Storend-overbodige kerstwensen van Arte-televisie bederven cultureel kijkgenot
Nodeloos en nutteloos Het
ARTE-logo linksboven in beeld tijdens de uitzendingen van deze
Frans-Duitse televisie-instantie een voor de toeschouwer volstrekt
overbodige toevoeging aan datgene wat op het scherm wordt geboden, maar
voor de zender, in verband met rechten
een eventueel noodzakelijk kwaad was gisteravond extra groot door de
volstrekt overbodige toevoeging van tierlantijntjes die daar
waarachtige kerstversieringen moesten impliceren. Alsof de bovengemelde
toevoeging bij het op zich reeds ongewenste logo niet al meer dan erg
genoeg was, werden af en toe ook nog de woorden Frohes Fest toegevoegd.
Hoeveel hersenloosheid en smakeloosheid maar erger nog: volstrekt
gebrek aan inzicht, en kennelijk een totale aanwezigheid aan vertrouwen
in de eigen keus spreken uit deze nodeloze, nutteloze en wat veel
pijnlijker is: onbedaarlijke stompzinnigheid.
Feestvreugde De feesvreugde van het op het huiskamerscherm veelzijdige en van hoge kwaliteit gebodene was een
lust voor oog en oor, alsmede voor het eigen vermogen om grote kunst te
ondergaan in de literataire hoogstand welke Pierre de Beaumarchais in La folle journée ou Le mariage de Figaro
heeft neergelegd en in het daaruit voortvloeiende, sublieme spel van de
leden van de Comédie Française. Deze positieve en in tal van opzichten
constructieve elementen van dit onderdeel van het kerstprogramma van
ARTE had onaangetast dienen te blijven. Zulke volstrekt onpersoonlijke,
elektronische boodschappen doen slechts afbreuk aan het niveau dat een
cultuurzender wordt geacht te (re)presenteren. Er is dan ook niet de
geringste aanleiding om af te dalen naar de meer dan afstotende laagte
die allerlei commerciële zendgemachtigden voor hun kritiekloze aanhang
in petto hebben.
Vrijdag op BBC 2 'Verfilming van Oscar Wilde's toneelstuk The Importance of Being Ernest
Rolprent uit 2002 Op vrijdag 26 december vroeg in de middag, tussen 12:50 uur en 14:25 uur wordt de verfilming als Brits-Amerikaanse coproductie, geregisserd door Oliver Parker, van The Importance of Being Ernest, in september 1894 in een uitzonderlijk korte periode geschreven door Oscar Wilde
(1854-1900) thans door BBC Two-television opnieuw uitgezonden, hetgeen op 3
januari 2007 met dit in filmbeelden vertaalde toneelstuk van de
grootmeester van het Britse fin de siècle-drama reeds eerder was gebeurd,
evenals door enkele televisiegemachtigden op het vasteland. De
hoofdrollen hierin worden vertolkt door Rupert Everett, Colin Firth en
Reese Witherspoon. Een heel uitgebreid artikel
over deze materie heb ik imiddels bijna twee jaar geleden op 2
januari 2007, gepubliceerd op het Nederlandse specialistische fin de
siècle-weblog All art is quite useless van Rond1900.nl __________ Foto: Colin Firth tijdens the IFFA Awards in Yorkshire 2007.
SILENT is the House: all are laid asleep: One alone looks out o'er the snow-wreaths deep, Watching every cloud, dreading every breeze That whirls the wildering drift, and bends the groaning trees
Cheerful is the hearth, soft the matted floor; Not one shivering gust creeps through pane or dood; The little lamp burns straight, its rays shoot strong and far: I trim it well, to be the wanderer's guiding-star.
Frown, my haughty sire! chide my angry dame; Set yor slaves to spy, threaten me with shame: But neither sire nor dame, nor prying serf shall know, What angel nightly tracks that waste of frozen snow.
What I love shall come like visitant of air, Safe in secret power from lurking human snare; What loves me, no word of mine shall e'er betray, Though for faith unstained, my life must forfeit pay.
Burn then, little lamp, glimmer straight and clear Hush, a rustling wing stirs, methinks the air; He for whom I wait, thus ever comes to me; Strange Power, I trust thy might, trust thou, my constancy.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * Last Lines
'The following are the last lines my sister Emily ever wrote.' (Charlotte Brontë)
No coward soul is mine No trembler in the world's storm-troubles sphere: I see Heavens Glory shine, And faith shines equal, arming me from fear.
O God within my breast, Almighty, ever-present Deity! Life that in me has rest, As Iundying Lifehave power in thee!
Vain are the thousand creeds That move men's hearts: utterly vain: Worthless as withered weeds, Or idlest froth amid the boundless main,
To waken doubt in one Hiding so fast by thine infinity; So surely anchored on The steadfast rock of immortality.
With wide-embracing love Thy spirit animates eternal years, Pervades and broods above, Changes, sustains, dissolves, creates and rears.
Though earth and man were gone, And suns and universes ceased to be, And thou were left alone, Every existence would exist in thee.
