Driedelige ZDF-documentaire: Hitlers machtsgreep ' op 10,17 en 24 maart
Economische malaise Wij
leven in principe in gevaarlijke tijden. Nu er een economische crisis
met alle gevolgen van dien over de globe rondwaart waaronder zeer
velen zeer nadrukkelijk te lijden hebben en nog krijgen, terwijl
enkelen daarvan op een ongelooflijke manier profiteren wordt de
onzekerheid onder steeds meer mensen individueel maar vooral onder
bevolkingsgroepen snel groter en dat bergt het gevaar met zich mee
dat de roep om een Sterke Man, eventueel één in travestie, steeds
dringender wordt. Hoewel we dat in Nederland thans nog niet extreem
hebben meegemaakt, zijn er wel enkele verdwaasde lieden die zichzelf
als de sterke kracht beschouwen om de kar uit het slop te trekken,
daarbij bewust buiten beschouwing latend dat, als gevolg van de
globalisering, het een volkomen onmogelijke zaak is om dan binnen de
grenzen van één land en zeker als dat een kleine natie is de zaken
weer vlot te trekken. Toch zijn er, zo blijkt in de loop der historie
wel, dat er toch steeds opnieuw mensen en masse zijn die hopen en
daarom menen te geloven dat zo'n sterke figuur een tijdelijke, maar
werkzame reactie is op elke vorm van crisis. De president van de Europese Centrale Bank Claude Trichet heeft ons echter laten weten dat hij economisch herstel ziet gloren.
Sterke Man De
geschiedenis heeft echter eveneens aangetoond dat al deze sterke
figuren welke zonder bijsluiter werden opgeleverd risico's en gros
en de meest verschrikkelijke bijverschijnselen ten gevolge hadden. Als
we ons blikveld beperken tot de twintigste eeuw, zien we dat in die
periode heel wat lieden met criminele inslag het tot topposities hebben
gebracht. Eén van degenen die daarvoor het meest in het vizier zijn
geraakt vanwege zijn extremistische krankzinnigheid en beestachtige
wezen was Dolle Dolfje met de Snor. Dat
uiterst abjecte gebrul van die uitzinnige Super-Idioot heeft niet
voldoende mensen afgeschrikt; het schijnt dat veel toeschouwers menen
dat het zo hoort men lette ook en vooral eens op heel veel
televisie-presentatoren die vrijwel niet anders doen en gewoon hun
positie blijven bekleden en die onoplettendheid heeft er mede voor
gezorgd dat de situatie in het Mofrika van anno dazumal zo uit de hand
heeft kunnen lopen.
Onderschat Vrijwel
zonder enige uitzondering heeft iedereen in het Duitsland van die dagen
tot politici en burgers ver buiten die staat deze Adolf
Hitler onderschat. Men dacht dat er met eeneventueel eind van de
economische crisis ook een einde aan de dan kortstondige carrière
van dat gekwadrateerde geestelijke gedrocht zou komen. Maar Herr H.
werd in januari 1933 rijkskanselier en vanaf dat moment ging het in
Duitsland in echt alle opzichten algemeen maatschappelijk, cultureel
en politiek in ijltempo achteruit met het niveau. Die afbraak met
alle daaraan onverbrekelijk verbonden parafernalia heeft twaalf
jaar geduurd voordat eindelijk grote groepen mensen begrepen dat ze
zich hadden laten verleiden door een luchtballon gevuld met het
giftigst denkbare gas.
Documentaire reeks Het
tweede Duitse publieke televisienet begint op dinsdag 10 maart tussen
20:15 uur en 21:00 uur met de eerste aflevering van drie van een
serie documentaires over het Derde Rijk. De eerste aflevering draagt de titel Das Komplott. De beide volgende afleveringen zullen op 17, respectievelijk 24 maart, door dezelfde zendgemachtigde worden gepresenteerd. Dit
eerste deel zal binnen acht dagen twee maal worden herhaald: de eerste
keer op zaterdag 14 maart, tussen 15:00 uur en 15:45 uur; de tweede
keer op woensdag 18 maart, vanaf 22:15 uur. ____________ Afbeeldingen 1. Adolf Hitler neemt de zaken over van Hindenburg. 2. Een Monster in de Maak.
Portret van Tsjechische uitvinder Otto Wichterle op Duitse zender WDR
Chemicus en uitvinder In
de nacht van maandag 9 op dinsdag 10 maart tussen 00:15 uur en 01:05
uur zendt de Westdeutsche Rundfunk (WDR) onder de titel Demokrat mit Durchblick
een portret uit van de Tsjechische chemische wetenschapsman Otto
Wichterle (1913-1998) een aam die eerder Zwabisch aandoet dan
Tsjechisch die uitvinder van de contactlens is. Daarvoor heeft hij
dan ook internationaal naam gemaakt, meer dan voor al zijn andere werk.
