Bekende strijkkwartetten in combinatie met een relatief onbekend kwartet uit 2004 van de Australiër Carl Vine
Dat zowel Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) alsook diens collega en stadgenoot Ludwig van Beethoven (1770-1827) een respectabel aantal strijkkwartetten hebben gecomponeerd ─ drieëntwintig, respectievelijk zestien ─ is in vrijwel alle kringen van liefhebbers van het genre in kwestie wel bekend. Dat betekent echter niet per definitie dat men dan eveneens bekend is met kwartetten van de Australische componist Carl Vine (geboren 1954), die er inmiddels vijf heeft geschreven. Om 14:00 uur Nederlandse tijd begint op de Britse cultuurzender BBC Radio 3 de vierde aflevering ─ van in totaal twaalf ─ van hetCity of London Festival 2011. De aflevering van vrijdag 15 juli duurt, net als de voorafgaande afleveringen, een uur, en in die tijd speelt het Elias String Quartet twee strijkkwartetten: eerst het Vierde uit 2004 van Carl Vine, gevolgd door het Kwartet in Es, opus 74, uit 1809 van Beethoven, met als titelDie Harfe.
Postzegel ter herdenking van
Mozart; uitgifte 2 januari 2006.
Vrijwel gelijktijdig met dat laatstgenoemde werk wordt op de Duitse, culturele regionale radiozender WDR3 het Strijkkwartet in G, KV 156, uit 1773 van Mozart voorgesteld, in het programma Passagen, dat door die zender tussen 12:05 uur en 15:05 uur wordt voorgesteld. Elf onderdelen telt het programma van die middag; het Mozart-Kwartet wordt als laatste stuk gespeeld.
Wagners Götterdämmerung in twee afleveringen van Afternoon on 3 van BBC Radio 3
In het muziekprogrammaAfternoon on 3 van de Britse zender BBC Radio 3 wordt op donderdag 14 en vrijdag 15 juli, elk van de beide dagen, een deel van de operaGötterdammerung van Richard Wagner (1813-1883) voorgesteld, en wel zodanig dat het binnen het daarvoor beschikbare tijdsbestek ─ beide dagen tussen 15:00 uur en 17:30 uur onze tijd ─ dat gehele vierde gedeelte van Wagners tetralogieDer Ring des Nibelungen compleet wordt gepresenteerd. De versie die de luisteraars te horen krijgen, is er één van de Opéra van Parijs. __________ Afbeelding: Alberich en Hagen in Götterdämmerung. Tekening uit 1911 van Arthur Rackham (1867-1939), een Engelse beeldend kunstenaar, die zich voornamelijk bezighield met het illustreren van boeken.
Werken van relatief onbekende grootheden in het programma Classical colelction van BBC Radio 3
Hans Christian Lyumbye,
afbeelding naar een litho-
grafie van A. Toller
In het programmaClassical collection dat op vrijdag 14 juli 's ochtends vanaf 11:00 uur tot 13:00 uur in de middag, onze tijd, door de Britse zender BBC Radio3 zal worden uitgezonden, worden vijf composities voorgesteld; drie daarvan zijn van internationaal befaamde grootmeesters: Fryderyk Chopin (1810-1849), Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) en Hector Berlioz (1803-1869).
Dan komen er nog twee stukken in voor van componisten, van wie de namen nu niet bepaald voor op onze tong liggen; anders gezegd: het gaat daarbij om onbekende grootheden, waarvan in onze contreien de Deen Hans Christian Lumbye (1810-1874) ons niet bewust eerder onder de ogen of oren is gekomen, althans niet bewust. Van die Scandinaviër wordt de compositieDrømmebilleder (Droombeelden) gespeeld.[1] Als laatste werk van het concert tijdens die uitzending komt deSymfonie in Duit 1793, getiteldMirza, van de Franse meester François-Joseph Gossec (1734-1829) uitgevoerd. __________
[1]Lumbye had tevens als dirigent van zijn eigen orkest naam gemaakt, en hij ging ermee op tournee. Later nam eerst zijn zoon Karl (1841-1910), en in 1891 nam diens jongere broer Georg (1843-1922) dat werk over. Beide jongere Lumbye's werden in de Deense hoofdstad geboren en zijn er tevens overleden. Meer onalledaagse muziek wordt aangekondigd in een artikel op onze zustersite Cultuursfinx van heden.
