De lange nacht van de Middeleeuwen in Terra XXL van het ZDF
In de nacht van zondag 24 op maandag 25 januari tussen 01:45 uur en 04:50 uur zal het tweede publieke Duitse televisienet ZDF in de reeks documentaires die de naam Terra X draagt, maar voor zulke gelegenheden Terra XXL heet Die lange Nacht des Mittelalters uitzenden: 4 afleveringen van de reeks over Europa in de Middeleeuwen, die de betiteling Wege aus der Finsternis Europa im Mittelalter (1 t/m 4) heeft meegekregen. En dan is deze lange uitzending nog voorzien van een ondertitel: Von Rittern und Turnieren.
Ten onrechte geldt de periode die met de benaming de duistere middeleeuwen is ingegaan, als een tijd van narigheid en onlust, maar zo'n duiding geeft een vertekend beeld van de werkelijkheid. Er bestaan zoveel andere elelmenten, welke ook nog eens van belang zijn geweest voor de verdere ontwikkelingen in tal van aspecten van het maatschappelijk bestaan.
Hoewel de periode vanzelfsprekend achteraf door geleerden de benaming Middeleeuwen opgeplakt heeft gekregen, is die toch passend omdat juist die ongeveer duizend jaar op vele fronten als 'middelaar' heeft gewerkt tussen de tijd(en) daaraan voorafgaande en de nieuwere geschiedenis tot op heden.
__________
Afbeelding: Ridders in de juiste uitrusting voor een toernooi. (Foto van Terra X, ZDF.)
Benefietconcert uit 2009 Auf Flügeln des Gesanges via radio NDR Kultur
Mendelssohn en Jenny Lind
Via de regionale Duitse radiozender NDR Kultur wordt op zondag 24 januari, in het avondprogramma Sonntagsstudio, van 20:00 uur tot 22:00 uur,de registratie van een benefietconcert uitgezonden dat op 16 november 2009 werd gegeven in de Hauptkirche Sankt Nikolai in Hamburg. Deze manifestatie werd georganiseerd onder het motto 88 Tasten Ein neuer Flügel für Sankt Nikolai. Het thema daarvan was Auf Flügeln des Gesanges Felix Mendelssohn Bartholdy und die Sängerin Jenny Lind. Op de programmapagina's van de Nederlandse VPRO-Gids wordt ons in de tot vier regels beperkte ruimte tweemaal dezelfde informatie verstrekt met onder meer de volgende zinsnede:
"Benefietconcert met o.a. zangeres Jenny Lind." Dat valt voor de niet zo klassiek geschoolde lezer niet anders te duiden dan dat genoemde vocaliste zal deelnemen aan het concert. Voor een zangeres houdt ze zich dan wel akelig stil.
Slordige informatie in gids Nu hebben we bij diverse andere gelegenheden reeds moeten vaststellen hoe slordig die (deel)redactie omgaat met informatie omtrent componisten, hun werken, en de daarvoor beschikbare uitvoerenden. Dat wijst op onverschilligheid, hoge druk en wat niet al aan negatieve aspecten van dat werk. Helaas is dat ook in verband met genoemde Jenny Lind weer aan de orde. Dat zij niet als zangeres aan het concert in kwestie kan deelnemen, ligt besloten in het relatief simpele, doch onomkeerbare, feit dat deze als Zweedse nachtegaal gekwalificeerde kunstenares op 2 november 1887 op 67-jarige leeftijd is overleden.
__________
Afbeelding: De derde bekende daguerrotype van Jenny Lindt, genomen omstreeks september 1850 in de New Yorkse studio van S. en M. Root. Jenny Lind treedt niet meer op.
Vijfdelige documentaireserie Das Jahr der Wildnis uit 2009 twee maal op Arte-televisie
Acht camerateams Van maandag 25 tot en met vrijdag 29 januari wordt, Op Arte-televisie, elke avond tussen 19:30 uur en ongeveer 20:15 uur een aflevering vertoond van de vijfdelige documentairereeks over de ontwikkeling van de natuur in de loop van één jaar. Daartoe hebben acht camerteams zich gedurende 365 dagen elk op een vooraf gekozen plek van de aarde opgehouden en uiteenlopende schouwspelen in de natuur gefilmd, niet alleen van mens en dier, maar tevens van planten. Die verspreide opstelling van de teams heeft metde verschillen in klimaat te maken. Immers, als het in Europa winter is, kan men zich op de Falkland Eilanden relatief zomers kleden, al is dat jaargetijde daar relatief gezien enigszins koel.
