Verdi's opera Nabucco door de Nationale Reisopera nog in negen Nederlandse theaters
Toeren door ons land Jongstleden dinsdag is de nieuwe enscenering door de Nationale Reisopera van het muziekdrama Nabucco
van Giuseppe Verdi (1813-1901) in het Muziekkwartier in Enschede in
première gegaan en daarbij zijn opnamen gemaakt voor het Radio
4-programma Opera live,
dat zaterdagavond vanaf 19:02 uur op genoemde zender kon worden
beluisterd. Het Gelders Orkest en het Koor van de Nationale Reisopera
worden gedirigeerd door William Lacey. Voor de namen van de solisten
verwijzen we hier naar het betreffende gedeelte van de website van DNR.
Binnen
vier weken vanaf de 253 ste verjaardag van Wolfgang Amadeus Mozart
(27-01) tot en met 21 februari doet de Nationale Reisopera twaalf
steden aan met dit veelgeprezen stuk muziektheater. Op het moment dat
de radio-uitzending werd gerealiseerd, zijn er al twee theaters
bespeeld en dezelfde avond speelde het gezelschap in Utrecht. Daardoor
resteren er nog negen voorstellingen. Welke dat zijn, kunt u vinden op
het daarbij behorende gedeelte van de website
van DNR. Tussen de optredens zit meestal één dag en een enkele keer
zijn dat er twee. Dat mag ook wel als je bedenkt dat het gezelschap de
ene dag in Leeuwarden staat en het de daarop volgende dag een
voorstelling in Heerlen moet geven, om daarna weer naar Groningen te
moeten reizen.
Achtergronden De eigenlijke naam van dit muziekdrama is Nabucodonosor,
de Italiaanse benaming voor Nebucadnezar. Het stuk telt vier bedrijven
en is gebaseerd op een libretto van Temistocle Solera (1815-1878) die
daarvoor heeft gebruik gemaakt van het Franse toneelstuk met die
Italiaanse naam, geschreven door Auguste Anicet-Bourgeois (1806-1870)
en Francis Cornu (1800-1848). De eerste uitvoering werd gegeven in de
Scala van Milaan op 9 maart 1842. Een jaar later werd het muziekdrama
in Wenen voorgesteld en weer een jaar daarop in Duitsland te Stuttgart.
Het verhaal We
bevinden ons ein het jaar 578 voordat men in ons deel van de wereld met
de christelijke jaartelling is begonnen. De plaatsen van handeling zijn
Jeruzalem en Babylon. Koning Nabucco heeft Jeruzalem bestormd; de
Hebreeuwse priester Zaccaria heeft Fenena, de dochter van Nabucco,
echter in zijn macht, en verkeert daardoor in de veronderstelling dat
hij de koning wel kan chanteren. Fenena is verliefd op de neef van de
koning van Jeruzalem: Ismael, die eens haar zuster Abigail heeft
afgewezen. Nabucco slaagt erin de tempel binnen te komen, en Abigail
komt door middel van een document aan de weet dat zij niet de
rechtmatige trooopvolgster is, maar heeft haar zinnen toch op de kroon
gezet. Nabucco
laat zich tot God verklaren, maar wordt daarvoor met overdonderende
gekte gestraft, waarop Abigail haar plan ten uitvoer kan brengen en de
troon te bestijgen. Zij geeft opdracht de Hebreërs en de afvallige
Fenena te executeren. In een helder moment slaagt Nabucco er echter in
de executie te verhinderen. Hij gaat ertoe over de God der Hebreërs te
erkennen, waardoor Baäl ten val komt. Er kleeft nog een bijzonder element aan deze opera. Het beroemdste gedeelte daaruit het koor dat Va pensiero
zingt vindt zijn oorsprong in de 136ste Psalm, en daarmee heeft Verdi
de faam verworven zich als strijder voor de eenheid van Italië te
hebben opgeworpen. De gehele opera heeft de lang aanhoudende bekendheid
eveneens voornamelijk aan dit koornummer te danken.
Het
thema Nabucco werd in het eerste decennium van de achttiende eeuw door
Keiser respectievelijk Ariosti, alsmede drie decennia na de versie van
Verdi toen door Dibellemont eveneens op muziek gezet. ___________ Afbeeldingen: Scènefoto's van de enscenering van Nabucco waarmee De Nationale Reisopera tot en met 21 februari door ons land toert. De foto's zijn gemaakt door Marco Borggreve.