Antisemitisme heden ten dage in documentaire van Yoav Shamir op Holland Doc 24
Onderzoek naar antisemitsme
Het digitale televisiekanaal Holland Doc 24 zal heden en morgen tweemaal derhalve een nieuwe aflevering uitzenden van de reeks VPRO Import, waarin de documentaire Defamation van regisseur Yoav Shamir (geboren Tel Aviv 1970) zal worden gepresenteerd. Hij heeft deze film gemaakt aan de hand van zijn persoonlijke onderzoek naar het begrip antisemitisme, en vooral de betekenis die dit woord heeft in de huidige tijd. De film van Yoav Shamir vertolkt deze persoonlijke zoektocht op heldere wijze. Zo spreekt hij onder meer met het hoofd van de Defamation Leaguein de Verenigde Staten van Amerika. Daartegenover staat een leger van professoren die niet mis te verstane kritiek leveren op juist die organisatie.
Voorts worden we in de zo'n anderhalf uur durende film geconfronteerd met de mechanismen die worden aangewend om de Israëlische jongeren te bestoken opdat deze zich zullen manifesteren als geschikt voor de militaire dienstplicht. De documentaire van Yoav Shamir wordt uitgezonden op zondag 9 mei van 21:52 uur tot 23:34 uur;een herhaling zal op hetzelfde digitale televisiekanaal worden gepresenteerd op maandag 10 mei, tussen 19:27 uur en 21:00 uur.
__________
Afbeelding: Regisseur Yoav Shamir. Foto van de site van Defamation.
BBC One-tv zendt zondagavond documentaire over Henri Matisse uit
Schilder, beeldhouwer en fauvist De Britse zender BBC 1 presenteert in vier afleveringen de serie documentaires over kunstenaars, meer speciaal over die ruim gezien vier eigentijdse meesters der, voornamelijk beeldende, kunst: Pablo Picasso (1881-1973), Henri Matisse (1869-1954) [1], Salvador Dali (1904-1989) en Andy Warhol (1928-1987).
In het kader van deze elektronische cultuursite komt voor een nadere beschouwing, respectievelijk aanbeveling, uitsluitend de schilder en beeldhouwer Henri Matisse in aanmerking, die als thema fungeert van de tweede aflevering in die reeks. Die wordt hedenavond uitgezonden op de tv-zender BBC 1, tussen 22:00 uur en 23:00 uur. Deze aflevering wordt gepresenteerd door Alastair Sooke. In de film wordt niet alleen gerept van leven en werk de mens en artiest Henri Matisse, doch eveneens welke maatschappelijke gevolgen er door (onder meer mede) diens werk zijn ontstaan, en daarnaast welke invloeden zich hebben doen gelden op diens leeftijdgenoten en degenen die na hem zijn gekomen, niet alleen in de discipline schilderkunst, maar tevens ver daarbuiten, zoals in de architectuur en de stroming, die van groot belang is geweest en wordt aangeduid met het begrip design. Deze Henri Matisse gold als de bekendste, want merkwaardigste vertegenwoordiger van het fauvisme [2]. Alastair Sooke wil weten hoe groot de invloed van Matisse is op ons huidige bestaan.
__________
[1]Na mijn gymasiumjaren ben ik eerst enige jaren werkzaam geweest in het boekenvak, niet alleen als redacteur ter uitgeverij met alles wat daarbij aan de orde kwam, maar gelijktijdig in één der drie boekwinkels die aan die uitgeverscombinatie waren verbonden. Toen ik de leiding van het filiaal in Leeuwarden op mij nam, werd ik al snel geconfronteerd met een artiest wiens naam mij niets zei. Een jong koppel kwam op een zatermiddag stralend binnen en de helft van de mannelijke kunne sprak: "Wij zien dat u een grote collectie kunstboeken heeft. Is daar wellicht ook een boek bij over de bekende Engelse schilder Matthews?" Aangezien de collectie voor die filialen uit ons hoofdkantoor werd verzonden en ikzelf voor de samenstelling van meestal alles maar in ieder geval altijd van de sector kunsten voorbereidde, kon ik, zonder verder te zoeken, de vraag ontkennend beantwoorden. Het stel verliet de winkel en ik keerde terug naar het naastgelegen woonvertrek. Aangezien de buitenzijde van die kamer van plafond tot vloer was voorzien van een winkelruit diende de directe ruimte achter die ruit als etalage, waarin de boeken alle waren geplaatst in een raamwerk met dunne touwtjes en een glooiende gleuf in het hout, zodat van vrijwel elk boek, met uitzondering van folianten de voorzijde kon woren getoond.
Op het moment dat ik mij in enige adminstratie wilde verdiepen, hoorde ik de jongeman tegen zijn wederhelft zeggen: "Kijk nou eens, die man weet niet eens wat hij heeft. Daar staat een boek van Matthews." Die beiden kwam niet terug in de winkel, maar beenden geërgerd weg. Niet dat ik direct begreep om wie het ging, zozeer was ik verbaasd over de leemte in mijn kennis omtrent de voorraad in mijn eigen filiaal. U begrijpt het, zeker in dit kader, reeds, maar ik moest eerst naar buiten lopen en in de etalage kijken om te zien dat het bij die Matthews om Henri Matisse ging.
