Echtgenote van Brahman
In
een cultuurweblog dat de beschermvrouwe Cecilia accepteert, horen niet alleen westers-klassieke goden en
beschermheiligen van de muziek thuis, maar ook die van andere culturen.
Naast de heilige Cecilia die volgens de tekst in het vierde deel in
Mahlers Vierde Symfonie, Das himmlische Leben,
"mit ihren verwandten" in den Hoge rondwaart is hier derhalve
eveneens plaats voor Sarashwita, echtgenote van Brahman. Zij is in de
Indiase (Hindoe-) mythologie de figuur die als beschermvrouwe van de
muzische kunsten en de studie optreedt.
Haar naam wordt, zoals te
verwachten valt, op tal van manieren gespeld, naast de hier gebruikte
komt ook Saraswati veelvuldig voor.
U ziet op het plaatje een in
India handgevormd beeldje, ongeveer 20 centimeter hoog, dat zo'n twee decennia geleden door een
derde wereld-organisatie in een relatief kleine 'oplage' werd verspreid.
Duitse kunstinstituten eren Paula Modersohn-Becker met exposities (1)
Meesteres van het fin de siècle Nog in de lopende week worden er in Noord-Duitsland nog enkele exposities geopend, die heel direct dan wel zijdelings betrekking hebben op de vooraanstaande beeldend kunstenares Paula Modersohn-Becker (1876-1907), die een eeuw geleden op 31-jarige leeftijd reeds is overleden. Tijdens haar leven was ze slechts voor een kleine groep kenners, onder wie vooral vertegenwoordigers van de muzische kunsten, een begrip, en pas na haar verscheiden werd ze snel beroemd en ging men haar beschouwen als een hoogbegaafde vrouw, die haar tijd heel ver vooruit was, en (in ieder geval één van) de belangrijkste Duitse kunstenaars was van het fin de siècle. Sedert 1 juli is er al een tentoonstelling toegankelijk in Worpswede, de voormalige kunstenaarskolonie waar ook Paula Becker vanaf 1897 veel verbleef. Direct in het eerste jaar voelde ze zich daar thuis en zeker niet in de laatste plaats doordat ze er collega-kunstenaars heeft leren kennen, onder wie de schilder Otto Modersohn (1865-1943), met wie ze zich in 1900 heeft verloofd. In dat jaar leerde ze in Worpswede eveneens de dichter Rainer Maria Rilke (1875-1926) kennen, wiens portret van ongeveer 1905 in literaire kringen de naam van de kunstenares levend heeft gehouden. Gedurende de laatste zeven jaar van haar leven heeft Paula Modersohn-Becker vier keer een tijdje in Parijs doorgebracht, en alle impressies die ze daar heeft opgedaan, nam ze mee naar Worpswede om ze vervolgens in haar unieke kunst te vertalen.
Kunsthalle Bremen Eén van de twee instellingen, die vanaf zaterdag 13 oktober hun eigen en geleende schatten voor het publiek toegankelijk maken, is de Kunsthalle in Bremen. Daar kan men zes dagen per week terecht voor werken van deze uiterst fijnzinnig voelende vrouw. Naast werk van haarzelf worden de toeschouwers geconfronteerd met stukken uit de Franse avant-garde, zoals Paul Cézanne, Paul Gauguin, Vincent van Gogh en Pablo Picasso, allen tijdgenoten van Paula Modersohn-Becker. ____________ Afbeeldingen: 1. Zelfportret op groene achtergrond met blauwe iris, 1905. Kunsthalle, Bremen. 2. Stilleven met goudvis in kom, ontstaan in de maanden mei en juni van 1906. Eigendom van het Von der Heydt-Museum in Wuppertal.
Tweede gedeelte van Claude Goretta's Sartre-film de komende dagen driemaal op TV5 Monde, met Nederlandse ondertitels
Het tweede gedeelte van Claude Goretta's film uit 2006 over het leven van de filosoof en schrijver Jean-Paul
Sartre en zijn levensgezellin Simone de Beauvoir, tussen 1958 en 1964 getiteld Sartre, l'âge des passions wordt de komende week driemaal uitgezonden door de Franstalige
televisiezender TV5 Monde ("par satellite", meldde de 'voice-over'
vroeger consequent), maar, zo belooft men voor de argeloze kijker, die
het Sartriaans/Beauvoirse Frans niet al te machtig zijn "met
Nederlandse ondertitels". Het eerste deel daarvan is verleden week
driemaal aangeoden, en de daarvoor geldende uitzenddagen en -tijden
zijn ook deze week exact dezelfde: zondag 30 september tussen 21:00
uuren 23:00 uur; dinsdagavond 2 oktober tussen 18:30 uur en 20:00 uur,
en de laatste keer op woensdagmiddag vanaf 14:00 uur.
