Auteurs Bram Stoker en Margaret Mitchell werden op dezelfde dag geboren, 53 jaar van elkaar verwijderd
Margaret Mitchell. Foto uit 1941.
Margaret Mitchell Ze zijn beiden geboren op 8 november, en tegenwoordig nog steeds ongeveer even beroemd als ze een halve eeuw geleden waren: de Ierse schrijver Bram Stoker, geboren in 1847, en de Amerikaanse Margaret Mitchell, die in 1900 het levenslicht zag. Laatstgenoemde werd en bleef tot op de huidige dag beroemd door haar ene boek: de romanGone with the wind (NederlandsGejaagd door de wind), gepubliceerd in 1936. Daarvoor werd ze met de Pulitzer Prijs onderscheiden. De Nederlandse vertaling is in 1940 verschenen. Tot die onsterfelijke roem werd mede bijgedragen door de verfilming van Victor Fleming (1889-1949), in 1939, met Vivien Leigh (1913-1967) en Clark Gable (1901-1960) in de voornaamste rollen. Zijn aandeel in deze film was zijn meest befaamde daad, en bezorgde hem, mede, de bijnaamKing of Hollywood.
Schrijfster Margaret Mitchell overleed, net als de regisseur van de verfilming vanGone with the wind, in 1949. Sommigen meenden dat ze nog heel wat van dieprachtige boeken zou hebben geschreven als ze maar verder had geleefd. Veel meer dan gissen is zulks echter niet.
De Ierse auteur Bram Stoker, de vader van de Dracula-verhalen.
Bram Stoker De Ier Bram Stoker werd op deze dag in 1847 geboren en hij overleed op 20 april 1912. Hoewel hij meer boeken heeft geschreven dan zijn Amerikaanse collega, die nog net in de negentiende eeuw werd geboren, is hij eigenlijk ook alleen bekend gebleven vanwege dat ene boek over de Vampier uit Transsylvanië:Dracula, voor het eerst uitgekomen in 1897, zes jaar na zijn eerste boek. In 1914 publiceerde hij nog een bundel verhalen, met eveneens de naam Dracula in de titel. Bram Stoker werd niet zelden gekwalificeerd als de vader van Dracula. Zijn boek werd diverse keren verfilmd. De meest acceptabele, want hilarische en niet alleen maar slagtandje-in-wording tonend was de versie van Roman Polanski uit 1967:The Fearless Vampire Killers, met de Nederlandse titel Met Jouw Tanden in mijn Nek.
Categorie:Letteren: Engels Tags:Bram Stoker, Clark Gable, Margaret Mitchell, Vivien Leigh, 'Gejaagd door de wind', 'Gone with the wind', 'Dracula', Roman Polanski, Victor Fleming, 'The Fearless Vampire Killers'
Rolf Boysen leest tien avonden voor uit Michael Koolhaas van Henrich von Kleist
Voorplat van een Nederlandse editie van genoemd boek.
Literair genie Heinrich von Kleist
De verwachting die we verleden week hebben uitgesproken in verband met werk van de schrijver Heinrich von Kleist (1777-1811) in onsartikelvan donderdag 3 november ─ en het voorlezen daaruit in het radioprogramma Am Abend vorgelesen van de Duitse zender NDR Kultur, dat elke werkdag tussen 22:05 uur en 22:35 uur wordt uitgezonden ─ is bewaarheid. De komende tien werkdagen ─ maandag de 7de tot en met vrijdag de 11de november, en in de volgende week van maandag de 14de tot en met vrijdag de 18de november ─ wordt voorgelezen door de befaamde Duitse toneel-, televisie- en filmacteur Rolf Boysen (*1920) uit het verhaal ─ sommigen vinden het boek een roman ─Michael Koolhaasvan de hier genoemde Duitse geniale schrijver.
Achtergronden De eerste druk vanMichael Koolhaaswerd gerealiseerd in de juni-uitgave 1808 vanPhöbus ─ Ein Journal für die Kunst, maandblad onder redactie van Kleist zelf en Adam Heinrich Müller (1779-1829), econoom, publicist en literair criticus.
