Kermis Beveren-Leie
De kermis zit er terug op. Naar verluid terug een schitterende editie, die dit jaar, door overmacht, niet was weggelegd voor Beverse Weetjes. We zijn iedereen dan ook dankbaar die een foto doorstuurde.

Zelf sprokkelden we wat reacties.
Zo kregen we van verschillende verenigingen te horen dat ze uiterst tevreden zijn en hun kas een duwtje in de rug konden geven. Voor de wielerwedstrijd, Grote prijs Maurice Desmet, verschenen 64 renners aan de start. Mario Willems ging hier met de zege aan de haal. Dit jaar werd pater André Goussaert als nieuw lid gehuldigd in de Orde Beverna Cum Laude. Zelf kon hij er niet bijzijn, het kunstwerk dat daaraan verbonden is werd overhandigd aan enkele familieleden.
Over de verschillende optredens waren de meningen verdeeld. Over dit van Sandra Kim was er niets dan lof te horen. De groep Madlee werd heel gesmaakt. Deze groep trad op, op het kerkplein, terwijl zo’n 180 personen genoten van het Pizza en Pasta Festijn in oc ‘t Klokhuis. En raar maar waar, de meningen over de Romeo’s waren heel verdeeld, sommigen vonden het schitterend, anderen hadden er heel wat meer van verwacht. Het schitterend vuurwerk konden we zelf bewonderen.
De KWB mocht 18 ploegen (54p) inschrijven voor het petanquetornooi. Hier ging de zege naar de groep van Claude Rommens, Robert D’Hont en Yvan Minjauw (van Okra Beveren-Leie).
Op zondag kwamen een 20-tal Fiatjes 500 opdagen. De parochianenkoers voor amateurs werd gewonnen door Kristof Vaneeckhout en de professionele door Steven Harinck. Aan Tournee Locale, die deze zomer liep, namen zo’n 70 personen deel en Piet Decavel was hier één van de winnaars. Zo, dat was het ongeveer wat we allemaal te horen kregen. Reacties zijn steeds welkom.

Pater André Goussaert
Hierbij geven we graag een uitgebreid verslag mee van de nieuwe Ridder. Deze informatie hebben we te danken aan wijlen Michel Debrouwere. Hij schonk ons jaren geleden een boek met verhalen over Bevernaars en deze mochten we ook publiceren. Dit evenwel verkorte verhaal eindingt in 1970. Schepen Rik Soens beloofde ons nog te contacteren zodat we de levensschets tot op vandaag kunnen meegeven!!! Maar wellicht zal het filmpje ook al heel wat meer duidelijkheid scheppen over het leven van pater André Goussaert.

André Goussaert is geboren op de Beverse Kapelhoek op 30 oktober 1930. Zijn vader was de populaire veldwachter Victor Goussaert, en zijn moeder was Flavie Denorme uit Moorslede, die tijdens de benarde jaren van de Eerste Wereldoorlog van de frontlijn weggevlucht was en hier was blijven hangen. Na zijn vlegeljaren aan de Beverse Gemeentelijke Jongensschool trok André Goussaert naar het kollege te Waregem, om er zich net als zijn broer Paul te verdiepen in de studie der beroemde Griekse en Latijnse beschavingen. Alles verliep gedurende vijf jaar naar wens, maar het scheelde geen haar of een kwaadwillige ziekte maakte een voortijdig einde aan zijn jongelingsdromen, toen hij zijn laatste jaar aan het afwerken was„ Er was een half-mirakuleuze tussenkomst van Hierboven nodig om de slag van de makabere zeisenman af te weren. Hij rekupereerde echter vlug en al spoedig was hij weer de levenslustige spring-in-'t veld die hij altijd geweest was. Toen hij bij het einde van retorika verklaren moest wat hij zou worden en sommigen hem reeds zagen als tuinman met pijp en holleblokken, zei hij droogweg: "Ik word Oblaat!" Toentertijde werden dé Oblaten in het Waregemse kollege als een soort half-was beschouwd en zijn vrienden stonden dan ook verstomd: Oblaat! Maar waarom dan? Waarom geen Scheutist of Witte Pater? De jonge Goussaert glimlachte eens fijntjes: omdat enkel de Oblaten missies in het hoge noorden hebben! Hij nam dus zijn intrek in het Oblaten-noviciaat te Korbeek-Lo. Een jaar lang maakte hij er kennis met die nieuwe wereld, en daarna kwam hij zes jaar lang teologie studeren te Gijzegem. Tijdens die jaren kwam de verbazend handvaardige Goussaert reeds even om het hoekje kijken. Hij bleek een prima metselaar te zijn, die met even veel gemak een kunstige schouwmantel optrok als een zwembad aanlegde.