Internationale faam en dito invloed Twee van de drie in onze vorige bijdrage,
over het eerste gedeelte, genoemde scenarioschrijvers welke beiden de
voornaam Michel dragen hebben Sarte persoonlijk goed gekend in de
tijd dat deze op het hoogtepunt van zijn roem was, de jaren zestig. In
die periode was hij niet alleen binnen de staat Frankrijk, maar
evenzeer internationaal, net zo bekend als de president van die
republiek, Charles de Gaulle, en de meest besproken filmactrice van die
dagen: Brigitte Bardot.
Sartre heeft door zijn schrijven, zijn persoonlijke optredens en inzet,
onder meer via de door hem uitgegeven en geredigeerde tijdschriften,
heel wat in beweging gebracht. Boze tongen, die beweren dat zeer velen
vonden dat men Sartre monddood moest maken en van veel kanten is
bevestigd dat mevrouw de Gaulle daartoe behoorde , en zich, om dat te
kunnen bewerkstelligen tot president de Gaulle hebben gewend, hebben
echter het lid op de neus gekregen. "Voltaire on n'arrête pas," moet de
Gaulle toen die kwestie, kort maar krachtig, hebben afgedaan. Voor de
volledigheid: die woorden hebben mij ook bereikt in een andere
volgorde, met de naam van die vroegere filosoof niet op de eerste maar
op de laatste plaats, doch inhoudelijk exact gelijk. ____________ Afbeeldingen: 1. Simone de Beauvoir (1908-1986), Sartre's levensgezellin. 2.
Voorplat van de Nederlandse vertaling van de standaard-biografie van
Annie-Cohen Solal, voor het eerst verschenen in 1987. thans in een
paperback-uitgave van 2004, uitgekomen in de serie Meulenhoff Editie
2062. ISBN 90-290-7480-9.
Claude Goretta's Sartre-film in twee delen op TV5 Monde, twee zondagen achtereen
Verleden jaar heeft de Zwitserse filmregisseur Claude Goretta het
verbeelde leven van Jean-Paul Sartre (1905-1980) en zijn gezellin
Simone de Beauvoir (1908-1986) in een drie uur durende film afgerond.
Het scenario voor deze niet bepaald geringe onderneming stamt van een
driemanschap: Michel-Antoine Burnier, Michel Contat en Jacques Kirsner. Deze
rolprent zal nu in twee delen, op twee zondagen achtereen, 23 en 30
september, worden uitgezonden door TV5 Monde, waar men ons liet weten
dat de film met Nederlandse ondertitels te volgen zal zijn. Goretta
heeft naam gemaakt door zijn veelzijdigheid: niet alleen heeft hij
literatuur verfilmd, ook heeft hij Simenons boek Maigret a peur voor het witte doek gerealiseerd.
Privéleven en politieke activiteiten Het startpunt van de film is 1958, een jaar om nooit te vergeten in de
context Sartre/Beauvoir en alle daaraan direct en indirect gelieerde
gebeurtenissen. Met de terugkeer naar het centrum van de macht door
generaal Charles de Gaulle (1890-1970) wordt de Vijfde Republiek een
feit. In datzelfde jaar heeft Simone de Beauvoir haar Mémoires d'une jeune fille rangée gepubliceerd, en beleefde Sartre's toneelstuk Les Séquestrés d'Altona
een enorme belangstelling. Die twee publicisten zorgen voor heel wat
ophef, niet alleen door hun schrifturen en hun politieke activiteiten,
maar evenzeer door hun uitzonderlijke liefdesleven, waardoor ze binnen
zeer korte tijd in binnen- en buitenland een bekendheid genieten, die
voor menig staatshoofd een reden tot enorme afgunst zou kunnen vormen.
