De medicus Carl Ludwig Schleich: aforismen over humor en lachen
De Duitse briljante arts Carl Ludwig Schleich (1859-1922) keek verder dan zijn eigen studierichting en latere vakgebied. Als cultureel breed geïnteresseerd wezen had hij zich het schilderen en het schrijven eveneens eigen gemaakt. Eén en ander daarover valt te lezen in zijn herinneringen, die als Besonnte Vergangenheit waarin foto's zijn opgenomen, die de tekst heel aangenaam. Kort voor zijn overlijden is er een boekje van bijna honderd bladzijden van zijn hand verschenen met Aforismen, verdeeld over 23 hoofdstukken.
In het hoofdstuk Gedanken über das Lachen vinden we onder meer de volgende, soms korte, dan weer ietwat langere overpeinzingen:
Lachen ist Ebbe und Flut unseres Zwerchfells. Es ist eine Form forcierter Atmung aus Lustgefühl: Sehnsucht nach Gleichgewicht.
Witze sind Gehirnpriesen, Ganglienkitzel, Seelenschäkereien. Jeder Witz gipfelt in etwas überraschend Unlogischem.
Man lacht schändlicherweise bisweilen auch über das Verrüppelte, aber nur, wenn es sich beifallen läßt, das Harmonische zu kopieren. Ein Buckliger wird komisch wirken, wenn er Würde imitiert.
Ich sah einst einen Betrunkenen versuchen, über seinen eigenen Schatten zu springen. Gibt es etwas überraschend Unlogischeres? Es war undendlich komisch.
Die höchste Weltanschauung ist die des Humors: kein Menschengeist wird über ihn hinauskommen. Alle Genies haben Humor.
Die Menschen bei Humor zu behalten, sollte die stete Sorge der Regierenden sein.
Meer over de persoon Schleich en diens aforismen over lachen, humor en logica uit de koker van deze briljante geest heb ik opgenomen in een artikel dat sedert gisteren is te vinden op het fin de siècle cultuurweblog All art is quite useless van Rond1900.nl.
Hoe oude meesters door klassieke en nieuwe technieken nieuwe glans krijgen
Fijnzinnig restaureren
Arte-televisie presenteert op vrijdag 13 november, vroeg in de avond tussen 19:00 uur en 19:45 uur, de documentaire Alte Meister Neuer Glanz over diverse aspecten van het restaureren van verschillende oude en, niet te vergeten, kostbare, kunstwerken. Het betreft een coproductie van drie landen, Duitsland, Frankrijk en Italië, die in 2009 tot stand is gekomen. Voor de regie tekenden Annette Heinrich en Christian Hestermann. De website van Arte meldt als een soort ondertitel Orient und Okzident auf der Suche nach dem legendärenRembrandt-Lack. Daartoe gaan tegenwoordig de modernste technologieën hand in hand met de oude kennis omtrent de kunstwerken die voor restauratie in aanmerking komen, opdat niet alleen de huidige generaties die dag in, dag uit de musea bezoeken om de ware oude meesters in al hun pracht en glorie te aanschouwen maar ook nog de toekomstige de wonderen die de ouden hebben verricht, kunnen blijven bezichtigen in de zo oorspronkelijk mogelijke versie(s). Tot dusver lijkt het er echter op dat niet alle geheimen van anno dazumal kunnen worden prijsgegeven.
De documentaire een bijdrage van het tweede publieke Duitse televisienet ZDF aan Arte is in HD-kwaliteit, en wordt op het beeldformaat 16:9 uitgezonden, voorzien van stereofonisch geluid zal worden herhaald op vrijdag 20 november, 's ochtends vanaf 09:10 uur.
