Vandaag is het honderd vijf jaar geleden dat de "vader der moderne schilderkunst" Paul Cézanne (geboren 1839) is overleden te Aix-en-Provence, waar zijn atelier is omgedoopt tot museum. Deze aanvankelijke impressionist heeft later van zijn leven de aanzet gegeven tot het expressionisme, het fauvisme en zelfs het kubisme. De meester mag zeer productief worden genoemd: 950 olieverfschilderijen en 650 aquarellen vormen zijn oeuvre.

Heden is het honderd en achtenzeventig jaar geleden dat Alfred Bernhard Nobel werd geboren, de latere chemicus en industrieel, die één en ander aan uitvindingen op zijn naam heeft staan, waarvan de bekendste dynamiet is (1867) dat hij zelf ging fabriceren, en dat hem de bijnaam Lord dynamite opleverde. Als gevolg van de internationale toepassing ervan en de dubieuze reputatie die deze springstof al snel heeft gekregen, is min of meer ondergesneeuwd dat de man ook nog andere explosieven heeft uitgevonden. Een biografie over deze geleerde kreeg de passende titel Alfred Nobel ─ onrust om dynamiet. Hij overleed in 1896.

De laatste weken komen we zijn naam steeds weer tegen in verband met de uitreiking van de naar hem genoemde prijzen.

Vrijwel niemand is zich bewust van het feit dat de man ook nog toneelschrijver was. Van zijn hand is het drama Nemesis verschenen, over Beatrice Cenci, deels geïnspireerd op het stuk The Cenci uit 1819 van Percy Bysshe Shelley (1792-1822).

Het stuk, dat werd gedrukt toen Nobel reeds op zijn sterfbed lag gold als dermate scha(n)delijk dat het onmiddellijk na zijn overlijden werd vernietigd. Pas in onze eeuw, acht jaar geleden, verscheen er weer een uitgave, deze keer tweetalig: Zweeds-Esperanto.

De auteur hoogstpersoonlijk.

In het korte NTR-programma Nederland leest dat in de nacht van vrijdag 21 op zaterdag 22 oktober ─ tussen 00:45 uur en 00:55 uur ─ via Nederland 2 zal worden uitgezonden, wordt getracht de Nederlanders weer op het spoor van lezen te zetten door ze te laten voorlezen uit het alweer een halve eeuw oude boek Het leven is verukkulluk (verschenen in 1961) van Remco Campert (geboren 1929), ook wel gesignaleerd als Remko Kampurt.
Ik herinner me dat er eerst meer aandacht was voor de orthografie van de titel dan voor de tekst. De roman heeft als thema de groei naar volwassenheid. Een groepje jongelui vormt de Protagonist. Op een zonnige dag leest de auteur zelf het eerste hoofdstuk voor. Dat doet hij in het Amsterdamse Vondelpark.

Als we het over 20 oktober hebben en ons afvragen of die dag in de geschiedenis van grote betekenis is geweest en daar enige aandacht aan besteden, kunnen we al snel tot de conclusie komen dat er heel wat gebeurd is in de loop der tijden, dat we met die datum in verband kunnen brengen.

Op 20 oktober in 1818 hebben Britten en Amerikanen gemeenschappelijk het besluit genomen dat de 43ste breedtegraad de grens tussen Canada en de Verenigde Staten zal vormen. Vier jaar later is de eerste editie van de Britse krant The Sunday Times verschenen. En zestig jaar nadien werd de later als acteur internationaal vermaardheid verwervende Bela Lugosi (1882-1956) geboren.
Daar kan de meest actuele, en voor heel wat miljoenen mensen verheugende historische gebeurtenis op deze dag zelf, in 2011 (dat rijmt!) worden toegevoegd: de dood van de Lybische krankzinnige dictator Moeammar Khaddafi (geboren in 1942).

