De Moederkensdag van 15 augustus…

Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart is met Kerstmis, Ons-Heer-Hemelvaart en Allerheiligen, één van de vier ‘geboden’ feestdagen in de katholieke kerk. Tenminste zo stond het in de catechismus die wij nog LETTERLIJK van buiten moesten kennen. O wee, wie bij het opsommen de volgorde door elkaar gooide. Ongeacht of je bij een heilig nonneke of eentje met een hoog zwarte raaf- gehalte in de klas zat… haperen of een vrije interpretatie geven aan het antwoord op een catechismusvraag …was ei zo na, doodzonde …Al heeft de commercie de tweede zondag van mei gekaapt om de moeders nog eens te vieren, geen probleem, maar de énige echte Onze-Lieve-Vrouw oogst...  is vandaag. Dit louter ter introductie. Op de kerktoren, de enige in onze buurt, klept het Angelus …op dit hete middaguur, wijl de zonne blaakt als vuur…en ik denk aan hen. Mijn mama en mijn schoonmoeder. Alle twee overleden… maar blijvend in ons hart.

Wonend onder drie kerktorens: O.-L.-Vrouw, Sint-Bertinus en Sint-Jan, je zou voor minder… was de verbondenheid met kerkelijke feesten bij de Morellen in West- Vlaanderen, ingebakken. Tenminste als je de Mis en de daarbij aansluitende afterparty zo kan bestempelen … een overigens louter mannelijke aangelegenheid, terwijl de vrouwen na de dienst winkelden… want geen winkelsluiting op zon- of feestdagen, hoogdagen voor de commercie. Een fenomeen dat enerzijds te maken had met het rurale van de streek, waar men ‘gekleed’ voor de eredienst ging multitasken, en anderzijds de stevige westenwind, die kusttoeristen al eens landinwaarts joeg. Seizoensgebonden  ‘koopjes’ verantwoordden bovendien de extra kilometers … Als lief van de oudste zoon was zo’n feestdag voor mij: "winkeltje spelen". Mijn lief werd steevast door zijn vader 'ontvoerd' om door de 'streke' te toeren. Dus: winkeltje spelen. In die periode van het jaar mocht ik buiten post vatten bij de grote manden met ‘batjes’. Zelfs met de kortste zinnetjes, lokte ik steevast de vraag uit: "ge zi gi van Anwerpen zekerlijk?"  Leuk dat er dan altijd wel een of andere insider kon verduidelijken dat ik " 't meestje van den oedsten van den ooievaar was..." Ter verduidelijking, de naam van de winkels van mijn schoonouders'...

In de augustusmaand zakten geregeld ook toeristen van aan de kust af en dan zag je gebronsde dames door de hoofdstraat flaneren, één oog op het Talbot huis als cultureel alibi, het andere in de manden speurend naar buitenkansjes… En daarvan deze (achteraf bekeken) leuke anekdote.

In de korven die op straat gezet werden, lagen wollen setjes: muts, wanten, sjaaltje in diverse kleuren aan halve prijs. De interesse van een oma die enkel twijfelde welke kleur te kiezen, ontlokte mijn commerciële hulpvaardigheid. ‘Hoeveel kleinkinderen heeft u? “ Het was meteen de oplossing van het dilemma van de oma, want net zoveel als er verschillende kleuren setjes waren. Het gesuggereerde vooruitzicht hen allemaal met het herkenbare triootje op de zeedijk te zien flaneren…werkte. Trots toonde ik aan de kassa mijn veelvoudige verkoop aan mijn toekomstige schoonmoeder. Toen ik evenwel luttele ogenblikken later even apart werd genomen, bleek dat ik NIET gescoord had als vermeend verkooptalent. “Dat is geen klant en uitgerekend zij kaapt zo’n  superkoopjes weg… en dan nog zoveel“ Ja, de kern van die verkoopsstrategie verstond ik wel, maar die voordeeltjes exclusief voor je vaste klanten reserveren, vroeg om een studie… Mijn schoonvader, inspiratie opdoend in de Verenigde Staten, zou ook hier omtrent wel een case studie brouwen...'
Verkoopstechnisch had ik het dan wel verkorven… maar blijf overtuigd dat 'oma zeedijk' een kleurrijke warme herinnering aan de batjes in de Westhoek overhield… Dit even terzijde.

Bij ons, in Antwerpen dus, was 15 augustus steevast een familiefeest rond ons Moeke en meteen ook van alle kinderen en kleinkindern, die de naam van de moeder Gods, ergens in hun namen meekregen… De familie breidde zich gestaag uit en elke zon- en feestdag werd verzameld op het familiedomein in Brecht, een ‘resort all- in’, avant la lettre. Een mens vraagt zich nu wel af hoe ons Moeke dat allemaal klaarspeelde. Altijd lekker eten à volonté, alle bedden gedekt, in de winter met flanel, in de zomer met katoenen lakens, voor iedereen een fiets, go- karts voor de kinderen, badmington, voetballen, iedereen tuinzetels, ligstoelen, overal kussen op, de tafels altijd perfect gedekt en haar 'snoepwinkeltje'... Nostalgie, maar tenminste dat toch nog.