Wereldwijde verschillenWat u te zien krijgt, ten minste als u de moeite neemt om uw toestel in te schakelen, is steeds een onderdeel van een grote Zuid-Afrikaanse documentaire, gemaakt in opdracht van de tweede Duitse publieke televisiezender ZDF, die deze reeks als bijdrage voor Arte beschikbaar heeft gesteld.
De rolprenten uit 2009, gemaakt door Allison Bean en Ralf Blasius, zullen worden uitgezonden in HD-kwaliteit, op het beeldformaat 16:9.Alle vijf afleveringen worden de eerste vijf dagen van februari, eveneens van maandag (de eerste) tot en met vrijdag (de vijfde) herhaald, maar dan steeds in de middag vanaf 14:00 uur.
Vier historische onderdelen in programmering van heden voor BBC Two-television
Cromwell (15:45 uur - 18:00 uur)
Zaterdag 23 januari kan BBC Two-television, tussen 15:45 uur en 21:00 uur terecht gelden als het geschiedeniskanaal van de dag. Om kwart voor vier in de middag begint de grote terugblik met de speelfilm Cromwell uit 1979 van Ken Hughes (1922-2001). De rolprent biedt een biografisch oorlogsdrama met in de hoofdrollen enige grote namen van anno toen: Alec Guinness (1914-2000), Richard Harris (1930-2002) en Robert Morley (1908-1992). Oliver Cromwell (1599-1658), zelf beslist niet het snoepje van de week, raakte regelmatig in conflict met koning Charles I, en dat heeft geleid tot gewapende confrontaties.
Ontwikkeling Christendom (18:00 uur - 19:00 uur)
In de reeks documentaires A history of christianity waarover we u reeds eerder hebben geïnformeerd op onze moedersite Cultuurtempel van professor Diarmaid MacCullouch in de aflevering van zaterdag, tussen 18:00 uur en 19:00 uur The unpredictable rise of Rome wordt bekeken hoe het mogelijk is geweest dat het christendom is uitgegroeid tot West-Europa's gevestigde godsdienst.
Interessante reeks, die voor gelovigen èn heidenen veel wetenswaardigs te bieden heeft. De wereldzee (19:00 uur - 20:00 uur)
Van de documentaire serie Empire of the sea wordt in aanslutiing op het verhaal van het christendom de tweede episode van de vierdelige serie uitgezonden, waarin de rol van Royal Navy nader zal worden belicht in The golden ocean. Aan het einde van de zeventiende eeuw, vanaf circa 1690, beheerste Frankrijk de wereldzeeën, en daarom moest in Engeland flink worden geïnvesteerd om dat rijk 'aan de overkant'te kunnen bijbenen en, vanzelfsprekend, weer voorbij te streven. Als gevolg van die ambititie en de daarvoor benodigde gelden werd de Bank of England opgericht.
Lawrence of Arabia (20:00 uur - 21: 00u uur)
Rory Stewart is professor aan de Amerikaanse topuniversiteit van Harvard. Geruime tijd heeft hij in zowel Irak als in Afghanistan gewoond en gewerkt. Al eerder heeft de man voor de BBC documentaires gemaakt; deze keer worden we geconfronteerd met een bijzondere fascinatie van professor Stewart: de schrijver Thomas Edward Lawrence (1888-1935), voor wie Rory Stewart al vanaf zijn jonge jaren een speciale belangstelling heeft ontwikkeld. In de documentaire doet hij verslag van zijn belangstelling en de daardoor verworven kennis over de man die de geschiedenis is ingegaan als Lawrence of Arabia en de grootste bekendheid heeft verworven door de over zijn leven gemaakte speelfilm (1962) door David Lean (1908-1991) . ____________ Afbeeldingen