Op 28 oktober 1955 werd hij te Gijzegem priester gewijd door een bisschop uit Kameroen en op 30 oktober droeg hij in de Beverse noodkerk zijn eremis op. Nu moest hij nog jaar teologie studeren te Gijzegem en onmiddellijk daarop kreeg hij het nieuws waarnaar hij al die jaren had uitgekeken. Hij mocht vertrekken naar Baker Lake, in het Canadese Noorden. In juli van dat jaar l956 werd in de gemeenteschool een reusachtige Vlaamse Kermis gehouden' Letterlijk de hele parochie had de handen in elkaar geslagen om er iets enige van te maken en een onvermoeibare onderpastoor Myngheer woekerde wekenlang met zijn legendarische krachten om alles in kannen en kruiken te krijgen. Het werd een enorm feest, Gans Beveren stond achter zijn zendeling. In september reisde hij dan af voor de eerste keer- Een jonge Oblatenpater die met laaiend entoeziasme een onbekende wereld tegemoet ging. In het huisje op de Kapelhoek bleven twee ouder wordende mensen achter. Eenzaam. Verdrietig. Angstig om wat er hun jongste zoon al niet overkomen kon in die vijandige barre streken. Och, ouders van missionarissen hebben nooit rust meer. Altijd zwerven hun gedachten en hun zorgen om dat éne kind dat ze niet meer beschermen kunnen tenzij met hun gebed, en niet meer bereiken tenzij met hun brieven die dan nog niet alles kunnen uitdrukken wat ze eigenlijk zeggen willen.

BAKER LAKE.
Pater Goussaert arriveerde er even voor Kerstmis 1956. Hij kwam er terecht bij Pater Papion, een Bretoen, die de Waalse pater Choque verving. Al dadelijk werd hij over de oren in het werk geworpen. Hij moest een missie bouwen en onderwijl de Eskimo-taal leren. Dat bouwen was een kolfje naar zijn hand en zijn oversten hadden waarlijk niets beters kunnen vinden om de jonge onervaren missionaris over de eerste moeilijke maanden heen te helpen. Ook met de niet zo gemakkelijke Eskimo-taal liep het wel los. Beetje bij beetje ontvouwde ze voor hem haar geheimen. Net als alle andere talen leerde je haar best in de praktijk, en onder het bouwen had Pater Goussaert daartoe gelegenheid te over. Zijn werk te Baker Lake was slechts een inleiding. Hijzelf telt die periode niet mee als missiewerk. Hij was er trouwens niet lang want reeds enkele maanden later kreeg hij bericht dat hij zich naar de in 1951 gestichte missie van Gjoa Haven moest begeven, bij de Franse pater Henry.