Moeilijke jaren
Als
23-jarige was hij afgestudeerd aan de Universiteit van Praag, waar hij
overigens bleef werken totdat de situatie nijpend werd toen de Duitsers
Tsjecho-Slowakijke eenmaal hadden bezet. Toen mocht men daar niet
verder onderzoek toen. Gelukkig kreeg Wichterle de gelegenheid om zich
in de fabriek van de befaamde Bata schoenen verder te werken en zich te
bekwamen in het ontwikkelen van allerlei plastics en polyamiden. In
1942 werd hij door de Gestapo gearresteerd maar na enkele maanden weer
vrijgelaten. Na de Tweede Wereldoorlog kon hij aan de universiteit
terugkeren, waar hij zich ging specialiseren in organische chemie. In
1952 werd hij hoofd van het nieuw opgerichte Instituut voor Chemische
Technologie in praag, maar zes jaar later werd hij ontslagen door
toedoen van de communistische voorzitter die zuiveringen in de zin van
Moskou wilde doorvoeren. Een jaar later werd Wichterle echter benoemd
tot hoofd van het nieuwe Instituut voor Macromoleculaire Chemie van de
Tsjechische Academie voor Wetenschappen waarvan de geleerde sedert 1955
lid was. De eerste lenzen Tegen het einde van 1961 is Otto Wichterle erin geslaagd de eerste vier hydrogel contactlenzen te produceren met behulp van zelf ontworpen apparaat dat hij met een kinder-bouwdoos had kunnen construeren.
_____________ Afbeeldingen 1. De geleerde Otto Wichterle (1913-1998). 2. Machine waarmee contactlenzen centrifguaal konden worden geslepen.
Het
Peak District is centraal gelegen in het Noorden van Engeland. Daar
loopt de immens geliefde Monsal Trail, een oude spoorweg. In een speciale reportageserie met de overkoepelende titel Railway Walks
volgt Julia Bradbury lopend oude spoorwegen in Engeland. De aflevering,
die de Britse televisiezender BBC Two op maandag 9 maart zal uitzenden,
tussen 21:00 uur en 21:30 uur onze tijd, draagt de titel Peak Express.
En hier, in Derbyshire het hart van dat Peak District begint Julia
Bradbury haar reeks verkenningen van de inmiddels verloren gegane
spoorlijnen. In het kader van deze eerste 'wandeling' stuit ze op oude
viaducten, en volkomen overgroeide gedeelten van die oude spoorlijn. De hele serie is inmiddels in de vorm van een dvd verschenen.
Een playboy op de troon van het eertijdse Duitse koninkrijk Saksen
Fantasierijk man Prins
Friedrich August (1670-1733) die het predikaat de Eerste kreeg toen
hij, tegen alle verwachting in, als playboy van vierentwintig jaar,
keurvorst van Saksen werd droeg om meer dan één reden de bijnaam De
Sterke. Menigeen meent dat dit te maken heeft met de aan hem door
Wilhelmine von Bayreuth toegedichte 354 kinderen. Dat aantal is,
zelfs als men alle amourettes en maitresses in aanmerking neemt, toch
wel heel hoog. Toch was hij werkelijk sterk en daarvan zijn voorbeelden
in overvloed. Tevens was hij heel groot, want voor die tijd was 1.76
meter echt als een (kleine) boom. Dat
de man behept was met een enorm rijke fantasie, bleek vooral toen hij,
eenmaal op de troon heeft geprobeerd al die verbeelding in
werkelijkheid om te zetten. Hoewel dat alleen kon op het principe van
de absolutistisch regerende vorst, heeft zijn bouwgeilheid en
verzamelwoede er tegelijkertijd voor gezorgd dat de stad Dresden zelfs
internationaal een enorme reputatie ging genieten als barokke metropool.
Terra X-documentaire Onder de titel Der Playboy auf dem Sachsenthron
wordt zondag 8 maart door het tweede Duitse televisienet een drie
kwartier durende film uitgezonden met meer gegevens, anekdotes, feiten
en fictie omtrent deze man, die later ook nog koning van Polen zou
worden en in de hoedanigheid August II ging heten. In de reeks Terra X van het ZDF wordt deze documentaire vertoond tussen 19:30 uur en 20:15 uur. ____________ Afbeeldingen 1. Koning August II, hier in hofkostuum met de sjerp van de Orde van de Witte Adelaar. 2. De Gouden Ruiter Ruiterstandbeeld van (toen Poolse koning) August II in Dresden-Neustadt.
Oost-Europese muziek door Sonia Wieder-Atherton op Arte-televisie
Vijf composities in krap drie kwartier Voor
de Frans-Duitse cultuurzender Arte-televisie is in principe op
zondagavond tussen 19:00 uur en 19:45 ruimte voor klassieke muziek. Op
8 maart is dat niet anders: dan wordt het eerste deel van twee van een
film vertoond waarin celliste Sonia Wieder-Atherton werken voorstelt van Oost-Europese componisten een thema dat deze musiciënne al geruime tijd fascineert. De
befaamde filmmaakster Chantal Akerman heeft al eerder zeer positief met
deze celliste samengewerkt en in 2008 heeft ze een concert opgenomen
als film voor Arte France; deze wordt thans in twee afleveringen van 43
minuten door Arte-televisie uitgezonden. In
het eerste deel worden vijf stukken voorgesteld van respectievelijk de
onvermijdelijke Sergej Rachmaninov (1873-1943), Ernö von Dohnányi
(1877-1960) dan volgt de Joodse volksmuziek ter herinnering aan Franz
Schubert waarna het programma wordt voortgezet met de Rus Aleksandr
Tsjerpnin (1899-1977). Tot besluit wordt een stuk van Leo Janáček
(1854-1928) uitgevoerd.