Jan Mattheus de Grauw en zijn zoektocht naar artistieke authenticiteit
Inspiratie opdoen in West-Afrika Sedert
11 oktober is in Galerie MooiMan te Groningen een zogeheten
dubbeltentoonstelling te zien met werk van de Rotterdamse beeldend kunstenaar
Jan Mattheus de Grauw: zowel foto's, alsook schilderijen en tekeningen
en tegelijkertijd worden van de beeldhouwer Marcel Joosen zowel
bronzen beelden en daarnaast keramiek geëxposeerd. Al
gedurende anderhalf decennium onderneemt Jan Mattheus de Grauw tweemaal
per jaar een reis naar het West-Afrikaanse Gambia en Senegal om daar
ter plekke niet alleen zelf te gaan schilderen, te fotografen en te
tekenen, maar ook om les te geven. En niet in de laatste plaats wil hij
inspiratie opdoen om thuis verder te kunnen werken. Zijn impressies
blijven niet beperkt tot het omzetten in directe beelden van wat hij
ziet en anderszins ondergaat, maar eveneens in woorden: van al hetgeen
hem is bijgebleven van wat hij heeft kunnen waarnemen, en waarvan
iedere lezer zijn eigen beelden kan maken, om deze, in voorkomend
geval, te toetsen aan datgene wat hij in het boek kan vinden. Soms is
dat in eenvoudige gedichten die heel direct kunnen aanspreken, dan weer
in de vorm van verhaaltjes of begeleidende, respectievelijk
verklarende, teksten bij het beeldmateriaal.
Boekpublicatie Ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag is dit jaar het boek Salifu jongens, mannen en cultuur van Gambia en Senegal
van Jan Mattheus de Grauw verschenen: een publicatie, in een relatief
kleine oplage, van de Groningse Galerie MooiMan, met daarin foto's en
aquarellen, gedichten en verhalen.
Droom in ochtendlicht Boven mij in het rieten dak hoor ik hagedissen ritselen Vanuit mijn bed het brullen van de oceaan Wind waait door de smalle gaten en mijn klamboe staat bol Ik ben een zeiler in vroeg ochtendlicht
(met nog elf coupletten, verdeeld over twee pagina's.)
Estheet Niet
alleen de afgebeelde foto's laten zien dat deze Jan de Grauw een
estheet is met oog voor de schoonheid van mensen, dieren, bomen,
stranden en andere natuur-fenomenen; datzelfde is terug te vinden in de
uitbeelding van de wezens die hij treft en die hem in meer dan één
opzicht raken. Dan komen al zijn schrijf- en schildersmaterialen in
beweging en biedt hij zijn lezers en toeschouwers de mogelijkheid om via woord en beeld kennis te namen van datgene wat
hem heeft bewogen en geïnspireerd tot enigerlei culturele uiting, die
hij uit de economisch zo armelijke, maar in menig opzicht
tegelijkertijd zeer rijke gebieden uit West-Afrika meeneemt naar het
overvloedige westen. De mensen die hij daar heeft kennen tijdens zijn
werkperioden als uitvoerend beeldend kunstenaar en als leraar voor die
mensen welke graag iets willen uitproberen en veelal moeten dan twee
mensen tegelijk elkaar uitbeelden en hem figuurlijk op zijn
levensreis tijdelijk hebben begeleid veelal in figuurlijke zin, een
enkele keer ook letterlijk, zoals de door het toeval ingegeven, want op
27 november 2006 tijdens zo'n sessie als enige overblijvende Ousmane,
die daardoor tot interactie met de leraar werd voorzien. Het
resultaat dat via het penseel van die leraar is gerealiseerd, is in het
boek opgenomen op een hele pagina, waardoor de details voortreffelijk
tot hun recht komen. Warm aanbevolen derhalve.
De dubbele expositie bij Galerie MooiMan is nog te bezichtigen tot en met 22 november. Meer
informatie over de galerie en wat daar zoal te beleven valt, niet in de
laatste plaats op welke dagen en tijden, is te vinden op de website van dat kunstgebeuren in de Noorderstationstraat van Groningen. ____________ Afbeeldingen 1. Jan Mattheus de Grauw portretteert Ousmane. 2. Ochtendlicht en dito lucht aan strand. 3. Vieux Ousmane, 27 november 2006 Koubalan. 4. Voorplat van het boek Salifu.
__________ Jan Mattheus de Grauw: Salifu Jongens, mannen en cultuur van Gambia en Senegal.
Foto's en aquarellen, gedichten en verhalen. 72 pag. gebonden, 23 x
23 cm; rijk geïllustreerd. Galerie MooiMan, Groningen 2009. ISBN
978-9077957-110.