Categorie:Klassieke muziek Tags:'Classical collection', BBC Radio 3, Berlioz, Chopin, François-Joseph Gossec, Hans Christian Lumbye, Karl Lumbye, Georg Lumbye, Mozart
Molotovs Toverlantaarn met prestigieuze internationale prijs onderscheiden
Dezer dagen is bekend geworden dat het van oorsprong Engelstalige boekMolotov's Magic Lantern: A Journey to Russian History ─van Racel Polonsky, in Engeland verschenen in 2010, en eveneens vertaald in het Nederlands door Nico Groen, alsMolotovs Toverlantaarn ─ is onderscheiden met de prijsDolman Travel Book of the Year. De Nederlandse uitgever, Nieuw Amsterdam, heeft dit via een persbericht bekendgemaakt. Molotovs Toverlantaarn is een literaire verkenning van Ruslands cultuur: eerst in Moskou en vervolgens door geheel Rusland, hetgeen een kaleidoscopisch uitzicht oplevert op al hetgeen, gecombineerd, de Russische cultuur bepaalt: mensen, gebeurtenissen, mijlpalen die de grote lijn door de eeuwen van het Rusland trekken, maar daarbij details van doorslaggevende betekenis niet uit het oog verliezen.
Duitse speelfilm Love Comes Lately naar de verhalen van Isaac Bashevis Singer, dezer dagen tweemaal op Arte-tv
Poster voor de film Love Comes Lately
Op woensdag 13 juli, vanaf 23:25 uur, wordt door Arte-tv een als komedie gepostuleerde Duitse speelfilm met een Engelse titel,Love Comes Lately uitgezonden van regisseur Jan Schütte, die deze rolprent in 2007 heeft gerealiseerd. De inhoud van de film is gebaseerd op verhalen van Isaac Bashevis Singer (1904-1991)[1], die één van de laatste grote Joodse vertellers is, oorspronkelijk behorend tot de zogehetenOstjuden. In de VS werd hij de chroniqueur bij uitstek van het Jiddische New York. De regisseur zelf heeft de verhalen zodanig bewerkt dat er een speelfilm van 81 minuten kon resteren. De muziek stamt uit de koker van Henning Lohner. Het gebeuren in de rolprent speelt rondom een reeds oudere schrijver die ─ als gevolg van de vele slippertjes met lezeressen ─ zijn vriendin dreigt te verliezen. Otto Tausig, Rhea Perlman en Lee Wilkof spelen de voornaamste rollen in deze film, die tot 00:45 uur in de nacht op donderdag 14 juli duurt. Een herhaling zal worden uitgezonden op maandag 18 juli, vanaf middernacht.
Direct in aansluiting ─ tot 01:20 uur ─ volgt een documentaire over het ontstaan van de speelfilmLove Comes Lately.
__________
[1]De schrijver werd op 14 juli geboren en overleed op 24 juli, dus deze week vormt een goede periode om een dergelijke speelfilm uit te zenden.
Driedelige voorleesreeks met Gunter Sauer op NDR Kultur: Leer reizen zonder te razen
In het in deze letteren-website regelmatig aangekondigde radioprogrammaAm Abend vorgelesen van de Duitse regionale zender NDR Kultur, wordt in de avonduren van woensdag 13, donderdag 14 en vrijdag 15 juli, steeds een aflevering van een driedelige reeks uitgezonden. Deze keer is het themareizen zonder te razen. Het heeft betrekking op het inmiddels meer dan een eeuw oude boek van Otto Julius Bierbaum (1865-1910), voor het eerst gepubliceerd in 1903:Eine empfindsame Reise im Automobil. Günter Sauer leest tijdens de drie genoemde avonden tussen 22:00 uur en 22:35 uur voor uit dat boek, dat de ondertitel draagtVon Berlin nach Sorrent und zurück an den Rhein. Op de titelpagina staat verder:geschildert von Otto Julius Bierbaum, en dat is toch net weer anders dan vertelt.
