Benjamin Brittens opera Albert Herring oudejaarsdag op Mezzo-tv
Naar Guy de Maupassant
Om 10:00 uur in de ochtend van oudejaarsdag begint de klassieke muziekzender Mezzo-televisie met de uitzending van de opera Albert Herring, waarvan de compositie, door Benjamin Britten (1913-1976), werd afgesloten in 1947. Dit muziekdrama wordt gekwalificeerd als komische opera. Het werk telt vier bedrijven en is ontstaan op een libretto van Eric Crozier (1914-1994), die daarmee zijn eerste van een hele reeks teksten voor muzikdrana's heeft afgeleverd aan Benjamin Britten. De eerste uitvoering werd gegeven in Glyndebourne, op 20 juni 1947. Daarbij fungeerde de componist als dirigent, zijn echtgenoot Peter Pears (1910-1986) trad in het drama op als Albert Herring, Drie jaar na de eerste uitvoering is er in Hannover een Duitse versie gepresenteerd.
In het libretto naar het verhaal Le Rosier de Madame Husson uit 1888, geschreven door Guy dse Maupassant (1850-1893) heeft Eric Crozier de handeling verplaatst naar het Engelse graafschap Suffolk. Daar wordt als gevolg van het ontbreken van een deugdzaam meisje Albert Herring (rol voor een tenor) tot meikoning gekroond. Die Albert Herring is in principe een zachtaardig
wezen, doch allengs komt hij in opstand tegen de hem toebedeelde rol, alsmede tegen de dorpsgemeenschap.
De presentatie op Mezzo-televisie betreft de registratie van een optreden in de Opéra Comique, waarin musici van de Opéra de Rouen/Haute Normandie, gedirigeerd door Laurence Equilbey, met Allan Clayton in de rol van Albert Herring. Afbeeldingen
1. Gedeelte van de voorzijde van een paperbackeditie in de reeks Livre de Poche uit 1963 van de verhalenbundel van Guy de Maupassant, waarvan het titelverhaal heeft gediend als basis voor het libretto van de opera Albert Herring.
2. Laurence Equilbey heeft de leiding over koor en orkest tijdens de uitvoering van Brittens opera Albert Herring.
Muziek (mini) Agenda 2010 met foto's uit een eeuw muziekleven
Op handzaam formaat
Er zijn mensen die voor hun werk en/of particuliere afspraken een omvangrijk afsprakenboek nodig hebben, welke in de kantoorboekhandel doorgaans wordt omschreven als bureau-agenda dan wel kantooragenda. Niet zelden hebben zij dan voor in de binnenzak toch ook een kleiner boekje voor de op- en aanmerkingen per dag in telegramstijl. Als in zo'n druk bestaan wel ruimte en tijd is voor muziek en de daarbij behorende parafernalia, komt een onlangs verschenen, geschikt boekje voor die mensen in aanmerking: de Muziek (mini) Agenda 2010, met daarin per week een rechter bladzijde, onderverdeeld in zeven dagen, met daar tegenover een foto van een persoon of groepering dan wel een interessant element uit de muziekgeschiedenis van, pakweg, de afgelopen eeuw, zowel nationaal als tot ver over onze landsgrenzen.In totaal drieënvijftig pagina's worden in beslag genomen door afbeeldingen met of zonder opdracht aan het adres van degene die met een origineel daarvan is verblijd. Een korte gedrukte toelichting op de foto, met enige extra informatie, completeert het geheel. Eén van de foto's die in het binnenwerk voorkomen, en wel die tegenover Week 48, is gedeeltelijk, en dan ietwat uitvergroot (althans ten opzichte van de foto binnenin), op de voorzijde van de Agenda opgenomen: daar zien we de Franse violist Jacques Thibaud (1880-1953) [1]. De met pen geschreven, op de rand van de foto toegevoegde, tekst leert ons dat deze is geschonken "à mes bons amis Monsieur et Madama Mengelberg: à l'artiste aussi grand que sincère, aux charmants amphytrions. Amsterdan 1er Octrobre 1903. [2]
Zwart/wit of sepia
Kleurenfoto's zult in deze agenda niet aantreffen, en dat zal te maken hebben met de originele 'kiekjes', die alle in zwart/wit, respectievelijk sepia, zullen bestaan. Veel van de ruim vier dozijn foto's vertonen beroemdheden of ensembles, een enkele foto toont ons de voorpagina van een partituur of een ander drukwerk dat betrekking heeft op het muziekleven in de periode in kwestie. Tal van de namen zijn echter in onze tijd nauwelijks meer bekend buiten vakkringen en meer dan oppervlakkige liefhebbers van meer dan alleen het fenomeen muziek, maar tevens in uitvoerenden en allerlei andere aspecten daaromtrent. De meeste foto's zijn portretten, en een niet onaanzienlijk deel daarvan behoren tot de periode die wordt omschreven als het fin de siècle zo ongeveer tussen 1870 en 1930. __________
[1] De naam Jacques Thibaud wordt nog redelijk vaak genoemd in biografieën van kunstenaars, en dan niet zelden in combinatie met die van de pianiste Marguérite Long (1874-1966). Er is een stichting die de naam van deze beide virtuozen draagt en concoursen organiseert.
[2] Foto: Lacroise, Nice.
__________
Muziek (mini) Agenda 2010. Samenstelling en redactie Dr. Frits Zwart. 120 pagina's, 11,5 x 16,5 cm, gebonden, met leeslint. Bekkink & Blitz Uitgevers BV, Amersfoort; in samenwerking met het Nederlands Muziek Instituut, Den Haag. EAN 8716951106747; Prijs 9,90.
____________
Afbeeldingen
1. De Franse dirigent Edouard Colonne (1838-1910). Bevindt zich in de Muziek (mini) Agenda 2010 tegenover Week 50. De foto vermeldt een opdracht aan mevrouw Tilly Mengelberg, ter herinnering aan 30 en 31 januari 1907, toen Colonne voor het eerst het Concertgebouworkest heeft geleid.