1. Diarmaid Ninian John MacCulloch, sedert 1997 professor voor kerkhistorie aan de Universiteit van Oxford.
2. Thomas Edward Lawrence, prozaïst, archeoloog, militair en avonturier.
Dierenliefde: een documentaire op Arte-tv over eenzaamheid enaanverwant maatschappelijk leed
De Oostenrijkse regisseur en filmproducent Ulrich Seidl (*1952) leverde in 1995 de film Tierische Liebe af, die in de nacht van vrijdag 22 op zaterdag 23 januari door Arte-televisie zal worden uitgezonden, tussen 00:20 uur en 02:20 uur. Daarin treden op Herbert Scholz, Ernst Schönemann en Franz Holzschuh. [1]
Tierische Liebe is een tamelijk zwartgallige documentaire waarin Oostenrijkers worden geportretteerd die abnormaal veel van hun huisdier houden. Tegen de directe verwachting in gaat is het thema van Seidls film niet dierenliefde, maar eenzaamheid en psychisch lijden. Als u de moeite neemt om de inhoud van de film tot u te laten doordringen, zult u allerlei opvallende personages voorgeschoteld krijgen. Het bijzondere is dat Seidl taferelen nadrukkelijk in scène zet waardoor zoveel indruk wordt gemaakt dat het realiteitsbesef bij de kijker verloren dreigt te gaan, aangezien deze zich nauwelijks meer bewust is of hij wordt geconfronteerd met een ietwat problematische subcultuur of met de geestelijke toestand van de regisseur zelf. Maar iemand die iets meer dan zogenaamd of oppervlakkig sophisticated is, begrijpt dat het één het ander niet hoeft uit te sluiten.
__________
[1] De film zal door Arte-tv worden herhaald op vrijdag 29 januari, in de nacht vanaf 03:00 uur en op zondag 7 februari op hetzelfde tijdstip.
Populair-wetenschappelijke reportage over de Zwabische Jura op onder meer WDR-tv
Een reportage over het Naturland Schwäbisch Alb zal te zien zijn op vrijdag 22 januari, in het programma Planet Wissen dat elke werkdag 's middags tussen 15:00 uur en 16:00 uur onder meer wordt uitgezonden door de Westdeutsche Rundfunk en de Südwest Radio; beide in het derde programma van ARD/Das Erste en de dag erop 's ochtends in de vroegte wordt herhaald op per zender verschillende tijden.
Wat de kijker zoal kan verwachten in de bewuste aflevering wordt reeds aangegeven in de ondertitel van de uitzending: Von Steinzeitschätzen, Ritterburgen und Wacholderheiden. Door wat er aan voorwerpen uit het stenen tijdperk is opgedolven, is de kennis over mensen, hun gedrag, hun kunnen en hun eigenschappen aanmerkelijk toegenomen. Wie zou er zo snel aan denken dat we meer te weten gekomen zijn over het fenomeen linkshandigheid, als gevolg van datgene wat in het Schwäbische Alb (Zwabische Jura) in de deelstaat Baden-Württemberg uit de bodem aan gebruiksvoorwerpen van die periode aan het licht is gekomen?
Babaji ' Een liefdesverhaal uit India. van Jiska Rickels Nederland 2, donderdag 21 januari
In India leef een medicijnman die 103 jaar oud is. Als je zoiets hoort of leest, ben je, enigermate gepreoccupeerd wellicht, geneigd om aan te nemen dat zo iemand er met zijn kennnis van methoden en middelen die hem ter beschikking staan, in is geslaagd de dood vooralsnog buiten de deur te houden. Doch, zoals zo dikwijls het geval is, lijkt het geheel anders dan dit in feite is.
De medicijnman, Babaji, gaat dag aan dag in een door hemzelf gedolven graf liggen, dat zich direct naast dat van zijn overleden echtgenote bevindt, omdat hij zo dicht mogelijk bij haar wil zijn. Dat doet hij inmiddels reeds tien jaar. Neen, er is geen spake van een eventueel interessant, maar verzonnen, gegeven; dat is nu juist niet het geval. De Nederlandse regisseuse Jiska Rickels ontdekte de man en maakte een documentare over hem: Babaji, an Indian love story, die op donderdag 21 januari in de documentaire-reeks van Holland Doc via de VPRO op Nederland 2 zal worden uitgezonden, tussen 22:50 en 23:45 uur [1], als tweede deel in een drieluik met de overkoepelende titel Odeaan de dood. Jiska Rickels schreef zelf het scenario; Horst Rickels tekende voor de muziek bij deze film. Deze rolprent is in mei 2009 voor het eerst in de bioscoop vertoond, en is er daarna in geslaagd internationaal aandacht te genereren. Zo werd Jiska Rickels onderscheiden met de Zwitserse filmprijs Regard Neuf. _________ [1] Zo staan de tijden vermeld het in de programmagegevens van de VPRO; andere info noemt een duur van 72 minuten voor Babaji. ____________ Afbeeldingen 1. Filmposter voor Babaji. 2. Regisseuse Jiska Rickels.