Bijzonderheden Het
tweede deel van de film zal zonder twijfel op zondag 15 maart op
hetzelfde tijdstip worden gepresenteerd. De opname is gerealiseerd in
HD-kwaliteit met stereofonisch geluid, en zal worden uitgezonden op het
beeldformaat 16:9. Arte
zal de komende weken drie keer een herhaling van dit eerste deel
uitzenden en wel op donderdag 12 maart, donderdag 19 maart en op
dinsdag 24 maart, alle drie keren om 06:00 uur in de ochtend.
Beangstigend heldere hemel In
de nacht van 30 juni 1908 werd de hemel boven Europa plotseling fel
verlicht, en dat had tot gevolg dat de wildste geruchten de ronde
gingen doen. Wat was er, en waar precies, gebeurd dat dit kon? Drie
nachten achtereen bleef dit zo; pas weken later werd er alsnog enig
figuurlijk licht op het mysterie geworpen toen de verklaring kwam dat
er in het Centraal-Siberische Toengoeska een enorme explosie had
plaatsgevonden, doch niemand kon daarover exacte gegevens verstrekken.
Hoewel en dat was op zich al heel opmerkelijk pas twintig jaar
later een Russische groep wetenschappers deze zaak in onderzoek heeft
genomen en men de zaken van alle mogelijke zijden is gaan belichten,
kan thans worden vastgesteld dat nog steeds niet met de vereiste
zekerheid kan worden gezegd wat zich in en boven die uitgestrekte taiga
heeft afgespeeld.
Schaarse getuigen Doordat
dit gebied slechts werd bevolkt door enkele nomaden met hun rendieren,
ligt het voor de hand dat er zeer weinig ooggetuigen zijn geweest.
Stille getuigen daarentegen zijn er nog wel, onder meer in de vorm van
de toen geknakte en afgebrande bomen. Meer over dit fenomeen dat overigens in de programmareeks ZDF History
op zondag 8 maart vanaf 23:25 uur via het tweede Duitse publieke
televisienet nader zal kunnen worden bekeken, kunt u vinden in onze bijdrage op het Nederlandse fin de siècle cultuurweblog All art is quite useless. __________ Afbeelding: Animatie van een naderende meteoriet boven de Centraal-Siberische taiga. (Foto ZDF.)
Niet in vergeetboek Hoewel
het al weer 35 jaar is geleden dat de toen immens populaire
Nederlandse cabaretier Wim Sonneveld in de leeftijd van 56 jaar is
overleden, bestaat er toch ook in onze tijd nog steeds relatief veel
belangstelling voor hem. Mede daarom zal de zendgemachtigde RKK op
zondag 8 maart 's avonds tussen 22:40 uur en 23:15 uur via
Nederland 2 in het televisieprogramma Kruispunt
aandacht besteden aan de man die zo uitermate geliefd was op de, vooral
Nederlandse, theaterplanken van noord tot zuid en van oost tot en met
west, en eveneens diagonaal.
Niet alleen cabaretier Persoonlijk
herinner ik me hem zeer nadrukkelijk van zijn rol als de Amsterdamse
orgelman Willem Parel, in de speelfilm die ik in 1953 in een bioscoop
heb gezien, en daarnaast nog van enkele latere, via het huiskamerscherm
gepresenteerde bijdragen, onder meer als Frater Venantius. In het
theater heb ik hem nooit gezien. Dit
jaar zal op de sterfdag van Sonneveld 8 maart een boek over de
eertijdse cabaretier verschijnen waarin nader wordt ingegaan op diens
jeugdjaren in Utrecht, waar hij indertijd zijn dagen sleet als zoon van
een kruidenier. Een jaar na zijn overlijden, in 1975, is het boek verschenen Wim Sonneveld gezien door Hubert Janssen. Daarin staat achterop de titelpagina een portretstudie uit 1957 door Paul Citroen.
Grote en kleine vissen voor de kust van Zuid-Afrika in natuurdocumentaire op BBC One
Samen op jacht onder water Op zondag 8 maart presenteert de Britse televisiezender BBC One de vierde aflevering in de zesdelige reeks Nature's great events. Onder de titel The great tide
worden de kijkers deelgenoot gemaakt van het feit dat voor de kust van
Zuid-Afrika ieder jaar opnieuw een grote groep haaien, walvissen en
dolfijnen en niet te vergeten zeevogels en zeehonden jacht maakt op
enorme scholen sardines. Natuurkenner
bij uitstek, David Attenborough die we in dit soort documentaires al
veelvuldig zijn tegengekomen , presenteert ook deze aflevering.