Een Finse mammoet en zijn negendelige Pianoconcert voorgesteld op NDR Kultur
Nieuw gezicht In de programmareeks Neue Musik die door de regionale Noord-Duitse radiozender NDR Kultur op gezette tijden wordt voorgesteld, wordt in de aflevering van woensdag 30 december tussen 22:00 uur en 23:00 uur aandacht besteed aan de Finse componist Kimmo Hakola, die in 1958 werd geboren. Hoewel de man in tal van landen minder bekendheid geniet dan zijn componerende landgenoten ook als we afzien van degenen die tot het 'werelderfgoed' van de klassieke muziek behoren , heeft hij veel succes geoogst met muziekdrama's en concerten. Zijn Klarinetconcert kom je hier en daar wel tegen. Zijn negendelige Pianoconcert komt in de aflevering van Neue Musikvan heden getiteld Ein Mammut aus Finland aan de orde.
Tweedelige documentaire over plannen en bouw van de Chinese Muur op ARD-televisie
Het Duitse publieke televisienet ARD/Das Erste zendt twee dagen achtereen een aflevering uit van de tweedelige documentaire China Die große Mauer. Daarin worden ontstaan en ontwikkeling van de gedachte en het in daden omzetten daarvan met betrekking tot de Chinese Muur behandeld.
In het eerste deel dat dinsdag 29 december tussen 22:45 uur en 23:30 uur zal worden uitgezonden wordt uitgelegd dat het Generaal Qi Jiguang is geweest die omstreeks het jaar 1550 het reeds bestaande plan voor de bouw van een ongeveer 6300 kilometer lange muur in praktijk wilde brengen, niet in de laatste plaats als gevolg van de voortdurende aanvallen die de Mongolen op de stad Peking uitvoerden.
Het tweede deel volgt op woensdag 30 december, tussen 21:45 uur en 22;30 uur. Daarin wordt verhaald hoe talloze soldaten, boerenen gevangenen werden ingezet bij de bouw van het enorme bouwwerk. Toch bleef het toen nog de vraag of die Muur 'sterk genoeg zou zijn de troepen van Dzengis Khan tegen te houden. Tegenwoordig maakt de 6.259 kilometer lange muur deel uit van Unesco's Werelderfgoed Cultuur.
Portret van thriller-regisseur ALfred Hitchcock, dinsdagavond op Arte-televisie
Nasynchronisatie
Op dinsdag 29 december worden er kort na elkaar twee Hitchcock-thrillers uitgezonden door buitenlandse televisiestations die wij alhier op diverse manieren kunnen ontvangen. De eerste start 21:00 uur op Arte-tv, The trouble with Harry uit 1955. Ik heb deze film in dat jaar gezien in de toen grootste bioscoop aan de Grote Markt te Groningen, aangezien de rolprent voor alle leeftijden toegankelijk was. Ik was toen tien jaar, maar vond het wel een heel leuke en voroal humoristische film. Toen ik die film twee jaar later weer, nu met enkele anderen, wilde zien, mocht dat niet, aangezien er stond aangekonigd "Toegang 18 jaar".
De zwarte komedie zal wel weer nagesynchroniseerd zijn, waardoor de essentie van de dialogen totaal naar de Filistijnen gaat. En aangezien wij het simpelweg vertikken om dergelijke films in uw belangstelling aan te beleven, laten we dat ook maar mooi achterwege.
Tien minuten na het einde van The trouble with Harry indertijd in Nederland ondertiteld alsHerrie om Harrie volgt bij de Westdeutsche Rundfunk nog zo'n Hitchcok-film, Frenzy.
Portret
Gelukkig wordt er ook een portret van de regisseur, Alfred Hitchcock (1899-1980) uitgezonden, eveneens door Arte-televisie. Deze is voorzien van de Duitse titel Hitchcok Der Schatten eines Genies. Daarin wordt een beeld geschetst van de wereldvermaarde regisseur aan de hand van gesprekken met derden: familie, zoals Patricia Hitchcock, collega's als Brian de Palma, Robert Altman en Jonathan Demme. Actrice Jeanet Leigh (uit Psycho) komt aan het woord, evenals haar collega Tippi Hedren (die Marnie was in de gelijknamige rolprent en die in The Birds de hoofdrol vertolkte).
Het geheel wordt aaneen gepraat door Kevin Spacey. Ik vrees dat hier heel wat met voice-over geluiden zal worden gewerkt, en ook dat is niet de best denkbare presentatie, zij het dat het nu niet bom dialogen in een lineair voortschrijdend verhaal gaat.
Biopic over schrijfster/tekenares Beatrix Potter dinsdagavond op BBC Two Television
Schrijfster en tekenares Twee grote namen van het witte doek en daardoor inmiddels vrijwel net zo beroemd in de huiskamer vanwege het steeds meer geperfectioneerde beeldscherm aldaar , Renée Zellweger en Ewan McGregor, hebben er ongetwijfeld voor gezorgd dat er flinke belangstelling is ontstaan voor de rolprent Miss Potter een Brits-Amerikaanse coproductie uit 2006, geregisseerd door Chris Noonan. Het is een biografische film over het leven van de Engelse schrijfster en tekenares Beatrix Potter (1866-1943). Naast de beide genoemde protagonisten die de rollen vertolken van de schrijfster, respectievelijk haar wederhelft vanaf 1913, de advocaat William Heelis (1871-1945) kunnen we ook Emily Watson nog zien optreden, als de film door BBC Two Television wordt uitgezonden vanaf 19:30 uur onze tijd; dat tijdstip ongetwijfeld mede met het oog op eventuele jeugdige belangstellenden. Beatrix Potter is nog altijd een begrip dat wijdverbreid is, niet alleen in Engeland. Experts die in de Antiques Roadshow iets moeten taxeren dat uit de koker van Beatrix Potter afkomstig is, worden altijd laaiend enthousiast.