Claude Lanzmanns mammoet-documentaire Shoah in twee delen op Arte-tv
Inmiddels is het alweer een kwart eeuw geleden dat de negen-en-een-half uur durende film Shoah van Claude Lanzmann (*1925) is gereedgekomen, en sedertdien op tal van televisiekanalen, verspreid over vele landen niet alleen binnen Europa is uitgezonden. Het werd dan ook wel weer eens tijd dat de film voor een herhaling, op welke niet-commerciële televisiezender dan ook, ook en vooral omdat er sedert de laatste vertoning weer een generatie jongeren bij gekomen is die rijp is voor de inhoud van Shoah.
Zonder enig archiefmateriaal heeft Lanzmann drie honderd vijftig uur aan interviews verzameld met mensen van toen: slachtoffers, getuigen èn daders. Hij zocht ze zelf op en liet ze hun verhaal doen. Daar waar hij dat nodig achtte, bleef hij doorvragen totdat hij antwoorden kreeg.
Arte-televisie zendt die bijna tien uur film 570 minuten, om precies te zijn in twee afleveringen uit. De eerste daarvan is te zien op woensdag 20 januari, tussen 20:15 uur en 00:35 uur in de nacht op donderdag. De film is een Franse productie uit 1985, die in de orginele versie wordt vertoond, maar met Duitse ondertiteling. Deel 2 wordt op woensdag 27 januari uitgezonden.
BBC Radio 3-concert met werken van drie Franse fin de siècle-meesters
In het programma Performance on 3 van de Britse zender BBC Radio 3 worden op woensdag 20 januari drie werken van componisten gespeeld, die allen tot het culturele fin de sècle behoren. Het concert, dat tussen 20:00 uur en 22;15 uur zal worden uitgezonden, wordt geopend met het Requiem van Gabriel Fauré (1845-1924), gevolgd door de Derde Symfonie van Albert Roussel (1869-1937), een ten onrecht lange tijd nogal verwaarloosde componist, zeker als men in overweging neemt dat hij in Frankrijk gold als de symfonicus van de eerste helft van de twintigste eeuw bij uitstek. Tot slot van het concert zal een meesterstuk uit de koker van de componist van de wereldvermaarde Bolero worden gespeeld: het choreografische gedicht La Valse. Over die compositie heb ik op een uitgebreid artikel gepubliceerd op 29 oktober 2006, te vinden op de fin de siècle-website All art is quite ueseless van Rond1900.nl.
Duitsland en de alternatieve energie voor de toekomst: windkracht ' ZDF-docu
Het tweede publieke Duitse televisienet ZDF presenteert, komende woensdag, in de een aflevering van het populair-wetenschappelijke programma met documentaires, Abenteuer Wissen, tussen 22:15 uur en 22:45 uur met de titel Windkraft ohne Grenzen? een beeld van de toekomst der windenergie in Duitsland.
Het is nog niet zo lang geleden dat er vooraanstaande voor- en tegenstanders van het fenomeen alternatieve energieën met toen voorop de windkracht lijnrecht tegenover elkaar stonden, en in de discussie over en weer verdachtmakingen zijn gevallen. Als gevolg van de dreigende klimaatcatastrofe is die controverse gereduceerd tot nuances, maar de scherpe kantjes zijn er, in zo enorme omvang als indertijd, nu wel af.
__________
Afbeelding: Windturbines in de Eempolder bij Eemdijk. (Foto: Victor Bos.)
Hebzucht in beleggingszaken ontleed in Duitse speelfilm Gier in twee delen
Hebzucht in kaart gebracht
Het eerste Duitse publieke televisienet ARD/Das Erste toont op woensdag 20 januari en op donderdag 21 januari beide keren tussen 20:15 uur en 21:45 uur het eerste, respectievelijk tweede (en meteen laatste) deel van de Duitse televisiefilm Gier (Hebzucht) van Dieter Wedel, een oudgediende in de wereld der Duitse filmregisseurs (*1939), die een beachtenswaardige reeks films voor een middelgroot tot groot publiek heeft gecreëerd.