Bovendien was dat in die dagen, met een automobiel, een wel zeer verre reis, en daarop is dan de Nederlandse uitdrukking van toepassing "Wie verre reizen doet, kan veel verhalen." Ooit, in een boertig radioprogramma van de KRO in de jaren vijftig,De wadders, werd hierop een parafrase gebruikt: "Wie verre reizen doet kan veel vertalen."
We gaan ervan uit dat de voorlezende partij in staat zal blijken om een goede indruk te verschaffen van een verslag ─ met de omvang van een toentertijd 'alledaagse' roman ─ dat in 1955 opnieuw in de reeks Taschenbücher van uitgeverij Goldmann is uitgebracht.
Categorie:Televisie Tags:'Am Abend vorgelesen', 'Eine empfindsame Reise im Automobil', Günter Sauer, NDR Kultur, Otto Julius Bierbaum, 'Lerne reisen ohne zu rasen'
De pianist Piotr Anderszewski werd gefilmd tijdens een Pools-Hongaarse tournee in 2009
De Pools-Hongaarse pianist Piotr Anderszewski. Foto: K. Miura 2007
Arte-tv verblijdt de liefhebbers van klassieke pianomuziek op maandag 11 juli met een bijna anderhalf uur durend gefilmd portret van de Pools-Hongaarse pianist Piotr Anderszewski, die met de camera werd gevolgd tijdens een tournee door Hongarije en Polen.
De uitzending, die is voorzien op het beeldformaat 16:9, wordt op bovengenoemde maandagavond gerealiseerd tussen 22:00 uur en 23:25 uur. Het is een film van Bruno Monsaingeon, uit 2009, gemaakt voor Arte France, wordt, vooralsnog, door Arte-tv slechts eenmaal vertoond. De Duitse titel die we door Arte-info krijgen voorgeschoteld, luidtPiotr Anderszewski ─ Wanderer ohne Ruhe.
Britse meesters van verschillende kleuren: drie uur achtereen te zien via BBC Four-television
Peter Blake wirdt geïnterviewd door Mark Lawson op BBC Four-tv
BBC Four-tv start op maandag 11 juli, om 22:00 uur onze tijd, met de eerste aflevering van een driedelige reeks documentaires met de titelBritish masters, over de twintigste eeuwse kunst in Groot-Brittannië.
James Fox presenteert de eerste aflevering, getiteldWe are making a new world. Deze bijdrage wordt de komende dagen nog driemaal herhaald. Direct in de nacht op dinsdag 12 juli, eerst om 01:00 uur onze tijd, en dan nog eens om 03:00 uur. En in de nacht van donderdag 14 juli op vrijdag 15 juli kunt u dezelfde aflevering nog eens tussen 00:00 uur en 01:00 uur onze tijd bekijken op dezelfde zender.
Nog twee uur het thema kunst
Direct na deze bijdrage volgt om 23:00 uur dezelfde avond een interview met de Britse kunstenaar Peter Blake. Het onderhoud geschiedt met de bekende criticus Marc Lawson; ook deze bijdrage duurt al met al een uur.
Als het in onze contreien reeds middernacht is, gaat deze BBC-zender nog een uur door metThe madness of Peter Howson, een portret van de kunstenaar in kwestie.
Richard E. Grant presenteert op BBC Four een documentaire over de aantrekkingskracht van Shéhérézades verhalen
Een van de meer dan tweehonderd gravures uit de editie van
Antoine Galland, in het Nederlands vertaald door J.A. Sandfort
Op zondag 10 juli presenteert de Britse televisiezender BBC Four de documentaireSecrets of the Arabian Nights, over de nog immer niet aflatende aantrekkingskracht die de vertellingen van Shéhérézade ─ duizend en één nacht achtereen, waarmee ze haar eigen leven met in eerste instantie dat aantal dagen wist te rekken ─ goed tweeënhalf jaar derhalve. Zo'n driehonderd jaar geleden kwamen die verhalen onder de aandacht van het Engelse lezerspubliek, door de vertaling van Richard Burton. Een Franse vertaling ─ de versie van J.C. Mardrus, aanvankelijk in zestien delen ─ is in het Nederlands vertaald door Albert Helman en later in acht banden met elk twee delen opnieuw uitgegeven.
