Muziekdrama De stenen gast van Dargomisjki vanavond op radio WDR 3
Versie van Bolsjoj Theater
De Duitse regionale radiozender WDR 3 biedt u en ons op zondag 7 maart, 'savonds tussen 20:05 uur en 22:00 uur, in het programma Bühn: Radio de gelegenheid kennis te nemen van een voor ons land tamelijk onbekend muziekdrama van Aleksandr Dargomisjki (1813-1869) [1]: De stenen gast (Каменный гост), die bij het overlijden van de componist onvoltooid was gebleven, maar door Cesar Kjoei (1835-1918) en Nikolaj Rimski Korsakov (1844-1908) is gereedgemaakt.Het libretto is onveranderde tekst van Aleksandr Poesjkin (1799-1837), die niet niet alleen een enorme bron van inspiratie is geweest voor veel van zijn latere collega's, maar wiens oeuvre tevens een goudmijn is gebleken voor libretti van tal van muziekdrama's van uiteenlopende muziekmeesters. Het verhaal
De uit Sevilla verbannen Don Juan een rol, te vertolken door een tenor keert opeen bepaald moment terug en benadert, verkleed als monnik, op een begraafplaats donna Anna een partij die door een sopraan moet worden ingevuld. De actrice Laura een figuur die gestalte moet krijgen in een mezzosopraan raakt in vuur en vlam voor Don Juan, en daarom doodt deze, tijdens een duel, haar aanbidder Don Carlos een karakter voor bariton. Donna Anna gaat dan, ondanks dat ze de moordenaar van haat echtgenoot herkent, toch nog voor Don Juan door de knieën en nodigt hem in haar huis, waar het stenen standbeeld hem verplettert. Op lichte afwijkingen na is dit het verhaal zoals we dat eveneens kennen van Wolfgang Amadeus Mozart. Opvoeringsgeschiedenis
Het muziekdrama De stenen gast naar de gelijknamige kleine tragedie van Poejskin, afgerond in1930, werd o 28 februari 1872in Sint Petersburg voor het eerst opgevoerd. Ruim een halve eeuw daarna had de Opers Studio Leningrad hetzelfde opus op het repertoire staan. Het gezelschap kwam er, als gastensemble, zelfs mee naar Salzburg. In 1958 stond het werk op het speelplan van Dresden en Milaan. In 1985 bood de Parijse Opéra haar gasten dit drama aan. Voorts bestaat er een Duitse versie van.
De uitvoering, zondagavond 7 maart op WDR 3 wordt verzorgd door koor en orkest van het Bolsjoj Theater onder leiding van Mark Ermler. Medewerkenden zijn onder meer Wladimir Atlantov en Tamara Milasjkina.
__________
[1] Dargomisjki componeerde, naast liederen en kamermuziek, opera's, naast De stenen gast vinden we: Esmeralda (1839), Bacchus' Triomf (1845) en Russalka (1855). Dat laatste stuk was zijn hoofdwerk; ook Dvořák componeerde een muziekdrama met die titel.
Kleine vagebond met dronken miljonair en blind bloemenmeisje in City lights
Rolprent uit 1931
Op zondag 7 maart kan de fervente liefhebber van filmklassiekers haar of zijn hart zondagmiddag weer eens ophalen, indien die zich daartoe geroepen voelt, aan één van de onvergankelijke rolprenten uit de eerste helft van de twintigste eeuw, van en met Charles Chaplin (1889-1977): City lights uit 1931. Het eerste Nederlandstalige, Belgische televisienet Eén zendt deze rolprent die dag uit tussen 14:05 uur en 15:30 uur. Hierin vertolkt deze acteur en regisseur opnieuw de rol van de kleine vagebond, die er deze keer in slaagt een dronken miljonair voor zelfmoord te behoeden. Deze is de kleine zwerver voor die daad zo dankbaar dat hij hem introduceert in de betere kringen van de stad, en dat heeft nogal wat gevolgen: vooral met veel komische aspecten.
Naast Chaplin treedt Harry Myers (1882-1938) voor het voetlicht en eveneens Virginia Cherrill (1908-1996), die als het blinde bloemenmeisje speelt, dat de kleine zwerver weet te betoveren. Haar, overigens korte, carrière [1] is te danken aan Chaplin, die haar tijdens een bokswedstrijd tussen de toeschouwers heeft ontdekt.
__________
[1] De actieve jaren van Virginia Cherrill als actrice liggen in de periode 1931-1936. In die tijd was ze onder meer gehuwd met Cary Grant (1934-35).
