Citaat

In de dagelijks toegezonden uitspraak, die Citatennet rondstuurt, wordt niet zelden de Belgische politicus Wiet van Broekhoven geciteerd, die tevens als mediapersoonlijkheid wordt opgevoerd, en dat zijn heel dikwijls de meest irritante personen. Op zaterdag 20 augustus krijgen de abonnees diens uitspraak, ongetwijfeld bedoeld als bon-mot, voorgeschoteld:

Foute instelling

Lieve god, wat een onbedaarlijk gezanik, steeds opnieuw over het al dan niet bestaan van God. Altijd weer blijkt dat hele volksstammen gelovigen menen dat degenen, die beweren dat zo'n volstrekt idiote voorstelling van opperwezen niet werkelijkheid kan zijn ─ behalve eventueel in filosofische zin ─, dan maar eens (zouden) moeten bewijzen dat zij gelijk hebben. Elk weldenkend wezen beseft echter dat het niet-bestaan van iets of iemand nooit kan worden bewezen, en alleen al daarom is zo'n eis niet alleen onredelijk, maar getuigt deze tegelijkertijd van een geestelijk defect, voortgekomen uit dat godscomplex waarmee dergelijke gelovigen zijn behept. Zolang dergelijke groeperingen niet hebben bewezen dat die zo onnoemelijk veel geciteerde god ook werkelijk bestaat, kan ieder dergelijke nonsensicale claims het beste gewoon negeren.
Atheïsten kunnen het niet-bestaan van God/een god weliswaar evenmin bewijzen, maar zij hebben daartoe ook niet de geringste verplichting. Agnosten hebben het dan ook nog het minst moeilijk, die weten het niet, en ─ geheel objectief bezien ─ bezetten zij de beste positie in tal van opzichten.
Daar zij echter, zonder enig voorbehoud, aan toegevoegd dat men heel goed (een) agnost kan zijn in verstandelijk opzicht en tegelijkertijd gevoelsmatig een diep-gelovige atheïst.

Via België Eén

In het televisieprogramma Lichtpunt dat op zondag 21 augustus tussen 21:25 uur en 12:10 uur via de zender België Eén wordt gepresenteerd, is deze keer een gesprek te zien met de Australische filosoof Peter Singer (geboren 1946) over euthanasie, dierenrechten en armoede: een aardige scala aan hedendaagse thema's, die weliswaar steeds meer mensen aangaan en bezighouden, hetgeen een goede zaak is, maar of dat er tijdig voldoende qua aantal ─ en de daaruit voortvloeiende invloed ─ zullen zijn, staat vooralsnog te bezien.

Peter Singer is bio-ethicus en in dat vakgebied hoogleraar aan de Amerikaanse Princeton University. Hij is gespecialiseerd in toegepaste ethiek en heeft de reputatie uit te gaan van het principe voorkeurs-utilitarisme en op basis van het atheïsme.

Aflevering over Ljev Tolstoj
In het BBC Radio 3-programma Music Feature wordt, in de aflevering van zaterdag 20 augustus ─ welke de titel draagt The shorthand of emotion ─ aandacht besteed aan de connectie die bestaat tussen de klassieke grootmeester van de Russische literatuur, Ljev Nikolajevitsj Tolstoj (1828-1910) en hedendaagse Russische componisten.
Dat programma wordt uitgezonden tussen 13:15 uur en 14:00 uur onze tijd.

Aflevering over de New Deal in de VS
Diezelfde zaterdag wordt, eveneens via BBC Radio 3, nog een aflevering van Music Feature uitgezonden, tussen 22:45 uur en 23:30 uur onze tijd. Die aflevering heet A public right and obligation ─ The music of the New Deal.
In het Amerika van president Theodore Roosevelt (1858-1919; president van 1901-1909) bestond een concept dat New Deal werd genoemd. Hoe het daarin de muziek en de andere kunsten is vergaan, wordt in deze bijdrage behandeld.
__________
Afbeelding: Officieel portret van VS-president Theodore Roosevelt 

Twee avonden achtereen speelt ─ tijdens de BBC Proms 2011 in de Albert Hall te Londen ─ het Chamber Orchestra of Europe onder leiding van Bernard Haitink, met medewerking van de pianist Emanuel Ax, tezamen vier werken van Johannes Brahms (1833-1897).

