale camera's. Maar het is geen nostalgische tentoonstelling geworden. Alleen de beelden zijn belangrijk. Met het einde van de productie van de dia-projectoren start de tentoonstelling. Daarna een werk van Els Opsomer dat bestaat uit een selectie van 170 dia's die een regenboog vormen. Niet minder dan 1700 dia's werden binnengebracht om dit collectief werk te maken. Daar zitten er nogal wat van mij bij. Mijn madam in monokini, mijn madam in het kinderbed, met vrienden, op reis... . Leuk maar het stelt de vraag of wij deel uitmaken van die Waregemse regenboog ? Wel deel van het kunstwerk. Wel deel van een stuk uit de beschrijving: "De dualiteit van het thuisgevoel. Zeker wanneer je uit een provinciale plek in Belgie komt is " de buiten" niet meer het platteland. Het is tegelijk heel afgelegen en toch vlakbij de agitatie van een kapitalistische wereld. Dit vertaalt zich vaak in een conflict met zichzelf en zijn achtergrond... een verhaal van eindeloze omzwervingen" Ik voel me dus veel meer deel van de universele wereld dan van dat provinciale nest, niettegenstaande mijn wortels in de lokale gemeenschap. Johan van Geluwe heeft er minder moeite mee. Voor hem is het een opwaardering van zijn werk. Gelukkig op tijd: voor hij verdwijnt . Zie ook ander artikel op blog van 23/05/05 the museum of the museums (klikken op archief per maand)
Sinds een viertal jaar organiseren we projecten in "ontwikkelingslanden " in de derde wereld. Vanuit de vakbond, op basis van gelijke relaties met een andere vakbond. Dit wordt blijkbaar niet overal op applaus onthaald. Artsen zonder grenzen zijn populair, delegees zonder grenzen veel minder. Blijkbaar zijn heel wat mensen binnen het ABVV bang voor een dergelijke aanpak. We worden uiteraard bij DGOS niet met open armen ontvangen. Laat staan dat we aangemoedigd worden. Maar de specifieke vakbondsaanpak zit in onze genen. Waarom zou een vakbond zelf aan ontwikkelingssamenwerking moeten doen ? Een goede denkoefening. Een: vakbonden zijn een stuk van de democratie en een stuk van het middenveld. Of je nu in Belgie leeft of in Colombia een democratische samenleving kan niet zonder vakbond. We zouden de lessen van Chili ondertussen moeten kennen. Twee: Ngo's zijn vooral met eerlijke handel en met de consumentenproblemtiek begaan. Mij best, maar geen garantie voor goede arbeidsvoorwaarden voor de werknemers.Wij moeten op zijn minst elkaar aanvullen, niet komen in de plaats van... Drie: Ook vakbonden moeten impulsen krijgen om verder dan de fabriek te kijken. Een werk van lange adem dat echter op de toekomst gericht is. Dit efficient organiseren is een basistaak van de vakbond om zich in de wereld en niet buiten de wereld te plaatsen. Vier: de federale overheid poogt het ontwikkelingswerk te stroomlijnen in functie van zijn eigen buitenlandse, soms Europese belangen. Daarmee schrijven we ons zonder enige kritiek in het enge globaliseringsdenken waar productiviteit en winst de enige criteria vormen. Vanuit vakbonden moet hier een antwoord komen in daden, niet in woorden met deelnames aan een of ander wereldforum.. Zoals je merkt: veel werk. Maar er is vooral nood aan ideeen en strategie....
De film van Al Gore zie ik volgende week. Moet je gezien hebben schijnt het. Onze achterkleinkinderen zullen hier niet meer kunnen leven, allicht omdat wij teveel confort opgebruikt hebben. Een oude Britse wetenschapper zei vorige week in de radio dat de oplossing voor het CO-twee probleem enkel kan door kernenergie. Het deed me wel even nadenken, want twintig jaar geleden ging ik tegen die onveilige kerncentrales betogen.Ook het feit dat milieubewuste mensen kernenergie afwijzen doet me twijfelen. Goed, ik vroeg het aan iemand op de trein die het kan weten.Die mevrouw studeerde immers zoiets. Eerst heeft ze me netjes de oorzaken van de opwarming uitgelegd. De aarde heeft een beetje koorts en reageert met opwarming. Een natuurlijke verdedigingsreactie. Maar zijn er oplossingen,want we kunnen toch niet gewoon verder doen en zo wat in de rand blijven morrelen met spaarlampen, windmolens en warme truiendagen ? Blijkt dat inderdaad kernenergie een goede oplossing zou zijn om onze stijgende energiebehoeften te bevredigen. Alleen zitten we met dat vervelend probleem van de kernafval en het feit als er iets gebeurd met zo'n kerncentrale het gevolg altijd zeer enrstig is. Want het is als een atoombom die je dan niet meer onder controle hebt. In plaats van kernfusie zou kernsplitsing een goed alternatief zijn. Alleen kunnen we dat vandaag nog niet. Lijkt me wat eigenaardig: we kennen de oplossing een beetje, wel dan moeten we er snel een beetje werk van maken...
