Zwijgende film uit 1928, van Franse cineast Jean Renoir, naar een kort sprookje van Hans Christian Andersen
Cultuurzender Arte presenteert Het kleine meisje met de zwavelstokjes
luidt de titel van een zeer kort verhaal van Hans Christian Andersen,
dat in de gehele verzameling van diens sprookjes slechts anderhalve
pagina in beslag neemt, althans in het relatief grote boekformaat van
de Nederlandse vertaling, die in 1960 bij uitgeverij Gaade in Zeist van
de persen is gerold. De Fransman Jean Renoir (1894-1979), auteur van onder meer een bografie over zijn vader [1],
was gehuwd met de actrice Catherine Hessling (1900-1979), die in enkele
van zijn films optrad. Zo heeft zij ook de titelrol in de zwijgende
film, die Renoir in 1928 heeft gerealiseerd op basis van het
Andersen-sprookje, en heeft deze rolprent de titel La petite marchande d'allumettes meegegeven. Voor de film, die volgens sommige gegevens een duur van 39 minuten heeft, meldt de Duits-Franse cultuurzender Arte dat de lengte 32 minuten bedraagt.
Jean Renoir De tweede zoon van de schilder Pierre-Auguste Renoir kwam kort
voor het begin van de herfst in 1894 in de Parijse wijk Montmartre ter
wereld. Nadat was gebleken dat hij niet tot de allereerste categorie
van studiehoofden behoorde, ging hij als achttienjarige maar bij het
korps dragonders. Twee jaar later werd hij soldaat en vanaf 1916 diende
hij bij de Franse luchtmacht. Gedurende die oorlogsjaren is hij aan
zijn been gewond geraakte, waardoor hij de rest van zijn leven bleef
kreupelen. Hij ging toen werken als pottenbakker. In 1920 trad hij
in het huwelijk met één van de modellen van zijn vader, Andrée
Heuchling, die zich als filmactrice Catherine Hessling ging noemen.Toen
een jaar later Erich von Stroheims film Folies de femmes was
uitgekomen, nam Renoir het besluit in diens voetsporen te treden. Van
de erfenis van papa, die in 1919 was overleden, heeft Jean Renoir zijn
eigen productiemaatschappij kunnen bekostigen, en vanaf 1924 werden
zijn eerstelingen, alle zwijgende films, in het openbaar vertoond. Zijn
eerste film van redelijke lengte, was La Fille de l'Eau, waarin zijn wederhelft de hoofdrol heeft vertolkt, en een andere rol door Renoirs oudere broer
Pierre werd gespeeld. Het werd niet bepaald een succes, maar daardoor
liet de maker zich niet uit het veld slaan en reeds twee jaar later
presenteerde hij Nana, naar de roman van Émile Zola (1840-1902).
Andersen-verfilming In
de loop der jaren heeft Renoir zich verder ontwikkeld als regisseur,
scenarioschrijver, acteur en producent. In 1928 volgde de
Andersen-verfilming van Het kleine meisje met de zwavelstokjes,
een film die tegenwoordig onder meer in de categorie Fantasie wordt
aangeprezen. Het is een rolprent, die in samenwerking met Jean Tedesco
is gerealiseerd. Deze twee werden geassisteerd door Claude Heymann en
Simone Hamiguet. Het scenario is van Renoir zelf, die de vertellingen
van de befaamde Deense sprookjesschrijver Andersen. Voor passende,
synchroon lopende muziek hebben Manuel Rosenthal en Michael Grant
gezorgd. Het evocatieve camerawerk van Jean Bachelet is nog altijd
fascinerend. Naast mevrouw Renoir (Catherine Hessling) spelen Jean Storm, Manuel Raaby en Aimée Tedesco (die Amy Wells werd genoemd).
Uitzending en Herhalingen De
film zal worden uitgezonden op disdag 18 december op Arte, tussen 23:55
uur en 00:30 uur.Arte zal dezelfde film daarna, tussen 24 en 31
december, nog driemaal herhalen, op verschillende dagen en steeds
andere tijdstippen. Allereerst op maandag 24 december om 09:55 uur, op
donderdag 27 december om 11:20 uur en tenslotte op Oudejaarsdag, 31
december, om 14:00 uur. ____________
[1]
De biografie van de cineast over zijn vader de schilder is ook in het
Nederlands verschenen in de reeks Grote Beer (nr. 11) van uitgeverij
Bruna (1964), onder de korte, krachtige titel Renoir mijn vader. ____________ Afbeeldingen 1. De Deense sprookjesschrijver Hans Christian Andersen. 2. De Franse cineast en filmproducent, scenarist en acteur Jean Renoir. 3. Beeld uit de zwijgende film uit 1928: La petite marchande d'allumettes. 4. Foto uit dezelfde film.
Cultuurspectrum