[2] Fauvisme: richting in de Franse schilderkunst, vooral in de jaren 1905-1910, waarvan de beoefenaars nogal ongebreideld gebruik maakten van felle, ongemengde kleuren.
Opera-zondag, verspreid over de gehele dag, via Arte-televisie
Wagner: Tannhäuser
In het kader van de Europese Operadagen wordt dit weekeinde door Arte-televisie flink wat aandacht aan het fenomeen muziektheater besteed door middel van weliswaar televisie, doch via een breed scala aan thema's. Nadat deze Duits-Franse cultuurzender reeds op zaterdag 8 mei op diverse fronten aandacht aan deze Europese gebeurtenis heeft besteed, pakt deze op zondagochtend om 09:45 uur de draad weer op met een uitvoering van Tannhäuser uit 1845 van Richard Wagner (1813-1883). Het gaat hier om een versie door het Philharmonia Chor Wen en het Deutsche Symphonie Orchester Berlin onder leiding van Philippe Jordan. De opvoering vindt plaats in het Festspielhaus Baden-Baden.
Maria Callas Dezelfde zender presenteert later op de dag een documentaire over de onvergelijkelijke en onvergetelijke Maria Kalogeropoulos (1923-1977) die aan operaminnaars en zovelen daarbuiten beter bekend is als Maria Callas. In de film, die tussen 19:15 uur en 20:00 uur zal worden uitgezonden, kun u impressies bekijken van aan galaconcert uit 1958 in Parijs, gevolgd door een recital uit 1965.
Thema-avond: Peking Opera
Arte-televisie biedt op zondag 9 mei een thema-avond onder de titel Die exotische Welt der Peking-Oper. Twee onderdelen maken deze 'avond', die wordt gerealiseerd tussen 20:14 uur en 23:55 uur. Als eerste onderdeel kunnen we het Chinese, verfilmde drama Ba wang bie ji(Lebewohl, meine Konkubine) zien, een China/Hongkong coproductie uit 1993, met in de voornaamste rollen Leslie Cheung, Zhang Fengyi en Gong Li. Om 23:00 uur volgt nog een reportage over en opera-school in Beijing. Daar heerst een ijzeren discipline op basis van tradities die al vele eeuwen overeind worden gehuden om te kunnen garanderen dat het hoge niveau ook voor de in de in ieder geval nabije toekomst blijft gehandhaafd.
Forensisch onderzoek naar de raadselachtige Ipswich Man; BBC Two-tv
In het populair-wetenschappelijke programma History cold case dat door de Britse televisiezender BBC Two wordt uitgezonden, wordt in de aflevering van donderdag 6 mei tussen 22:00 uur en 23:00 uur onze tijd aandacht besteed aan de zogeheten Ipswich Man. In de directe omgeving van een middeleeuwse abdij in Groot-Brittannië is een skelet gevonden dat van Afrikaanse origine lijkt. Waar zijn die stoffelijke resten vandaan gekomen en wat is er met degene gebeurd die het skelet in voorafgaande gedaante is geweest?
Foto: Het forensic team van Dundee University: Doctor Wolfram Meier-Augenstein, Professor Sue Black (Head of Department), Doctor Caroline Wilkinson and Doctor Xanthe Mallett.
Teleac-Labyrint over Vlees van de toekomst op Nederland 2
In het populair-wetenschappelijke televisieprogrammaLabyrint dat door Teleac in samenwerking met de VPRO via Nederland 2 wordt uitgezonden, zal in de aflevering van woensdag 5 mei opnieuw een kwestie aan de orde worden gesteld die elders niet worden behandeld. Tevens onderscheidt Labyrint zich doordat het kijkers kan verrassen, nieuwe of gewijzigde inzichten voorstelt, en daarmee heel wat stof tot nadenken biedt. Op deze woensdag wordt Labyrint uitgezonden tussen 20:50 uur en 21:30 uur. Het thema is deze keer Vlees van de toekomst. Door middel van deze aflevering wordt aandacht besteed aan het kweken van vlees zonder dat daarvoor dieren benodigd zijn. Dat zou, in tal van opzichten, een hele vooruitgang binnen de beschaving kunnen zijn.
Speelfilm Anna Mauth is verpleegster en werkzaam in een ziekenhuis in de Duitse stad Dresen, aan het begin van het jaar 1945. Als gevolg van het oprukken van het Russische Rode Leger via Polen in de richting van Duitsland, raken diverse Duitse soldaten gewond; veel van hen worden naar dat ziekenhuis in Dresden gebracht waar Anna Mauth werkt. Zij is in het persoonlijke vlak helemaal niet geïnteresseerd in soldaten die zijn betrokken bij aanvallen op haar vaderland. Dat verandert echter spoorslags zodra ze in aanraking komt met een Engelse piloot die blijkt te zijn neergestort; dan raakt ze helemaal in de ban van de liefde.