Aanvankelijk kwamen de vriendjes mee, later de vrijerkes, waarvan er telkens maar één 'de hoofdvogel' kon afschieten en gewikt en gewogen, promoveerde tot schoonzoon.  in ons driemeisjeshuis . Eens die kaap gerond, kwamen er één, twee, drie… kleindochters, ter afwisseling een kleinzoon, terug twee kleindochters en tot slot opnieuw twee kleinzonen… ja, een pr8 stel van 8. En inderdaad: allemaal smakelijk mee eten…

Foto 1993

Moeke en Vake waren reuze grootouders. Op alle vlakken. Materieel, moreel, financieel… we kregen het allemaal in overvloed van huis mee. Het was een wederzijds geluk, want wij waren ook aanhankelijke en dankbare kinderen en onze ouders onze eerste prioriteit. Zoveel moois verdient navolging, maar niet evident... blijkt nu.

De finesse van dat 'groot geluk' zat in de grote openhartigheid. Alles werd op tafel gegooid. Goede en slechte rapporten, commentaar op kleren en haar, overleg bij belangrijke beslissingen of aankopen, sympathieke vriendjes en/of ‘eikels’…tegenslag en succes. Alles was bespreekbaar. Al wil ik als oudste één klein uitzonderingetje vermelden, dat misschien ook mij wel het meest rechtstreeks trof: seksuele voorlichting lag ietwat moeilijker… de volgenden kenden voorgaanden en dat scheelt een slok op de borrel.

Voor de schoonzonen, waarvan de twee eersten (voor elke dochter één, hoor) ‘noeste’ Westvlamingen waren, was die openheid naast een verrassing, ook een openbaring. De meer gesloten cultuur van ‘je moet daar ol niet van klappen’… moest het afgeven tegen de voordelen van een breed overlegvlak. Maar onze mannen leden geenszins onder een integratieconflict. Wij gingen ervan uit ontwikkelingswerk te verrichten en zij waren overtuigd Antwerpen te kerstenen… Tot op vandaag een leuke joke... zeker met een handlanger meer... en dan nog wel ene van Brugge...

Meestal hadden eerst onze ouders, daarna wij als nieuwe ouders, het laatste woord… Of dat ook gerespecteerd en gehonoreerd werd, laat ik aan de geschiedenis over… en we kijken met belangstelling naar de nieuwste ouders hoe die het aanpakken. Feit is dat niets onbesproken bleef. Een succesformule.

Tot de schaalvergroting optreedt, families exponentieel gaan groeien, ’s lands wijsheid ’s lands eer…diversiteit verrijkt, maar verschraalt ook. Stiekem sluipen er geheimen binnen, wordt camouflagekledij aangetrokken, nemen waarheden een andere versnelling. Niets zo dodelijk als een omerta. Mislukking krijgt de mantel der liefde en succes wordt schroomvol geminimaliseerd om niemand voor het hoofd te stoten. Het is de neerwaartse druk in de curve. Maar die zal ooit weer opwaarts groeien en andere accenten leggen. Zowiezo een streefdoel, want opgeven is geen optie…

Op deze Moederdag zonder kinderen, nemen deze gedachten en bedenkingen mijn hart en geest in beslag. De tolerantiegraad om kinderen alles te gunnen wat in hun bereik ligt –en dan blijft de vraag of ze op die vergunning überhaupt wachten- nekt de hoogdagen van weleer. En mag ik dat betreuren? Kaartjes, thuisbestelde ruikers, sms-jes… niets in vergelijking met de drukte van iedereen thuis, wat nooit meer zal zijn.

En toch … mijn geloof, hoop en liefde wint elke keer weer. Wetend dat de dag komt dat ze zullen weten dat ze nooit één moment van hun bestaan uit ons hart waren. Dat haat en rancune nooit wisten binnen te dringen of die ‘touch of Rose’ kunnen aantasten. Die bewaren we puur en ongeschonden om als een Olympische vlam over te dragen. 

Als ik dan verder snuister in de onderrichtingen mbt het vieren van een katholieke hoogdag, inclusief verplichte rustdag… valt me een merkwaardig detail op dat er op wijst dat uitgerekend 15 augustus en 1 november, het wel degelijk een drukte van jewelste MOET zijn: Er staat immers geschreven en gedrukt, lees maar mee: Het voorschrift om zich "ook te onthouden van werken en bezigheden die een beletsel zijn voor de eredienst die aan God gebracht moet worden, voor de vreugde die aan de Dag des Heren eigen is, of voor de nodige ontspanning van geest en lichaam" geldt op deze laatste twee dagen (Maria-Tenhemelopneming en Allerheiligen) echter niet.

Dus: waar is dat feestje? Hier is dat feestje.

Gelukkige Moederkensdag aan alle moeders in de hemel en op aarde en aan alle moeders in spe…dat hun hart mag vervuld worden met een moederlijke touch of Rose… tot welzijn van ons en van de gehele wereld…

Met uitzondering van Michelle Martin die haar kans om zich als moeder te gedragen liet schieten ten koste van kinderen en families. Dat is on- vergeeflijk. Geen haat, gewoon rechtvaardigheidsgevoel. 'Mama, mama'... dat riepen kleine kinderen die zij liet verhongeren, zogezegd getiraniseerd door haar minnaar, die echter achter slot en grendel stak. Fraaie mams als voorbeeld voor haar eigen kinderen... die beslist niet op haar zitten te wachten ...