There is not room for Death, Nor atom that his might could render void: Thouthou art Being and Breath, And what thou art may never be destroyed.
Bijgestelde prognoses Hoewel
u en ons het ene financieel-economische doemscenario na het andere
wordt voorgehouden door experts van verschillende instituten, die allen
op zich kenners van 'de markt' zouden moeten zijn, is nu wel gebleken
dat al die 'geleerden' het niet eens zijn, en dat op zich is
vanzelfsprekend legitiem, zeker indien de diverse kenners van het
gebeuren allen of meerderen van hen een ander uitgangspunt nemen.
Zo werd, direct aan het begin van de kredietcrisis, beweerd dat
Nederland, met zijn sterke positie binnen West-Europa, als enige staat
in 2009 nog een economische groei van ongeveer één procent zou
meemaken. Inmiddels zijn al die prognoses alweer diverse malen
bijgesteld of door derden als achterhaald gekwalificeerd. Ondertussen
doen de meeste consumenten of er niets aan de hand is en geven ze het
geld in de laatste maand van 2008 wel uit iets dat ze in het
voorafgaande half jaar veel minder hebben gedaan, en daarvoor, vooral
in de Duitse Bondsrepubliek, voorzichtig bestraffend zijn toegesproken
door politici, die al enige tijd de klacht hadden geuit dat de mensen
op hun geld bleven zitten in plaats van het zinvol uit te geven om op
die manier eveneens de binnenlandse navraag te consolideren en daarmee
enige economische impulsen ten faveure van het
maatschappelijk-financiële klimaat te bewerkstelligen.
Kersttoespraken Maar
de talrijke aanvragen om werktijdverkorting in diverse staten van de
Europese Unie wijst er toch op dat er werkelijk problemen zijn van niet
geringe omvang, welke niet door alle verantwoordelijke politici in de
diverse landen op hun juiste waarde worden geschat, althans niet in hun
publieke uitspraken. Maar dat er wel degelijk een zware periode op de
mensen in het westen afkomt, lijdt geen twijfel. Vooral de toespraken
van openbare figuren als de Belgische koning, die in zijn
kerstboodschap meldde dat geld niet alles betekent voor een gezegend
leven, en dat we in die crisis ook een uitdaging zouden moeten zien die
verder reikt dan alleen de eigen vier muren. Hoewel dat op zich een
onderdeel van een kerstboodschap van elk jaar zou kunnen zijn, is en
blijft deze vorm van attenderen wellicht niet de slechtste, aangezien
er in België nog steeds veel monarchisten zijn die menen dat zo'n
koning wel zal weten waarover hij het heeft. Het valt te hopen dat eventuele twijfelaars vooral handelen naar het dringende advies van die opper-Belg.
Waarschuwende bisschoppen In
de Bondsrepubliek Duitsland hebben twee bekende bisschoppen zich
uitgesproken tegen de verheerlijking van het geld: als eerste de
Berlijnse bisschop Huber, die het fenomeen schraapzucht aan de kaak
stelde als de dans om het gouden kalf, verwijzende naar de heilige
schrift [1]. Zijn Keulse
collega Meisner kwalificeerde het gedrag van (bepaalde) bankiers als
schokkend en hij zei dat teveel geld op een rekening ook niet goed is.
Hij ging zelfs zo ver om te vertellen hoe groot het saldo van zijn
eigen rekening is. De vraag is echter in welke mate de oogkleppen
weer strak getrokken zullen worden als straks 2009 is losgebroken en
dan, wellicht sneller en zeker, de nieuwe jobstijdingen en andere
onheilsboodschappen de armsten weer zullen treffen. Komen de
kerkleiders dan ook in actie om gevolg te geven aan de eigen gedachten
en uitspraken om te laten zien dat zij wel degelijk een functie hebben
en ook bereid zijn die waar te nemen in strijd tegen het verval van
maatschappelijke zeden en gebruiken en waarden, en daarvoor eerst even
hun eigen preoccupatie met een opperwezen opzij zetten om in de
dagelijkse praktijk degenen aan de allerdiepste onderkant van de
samenleving daadwerkelijk te steunen. Het zal niet lang (meer) duren
voordat we kunnen vaststellen of hun publiekelijk uitgevente woorden
van nu dan ook in de praktijk enige intrinsieke waarde
vertegenwoordigen. __________ [1] De dans om het gouden kalf is te vinden in 'de Boeken des Ouden Verbonds', in het tweede boek van het Pentateuch: Exodus, met name in hoofdstuk 6.
De eerste lange documentaire uit de filmgeschiedenis stamt uit 1922
Nog drie uitzendingen Een
kleine eeuw geleden, om precies te zijn in het jaar 1922, ontstond de
eerste lange documentaire uit de filmgeschiedenis. Zoals alle
rolprenten in die tijd betreft het ook hier een zwijgende film. De titel luidt Nanook of the North.