Johannes Brahms tegen het einde van zijn leven.

Op vrijdag 19 augustus begint het concert om 20:00 uur en is het te volgen via, in ieder geval twee, in ons land te ontvangen, Europese radiozenders, te beginnen bij BBC Radio 3 en Neerlands Radio 4.

Uitgevoerd worden de Symfonie nr. 3 in F-groot, opus 90, uit 1883; na de pauze voegt Emanuel Ax zich bij het ensemble voor het Pianoconcert nr. 1 in d-klein, opus 15, uit 1859.

Het concert is vanaf 20:30 uur onze tijd eveneens te volgen op BBC Four-tv.

Gedurende de pauze, tussen 20:40 uur en 21:00 uur onze tijd, spreken musicoloog Kenneth Hamilton en criticus Stephen Johnson over de componist Brahms; op BBC Four wordt een gesprek gevoerd met dirigent Bernard Haitink.

Zaterdag 20 augustus spelen dezelfde musici, onder leiding van dezelfde dirigent, twee andere composities van dezelfde meester, ook in dezelfde beide categorieën. Het concert wordt dan geopend met het Pianoconcert nr. 2 in Bes-groot, opus 83, uit 1881, gevolgd door de Symfonie nr. 4 in e-klein, opus 98, uit 1885.

Het optreden begint op zaterdag om 20:30 uur onze tijd. In de pauze, tussen 21:20 uur en 21:40 uur, wordt gesproken over de literaire passies van musici. Andrew Litton is daarbij van de partij.

Dit concert zal tevens worden uitgezonden door BBC Two-tv, doch pas tussen 22:00 uur en middernacht onze tijd.

In de nacht van woensdag 17 op donderdag 18 augustus, tussen 00:30 uur en 01:45 uur presenteert Arte-tv de documentaire Die Kunst der Fuge, waarin de compositievorm Fuga wordt behandeld, zoals onlangs de passacaglia werd voorgesteld. Die vorm komen we niet alleen tegen in het grootse werk van de Duitse componist der barok bij uitstek, Johann Sebastian Bach (1685-1750), met name in zijn pièce de résistance in deze contect met de titel Die Kunst der Fuge BWV 1080, gecomponeerd in de jaren 1742-1750, doch pas in 1751 posthuum als één werk gepubliceerd.

De grote kunst der fuga is echter tevens terug te vinden in een meesterwerk zonder weerga van latere datum: in het muziekdrama Falstaff, gecomponeerd in de jaren 1892/1893 door de Italiaanse grootmeester Giuseppe Verdi (1813-1901).

Deze opera eindigt met een kreet van de protagonist, die meldt dat alles op aarde een klucht is, waarna een grandioze fuga inzet, en wordt getoond dat niet alleen Papa Bach degene is die de kunst van de fuga beheerste, maar dat de bijna vaste toevoeging "als geen ander" daarbij niet meer onverbrekelijk behoorde te worden verbonden.

Compilatie uit twee boeken
De Britse televisiezender BBC Four presenteert op maandag 15 augustus, voorlopig voor de laatste keer de gedramatiseerde versie door William Ivory (geboren 1964), met als titel Women in love, van twee romans van David Herbert Lawrence (1885-1930): The Rainbow (1915) en Women in love (1920). Het is de, in ieder geval vooralsnog, laatste keer dat we deze compilatie tot negentig minuten, van het gebeuren in twee behoorlijk omvangrijke romans, op de Britse beeldbuis kunnen zien. OP 31 maart van dit jaar was de eerste uitzending, met een herhaling op de beide volgende dagen; daarna was de film tweemaal te zien op BBC HD-tv.

David Herbert Lawrence heeft van één zijner biografen de kwalificatie The priest of love gekregen; menigeen in de sfeer der letteren, uitgeverijen en boekhandels in Nederland vond dat aardig overdreven, maar we mogen niet vergeten dat Lawrence wel één der pioniers van de beschrijving der vleselijke liefde is geweest en dat zijn Lady Chatterley-boeken ─ drie verschillende versies bestaat ervan ─ het in delen van de samenleving, en in Londens rechtbank Old Bailey langdurig nogal zwaar te verduren hebben gehad, voordat de auteur in 1960 van alle blaam officieel werd gezuiverd.