Uitzendingen De eerste twee episoden van de in totaal vier worden uitgezonden op
zondag 23 september, vanaf 21:00 uur op de Franstalige zender TV5 Monde. Zondag 30 september volgt de rest. Deze eerste helft van het geheel zal binnen drie dagen tweemaal worden
herhaald, ten eerste op dinsdag 25 september 's avonds tussen 18:30 uur
en 20:30 uur, en dan nog eens tijdens de middaguren van woensdag 26
september, tussen 14:00 uur en 16:00 uur. De titel van de film Sartre, l'âge des passions verwijst naar het eerste deel van Sartre's trilogie Les chemins de la liberté: L'âge de raison.
(wordt vervolgd) ____________
Afbeeldingen: 1. Denis Podalydès als Jean-Paul Sartre en Anne Alvaro als Simone de Beauvoir. Zij beiden vertonen grote gelijkenis met de schrijvers. 2. Charles de Gaulle, eerste president van de Vijfde Republiek in Frankrijk. 3.
Voorplat van de standaardbiografie over Sartre, uit 1980, door Annie
Cohen-Solal, die in een Nederlandse vertaling zelfs een jaar op onze
bestsellerlijsten prijkte. U ziet hier de paperback-editie in de reeks folio-essais met daarin het niet eerder gepubliceerde Naschrift van 1999.
Niet iedereen komt, zoals ik, van lieverlee terecht op de website van de beeldend kunstenares Annelies van Gils, die veel fraais te bieden heeft. Daarom help ik het toeval een handje en laat u alvast kennismaken met één van de afbeeldingen van een heel mooi spekstenen beeldje van 20 cm hoogte, dat ze zelf als Uiltje heeft geconcipieerd, maar dat van secundair belang is. Het gaat erom of de voorstelling iemand aanspreekt, al zou u er de toekomstige paus op een vliegende schotel uit de tijd van Toet-ench-Amon in (kunnen) ontdekken. Ik noem nu maar wat, zoals u ongetwijfeld zelf heeft kunnen vaststellen.
Eén van de afbeeldingen van het spekstenen beeldje stel ik hier aan u voor; de andere kunt u bekijken op de website van Annelies, en als u er toch bent aangeland, neemt u dan ook even de moeite om veel van het andere breed geschakeerde aan beeldende kunst te bekijken. Het sprekende kleurgevoel, in tot veroering leidende proporties, van deze met veel fraais scheppende handen begiftigde kunstenares bevelen we graag en nadrukkelijk in uw aandacht aan.
De twee geisha's kunt u op een kleine afbeelding die u echter met een magische muisklik kunt opblazen in de goede zin ook reeds zien op Cultuursfinx, een soort broertje/zusje van dit Seniorenweb.
Eens Kapitein, Altijd Kapitein ' Dat gold een eeuw geleden reeds
In het decembernummer van het jaar 1907 van het maandblad Cassell's Magazine
inmiddels een vertrouwd medium voor de vaste lezers van mijn rubrieken, zo hier en daar verspreid werd onder meer een complete
vertelling opgenomen van Morley Roberts, getiteld The Skipper of the S.S. "Ringdove". Kapitein
Benjamin Brodie van dat stoomschip, dat in de categorie van 2.000
registerton viel, was een bijzonder opvallende persoonlijkheid. Zelfs
tussen de vele oudere bemanningsleden viel hij, om meer dan één reden,
op. Er werd over het inmiddels oude schip wel beweerd dat het weliswaar
alleen maar bejaarden had, die de bemanning vormden, maar dat de
passagiers pas echte antiquiteiten waren.
Bij één van de gelegenheden dat de kapitein zijn (toch nog niet laatste
rust-) plaats op het dek had ingenomen en niet op de brug waar hij in
principe hoorde te zijn , is er toch een gesprek ontstaan over een
eventuele pensioen-situatie, daar wilde de stoere, geüniformeerde
dikzak echter niets van weten.
"Ik zie geen reden waarom ik dit schip niet meer onder commando zou
hebben als ik honderd ben. Wat betekent wit haar als je hart nog jong
is?" luidde de reactie van de omvangrijke en, hetgeen de afbeelding
bevestigt, zeer vitale gezagvoerder.
Een echte ondertekening biedt de afbeelding ons niet, maar aan de
artistiek neergekalkte monogram-letters zou men, op basis van al de ter
beschikking staande gegevens, kunnen concluderen dat het een tekening
van Grenville Manton is.