Filmmaker Robert Flaherty (1884-1951). Niet alleen schreef de man
filmgeschiedenis door bovengenoemde feiten, maar deze rolprent werd ook
een commercieel succes, dat in het leven van Flaherty nimmer zou worden
geëvenaard. Wel heeft de regisseur vier jaar later een soortgelijke
film gemaakt in de Zuidzee, die eveneens als docufiction de geschiedenis is ingegaan. Nanook of the North vertelt het verhaal van een Inuit, genaamd Nanook, door hem en zijn familie in hun dagelijks bestaan te volgen. De film over Nanook wordt van woensdag 24 december, om 23:00 uur tot 00:25 uur in de nacht op donderdag door het themakanaal Holland Doc
uitgezonden. Er volgen de komende dagen nog twee uitzendingen van
dezelfde film: op donderdag 25 december tussen 18:00 uur en 19:25 uur,
en op vrijdag 26 december tussen 17:15 uur en 18:40 uur. De film wordt door instanties en particuliere kenners ingeschat als van groot cultuurhistorisch belang.
Witwassen van miljarden door criminelen nog driemaal te zien in een Zembla-documentaire via het themakanaal Holland Doc
Nog drie keer te zien Het Nederlandse themakanaal met de dwaze naam Holland Doc
alsof het om een regionale zender aan de westkust van ons land,
jawel: in de regio Holland, gaat presenteert de komende dagen nog
drie keer de Zembla-documentaire Witwassen doe je zo. Woensdag
24 december is de film te zien tussen 22:15 uur en 23:00 uur; op
donderdag 25 december tussen 17:15 uur en 18:00 uur; en op vrijdag 26
december tussen 20:10 uur en 20:55 uur. Qua uitzendtijd mooi gespreid
over die dagen, zodat zo veel mogelijk mensen ervan kunnen kennisnemen.
Het fenomeen Elk jaar opnieuw worden er vele miljarden aan onrechtmatig verkregen geld door leden van de onderwereld en volgens de Zembla-documentaire
betreft dat vooral buitenlandse criminelen en fraudeurs naar de
bovenwereld gesluisd. In deze film wordt de vraag gesteld en behandeld:
Hoe gaat witwassen nu eigenlijk in zijn werk en welke omvang heeft het
probleem inmiddels aangenomen? Voorts wordt bekeken wat de bevoegde
opsporingsinstanties er nu precies tegen ondernemen. Zeker
in tijden van een enorm omvangrijke, want wereldwijde,
financieel-economische crisis die de belangrijkste slachtoffers
ongetwijfeld ook nu onder de minst welgestelden in de westerse
maatschappijen zal maken, en globaal genomen, in eerste instantie de
armste landen in de derde wereld het hardst zal treffen is het
wellicht niet zo verkeerd om de opsporing van illegaal verkregen geld
met wat meer opportunisme ter hand te nemen, en via snelrecht tot het
verbeurd verklaren van de gelden in kwestie te geraken. De overheid zal
dan een wet moeten aannemen dat juist dit geld ten faveure van de minst
bedeelden zal moeten worden aangewend.
De klassieke champagne gaat in het geheel niet gebukt onder de crisis
Wereldwijde afzetgebieden Zoals
te verwachten viel, hebben tal van mensen met een uitstekend inkomen
geen of minder direct last van de financieel-economische crisis en die
heeft dan ook geen of weinig invloed op hun koopgedrag. Aan het eind
van ieder jaar, als er een explosie in de aankopen plaats heeft, kunnen
de statistieken aantonen hoe goed of hoe slecht het op dat moment gaat.
De verwachting dat de kerstinkopen flink wat lager zouden uitvallen dan
voorafgaande jaren
is niet uitgekomen, en in verband met oudejaarsavond kijken veel
geïnteresseerden naar het product bij uitstek dat men op en om de
jaarwisseling heel wat meer kan aantreffen dan tijdens de rest van het
jaar: champagne. De
kurk in een champagnefles is nog altijd de klassieke: van hout
(eikenschors). Hoewel er steeds meer wordt gekozen voor kunststof kurken, valt het bij een dergelijk traditioneel product niet te verwachten dat de wijnboeren daartoe eveneens zullen overgaan.
Laatste informatie Het
NOS-Journaal van hedenochtend had een bericht gewijd aan deze
bijzondere wijnsoort. Daarin werd gemeld dat er in het jaar 2007
driehonderd achtendertig miljoen flessen champagne zijn verkocht. De
omzet daarvan bedroeg vierenhalf miljard euro. Weliswaar is de omzet in
dezelfde streken iets gedaald, maar daar staat tegenover dat de
wijnboeren nieuwe afzetgebieden hebben weten te ontsluiten: onder meer
Rusland en China, Brazilië en Mexico. Een
van de klassieke champagne-wijnboeren wiens voorouders reeds vanaf 1687
deze wijn heben geproduceerd, toonde zich optimistisch met betrekking
tot de toekomstige afzet. Hij is van mening dat mensen bij een geboorte of huwelijk altijd champagne zullen blijven drinken. Dat
lange-termijn-denken hoort immers van oudsher bij specifiek deze
wijboeren: de oogst die tijdens dit jaar is binnengehaald, zal pas over
tien jaar in flessen terug te vinden zijn. Bovendien is deze tak van de
Franse culturele industrie relatief stressbestendig: enkele procenten
teruggang in de omzet zal men zonder al te grote problemen kunnen
opvangen. Bovendien zijn er altijd mensen die, zelfs met teruglopende
inkomsten, hun gevoel voor luxe en stijl niet al te veel geweld willen
aandoen en derhalve gericht champagne zullen blijven kopen. ____________ Afbeeldingen 1. De klassieke houten champagnekurk. 2. Champagne in flessen ligt hier te rijpen in een speciale grot.