GJOA HAVEN.
Toen pater Goussaert in juni 1957 in Gjoa Haven aankwam, verbleven er slechts een viertal Eskimo-families. Ze woonden in sneeuwhutten, in igloo's. Verders was er een hut die als magazijn voor de handeldrijvende Hudson Bay Company dienst deed, en tenslotte had Pater Henry er een minuskuul kapelletje opgetrokken en een huisje dat enkel een paar personen kon herbergen, zo klein was het. Gjoa Haven ligt op het King William Island en het dankt zijn naam aan de reis van de Noorse ontdekkingsreiziger Roald Amundsen. Amundsen had in het begin van de jaren negentienhonderd met zijn boot, de "Gjoa" de doorvaart tussen het Canadese vasteland en de Pooleilanden verkend, en hij `het anker geworpen voor die toen nog onbekende en onbewoonde plaats aan de zuidkust van het eiland. Pater Goussaert was nog geen drie dagen op de missie, toen hij er reeds met gids en hondenslede op uit mocht trekken om mijlen ver een jonge Eskimo te gaan dopen. De Eskimo werd bij die gelegenheid opgenomen in de milde schoot van onze Moeder de Heilige Kerk, en André Goussaert in de kille schoot van Moeder Noorden. Hij moest trouwens snel leren op eigen benen staan daar, want een paar weken later reeds kreeg hij een grote sleereis te maken naar Gladman Point, in het westen van het eiland. In Gladman Point hadden de Eskimo's een kamp waar een honderd twintig man verbleven, waaronder vier katolieke families. Pater Goussaert moet er een missiepost oprichten. Die post is er gebleven tot 1965. Nu ligt Gladman Point verlaten. Alle Eskimo’s zijn uitgeweken naar het komfortabele Gjoa Haven.
Dat Gjoa Haven was in de eerste jaren van pater Goussaerts noordpoolleven echter nog zo komfortabel niet. Een paar rotshuisjes, een paar igloo's, en verder naar alle kanten de eindeloze barre verlatenheid. Als voeding hadden ze rauwe vis en soms eens iets wat op brood leek, maar dat ze bijna moesten hakken met de bijl, zo hard was het. De Eskimo’s zaten tientallen, ja honderdtallen mijlen ver, over de eindeloze sneeuwvlakte verspreid; Die moesten ze dan gaan opzoeken met de hondenslee, vele dagreizen ver, dik ingeduffeld in hun kariboe-pelzen, en dan nog met bevroren gezicht aankomen, In de igloo’s of onder de jachttenten vertelden ze dan over hun godsdienst, over de Man die hem was komen kenbaar maken, en over hetgene hij van een mens vroeg.

In 1959 begon hij te bouwen in Gjoa Haven. Een beter tehuis voor de paters en vijf huizen voor Eskimo's. Het was een begin en pater Henry, de eerste missionaris van Gjoa Haven en een heilig man maar een beetje onpraktisch zoals alle Fransen, was de koning te rijk. Gedaan met de miseries van het leven in ijskoude sneeuwhutten. Zijn houten woning kon hij nu verwarmen met stookolie tot het binnenskamers 10 tot l5 graden was. Een toen ongekende weelde voor het hoge Noorden. Ieder jaar werden er nu huizen bijgebouwd, want steeds meer Eskimo's vonden het nog lang zo slecht niet in Gjoa Haven definitief hun tenten op te slaan en van daaruit op jacht en visvangst te trekken in het seizoen. Ondertussen leerde pater Goussaert zijn volk kennen en ervan houden. Die taaie zwijgzame kerels die met ongelooflijk uithoudingsvermogen vechten tegen de vijandige natuurelementen, die zo buitengewoon vindingrijk zijn en met katachtig geduld kunnen vissen en jagen. Zieken verzorgen, breuken inzetten, wonden naaien, vrouwen bijstaan aan een moeilijk kraambed…. Hij heeft eens een vrouw geholpen die een tweeling ter wereld bracht. Dat was zijn glansstuk. Wat een simpel missionaris al niet kennen moet, zou Frans Hofkens van "De Heren van Zichem" zeggen.

Einde 1962 kwam pater Goussaert met vakantie naar België. Broeder Jeroom Vermersch vergezelde hem. Broeder Jeroom die hem enkele jaren vroeger als hulp was toegevoegd en die sindsdien zijn onafscheidelijke vriend en zijn broer geworden is. We vonden toen dat de pater er maar magertjes uitzag en vermoeid en een beetje onwennig in onze jachtig geworden streek. Hij heeft hier dan enkele maanden bij ons gewoond, er werd een reusachtige Vlaamse Kermis voor hem gehouden, en daarna vertrok hij weer hals over kop naar het land en het volk dat het zijne geworden was.