Worstelen met de liefde

Twee zussen, Gudrun en Ursula Brangwen, worstelen in de nadagen van de Eerste Wereldoorlog nogal met de liefde en met de relatie die ze hebben met twee vrienden: Rupert Birkin en Gerald Crich. Birkin heet model te staan voor Lawrence zelf.

Rosamund Pike (Gudrun), Rachael Stirling (Ursula), Rory Kinnear (Rupert) en Joseph Mawle (Gerald) spelen in deze adaptatie van de romans. Wellicht leidt een positief oordeel van de kijker ertoe dat ze de boeken nog eens ter hand nemen.

De film wordt uitgezonden tussen 23:00 uur op maandagavond (15 augustus) tot 01:30 uur in de nacht op dinsdag de zestiende: onze tijd.

__________

Foto: Een scène uit Women in love. Links ziet u Rosamund Pike als Gudrun Brangwen, en naast haar staat Rachael Stirling die de rol van zus Ursula vertolkt.

De Zwaanridder

Allerlei grootheden hebben de laatste anderhalve eeuw uitspraken gedaan over Richard Wagner (1813-1883) en diens muziek, en dat waren niet alleen critici, musici en theatermensen. De Amerikaanse journalist van rand en stand die uitstekend kon absorberen, Mark Twain (1835-1910), bereisde delen van ons continent en liet de andere cultuur dan de zijne goed op zich inwerken. Hij nam kennis van het meesterschap van Wagner en was vervolgens van mening dat Wagners muziek beter was dan ze klonk. Kort en krachtig, en voor sommigen iets om eens goed over na te denken.
Op zondag 14 augustus, tussen 17:15 uur en 21:50 uur, presenteert de Frans-Duitse cultuurzender Arte-tv een uitvoering van het muziekdrama Lohengrin van de meester van Bayreuth. Deze versie, in de regie van Hans Neuenfels, wordt vanuit het Festspielhaus op de groene heuvel te Bayreuth de ether ingestuurd. Het huiskamerbeeldscherm van een grote schare Wagner-liefhebbers zal die late middag en een groot deel van de avond dan ook worden gevuld met beelden van de Zwaanridder en diens avonturen. Het zal zonder twijfel worden ondersteund door geluiden die aan de beelden zijn gekoppeld.

De uitvoerenden
Andris Nelsons dirigeert koor en orkest van de Bayreuther Festspiele. De tenor Klaus Florian Vogt zingt de rol van Lohengrin; Annette Dasch, sopraan, vult het personage van Elsa von Brabant in. Verder komen we de bas Georg Zeppenfeld tegen, evenals de bariton Tómas Tómasson. De mezzosopraan Petra Lang is eveneens van de partij, en dat geldt ook voor de bas Samuel Young en de tenor Stefan Halbach, en dan mogen we de tenor Willem Van der Heijden niet vergeten; hetzelfde geldt voor Rainer Zaun (bas) en Christian Tscheleblew, eveneens bas.
Deze productie was op zaterdag 13 augustus reeds te horen via de regionale Duitse radiozenders die ressorteren onder ARD/ Das Erste.

Het zal inmiddels wel bijna een halve eeuw geleden zijn dat Neerlands bloedeigen letteren-markies, de heer Gerard (Kornelis van het) Reve tijdens een televisie-interview gevraagd naar een mening met betrekking tot de belletrie van zijn, in het Nederlands publicerende, Belgische collega Hugo Claus (1929-2008). De toen nog niet al te somber kijkende auteur van betondorpsen huize bestempelde deze werken als keukenmeidenromans. In latere jaren wilde iemand tijdens een interview deze goede man opnieuw een dergelijke uitspraak ontlokken, doch gevraagd naar de andere, toen als topauteurs van Neerlands literaire scene geldende pennenlikkers ─ Willem Frederik Hermans (1921-1995), Harry Mulisch (1927-2010), en tussen de velen van Neerlands zuiderburen welke de pen vlijtig hanteerden, opnieuw de heer Claus ─ noemde hij dezen, stuk voor stuk, een begenadigd schrijver.