The Zimmers in Hollywood ' Verslag zondagavond op BBC 2 televisie
"My Generation" In aansluiting op het vorige bericht over de oudste rockgroep van het Verenigd Koninkrijk, The Zimmers,willen we u graag attenderen op een tweede uitzending over deze doortastende bejaarden, die met veertig leden een speciale rock-formatie hebben gecreëerd en daarmee misstanden aan de kaak hebben kunnen stellen, die anders wellicht zouden hebben kunnen doorsudderen. De groep heeft in de fameuze Abbey Road Studio's een cover-versie gerealiseerd van het inmiddels klassieke nummer van The Who, getiteld My Generation. Daarmee hebben deze doortastende bejaarden onder meer willen aangeven dat oude(re) mensen niet mogen worden afgeschreven. "Brushed under the carpet," heet dat zo mooi in het Engels.
De sensatie Van de éne dag op de andere is deze groep van oudere rockers een sensatie geworden, en inmiddels hebben miljoenen mensen hun video op You Tube bekeken. De pers van meer dan
vijftig landen wilde een interview, en alleen Zuid-Korea stuurde drie
televisieploegen. Als kroon op al die aandacht kwam een uitnodiging uit
Hollywood. De documentaire, die zondag 15 juli door de televisiezender BBC 2 tussen 23:00 uur en 23:30 uur zal worden gepresenteerd, volgt de groep op weg naar Hollywood, waar ze zullen verschijnen in de dagelijkse talkshow van Jay Leno, naast
topacteur George Clooney.
Een nieuwe verovering Voor de 99-jarige Winifred Warburton, die inmiddels in een verzorgingshuis verblijft, is het tachtig jaar geleden dat ze heeft gevlogen. Samen met Norma en Alf Carretta, de leadsinger, zullen ze stormenderhand Hollywood veroveren. Het eerste doel van de groep blijft het vestigen van de aandacht op de levensomstandigheden van drieënhalf miljoen ouderen in Groot-Brittannië. Moge hun allen nog een heel lang leven beschoren zijn, en moge hun mes aan meerdere kanten blijven snijden!
Negentigjarige Al Carretta leidt rock-formatie van hoogbejaarden
Op dinsdag 10 juli, na middernacht, tussen 00:20 uur en 01:20 uur in wezen is dus het al 11 juli, al hoort het programma nog binnen het uitzendschema van de tiende juli kunt u via BBC 2 Television kijken naar 's wereld oudste rockband. Het programma is getiteld Power to the people, en aan de derde aflevering van deze reeks van Tim Samuels, is de ondertitel meegegeven Great Granny Chart Invasion, hetgeen betekent dat ze wel populariteit hebben weten te verwerven, die oudjes, als ze erin geslaagd zijn de hitlijsten te veroveren. De groep bestaat uit veertig mensen, die samen meer dan drieduizend jaar oud zijn, en wordt geleid door de negentigjarige zanger Alf Carretta. De groep heet The Zimmers. Die kunstenaars vervullen daarmee een dubbelfunctie: niet alleen willen ze muziek maken, maar met hun optredens tegelijkertijd aandacht vragen voor de problemen waar zeer vele bejaarden in Groot-Brittannië mee te kampen hebben: verwaarlozing en vereenzaming. Hoewel dat een probleem is dat niet van vandaag op morgen is ontstaan, en in wezen al heel lang bestaat, is deze schrijnende situatie sterk verergerd toen het IJzeren Monster Maggie Thatcher daar aan het bewind kwam en in het kader van haar weerzinwekkende machtswellust vooral bejaarden het slachtoffer heeft laten worden van haar wanbeleid. Onder meer zo moest dit stuk verdriet haar vadercomplex afreageren. Zij werd uiteraard geridderd ook al zo'n belachelijk gebeuren, dat geen enkele intrinsieke waarde vertegenwoordigt en alleen maar laat zien dat de onderdrukkende klassen nog altijd weer extra worden beloond voor hun ten hemel en ter helle schreiende onmenselijkheid. Helaas heeft de Grote Leugenaar Blair, van de andere kant van het politieke spectrum, alles gewoon verder gevoerd. Mijn wijze grootvader (1882-1972) zei, zo lang ik me kan herinneren, al: "Of je vanuit de politiek nu door de 'hond' of door de 'kat' wordt gebeten, het maakt helemaal niets uit: gewond raak je!"
Foto: Vier van de veertig bandleden, de tweede van rechts is de negentigjarige Alf Carretta. (Met één muisklik maakt u de foto groter.)