In augustus 1963 was hij in Gjoa Haven terug. Omstreeks die tijd kwam ook de boot aan met het materiaal voor het bouwen van een nieuwe kerk en hij kon onmiddellijk aan de slag. Het werd een gebouwtje van acht bij twaalf meter. Boven bevindt zich de kapel en beneden het woonhuis der paters. Ondertussen keek hij ook uit naar middels om het leven van zijn Eskimo's wat draaglijker te maken en om het immer dreigende spook van de honger aan banden te leggen. Hij leerde zijn mensen samenwerken bij jacht en visvangst en hij leerde ze vooruitzien. Een voorraad vlees of vis opgeslagen in het goede seizoen kan de redding zijn in de maanden waar er weinig of niets te vangen valt. Samen met zijn volk kocht hij een-oude boot, de "St.Michel". Ze betaalden-er honderdduizend frank voor. Een hele bom duiten, maar hij was het waard, want nu konden ze hun vangst van veel verder en in veel korter tijd naar huis overbrengen. Thans wonen er ongeveer tweehonderd tachtig Eskimo's in Gjoa Haven. Een honderdtal ervan zijn katoliek en de rest is anglikaans. Nog altijd is het leven er zeer moeilijk, want de mannen moeten tot vijfhonderd kilometer ver om te jagen op vossen en beren en kariboe's Maar ze hebben nu tenminste een veilige thuishaven. Ze hebben verwarmde huisjes, een school, en ze hebben de broederhand van blanken die zelf Eskimo geworden.

PELLY BAY.
In 1966 werd Pater Vandevelde naar Igloolik overgeplaatst en Pater Goussaert moest zijn plaats innemen. Het zal een moeilijk
afscheid geweest zijn van Gjoa Haven en van zijn mensen daar, maar het werd toch verzacht door het besef dat hij er nog dikwijls op missiereis zou terugkeren. In Pelly-Bay zelf is Pater Goussaert onmiddellijk aan het bouwen getogen. Een van zijn eerste zorgen was het optrekken van een behoorlijk winkelgebouw. Er is daar geen magazijn van de Hudson Hay Company en Pater Vandevelde had een bescheiden winkeltje ingericht in zijn eigen huisje. Een mens zou er echter armen en benen gebroken hebben, Zo vol stond, lag en hing het daar. Dat missiewinkeltje is het uitgangspunt geworden voor de Eskimo-koöperatief van Pelly-Bay.

DE ESKIMO-KOÖPERATIEF VAN PELLY-BAY.
De enige manier om de Eskimo's zonder gevaar met de beschaving in kontakt te brengen, is te maken dat ze zichzelf kunnen behelpen en zich opwerken. Pater Goussaert heeft dit herhaaldelijk met klem bevestigd. Het beste middel daartoe leek hem de oprichting van een koöperatief, die eigendom is van de Eskimo's van Pelly-Bay, die door hen beheerd wordt en die zorgt voor de beste voorwaarden bij de aan- en verkoop van hetgene ze nodig of te bieden hebben. We schrijven zoiets gemakkelijk, maar het heeft heel wat voeten in de aarde gehad vooraleer de toelating gekregen werd van de Canadese regering. Pater Goussaert heeft er nachten zijn slapen voor gelaten. In augustus 1966 was het echter zover. Ze konden beginnen. Pater Goussaert ziet die koöperatief echter nog meer als een opvoedingsmiddel dan als een middel om winst uit te slaan. Alhoewel het natuurlijk voor hem ook enorm belangrijk is dat de Eskimo's niet langer uitgebuit worden. De mensen verkopen aan hun eigen koöperatief hun sierlijke beeldhouwwerkjes in ivoor, hun vossen- en berenvellen, en ook hun overschot aan vis. Ze kopen er jachtgerei, stookolie, kledingstukken, voedingsmiddelen, en dergelijke meer. De koöperatief heeft in 1967 ook een kontrakt afgesloten met de regering voor het bouwen van houten geprefabriceerde huizen in Pelly Bay. Het oordeel van Pater Goussaert was dat de Eskimo's de dollars die met het optrekken van die huizen te verdienen waren, beter zelf in hun zak konden steken. Het vraagt alles ontzettend veel werk van hem en van Broeder Jeroom Vermersch, maar ze hebben het.er graag voor over, omdat ze het zo enorm belangrijk vinden.