J.A. Sandfort heeft een tweedelige, Franse editie van Antoine Galland in het Nederlands vertaald, die in de jaren vijftig bij NV Boek en Wereld te Groningen in diverse vormen is gepubliceerd, en in de tweede helft van de jaren zestig nogmaals: opnieuw in twee delen, en zelfs in één heel omvangrijke band (waarvan ik onlangs een ongebruikt exemplaar vond in een kringloopwinkel voor de somma van 20 eurocent.
Richard E. Grant presenteert deze documentaire die zal worden uitgezonden tussen 21:00 uur en 22:00 uur onze tijd.
Sedert april de zesde keer dat BBC4 deze documentaire uitzendt.
Categorie:Televisie Tags:BBC Four, Documentaire, Duizend en een nacht', Richard E. Grant, Shéhérézade, Richard Burton, Antoine Galland, J.C. Mardrus, Albert Helman, J.A. Sandfort, Boek en Wereld Groningen
Iets over het relatief nieuwe blaas-muziekinstrument de xaphoon
Schuilend tegen de regen ─ hetgeen meer tijd in beslag namen dan ik aanvankelijk had verwacht ─ besloot ik de straat over te steken en een kijkje te nemen in de etalage van een onlangs in de bewuste straat gevestigde muziekwinkel. Al enige malen had ik kunnen vaststellen dat men de etalage met zorg inricht en het uitgestalde niet beperkt tot de klassieke instrumenten die iedereen toch al kent. Naast een blauw geschilderde viool, een kleine ukelele, gitaar, mondharmonica en wat bladmuziek, zag ik een voor mij geheel nieuw instrument: dexaphoon ─ uit te spreken alsza-foon, een blaasinstrument dat het midden houdt tussen een saxofoon en een klarinet.
Brian Williams houdt tijdens het schrijven een xaphoon in zijn linkerhand.
Twee decennia
De xaphoon is een vinding van Brian Williams gemaakt van bamboe dat in het regenwoud groeit.De maker is zelf bewoner van East Maui, en daarom wordt het laatste woord dikwijls tevens gebruikt in combinatie met het instrument.
Al twintig jaar bouwt Brian Williams deze stukken, waarover meer te lezen valt in een kortartikelop de Wikipedia Encyclopedia, en voorts in een heel wat gedetailleerdere, meer geïllustreerde,bijdrageop de website van het instrument zelf. Beide stukken zijn overigens in het Engels.
Zaterdagavond vanuit Royal Opera House Covent Garden: Cendrillon van Jules Massenet, in 'Opera on 3'
BBC Radio 3 presenteert op zaterdag 9 juli, in het programma Opera on 3 ─ vanaf 19:45 uur onze tijd, tot ongeveer 23:00 uur ─een live registratie uit het Royal Opera House Covent Garden in Londen, vanCendrillon (1899) van Jules Massenet (1842-1912). De opera in kwestie telt vier bedrijven; het libretto stamt van Henri Cain (1857-1937). Details over dit muziekdrama zijn te vinden in eenartikeldat we op de Nederlandse zustersite Tempel van het Muziektheater hebben gepubliceerd op 11 februari 2008. Naast de daarin genoemde componisten die eveneens een muziekdrama hebben gecreëerd op basis van het Perrault-sprookje, kunnen we nog die uit 1810 van Niccolò Isouard (1775-1818) noemen, alsmede die uit 1750 van Jan Luis Laruette, die uit 1810 van Daniel Steibelt en ten slotte die uit 1826 van Manuel Garcia.
Drie strijkkwartetten door Arcanto Quartet, te beluisteren in Lunchtime concert van BBC Radio 3
Anton von Webern
In het programmaLunchtime concert, een vast onderdeel van het uitzendschema van BBC Radio 3, wordt op vrijdag 8 juli het vierde en laatste deel voorgesteldvan een reeks concerten, gegeven tijdens hetAldeburgh Festivalvan 2011, met opnamen van het Arcanto Quartet dat drie composities in die discipline, geschreven door evenzovele muziekmeesters, heeft uitgevoerd.