Daarbij moet echter worden aangetekend dat in die editie het eerste kwart van het hele verhaal werd gepubliceerd.
Ludwig Achim von Arnim. Portret uit 1805 door Peter Eduard Ströhling (1768-1826).
Achim von Arnim (1781-1831) kwalificeerde het afgedrukte als "eine treffliche Erzählung, wie es wenige gibt." In de editie van KleistsErzählungen uit 1810 (deel 1) draagt de geschiedenis ook nog een ondertitel: Aus einer alten Chronik.
Oorsprong
Het is niet uitgesloten dat het idee voorMichael Koolhaasuit Kleists studietijd stamt. Een van zijn docenten suggereerde aan de hand van een essay dat men ook de mogelijkheid moet hebben om zelf voor recht te zorgen als de staat het laat afweten. De belangrijkste bron voor deze geschiedenis is echter afkomstig van Peter Hafftitz:Nachricht von Hans Kohlhasen, einem Befehder derer Chur-Sächsischen Lande. . . Michael Koolhaas is een gevleugeld woord geworden waarmee iemand kan worden aangeduid die geen recht wedervaart en zelf in actie komt om voor recht te zorgen.
Franse pianist André Hamelin speelt Pianosonate van Russisch componist op Duitse radiozender
Nikolaj Metner. Foto uit de jaren 1900- 1910. Afgebeeld op een briefkaart uit 1910.
Toen ik, medio jaren zeventig van de achter ons liggende eeuw, een grammofoonplaat ter bespreking kreeg van de Russische componist Nikolaj Metner (1880-1951)[1]had ik nog nooit een stuk van hem gehoord, althans: ik was mij er, eventueel, niet van bewust dat iets dat ik had gehoord bij die naam zou kunnen horen. Sedertdien ben ik die naam, zij het nog altijd mondjesmaat, vaker tegengekomen.
Mensen die over muziek lezen en er ook nog eens van houden en die tegelijkertijd niet bang zijn om eens te luisteren naar iets dat ze (nog) niet kennen, doen er dan ook goed aan om op maandag 7 november, 's avonds tussen 19:30 uur en 20:00 uur te luisteren naar het programma Musica van de Duitse regionale radiozender NDR Kultur. Daarin speelt de Franse pianist André Hamelin dePianosonate in bes-klein, opus 53 nr.1, gecomponeerd in de jaren 1929/30: één van de veertien werken in deze categorie van genoemde componist.
__________
[1]Aangezien op deze site namen van Russen uitsluitend in een Nederlandse transliteratie worden opgenomen, ontbreekt de ─ volstrekt overbodige, nodeloze en nutteloze ─ toevoeging van de letter D, vóór de T, zoals we die dikwijls tegenkomen.
Geschiedenis van Frankrijk uitgebeeld in chansons, te horen in het programma Chanson van Klara
De Nederlandstalige, Belgische radiozender Klara heeft een programma getiteld Chanson, waarvan op zondag 6 november een aflevering zal worden uitgezonden tussen 18:00 uur en 20:00 uur. Daarin wordt nader ingegaan op de ziel en de verhalen achter het Franse chanson. Dat fenomeen ─ althans de bekendste nummers in dat kader ─ biedt aanleiding tot het voorstellen van figuren en gebeurtenissen uit de geschiedenis van Frankrijk.
De presentatie zal worden verzorgd door Claude Blondeel, Warre Borgmans en Bart Van Loo.
De bouwer van de saxofoon werd op deze dag in 1814 te Dinant geboren
Adolphe Sax.
