John William Waterhouse krijgt in het Groninger Museum vanaf 14 december 2008 tot en met 3 mei 2009 zijn grootste overzichtstentoonstelling
Bijna vijf maanden lang Vanaf
14 december 2008 tot en met drie mei 2009 zal in het Groninger Museum
gedurende bijna vijf maanden de grootste overzichtstentoonstelling te
zien zijn van werken die zijn ontstaan in de geest, en gerealiseerd
door de handen, van John William Waterhouse (1849-1917). Veel van wat
er in die periode in de noordelijke metropool van ons land van Waterhouse te aanschouwen zal zijn
tegenover de door het gemeentebestuur van die Stad in zijn
onbedaarlijke destructiedrift moedwillig vernietigde panoramische blik
op één van de fraaiste treinstations van Europa in het inmiddels ver buiten onze landsgrenzen bekende Groninger Museum, is in zijn oorspronkelijkheid
nog niet eerder binnen Europa vertoond. Diverse van de dan te exposeren
stukken zijn afkomstig uit Australië, Taiwan en Canada. De website Where to view Waterhouse's painting in person met een hele pagina vol plaatsnamen van musea verspreid over dit ondermaanse, meldt tevens onder het hoofdstukje museums, exhibitions, etc. dat vanaf december dit jaar een
Waterhouse-expositie in het Groninger Museum te zien zal zijn, en dat
die daarna doorreist naar Londen (Royal Academy of Ars, Waterhouse's
oude studie-instituut, waar deze tussen in de maanden juli, augustus en
september 2009 te zien zal zijn, om daarna door te reizen naar Canada
waar de expositie weer langere tijd, van september 2009 tot in februari
2010 zal worden gerealiseerd in het Mongtreal Museum of Fine Art. Je
zou dan ook eigenlijk, en wellicht tegen beter weten in, hopen dat het
Groninger Museum er in ieder geval in zou kunnen slagen op z'n minst
één doek van J.W. Waterhouse aan te kopen, opdat deze schilder bij
uitnemendheid ook nadien in Groningen een blijvend begrip zal zijn op
basis van permanente aanwezigheid.
Invloeden uit de antieke wereld Niet
al te lang na zijn geboorte, te Rome, is het gezin naar Londen
verhuisd, waar hij veel te vinden was in het atelier van zijn ouders
die beiden kunstenaar waren. Dat vormde voor hem de ideale basis om
zijn ontketende belangstelling voor de antieke wereld, gecombineerd met
zijn voorliefde voor schilder- en beeldhouwkunst, verder te
ontwikkelen. In 1870 werd de fijngevoelige jongeman toegelaten tot de
Royal Academy of Arts. In het direct daarop volgende decennium de
jaren zeventig van de negentiende eeuw kreeg hij snel bekendheid met
fascinerende voorstellingen, die hij had ontleend aan zijn kennis
omtrent de antieke wereld. Het waren stukken die uitmuntten door een
bijzondere sfeer en niet in de laatste plaats door hun originaliteit.
Zijn geheel eigen gebruik van kleurschakeringen maken Waterhouse tot
een volstrekt unieke figuur in de wereld der kunsten van het (Engelse)
fin de siècle. Dat wil zeggen: als je eenmaal een paar van zijn
schilderijen hebt gezien, herken je zijn stijl al heel snel.
Alfred Tennysons The Lady of Shalott Het schilderij bovenaan stamt uit 1888 en draagt de titel The lady of Shalott, naar het gelijknamige gedicht van Alfred Lord Tennyson (1809-1892), ooit hofdichter (Poet Laureate): [1]
Under tower and balcony, By garden-wall and gallery, A gleaming shape she floated by, Dead-pale between the houses high, Silent into Camelot. Out upon the wharfs they came, Knight and burgher, lord and dame, And round the prow they read her name. The Lady of Shalott.
Who is this? and what is here? And in the lighted palace near Died the sound of royal cheer; And they cross'd themselves for fear, All the knights of Camelot: But Lancelot mused a little space He said: 'She has a lovely face; God in his mercy gave her grace, The Lady of Shalott.
Dit
gedicht van Tennyson heeft niet alleen schilders maar ook schrijvers
geïnspireerd, onder wie Agatha Christie, die in haar roman uit 1962, The Mirror Crack'd (from Side to Side) [2] Miss Marple het mysterie mede laat oplossen door haar kennis van het gedicht in kwestie. Het complete gedicht in de versie van 1842, en het verhaal daarin, is hier te vinden. [3]
Andere poëzie als inspiratiebron Tal
van andere dichters, vanaf de vroege klassieken zoals Ovidius (43 vóór
onze jaartelling tot het jaar 17), via Dante Alighieri (1265-1321) en
Giovanni di Boccaccio (1313-1375), en vervolgens William Shakespeare
(1562-1616), Percy Bysshe Shelley (1792-1822) en John Keats (1795-1821)
hebben met hun teksten of de daarin uitgebeelde figuren mede een sterke
invloed uitgeoefend op John William Waterhouse, die op het vooral
overdrachtelijke maar tevens op het letterlijke, breukvlak van twee
eeuwen leefde en werkte. In de huidige tijd wordt hij meer en meer
gezien als een moderne Pre-Rafaëliet.
Hoewel hij zich sterk thuis voelde in de wereld van mythen en sagen,
ging de werkelijkheid geenszins aan hem voorbij. Hij was zich wel
degelijk bewust van het feit dat hij deel uitmaakte van een
interessante, dynamische periode in de geschiedenis van onze cultuur.
Hij besefte wat er in de hoofdstad der kunsten, Parijs, allemaal
gebeurde en hij had waardering voor de wat lossere omgang met al het
kunstenaarsmateriaal zoals dat door de Franse impressionisten werd
gerealiseerd.
(wordt vervolgd, waarschijnlijk op onze zustersite Tempel der Beeldende Kunsten) __________ [1] Dit zijn de twee laatste coupletten uit Part IV, en derhalve van het gehele gedicht. [2] Een versregel uit het laatste couplet van Part III van The Lady of Shalott. [3] The Lady of Shallot
werd voor het eerst gepubliceerd in 1832, maar heeft flink wat
wijzigingen ondergaan alvorens de definitieve versie, in 1842, rond was. ____________ Afbeeldingen 1. J.W. Waterhouse: The Lady of Shalott 1888; 153 x 200 cm (Tate Gallery, GB). 2. De schilder John William Waterhouse (1849-1917). 3. Handtekening van de schilder. 4. Alfred Lord Tennyson (1809-1892), onder meer poet laureate. Hij kreeg niet zelden een extra voornaam: Eccentric. Hij wordt veelal gezien als de belangrijkste Engelse dichter na William Shakespeare. 5.
De dichter Percy Bysshe Shelly (1792-1822) heeft, evenals diverse van
zijn collega's, met zijn werk de schilder Waterhouse geïnspireerd.
Portret uit 1819.
Cultuurspectrum