Binnenkort denken ze ook in Gjoa Haven een dergelijke koöperatief op gang te kunnen brengen en dan worden het nog meer zorgen, maar ze hebben goede hoop dat stillekensaan de verstgevorderden van hun Eskimo's een stevig handje zullen kunnen toesteken in de administratie ervan. En dan zullen ze eigenlijk zijn waar ze wezen willen. Die koöperatief bracht nog meer kopbrekens mee dan zo op het eerste zicht zou lijken. Het is allemaal mooi waren te kopen en te verkopen, maar bij dat alles heb je het vervoer te regelen van en naar het binnenland en dat zijn vele duizenden mijlen. Enkel het vliegtuigvervoer komt serieus in aanmerking. Met de boot gaat het àl te langzaam en dan nog slechts gedurende een paar maanden per jaar.

Er werd dus een landingsbaan gebouwd in Pelly-Bay. Een paar kilometer lang. Ze is zo goed aangelegd dat ook de gigantische Hercules-vliegtuigen er kunnen landen. Die luchtreuzen kunnen tienduizenden kilogram goederen ineens meenemen. Voor enkele maanden heeft premier Trudeau himself de missie van Pater Goussaert met een bezoek vereerd. De Eskimo's stonden ervan verbaasd dat de hoogste baas van Canada er zo eenvoudig uitziet. De ambtenaren die ze af en toe eens zien, hebben meer wind mee. Pater Goussaert denkt er nu ernstig aan een visfabriekje te bouwen voor het verwerken van de buitengewoon fijne vissoorten die bij Pelly-Bay gevangen worden. Sommige van de duurste Europese hotels hebben reeds die Arctic Char op hun menu’s staan maar hij zou de verkoop willen uitbreiden. " Mijn volk moet zichzelf leren behelpen. Het moet zijn eigen bestaan zelf opbouwen" zegt Pater Goussaert. Ligt dat niet helemaal in de lijn van hetgene de Braziliaanse bisschop, Helder Camara, voortdurend voorhoudt?

DE KATECHISTENSCHOOL.
Jonge missionarissen vind je niet meer in het noorden. Pater Goussaert is de jongste op één na en een beetje zorgelijk heeft hij zich reeds dikwijls afgevraagd wat het worden zou als zij er het bijltje zouden moeten bij neerleggen. De Vlamingen hebben echter in de loop van hun geschiedenis reeds voor zoveel benarde situaties gestaan, dat ze altijd automatisch aan het zoeken gaan naar afweermiddelen van zodra ze een gevaar op komst weten. Dat zit ons in het bloed André Goussaert ging dus niet zitten kniezen. Hij dééd er wat aan. In Gjoa Haven had hij met gunstig gevolg Walter Porter als katechist opgeleid en hij was van oordeel dat dit systeem de redding kan zijn voor de Kerk van de Noordpool. Hij ging bijgevolg zijn bisschop net zo lang aan de oren zagen tot die zegde dat het goed was en dat er in Pelly-Bay een school voor katechisten mocht opgericht worden. Onze pater was de koning te rijk, maar meteen kreeg hij weer een supplementaire last op de nek, en geen kleintje bovendien. Een dergelijke school oprichten is mooi, maar katechistenleerlingen zijn gehuwd en ze hebben kinderen en komen veelal uit andere nederzettingen, soms honderden mijlen ver. Er moesten dus huizen gebouwd worden en er moesten inkomsten gezocht om die katechisten-in-spe onderhoudsgeld te betalen, want die konden toch niet op een houtje bijten. Evenmin als hun vrouw en kinderen. Pater Goussaert vertelt dat hij hard op de Voorzienigheid heeft moeten rekenen dan, maar dat die hem niet in de steek gelaten heeft. De Duitsers hebben met hun Miserior een aardige duit in het zakje gedaan. Er kon gebouwd worden, en in 1969 werd van wal gestoken met zes kandidaten. De oudste ervan is 40 en de jongste 27 jaar. Het was een hele toer, want die mensen begonnen van helemaal onderaan. Er moesten kursussen opgemaakt worden, aangepast aan de Eskimo's en hun konkrete situatie. Het eigenaardige is dat die onontwikkelde, maar door en door verstandige mensen, in onderlinge diskussies zelf geholpen hebben bij het samenstellen van de leerstof.  Ook de vrouwen van de kandidaat-katechisten worden in het onderwijs betrokken. Ze zullen immers een belangrijke taak te vervullen hebben straks bij de opleiding van de Eskimo-vrouw en -moeder. Die zes families hebben nu hun eerste jaar achter de rug. Ze zullen nu gedurende enkele maanden praktisch werk gaan verrichten in de nederzettingen, en daarna vatten ze hun laatste jaar aan. Van verscheidene zijden werd voorgesteld die katechisten bij het einde van hun studies de waardigheid van diaken te verlenen, maar Pater Goussaert is er niet zo entoesiast over. Hij vreest dat daardoor een zeker rangverschil zou ontstaan met de andere leden van de nederzetting, en hij acht het van het grootste belang dat de katechisten volledig volksverbonden blijven. Volgend jaar zal die eerste lichting katechisten afgestudeerd zijn. Ze zullen dan ingezet worden in de verschillende Eskimo-nederzettingen die geen missionaris hebben en ze zullen Gods woord verkondigen en voorleven. Pater Goussaert hoopt dat de Heer misschien uit die katechistenfamilies de priesters zal roepen die het Eskimovolk verder zullen begeleiden op de weg die niet langer onzeker en onmenselijk meer is, maar toch altijd nog zeer moeilijk.