Op deze dag in 1814 werd de latere bouwer van nog altijd befaamde muziekinstrumenten Antoine-Joeph, genoemd Adolphe, Sax geboren in het Belgische Dinant. Naar hem werd de saxofoon genoemd, een instrument dat in verschillende uitvoeringen zijn intrede in de klassieke muziek heeft gedaan, al is het nimmer een vast onderdeel van het traditionele symfonieorkest geworden. Bekende voorbeelden van stukken van grootmeesters met daarin een saxofoon zijn de in 1922 door Maurice Ravel (1875-1937) gerealiseerde orkestratie van een cyclus van 16 stukken voor piano, getiteld Schilderijen van een tentoonstelling (Tableaux d'une exposition) uit 1874van de Rus Modest Moessorgski (1839-1881), in de oorspronkelijk als balletmuziek bedoeldeBolérouit 1928, eveneens van Maurice Ravel. In composities van de Amerikanen George Gershwin (1898-1937) en Leonard Bernstein (1918-1990) is dit instrument eveneens vertegenwoordigd. Adolphe Sax overleed op 4 februari 1894 te Parijs. Op het moment dat dit stuk wordt geschreven, vindt er in de Groningse Muziekschool een jeugdmanifestatie plaats, waarbij kinderen onder meer vijftig saxofoons bespelen.
Arte-reportage over de stad Hammerfest, een extremiteit van Noorwegen
Foto:Arte France/ Zadig Productions.
In de Noorse stad Hammerfest is het twee maanden per jaar donker. Je zou kunnen tegenwerpen dat het in onze eigen omgeving, door de bank genomen, de helft van het jaar donker is, maar er zal met die mededeling betreffende de twee maanden wel iets anders worden bedoeld: dag en nacht donker gedurende die periode.
In het programmaStädte der Extreme, een serie reportages die door de Frans-Duitse cultuurzender Arte-tv wordt uitgezonden, komt op vrijdag 4 november de afleveringHammerfestaan de orde, tussen 18:15 uur en 19:00 uur. Het betreft een Franse film uit 2010 van David Rosanis, die door Arte France aan het programma wordt toegevoegd. Uitzending geschiedt in HD-kwaliteit op het beeldformaat 16:9, met stereofonisch geluid.
Een herhaling zal worden gepresenteerd op vrijdag 11 november, 's ochtends vanaf 09:15 uur.
Das Erdbeben in Chile, van Heinrich von Kleist, vrijdagavond in 'Am Abend vorgelesen' van NDR Kultur
Naar een historisch gebeuren
In de reeksAm Abend vorgelesen, die op de meeste werkdagen van het jaar, en daarmee vijf dagen per week door de regionale Duitse radiozender NDR Kultur wordt uitgezonden, is de beurt op vrijdag 4 november aan de Duitse grootmeester der letteren Heinrich von Kleist, geboren op 18 oktober 1777, en overleden op 21 november 1811. We zullen hem de komende weken derhalve nog wel vaker tegenkomen. Op 4 vrijdag 4 november wordt in genoemd programma voorgelezen uitDas Erdbeben in Chile. Dat verhaal is gebaseerd op een ware gebeurtenis op 13 mei 1647 in genoemd land, waarbij de stad Santiago werd verwoest.
Eerst gepubliceerd in tijdschrift De eerste versie van dit verhaal is verschenen in hetMorgenblatt für gebildete Stände van uitgever Cotta, in de editie van 10-15 september 1807. Het gehele verhaal besloeg 29 alinea's. In de boekuitgave van deErzählungen, uitgekomen in 1810, heeft de uitgever het geheel tot drie grotere afdelingen samengevoegd, zonder daarbij de tekst zelf aan te tasten. In de ééndelige editie van deSämtliche Werke, in 1968 uitgegeven door Winkler in München, beslaat het verhaal elf dicht bedrukte bladzijden. __________
Afbeelding:Tekening van Peter Friedel uit 1801, in opdracht van de geportretteerde, die deze heeft bedoeld voor zijn verloofde Wilhelmine von Zenge.