Als pendelaar passer ik iedere dag in Brussel Centraal. De plaats met bekende bedelaars, waaiende che-doeken, Balkan cimbalons en 60.000 pendelaars.De geur van wafels die proberen te verleiden. De moord op joe was pas gebeurd toen ik mijn trein probeerde te halen, me van geen kwaad bewust. Het centraal station blijft een speciale ruimte, met de heroische hulde aan de spoormannen die stierven in het verzet. Het centraal station wordt verbouwd. In de buik is men winkeltjes en galerijen aan het installeren. De spoorweg als knooppunt van de commercie. Momenteel staat er een kubus in het centraal station.Het zou een kunstwerk moeten zijn. Een installatie: point zeroo. Een interactieve en multidisciplinaire installatie van Chris Christoffels en José Roland. Je moet dansen en flink met je armen zwaaien en dan zijn er ingebouwde sensoren die muziek maken. Het is de bedoeling je terug op te nemen in de moederschoot. Grote geprojecteerde beelden van Boticelli's "De geboorte van Venus" zouden je visueel moeten helpen. S'morgens probeerde ik even. Waarschijnlijk waren de sensoren zo vroeg nog niet wakker , er gebeurde gewoon niks.Of zwaaide ik niet hard genoeg. Of is het spel niet voorzien voor mijn kleine gestalte. Of reageert kunst niet op mijn intenties...Voor de liefhebbers: deze expo kadert in een driedaagse kunst in Brussel, waar op 3 maart een 500-tal mensen een multicultureel lied zingen op de prachtige grote markt te Brussel om 15 uur en 17 uur.
Gisterenavond relax op zoek naar de raakpunten tussen zen en vrijzinnigheid. Leraar Frank heeft me echt niet veel geholpen of was ik niet toegankelijk genoeg ? Zo waren de eenvoudige verhaaltjes een truk om abstracte begrippen voor iedereen te duiden. Ging er in als zoete koek. Of wat dacht je van : " Twee handen klappen. Wat is het geluid van een hand ?" . Ik dacht dat zen controle betekent. Dus als je twee handen hebt, dan gebruik je die. Het blijkt iets intiemer te zijn. Medidatie is de hemel op aarde, volgens Frank.Vereenvoudigd komt het hier op neer: als je iets denkt, denk het dan weg. Meteen blijf je geconfronteerd worden met het niets. En daar zijn verschillende mogelijkheden voor zoals ascese, spiritualiteit,medidatie en loslaten of het niets. Neem nu een glas. Je weet dat dit glas kan of zal breken. En dan verandert meteen je relatie met dat glas: je gaat er anders mee om. Niet onmiddelijk een voorbeeld van vrij onderzoek. Frank omschreef zen als deel worden van een groter geheel door zelfvergetelheid. Tja ik heb me ook wel eens goed gevoeld toen 100.000 syndicalisten betoogden. Toen voelde ik me pas deel van een beweging die de maatschappij wilde veranderen.Maar dan was ik niet met mezelf begaan, maar met die arbeidersklasse die vocht voor een rechtvaardiger toekomst...
President Uribe wordt ervan beschuldigd structurele banden met de paraca's te onderhouden. Tegen hem en verschillende regeringsleden en parlementairen loopt er een proces. Zijn reactie liegt er niet om. Publiek spreekt hij over " terroristen die in burgerkleren rondlopen". Hij noemt daarbij alle organisaties en individuen die met mensenrechten bezig zijn, de vakbonden en de organisaties voor ontwikkelingssamenwerking. Voor de paraca's is dit meteen een vrijgeleide om de aanval in te zetten en selectief hun moorddadig werk verder te zetten. Dit is de realiteit, geen verhaaltje. De faxen met bedreigingen stromen binnen. De tekst is zeer duidelijk: " we zullen Colombia zuiveren van dit ongedierte, de hoeren zullen hun verdiende loon krijgen ( daarmee worden de vrouwelijke advocaten die actief zijn in de mensenrechtenorganisaties bedoeld) Iedereen is gewaarschuwd en ook hun zonen en echtgenotes moeten niet gerust slapen. Ook zijn zijn het mikpunt. Ik hoor dit allemaal stilletjes aan. Een vakbondsmilitant zegt gelaten: in een dergelijk land moeten wij hier leven. Een prachtig land dat verpest wordt door de geldmachine van de drugshandel, de corruptie en de dagelijkse doodsbedreigingen. Een gewapende escorte brengt me naar de luchthaven. Emotioneel afscheid, voor ik de luchthaven binnenstap.