De tweede, Nederlandstalige Belgische televisiezender Canvas presenteert op zondag 14 augustus, tussen 22:40 uur en 23: 35 uur, een documentaire genaamd De veelvraat Hugo Claus, over de talrijke aspecten van het talent van deze, in eerste instantie schrijver, die meer dan eens op de nominatie stond voor de Nobelprijs Literatuur, zoals dat met onder anderen zijn Nederlandse collega Mulisch het geval is geweest, en voordien met de man die, volgens 's lands toenmalige superpoëet A. Roland Holst (1888-1976) sneller schreef dan God kon lezen: Simon Vestdijk (1898-1971).

Deze Belg gold, niet ten onrechte, als alleskunner: niet alleen schreef hij romans en novellen, drama's en gedichten. Daarnaast trad hij op als regisseur van speelfilms en toneelstukken. Veel minder bekend over deze Hugo Claus is het feit dat hij in de jaren zestig van de vorige eeuw voor de Belgische televisie werkzaam was als modecommentator.

In de documentaire komen tal van andere kunstbeoefenaren, respectievelijk directe collega's van Hugo Claus aan het woord.
__________

Foto: Hugo Claus in 1961, tijdens de première van de speelfilm Het Mes, naar zijn korte verhaalgeregisseerd door Fons Rademakers.

De Franse Revolutie ─ waarmee het doel werd nagstreefd om de al te grote verschillen tussen (groepen van) mensen te verkleinen, met op termijn de hoop dat er geen standen meer zouden zijn, en ieder de ander zou respecteren voor wat zij en hij waren ─ was drie jaar en iets minder dan een maand oud toen in Parijs het paleis van koning Lodewijk de Zestiende op 10 augustus 1792 werd bestormd; daarbij zijn meer dan duizend doden gevallen, onder wie de bewakers van het paleis. De opstandelingen zijn erin geslaagd de koning te arresteren en de monarchie officieel af te schaffen.
De koning overleed binnen een half jaar na zijn arrestatie: op 21 janauri 1793 in de Franse hoofdstad.

"The making of Life"
Cameraman Rick Rosenthal heeft een grote passie: zeilvissen. Hij was dan ook de koning te rijk toen hij in de gelegenheid werd gesteld om deze dieren te filmen voor de kust van Mexico. Het resultaat van die onderneming is te zien in de documentaire in de natuurserie Life, waarvan de aflevering over vissen te zien (geweest) is op woensdag 10 augustus via de televisiezender Nederland 1. The making of Life wordt door dezelfde zendgemachtigde voorgesteld op donderdag 11 augustus tussen 21:40 uur en 22:00 uur, maar dan via de zender Nederland 2.

Van de Britse reportageserie Village SOS is op woensdag 10 augustus een nieuwe aflevering te zien via BBC One, tussen 21:00 uur en 22:00 uur onze tijd. Daarin kunnen we kennismaken met bewoners van verschillende Engelse steden, waarvan groepen zich inzetten voor een opknapbeurt van de eigen stad.
Het is ietwat wrang, te moeten vaststellen dat juist de laatste dagen naast Londen nog diverse andere Engelse steden in het brandpunt van de bekangstelling staan doordat zij worden geteisterd door al te grote groepen bewoners die er juist alles aan doen om zo destructief mogelijk op te treden door zoveel mogelijk te vernietigen en opAA allerlei manieren schade aan te richten in de steden waar zij zelf wonen.
En hoewel die in alle andere opzichten volkomen ongeloofwaardige minister-president David Cameron ─ een op zich waardige collega van de Nederlandse premier ─ van wie evenmin vrijwel niemand gelooft dat hij in staat is om een actuele crisis het hoofd te bieden ─ met een ernstige blik in de camera belooft dat er hard zal worden ingegrepen tegen vernielers, plunderaars, en tegen lieden die de politie aanvallen ─ zou die Tory-prime minister er verstandiger aan hebben gedaan maatregelen af te kondigen die de zwakken in zijn samenleving hadden moeten beschermen, in plaats van die zaken te entameren welke ertoe leiden dat het gros van de rijken steeds rijker worden.

Hoewel de Slovaakse sopraan Edita Gruberova, die befaamd is voor haar coloraturen, reeds vier decennia op podia, verspreid over de aardbol, optreedt, is er volgens collega's, critici en dirigenten geen zweem van routine te bespeuren. Negenenvijftig jaar oud was ze toen ze voor het eerst de rol van Norma zong in het gelijknamige muziekdrama uit 1831 van Vincenzo Bellini (1801-1835).

