Portret van de meester
|
Arnold Schönberg (1948)
|
De Duitse regionale radiozender NDR Kultur presenteert op zaterdag 9 juli twee programma's, direct achtereen ─ tussen 20:00 uur en middernacht ─ over de componist Arnold Schönberg (1874-1951). Beide programma's hebben een duur van 120 minuten. Om 20:00 uur start Prima Musik, een vast onderdeel van het uitzendschema van genoemde ether-gemachtigde. Het thema is deze keer Zum 60. Todestag von Arnold Schönberg. Het betreft een portret van deze op 1874 geboren muziekmeester die het 'nationaliteits-adjectief' Oostenrijks-Hongaars-Amerikaans heeft gekregen. Dat portret is onder meer gewijd aan diens betekenis voor de wereld van de hedendaagse toonkunst. Schönberg maakte deel uit van een trio muziekmeesters, die samen de Wiener Schule vormden: Alban Berg (1885-1935) en Anton von Webern (1883-1945) waren de beide anderen. In die context werden zij echter dikwijls als Zweite Wiener Schule en nog vaker als Neue Wiener Schule gekwalificeerd. Beide benamingen zijn onjuist, want gebaseerd op de aanname dat er een Eerste Wiener Schule moet zijn geweest. En hoewel het duidelijk is dat daarmee het drietal Mozart (1756-1791), Beethoven (1770-1827) en Franz Schubert (1797-1828) wordt bedoeld ─ al dan niet onder het 'toeziend oog' van Joseph Haydn (1732-1809), hebben die heren nimmer een Schule gevormd, maar is hun bestaan in combinatie met het raakvlak Wenen aanleiding geweest om van de Wiener Schule der Klassik te spreken.
Vier composities In aansluiting op dat radioportret volgt een aflevering van het eveneens vaste onderdeel van de programmering van diezelfde zender: Variationen zum Thema. Daarin worden vier composities van Schönberg voorgesteld. Als eerste diens Suite voor piano, opus 25, gecomponeerd in de jaren 1921-1923, gevolgd door het oratorium Die Jakobsleiter, (zonder opusnummer), gecomponeerd in de jaren 1917-1922 ─ later nog diverse malen bewerkt, na Schönbergs overlijden, nogmaals in 1958 door dirigent/componist Winfried Zillig (1905-1963). De Fünf Orchesterstücke, opus 16 uit 1909 (later diverse malen herzien) vormen het derde onderdeel van het muzikale gedeelte van de ' Schönberg-avond'. Het concert wordt besloten met een bewerking voor pianotrio door pianist Eduard Steuermann (1892-1964) van het strijkerssextet Verklärte Nacht, opus 4, uit 1899 (latere versies voor strijkorkest zijn gerealiseerd in 1917 en 1943).
|