Het concert op die zender, te beluisteren tussen 14:00 uur en 15:00 uur onze tijd, wordt geopend met hetStrijkkwartet nr. 2in C, opus 36, uit 1945, van Benjamin Britten (1913-1976), gevolgd door deZes Bagatellen, opus 9, uit 1913, van Anton von Webern (1883-1945), en afgesloten met hetDerde Strijkkwartet, opus 51 nr. 2 uit 1873, van Johannes Brahms (1833-1897).
Categorie:Klassieke muziek Tags:'Lunchtime concert', Aldeburgh Festival 2011, Anton von Webern, BBC Radio 3, Benjamin Britten, Johannes Brahms, strijkkwartetten, Arcanto Quartet
Speelfilm The Shining van Stanley Kubrick vrijdagavond laat op Nederland 2-tv
In 1980 ─ het is niet voor te stellen dat de trailer, die de komende film in de bioscooptheaters aankondigde, en die weloverwogen het horror-element zo nadrukkelijk aan ons wist op te dringen ─ dat het alweer goed drie decennia geleden is dat we die blik en de gehele krankzinnige tronie van de daverende gek te zien kregen die ons 'lekker' moest maken voor de film die we op het grote witte doek zouden kunnen zien, enige dagen later:The shining van Stanley Kubrick (1928-1999), los-vast gebaseerd op de roman uit 1977 van de Amerikaanse thriller-auteur Stephen King (geboren 1947). Verder zien we Shelley Duvall, Danny Lloyd en Scatman Crothers in actie. De rolprent wordt in de reeksFilm op 2 van de televisiezender Nederland 2 uitgezonden op vrijdag 8 juli, vanaf 23:15 uur, tot in de nacht op zaterdag 9 juli om ongeveer 01:30 uur.
Twee uur over Arnold Schönberg, direct gevolgd door twee uur werken van die componist
Portret van de meester
Arnold Schönberg (1948)
De Duitse regionale radiozender NDR Kultur presenteert op zaterdag 9 juli twee programma's, direct achtereen ─ tussen 20:00 uur en middernacht ─ over de componist Arnold Schönberg (1874-1951). Beide programma's hebben een duur van 120 minuten. Om 20:00 uur startPrima Musik, een vast onderdeel van het uitzendschema van genoemde ether-gemachtigde. Het thema is deze keerZum 60. Todestag von Arnold Schönberg. Het betreft een portret van deze op 1874 geboren muziekmeester die het 'nationaliteits-adjectief' Oostenrijks-Hongaars-Amerikaans heeft gekregen. Dat portret is onder meer gewijd aan diens betekenis voor de wereld van de hedendaagse toonkunst. Schönberg maakte deel uit van een trio muziekmeesters, die samen de Wiener Schule vormden: Alban Berg (1885-1935) en Anton von Webern (1883-1945) waren de beide anderen. In die context werden zij echter dikwijls alsZweite Wiener Schule en nog vaker alsNeue Wiener Schule gekwalificeerd. Beide benamingen zijn onjuist, want gebaseerd op de aanname dat er een Eerste Wiener Schule moet zijn geweest. En hoewel het duidelijk is dat daarmee het drietal Mozart (1756-1791), Beethoven (1770-1827) en Franz Schubert (1797-1828) wordt bedoeld ─ al dan niet onder het 'toeziend oog' van Joseph Haydn (1732-1809), hebben die heren nimmer een Schule gevormd, maar is hun bestaan in combinatie met het raakvlak Wenen aanleiding geweest om van de Wiener Schule der Klassik te spreken.
Vier composities In aansluiting op dat radioportret volgt een aflevering van het eveneens vaste onderdeel van de programmering van diezelfde zender:Variationen zum Thema. Daarin worden vier composities van Schönberg voorgesteld. Als eerste diensSuite voor piano,opus 25, gecomponeerd in de jaren 1921-1923, gevolgd door het oratoriumDie Jakobsleiter, (zonder opusnummer), gecomponeerd in de jaren 1917-1922 ─ later nog diverse malen bewerkt, na Schönbergs overlijden, nogmaals in 1958 door dirigent/componist Winfried Zillig (1905-1963). DeFünf Orchesterstücke,opus 16 uit 1909 (later diverse malen herzien) vormen het derde onderdeel van het muzikale gedeelte van de ' Schönberg-avond'. Het concert wordt besloten met een bewerking voor pianotrio door pianist Eduard Steuermann (1892-1964) van het strijkerssextetVerklärte Nacht, opus 4, uit 1899 (latere versies voor strijkorkest zijn gerealiseerd in 1917 en 1943).