Elk jaar opnieuw Volgens
de tekst op de betreffende BBC-website is er sprake van een Armageddon,
en wordt het gebeuren daarin beschreven als de meest spectaculaire
gebeurtenis die zich in 's werelds oceanen afspeelt. Het is een uiterst
spannende film waarin deze uitzonderlijke jacht wordt getoond, met
daarbij opnamen onder water, aan het wateroppervlak en vanuit de lucht. Ons
wordt verklaard waarom en ook hoe die enorme school sardines in
beweging komt en dan krijgen we te zien dat ze worden gejaagd door
onder meer vijfduizend dolfijnen.
Portretten van Lucian Freud als opmaat van een nieuwe Arte-reeks over kunst zonder commentaar
Kunst tonen meer niet Een vierdelige, nieuwe reeks over kunst zonder commentaar met de titel Grand'Art
start, reeds als eerste herhaling, op zaterdag 7 maart, 's middags om
15:40 uur. De Franse filmmaker Hector Obalk heeft in 2007 de eerste
aflevering van deze serie gerealiseerd voor de Franse tak van
Arte-televisie. Deze bijna een half uur durende film toont portretten,
welke zijn vervaardigd door de sedert 1939 Britse kunstenaar, zij het
van Duitse origine, Lucian Freud (geboren 1922), de kleinzoon van de
nog altijd bijna onvermijdelijke Sigmund Freud (1856-1939). Na de
oorlog ging de jonge Freud een tijdlang in Parijs werken, waar hij al
snel werd gekwalificeerd als "de Otto Dix van de Neue Sachlichkeit".
Lucian Freud De eerste film in de reeks van deze regisseur toont de ontwikkeling van Lucian Freud als kunstenaar
aan de hand van zijn werken. Niet alleen ziet hij af van het betrekken
van meningen uit de wereld van de kunst en de kritiek, ook feiten uit
het leven van de kunstenaar laat hij links liggen, en daarmee waagt hij
het een film aan te bieden die de kijker op geen enkel zijspoor kan
zetten anders dan de door diens of dier eigen associaties ingegeven
'afdwalingen'. Op die manier wordt de kijker als het ware gedwongen
als men de moeite wil nemen zich open te stellen voor het gebodene
zelf een oordeel te vormen over wat haar of hem wordt voorgezet. Met
dat gepresenteerde begeleid door Suites van Johann Sebastian Bach
becommentarieert Hector Obalk de carrière van deze kunstenaar die hij
als de grootste van Groot-Brittannië beschouwt. Welbeschouwd toont deze
zich zij het langs andere wegen en met een reeks van andere middelen
een waardig opvolger van zijn grootvader.
Bijzonderheden De
film van Hector Obalk, die in HD-kwaliteit, op het beeldformaat 16:9
zal worden uitgezonden, met stereofonisch geluid, wordt na zaterdag 7
maart nog tweemaal door Arte-televisie herhaald, zij het op zeer
uiteenlopende tijden hetgeen overigens een voordeel hebben voor
degenen, die de film tot dusver hebben gemist. De
eerste herhaling staat gepland voor vrijdag 13 maart, op het
nachtelijke tijdstip van 04:30 uur. Op zaterdag 21 maart wordt de film
nogmaals vertoond, dan in de middag vanaf 15:30 uur. ____________ Afbeeldingen 1. Logo van de vierdelige reeks Grand'Art. 2. Kunstenaar Lucian Freud.
Herdenking tiende sterfdag van Yehudi Menuhin op NDR Kultur-radio
Duitse rado herdenkt De
Duitse radiozender NDR Kultur presenteert op zaterdag 7 maart, vanaf
20:00 uur, de rest van de avond twee programma's waarin de violist
Yehudi Menuhin centraal staat. De titel van de aflevering van Prisma Musik luidt: Yehudi Menuhin zum 100. Todestag.
Aangezien deze in 1916 geboren muziekmeester in 1999 is overleden, zal
het wel voor iedereen duidelijk zijn dat er één nul teveel in de titel
staat. Na deze twee uur durende aflevering fungeert deze violist als protagonist in het programma Variationen zum Thema,
waarin opnamen met deze altijd glunderende muzikant worden voorgesteld:
twee werken voor viool solo en één met orkest, alle gecomponeerd door "de drie grote B's"
zoals deze door menig violist worden genoemd: Bach, Beethoven en
Bartók. Het zal voor menig jongere onder de muziek-enthousiastelingen
de eerste keer zij dat ze die werken door Yehudi Menuhin senior
uitgevoerd (kunnen) horen. Uit de Vioolsonate nr. 2 in d klein BWV 1004 zal een gedeelte worden uitgevoerd, gevolgd door het Concert voor viool en orkest in d, opus 61 (1806) van Ludwig van Beethoven. Van Béla Bartók zal de Sonate voor vioolsolo opus 117 worden uitgezonden.