__________
Afbeelding: Foto van Beatrix Potter en haar (eind 1912) nog verloofde William Heelis.
ZDF-documentaire Troja ' Die wahre Geschichte, dinsdagavond via ZDF
Schone letteren als leidraad
Aan de hand van de Ilias van de vermeend blinde Griekse dichter Homerus, die van circa 800 tot ongeveer 750 vóór onze jaartelling heeft geleefd, wordt, in de door het tweede publieke Duitse televisienet uit te zenden documentaire Troja Die wahre Geschichte , gezocht naar de historische basis met betrekking tot de feiten omtrent de stad Troja in Klein-Azië, die tien jaar door de Grieken zou zijn belegerd.
Vragen, antwoorden en nieuwe vragen
De vragen die in de ZDF-documentaire worden gesteld, zijn: Hebben de Grieken werkelijk tien jaar ter plekke vóór maar tegelijkertijd tegen Troje gestreden? En hebben de helden, die zo nadrukkelijk worden beschreven en een kleine drie duizend jaar hun reputatie in de geschiedenisbeoeken alsmede in de schone letteren hebben behouden, ook waarachtig bestaan? In de documentaire, die tussen 22:40 uur en 23:25 uur op het huiskamerbeeldscherm te zien zal zijn, komen eventuele antwoorden aan de orde, die op hun beurt, althans in principe, nieuwe vragen zouden kunnen opwerpen.
Chaplins zwijgende film A woman of Paris uit 1923 op Arte-televisie
Op maandag 28 december zendt Arte-televisie twee films van Charles Chaplin uit. Aangezien we weten dat in de meeste gevallen zelfs op deze cultuurzender de rolprenten van nasynchronisatie worden voorzien en daardoor dermate oninteressant en zelfs afstotelijk, dat we per definitie weigeren een nagesynchroniseerde film bij u aan te bevelen. We beperken ons hier dan ook tot het wijzen op de zwijgende film uit 1923 A woman of Paris: A drama of fate.
Deze Amerikaanse film uit 1923 wordt in de nacht van maandag 28 op dinsdag 29 december, vanaf 00:50 uur door Arte uitgezonden en zal duren tot 02:15 uur. U kunt bekende namen van toen tegenkomen: Edna Purviance (1895-1958) zij was Chaplins 'leading lady' van 1915-1923 ; Adolphe Menjou (1890-1963) en Carl Miller (1893-1979).
__________
Afbeelding: Chaplins tijdelijke leading lady Edna Purviance.
Arte-televisie presenteert documentaire over Australië's regenwoud
Minder bekend
Zodra het woord regenwoud valt, denken we aan Zuid-Amerika, het Amazonegebied en alles wat daar bijhoort. Zelden of nooit realiseren we ons dat er ook in Australië een regenwoud bestaat. En wie door die gedachte wordt geprikkeld of anderszins geïnteresseerd raakt, heeft de gelegenheid om drieénveertig minuten lang over dat thema te worden geïnformeerd door middel van een documentaire die Arte-tv op maandag 28 december zal worden uitgezonden tussen 20:15 uur en 21:00 uur.
Het gaat hier om een Australische documentaire uit 2008, die is gemaakt door David Warth en Michael Balson. Daarin wordt het beeld geschetst over de bedreigende situatie waarin ook dit regenwoud verkeert en wat er, ondanks het ontbreken van een internationale conventie, wordt geprobeerd en gedaan om bij te dragen aan het voorkomen van een al te grote opwarming van de aarde.
De film, die op het beeldormaat 16:9 zal worden uitgezonden, wordt één keer door Arte herhaald: op 4 januari 2010, vanaf 06:45 uur.
De Graaf van Monte-Christo-verfilming uit 1954 maandagmiddag op Arte-tv
Succesvolle roman
Arte-televisie vertoont op maandag 28 december in de middag tussen 14:20 uur en 17:25 uur de tweedelige avonturenfilm Le comte de Monte-Christo, een Italiaans-Franse coproductie uit 1954, geregisseerd door Robert Vernay (1907-1979), naar de gelijknamige roman uit het niet zelden door collega's fel bekritiseerde 'schrijfatelier' van Alexandre Dumas père (1802-1870). Aan dit boek is gewerkt in de jaren 1844-45. In 1855 is er een rijk geïllustreerde editie verschenen met zo'n 240 prenten. Een Nederlandse vertaling, die op naam staat van Richard ten Berge, en die in de jaren zestig in ons land is uitgegeven, is verlucht met al deze gravures.
De twee delen van de rolprent worden op Arte direct na elkaar uitgezonden; daarin treden Jean Marais (1913-1996), Lia Amanda (*1932) en Robert Pigaut (1919-1989) op.
__________
Afbeelding: Een van de ruim 240 gravures, uit de editie van 1855, opgenomen in de Nederlandse vertaling. Deze bevindt zich op de achterzijde van het stofomslag van dat boek.
Janine Jansen in de schijnwerpers tijdens Kamermuziekfestival trecht
Middagconcert
Op zondag 27 december kunt u via Radio 4 èn op internet twee van de in totaal vier concerten volgen die door de Avro worden uitgezonden in het kader van het Internationaal Kamermuziekfestival dat rondom Janine Jansen de komende dagen te Utrecht wordt gehouden. Vanaf 14:02 uur tot 16:30 uur is het openingsconcert rechtstreeks te volgen; daarin staan vier composities op het programma: Tabakova(Such different Paths), Mendelssohn (Vioolconcert), van Vivaldi(Concert voor vier violen opus 3, nr. 10), en van Elgar(Strijkersserenade). Met het Nederlands Jeugd Strijkorkest treden vier violisten op: naast Janine Jansen zijn dat Eva van Haaften, Rosanne Philippens en Amarins Wierdsma. Zes andere instrumententalisten krijgen tijdens dat concert eveneens de kans hun kunsten te vertonen. Peter van Bree zorgt voor een adequate presentatie. Meer informatie over dit concert, alsmede over de drie andere van dat festival, is te vinden op dewebsite van het festival.