Wagners Tristan und Isolde op 6 maart 's avonds via Klara's operaprogramma Scala
Simon Rattle's visie met de Wiener Staatsoper
Zaterdag 6 maart zal de Nederlandstalige, Belgische radiozender Klara, in het operaprogramma Scala dat gewoonlijk 's zaterdags in de avonduren vanaf 20:00 uur de ether in wordt gestuurd een uitvoering laten horen van het muziekdrama Tristan und Isolde van Richard Wagner (1813-1883). Koor en orkest van de Wiener Staatsoper worden geleid door Simon Rattle. De instrumentalisten en koorzangers worden bijgestaan door een keur van internationaal befaamde solostemmen. De rol van Tristan wordt ingevuld door de tenor Robert Dean Smith; de sopraan Violetta Urmana is zijn Isolde. Haar vertrouwelinge Brangäneis toevertrouwd aan mezzosopraan Yvonne Naëf; bariton Bo Skovhus wordt geacht Kurwenal het juiste vocale aanzien te geven, en van Franz Josef Selig wordt een hoogstaande König Marke verwacht.
Parafernalia en meer zulks over dit muziekdrama is te vinden in ons artikel van zondag 22 juni 2008 op de Nederlandse site Tempel van het Muziektheater.
Het Rusland van direct vóór 1917 verklaard en becommentarieerd door Karel van het Reve
Schrijver en slavist, criticus en essayist, dagbladcorrespondent en hoogleraar Karel van het Reve (1921-1991) volgens Gerard met dezelfde achternaam (1923-2006) "mijn geleerde broer" , die geruime tijd correspondent in Moskou voor het dagblad Het Parool is geweest, mag mede daardoor als kenner bij uitnemendheid van de Sovjetunie worden beschouwd.
Als gevolg van zijn kennis van (de geschiedenis van) de Russische literatuur en daardoor van de Russische maatschappij als geheel kon deze pennenvoerder interessante feiten aandragen over de historie van dat enorme land. In 1977 is dat reeds gebleken in een reportage, die de titel draagt Van Tsaar tot Lenin . . . . . en verder, en in die dagen door de VPRO is uitgezonden. Het digitale kanaal Geschiedenis 24 zal deze reportage opnieuw uitzenden op vrijdag 6 maart, tussen 21:53 uur en 22:46 uur. In die film worden authentieke beelden getoond van de periode voorafgaande aan de Oktoberrevolutie van 1917. Deze zullen door Karel van het Reve van commentaar worden voorzien. Deze reportage zal de komende tien dagen in ieder geval nog tweemaal te zien zijn: voor de eerste keer op donderdag 11 maart, vanaf 21:53 uur. Ook op vrijdag 12 maart kunt u die reportage opnieuw bekijken: om 17:05 uur. Eventueel nog meer herhalingen, bijvoorbeeld tijdens de nachtelijke uren, kunt u zoeken op de website van de zender Geschiedenis 24, bij de programmagegevens. __________ Foto: Karel van het Reve (midden) met broer(tje) Gerard en hun beider moeder.
Afscheid van de grootste dichter aller pianisten vrijdagnacht in <>Literatur im Foyer van WDR-tv
In het culturele programma Literatur im Foyer van de regionale Duitse televisiezender WDR (Westdeutscher Rundfunk), dat in de nacht van vrijdag 5 op zaterdag 6 maart vanaf middernacht zal worden uitgezonden, gaat één der grootste pianisten uit de twintigste eeuw in gesprek met presentatrice Thea Dorn.
De wel eens als paus onder de Duitse muziekcritici gekwalificeerde Joachim Kaiser (*1928) heeft niet zelden de loftrompet gestoken over pianist Alfred Brendel, en velen zijn hem bijgevallen in die uitermate positieve bejegening, ook toen Kaiser deze pianist omschreef als "de meest diepzinnige van onze dagen".
Volgens velen geldt die kwalificatie die steeds overtuigender ging klinken nadat Brendel eenmaal alle pianowerken van Franz Schubert op een prachtige Bösendorfer-vleugel had voorgedragen en die recitals door onder meer diverse Europese televisiezenders in het programma waren opgenomen niet alleen maar voor zijn spel, maar eveneens voor zijn opvattingen over muziek, die in enkele boeken gebundeld zijn.
Dat aspect van Brendels interpretatie van zijn muze zal ongetwijfeld een even grote, of zelfs grotere rol, spelen in de ontmoeting met Thea Dorn, aangezien Literatur im Foyer in principe een literatuurprogramma is.
In zijn nieuwste boek Nach dem Schlußakkord waarop we hier binnenkort nader hopen in te gaan zijn tal van uitingen bijeengebracht, die de vele aspecten van de persoon en kunstenaar Brendel bijeengebracht zijn.
(Foto Alfred Brendel: dpa, overgenomen van de site van WDR-Literatur im Foyer.)