Het eerste deel van de film, Mit Glanz und Gloria, laat zien hoe iemand die het grote geld ziet gloren, in de verleiding komt om beleggers grote en kleine gouden bergen te beloven, maar daarbij allen simpelweg op te lichten. Dat is het actuele, maatschappelijk relevante thema van de film, die ongetwijfeld een beter inzicht zal verschaffen in de roerselen binnen de persoonlijkheid van degenen die internationaal aan de financiële touwtjes trekken en na enig succes simpelweg geloven onschendbaar te zijn en hun spel met het geld ongehinderd te kunnen voortzetten.
In het tweede deel, Das Duell, wordt duidelijk dat niet alle slachtoffers zich daar zonder meer bij neerleggen en pogingen zullen ondernemen de inmiddels als crimineel te boek staande figuur te ontmaskeren, in de hoop dat zulk blootstellen een ander proces in gang zal kunnen zetten. ____________ Afbeeldingen 1. Regisseur van Gier, Dieter Wedel. 2. Acteur Ulrich Tukur.
BBC Two's Natural world over de katachtige luipaard
Op woensdag 20 januari zendt BBC Two Television in het programma Natural World een serie documentaires met de natuur als thema de film The secret leopard uit, over de enige grote katachtige de luipaard die niet onmiddellijk wordt bedreigd met uitsterven. Jonathan Scott levert daarbij het commentaar. De film wordt tussen 21:00 uur en 22:00 uur onze tijd uitgezonden.
Sloveens filosoof Slavoj Zizek in herhaling van Tegenlicht op Holland Doc 24
Een eerder via de VPRO op één van de alledaagse Nederlandse publieke zenders gepresenteerde aflevering van het VPRO-programma Tegenlicht wordt op het digitale tv-kanaal Holland Doc 24 dinsdag 19 januari tussen 19:04 uur en 19:57 uur als herhaling getoond met de hoofdpersoon Slavoj Zizek (*1949), Sloveens filosoof. Hij wordt daarin geconfronteerd met fragmenten van nog te realiseren uitzendingen en dan krijgt hij het verzoek de Agenda voor 2010 te duiden.
Slavoj Zizek heeft vrij snel een reputatie weten op te bouwen door middel van zijn opvallend polemische stijl en zijn optredens die als duizelingwekkend worden omschreven, en hij zelf als denkbeest wordt gekwalificeerd.
Dat zou wel eens iemand die in Nederland bij één der zendgemachtigden verantwoordelijkheid draagt kunnen prikkelen om enkele van die programma's over te nemen. Voor tegendraadse filosofen dient altijd plaats te zijn, mits zij niet alleen raaskallen maar ook luisteren naar eventueel kakelende, dan wel blatende, derden: filosoof of niet.
VPRO's Tegenlicht over de missies in Afghanistan maandag op Nederland 2
In het VPRO-programma Tegenlicht wordt op maandag 18 januari tussen 20:55 uur en 21:50 uur de aflevering getiteld Exit Afghanistan! van Mariusz Pilis en Olaf Oudheusden uitgezonden.
Een coalitie van troepen uit het westen bevindt zich al geruime tijd volgens menigeen veel te lang in Afghanistan. Soldaten van die naties raken nu al zeven jaar betroken in gevechten. Nu wordt dan eindelijk steeds vaker de vraag gesteld of het westen (nog wel) iets te zoeken heeft in dat land. Het zijn echter niet alleen de betrokkenen uit de westerse landen die zich dat afvragen,doch tevens deskundigen, en niet te vergeten: een steeds groter wordend aantal inwoners van de diverse landen die aan datgene meedoen wat eufemistisch als missie wordt gekwalificeerd. Ook dat is een uiting van de uiterst kwalijke leugenachtigheid waarmee verantwoordelijke politici in westerse regeringen zichzelf en de burgers een rad voor ogen willen draaien. Het gevolg is ook in die context dat meer en meer 'kiezers' zich van de traditionele politiek afwenden en al te vaak in handen vallen van extreem weerzinwekkende rattenvangers, variërend van hoogst blond tot en met diep-bruin.
Aangezien politici nu eenmaal behoren tot de meest hardleerse categorie van tweebenige wezens, zullen ze hun leugenachtig steeds opnieuw zo lang volhouden tot ze opnieuw worden betrapt, met alle rampzalige gevolgen van dien. Kortom: uitzinnig abject.