Avondconcert
Ook het avondconcertvan dat Kamermuziekfestival is rechtstreeks op Radio 4 en via uw computer thuis te volgen. In totaal ver composities zullen vanaf 20:02 uur tot 23:00 uur ten gehore gebracht worden: twee voor een solo-instrument en twee voor klein ensemble.
Het concert wordt geopend met een Vioolsonate (van Janáček), dan volgen een Pianotrio (Smetana), een compositie voor altviool (Penderecki) en een Strijkkwintet (Dvořák). Janine Jansen en acht andere musici komen aan bod in deze avonduren: zeven strijkers en één pianist. Peter van Bree presenteert ook dit concert.
Idee van Janine Jansen Enige tijd geleden rijpte in Janine Jansen het idee om bekende mensen ook, maar niet alleen, uit de wereld van de muziek uitspraken te ontlokken over klassieke muziek met het verzoek, dat aan het papier toe te vertrouwen, waarna ze in boekvorm voor een groter publiek toegankelijk gemaakt zouden worden. Nieuw Amsterdam Uitgevers heeft dat idee in praktijk gebracht en het resultaat is een paperback met tweeëntwintig bijdragen van zeer verschillende mensen: negentien van eigen bodem en drie van ver weg. In de laatste categorie doet acteur Roger Moore ooit Invanhoe en James Bond op het witte doek, en thans ambassadeur voor Unicef. Hij vertelt over zijn affiniteit met Mozarts Pianoconcert nr. 21, en het tweede deel daarvan is opgenomen op de compact disc die aan het boek is toegevoegd. Daarop staan nog negen 'tracks', aangereikt door evenzovele mensen uit de verzameling van éénentwintig anderen, die werden uitgenodigd om hun zegje te doen; onder hen vier vrouwen.
__________
De keuze van Janine Jansen 22 prominenten over hun ooiste klassieke muziekstukken aller tijden. Met een inleiding van Janine Jansen en bijdragen van Martin Bril, Kim Wilde, Roland Kiet, Wende Snijders, Anna Enquist, Herman van Veen, Mart Smeets, Maria Goos, Aleksey Igudesman, Matthijsvan Nieuwkerk, Katja Reichenfeldt, Herman Krebbers, Edwin Rutten, Job Cohen, Michiel Borstlap, Roger Moore, Theo Olof, Alexander Rinnooy Kan, Imme Dros, Martijn Sanders, Jan Raes en Maarten 't Hart.
124 pagina's met cd. Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam, 2009. ISBN 978-90-468-06630.
____________
Afbeeldingen
1. Janine Jansen met viool. Foto van de website van het Internationaal Kamermuziekfestival Utrecht 2009.
2. Voorplat van het boek naar een idee van Janine Jansen.
Over de wederopbouw van Nederland na de Tweede Wereldoorlog
Op maandag 28 december kunt u op het digitale kanaal Geschiedenis 24 tussen 16:00 uur in de middag en iets na 19:00 uur in de avond de tweedelige documentaire bekijken Alles moet anders: De wederopbouw van Nederland van René Segers uit 1989 over Nederland na de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van niet alleen filmmateriaal, maar ook van verslagen van ooggetuigen die in directe gesprekken van hun ervaringen hebben verteld, aangevuld met nagespeelde scènes, wordt een beeld geschetst van de verwachtingen met betrekking tot de politieke en sociale vernieuwing die men van overheidswege voor ogen had, en wat daar uiteindelijk van terecht is gekomen.
In het eerste gedeelte getiteld De plannen wordt de situatie vanaf de bevrijding behandeld: de plannen voor een nieuw sociaal stelsel, en wordt er gekeken naar het kabinet Schermerhorn, alsook naar het begin van de oorlog in Indonesië, een oorlog die eufemistischwerd gekwalificeerd als politiomele acties.
In deel 2 De werkelijkheid wordt ons een blik gegund op de rooms-rode coalitie van toen, die er niet in is geslaagd de doorbraak te realiseren, en op datgene wat zich verder heeft afgespeeld in Indonesië. Tevens wordt aandacht besteed aan het snelle economische herstel.
Première van nieuwste Hamlet-verfilming heden op BBC Two-televison
Première op televisie Zaterdag 26 december kunnen de liefhebbers van verfilmde wereldliteratuur op de Britse zender BBC 2 vanaf 18:05 uur onze tijd hun hart ophalen aan een in 2009 op celluloid gezette versie van het beroemdste toneelstuk van de bekendste dramaschrijver ter wereld, William Shakespeare (1564-1616): The tragedy of Hamlet Prince of Denmark uit de jaren 1594-1600; de film zal op deze dag voor het eerst worden vertoond. Deze verfilming, geregisseerd door Gregory Doran (*1958) van The Royal Shakespeare Company, is dit jaar gereedgekomen. Daarin spelen onder meer David Tennant (*1971) als Hamlet; Patrick Stewart (*1940) als Claudius en als de Geest van Hamlets vader; en de Australische Penny Downie in de rol van koningin Gertrude.
Basis van het verhaal
Als Hamlet, prins van Denemarken, naar zijn vaderland terugkeert, is zijn vader al overleden en zijn moeder direct hertrouwd met Claudius, haar voormalige zwager. Die twee stellen Hamlet voor om met zijn vrienden Ophélia te trouwen.
