Vijfmaal een kwartier

Elke nacht van maandag op dinsdag tot en met vrijdag op zaterdag, althans in principe, begint het programma van BBC Radio 3 — de Britse zender met heel veel muziek en daaraan gemakkelijk te koppelen overige uitingen van kunst en cultuur — om 00:00 uur onze tijd met het vijftien minuten durende programma The essay. In de komende nachten van deze week, om het exact te zeggen: van dinsdag 1 juni tot en met zaterdag 5 juni is het onderwerp A Passion for Opera.
Binnen de cultuur van West-Europa maakt het fenomeen muziekdrama — anders gezegd: opera — heel veel los bij een specifieke groep liefhebbers, die overigens wel van land tot land verschillen, al bestaan er evenzeer flink wat overeenkomsten. In Nederland hebben we drie als zodanig geregistreerde instituten, verspreid over het land doch met uitzondering van het Noorden. De Nederlandse Opera in Amsterdam, de Nationale Reisopera in Enschede en Opera Zuid in Maastricht. De beide laatstgenoemde instellingen reizen binnen ons land aardig wat af, tussen Leeuwarden en Maastricht.

Verschillen en overeenkomsten
Maar als je bij onze directe Oosterburen kijkt, heeft elke stad van enige omvang een eigen ensemble dat in het Stadttheater of een gelijkwaardig instituut optreedt, meestal met een vast muziekgezelschap. Een stad die vergelijkbaar is met Assen heeft in Duitsland voor zo'n instituut relatief goede voorzieningen. Het is dan ook geenszins verbazingwekkend dat er een Duits boekje over de passie voor opera is uitgegeven in de dtv-reeks Kleine Philosophie der Passionen: OPER, geschreven door Franz Binder.

Hoezeer die basisvoorzieningen in de cultuur van de ons omringende landen enigszins  overeind blijft in de golf van bezuinigingen die daar sedert ongeveer twee jaar meteen vehementie zijn neergedaald op vrijwel alle openbare cultuurinstellingen — van stadsbibliotheek tot en met speciale, al dan niet eenmalige, projecten — is verbijsterend.
Den Haag zal, na de verkiezingen, zonder enige twijfel in dat voetspoor volgen, al is ook daar reeds de sfeer voelbaar van Damocles en diens zwaard, en ligt de botte bijl gereed voor gebruik. 

Onnadenkend

Er wordt binnen ons bestel ook te weinig nagedacht bij het verstrekken, respectievelijk, intrekken van subsidies. Dan vinden de hoge heren iets niet onderscheidend genoeg en trekken subsidie geheel of gedeeltelijk in, en hoe dikwijls horen we daarbij niet het argument dat er dan meer geld ter ondersteuning van amateurkunsten beschikbaar komt. Al decennia lang pogen tal van ware kenners van de situatie de betrokken overheden ervan te overtuigen dat amateurkunst slechts kan bestaan bij de gratie van professionele kunsten. Hoe meer op Kunst(en) wordt bezuinigd, des te bedreigender is dat tegelijkertijd voor het voortbestaan van amateurkunst(en).
Profiteer er dus nog even van, allen die gepassioneerd zijt waar het de onvergankelijke Opera betreft.