Portret van Russische dichter Boris Ryzhy viermaal te zien op digitaal kanaal Holland Doc 24
In het VPRO-programmaHet uur van de wolf heeft men tijden vorige uitzendingen op één der normale Nederlandse tv-kanalen en vervolgens via de digitale televisiezender Cultura 24 diverse keren reeds kunnen kennisnemen van de inhoud van het filmportret over de Russische dichter Boris Ryzhy, die in 2001, zevenentwintig jaar oud, een eind aan zijn leven maakte. Op de site Tempel der Letteren hebben we in eenartikelvan 22 februari 2010 het een en ander over deze dichter en zijn leven bekendgemaakt, en dat doet de digitale zender Holland Doc 24 de komende week vier keer binnen enige dagen. De film wordt deze keer vertoond op zaterdag 9 juli, tussen 21:00 uur en 22:06 uur zondag 10 juli, tussen 18:07 uur en 19:13 uur dindag 12 juli, tussen 19:54 uur en 21:00 uur donderdag 14 juli, tussen 19:02 uur en 20:08 uur
BBC Radio 3, Composer of the week: Gian Carlo Menotti (1911-2007)
Amerikaans componist Ooit vond ik ─ het zal inmiddels bijna een halve eeuw geleden zijn ─ het boekjeAmahl en de drie koningen, een Zwarte Beer-pocket (nr. 553), uitgegeven door A.W. Bruna te Utrecht, 'over' de operaAmahl and the night visitors uit 1951 van de inmiddels tot Amerikaans componist verheven Gian Carlo Menotti. Anderhalf decennium daarna heb ik de première, door Opera Forum, bijgewoond vanMaria Golovin uit 1958, een ondraaglijk stuk, zoals dat met wel meer werken van dezelfde componist in die discipline het geval is. Renske Koning sprak toen in hetNieuwsblad van het Noordenvan "een draak met zeven koppen".
Italiaanse oorsprong Het is deze week, op donderdag 7 juli, exact een eeuw geleden dat Menotti in Cadegliano (in het Italiaanse Lombardije) werd geboren. Van zijn twaalfde tot zijn zestiende jaar studeerde hij aan het Giuseppe Verdi Conservatorium te Milaan, waarna hij naar de VS vertrok om daar nog vijf jaar verder te studeren aan het het toen net nieuwe Curtis Institute of Music in Philadelphia. In 1933 wijzigde hij aldaar zijn positie van student in die van docent Compositie, en dat zou hij tot 1955 blijven.
Relatief snel leerde hij een andere componist kennen, Samuel Barber (1910-1981), met wie hij een relatie begon. Menotti ging andere terreinen dan doceren en componeren verkennen en daardoor kwam hij in de positie van regisseur onder meer in het Italiaanse Spoleto waar hij in 1958 het Festival van Twee Werelden (dei Due Mondi) had gesticht. Niet alleen eigen stukken, maar ook muziekdrama's van anderen, regisseerde hij aldaar.
Gian Carlo Menotti in 1944; foto van Carl van Vechten
Nieuwe wegen Toen de relatie met Barber was geëindigd, vertrok Menotti naar Schotland, waar hij een zo kapitaal pand betrok dat alleen al daaruit duidelijk werd dat de man goed had 'geboerd'. Menotti wordt onder meer omschreven als een duizendpoot, aangezien hij niet alleen de drie hierboven omschreven functies uitoefende, maar tevens libretti schreef en directeur van operahuizen is geweest.Vijfennegentig jaar oud is Gian Carlo Menotti op 1 februari 2007 in Monte Carlo overleden. Zoals gebruikelijk wordt het programmaComposer of the week twee keer per dag, gedurende de werkdagen van de week, uitgezonden: eerst tussen 13:00 uur en 14:00 uur onze tijd, en dan, in de herhaling, tussen 19:30 uur en 20:30 uur.