OPNIEUW EVEN UITBLAZEN IN.
In april 1970 zijn Pater André Goussaert en Broeder Jeroom Vermersch opnieuw in Beveren gearriveerd voor een vakantie van enkele maanden. Ze zagen er goed uit bij hun aankomst. Niet zo teruggetrokken en versleten als acht jaar voordien. Je kon zien dat de levensomstandigheden ginder verbeterd zijn. Maar beiden steken het niet onder stoelen of banken dat hun gedachten in Pelly-Bay en Gjoa Haven zijn. Bij het Eskimo-volk dat hun volk geworden is. Als je daarover spreekt gaan hun ogen glanzen en vertellen ze je in warme bewoordingen over hun mensen en hun werk daar. Over hetgene reeds gedaan werd en over het onmetelijk vele dat nog te wachten ligt.Ze kunnen maar niet begrijpen waarom wij hun prestaties zo enorm vinden. “Het is toch allemaal eenvoudig," zeggen ze, "je ziet dit of dat wat gedaan moet worden en je doet het. Je hebt trouwens geen andere keuze. Laat jij het liggen, dan kijkt er geen mens naar om! Om dat te veranderen zijn we daar. We moeten de Eskimo's leren leven met God en met de mensen." Als je hen dan vraagt of het gemakkelijker ware de Eskimo's uit hun barre streken weg te halen en ze ergens elders neer te zetten, dan bekijken ze je eerst stomverbaasd en glimlachen dan begrijpend. "De Eskimo’s ginder weghalen? Maar verstaan jullie dan niet dat het hun streek is? Dat ze er niet uit weg willen omdat ze er minstens evenveel van houden als jullie van het vlakke en vruchtbare Vlaanderen? Nee, laat ze maar betijen. Met Gods hulp zullen ze het halen." Met Gods hulp zullen ze het halen. Dat Godsvertrouwen van die missionarissen toch! Daar kunnen wij met al ons getob en gemier niet bij. Pater André Goussaert en gij ook, Broeder Jeroom Vermersch, wij zijn trots op u en we laten u niet in de steek. Nooit! Het mag dan al zijn dat de Eskimo's uw volk geworden zijn, we zullen zorgen dat ge u altijd verbonden blijft voelen met het volk dat leeft in Vlaanderen, aan de boorden van onze oude trouwe Leie.
......

04-09-2018, 00:00 geschreven door Beverse Weetjes