Zes films over dierenleven in het Wilde Rusland ' in de kerstnacht op NDR-tv
Zes maal Wildes Russland De
regionale Duitse televisiezender Norddeutscher Rundfunk (NDR) welke
via diverse kabelmaatschappijen in Nederland te ontvangen is, en anders
wel via de schotelantenne heeft de nacht van woensdag 24 op donderdag
25 december uitgekozen als Tierfilmnacht.
Daarin zullen tussen middernacht en 04:30 uur achtereenvolgens zes
films van drie kwartier worden vertoond, die alle het dierenleven in
een deel van het Wilde Rusland laten zien.
00:00 - 00:45 uur Kaukasus 00:45 - 01:30 uur Oeral 01:30 - 02:15 uur Siberië 02:15 - 03:00 uur Het verre Oosten 03:00 - 03:45 uur Kamtsjatka 03:45 - 04:30 uur The Making of Wildes Russland
Waarschijnlijk
gaat het om films, die alweer enkele jarengeleden zijn opgenomen,
behalve de tweede aflevering, over de Oeral. Bij die laatste meldt de
NDR door middel van pictogrammen dat het om een stereo-uitzending gaat,
die op het formaat 16:9 zal worden uitgezonden.
Nieuwe speelfilm naar Tolstojs roman uit 1899 Auferstehung op ARD
Nieuwste versie Ruim drie weken geleden, om precies te zijn op zondag 30 november, hebben we u, op dit net in een beschouwing vooraf gewezen op de uitzending van de speelfilm Auferstehung uit 1958, gedraaid op basis van de in 1899 gepubliceerde roman van Ljev Nikolajevitsj Tolstoj. In
2001 is er onder regie van de gebroeders Vittorio (geb. 1929) en
Paolo (geb. 1931) Taviani een nieuwe versie gerealiseerd als
Duits-Italiaans-Franse coproductie. Deze film, die als melodrama te
boek staat, zal in de nacht van dinsdag 23 december op woensdag 24
december tussen 00:50 uur en 03:45 uur worden uitgezonden door het
eerste Duitse publieke televisienet ARD/Das Erste. Dat betekent een
lengte van bijna tweemaal de rolprent uit 1958. Hierin treden Timothy Peach en Stefania Rocca op, alsmede Maria Bäumer. Deze draagt de Duitse titel Die Auferstehung, maar de roman van Tolstoj is zonder lidwoord. In het Engels heet de rolprent dan ook Resurrection. Voor meer gegevens over de inhoud verwijzen we naar die bijdrage van 30 november. ____________ Afbeeldingen Lev Nikolajevitsj Tolstoj. Karikatuur uit Vanity Fair 1899.
De eeuw van bondskanselier b.d. Helmut Schmidt ' tweemaal op Duitse televisie
Denken en handelen De Duitse politicus Helmut Heinrich Waldemar Schmidt, die van 1974 tot 1982 Bundeskanzler van West-Duitsland (officieel Bundesrepublik Deutschland) was,
wordt op dinsdag 23 december 90 jaar, en dat kan aan bijna geen
televisiekijker in Duitsland voorbijgaan, aangezien het ene programma
na het andere op verschillende zenders reeds aan hem is of nog wordt
gewijd. Zijn
doortastendheid bezorgde hem de reputatie van een pragmaticus, die in
tijden van uitzonderlijke moeilijkheden overeind bleef door het hoofd
koel te houden, emoties naar het tweede plan te verschuiven en de
leiding in handen te nemen, zelfs als hij daartoe niet direct was
geroepen. Dat bleek echter zeer ten faveure van dland en lieden uit te
pakken, zowel in de periode dat hij senator was van de stadstaat
Hamburg en later in zijn functie van Bondskanselier toen de hete herfst
van 1977 voor heel wat complicaties zorgde door de daden van de Rote
Armee Fraktion en alle daaraan verbonden, directe gevolgen. Zijn
bezonnen houding en bewust gekozen handelwijze hebben ervoor gezorgd
dat de scherpste kantjes van het binnenlandse terrorisme echter met
in die tijd niet juist ingeschatte internationale connecties en
vertakkingen er eerst van af waren.