Geheel onverwacht verschijnt de geest van Hamlets vader en deze vertelt dat hij door zijn vrouw en Claudius is vermoord. Dan wil Hamlet wraak nemen, waardoor tal van geplande zaken geen doorgang (meer) kunnen vinden.
____________
Afbeeldingen
1. De acteur David Tennant, die in de filmversie van 2009 de rol van Hamlet speelt. Hij verwierf wereldwijde faam met zijn optreden in de science fiction serie Dr. Who.
2. De acteur Patrick Stewart, in de verfilming van Hamlet uit 2009 is hij (Hamlets oom) Claudius. Hij werd vooral beroemd door zijn rol in de SF-reeks Startrek.
Twee keer Händels Messiah vrijwel gelijktijdig op eerste kerstdag
Verschillende benadering Op de avond van eerste kerstdag kunnen de liefhebbers van Händels oratorium The Messiah kiezen uit twee uitvoeringen, één met beelden, via de muziekzender Mezzo-televisie, de tweede, met andere uitvoerenden in een andere benadering, via de Britse zender BBC Radio 3.
Laatsgenoemde versie komt tot ons in de programmareeks Performance on 3 vanaf 20:00 uur onze tijd. Uitvoerenden zijn the English National Orchestra and Choir, onder leiding van Lawrence Cummings met medewerking van solisten. Mezzo's televisie-uitvoering begint een half uur nadien. Het betreft een uitvoering door de Academy of Ancient Music onder leiding van Stephen Cleobury.
Bliksemsnel gecomponeerd
In een tijdsbestek van drie en een halve week heeft Georg Frideric Händel (1685-1759) in het jaar 1741 de compositie geschreven die door velen niet alleen muziekliefhebbers, maar tevens deskundigen wordt beschreven als zijn ultieme meesterstuk: het bijbelse oratorium The Messiah. Voor de componist zou deze mijlpaal in zijn carrière grote gevolgen hebben: na de uitvoering heeft hij vrijwel niets anders meer geschreven dan oratoria.
In 1742 werd de première gegeven in Neal's splinternieuwe Music Hall in Fishamble Street te Dublin. De recette was bedoeld voor diverse liefdadigheidsinstellingen. Een bijzonder randverschijnsel van dit gehele gebeuren was dat een krant reeds na de generale repetitie de medeling publiceerde dat vooraanstaande deskundigen de mening waren toegedaan dat het om de mooiste compositie zou gaan die men ooit had bedacht. De belangstelling voor het bijwonen van de uitvoering op 24 december van dat jaar was zelfs zo groot dat aan het adres van eventueel geïnteresseerde dames het verzoek werd gericht om geen hoepelrokken te dragen om zo meer plaats te kunnen bieden. In de voorverkoop zijn alle kaarten reeds verkocht.
____________
Afbeeldingen
1. Voorplat van de Händel-biografie van Franz Binder (dtv 24710).
2. De in november 1842 geopende nieuwe Music Hall in Fishamble Street te Dublin.
Op eerste kerstdag kunt u 's avonds tussen 19:30 uur en 22:00 uur via de regionale Duitse zender NDR Kultur in de programmareeks Das Konzert oorgetuige zijn van een uitvoering van het oratorium Elias, opus 70 van Felix Mendelssohn Bartholdy (1809-1847), gecomponeerd in de jaren 1845-46, en gereviseerd in het jaar van het overlijden van de meester, wiens leven en werken nog enkele dagen in het kader van het Mendelssohn-jaar 2009 extra aandacht krijgt. De uitvoering die u kunt beluisteren, betreft een opname van 13 augustus 2009 uit Rendsburg in het kader van het Schleswig-Holstein Musik Festival. Dirigent was Rolf Beck, die voor de gelegenheid het Kammerorchester Basel had uitgenodigd. Vocale solisten zijn Simona Saturová, sopraan; Janine Baechle, mezzosopraan; de tenor Benjamin Bruns; en de bariton Michael Nagy.
Op de fin de siècle website All art is quite useless van Rond1900.nl kunt u een artikel vinden dat betrekking heeft op een tekstboekje voor een uitvoering van Elias in november 1900 te Groningen.
Heel laat op tweede kerstdag 's avonds keuze uit twee rolprenten op tv
Chaplin-biopic
Filmliefhebbers zullen het, laat op de avond van de tweede kerstdag, opnieuw moeilijk hebben als blijkt dat ze zullen moeten kiezen uit twee voortreffelijke speelfilms: de eerste op het tweede, Nederlandstalige Belgische televisienet Canvas, vanaf 23:10 uur tot half twee in de nacht op zondag 27 december. Dan wordt de Brits-Amerikaans-Italiaans-Franse coproductie Chaplin uit 1992 uitgezonden, geregisseerd door Richard Attenborough (*1923). De rolprent is een biopic over het leven van de uitzonderlijke filmlegende Charles Chaplin (1889-1977), vanaf zijn geboorte in 1889 in het Londense East End. Hierin komen we drie topnamen van het witte doek tegen: Robert Downey junior (*1965) als Charles Chaplin, Geraldine, de oudste dochter van de protagonist (*1944) en Anthony Hopkins (*1937) in de rol van George Hayden. Laatstgenoemde is inmiddels ervaren genoeg om Chaplin op diverse manieren te hebben meegemaakt.
Hitchcock-klassieker
Op de televisiezender Nederland 2 presenteert de Avro op tweede kerstdag, 's avonds vanaf 23:35 uur tot 01:45 uur in de nacht op zondag 27 december, één van de klassiekers van Alfred Hitchcock (1899-1980), waarover ongeveer vier decennia geleden werd beweerd dat deze, samen met diverse andere films definitief in de archieven zou verdwijnen en nimmer meer zou worden vertoond, noch in de cinema's, noch via het huiskamerbeeldscherm: The man who knew too much uit 1956 een remake van de versie met dezelfde titel uit 1934 met onder meer Peter Lorre (1904-1964), gerealiseerd door dezelfde regisseur.