NEDERLAND LEEST-boekenlegger geeft een voorbeeld van taal-misbruik
In het boek dat dezer dagen alscadeautje van uw openbare bibliotheekwordt verstrekt in de periode 21 oktober tot en met 18 november,Het leven is verrukkulluk,geschreven door Remco Campert (*1929), als dertigste druk een halve eeuw nadat het voor het eerst is verschenen ─ zolang de voorraad strekt, zullen we maar zeggen ─ is, zoals dat sedert de eerste keer dat dit initiatief met succes is ingevoerd, een boekenlegger bijgevoegd. Aan de voorzijde staat de tekst te lezen, zoals afgedrukt in de afbeelding bovenaan deze tekst, aan de achterzijde staat datgene wat u hieronder ziet afgedrukt, met daarin een staaltje verkrachting van ons Nederlands, zoals we die weliswaar dag in, dag uit krijgen voorgeschoteld door lezers van de meeste Journaals die ons televisie-bestel rijk (?) is, maar die desniettemin een absoluut taboe dient te zijn voor een instituut dat de mensen aan het lezen wil krijgen, respectievelijk houden. Zullen we daarom ─ hier en nu ─ afspreken dat het gebruikte woord boekencommunityeen pijnlijke uitglijder is en daarom dient te worden bijgezet in de categorieeens maar nooit meer? Overigens zondigt Campert zelf ook voorin het boek reeds tegen een taalregel door het woordaantalals meervoud te behandelen en er in het gezegde niet het vereiste enkelvoud aan te koppelen. Nu dit boek in een voor Nederlandse begrippen enorme oplage is verschenen, zullen we elke hoop op verbetering van de presentatie door onder meeralleNOS Journaal-lezers en hun collega's van de regionale omroepen ─ die allen op dit punt klakkeloos de slechte voorbeelden volgen ─ eigenlijk wel kunnen opgeven.
Goed twee uur over Britse televisiegeschiedenis vanaf 1936 in twee bijdragen van BBC Four
Om 22:00 uur onze tijd begint op woensdag 2 november een reportage over de start van British Television Service in het Alexandra Palace in Londen. Aangezien dit in 1936 plaatsgreep, betekent dit dat aan de andere zijde van de Noordzee vijftien jaar eerder publieke tv wordt uitgezonden dan in Nederland, waar het nuzestig jaargebeurt.
Alan Yentob presenteert dat programma And then there was television, dat een aflevering van de reeksImagine . . . is en tot 23:00 uur die avond duurt. Direct in aansluiting volgt de televisiefilmThe Fools on the hill uit 1986 van David Giles (1926-2010), op een scenario van Jack Rosenthal (1931-2004).
In dat filmdrama wordt het verhaal verteld van de gebeurtenissen rondom en op de avond in 1936 waarop de BBC voor het eerst televisie is gaan uitzenden. Hierin spelen Shaughan Seymour (geb. 1949), Roger Booth (geb. 1933) en Leila Hoffman (geb. 1934) een rol.
__________
Foto:Actrice Leila Hoffman. Recente opname uitHow not to live your life.
Categorie:Televisie Tags:'Imagine', BBC Four-tv, Alan Yentob, 'And then there was television', 'The fools on the Hill', Jack Rosenthal, David Giles, Shaughan Seymour, Roger Booth, Leila Hoffman
Portret van Claus Schenk, Graf von Stauffenberg hedenavond via ZDF
Postzegel van 20 Pfennig, van de Bundesrepublik Deutschland ter gelegenheid van 20 juli 1944, uitgegeven op 20 juli 1964.
Het tweede publieke Duitse televisienet ZDF presenteert op dinsdag 1 november 2011, tussen 22:00 uur en 22:45 uur, een portret van de nog steeds befaamde Duitse militair kolonel Claus Schenk, Graf von Stauffenberg, die werd geboren op 15 november 1907.
In 1944, op de inmiddels legendarische datum 20 juli, heeft Stauffenberg een mislukte aanslag gepleegd op Adolf Hitler, met desastrueze gevolgen, mede voor Stauffenberg zelf, die op 21 juli met tal van anderen, die in het complot zaten, werd terechtgesteld.