Verhalen van E.Th.A. Hoffmann op donderdag: eerst in opera en vervolgens voorgelezen
Offenbachs muziekdrama
De klassieke muziekzender Mezzo-televisie presenteert op donderdag 4 maart vanaf 17:00 uur in de namiddag de opera Les contes d'Hoffmann van Jacques Offenbach (1819-1880). Meer over dit muziekdrama is te vinden in een artikel op onze zustersite Tempel van het Muziektheater. Daarin wordt u echter nog weer verwezen naar een langere bijdrage op een andere cultuursite, omdat daarin nog meer te details zijn opgenomen. Am Abend vorgelesen
Die verhalen van Ernst Theodor Amadeus Hoffmann (1776-1825) blijken nog altijd meer dan oppervlakkig populair te zijn, anders moeten geïnteresseerden zodanig aan de weg timmeren dat zij het voor elkaar krijgen dat deze via het medium radio opnieuw onder de aandacht van die luisteraars berengen welke eventueel belangstelling voor de schrijver en zijn werk zouden kunnen hebben.
Al eerder hebben we op onze zustersite Tempel der Letteren gewezen op een verhaal van deze Duitse auteur, dat zou worden voorgelezen in het literaire radioprogramma Am Abend vorgelesen op de regionale Duitse zender NDR Kultur. Daarna zijn er nog diverse avonden gewijd aan het werk van Hoffmann: eerst nog een verhaal en daarna nog acht afleveringen van hetzelfde programma aan de roman Das Majorat, die voor het eerst werd gepubliceerd in 1817.
Der Sandmann Op 4 maart zal het verhaal Der Sandmann aan de orde komen in de eerste van vier afleveringen. De Duitse theater- en filmacteur Gerd Wameling zal het voorlezen. De tweede wordt uitgezonden op vrijdag 5 maart, op dezelfde zender en op hetzelfde tijdstip: tussen 22:00 uur en 22:35 uur. De derde en vierde aflevering zullen volgen op maandag 8 en dinsdag 9 maart. ____________ Afbeeldingen
1. E.Th.A. Hoffmann. (Karikatuur door de auteur zelf.)
In het programma Culture Show waarvan BBC 2-tv op donderdag 4 maart een nieuwe aflevering zal uitzenden, kunt u onder meer kijken naar een interview met theaterregisseur Tom Morris, die over een nieuw productie komt praten: Juliet and Her Romeo, waarin de beide jonge protagonisten van de oorspronkelijke tragedie uit de jaren 1591-94 van William Shakespeare (1564-1616) worden vervangen door mensen in de leeftijdscategorie van tachtig plus. Die twee worden in hun liefde gedwarsboomd doordat ze er door hun kinderen van worden weerhouden om met elkaar te trouwen.
De betreffende aflevering van de Culture Show zal aanstaande donderdagavond worden uitgezonden tussen 20:00 uur en 21:00 uur onze tijd.
György Zemplenyl, meester-zwendelaar woensdagavond op Canvas
Internationaal gezocht
Interpol zoekt hem al jaren: een meester-oplichter van Hongaarse origine: György Zemplenyl. Als je beseft wat de man de laatste jaren al aan uitzonderlijke oplichtings-praktijken op zijn naam heeft kunnen bijschrijven, is het geen wonder dat de politie in diverse landen hem ten val wil brengen.
Zo heeft hij zich in Zweden voorgedaan als bisschop genaamd Father Mac, die schilderijen kwam kopen voor musea van het Vaticaan. Het heeft het Olympisch zwemteam van Hongarije miljoenen gekost dat het met deze man in aanraking is gekomen. Voorts heeft Zemplenyl in de vermomming van chassidische Jood ook nog eens valse diamanten verkocht.
In andere werelddelen dan Europa zoals de VS en Australië heeft deze meester-zwendelaar gezond wantrouwen weten te genereren, nadat hij eerst gebruik heeft kunnen maken van uiteraard volkomen misplaatst vertrouwen dat hem ten deel gevallen was.
De documentaire die over deze oplichter is gemaakt The swindler zal worden uitgezonden door de Nederlandstalige Belgische televisiezender Canvas, op woensdag 3 maart, tussen 22:50 uur en 23:50 uur.
Planten en hun overlevingsstrategieën in natuurserie Life donderdagavond op Canvas-tv
Bijzondere namen
In de serie natuurdocumentaires met de titel Life, welke door het tweede Nederlandstalige, Belgische televisienet wordt uitgezonden, kunnen we, indien we dat zouden willen, op donderdag 4 maart, tussen 20:40 uur en 21:30 uur, een nieuwe aflevering op het scherm van ons televisietoestel toveren: Plants. Daarin komen allerlei overlevingsstrategieën aan de orde, waarover diverse planten kunnen beschikken. Als voorbeelden passeren de venusvliegenvanger en de kattenklauw de revue, en dat geldt tevens voor de drakenbloedboom, de woestijnroos en de klimop.