Interview Het
eerste publieke Duitse televisienet ARD/Das Erste zendt op deze
negentigste verjaardag van Helmut Schmidt tussen 21:45 en 22:45 uur
een interview uit met deze voormalige bondskanselier waarin historisch
beeldmateriaal zal worden vertoond en eveneens bepaalde
geluidsfragmenten een plaats hebben gekregen. De tweede bijnaam die Schmidt op basis van zijn optreden heeft gekregen, is Schnauze, dat we in het Nederlands nauwelijks anders dan met Grootbek
kunnen vertalen. Het ligt voor de hand dat voor vele, al dan niet
kwalitatief aanvaardbare, humoristen en cabaretiers aanleiding geweest
om
hem te parodiëren. Waar dat vanzelfsprekend in uitvergroting van de
feiten steeds weer heel goed gelukt, is in het WDR-programma Mitternachtsspitzen van Jürgen Becker. Daarin zorgt het onderdeel Loki und Smoky voor heel wathilariteit. Loki is de naam van de echtgenote van de voormalige kanselier; Smoky is een toespeling op het tot op de huidige dag excessieve roken van Helmut Schmidt. In de film van Reinhold Beckmann en Christoph Weinert, getiteld Helmut Schmidt Mein Jahrhundert,
waarin de eerstgenoemde het interview met de nog altijd zelfbewuste en
adequaat reagerende ex-kanselier houdt, wordt duidelijk dat deze in
zulke intmoetingen nog altijd de touwtjes in handen heeft. Terugblik De
titel van de film geeft aan dat hier sprake is van een terugblik op het
leven van Helmut Schmidt, die als jongeman opgroeide in het interbellum
en toentertijd de opkomst van de nazibeweging in alle geledingen van
nabij heeft meegemaakt. Eén zeer opvallende uitspraak van deze markante
politicus zal menigeen treffen die altijd weer heeft moeten horen dat
het Duitse leger van anno toen tijdens de Tweede Wereldoorlog nawelijks
enig kwaad heeft gedaan en die bewering wordt door op zichzelf
intelligente woordvoerders tot op de huidige dag volgehouden , en wel
dat Schmidt zeer persoonlijk de tijd in de Wehrmacht als veel erger en
ingrijpender heeft ervaren dan het 'gedoe' van de nazi's. Deze
film zal op zaterdag 27 december op de regionale zender NDR (Drittes
Programm) worden herhaald, tussen 12:45 uur en 13:45 uur. ____________ Afbeeldingen 1. Helmut Schmidt in het 'rampjaar' 1977. 2. Cabaretier Herbert Knebel als 'Smoky' in een uitermate geslaagde parodie op de voormalige Bondskanselier. 3. ARD-presentator Reinhold Beckmann, interviewt Helmut Schmidt in de onderhavige film.
Eindelijk op de beeldbuis ' De verfilming, uit 2005, van Brokeback Mountain
Eindelijk op de beeldbuis De verfilming uit 2005 van het verhaal Brokeback Mountain
van de Amerikaanse schrijfster Annie Proulx door regisseur Ang Lee,
zal op woensdag 24 december 's avonds vanaf 20:25 uur door de Vara via
Nederland 3 worden uitgezonden. De rolprent, die allerwegen met
veel belangstelling, en eveneens met bijna even grote instemming is
ontvangen, heeft als onderwerp de homoërotische aantrekkingskracht en
tevens een daadwerkelijk tot een homoseksuele relatie leidende
Ontmoeting tussen twee jonge cowboys in het ruwe wilde westen. Eén
protagonist van deze film, Heath Ledger is begin van dit jaar helaas
overleden; Jake Gyllenhaal speelt de rol van de andere cowboy. Beiden
gaan, met een opzij gezet zinderend verlangen in het lichaam èn in de
psyche, maar eveneens met een tijdelijk de overhand nemende
verdringing, een andere kant op huwelijk, kroost en zo verder met
het dagelijks bestaan, maar pas als de Ander weer op het levenspad
verschijnt, komt er toch weer beweging in de diep binnenin verborgen
gistende hartstocht. Een tragedie lijkt onvermijdelijk.
Ruwe schoonheid De
film, die als romantisch drama wordt aangekondigd wordt geschikt geacht
voor personen van twaalf jaar en ouder. Het draaiboek werd geschreven
door Larry McMurtry. Ang Lee's filmvertelling werd voor tal van prijzen
genomineerd. In Hollywood werd deze rolprent zelfs onderscheiden met
drie Academy Awards, die wij in het dagelijkse spraakgebruik Oscar noemen. Dat was een uitzonderlijk gebeuren in het homofobe filmwereldje aldaar.
Begin
dit jaar heeft verteller Ben Hartemink in Groningen tweemaal een avond
verzorgd met het verhaal van Annie Proulx in Nederlandse vertaling, in
Galerie MooiMan te Groningen. In de twee artikelen die daarover op onze
zustersite Cultuur in Groningen en omgeving zijn verschenen, staat nog meer informatie en zijn fraaie illustraties te vinden. De eerste van de beide bijdragen is verschenen op maandag 2 juni, de tweede op zondag 8 juni. ____________ Afbeeldingen 1. De altijd jongensachtige Jake Gyllenhaal. 2. Jake Gyllenhaal en Heath Ledger in een prachtig-suggestief moment.