Categorie:Letteren: Russisch Tags:'Composer of the week', BBC Radio 3, Curtis Institute of Music, Festival Spoleto, Gian Carlo Menotti, operadirecteur, regisseur, Samuel Barber, Verdi-Conservatorium
Neville Marriner dirigeert Mozart in een concert uit 2009 met het orkest van de Beierse Omroep
Arte-televisie zendt op zondag 3 juli, tussen 19:15 uur en 20:00 uur, een Mozart-concert uit onder leiding van de van oorsprong Britse dirigent Neville Marriner (geboren 1924). Deze musicus was zijn carrière gestart als violist, maar als gevolg van onvrede met de bestaande dirigentencultuur ─ welke niet zelden ontaardde in een persoonlijkheidscultus ─ richtte hij, samen met anderenThe Academy of St. Martin in the Fields op, dat vrij snel een eigen cultus ging ontwikkelen: een van veelal overspannen, mooie klanken. Toen Neville Marriner de baton had overgegeven aan violiste Iona Brown, ging hij zich vooral in de Bondsrepubliek Duitsland meer toeleggen op het repertoire voor symfonieorkest, en opnieuw met succes.
In de Arte-bijdrage van deze zondag leidt Neville Marriner het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks. Solisten zijn Isabelle Moretti, harp; en Philippe Boucly, fluit. Daardoor weten we dat het Concert voor fluit, harp en orkest in C-groot KV 299 uit 1778, zal worden uitgevoerd. Het betreft een opname uit mei 2009 toen onder het mottoMozart & Paris een hele reeks optredens ─ vijftig in totaal ─, onder meer met genoemd symfonieorkest, werd verzorgd. Dit geschiedde in het kader van het oudste Mozart-Festival in Duitsland, gesticht in 1922. Het orkest van de Beierse Omroep opende het festival en daarvan doet deze film verslag. De televisieregie was in handen van Michel Beyer. De opname wordt op het beeldformaat 16:9 uitgezonden, voorzien van stereofonisch geluid.
Twee herhalingen van deze bijdrage van de Bayerische Rundfunk zullen door Arte-televisie op korte termijn worden gerealiseerd: de eerste op donderdag 7 juli, 's ochtends bij het krieken van de dag: vanaf 06:00 uur; de tweede, op woensdag 13 juli op hetzelfde tijdstip.
Categorie:Letteren: Duits Tags:Arte-tv, Mozart, Neville Marriner, Sinfonieorchester des Bayerischen Rundfunks, Concert voor fluit, harp en orkest, Isabelle Moretti, Philippe Boucly
G.B. Shaw: Widowers'Houses, een pamflet in dramavorm
George Bernard Shaw
Eén van de talrijke reacties welke na de opvoering, in 1892, van het allereerste toneelstuk van George Bernard Shaw (1856-1950),Widowers' Houses, werd geuit, luidde: "The play is a pamphlet in dramatic form." Zo stond het inThe Western Mercury. Wie dat stuk nog niet kent ─ en dat zullen er inmiddels heel wat liefhebbers van toneel zijn, omdat Shaws stukken, in relatie tot een halve eeuw geleden, nauwelijks meer worden opgevoerd ─, krijgt de gelegenheid, zijn lacune op te vullen door op de avond van zondag 3 juli de Britse cultuurzender BBC Radio 3 in te schakelen als om 21:00 uur, in het programma 'Drama on 3' dit toneelstuk (opnieuw) zal worden voorgesteld. Na de eerste opvoering waren de meningen in de pers flink verdeeld. In de publicatieColonies in India kon men onder meer lezen: "Mr Shaw wishes to utter a tirade against certain abuses; and he thinks the theater a suitable pulpit for his utterances." Tja, niet iedereen was (ook) toen (al) even gelukkig over het feit dat sociale misstanden werden benoemd en beschreven en vooral aan de kaak gesteld.
'Actrice' leest uit in 2007 verschenen boek van in 1942 gestorven Irène Némerovsky
Irène Némerovsky. Foto uit 1928.
