Cultuurspectrum

Offenbachs Les contes d'Hoffmann

Zaterdag 19 december worden, op drie verschillende radiozenders evenzoveel muziekdrama's uitgezondenj, die elkaar in twee gevallen geheel zullen overlappen en met het derde zal dat voor een groot deel eveneens het geval zijn. Een vierde muziekdrama kunt u bekijken en beluisteren op Mezzo-televisie.
Om 19:00 uur onze tijd neemt de avond met die getoonzette drama's een aanvang op de Britse radiozender BBC radio 3, met een versie van Les contes d'Hoffmann van Jacques Offenbach (1819-1880), uit te voeren door het Koor en orkest van de Metropolitan Opera House New York onder leiding van James Levine. Ongetwijfeld de herhaling van een rechtstreekse uitzending van medio mei, die toen in datzelfde BBC-radioprogramma werd uitgezonden. Naast de stemmen van Anna Netrebko, Ekaterna Gubanova en Kathleen Kim kunt u luisteren naar Joseph Calleja, die een toen ongestelde Rolando Villazon heeft vervangen.
Nadere informatie over dit muziekdrama kunt u vinden in een artikel op de site All art is quite useless van Rond1900.nl.

Martinů's Marienlegenden
Twee minuten nadat de uitzending met Offenbachs opera via BBC Radio 3 begint, is het in ons

land op Radio 4 tijd voor de aanvang van een nieuwe aflevering in de reeks Opera live. Daar kunt u kennisnemen van het muziekdrama Hry o Marii (Marienlegenden), gecomponeerd in de jaren 1933-34 en voor het eerst uitgevoerd te Brünn in 1935 van de Tsjechische componist Bohuslav Martinů (1890-1959). [1]

Het betreft de opname van een uitvoering door de Nationale Opera van Praag. Koor, orkest en solsten staan onder leiding van Jiri Belohlavek.
Het probleem van de gelijktijdigheid met betrekking tot andere uitzendingen doet hier gelukkig minder ter zake: dit opus is op zondag 20 sdecember eveneen te beluisteren op de Duitse regionale radiozender WDR3, in het programma Bühne: Radio, vanaf 20:05 uur.

[1] Van dezelfde componist wordt in het Middagconcert van de Avro op Radio 4, dat eveneens op die dag, om 14:02 uur begint, als tweede onderdeel diens Concert voor twee strijkorkesten, piano en pauken uitgevoerd door het Concertgebouworkest onder leiding van Mariss Jansons.

Glucks tweede Iphigénie-tragedie

Vanaf 20:00 uur presenteert de Nederlandstalige 'radio-Belg' Klara in het programma Scala het muziekdrama in vier bedrijven Iphigénie en Tauride uit 1779, gecomponeerd door Christoph Willibald von Gluck (1714-1787).Koor en orkest van de Brusselse Muntschouwburg worden geleid door Christophe Rousset. Vocale solisten completeren het geheel.

Het libretto voor dit muziekdrama komt uit de koker van Nicolas-François Guillard (1752-1814), die zich heeft gebaseerd op het gebeuren in de oorspronkelijke tragedie van de Griek Euripides (480-406 vóór onze jaartelling), maar meer direct op het gelijknamige stuk uit 1771 van de Fransman Guymond de la Touche (1723-1760).
De première heeft plaatsgevonden op 18 mei 1779; twee jaar later werd er een Duitse versie gespeeld op de planken van het Wiener Burgtheater, weer twee jaar daarna opnieuw in dezelfde entourage, maar dan in een Italiaanse versie. Een andere, van J.D. Sander werd in 1795 in Berlijn voor het eerst voor het voetlicht gebracht. Een weer andere Duitse versie van Christian August Vulpius (1762-1827) werd in 1800 te Weimar voorgesteld, en negentig jaar later op dezelfde

locatie opneiuw, maar dan in een bewerking zowel qua muziek als tekstueel van Richard Strauss (1864-1949).

The Fairy Queen van Purcell
Ook Mezzo-televisie komt op zaterdag 19 december nog met een opera op de beeldbuis in die huiskamers waar men de zender de gelegenheid daartoe geeft. Ter (bijna)afsluiting van het Purcell-jaar kunt u een uitvoering bekijken, en als u wilt tegelijkertijd beluisteren, van de opera inThe Fairy Queen uit 1692 van Henry Purcell (1659-1695): een 'maskerade' in vijf bedrijven met een proloog naar A midsummer night's dream uit 1595 van William Shakespeare (1564-1616).
In 1901 werd deze veelzijdige uiting van schone kunst opnieuw gerealiseerd, maar dan in concertante vorm. De handeling van The Fairy Queen bestaat voornamelijk uit de episoden met de handwerkslieden en de sprookjeshandeling rondom Tatjana en Oberon. Het bijzondere aan dit opus is dat de zangscènes worden afgewisseld met toneelpassages zonder muziek.

Béjart-balletten op Mezzo-televisie

Mezzo-televisie vertoont op zondag 20 december om 23:00 uur het ballet Bolero op muziek van Maurice Ravel (1875-1937) in de choreografie van Maurice Béjart (1927-2007), doorTwentieth Century Ballets.
Over de Bolero van Ravel kunt u een artikel getiteld Geen werkelijke vorm, geen ontwikkeling vinden op 8 juni 2006 op de Nederlandse fin de siècle-site All art is quite useless van Rond1900.nl.

Voorafgaand daaraan kan men, indien gewenst, eveneens op Mezzo-tv een aflevering vertoond uit de reeks Divertimento, met Maurice Béjart; tussen 22:05 uur en 23:00 uur.
De Béjart-avond begint om 20:30 uur met een choreografie van dezelde dansmeester: Around the world in 80 minutes.

____________

Afbeeldingen

1. Jacques Offenbach, gefotografeerd door Nadar (1820-1910).

2. Gedenkteken ter nagedachtenis van de Tsjechische componist Bohuslav Jan Martinů.

3. Christoph Willibald von Gluck, geschilderd te Wenen in 1775 door de Franse schilder Joseph-Siffred Duplessis (1725-1802).

4. De Fransehoreograaf Maurice Béjart.