De tusitala van Samoa: Robert Louis Stevenson ' gevarieerde thema-avond op Arte televisie
Befaamd door dat éne boek De in 1850 geboren Schot Robert Louis Stevenson werd later één van die schrijvers, die vooral zo niet uitsluitend bekend is gebleven, en wel bij jong en oud, vanwege dat ene boek. In zijn geval is dat Treasure Island (Schateiland)
uit 1883, dat in tal van bewerkingen voor de jeugd in veel
verschillende talen, als klassiek verhaal met of zonder illustraties,
als stripverhaal, als hoorspel en in verfilmingen. Zijn
levensverhaal en die bewuste roman vormen samen de leidraad van de
speciaal aan Robert Louis Stevenson gewijde Thema-avond die de
Frans-Duitse cultuurzender Arte-televisie op dinsdagavond
23 december, tussen 20:59 uur en 00:05 uur in de nacht op woensdag zal
presenteren. Drie onderdelen van verschillende lengte telt dat
programma.
Film Treasure Island Hoewel
het niet al te waarschijnlijk is aangezien de titel van deze film
tussen haken in het Duits staat vermeld valt te hopen dat men bij
Arte voor deze gelegenheid heeft gekozen voor een ondertiteling,
aangezien er geen sprake is van een Duitse of Franse film waarbij men
op geavanceerde televisietoestellen kan kiezen uit een Duitse of een
Franse versie van de uitzending , maar van een
internationale coproductie waarin Spanje, Italië, Duitsland, Frankrijk
en Engeland hebben deelgenomen. De film van John Hough, Andrea
Blanchi en Antonio Margheriti is opgenomen in 1972 en biedt een voor
die tijd internationale sterbezetting met Orson Welles, Kim Burfield en
Walter Slezak. Deze rolprent heeft de veelal gebruikelijke
speelfilmlengte van negentig minuten.
Samoa in de Zuidzee Op Samoa, waar Stevenson vanaf 1889 tot aan zijn overlijden in 1894 heeft geleefd, heeft men de schrijver de betiteling Tusitala verleend, hetgeen verteller van verhalen betekent. In een documentaire van een uur wordt dit eiland tijdens de thema-avond nader voorgesteld. Samoa
kreeg in het midden van de vorige eeuw vooral bekendheid door
publicaties van de Amerikaanse anthrolpologe Margaret Mead, die
onderzoek heeft gedaan naar vooral seksualiteit en temperament in tal
van primitieve maatschappelijke omstandigheden, en op Samoa specifiek naar alles wat samenhangt met het proces van volwassen worden: Coming of age in Samoa.
Het geheim van Schateiland De
kortste van de drie bijdragen in het kader van de thema-avond wordt als
laatste uitgezonden. Dat betreft een documentaire met de duur van een
half uur, waarin nader wordt ingegaan op het ontstaan van de roman Treasure Island. ____________ Afbeeldingen 1. De auteur Robert Louis Stevenson. 2. Tekstdeel op de titelpagina van een Engelse editie van Treasure Island, verschenen als Albany Classic in de Heirloom Library, London New York. 3.
Druk met het sorteren van de schat. Tekening van Werner Stein, als
laatste kleurenplaat opgenomen in de onder 2 genoemde editie van Treasure Island.
Pinguinmoeders op trektocht voor voedsel' dinsdagavond op WDR-televisie
Ei in spekplooi Als
het wintert op de zuidpool, heersen daar soms temperaturen van zeventig
graden Celsius onder nul, en trekken er stormen over dat ijslandschap,
die bij vlagen een snelheid van honderdzestig kilometer per uur
bereiken. Toch hebben de zogeheten keizerpinguins, welke daar onder die
barre omstandigheden leven, deze extreme periode uitgekozen om hun
kinderen ter wereld te brengen. Daaraan kleven echter wel enige
gevaren. Terwijl het mannetje op zijn voeten het enige ei laat
balanceren dat het vrouwtje heeft gelegd opdat het in een spekplooi
tegen de ergst koude wordt beschermd, is het vrouwtje onderweg naar zee
om daar vis te vangen dat man, kind en haarzelf als voedsel moet
dienen. Daartoe moet ze soms wel tachtig kilomter, niet zelden in
volstrekte duisternis afleggen.
Gevaarlijke onderneming Eenmaal
bij zee aangekomen, is de tocht met de daaraan verbonden gevaren nog
lang niet ten einde, aangezien er op ijsschotsen tal van zeeluipaarden
op hun prooi wachten. Door al die inspanningen is het vrouwtje ook nog
eens verzwakt, en in de praktijk betekent dit dat niet al die dieren
het er levend afbrengen en de weg terug kunnen aanvaarden. Alleen de
ware doorbijters slagen erin met het voedsel bij de wederhelft terug te
keren. Intussen zijn de kuikens uit het ei gekropen en hebben die
overigens net als de vader honger. Als zij hun echtgenote,
respectievelijk de moeder niet zien terugkeren, betekent dit dat het
kuiken zal sterven en niet zelden is dat ook het lot van de weduwnaar.