Klein oeuvre
Tal van liefhebbers van het kleine poëtische oeuvre van Vasalis: Margarethe Droogleever-Fortuyn Leenmans (1909-1998), van beroep (kinder)psychiater, zijn ervan overtuigd dat ze veel meer gedichten in portefeuille had ─ verborgen in een bureaulade of elders ─  dan we in de drie gepubliceerde bundels [1], aangevuld met enkele losse bijdragen aan Tirade, het literaire tijdschrift van uitgeverij Van Oorschot. Het zou ─ vooral volgens diezelfde liefhebbers, ongetwijfeld mede gedreven door wensdenken ─ door haar terughoudendheid, die mede werd ingegeven door de aard van haar medische beroep ─ ondanks de vrijheid van een grote liefde ─, gelijk opgaand met haar afkeer van publiciteit, te danken zijn dat de 'resterende poëzie' binnenshuis is gebleven en niet "over de rand van mijn bestaan" werd geplaatst.

Alledaagse dingen
De strofen
Vreemd, dat het leven zo terug gaat komen  
achterstevoren . . . . .
passen bij de omstandigheid dat (de) poëtische teksten van de dichteres Vasalis worden geciteerd in overlijdensberichten, die doorgaans te maken hebben met alledaagse dingen, of dat nu vogelpootjes in de sneeuw zijn of de koeien, die zo vaak geschilderd zijn, of wanhoop en welsprekendheid.
Dat alledaagse dingen het leven ─ en derhalve de poëzie ─ van Vasalis beheersten, kwam ook naar voren in haar dankwoord tijdens de uitreiking van de P.C. Hooftprijs in 1982. ". . . poëzie die zich bezighoudt met de kleine dingen van het leven . . .", aangevuld met de ironische kwalificatie "typisch vrouwelijke poëzie."

Profiel van de Ikon
In de aflevering van de reeks Profiel van de Ikon, welke op woensdag 19 oktober ─ tussen 22:55 uur en 23:35 uur ─ via Nederland 2 zal worden uitgezonden onder de titel Vasalis over deze "grootste dichter met het kleinste oeuvre", komt aan de orde dat ze net iets meer heeft gerealiseerd dan binnen het kader van haar medische professie en haar dichterschap bekend is geraakt. Zo schreef ze toespraken voor haar studie-jaargenote Juliana van Oranje (eveneens geboren in 1909), en was ze bevriend met veel dichters van voor, tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog, en later met Gerad Reve, die ze enorm heeft gesteund, onder meer als getuige deskundige in een pleidooi tijdens diens geruchtmakende Ezel-Proces.

Tot slot, passend in de dagen dat de Profiel-aflevering over Vasalis wordt uitgezonden:De kruinen ijl, de stammen bloot
en dit door stilte en mist omgeven [2]
__________
[1] De titels van de bundels poëzie van Vasalis luiden:
Parken en woestijnen (1940)
[aanvankelijk verschenen bij uitgeverij A.A.M. Stols te 's-Gravenhage; later bij G.A. van Oorschot te Amsterdam]
De vogel Phoenix (1947)
Vergezichten en gezichten (1954)
[2] De laatste regels van het gedicht Oktober uit de bundel De vogel Phoenix.

De slagwerkgroep Les Percussions de Strasbourg bestaat sedert 1961 en kan derhalve terugblikken op een halve eeuw muziek maken. Al moet worden toegevoegd dat de jongste telg die tot dit ensemble is toegetreden, pas in 1970 werd geboren.

Arte-tv presenteert op maandag 17 oktober, tussen 22:55 uur en 23:50 uur, een documentaire over deze musici, met de grappig-realistische titel Handwerker des Klangs ─ Les Percussions de Strasbourg.
Hierbij gaat het om een Franse documentaire uit 2011 van Eric Darmon, uit te zenden in HD-kwaliteit, op het beeldformaat 16:9, met stereofonisch geluid. Het is een bijdrage van Arte France aan deze Duits-Franse cultuurzender, die de film op zondag 23 oktober nogmaals zal uitzenden voor degenen, die bij het krieken van de dag, als de haan kraait (hoewel), vanaf 06:00 uur.

In de grandioze reeks natuurdocumentaires, die door de Duitse televisiezender ARD/Das Erste in het uitzendschema zijn opgenomen onder de titel Erlebnis Erde ─ Wildes Deutschland, staat op maandag 17 oktober, tussen 20:15 uur en 21:00 uur (zogeheten prime time), de aflevering Die Berchtesgadener Alpen op de rol.