Eric Blair alias George Orwell.

Eric Arthur Blair (1903-1950) luidde de burgerlijke naam van de schrijver George Orwell, die een hele reeks romans en ander proza, waaronder heel veel journalistieke stukken, heeft gepubliceerd. Het bekendst werd hij, kort voor zijn overlijden door het boek 1984, dat ook nu nog zijn internationaal meest vermaarde publicatie is. Nog altijd zijn er hele volksstammen die menen dat de titel aangeeft dat de schrijver zich heeft voorgesteld dat de wereld er in 1984 zo zou uitzien, met Big Brother, die alles kan horen en zien. Aangezien Orwell het boek in de toekomst wilde laten spelen en het 1948 was toen hij eraan werkte, heeft hij niet anders gedaan dan de laatste twee cijfers verwisselen. Andere boeken van Orwell die bekendheid hebben gehouden zijn en Down and out in Paris and London (1933), en Animal Farm (De boerderij der dieren) uit 1945. 

George Orwell heeft onder meer in de Spaanse burgeroorlog gevochten en schreef ook daarover: Homage to Catalonia (1938) in het Nederlands vertaald als Saluut aan Catalonië, dat snel na verschijnen in de ramsj belandde voor een rijksdaalder. Een HP-journalist maakte daarvan melding met de woorden "voor een prikje bij De Slegte".
Het journalistieke proza is in vier dikke Penguin-paperbacks uitgegeven, die inhoudelijk nauwelijks aan waarde hebben verloren.
Eric/George Blair/Orwell overleed ten gevolge van tuberculose, die hem het bestaan gedurende de laatste jaren van zijn leven zeer moeilijk heeft gemaakt.

21-01-2012 om 10:09 geschreven door Heinz Wallisch  

'Prisma Musik'

De Duitse regionale radiozender NDR Kultur besteedt op zaterdag 21 januari, vanaf 20:05 uur, bijna vier uur aan de in 1712 geboren koning Friedrich II van Pruisen, onder wiens scepter het culturele leven ─ en met name de muziek ─ een grote bloeiperiode heeft beleefd. Dat kan overigens niet los worden gezien van het feit dat deze monarch zich niet alleen heeft gemanifesteerd als uitvoerend musicus, maar tevens als componist. In tal van boeken over muziekgeschiedenis en op hoezen van grammofoonplaten en in boekjes ter begeleiding van de inhoud van cd's komen we de afbeelding tegen van het concert op Paleis Sans Soucis, aan het hof van deze Frederik, veelal in verband met fluitmuziek van Joachim Quantz (1697-1773).

In het programma 'Prisma Musik' wordt aandacht besteed  aan die tijd.

'Variationen zum Thema'
Om 22:05 uur volgt een nieuwe aflevering van het programma Variationen zum Thema. Ook daarin komen we Pruisische Fredmans tegen: de titel van de aflevering luidt: Musik am Hof Friedrich II.

Het Negenentwintigste Fluitconcert van Johann Joachim Quantz wordt uitgevoerd, gevolgd door een Sonata da camera van Johann Gottlieb Janitsch (1703-1783). Daarna kunnen de luisteraars kennis nemen van een fragment uit Cleopatra e Cesare van Johann Gotlieb Graun (1703-1771), gevolgd door een fragment van das Musikalische Opfer BWV 1079, op een thema uit 1747 van Friedrich II, door Johann Sebastian Bach (1685-1750). 

Het radioconcert wordt besloten met de Sonate in b-klein voor fluit en basso continuo van de Koning zelf, die voor een regerend vorst, die eigenlijk meer staatszaken behartigt dan andere kwesties, heel wat heeft gecomponeerd. Een deel van die werken bewijst dat het bij de maker om een zeer agressief mens ging.
__________

Afbeeldingen
1. Friedrich II, geschilderd in 1763 door Johann Georg Ziesenis junior (1716-1776). Het is het enige bestaande portret waarvoor Friedrich II model heeft gezeten.

2. De componist en fluitvirtuoos Johann Joachim Quantz, geschilderd ─ waarschijnlijk in mei 1741 ─ door Johann Friedrich Gerhard. Het origineel bevindt zich in het Musikzimmer van het Neue Schloss te Bayreuth.

