Diepgewortelde angst In
diverse uitgeversmaatschappijen, verspreid over Duitsland, gist en
borrelt het: in bijna alle gevallen zullen grote aantallen journalisten
moeten verdwijnen als gevolg van de economische crisis. Gisteravond, kort voor middernacht, kregen we in het kritsche actualiteitenprogramma ZAPP eenfilmpje
van bijna dertien minuten te zien, waarin tal van protagonisten aan het
woord kwamen: hoofdrolspelers, hetzij in de functie van slachtoffer van
de crisis en derhalve van het dreigende ontslag, dan wel als
uitgeefdirecteur, hoofdredacteur, manager of lid van de
ondernemingsraad.
Een derde van de redacteuren De
uitgever van de Westdeutsche Allgemeine Zeitung en drie andere, iets
kleinere bladen waarvan de laatste overigens verlies lijden, heeft
zo'n 900 journalisten in dienst van wie er 300 moeten worden ontslagen.
De teruggang in kleine annonces, contactadvertenties, reclame voor
auto's en andere duurdere producten heeft de situatie de laatste
maanden enorm toegespitst. Welke
uitgever gelooft oprecht dat er, met 300 vakkrachten minder, nog
kranten met dezelfde kwaliteit kunnen worden geproduceerd. De
WAZ-uitgever meldde dat er vanaf nu waarlijk niet meer op zes
verschillende manieren door zes verschillende medewerkers (of eventueel
teams) steeds maar weer hetzelfde zal worden behandeld, maar dat één
Nieuwsdienst voor al die verschillende kranten voldoende moet zijn.
Hoewel dat een prikkelende invloed zou kunnen hebben op bepaalde
krachten binnen het journalistieke spectrum, is en blijft zoiets
waarschijnlijk wensdenken, aangezien eerdere ingrepen elders hebben
geleerd dat er dan alleen maar sprake is van vervlakking en verlies van
pluriformiteit. En dat laatste is slecht voor het Perswezen in het
algemeen en voor de verschillende betrokken uitgaven binnen één concern
in het bijzonder. Dergelijke
situaties hebben we in Nederland bij tal van regionale kranten reeds
gezien en de herhaling doet zich nu voor bij het wegsaneren van elkaar
gezond beconcurrerende huis aan huis-bladen uit hetzelfde concern, die
deels zijn opgeheven, voor de rest in de éne, van oudsher bekende titel
opgaan.Süddeutsche Zeitung Zelfs
waar het economisch goed gaat, heerst er eveneens een sfeer van
onzekerheid. Dat is ook het geval bij het enige Duitse dagblad dat nog
steeds kan spreken van een gestaag groeiende oplage: de Süddeutsche
Zeitung in München, die qua titel eventueel als een regionale krant zou
kunnen worden beschouwd, maar dit in het geheel niet is. In het Duits
heet zoiets überregional. Een
eerder toegezegd interview met de leiding van de SZ werd op het laatste
moment afgezegd en de aanwezige journalisten en cameramensen van ZAPP
werd verzocht het terrein te verlaten.
Hamburg In
Hamburg, een stad waar reeds veel langer diverse printmedia zijn
gevestigd, is de sfeer gespannen. Het grote concert Gruner + Jahr met
in eigen huis tal van kranten- en tijdschriftentitels, zal diverse
uitgaven opheffen of samenvoegen hetgeen directe consequenties heeft
voor de redactionele bezettingsgraad. De verschillende financiële en
economische uitgaven die blijven bestaan, zullen in de nabije toekomst
worden aangestuurd vanuit een centrale redactie die met veel minder
mensen zal toe kunnen dan wanneer al die tijdschriften er een aparte
redactie op nahouden. Dan zal de belangrijkste verantwoordelijke
instantie de leiding van de Financial Times Deutschland zijn. Al
met al zullen ook daar zo'n 150 medewerkers in de redactionele sfeer
snel een ontslagbrief ontvangen. Daarnaast circuleert het bericht dat
alle medewerkers, die in de huidige situatie vrijwillig vertrekken, een
éénmalige betaling van vijftigduizend euro zullen krijgen. Alleen al
daaraan wordt duidelijk dat het om heel veel geld gaat. Barre
tijden zijn aangebroken, de sneeuwbal is aan het rollen geraakt en zal
in de vijver waarin deze terecht komt, heel wat kringetjes trekken.