Amper een week later blijkt dat de beschuldigingen niet uit de lucht gegrepen zijn: niet minder dan vijf parlementsleden van de partij van Uribe blijken structurele banden met de paramilitairen te hebben. Waaronder de broer van de minister van buitenlandse zaken, onlangs op bezoek bij de Europese Commissie en Solana. Bij een onderhoud op het Kabinet van Karel De Gucht zei de kabinetchef, de heer Bodson, dat zo lang de minister niets kon ten laste gelegd worden door de Colombiaanse justitie, er voor hem geen reden was om de aangekondigde ontmoeting met de minister in het gedrang te brengen. Nu de minister zelf opstapt schijnt er wel een probleem. Misschien gaan de ogen van onze regering en van Europa eindelijk open en beseffen ze dat in Colombia de paraca's en de maffia aan de macht zijn....
Het leven voor een syndicalist in Colombia is verre van rooskleurig. Naast de vele bedreigingen, aanslagen enz... moet je als vakbondsleider ook nog een achterban hebben. Leden dus. In de Colombiaanse context is lid worden van een vakbond niet eenvoudig. Hoe werkt dat in de praktijk? Minimum 25 arbeiders moeten lid zijn van een vakbond voor er CAO-onderhandelingen kunnen beginnen.Om lid te worden moet je een aanvraag doen bij de lokale vakbond en moet je aan je werkgever de toelating vragen om je vakbondsbijdrage af te trekken van je loon. Dit is ongeveer 2% van je loon. Indien er 25 arbeiders lid zijn van de vakbond, dan kan je tijdens de periode van CAO-onderhandelingen niet ontslagen worden.Dit maakt de zaken er niet simpeler op want dan is er de tweespalt voor de vakbond: lange onderhandelingen om ledenverlies te vermijden,of korte onderhandelingen en veel ledenverlies ?Het lokale eisenbundel wordt voorgelegd en goedgekeurd door de nationale vergadering ( de Assamblea Nacional). Voor hen is dat het bewijs dat de ganse vakbond dit eisenbundel zal verdedigen. Indien er 25 leden zijn in een bedrijf dan start de vakbond dikwijls een plaatselijke vakbondsafdeling op met de bedoeling een soort plaatselijke vakbondsleider te hebben, die dan weer beschermd is tegen ontslag. De vakbondstructuur is strak en wordt met strenge hand geleid door het nationaal bestuur ( de Junta Directiva). Zij starten nieuwe afdelingen op, onderhandelen in die bedrijven de CAO's,organiseren plaatselijke meetings, het dienstbetoon en de juridische betwistingen... kortom er zijn steeds handen te kort. Zij blijven op de loonlijst van hun bedrijf staan en worden dus door het bedrijf verder betaald. Niettegenstaande alle mooie reglementen van de Internationale Arbeidsorganisatie over de vrijheid om zich bij een vakbond aan te sluiten, is het in Colombia allemaal een beetje dode letter. De cijfers liegen niet: in Belgie is meer dan 60% lid van de vakbond, in Colombia zo een 2 à 3%. Niet verwonderlijk....
Op de luchthaven El Dorado wissel ik 100 euro.Ik ben meteen millionnair want ik krijg 275.000.00 pesos terug. Wel even eerst handtkekening en duim op een officieel papiertje drukken. De Colombianen laten de twee laatste nulletjes weg: hun geld werd gerevalueerd denken ze. Alleen amper een jaar geleden kreeg ik wel nog 300.000 pesos voor die 100 euro. Van inflatie gesproken. Maar wat koop ik nu voor die pesos ? De lijst op mijn kamer in het hotel zet me aan het rekenen. In oude belgische franken en in euro. En watertje of een agua mineral 1500 peso of 20 frank/=0,5 euro Een biertje of een cervesa 2500 peso of 40 frank of 1 euro Een pakje sigaretten 4500 peso of 60 frank of 1,5 euro Ik zie op tv een reportage over de marktprijzen van de groenten een krop sla kost 1500 pesos of 20 frank en het ziet er wel een kleintje uit. Dit is de eerste oefening. de uitgaven. Maar wat verdienen de mensen hier ? Een poetsvrouw verdient 25.000 pesos of 10 euro voor acht uur werk per dag. Een buschauffeur heeft 600.000 pesos of 250 euro per maand met ritten van 10 uur per dag. Een petroleumarbeider verdient 850.000 pesos of 370 euro per maand, maar hij heeft wel sociale zekerheid. Daar kunnen de verkoopsters die niet eens het minimumloon van 440.000 pesos per maand krijgen alleen van dromen. Ik vraag naar de grote posten in de gezinsuitgaven: huishuur 300.000 pesos per maand, voeding 300.000 pesos voor een gemiddeld gezin van vijf personen, gas electriciteit water 100.000 euro per maand. Het is duidelijk dat de meest families hier geen geld meer over hebben voor kledij, de tweedehandskledij wordt gretig verkocht. om maar te zwijgen over gezondheidskosten, vervoer, een kadootje voor de kinderen... Maar de mensen helpen elkaar: bij een verjaardig koopt een vriend of een kennis wel een kadootje voor de kinderen....