Deze film bevat de acht spannendste minuten uit de geschiedenis van de film in de eerste zes decennia van de twintigste eeuw: een aanslag die wordt gepleegd in de Londense Albert Hall, tijdens een concert. Hitchcocks toenmalige 'huiscomponist' Bernard Hermann (1911-1975) dirigeert in de film een eigen bewerking van de Storm Clouds Cantata voor vrouwenstem, gemengd koor en orkest op tekst van Dominic Bevan Wyndham Lewis (1891-1969), die Arthur Benjamin (1893-1960) voor de versie van 1934 had geschreven; Hitchcock speelt prachtig in op datgene wat in de partituur is voorgeschreven en dat wordt in close-up getoond: de spanning stijgt geleidelijk op een crescendo in de muziek. James Stewart (1908-1997) en Doris Day (*1922) spelen de belangrijkste rollen; Daniel Gélin (1921-2002) komt alleen in het begin van het verhaal voor.
De Nederlandse ondertitel van de film, die ik in 1961 voor het eerst zag, luidde Hoe een bekkenslag het lot van een Amerikaans gezin veranderde.
____________
Afbeeldingen
1. Poster voor de Chaplin-biopic uit 1992.
2. Meer klassieke filmposter voor de remake uit 1956 van Hitchcocks eigen thriller The man who knew too much.
Duitse televisie biedt een hele reeks sprookjesfilms voor en tijdens de kerstdagen
Donderdag 24 december
De kerstweek is vergeven van sprookjesfilms, welke in ieder geval via twee Duitse televisiezenders worden aangereikt, af en toe zelfs vanaf de vroegst denkbare ochtendstond: 06:00 uur. In alle gevallen gaat het om rolprenten uit de laatste helft van de twintigste eeuw en om zeer recent gerealiseerde films. Alle worden uitgezonden door òf ARD/Das Erste dan wel het Dritte Programm, in ieder geval door de regionale zender NDR.
Laatstgenoemde zender begint op donderdag 24 december 's ochtends om 07:00 uur met de Russische sprookjesfilm De vuurrode bloem uit 1977. Om 08:05 uur kunnen belangstellendeneen sprookjesfilm uit de DDR zien tot 09:30 uur: Der Prinz hinter den sieben Meeren (1982). Direct in aansluiting kan men, indien gewenst, overschakelen naar de ARD waar men Hänsel und Gretel voor u in petto heeft, een Duitse rolprent uit 1954.
Vrijdag 25 december
Tussen 08:05 uur en 09:15 uur stuurt de NDR de inmiddels ook alweer meer dan een halve eeuw oudeRübezahl, Herr der Berge uit 1957 de ether in; om 11:00 uur volgt op ARD/Das Erste de coproductie uit Tsjecho-SLowakije en de DDR uit 1973, Drei Haselnüsse für Aschenbrödel. In de middag is om 14:15 uur de nieuwste filmversie van Schneewittchen, gedraaid door Thomas Freundner te zien, een bijdrage uit 2009. Ook uit dit jaar is, de eveneens Duitse film Rapunzel, geregisserd door Bodo Fürneisen. Deze film zult u vanaf 15:45 uur kunnen zien. Precies een uur later vanaf 16:45 uur begint Christian Theede's sprookjesfilm Der gestiefelte Kater, ook al zo gloednieuw (2009); deze, eveneens Duitse, productie duurt tot 17:50 uur.
Zaterdag 26 december
De NDR begint direct om 06:00 uur mmet de Russische verfilming van het verhaal van Aladins Wonderlamp uit 1966, geregisseerd door Boris Ryzarew. Twee uur en vijftig minuten later volgt de DDR-productie uit 1964 Die goldene Gans van Siegfried Hartmann. Om 11:35 uur sluit de NDR-reeks van die dag met (een herhaling van) Drei Haselnüsse für Aschenbrödel van Vaclav Vorlicek.
De ARD komt diezelfde middag ook nog met drie Duitse sprookjesfilms, die alle één uur duren en eveneens alle drie dit jaar zijn gerealiseerd: om 14:45 uur bijt Dornröschen het spits af, waarna om 15:45 uur Die Gänsemagdvolgt; het drietal films wordt afgerond met Rumpelstilzchen, vanaf 16:45 uur.
Speelfilms op televisie tijdens kerstavond en in de vroege kerstnacht
Polanski's Oliver Twist
Op donderdag 24 december wordt via de Nederlandstalige Belgische televisiezender Eén de als familiefilm omschreven rolpent Oliver Twist uit 2005 gerealiseerd door Roman Polanski, op basis van de gelijknamige roman van Charles Dickens (1812-1870) uitgezonden vanaf 21:55 uur. Als alles volgens de planning verloopt, is er om middernacht een einde gekomen aan deze roman in filmbeelden. Overigens wel wat laat voor een familiefilm.
Meer over de rolprent en enkele parafernalia is te vinden in een artikel van heden op de Nederlandse fin de siècle website All art is quite useless van Rond1900.nl.
Sherlock Holmes
Vrijwel gelijktijdig met Oliver Twist op 'de Belg' stuurt de Britse televisiezender BBC 2 de seelfilm The hound of the Baskervilles uit 2002 de ether in. Dat is een Brits product van regisseur David Attwood, naar het gelijknamige boek van Sir Arthur Conan Doyle (1859-1930) met in de hoofdrol de beroemdste aller detectives uit de gehele wereldliteratuur. In dat boek worden de zelfverliefde meesterspeurder en zijn 'lotgenoot, de somtijds ietwat naïeve arts Watson geconfronteerd met nieuwe uitdagingen die hen geheel en al blijken op te eisen. Het verhaal speelt zich af in Yorkshire Dales waar zij de raadselen rond de moord op Sir Charles Baskerville uitpluizen. In de hoofdrollen wandelen Richard Roxburgh *1962) als Sherlock Holmes, Ian Hart(*1964) als dr. Watson, en Richard E. Grant *1957) over het huiskamerbeeldscherm.