Is er een alternatieve ' Nederlandse ' Sound of Music in de maak?
Jonge mensen In de aflevering van het NPS-programma Het uur van de wolf dat op vrijdag 6 maart via Nederland 2 zal worden uitgezonden tussen 22:50 uur en 23:55 uur die de titel draagt Het familie ensemble
kunt u kennismaken met familievader Franciscus Pondman en zijn vijf
muzikale kinderen. Een moeder heeft het gezin niet, maar de vader houdt
de touwtjes op het gebied van de huiselijke discipline strak in handen
en, naar het lijkt, geldt hetzelfde waar het de regie betreft van de
muzikale talenten van de jongeren.
De
jongste van het gezin Lili, 12 jaar oud speelt piano; de oudste
heet Alain, is 20 jaar en speelt saxofoon. Tussen dezen in bevinden
zich Liza, die inmiddels 14 jaar is, cello speelt en ook nog zingt. Dat
met die stembanden geldt eveneens voor de twee overigen: Lonne 15, die
tevens de handen uit de mouwen steekt voor een nummertje op de cel; en
broer Walther, 17, die het voorts met de klarinet doet. ".
. . . . voor al uw feesten, bruiloften, huisconcerten, jubilea,
recepties etc.." Zo wordt dit vijftal op een internetsite aangeboden,
evenals hun inmiddels verschenen compact discs.
Op het concertpodium Om
het nu met dat muzikale gezinsensemble verder te brengen dan optredens
in de eigen woonplaats Zwolle en eventueel zeer wijde omgeving
heeft de club ongetwijfeld de dominante vader zelf zich het wel
bijzonder originele, en dus on-Nederlandse, etiket The Family Pondman opgeplakt. Het is de bedoeling dat deze fiedelende, toeterende en zingende jonge mensen van dat gezin zo snel mogelijk het professionele concertpodium
zullen bestijgen. Laat daarom alle in klassieke muziek geïnteresseerden
maar eens de moeite nemen om te kijken of het artistieke niveau van
deze enthousiastelingen die vorm van openbaarheid ook waard is. Nu
zijn ons uit de cultuurgeschiedenis wel meer muzikale families bekend,
die het samen wisten te maken, en of die nu Bach of Marsalis als
familienaam droegen, er werd huismuziek gerealiseerd, en in het kader
van dat wat meer hedendaagse familiegebeuren is de link naar het
Oostenrijkse gezin van Kapitän von Trapp, waarvan alle telgen zelfs
tegen de alpen op zongen, wel heel befaamd geworden, mede en vooral
door de honingzoete musical die naar de avonturen van dat gezin werd
gecreëerd: The Sound of Music.
Planet Wissen met een terugblik op de Duitse hereniging van 1989
Het
was een historisch moment van groot belang, zoals het toen leek, in
1989: de 'hereniging' van de beide Duitslanden. "Jetzt wächst zusammen,
was zusammen gehört", luidde het al snel legendarische commentaar dat
door de voormalige burgemeester van Berlijn en al even voormalige
Bondskanselier van West-Duitsland Willy Brandt (1913-1992) werd
uitgesproken. In
het dagelijks bestaan van de bewoners van de eertijdse DDR is enorm
veel veranderd. Als eerste dat hun staat van toen er niet meer is.
Velen van hen treuren geenszins om al die oude structuren, anderen
daarentegen onder hen vooral de oudere, hardleerse communisten
menen nog steeds dat het in het land van anno dazumal ten oosten van de
Grote Muur zoveel beter was. Maar ook de Bondsrepubliek van de eerste
veertig jaar na de oprichting verdween in feite, al bleef de basis voor
de uitbreiding van elf naar zestien deelstaten dezelfde. De presentatoren van deze aflevering van Planet Wissen
Brigitte Pavetic en Till Nassif ontvangen twee gasten om met hen
een uur over die hereniging van Duitsland te praten. Beiden leefden
indertijd in de DDR: de socioloog en politieke wetenschapper Prof. dr.
Klaus Schroeder, en de zangeres Ute Freudenberg. Zij was een van de
bekendste schlagerzangeressen in de DDR, maar na een optreden, in 1984,
ten westen van de Muur is ze niet naar haar vaderland teruggekeerd. De aflevering, die de titel draagt Das Wiedervereinigte Deutschland Neuanfang im neuen Staat?,
wordt op vrijdag 6 maart, tussen 15:00 uur en 16:00 uur door de
Westdeutsche Rundfunk en door de Südwest Rundfunk uitgezonden.
Herhalingen zijn te zien op zaterdag van 08:00 uur tot 09:00 uur op de
WDR, en op de SWR reeds tussen 05:00 uur en 06:00 uur in de ochtend. ____________ Afbeeldingen 1. Der Reichstag, zetel van de Duitse regering en parlement in Berlijn. 2. Klaus Schroeder, gast in de aflevering van Planet Wissen. 3. Ute Freudenberg, eveneens gast in diezelfde aflevering.