Over deze kolonel en de 20ste juli zijn tal van artikelen en boeken gepubliceerd, verspreid over de hele wereld.
Tevens is die aanslag direct of indirect, soms alleen zijdelings, onderwerp van een televisieserie en speelfilms geworden.
Een voorbeeld uit die laatste categorie wordt voorafgaande aan de uitzending van het Stauffenberg-portret uitgezonden door het ZDF. Aangezien het daarbij gaat om een nagesynchroniseerde film, welke in een dergelijk kader geen bijdrage van belang levert, omdat er dan sprake is van debilisering, zullen we daar niet nadere op ingaan, mede doordat de hoofdrol wordt gespeeld door iemand, die Scientology propageert, een sektarisch instituut dat volgens de Duitse onderzoekster, Frau Caberta, als criminele organisatie dient te worden gekwalificeerd. Die Stauffenberg-films worden in de nacht van dinsdag 1 op woensdag 2 november nogmaals uitgezonden in het ZDF-Nachtprogramm.
Arte-televisie biedt op woensdag 1 november een thema-avond over corruptie
Bijna twee uur duurt de thema-avond, die door Arte-televisie op dinsdag 1 november zal worden uitgezonden tussen 20:14 uur en 22:00 uur, onder de titelKampf der Korruption!
Deze avond wordt afgeweken van de meest gangbare vorm waarin thema-avonden van Arte-tv worden samengesteld, want afgesloten met het onderdeelDie Diskussion. De 'corruptie-avond' bestaat uit twee onderdelen.
Tussen 20:15 uur en 21:05 uur wordt de documentaire vertoond met de titelIm Sumpf der Subventionen, waarin we worden geconfronteerd met de manieren waarop miljoenen aan subsidiegelden uit Brussel langs allerlei duistere wegen, zijpaden en dwaalwegen verdwijnen. Direct in aansluiting begint om 21:05 uur nog een documentaire:Der Club der Unbestechlichen. Die gaat overNetwork, opgericht in 2005 door een initiatief van Eva Joly, die tot op dat moment het beroep van onderzoeksrechter uitoefende.Network is bedoeld als anti-corruptie netwerk dat wereldwijd opereert.
Categorie:Televisie Tags:'Der Club der Unbestechlichen', 'Im Sumpf der Subventionen', 'Network', corruptie, Europese subsidies, Eva Joly, Thema-avond Arte-tv
Harpspelende koning David op middeleeuws paneel uit Ferrara
Onlangs vond ik ─ voor vijf procent van de prijs die tot dan toe gold ─ in de stapels met afgeschreven boeken, in een antiquariaat in mijn woonplaats, een nooit gebruikt exemplaar van het boekThe Jewish People, vol illustraties, en met een middenkatern waarin de afbeeldingen uitsluitend in kleuren zijn afgedrukt. Een van die prachtige kleuren-illustraties vindt u hiernaast.
Op deze site hebben we eerder eenafbeeldingvan Koning David, harpspelend, gepubliceerd, en daarom willen we u dezelfdemensdiemuziekmaakt, maar dan geheel anders, niet onthouden.
Het betreft hier een miniatuur op paneel, deel uitmakend van deRothschild Miscellany; Ferrara circa 1470.
Op deze dag in 1938 nam Orson Welles de Amerikaanse radioluisteraar te grazen
Orson Welles in 1937.
Gefopt!
Op 30 oktober 1938 werd op de Amerikaanse radio het hoorspelThe war of the worlds,naar het gelijknamige boek uit 1898 van de Britse auteur Herbert George Wells (1866-1946) uitgezonden door acteur (en nog zo veel meer) Orson Welles (1915-1985) , als een soort begeleidend verschijnsel bij het fenomeen Halloween.
Wat daarvan het gevolg was, kunt u lezen in eenartikelvan zaterdag 26 juli 2008,over de speelfilm met die titel, van Steven Spielberg, op onze zustersiteTempel der letteren.
