De boekjesreeks Zilveren Verpoozingen uit het begin van de vorige eeuw
Kleurrijke reeks De reeks kleine, gebonden boekjes Zilveren Verpoozingen, die we in een bijdrage elders over een bundeltje met verhaaltjes van het schrijverspaar
Scharten-Antink al even noemden, blijkt nu bijna een eeuw geleden al
aardig te zijn ingekleurd qua thematiek. Op de laatste bedrukte
bladzijde van het opgemelde boekje met zes vertellingen staat een lijst
met twintig andere titels, die in dezelfde reeks zijn verschenen. De
daarin voorkomende auteurs beperken zich niet tot ons eigen taalgebied:
onder de internationaal befaamde namen treffen we die van Hans Holbein
aan, die met zijn Doodendans met bijschriften van Theun de Vries is vertegenwoordigd, en de Noorse dramaschrijver Henrik Ibsen, wiens Peer Gynt in
de serie is opgenomen. Romancière Ina Boudier Bakker (1875-1966) en de
ijveraar voor een zuiver taalgebruik Charivarius (1870-1946) [1]
zijn Nederlandse schrijvers, die toen volop in de belangstelling
stonden, maar nu onder de jeugd niet bepaald grote faam genieten, zijn
in die lijst beiden eveneens met elk één titel vertegenwoordigd. De
Vlaamse auteur Felix Timmermans (1886-1947) nam in die eerste reeks een
vooraanstaande plaats in met maar liefst vijf titels, althans op dat
moment; het kunnen er later nog meer geworden zijn. Overigens
kwamen daarin ook enkele, in ieder geval voor ons, onbekende namen
voor, maar dat komt wellicht doordat ze buiten het ruime gebied van de
schone letteren vallen, hetgeen sommige van de bij die mensen behorende
titels zouden doen vermoeden. Ene C.A. van der Gen is met twee
uitgaafjes aanwezig: Zomerbloemen,
en ook dat kan nog van alles zijn: roman, verhalen, gedichten, maar,
veel waarschijnlijker, een bundel over de natuur; en die gedachte wordt
kracht bijgezet door de tweede titel van deze auteur: Langs wegen en dijken.
Eveneens met twee titels komt mevrouw J.M. IJssel de Schepper-Bekker
voor; titels, die weliswaar beide tot de verbeelding spreken, maar ook
al in meer dan één rubriek zouden kunnen vallen: Het laatste stadium
gezien de tijd waarin dat boekje in de reeks is verschenen, is het
niet realistisch te denken aan eventuele voorbereidingen voor
stervenshulp en Wat niet mag. Wat
zeker niet mag, is zonder nadere kennis, en eventueel in te winnen
informatie, denigrerend te doen over sommige titels, die wellicht enige
prikkelingen in de lachspieren zouden kunnen veroorzaken.
Duits cabaretfestival houdt u bijna vier uur bezig
Vooraanstaande narren Voor
de liefhebbers van pittig cabaret belooft de nacht van vrijdag 19 op
zaterdag 20 september een klein festijn te worden. Het tweede Duitse
televisienet ZDF zendt tussen 00:10 uur en 03:55 uur een lange special uit met daarin hoogtepunten van het recentelijk gehouden Cabaret- en Comedyfestival 3satfestival 2008. Slechts éénmaal wordt de uitzending onderbroken door een aflevering van Heute
met daarin actualiteiten van de afgelopen dag, gepresenteerd door de
redactie van dat dagelijkse nieuwsprogramma van deze zender. Dat zal
een minuut of vijf à tien duren, tenzij er recentelijk iets heel
bijzonders is gebeurd: dan wil het programma nog wel eens het dubbele
aantal minuten in beslag nemen.
Optreden zullen onder meer Urban Priol, die eigen gasten ontvangt. Deze
veelal professorale Beierse cabaretier met zijn onverwisselbare
uiterlijk alleen al diens aparte haardracht prikkelt niet zelden tot
lachsalvo's, maar dat kapsel wordt heel snel vergeten als men wordt
geconfronteerd met zijn meer dan sappige kritiek op de dagelijkse,
vooral Duitse, politiek, op bedrijfsleven, sport, spel en alle daarbij
behorende burgermensen is vooral bekend door het maandelijkse
ZDF-programma Neues aus der Anstalt,
waarin hij een psychiater in een inrichting speelt die nog wel eens de
rollen omdraait en zich uit tegenover patiënten, die echte flink met
medicatie worden rustig gehouden, respectievelijk: zulks wordt
getracht. Maar de scheidslijn tussen de zielenknijper en diens
clièntele is zeer dikwijls tijdens de gesprekken al meer en meer aan
het vervagen, waardoor uiteindelijk de rollen totaal lijken omgekeerd.