Maigrets grootste zaak Vroeg in de nacht van donderdag 24 op vrijdag 25 december tussen 00:15 uur en 01:40 uur presenteert het publieke Duitse televisenet ARD/Das Erste de misdaadfilm Maigret und sein größter Fall uit 1966 van regisseur Alfred Weidenmann (1916-2000), naar de roman van Georges Simenon (1903-1989).
In de hoofdrollen speelt Heinz Ruhmann (1902-1994) de rol van commissaris Jules Maigret van de policie judiciaire in Parijs. Naast hem vertolkt Günther Stoll (1923-1977) de rol van Maigrets assistent Lucas. Françoise Prevost (1930-1997) treedt als derde belangrijke figuur in deze film op.In deze Oostenrijks-Frans-Italiaanse coproductie onderzoekt de commissaris een kunstroof, gepleegd in een Parijs museum.
____________
Afbeeldingen
1. Richard Roxburgh vertokt de rol van Sherlock Holmes in de film The hound of the Baskervilles.
2. De Franse auteur van meer dan 600 romans met een wereldoplage van meer dan zeshonderd miljoen, Georges Simenon.
Naar de radiozender 3FM luister ik nooit, simpelweg omdat ik met 'die wereld' niet de geringste affiniteit heb. Maar zelfs ik weet wie Giel Beelen is en welke functie hij vervult. Dat komt doordat een mens heel veel registreert, waarvan hij echter niet beseft dat het ergens op zijn harde schijf wordt opgeslagen. Dat geldt voor letters en beelden, alsook voor geluiden en andere fenomenen. Tijdens het omslaan van het blad van een krant wordt er allerlei informatie in het 'cache-geheugen' geparkeerd, en mede daardoor weet ik van sommige mensen dat ze in de categorie sport horen, ook al mijd ik dat fenomeen even hard als opgemelde radiozender.
Maar zo kon het ook gebeuren dat ik wist wat men in de wereld van de populaire muziek met hetGlazen Huis bedoelt. Dit jaar staat het op het centrale plein van Groningen: de Grote Markt, waar zich aan de zuidzijde de grootste horeca-concentratie van Europa bevindt. Totdat het zogenoemde kerstfeest in alle hevigheid losbarst, proberen de in dat doorzichtige pand opgeslotenen zoveel mogelijk geld bijeen te praten, alsook via verzoeknummers en wat niet al. In Stad en Ommelanden wordt in allerlei clubs en verenigingen, in zaken en gezinnen, door scholieren, studenten en andersoortige burgers en buitenlui heel hard meegedaan met de meest 'ondenkbare' acties. Het uiteindelijke bedrag dat al die inspanningen oplevert en dat men in Groningen graag hoger zou zien dan de opbrengst van verleden jaar in Utrecht en daar lag die op 5,7 miljoen euro , komt ten goede aan het Rode Kruis voor de bestrijding van de steeds verder oprukkende, zeer kwalijke ziekte Malaria.
'Neefjes' en 'nichtjes'
Hoewel het december is en er nu al bijna een week relatief lage temperaturen heersen, heb ik diverse keren moeten vaststellen dat er bij mij in huis toch nog enkele neefjes rondbanjeren, welke een eeuw geleden nog als nichtjes werden gekwalificeerd, althans in de schoolboekjes Op de boerderij. Die paar steekvliegen laten mijn lijf sedert enkele maanden consequent met rust: slechts bij vlagen en verleden jaar de hele zomer hadden ze het op mij voorzien, vooral als ik sliep. Maar na inname van een dosis Ledum palustre zijn na een half uur de jeuk en bijbehorende verschijnselen wel verdwenen. Het scherm van het lcd-televisietoestel dient als rustplaats voor die enge beesten. Aan de binnentemperatuur in mijn woning kan dat nauwelijks liggen, aangezien die ik die niet boven 14 graden Celsius laat uitkomen. Hoe zeer mij persoonlijk het wetenschappelijke bewijs ontbreekt, ga ik ervan uit dat de sterkere aanwezigheid van die 'muggen' dan ooit tevoren in de wintermaand wijst op klimaatverandering.
Volksvijand Nummer 1
Voor het geval u nu mocht denken dat we zomaar overstappen naar Afghanistan of een ander deel van de aarde, maar in ieder geval ver weg, waar zich lieden schijnen op te houden die zich bij tijd en wijle gedragen alsof ze de hele mensheid wensen uit te roeien met uitzondering van de eigen groep waarbij ze lijken op de volgelingen van diverse dictatoriaal regerende, geïncarneerde gruwelen als Hitler en Stalin, Mao en Bush junior , dan zit u op het verkeerde spoor, aangezien ik in de sfeer van de actie van het Glazen Huis wens te blijven, ook al zal men mij daar, als het ook maar even kan, in de ruime omgeving niet aantreffen. Neen, ganschelijk niet geen terroristen van Taliban of Teheran, niet uit Formosa of Washington: ik blijf even bij de vliegeniers die zonder diep na te denken een steekhoudend argument voor de mensheid (zouden moeten) leveren tot optreden tegen Volksvijand Nummer 1: MUG.
Bittere ernst
In het recentelijk verschenen boek van Bart Knols [1], met de korte, krachtige en vooral prikkelende titel MUG komen de eerder genoemde begrippen neefje en nichtje in het register niet voor; daarentegen komen zweetvoeten en het aroma van Limburgse kaas wel voor, en zelfs heel direct in verband met het fenomeen steekvlieg.