Documentaire Dinsdag
23 december presenteert de regionale Duitse televisiezender
Westdeutscher Rundfunk één van de regionale Dritten Programme van de
ARD de documentaire film Wanderungen der Pinguine.
De rolprent biedt in spectaculaire beelden de aangrijpende pogingen tot
lijfsbehoud van deze vogelsoort op Antarctis, de wis en waarachtig
allerlaatste wildernis die zich op het ondermaanse bevindt. De film
begint direct na de Tagesschau; om 20:15 uur en heeft een duur van drie
kwartier. Het is een documentaire in digitale kwaliteit, die zal worden
uitgezonden in breedbeeld.
De (kerst)week van Johann Sebastian Bach op radio en televisie
Componist van de week Vijf dagen achtereen is Papa Bach bij de Vara op Neerlands Radio 4 Componist van de week.
Dat betekent elke dag ongeveer een half uur muziek van de Duitse
grootmeester der Barok, van maandag 22 tot en met vrijdag 26 december,
's avonds tussen 19:30 uur en 20:00 uur. Op de website van het bewuste radioprogramma is per dag te vinden welke stukken er dan zullen worden uitgevoerd.
Performance on 3 Ook bij de BBC wordt dezer dagen aandacht aan composities van deze pater familias Bach besteed. In het luisterprogramma Performance on 3
van de Britse zender BBC Radio 3 zijn op drie avonden achtereen, op
maandag 22, dinsdag de 23ste en woensdag 24 december tussen 20:00 uur
en 21:45 uur onze tijd uitzendingen gepland met als titel Bach at Christmas, uit te voeren door
het Monteverdi Choir en de English Baroque Soloists onder leiding van
John Eliot Gardiner. Er staan diverse werken op het programma, waarvan
dinsdagavond één voor orgel: de overbekende Toccata en Fuga in d kleine terts BWV 565. Meer over dat concert is te vinden op de website van de programmareeks op BBC Radio 3.
Mis in b-klein Ook
de televisie laat zich voor wat betreft Johann Sebastian Bach deze week
niet onbetuigd. De Duits-Franse cultuurzender Arte-televisie
presenteert in de nacht van donderdag 25 op vrijdag 26 december
tussen 00:35 uur en 02:25 uur een concertregistratie in de Parijse
Notre Dame met een uitvoering van Bachs h-Moll Messe. Meer daarover is te lezen op de website van Arte-televisie.
Op speurtocht naar de eerste operadiva: Maria Malibran ' documentaire,maandag 22 december éénmalig op Arte-televisie
Op maandag 22 december
presenteert de Duits-Franse cultuurzender Arte-televisie tussen 22:50
uur en 23:50 uur éénmalig de dit jaar gereedgekomen film van Michael
Sturminger over de speurtocht die de Italiaanse mezzosopraan Cecilia
Bartoli heeft ondernomen om op die manier meer te weten te komen over
de eerste operadiva, Maria Malibran (1808-1836).
Sterke persoonlijkheid Maria Felicia García Sitches was haar eigenlijke naam; ze was
de dochter van een veelzijdige musicus, die in eerste instantie
triomfen vierde als tenor en daarvoor door Rossini hogelijk werd
gewaardeerd vooral voor zijn rol in diens muziekdrama Il Barbiere di Siviglia.
Als componist en zangpedagoog heeft hij eveneens zijn sporen nagelaten.
Niet in de laatste plaats bij zijn dochter, die hem als een dictator
'onderging' maar zich, als gevolg van haar eigen vasthoudendheid, zo
hard verzette als ze maar kon. Zoals
dat niet zelden het geval is, kwam Maria's doorbraak op de operabühne
geheel onverwachts. Als zeventienjarige betrad ze voor het eerst het
operapodium in het koor van het Londense King's Theatre. Doordat de
prima donna plotseling geïndisponeerd raakte, stelde papa voor dat
Maria die partij zou overnemen. Het publiek was onmiddellijk zeer van
haar gecharmeerd en mede daadoor kon Maria Malibran de rol van Rosina
in De Barbiervan Sevilla tot aan het einde van het seizoen blijven zingen. Manuel
García die tevens een handige zakenman was, besloot zijn gezelschap
dat voornamelijk uit familieleden bestond aan het New Yorkse
operapubliek voor te stellen, en daarmee werd er voor het eerst in die
stad een Italiaanse opera uitgevoerd. Gedurende een aaneengesloten
periode van negen maanden heeft Maria Malibran in die stad hoofdrollen
in acht opera's. Twee daarvan waren door haar vader gecomponeerd.
Hoewel Maria een mezzo was, waren dat meestal waren dat sopraanpartijen.
De film duurt drieënvijftig
minuten en zal in tegenstelling tot het gros van dergelijke
producties (vooralsnog) door Arte niet worden herhaald. ____________ Afbeeldingen 1. Maria Malibran. 2. Cecilia Bartoli tijdens een optreden in 2008 in de Parijse Salle Pleyel.