Behoorlijke productie
De Franse schrijfster Irène Némerovsky (1903-1942), geboren te Kiev in een Russisch-Joods gezin. Dat laatste element in haar achtergrond werd haar fataal; ze werd op 13 augustus 1942 gearresteerd en op transport gesteld; vier dagen daarna overleed ze in Auschwitz in de ziekenbarak als gevolg van tyfus. Tijdens haar leven zijn er, vanaf 1923, in ieder geval dertien van haar boeken in het Frans verschenen; enkele ervan werden in het Nederlands vertaald. Na haar overlijden zijn er nog eens tien boeken van haar uitgekomen, en ook daarvan zijn er twee in het Nederlands verschenen.
In die laatste 'reeks' is ook een levensbeschrijving van de Russische schrijver Anton Tsjechov uitgekomen (1946).
Sonntagsstudio In de reeksSonntagsstudio van de Duitse regionale radiozender NDR Kultur, wordt op zondag 3 juli, tussen 20:00 uur en 22:00 uur aandacht aan het boekRausch van Irène Némerovsky besteed. Waarschijnlijk gaat het daarbij om een Duitse vertaling vanChaleur du sang, voor het eerst verschenen in 2007 en ook in het Nederlands uitgekomen onder de titelDe hitte van het bloed. De als actrice bekend staande Iris Berben, een vreselijkeSchmierenkomödiantin die niets anders kan dan steeds maar weer clicheetjes ten beste te geven, zoals ze dat ook doet in tal van slechte reclame-projecten, waardoor haar geloofwaardigheid als actrice, als ze die ooit terecht (heeft ge) had, volkomen heeft verloren. Het zal een beproeving blijken, die onnatuurlijke stem van Iris Berben ─ die al even onnatuurlijk is als haar fysieke optreden ─ te moeten horen, maar onlangs, op 13 april van dit jaar heeft zij het op zich genomen uitRausch voor te lezen in Boekhandel Felix Judd te Hamburg. Degenen die in de schrijfster Irène Némerovsky geïnteresseerd zijn (geraakt), doen er beter aan zo'n boek te kopen en dan ook te lezen.
Spontini's lyrische tragedie Olimpie zondag via Duitse regionale radiozender WDR3
Gasparo Spontini
Lyrische tragedie De Duitse regionale radiozender WDR3 (Westdeutscher Rundfunk, gevestig te Keulen) wordt op zondag 3 juli, in het programma Buhne: Radio, tussen 20:05 uur en 23:00 uur het muziekdramaOlimpie, tragédie lyrique van Gasparo Spontini (1774-1851) uitgezonden.
Het zal hierbij gaan om een ietwat oudere opname, te oordelen naar de vocale solisten ─ allereerst het echtpaar Julia Varady (geboren 1941) en Dietrich Fischer-Dieskau (geboren 1925), met naast hen Franco Tagliavini (geboren 1934) ─ die inOlimpie optreden.
Olimpie is gebaseerd op de gelijknamige tragedie uit 1763 van Voltaire (François-Marie Arouet: 1694-1778); het libretto stamt van Michel Dieulafoy en Charles Brifault. De première werd gegeven op 22 december 1819 in Parijs, een Duitse versie van E.Th.A. Hoffmann (1776-1822) kwam in 1821 op de planken in Berlijn. In 1966 werdOlimpie opnieuw in het speelplan van de Milanese Scala opgenomen.
Voltaire
Synopsis Twee personages uit de Griekse antieke mythologie, Cassandre (gezongen door een tenor) en Antigone (vertolkt door een bas) ─ laatstgenoemde heeft ooit een gifdrank voor Alexander de Grote toebereid ─ zijn rivalen in het dingen naar de gunst van Amenaide (een rol voor sopraan). Als Cassandre de huwelijksvoltrekking voorbereidt, blijkt dat de weduwe van Alexander de Grote verborgen zit achter het masker van priesters Statire (uitgebeeld door een mezzosopraan); die vervloekt Cassandre omdat ze denkt in die persoon de moordenaar van haar man te herkennen. In Amenaide daarentegen ziet ze haar dochter Olimpie. In het gevecht om de rechtmatige koningsdochter delft Antigone het onderspit en bekent schuld. Olimpie en Cassandre treden daarop in het huwelijk.