21-01-2012 om 10:08 geschreven door Heinz Wallisch  

Arte-televisie presenteert op vrijdag 20 januari ─ tussen 17:20 uur en 18:05 uur ─ een aflevering van de serie Die Großfahnder, onder de titel Auf der Suche nach dem Goldenen Vlies. [1] Daarbij gaat het om een documentaire, die Peter Prestel in 2009 voor het tweede publieke Duitse tv-net ZDF heeft gedraaid, over het antieke Colchis ─ het huidige Georgië ─ en het mythische Gulden Vlies, dat volgens de overlevering uit dat gedeelte van de antieke wereld afkomstig is. 
Duitse wetenschappers zijn druk doende de waarheid omtrent de exacte locatie te achterhalen. De oorspronkelijke plaats kan ook nog in het huidige Turkije liggen.
De film, op het beeldformaat 16:9 en met stereofonisch geluid, wordt de volgende week nog tweemaal herhaald: op vrijdag 27 januari, 's ochtends vanaf 08:55 uur, en op zaterdag 28 januari 's middags vanaf 15:30 uur.

19-01-2012 om 07:05 geschreven door Heinz Wallisch  

In het programma 'Radio 3 live in concert' van de Britse cultuurzender BBC Radio 3, waarvan op donderdag 19 januari een nieuwe aflevering zal worden uitgezonden tussen 20:30 uur en 23:00 uur onze tijd, kunt u niet alleen luisteren naar, onder meer, de Zevende Symfonie ─ Leningrad (1942) ─ van Dmitri Sjostakovits (1906-1975), maar ook naar een pauze-programma ─ Twenty minutes, tussen 21:00 uur en 21:20 uur onze tijd ─ vooraf gaande aan genoemde symfonie die onderwerp van gesprek zal zijn gedurende die twintig minuten.

Het Royal Liverpool Philharmonic Orchestra speelt deze symfonie  en voor de pauze eerst nog twee andere moderne werken, onder leiding van Vasily Petrenko. Het concert wordt rechtstreeks uitgezonden vanuit de Philharmonic Hall in Liverpool.

Meer over deze symfonie valt te lezen in een artikel van zaterdag 8 mei 2010 op onze zustersite Cultuur in Groningen en omgeving.

18-01-2012 om 17:58 geschreven door Heinz Wallisch  

Vandaag is het precies een halve eeuw geleden dat de Nederlandse dichter Gerrit Achterberg te Leusden is overleden. Hij had een hartaanval gekregen tijdens het autorijden. Hij was op 20 mei 1905 geboren te Nederlangsbroek.

Achterberg wordt beschouwd als één der meest vooraanstaande dichters in de Nederlandse letteren van de twintigste eeuw. Hij had meer stuk gelopen relaties achter de rug toen hij een ander object van zijn begeerte, zijn hospita, ondanks dat hij met een andere vrouw verloofd was, op 15 december 1937 heeft doodgeschoten en haar zestienjarige dochter daarbij heeft verwond. Hij werd door de rechtbank ─ onder voorzitterschap van de latere RUG-polemoloog Röling ─ tot een tbr [1] veroordeeld. Dat betekende verblijf in psychiatrische inrichtingen. In 1943 mocht hij aan resocialisatie beginnen, maar pas in 1955 kwam er een einde aan die tbr.

In 1963 kwam de eerste editie van Achterbergs Verzamelde Gedichten uit. Daarin ontbraken die gedichten, welke in 1969 in de bundel Blauwzuur werden opgenomen, en welke één en ander 'vertellen' over zijn tijd in de inrichting Endegeest. In een Portret over Achterberg vertelde de directeur van die inrichting dat de contacten onderling heel wat minder gespannen verliepen dan in de gedichten werd gesuggereerd.

De familie schijnt publicatie van Blauwzuur lang te hebben willen tegenhouden. Nu is er geen haan die er nog naar kraait en blijken die gedichten in latere edities van de Verzamelde Gedichten gewoon te zijn opgenomen, zoals dat hoort.

Gerrit Achterberg werd vijf keer met een belangrijke literaire prijs onderscheiden. In 1949 was dat de P.C. Hooft-prijs voor zijn bundel En Jezus schreef in 't zand. Tien jaar later volgde de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre.
In 1925 was de eerste publicatie van Gerrit Achterberg in boekvorm verschenen: De zangen van twee twintigers.

__________

[1] tbr: terbeschikkingstelling van de regering. Later werd deze afkorting tbs: terbeschikkingstelling.

__________

Afbeeldingen
1. Foto van Gerrit Achterberg van omstreeks 1936. Opgenomen in het boek uit 1988 door Wim Hazeu (illustratie nr. 40).

2. Voorplat van de bundel En Jezus schreef in 't zand uit 1947.
__________

Zie ook onze bijdrage van 24 mei 2010 op deze site.

17-01-2012 om 16:38 geschreven door Heinz Wallisch