In de zeventiende en achttiende eeuw was het bijzonder als een mens oud werd, en heel opvallend als iemand heel oud werd. Vandaag herdenken we de sterfdag van vioolbouwer Giacomo Antonio Stradivari die op 18 december 1737 is overleden. Hij was toen om en bij de negentig jaar. Lange tijd werd ervan uitgegaan dat hij omstreeks 1644 zou zijn geboren, maar de nieuwste gegevens duiden er op dat hij pas in 1648 het levenslicht zag. Het is waarschijnlijk dat hij tussen 1666 en 1679 leerling in het atelier van de vioolbouwer Amati is geweest.
In zijn werkzame periode bouwde Antonio Stradivarius zo'n duizend violen, welke zijn legende met zich meedragen. Zijn zonen hebben de zaak voortgezet.

18-12-2011 om 19:14 geschreven door Heinz Wallisch  

In het literatuurprogramma The verb van de Britse cultuurzender BBC Radio 3 wordt op vrijdag 16 december ─ tussen 23:00 uur en 23:45 uur onze tijd ─ aandacht besteed aan het leven en het oeuvre van de Engelse dichteres Christina Rossetti (1830-1894).

In directe aansluiting daarop wordt een nieuwe gedicht op muziek van de in trinidad geboren, doch reeds sedert 1989 in Engeland woonachtige performance poet Anthony Joseph voorgesteld.

Eén van de talrijke gedichten van Christina Rossetti, waarin haar sterke gevoeligheid blijkt, is getiteld
Seasons:

In Springtime when the leaves are young,

Clear dewdrops gleam like jewels, hung
On boughs the fair birds roost among.

When Summer comes with sweet unrest,
Birds weary of their mother's breast,
And look abroad and leave the nest.

In Autumn ere the waters freeze,
The swallows fly across the seas:─
If we coul fly away with these!

In Winter when the birds are gone,
The sun himself looks starved and wan,
And starved the snow he shines upon.

16-12-2011 om 16:14 geschreven door Heinz Wallisch  

In de vijfde aflevering van de zesdelige reeks Man over woord ─ van de Nederlandstalige, Belgische televisiezender Canvas ─ uit te zenden op vrijdag 16 december, tussen 20:40 uur en 21:10 uur, vertelt Pieter Embrechts deze keer het verhaal van Johannes Goropius Becanus (1519-1572), die in het geschrift De Origines Antwerpianae uit 1572 zou hebben bewezen dat Antwerps de oudste taal ter wereld is.

Deze aflevering is er één in het kader van Pieter Embrechts' zoektocht naar de schoonheid en de geheimen van het fenomeen Taal.

16-12-2011 om 13:31 geschreven door Heinz Wallisch  

Donderdag 15 december gaat de speelfilm Tinker Tailor Soldier Spy, van de Zweedse regisseur Tomas Alfredson in de Nederlandse bioscopen draaien. Daarin komen we bekende gezichten van het acteursfront tegen: Gary Oldman, Colin Firth, John Hurt, Benedict Cumberbatch en Tom Hardy.

De film is door de pers, die reeds van de inhoud heeft kunnen kennisnemen, zeer goed ontvangen. Het gelijknamige boek van John le Carré (geboren 1931) [1] uit 1974 is reeds als televisieserie te zien geweest met de min of meer ongenaakbare Alec Guiness (1914-2000) in de rol van George Smiley, die we voor het eerst zijn tegengekomen in diens eerste internationaal gewaardeerde en eveneens verfilmde roman uit 1963 over het spionagevak, The spy who came in from the cold.

__________

[1] De burgerlijke naam van John le Carré luidt David John Moore Cornwell.

15-12-2011 om 17:31 geschreven door Heinz Wallisch  

Een fictieve documentaire over de slag bij Trafalgar is op woensdag 14 december te zien ─ in HD-kwaliteit op het beeldformaat 16:9 ─ op Arte-tv, tussen 21:05 uur en 22:00 uur.
Die zeeslag had plaats op 21 oktober 1805, waarbij Napoleon werd verslagen, hetgeen in de praktijk neerkwam op een overwinning door de Britten, die met zevenentwintig schepen, onder opperbevel van Admiraal Horatio Lord Nelsen (1758-1805), die tijdens deze strijd werd neergeschoten en als gevolg daarvan stierf.
In de film wordt het verhaal verteld vanuit het perspectief van de Franse admiraal Pierre-Charles de Villeneuve (1768-1806).
Deze Franse fantasie-docu uit 2006 van Fabrice Hourlier, wordt, als bijdrage van Arte France, de komende dagen nog tweemaal uitgezonden, eerst op zaterdag 17 december, vanaf 16:55 uur, en dan nog eens op in de nacht van dinsdag 20 op woensdag 21 december, vanaf 02:15 uur.
__________

14-12-2011 om 09:00 geschreven door Heinz Wallisch  

Het is alweer bijna twee eeuwen geleden dat de latere Duitse grote uitvinder en fabrikant Ernst Werner von Siemens werd geboren: op 13 december 1816 in de plaats Lenthe bij Hannover in het toenmalige Pruisen ─ thans normaal behorend bij de Bondsrepubliek Duitsland, dat tegenwoordig bij Duitsland hoort; hij overleed op 6 december 1892 in Berlijn/Charlottenburg. 