Nederlandse MuziekMoordenaar geridderd door de Franse regering
Onbedaarlijke schaamteloosheid Dat
het op tal van fronten met onze cultuur af en toe slecht gesteld is
mede door toedoen, respectievelijk als gevolg van nalatigheid door
verantwoordelijke overheden was uit en te na bekend. Dat geldt ook
voor de ietwat wonderlijke volksaard der Fransen, en al helemaal voor
de vertegenwoordigers die in het Elysée Paleis huizen. Maar dat ze daar
zover zouden gaan, een uiterst extreme muziekmoordenaar te ridderen,
geeft al aan dat men in de sfeer der leidinggevenden van dat land geen
notie heeft van wat cultuur is. Hier
wordt een Nederlander genaamd André Rieu met eer overladen en daarvoor
reist de Franse ambassadeur in ons land naar Maastricht ten einde
aldaar de onderscheiden valse fiedelaar met bijbehorende versierselen
te tooien en met alle poespas alsmede nog veel meer nodeloosheid en
nutteloosheid, die daarvan kennelijk worden geacht deel uit te maken.
Schijnvertoning Wat
de Franse regering daarmee toont, is dat het geen greintje over heeft
voor oprechte cultuur zoals dat in de tijd van de daarvoor
verantwoordelijke minister Jacques Lang wel het geval was maar dat
men een monsterlijke dus weerzinwekkende elektronische cultus
onderscheidt: een opgeklopt-opgefokte bezigheid die bestaat in het
platwalsen van belangwekkend cultuurgoed, door een ensemble waaraan
niets echt, maar alles slechts klatergoud want gif-gipsen
ornamentiek is. Hoed(t) u derhalve, in ieder geval vanaf nu, voor
Franse onderscheidingen.
Alphons Diepenbrocks Elektra-Suite uit 1920 in Utrechts Vredenburg-vrijdagconcert van 6 maart
Rechtstreeks op Radio 4 In de serie De vrijdag van Vredenburg
wordt op 6 maart aanstaande een concert gegeven door het Radio
Filharmonisch Orkest onder leiding van Otto Tausk. Er staan vier
composities op het programma, die alle tijdens de afgelopen honderd
jaar zijn geschreven. Twee van de componisten zijn Nederlanders:
Alphons Diepenbrock (1862-1921) en Jan Vriend (geb. 1938). Van de eerstgenoemde zal de Suite uit Elektra
gereedgekomen in het jaar voor het overlijden van de componist
worden uitgevoerd, zoals deze later door Eduard Reeser (1908-2002) is
samengesteld. Van Jan Vriend zal het orkest, als eerste werk na de
pauze, De origen volcánico uit 1992 spelen. Van de beide andere muziekmeesters die aan bod komen, is de eerste Maurice Ravel (1875-1937), met zijn Concert voor de linkerhand,
gecompomeerd in de jaren 1929/30 voor de pauze geprogammeerd;
solistische medewerking daarin zal worden verleend door de pianist
Nelson Goerner. Het concert wordt besloten met het befaamde orkestwerk Images, geschreven in de periode 1906-1911 door Claude Debussy (1862-1918). Het gebeuren, vanaf 20:00 uur, zal zich afspelen in de Utrechtse muziekvoorziening Vredenburg Leidsche Rijn. __________ NB:
Dit zijn de meest recente gegevens, zoals ik die heb opgekregen van de
Matthijs Vermeulen Stichting. De omroepgids meldt dat de Avro, die het
concert rechtstreeks via Radio 4 zal uitzenden, echter een andere titel
heeft opgegeven voor het werk van Jan Vriend: Hexameron Phagocitosis een werk voor symfonieorkest uit 2007. Als solist voor Ravels concert staat Barry Douglas op de lijst.
Toscanini dirigeert Wagner in Arte-documentaire ' tweemaal op Arte-tv
Bijzondere combinatie In
het dagelijkse bestaan was Arturo Toscanini (1867-1957) een ware
democraat, maar in de kunst stelde hij zich op als aristocraat.
Dienovereenkomstig wees hij, als Wagner-specialist, dan ook het verzoek
van Adolf Hitler van de hand om de leiding van de Bayreuther Festspiele
op zich te nemen en zette hij nadien nooit meer één voet in het
Wagner-Walhalla. Naar
aanleiding van het feit dat het in 2007 een halve eeuw geleden was dat
dirigent Arturo Toscanini is overleden, presenteerde Arte-televisie
eind juni van dat jaar een documentaire die door Pierre-Martin Juban
voor de WDR was gerealiseerd een Duits-Franse co-productie uit
datzelfde jaar. De film, die 41 minuten duurt, wordt thans opnieuw
uitgezonden op zondag 1 maart, 's avonds tussen 19:00 uur en 19:45 uur
op Arte. Een herhaling zal worden gepresenteerd op zaterdag 6 jmaart,
om 06:00 uur 's ochtends, eveneens op Arte.