De wereldwijde bewondering die Edita Gruberova heeft weten te verwerven, heeft wel enige vragen opgeworpen, zoals Hoe is het mogelijk dat ze na zovee jaren nog altijd zo goed kan zingen? En Hoe slaagt ze erin dat belcanto in haar instrument te integreren? Stefan Pannen en Claus Wischmann wilden er het fijne van weten en hebben mede daarom deze zangeres gedurende anderhalf jaar begeleid. Een klein gedeelte van al hetgeen ze hebben kunnen verzamelen, valt te zien in de ZDF-documentaire uit 2008 Edita Gruberova ─ Die Kunst des Belcanto. Daarin dragen dirigent Nikolaus Harnoncourt en criticus Joachim Kaiser, alsmede enige zangeressen hun mening bij, hetgeen de afronding van zo'n portret zeer ten goede komt.
Deze documentaire wordt, in HD-kwaliteit, op het beeldformaat 16:9, uitgezonden op maandag 8 augustus, tussen 22:30 uur en 23:25 uur via Arte-televisie. Twee herhalingen volgen: de eerste op zondag 14 augustus, om 06:00 uur in de ochtend; de tweede op zondag 18 augustus, dan reeds om 05:00 uur in de ochtend.

Nieuwe generatie

Al geruime tijd heeft de maatschappij ─ en daarin vooral veel meisjes in de puberleeftijd ─ flink last van het fenomeen loverboys. Dat heeft onder meer de aandacht gekregen op scholen, op politiekantoren, in televisierubrieken en niet te vergeten in de gedrukte media.
Nu is er echter een 'nieuwe generatie' jongens opgestaan, die de contacten naar hun beoogde slachtoffers via internet leggen, en er op die manier nog sneller in slagen een prooi aan de haak te slaan. Het doel van dat alles is die meisjes horig te maken door ze eerst met veel aandacht, lieve woorden en dure cadeaus te paaien, om vervolgens van hen te verlangen dat ze met kerels het bed in duiken. De ene loverboy begint daarmee heel voorzichtig door te vertellend dat hij een 'goede vriend' nog iets verschuldigd is, en als zij hem daarin helpt ─ die cadeaus kostten immers ook veel en zo ─ kunnen ze snel een goed leven tegemoet zien.
De thema-avond Loverboys, die op dinsdag 9 augustus te zien is op Nederland 3, tussen 21:25 uur en 22:50 uur, informeert de kijkers en biedt tips die kunnen helpen om die vorm van criminaliteit te herkennen. Immers: pas dan is het mogelijk er iets tegen te ondernemen.
__________
NB: Men mag deze thema-avond niet verwarren met een vast programma waarvan de titel identiek is, van een schreeuwerige jongerenzender, en die eveneens via hetzelfde Nederland 3 de ether in gaat. In dat programma bieden twee jongeren een tenen krommende vorm van relatiebemiddeling beneden elk minimum-niveau.

In het Zomeravondconcert van Radio 4 dat op zaterdag 6 augustus vanaf 19:02 uur wordt uitgezonden, is een opname te horen van een uitvoering in het kader van de Bayreuther Festspiele 2011, van het muziekdrama Tristan und Isolde van Richard Wagner (1813-1883), geschreven in de jaren 1856/1859. De première werd gegeven in 1865 in het huis op de groene heuvel, waar bijna anderhalve eeuw daarna de versie werd voorgesteld die in het Zomeravondconcert op de eerste zaterdag van de maand augustus te beluisteren is.

Koor en orkest van de Bayreuther Festspiele worden geleid door de Oostenrijkse dirigent Peter Schneider (geboren 1939), die is onderscheiden met onder meer de Bayerische Verdienstorden.

De belangrijkste vocale solisten zijn:

Robert Dean Smith ─ Tristan

Robert Holl ─ König Marke

Irène Theorin ─ Isolde

Jukka Rasilainen ─ Kurwenal

Ralf Lukas ─ Melot
____________
Afbeelding: De Oostenrijkse dirigent Peter Schneider.