Ida de Ridder over haar vader Willem Elsschot in een documentaire op Nederland 2 in 'Het uur van de wolf'
Zondag 8 juli, 's middags tussen 17:05 uur en 18:00 uur wordt op de televisiezender Nederland 2 de documentaire film Erfgenaam van Elsschot uitgezonden, waarover wij in onze bijdrage
van dinsdag 15 mei 2007 in het elektronische cultuurtijdschrift All art is quite useless
van Rond1900.nl reeds uitvoerig hebben bericht, omdat diezelfde
avond de Nederlandstalige Belgische zender Canvas deze film op het
programma had staan. Dat was op een heel laat tijdstip, omstreeks
middernacht.
Nu de NPS de documentaire op een zondagmiddag, pal voor het begin van
de avond in het programma heeft opgenomen, zullen er veel meer
liefhebbers van de Nederlandse literatuur zijn, die daar naar kunnen
kijken.
Op de bijgevoegde foto ziet u hier nogmaals de prachtige kop van de toen al oudere naturalist, die samen met zijn boerderijhond, die de Amerikaanse naam I-Know droeg, en door zijn baas werd omschreven als "zeer intelligent en mooi om te zien." En John Burroughs meldde verder over deze uitzonderlijke viervoeter dat hij zo zachtaardig was als een lam." Zelfs de katten deden een beroep op hem als kleedje voor ze te fungeren. Al deze opmerkingen heeft de schrijver in zijn Dagboeken vermeld.. En dan altijd maar weer dat gezeur
van die zichzelf zo graag als geleerden apostroferende lieden, die
beweren dat honden helemaal niet op taal reageren, helemaal geen ziel
hebben, en dat dat niets anders dan ons menselijke wensdenken is. Sommige geleerden hoeven inderdaad niet veel meer bijleren, maar wel heel veel vooroordelen afleren
Toen John Burroughsop 3 april 1912 vijfenzzeventig jaar
werd, had het American Museum of Natural History voor die gelegenheid een feest
georganiseerd in Bird Hall. Daar namen zeshonderd kinderen aan deel. De
kinderen paradeerden in kostuums, die ieder een boek van John Burroughs moesten
uitbeelden. Tot tranen toe bewogen was de jarige, die dit later in zijn dagboek
vastlegde als a great blow-out. In het daarop volgende jaar kwam John in contact
met Henry Ford, met wie hij de liefde voor vogels deelde. Ford bezocht
Burroughs in Slabsides en zorgde ervoor dat hij enig aangrenzend gebied extra
kon kopen, en later schonk hij hem zelfs nog een auto. Het positieve daaraan
was dat hij, nu hij wat ouder werd, grotere afstanden kon afleggen dan te voet,
maar een deprimerende bijkomstigheid was dat hij meer belangstelling had voor
de vogels en de bloemen die hij tijdens het rijden tegenkwam, dat hij meer dan
eens vergat zijn ogen op de weg te houden en een ongeluk kreeg. Hij was wel op
dat nieuwe vervoermiddel gesteld, maar gaf toe dat hij een slechte chauffeur
was, en derhalve heeft zoon Julian het rijden meestal van hem overgenomen.
__________
Foto: Joh Burroughs gaf er de voorkeur aan met open
kap te rijden, dan kon de wind lekker door zijn witte bakkebaarden blazen.
Een picknick in de natuur rond Slabsides, begin vorige eeuw
De naturalist John Burroughs (1837-1921) die een groot deel van zijn
laatste levensjaren in Slabsides heeft doorgebracht, met rondom zijn huis de
natuur en wat mensen die zijn voorliefdes deelden, gebruikte soms de veer van
een adelaar om mee te schrijven. Hij vulde vele bladzijden met zijn invallen,
en de hele stapel papier hield hij in bedwang met een plat stuk gesteente. Niet
alleen enveloppen of de randen van kranten werden voor dat doel gebruikt, soms
schreef hij op de wanden van zijn huis. Het duurde niet lang en al zijn vrienden kwamen op bezoek,
en die kregen vers water uit de bron te drinken. Op een warme zomerdag in 1903 kwamen
Theodore Roosevelt en zijn echtgenote bij hem eten, waarna de beide heren op de
veranda plaatsnamen en over hun gezamenlijke interesses spraken. Regelmatig
kwamen er studenten van Vassar College, die met John gingen wandelen en bij
Black Creek Falls een picknick genoten. ____________ Foto: Hier vertrekt John Burroughs, met vier studentes van Vassar College de bossen in, voor een picknick.
Cultuurspectrum