Gerestaureerde beelden U
krijgt in deze documentaire opnamen te zien die tussen 1948 en 1951
zijn gemaakt met het NBC Symphony Orchestra. Er is sprake van
restauraties waar het de beelden en het geluid betreft. Voorafgaande
aan het concertgedeelte van de film is er een korte bijdrage waarin
wordt ingegaan op de bijzondere relatie tussen Toscanini en (de muziek
van) Richard Wagner. Arturo
Toscanini werd in 1867 geboren en reeds als 19-jarige dirigeerde hij
voor het eerst in het openbaar, en vanaf dat moment zou hij zich
gedurende zo'n zeven decennia achtereen profileren één der
belangrijkste dirigenten van het laatst deel van de negentiende, en
tevens van de hele eerste helft van de twintigste eeuw. Hij overleed in
1957.
L'étoile van Emannuel Chabrier driemaal op Mezzo-televisie
Drie keer binnen een maand Op zaterdag 28 februari zal het twee uur en zeventien minuten durende stuk muziektheater L'étoile van
Alexis Emmanuel Chabrier (1841-1894) door Mezzo-televisie tussen
20:30 uur en 22:55 uur worden uitgezonden onder leiding van John
Elliot Gardiner. In de navolgende maand zullen nog twee herhalingen
worden uitgezonden: de eerste op zondag 8 maart, vanaf 17:00 uur; de
tweede op maandag 23 maart, 's ochtends vanaf 10:00 uur. Het betreft
hier een opname uit 2007 van regisseur François Roussillon, waarin het
Orchestre Révolutionnaire et Romantique en het Monteverdi Choir spelen
onder bovengenoemde dirigent. Meer informatie omtrent deze versie van L' étoile is te vinden op het betreffende gedeelte van de website van Mezzo-Television.
Het verhaal Koning
Ouf en zijn astroloog Siroco maken plannen voor de jaarlijkse executie,
waarmee de koning zijn verjaardag wil vieren. Dan duikt de sjacheraar
Lazuli op,wiens 'sterren' met die van de koning verbonden zijn. En
van lieverlee neemt deze man de leiding van het spel binnen het
koninkrijk over. Aan het eind van het verhaal slaagt Lazuli erin
prinses Laoula voor zich te winnen. Een jaar na de première op 18 november 1877 te Parijs, werd in Berlijn reeds een Duitse versie gepresenteerd onder de titel Lazuli. In 1967 werd deze opera in München opnieuw op het speelplan gezet, in een Duitse bewerking van W. Brandin, getiteld Das Horoskop des Königs. In 1984 werd er een nieuwe enscenering gerealiseerdin Parijs en in Lyon. __________ Foto: De componist Alexis Emmanuel Chabrier.
In Groninger Universiteitsbibliotheek De
expositie van een relatief grote hoeveelheid Ex Libris 197 in totaal,
die zijn ontworpen door zestien grafische kunstenaars uit Litouwen, en
die momenteel in de Rotterdamse vestiging van het Goethe-Institut Niederlande wordt gehouden zie daartoe onze bijdrage
van dinsdag 3 februari op deze site krijgt mogelijkerwijs een
plaatsje in Noord-Nederland. Van de zijde van de Nederlands-Baltische
Vereniging is een dergelijk verzoek gedaan, en momenteel worden de
mogelijkheden bekeken door de verantwoordelijke personen van het
Litouws Cultureel Centrum. Belangstellenden kunnen echter tot en met
13 maart terecht in het Goethe-Institut te Rotterdam. Voor
openingstijden en alle andere relevante gegevens zij verwezen naar het
artikel in kwestie.
La dame avait une robe En ottoman violine Et sa tunique brodée d'or Était composée de deux panneaux S'attachent sur l'épaule
Les yeux dansant comme des anges Elle riait elle riait Elle avait un visage au couleurs de France Les yeux bleus les dents blanches et les lèvres très rouges Elle avait un visage aux couleurs de France
Elle était décolletée en rond Et coiffée à la Récamier Avec de beaux bras nus N'entendrait-t-on jamais sonner minuit
La dame en robe d'ottoman violine Et en tunique brodée d'or Décollettée en rond Promenait ses boucles Son bandeau d'or Et trainait des petits souliers à boucles
Elle était si belle Que tu n'aurais pas osé l'aimer
Jamais les femmes atroces dans les quartiers énormes Où nassaient chaque jour quelques êtres nouveaux Le fer était leur sang la flamme ler cerveau
J'aimais j'aimais le peuple habile des machines Le luxe et la beauté ne sont que son écume Cette femme était si belle Qu' elle me faisait peur __________
Uit: Alcools Poèmes 1898-1913
Guillaume Apollinaire (1880-1918) [pseudoniem van Guillelmus Albert Vladmir Alexandre Apollinaris de Kostrowitzki] __________ Foto: Guillaume Apollinaire na zijn verwonding in 1916.