Lijken, want die Onkel Doktor keert altijd op zijn schreden terug,
beledigd dat hij zich heeft laten meeslepen. Dat programma zit
altijd vol vaart en briljante vondsten, en ook heel vergaande kritiek
jegens de regerenden en tevens ten opzichte van degenen die dat
binnenkort zouden willen doen, is soms zo duidelijk negatief en tot in
het fundament afbrekend jegens de behandelde personen dat zelfs een
Oooh of Aaah uit de monden van een zaal vol aanhangers klinkt.
Een Symphonie der Tausend van Anna Meredith vormt geen alternatief voor de enige waarachtige
Massale uitvoering Jongstleden zaterdagavond werd in het kader van de massaliteit, die de Last Night of the Proms traditioneel met zich meebrengt, tijdens het gedeelte na de pauze, de wereldpremière gepresenteerd van de opdrachtcompositie Froms, die speciaal voor deze avond werd geschreven door de dertigjarige Schotse Anna Meredith. Daartoe
zat niet alleen het hele podium in de Londense Albert Hall vol met
instrumentalisten en twee BBC-koren, ook in Hyde Park en in andere
steden van dat land Glasgow, Dublin en elders waren ensembles
gereed om hun bijdrage te leveren, op het juiste teken van hun
respectieve centurio's, die allen onder hoofdverantwoordelijke leiding
stonden van Roger Norrington, ondersteund door een enorme staf aan
technisch personeel alsook de daarvoor benodigde snufjes, zoals
satellieten en nog weer recentere, nieuwerwetse parafernalia. Zou
het nog erg veel tijd vergen voordat de eerste interstellaire, dan wel
interplanetaire, Uitspanselomroep-Prom een feit kan worden? Zolang zich
mensen in de ruimte bevinden, die zijn voorzien van een enorme batterij
aan technische uitrustingen en communicatiematerieel, is het technisch
vast al wel uitvoerbaar. Mocht er tegen die tijd ook nog een groen
wezentje bereid zijn de gewenste medewerking te verlenen, dan speelt
zo'n Prom heel mooi in op de wensen en tevens eisen van de toekomst:
mooi groen en zeer verantwoord. Dat is nog eens iets anders dan een
gesimuleerde Big Bang onder het alom toeziende oog van de Biggest Brotherhood. Enfin,
het resultaat was acht minuten spectaculaire geluiden, geheel in
overeenstemming met het concept, en de componiste leek tevreden met het
resultaat, zoals ze van tevoren tegen presentatrice Suzy Klein had
gezegd dat ze er vol spanning naar uitzag. Hoeveel competente
componisten is het overigens gegeven zo'n omvangrijk stuk te
concipiëren en vervolgens mee te helpen aan de realisatie ervan. . . . En
laten we even heel nuchter zijn: zelfs als je van tevoren beseft dat
het nieuwe werk zeker geen repertoirestuk zal worden en gezien de
hoge eisen die aan iedereen alles en eromheen worden gesteld ook niet
kan worden: veel extra naamsbekendheid is gegarandeerd, en ook de
gedachte dat een kleine miljard mensen jouw werk dan zullen beluistren,
is niet bepaald zonder prikkelende bijgedachte.
Geheel
in overeenstemming met wat we konden, en tevens mochten, verwachten,
was het qua omvang en presentatie massale werk bepaald geen
verrassing. Heel letterlijk genomen kan het wel als een Symphonie der Tausend worden
gekwalificeerd, aangezien ook Gustav Mahler maar achthonderd
uitvoerenden voor zijn werk met die naam beschikbaar had en er
sym-fonie sun: samen; fonia: klank
werd geproduceerd, maar naar de geldende maatstaven was het zeker geen
symfonie en heeft de maakster ook niet geïndiceerd dat ze die indruk
wilde wekken. Gustav
Mahlers oeuvre, en met name die Achtste Symfonie, werd op geen enkele
wijze bedreigd door het nieuwe stuk dat wel groot maar zeker niet
groots is. Maar ook dat wilde Anna Meredith ons geenszins doen geloven,
en mede daarom is een felicitatie zeker op haar plaats.
Cultuurspectrum