Twee prijzen op één dag

De relatie tussen mens en natuur staat centraal in de serie documentaires die door legio televisiestations ter wereld wordt uitgezonden onder de titel Human Planet. Voor die films is speciaal muziek gecomponeerd, die thans zonder de films zal worden voorgesteld in het televisieprogramma met dezelfde titel, waarin het BBC Concert Orchestra zal optreden, in een uitzending van BBC Four-television, op vrijdag 5 augustus, 's avonds tussen 20:30 uur en 22:00 uur. Dirigent is Charles Hazlewood, die we al jaren kunnen meemaken tijdens uitzendingen van de BBC Proms in de Albert Hall te Londen, waar hij vanaf de zijlijn commentaar en toelichtingen geeft, alsmede in gesprek gaat met musici en deskundigen.

Een groep wetenschappers, die zich heeft geschaard rondom de Deense natuurkundige Henrik Sevensmark, ziet als oorzaak voor de opwarming van de aarde, hetwelk als heet hangijzer ─ na zijn schaduwen reeds te hebben vooruitgeworpen boven ons blijft hangen als een Zwaard van Damocles ─ niet CO2 en de uitstoot daarvan wereldwijd, maar de invloed van waterdanp en wolken in de atmosfeer. En precies dat is bij klimaat-wetenschappers een zeer omstreden 'inzicht'. Niemand twijfelt meer aan de, al dan niet geleidelijke, opwarming van de aarde, maar over de oorza(a)k(en) lopen de meningen zeer uiteen.
De Deense documentaire Das Geheimnis der Wolken uit 2007, gerealiseerd door Lars Oxfeldt Mortensen, wordt als bijdrage van Arte France in het programma van Arte-tv opgenomen voor uitzending op de avond van vrijdag 5 augustus, tussen 21:45 uur en 22:40 uur.
Deze film, met stereo-geluid, op het beeldformaat 16:9, wordt herhaald op zaterdag 6 augustus om 10:00 uur.

Coproductie VARA/KRO
Flikker op! luidt de, in dit specifieke geval passende, titel van een themaprogramma dat, als coproductie van VARA en KRO op donderdag 4 augustus, tussen 20:25 uur en 21:45 uur, via Nederland 3 zal worden uitgezonden. 

Zodra je ziet, hoort, of anderszins aan de weet komt, die de presentatoren zijn ─ Claudia de Breij en Arie Boomsma ─, begrijp je dat die titel zich als het ware van binnenuit aan je opdringt, simpelweg omdat je die beiden ondraaglijke lieden vindt.
Zeker niet uit een onbedaarlijke homofobie, want ik huldig het standpunt Liever één leuke homo dan acht vervelende vrouwen in mijn omgeving. Al moet ik toegeven dat voor mij het omgekeerde evenzeer geldt.

Tolerantie en acceptatie
Tot zover de inleiding op het, op zich wenselijke en, helaas, nog altijd noodzakelijke programma, want de beschaving is, in Nederland, nog steeds niet zo ver voortgeschreden dat homoseksualiteit een vanzelfsprekendheid is. Sterker nog, het klimaat is, na het uitbreken van de seksuele revolutie in de jaren zestig van de vorige eeuw, aanvankelijk veel toleranter en opener geweest en dat is geleidelijk zelfs toegenomen, totdat de uitbraak van de hiv-explosie en de grotendeels hysterische reactie daarop, roet in het eten gooide en voor vele, eerder homovriendelijke, mensen een zondebok heel snel en dicht bij huis was hervonden. Dat de islam als fenomeen dat klimaat van neergang helaas heeft bevorderd, is geen goed argument voor de bewering dat de islam een tolerante godsdienst is. Dat mag op papier zo zijn, maar de grootste schreeuwers krijgen nu eenmaal, en binnen elke groepering, de meeste aandacht. Het is dan ook een zeer goede zaak dat er ook een moslim-groepering is die zich inzet voor homo's binnen de eigen religie.

Zoeken naar antwoorden

In het programma komt de vraag aan de orde "Is homoseksualiteit in Nederland werkelijk geaccepteerd of is dat slechts 'schone schijn'?" En ook "Hoe verhoudt zich de huidige situatie in ons land ten opzichte van de rest van de wereld?" En ook willen we wel eens weten hoe het tegenwoordig staat met de reactie(s) op homoseksuele leerkrachten? Ook tal van andere actuele thema's met betrekking tot het fenomeen zullen worden behandeld.
Zo zal Professor Swaab ─ uit het straatbeeld niet weg te branden door de levensgrote posters die de aandacht moeten vestigen op zijn boek over het brein en de meer dan 150.000 verkochte exemplaren van dat boek ─ een toelichting geven op zijn ideeën omtrent het ontstaan van homoseksualiteit.