Cultuurgeschiedenis van de duif eenmalig op Arte-televisie
Geliefd en verafschuwd De
Frans-Duitse cultuurzender Arte-TV presenteert op woensdag 25 februari,
tussen 20:15 uur en 21:00uur de documentaire getiteld Der Zauber der Taube, een cultuurgeschiedenis van de vogel die wij onder de verzamelnaam duif kennen. Deze vogel is te vinden in alle grote steden ter wereld, waar ze niet altijd even welkom zijn, aangezien hun uitwerpselen gebouwen aantasten. Hoewel
deze gevederde vrienden een toeristische trekpleister vormen men
denke aan de vele duizenden duiven die op het Venetiaanse plein voor de
San Marco werden gevoerd, is ook daar het eertijdse enthousiasme van de
kant van de bestuurders aardig getemperd. Heden ten dage gelden ze in
het centrum van Amsterdam en Groningen, evenals in Delhi en Mekka als
milieuvervuilers. Anderzijds worden ze beschouwd als lekker hapje; in
de vitrines van de poelier kan men ze uitgestald zien met een
prijskaartje dat zelfs voor de smalle beurs af en toe te behappen is.
Maar: geen spek voor de vegetariër, die ze liever ziet vliegen en hoort
tortelen. Verder
kennen we de duif als brenger van tijdingen, die als klein briefje in
een ring aan de poot van het dier worden bevestigd. Vandaar de naam
postduif, en die heeft in de loop der tijden heel wat boodschappen
overgebracht; niet in de laatste plaats in de eerste periode van de
Tweede Wereldoorlog.
Geen herhalingen Deze
documentaire over een al eeuwenoud cultuurverschijnsel met vleugels
in het verhaal over de Ark van Noach komt de duif immers al voor als
brenger van een takje, waarmee het einde van de omzwervingen over water
en nog eens water in zicht was gekomen. De
film uit 2008, die door Karl Köngsberger oorspronkelijk voor de
Westdeutsche Rundfunk werd gerealiseerd, zal op het beeldformaat 16:9
worden uitgezonden. In tegenstelling tot de meeste door Arte-televisie
uitgezonden documentaires, zal deze vooralsnog niet worden herhaald. ____________ Afbeeldingen 1. Witte duif. 2. Tekst op de titelpagina van de Nederlandse vertaling uit 1977 van een Frans standaardwerk over de Duif.
Kunstveiling uit nalatenschap Yves Saint Laurent breekt records
Hoge verwachtingen overtroffen De
op maandag 23 februari gestarte, driedaagse veiling van de kunst die
wijlen Yves Saint Laurent (1936-2008) en zijn partner in een halve eeuw
hebben vergaard, en waarvan de opbrengst ten goede
zal komen aan verder onderzoek naar aids, heeft op de eerste dag meer
dan 206 miljoen euro opgebracht. Dat overtreft de stoutste
verwachtingen van 300 miljoen voor de gehele collectie. Voor
een zaal met 1200 geïnteresseerden werd de veiling geopend met doeken
van Edouard Manet (1832-1883), alsook van Paul Cézanne (1839-1906) en
Henri Matisse (1869-1954). Van laatstgenoemde werd het schilderij Koeskoes op een blauw en roze tapijt uit 1911 voor het bedrag van 32 miljoen euro geveild. Een stuk van de Roemeense beeldhouwer Constantin Brânçusi (1876-1957), Madame L.R.,
bracht iets meer dan negen en twintig miljoen euro op. Een doek van
Pablo Picasso (1881-1973), dat als een topstuk werd beschouwd, slaagde
er niet in een bod te genereren dat als acceptabel kon worden beschouwd.
Commotie om Chinese stukken Twee
Chinese beeldhouwwerken uit de achttiende eeuw hebben de aandacht van
de Chinese overheid getrokken, die nu teruggave eist, aangezien de
stukken in de loop van de negentiende eeuw zouden zijn gestolen. Een
Belgische kunsthandelaar, die thans in het bezit van de beelden is
gekomen, verklaarde dat hij deze beide stukken aan de Chinezen wil
afstaan als hij in ruil daarvoor de garantie krijgt dat de
mensenrechten in dat werelddeel zullen worden gerespecteerd, tevens de
bezetting van Tibet wordt opgeheven en de Chinese regering de Dalai
Lama zal ontvangen. Een uiterst respectabele instelling. __________ Foto: Yves Saint Laurent in de jaren vijftig van de vorige eeuw.
Cultuurspectrum
Op zaterdag 28 februari zal het twee uur en zeventien minuten durende stuk muziektheater L'étoile van
Alexis Emmanuel Chabrier (1841-1894) door Mezzo-televisie tussen
20:30 uur en 22:55 uur worden uitgezonden onder leiding van John
Elliot Gardiner. In de navolgende maand zullen nog twee herhalingen
worden uitgezonden: de eerste op zondag 8 maart, vanaf 17:00 uur; de
tweede op maandag 23 maart, 's ochtends vanaf 10:00 uur. Het betreft
hier een opname uit 2007 van regisseur François Roussillon, waarin het
Orchestre Révolutionnaire et Romantique en het Monteverdi Choir spelen
onder bovengenoemde dirigent.