Bondskanselier van Duitsland: een zwaar beroep ' Aflevering van ZDF-History op zondag 21 december
Zes mannen, één vrouw Hoewel
de titel van het programma, ZDF-History, het zou kunnen doen vermoeden,
is ze volgens velen helaas geen geschiedenis. Ze wordt beschouwd
als de machtigste vrouw ter wereld, doch ze presenteert
zich meestentijds als de incarnatie van de hoogst denkbare zuurtegraad:
Angela Merkel die in het dagelijks leven als de zevende Kanselier van
de Bundesrepublik Deutschland fungeert en daarbij eveneens een op volle
toeren draaiende clichéfabriek is, waarmee ze ook nog de vleesgeworden
nietszeggendheid belichaamt. Over haar zes voorgangers in het
Kanzleramt dat zich eerst te Bonn en pas tijdens de heerschappij van
Merkels directe voorganger: Gerhard Schröder valt ook wel zo het één
en ander te vermelden, en dat zal zeker gebeuren in de jongste
aflevering van het ZDF-programma History. [1] Deze
aflevering van het bij velen bekende geschiedenismagazine van het
tweede publieke Duitse televisienet is te zien op zondag 21 december
tussen 23:20 uur en 00:05 uur in de nacht op maandag de
tweeëntwintigste. Van
die zeven regeringsleiders in successie sedert 23 mei 1949 de dag van
de oprichting van de Bundesrepublik Deutschland is, vanaf 22 november
2005, Angela Merkel de eerste vrouwelijke kanselier van een staat met
zestien deelstaten: daarvan zijn elf van het voormalige West-Duitsland,
en vijf (nieuwe) ten oosten van de grote Muur, die in november 1989 is
gevallen.
Terugblik Over
al die kanseliers zult u feiten en meningen te horen krijgen, en al
zijn inmiddels de eerste drie van de voormalige kanseliers Adenauer,
Kiesinger en Brandt
niet meer onder de levenden, dat zal het anekdotische in de verhalen
over hen niet verminderen. In tal van kringen wordt Adenauer gezien als
een inmiddels bijna heilige figuur, maar dat daartoe niet zoveel
aanleiding bestaat, komt wellicht zijdelings ook nog even aan de orde. Maar
bij allen past de conclusie dat politiek in menig opzicht het smerigst
denkbare maatschappelijke spel is dat kan worden gespeeld hetgeen
overigens niet alleen voor politiek binnen de staatkunde geldt, maar
tevens binnen multinationale bedrijven, banken en diverse takken van
industrie. Niet zelden heb je de indruk dat in veel van dergelijke
instituten de Mafia meeregeert. __________ [1]
Het is niet alleen volkomen dwaas maar ook volstrekt onnodig om een
Duits televisieprogramma met een Engelse titel op te leuken; denken de
organisatoren misschien dat de serie daardoor een groter gewicht krijgt
in het internationale gebeuren van geschiedenisprogramma's? Of is het
ZDF al te zeer trendvolger geworden. En zoud men dat blijven volhouden
als straks (het gebruik van) de Duitse taal in de Grondwet (Verfassung) van de Bondsrepubliek wordt opgenomen? ____________ Afbeeldingen 1. De huidige Duitse Bondskanselier Angela Merkel. 2. De eerste Duite Bondskanselier Konrad Adenauer (1876-1967); foto uit 1952.
Nog een lange Nacht met Terra X-documentaires op het ZDF
De afgelopen weken heeft het
tweede publieke Duitse televisienet ZDF enige keren in de nacht van
zondag op maandag een Lange Nacht met archeologische documentaires
gepresenteerd uit het ruime arsenaal van de bestanden van de
programmareeks Terra X. Het ging dan steeds om vier documentaires van
drie kwartier dus in totaal drie uur achtereen; vandaar de benaming
Terra XXL over één thema. In de nacht van zondag 21 op maandag 22 december is opnieuw drie uur ingeruimd voor een speciale Lange Nacht der Erde. Deze keer met de titel voor de special Expedition Erde. Om 00:05 uur zijn Vulkanen aan de beurt; om 00:50 uur Oceanen; om 01:35 uur Atmosphäre en als laatste, tussen 02:20 uur en 03:05 uur Eis.
Belcanto-concert met de rijzende ster Juan Diego Flórez ' zondag op Arte-televisie
Operagala Baden-Baden
Op zondag 21 december zal de Frans-Duitse cultuurzender Arte-televisie, tussen 19:00 uur en 19:45 uur, de film Bel Canto Spectacular
van Georg Wübbolt presenteren, die is samengesteld uit beelden die eind
november dit jaar zijn opgenomen tijdens een galaconcert in
Baden-Baden, met de nieuwe ster aan het operafirmament van vandaag de
dag: de Spaanse tenor Juan Diego Flórez. Hij wordt begeleid door de
Staatsphilharmonie Rheinland-Pfalz onder leiding van Christopher
Franklin. Ondanks de vele engagementen die Juan Diego Flórez reeds
had, heeft hij toch tijd gevonden voor twee optredens met het
bovengenoemd orkest. Naast Baden-Baden is het concert eveneens in Wenen gegeven.
Cultuurspectrum