Samen met drie broers heeft hij de firma Siemens gesticht, welke een geschiedenis op zich binnen Duitsland heeft doorgemaakt. Enerzijds is het bedrijf vanwege de kwalijke rol tijdens de Tweede Wereldoorlog, negatief in het nieuws geweest, en komen er af en toe nieuwe gegevens naar boven, die sommige onderzoeksjournalisten en documentairemakers opnieuw in het geweer brengen.

Van de andere kant bestaat er een Siemens-Prijs, die wordt uitgereikt aan een levende componist die naar het oordeel van de jury een groot bedrag ─ tweehonderdduizend euro ─ ruimschoots heeft verdiend.

13-12-2011 om 18:59 geschreven door Heinz Wallisch  

"Schilderbeest"

Jan Sluijters (1881-1957) ─ bij de burgerlijke stand met de voornamen Johannes Carolus Bernardus ─ staat centraal in de aflevering van het Avro-programma Close up, die op dinsdag 14 december, vanaf 22:55 uur via Nederland 1 zal worden uitgezonden. Sluijters heeft zich in het begin van zijn carrière laten inspireren door grootheden uit de negentiende eeuw, zoals Vincent van Gogh (1853-1890) en diens Franse (leef)tijdgenoot Georges Seurat (1859-1891), en door andere internationaal werkzame, respectievelijk vermaarde, beeldend kunstenaars als Pablo Picasso (1881-1973) en tevens door een landgenoot Piet Mondriaan (1872-1944).

In zijn latere periode vond hij een geheel eigen stijl, waarin zichtbaar werd dat de werkelijkheid van alledag zijn inspiratiebron was geworden, waarbij de daad van het schilderen hem de grootste voldoening schonk. Het uitbundige gebruik van kleuren vinden we onder meer terug in zijn stukken met bloemen.

Beroemde en beruchte stukken

Eén daarvan, het Meisje, is in de jaren vijftig gereproduceerd, net als een stuk met bloemen en een naakt. Door die vermenigvuldiging hebben vooral die drie wat meer bekendheid gekregen dan tal van andere, aantrekkelijke schilderijen van deze meester. Daaronder bevonden zich portretten van mensen uit de wereld der kunsten, vooral vrouwen. Familiestukken en landschappen behoren verder tot Sluijters' oeuvre. Schilderijen daaruit hangen in diverse musea, ook buiten Nederland, en gelden daar als topstukken uit de collectie.
Zijn naakte negerinnen ─ een thema dat in die tijd nog een groot taboe was ─ hebben enerzijds voor veel ophef gezorgd, aan de andere kant voor naamsbekendheid van deze schilder.

13-12-2011 om 12:30 geschreven door Heinz Wallisch  

Op deze dertiende december werd in het jaar 1797 de Duitse dichter Heinrich Heine geboren te Düsseldorf; hij overleed op 17 februari 1856 te Parijs, waar hij vanaf 1831 werkte. Eén van de redenen waardoor hij in ons land relatief bekend is gebleven, betreft zijn opvatting dat in Nederland alles vijftig jaar later gebeurt.

Heine was een vertegenwoordiger van de romantiek; zijn naam wordt, als men het over de klassieke Duitse letteren heeft, veelal in één adem genoemd met twee van zijn tijdgenoten die als pijlers der Duitse literaire romantiek gelden: Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) en Friedrich (von) Schiller (1759-1805), al is het niet zo zeker of de beide anderen deze Heine wel als evenknie zouden hebben beschouwd. Maar kom, ook tussen Goethe en Schiller liepen de contacten niet altijd volgens de regelen der grote, al dan niet literaire, kunst.

Heinrich Heine schreef veel verzen, die bij tijd en wijle werden verguisd, onder meer door Neerlands schrijvende en publicerende incarnatie van pseudologia fantastica: Boudewijn Buch (1948-2002), die een zeer duidelijke, bij tijd en wijle maniakale, voorkeur aan de dag legde voor (onder meer) Heine-collega Köt(h)e en voor een rockster, die hij omschreef als Mik Tsjekker.
__________

Afbeelding: Heinrich Heine; portret uit 1831 door Moritz Daniel Oppenheim (1800-1882).

13-12-2011 om 00:00 geschreven door Heinz Wallisch  

Vandaag, 11 december, is het exact 110 jaar geleden dat de Italiaanse radiopionier Guglielmo Marconi (1847-1937) het eerste draadloze radiocontact heeft gerealiseerd over de Atlantische Oceaan. Dat werd tot stand gebracht tussen het Engelse Poldhu in Cornwall en de Canadese plaats St. John's in New Foundland.

In 1890 was Marconi erin geslaagd de eerste telegrafische signalen over te brengen en vijf jaar daarna kon hij dat reeds over een afstand van twee kilometer. Dit kon worden gerealiseerd door de belangrijkste vinding van deze zelfde man: de antenne. Daarop heeft hij in 1896 patent gekregen.

Op 12 december 1896 begon te Londen een weekeinde waarin deze meneer Marconi een demonstratie van een werkende radio gegeven.

12-12-2011 om 16:31 geschreven door Heinz Wallisch