Dit is de synopsis van een historisch drama met de korte maar in het kader van de gebeurtenissen veelzeggende titel Dresden. Het is een rolprent uit 2006 van Roland Suso Richter (geboren 1961) over de bombardementen op die stad, begin 1945. De protagonisten in het verhaal worden vertolkt door Felicitas Woll (geboren 1980), John Light (geboren 1964) en Benjamin Sadler (geboren 1971).
De rolprent wordt op woensdag 5 mei, tussen 20;15 uur en 22:40 uur, uitgezonden door het tweede publieke Duitse telvisienet ZDF. __________
Drie Nederlandse schrijvers, geboren in 1927, blikken terug op hun jeugd tijdens de Tweede Wereldoorlog
In deze periode van het jaar en dat al meer dan zes decennia wordt in ieder geval in ons land, in vrijwel alle lagen van de bevolking teruggekeken op de bevrijding van 1945 en de daaraan voorafgaande periode vanaf het begin van de Tweede Wereldoorlog in september 1939, of tot eind januari 1933 toen Hitler rijkskanselier van het oostelijke buurland werd en daarmee de fatale loop van twaalf jaar walgelijk bruine geschiedenis van Europa en zelfs daarbuiten onomkeerbaar is geworden. In veel gevallen komen mensen aan het woord welke die periode bewust hebben meegemaakt en nu nog in leven zijn.
In het programma Beïnvloed en bewogen dat op dinsdag 4 mei door het Nederlandse digitale themakanaal Geschiedenis 24 zal worden uitgezonden, komen drie oudere Nederlanders aan het woord welke direct en indirect te maken hebben met literatuur: de journalist en essayist Jan Blokker (geboren 27 mei 1927), de journalist en essayist Henk Hofland (geboren 20 juli 1927), en de romancier en essayist Harry Mulisch (geboren 29 juli 1927).
Deze drie halen herinneringen op aan hun jeugd ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.
Deze film is te zien op dinsdag 4 mei, tussen 21:00 uur en 21:43 uur. Voor eventuele herhalingen in de nachtelijke uren en overdag zij verwezen naar de informatie die beschikbaar is op gids.vpro.nl.
Kennismaking met de literatuur van Lissabon in Arte's LeseHorizonte
Sedert enige tijd wordt op de Duits-Franse cultuurzender Arte-televisie een dcumentaireserie uitgezonden onder de titel LeseHorizonte, over de wereld van de literatuur op tal van plekken op de aardbol. De aflevering die op maandag 3 mei om 23:45 uur aanvangt, en tot 00:40 uur in de nacht op dinsdag 4 mei zal duren, heeft de literatuur in de stad Lissabon als thema. Die fixatie op een stad, regio of (deel van een) staat, is geen nieuwigheid.
De Nederlandse literatuurdocumentalist, romancier en literatuurvorser Martin Koomen (*1939) heeft in dat opzicht zo'n drie decennia geleden twee gedenkwaardige boeken gepubliceerd: het eerste is getiteld De literaten van de linkeroever, over Engelse schrijvers in Parijs in de periode van 1940 tot 1944. In dat boek zijn ook drie literaire verkenningstochten opgenomen. Het tweede boek heeft als titel Het literaire Dublin, en dat heeft als thema de opkomst van de Ierse literaire beweging. De uitgave is voorzien van een wandelgids. U zult veel plekken beschreven zien die op enigerlei wijze met leven en werk te maken hebben van de grootste aller Ierse auteurs: James Joyce (1882-1941).
In deze documentaire van Arte France uit 2009 gaat de Franse auteur en presentator van literaire programma's, Patrick Poivre d'Arvor, op zoek naar de literatuur in de Portugese hoofdstad. Daarbij zal hij zonder twijfel stuiten op Fernando Pessoa (1882-1935). De film, die op het beeldformaat 16:9, met stereofonisch geluid zal worden uitgezonden, zal eind volgende week, op vrijdag 14 mei vanaf 05:00 uur in de ochtend, nogmaals worden vertoond door Arte-televisie.
__________
Afbeelding: Beeld van Fernando Pessoa in Lissabon, voor het café A Brasileira.
Begintijd van de Italiaanse opera als thema van BBC's Composer of the Week
Ruim twee eeuwen
In het programma Composer of the week dat door BBC Radio 3 twee keer per werkdag wordt uitgezonden eerst tussen 13:00 uur en 14:00 uur en de herhaling daarvan tussen 23:00 uur en middernacht van maandag tot en met vrijdag, is gedurende de vandaag begonnen week de beurt aan een thema in plaats van een persoon. Dat thema de komende dagen is een belangrijk aspect van de muziekgeschiedenis: de opera in Italië vanaf de begindagen tot en met de eerste decennia van de negentiende eeuw. Onder de titel Monteverdi to Rossini Italian opera wordt vijf maal een uur voor deze deelgeschiedenis van het fenomeen muziek gereserveerd. De periode waarover deze uitzendingen gaan, ligt tussen 1607 toen het eerste echte muziekdrama, Orfeo van Claudio Monteverdi (1567-1643) werd voorgesteld en 1829 het jaar waarin de laatste opera van Gioacchino Rossini (1792-1868), Guillaume Tell aan de wereld werd geschonken en omvat daarmee ruim twee eeuwen.