Even kort een nieuwsuitzending bekijken. De thema's liegen er niet om: Cundinamerca: een boer met een machete vreselijk verminkt, in Medellin is een vrachtwagen omgekanteld, van op een moto werden GSM's gejat: de jonge dader kreeg vier jaar cel, de twee GSM's werden teruggegeven, in Cordoblia werden veertig lijken,door de paraca's in cement gegoten, opgegraven, acht militairen die in de gevangenis vertoefden ontsnapten, 32 lijken van de mijnramp in Santander werden geborgen... niet echt prettig nieuws om je dag mee te starten. Maar een spiegel van de realiteit. Uribe liet een wet "justicia y paz" stemmen om de verzoening tussen parac's, guerilla's en burgers mogelijk te maken. Internationale instanties zeggen dat deze wet onder alle internationale normen ligt die een dergelijk vredesproces moeten begeleiden. De wet is dus eerder een instrument om amnestie te verlenen aan de paraca's. Hoe werkt dat in de praktijk: de leiders van de paraca's getuigen voor een commissie wie ze allemaal vermoord hebben en ze kunnen niet meer vervolgd worden voor die misdaden. Concreet: de bekend leider Mancuso gaf toe dat hij de bekende vakbonsleider Aury Sara vermoord had in Cathagena en dat is het dan. Maar misschien denk je: wellicht werkt het en gaat Colombia eindelijk de weg van de vrede en de verzoening op? Maar dan is er wel vertrouwen en eerlijkheid nodig. Hier fluistert iedereen dat regeringsleden en zelfs Uribe onder een hoedje spelen met de paramilitairen. Ondertussen zie je op televisie de tronies van paraca's verschijnen die gezocht worden. De mensen worden gevraagd te getuigen bij de rechtbank met concrete beschuldigingen. Zopas werd een juriste die de belangen van de slachtoffers verdedigd door de paraca's vermoord. Niet echt een signaal dat er een proces van vrede in Colombia begonnen is...
Momenteel valt de avond in Bogota. Vanuit het hotel del Parque Superior schrijf ik deze blog. Op de luchthaven werden we opgewacht door een chauffeur, een bewaker en Daniel en Pacho. Hartelijk weerzien. Een charla over de situatie. Meer daarover de komende dagen. Wij zijn hier om het nieuwe project met de USO, de Colombiaanse petroleumvakbond op punt te stellen. De grote lijnen liggen al vast: nu nog de activiteiten en de concrete invulling. Ze hebben het meteen begrepen en er komt een nieuw begrip op tafel: een chronogram. Dat is eigenlijk een moeilijk woord waarbij je gewoon vastlegt wanneer je wat gaat doen. Over het geld is er goed nieuws. Het huis van de Corparation is door zijn ligging in vier jaar tijd met 50% in waarde toegenomen. Een grote belegger is er wel op belust. Vooral omdat het huis geen verzamelplaats werd van wapens en guerillia's. In het huis zijn er gewone vakbondsactiviteiten, een prettig huis met goede buren. Het huis van de "syndicale "vrijheden zoals wij het noemen, kon dringend een laagje verf gebruiken. De USO heeft dit natuurlijk nu even uitgesteld, want zij houden het been stijf en zijn ondertussen wel een paar andere panden gaan bezoeken. We zullen zien zeggen ze in Colombia, maar onze partners zijn wel handige en lepe onderhandelaars. Tweede goede nieuws is dat door de vele contacten de afgelopen jaren, de Uso eindelijk begrepen heeft dat een project planning noodzakelijk is, los van de dagelijkse syndicale beslommeringen. Want veiligheidsproblemen en bedreigingen voor syndicalisten, onderhandelingen en problemen oplossen mogen niet langer een project vertragen. En als toetje: kunnen we echt geen uniform boekhoudingssyteem opstellen voor hen en alle andere projecten die we hebben. Niet nu, vandaag, maar toch tegen 2009 ? De twee uurtjes kennismaking met Pacho geven een goede tendens: deze week zullen we veel van hun goede intenties wel op papier krijgen....