Hoewel die beide laatste begrippen een cabareteske indruk maken, is het Knol bittere ernst: hij zelf heeft ontdekt dat Afrikaanse malariamuggen dol op genoemde verschijnselen zijn, en onder meer dat heeft hem naast de verdiende waardering van talrijke individuen en (belangen)groeperingen een Ig-Nobelprijs [2] opgeleverd.
Vooroordelen Bart Knols zet in zijn boek de feiten in begrijpelijke taal op een rij, en hij rekent daarbij af met vooroordelen en fabels; daarnaast somt hij de ziekten op die door muggen worden overgedragen. De auteur wijst een apart hoofdstuk aan Chinese muggen in Neerlands Westland, en verder behandelt hij het fenomeen van de tropenkoorts in Europa. Het zal de geïnteresseerde medemens in datgene wat Bart Knols door zijn lezenswaardige en prettig leesbare boek vaststelt, duidelijk worden dat de reeds geruime tijd in gang zijnde en zich in ijltempo uitbreidende veranderingen van klimatologische aard tal van extra belastingen voor het leven van alledag met zich zullen meebrengen, en dat meer ziekten als staartje van de MUG binnen niet al te lange tijd zich in onze contreien steeds meer en vaker zullen manifesteren. Wij zullen dan ook vast wel moeten zorgen voor een dan rap crescendo in de omzet van klamboes in de eigen omgeving.
[1] Bart Knols is medisch entomoloog, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.
[2] De Ig-Nobelprijs werd in 2006 uitgereikt aan Bart Knols, evenals aan 'Eendenman' Kees Moelker; een foto van de ceremonie aan de Harvard-Universiteit van deze parodie op de aloude Nobelprijs is in het boek MUG opgenomen op pagina 81. Over deze alternatieve Nobelprijs kunt u hier meer lezen. __________
Bart Knols: MUG. De fascinerende wereld van volksvijand nummer 1. 256 pag., paperback; Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam 2009. ISBN 978-90-468-0654-8.
____________
Afbeeldingen
1. Logo van de acties in de strijd tegen Malaria.
2. Voorzijde van het nieuwe boek van Bart Knols.
3. De auteur lacht de toekomst hoopvol tegemoet. Hij weet zo ongeveer wel wat er moet gebeuren om als westerlingen te kunnen overleven.
VPRO-documentaire: Paarden en sjamanen als 'kindfluisteraars'
Op woensdag 23 december tussen 's avonds 22:40 uur en 00:15 uur in de nacht op donderdag 24 december presenteert de VPRO op Nederland 2 de documentaire De Paardenjongen, over Rowan, de autistische zoon van Rupert Isaacson en Kristin Neff en de problemen die deze drie mensen door de handicap van deze jongen hadden en hoe ze daarmee zijn omgegaan. Toen Rowan vier jaar oud was, werd de diagnose autisme gesteld, een afwijking in de persoonlijkheid die zich onder meer uitte in driftbuiten, waardoor het niet zelden volkomen onmogelijk werd om met het kind te communiceren. Vader Rupert komt tot de ontdekking dat Rowan kalmeert door paardrijden. Dat leidt ertoe dat de beide ouders een plan uitwerken waardoor Rowan intensiever met paarden in aanraking komt. Dat gebeurt in Mongolië, waar het kind tevens in contact komt met sjamanen. In de film van Michael O. Scott die op genoemd tijdstip zal worden vertoond, worden de gevolgen van de bijzondere onderneming die zelfs tot permanente veranderingen in het gedrag van Rowan heeft geleid duidelijk. Overigens zal tevens blijken dat aan het einde van de film het definitieve einde van de gehele onderneming niet is bereikt. Van het 'gebeuren' bestaat eveneens een boek en verder is er een speelfilm over gerealiseerd.
Cultuurspectrum
.jpg)
.jpg)
Afbeeldingen
.jpg)
.jpg)
die in 1958 werd geboren. Hoewel de man in tal van landen minder bekendheid geniet dan zijn componerende landgenoten ook als we afzien van degenen die tot het 'werelderfgoed' van de klassieke muziek behoren , heeft hij veel succes geoogst met muziekdrama's en concerten. Zijn Klarinetconcert kom je hier en daar wel tegen. Zijn negendelige Pianoconcert komt in de aflevering van Neue Musik van heden getiteld Ein Mammut aus Finland aan de orde.
.jpg)
.jpg)
Het is een biografische film over het leven van de Engelse schrijfster en tekenares Beatrix Potter (1866-1943). Naast de beide genoemde protagonisten die de rollen vertolken van de schrijfster, respectievelijk haar wederhelft vanaf 1913, de advocaat William Heelis (1871-1945) kunnen we ook Emily Watson nog zien optreden, als de film door BBC Two Television wordt uitgezonden vanaf 19:30 uur onze tijd; dat tijdstip ongetwijfeld mede met het oog op eventuele jeugdige belangstellenden. Beatrix Potter is nog altijd een begrip dat wijdverbreid is, niet alleen in Engeland. Experts die in de Antiques Roadshow iets moeten taxeren dat uit de koker van Beatrix Potter afkomstig is, worden altijd laaiend enthousiast.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Op zondag 27 december kunt u via Radio 4 èn op internet twee van de in totaal vier concerten volgen die door de Avro worden uitgezonden in het kader van het Internationaal Kamermuziekfestival dat rondom Janine Jansen de komende dagen te Utrecht wordt gehouden..jpg)
.jpg)
Première op televisie.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
In de hoofdrollen speelt Heinz Ruhmann (1902-1994) de rol van commissaris Jules Maigret van de policie judiciaire in Parijs. Naast hem vertolkt Günther Stoll (1923-1977) de rol van Maigrets assistent Lucas. Françoise Prevost (1930-1997) treedt als derde belangrijke figuur in deze film op. In deze Oostenrijks-Frans-Italiaanse coproductie onderzoekt de commissaris een kunstroof, gepleegd in een Parijs museum.
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=link}