Andere tijden met de Stalin-documentaire uit 2003 deze week op vrijdagavond opnieuw via Nederlands digitale themakanaal GeschiedenisTV
Korte en krachtige diagnose Vrijdag
4 augustus wordt, tussen 23:25 uur en 23:54 uur, als laatste onderdeel
van het avondprogramma op het digitale Nederlandse themakanaal Geschiedenis TV, in
een herhaling van het programma Andere Tijden
van de NPS, de documentaire herhaald, die Merel de Geus in 2003 heeft
afgerond over de extreem-veelvuldig gespleten persoonlijkheid, die met
één van zijn in ieder geval negenendertig pseudoniemen wereldwijd
berucht werd: Stalin.
Hij is het geïncarneerde kwaad, de totale ontmenselijking van de homo
sapiens, het vleesgeworden cliché van de niet-seksuele sadist. Zijn
ongekend monsterlijke bewind dat qua aantal vermoorden en tevens op
andere wijze omgekomen slachtoffers, die voor zijn rekening komen in
de twintigste eeuw alleen nog overtroffen door die andere
communistische personificatie van extremistische krankzinnigheid en tot
op het binnenste merg verdorven tweevoeter genaamd Mao Zedong. Die
regeringsperiode in de geschiedenis van het Rusland dat op tal van
fronten lange tijd was gebukt gegaan onder de knoet van tal van
opeenvolgende tsaren munt uit in een even zo sterke, zo niet nog
verachtelijker, willekeur van de zijde van de machthebbers die de
tsarenfamilie uit de weg hebben geruimd, en die uitzinnig abjecte vorm
van machtshonger en dito -misbruik vond zijn bekroning in de persoon
van de Man van Staal, die zo werd gedreven door een innerlijke motoriek
van onherstelbare destructiviteit dat je alleen maar meer kunt
betreuren dat zijn ouders niet een degelijke vorm van anticonceptie
hebben benut.
Omvangrijke biografische boeken Al
eerder hebben we in deze rubriek bericht over enkele biografische
meesterwerken die deze figuur uit de geschiedenis van de Sovjetunie tot
onderwerp hebben. Meer over de biografie Stalins Jeugdjaren, geschreven door Simon Sebag Montefiore, is te vinden in het langere artikel van zondag 20 januari 2008 op deze site. Dat
het leven tijdens het bewind van die onbeteugelde leider, gedreven door
het Kwaad gelijk opging met een ongekende vorm van propaganda heeft zo
diep in het leven van de mensen in dat enorme rijk ingegrepen, en wel
zodanig dat er, meer dan een halve eeuw na de dood van dit
SuperMonster, nog altijd een ongelooflijke cultus van
Stalin-verheerlijking in het huidige Rusland bestaat. Het leven in het stalinistische Rusland wordt uitvoerig beschreven in het boek van Orlando Figes, getiteld The Whisperers. Private Life in Stalin's Russia.
Het is verleden jaar uitgekomen en niet alleen in de oorspronkelijke
vorm, doch vrijwel gelijktijdig in ons land, bij Uitgeverij Nieuw
Amsterdam, in een vertaling door Ton Dohmen. Het
boek is door de internationale pers met open armen ontvangen en
getracteerd op juichende kritieken. De auteur, hoogleraar Geschiedenis
aan de University of London, is erin geslaagd een veelomvattend portret
te schetsen van de werkelijkheid met betrekking tot het leven van
alledag in een land dat voortdurend wordt onderdrukt door een machtig
apparaat van persoonlijke en politieke intimidatie en willekeur, en
welke gevolgen heeft dat gehad in tal van persoonlijke relaties:
vriendschappen, families, huwelijkspartners, ouders en kinderen.
Orlando Figes schildert alle aspecten van het Rusland in de tijd van de
Stalin-terreur zoals die van diverse kanten werd ondergaan, en hij laat
daarbij geen groepering onbesproken. Daartoe heeft hij gebruim gemaakt
van gegevens uit interviews, correspondenties en tal van memoires. Hoe
diep moeten de verschrikkelijke keuzes zijn geweest waarvoor miljoenen
Russen werden gesteld zonder een ware uitweg te zien, en hoe diep
hebben de gevolgen zich in het wezen van die mensen en hun nakomelingen
ingegrepen. Bijna alle Russen waren na korte of langdurige intimidatie
zo murw dat zij veelvuldig zijn gedegenereerd tot collaborateurs van
het totalitaire systeem dat, zoals zo dikwijls is gebeurd, nog erger was dan het door de machthebbers ervan bestreden systeem van de voorgangers. Fluisteraars biedt een omvangrijk verslag op alle fronten. ____________ Orlando Figes: Fluisteraars Leven onder Stalin. 774 pag., geb., linnen, met stofomslag. Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam / Standaard Uitgeverij, Antwerpen, 2007. ISBN 978-90-468-0244-1.
Afbeeldingen 1. Josif Dzjoegasjvili, alias Stalin, in 1902. 2. Voorzijde van het stofomslag van de bografie over Stalins jeugdjaren. 3. Orlando Figes, auteur van Fluisteringen. 4.
Voorzijde van het stofomslag van Figes' boek over het leven in Rusland
tijdens het ongelooflijke schrikbewind van dat Beest uit de Afgrond.
De wilde jaren zeventig als vijfdelige serie documentaires van Arte-televisie
Bevrijd de geketende seksualiteit Op maandag 4 augustus presenteert de Duits-Franse cultuurzender Arte de eerste aflevering van vijf documentaires van Emmanuelle Nobécourt, met de overkoepelende titel Die wilden Seventies, waarin een beeld wordt geschetst
van de jaren zeventig. Aan de hand van interviews met Duitsers en
Fransen, die in eigen land, dan wel internationationaal, bekedheid
genieten en die de periode in kwestie als jongeren hebben meegemaakt
en nu vrijmoedig spreken over hun idealen, hun dromen en niet in de
laatste plaats over hun teleurstellingen van toentertijd wordt
getracht een overzicht te geven van de gevolgen van de dringende wens
tot bevrijding van lichaam en geest. En die wens was vooral een reactie
op het zwijgen van de ouder- en grootoudergeneraties over hun
handelingen en daden dan wel het uitblijven daarvan gedurende de
Hitler-tijd. De eerste bijdrage draagt de titel met dubbele bodem Macht euch frei!
en gaat inderdaad over de seksuele revolutie, die toen als gevolg van
de intensieve veranderingen na het roerige jaar 1968 hebben
plaatsgegrepen en hun invloed blijvend hebben doen gelden. Ook al zijn
de meeste figuren uit de bewuste periode inmiddels zelf volkomen
verburgerlijkt en zijn er slechts enkelen overgebleven die de wensen en
verlangens van anno toen overeind hebben weten te houden. Meer
over de inhoud van de eerste, hedenavond tussen 20:15 uur en 21:00 uur
uit te zenden aflevering, waarin zelfs sprake zal zijn van het Naakte
Lichaam als Wapen, is te vinden op de Arte-pagina met Programm-info. Overigens wordt er meer en andere info verstrekt op de info-pagina van Arte France. Daar luidt de overkoepelende titel Sauvages Seventies, en heet de eerste aflevering Libérez le sexe! De dubbele bodem ontbreekt daarin. Op zaterdag 23 augustus, om 14:00 uur zal Arte deze aflevering van de reeks herhalen. De overige vier delen worden
successievelijk op dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag van deze
week uitgezonden, steeds tussen kwart over acht en negen uur in de
avond. Over de data van herhalingen raadplege men de links hierboven.
Cultuurspectrum