Kijkje in Polen

Schrijver Arthur Japin ─ opgegroeid in een veel toleranter Nederland waar de seksuele revolutie het maatschappelijk gebeuren voor een deel bepaalde, waardoor hij weinig hinder ondervond van anderen ten opzichte van zijn geaardheid; maar dat was wel de tijd voor de aids-explosie begin jaren tachtig van de vorige eeuw ─ brengt een bezoek aan Polen, dat met ingang van deze maand augustus het EU-voorzitterschap overneemt. Daar zoekt hij naar reacties op de vraag hoe het is om als homoseksueel te leven in een land dat nog altijd door en door rooms is en waar tachtig procent van de mensen (on)behoorlijk negatief positie heeft gekozen tegen homoseksualiteit.

Presentatoren 
Claudia de Breij heeft ─ voorzover ik dat heb begrepen ─ nooit een geheim gemaakt van haar voorkeuren, en dat heb ik van horen zeggen en op basis van eigen conclusies, die niet worden ingegeven door veel ervaring, aangezien ik het wezen uitzinnig ondraaglijk vind en derhalve nooit naar haar programma's kijk.
Arie Boomsma maakt voor de KRO een programma over jonge homo's, die nog niet (aan iedereen) hun geaardheid hebben geopenbaard en daar in Uit de kast de gelegenheid voor krijgen. 

Van dat programma heb ik slechts een stukje van één aflevering gezien, maar toch weet ik, dat ik ─ hoe penetrant homoseksueel ik ook zou wezen ─ het liever geheim zou houden dan er in combinatie met Arie Boomsma mee voor de dag te komen, simpelweg doordat ik de nabijheid van die man als dermate castrerend zou ondergaan, dat ik me dan geen seksueel wezen meer zou voelen, en daarmee zou tevens elke neiging tot het bedrijven van bekentenis-televisie per wegvallen. 
Wel wil ik, hier en nu, ten overstaan van Neerlands volk en een iegelijk die onze taal kan lezen en dit alles ziet, bekennen dat ik mijn leven deel met een kater, een poes en een vrouwtjeshond. En dat is mooi, ook en vooral omdat er nu geen vrouw en geen kinderen meer zijn die je het hoofd helemaal citroen maken.

Eén van de drie

In een aflevering van de ARD-reeks Deutschland, deine Künstler wordt op woensdag 3 augustus, tussen 22:45 uur en 23:30 uur, een portret voorgesteld van de schrijver Günter Grass, die in 1927 in Danzig werd geboren.

Op de scala van auteurs die in het naoorlogse Duitsland tot de beteren behoorden, is er, net als in Nederland ─ met Vestdijk, Hermans en Mulisch ─ een absolute top ontstaan van drie schrijvers, althans naar buiten toe; niet iedereen deelt, ook al net als bij ons, de opvatting wie de drie beste schrijvers toen waren. Het meest in de publieke belangstelling stonden toen Heinrich Böll (1917-1985), Martin Walser (geboren 1927) en de protagonist van het tv-portret op Duitsland 1.

Criticus Marcel Reich-Ranicki (geboren 1920) is, zoals we dat van hem gewend zijn, duidelijk geweest in zijn voorkeuren, en dat is best. Maar als beste auteur uit de periode in kwestie ─ in zijn geval tot heel lang na de hoogtijdagen ─ werd altijd weer Wolfgang Koeppen (1906-1996) naar voren geschoven.

Het geweten van de natie
Al snel werd duidelijk dat Heinrich Böll, van lieverlee, het geweten van de (West-)Duitse natie was geworden, maar mat Günter Grass zich zelf graag die positie aan. Dat had tot gevolg dat ook de kritiek niet zelden in eerste instantie op, en eveneens dikwijls tegen, hem was gericht, vooral als het ging op zijn politiek-maatschappelijk optreden en in mindere mate op zijn literaire prestaties. Die elementen zullen zonder twijfel aan de orde komen in het ARD-portret.