Het is vandaag een eeuw geleden dat krantenmagnaat Joseph Pulitzer is overleden
Joseph Pulitzer, geboren op 10 april 1847 en overleden op de dag af een eeuw geleden, is het meest bekend geworden door de naar hem genoemdePulitzer Prize.
Deze Amerikaanse krantenman van Hongaarse origine ─ met oorspronkelijk de naam Politzer József ─ was uitgever van deSt. Louis Post Dispatch en van deNew York World.
In de jaren tachtig van de negentiende eeuw werd hij, nadat hij enkele dagbladen had verworven en daarin denieuwe journalistiek had geïntroduceerd, een van de leidende figuren in de Democratische Partij. Hij was actief in de bestrijding van grote concerns en van corruptie. In het decennium daarna betekende de hevige concurrentie tussen PulitzersWorld aan de ene kant, en deNew York Journalvan William Randolph Hearst (1863-1951) daartegenover, het begin van de zogenaamdeYellow Press, met als gevolg dat er kranten met zeer grote oplagen ontstonden op basis van advertentie-opbrengsten, die bij de lezers op interesse stootten vanwege de veelzijdige vormen van nieuws, amusement en reclame.
De auteur van de wereldvermaarde figuur Pinokkio stierf op deze dag in 1890
Carlo Lorenzini (Collodi).
Befaamd door één boek
Vandaag kan de sterfdag worden herdacht van de Italiaanse schrijver Carlo Lorenzini (1826-1890), die beter bekend was onder de naam Collodi en zo bekend werd als de 'vader' vanPinocchio. De titel van het boek in kwestie luiddeLe avventure di Pinocchio; de eerste editie was met afbeeldingen van Enrico Mazzanti (1850-1910).
Hoewel de goede man heel wat papieren bedrukt met letteren op zijn naam heeft staan, is hij uitsluitend bekend gebleven door het in 1883 uitgekomen boek over de uitdijende en krimpende neus van en de persoon met die naam. Het boek werd een direct succes en dat
Pinokkio, getekend door
Enrico Mazzanti, voor
de eerste editie
(1883).
heeft lang aangehouden. Het werd in vele talen uitgegeven; een Nederlandse editie is voor het eerst in 1915 verschenen.
Andere aspecten van Lorenzini's auteurschap Op tal van vlakken met betrekking tot het geschreven en gedrukte woord heeft de man zijn stempel gedrukt; zo gaf hij een eigen blad uit, dat zelfs tijdelijk werd verboden. Zelf was hij ook als censor werkzaam: voor het theater. Voorts heeft hij in 1875 sprookjes van de Fransman Charles Perrault ─ u weet wel, die van Moeder de Gans ─ in het Italiaans vertaald.
Geoffrey Chaucer en Pablo Picasso hebben de datum 25 oktober gemeen
De een overleed, de ander werd die dag geboren Op 25 oktober stierf de Engelse dichter Geoffrey Chaucer, en werd de Spaanse schilder Pablo Picasso geboren. Er zat echter wel bijna vijf eeuwen tussen die beide gebeurtenissen. De beide protagonisten zouden beiden in de loop der tijden wereldgeschiedenis schrijven. Chaucer (1343-1400) als auteur van de befaamdeCanterbury Tales, die voor een deel in de jaren zeventig van de vorige eeuw nog door Per Paolo Pasolini (1922-1975) zijn verfilmd ─, Picasso (1881-1973) als de belangrijkste schilder van de twintigste eeuw. __________ Afbeelding:Voorplat van dePenguin Classics-editie van ChaucersCanterbury Tales, in modern Engels overgezet. De afbeelding van de auteur is afkomstig uit een manuscript met miniaturen, dat zich thans in het British Museum bevindt.
Categorie:Historie algemeen Tags:'The Canterbury Tales, beeldende kunst, Deze dag in de geschiedenis, Expositie schilderkunst, Geoffrey Chaucer, klassieke Engelse letteren, Pablo Picasso
24 oktober 1632 is de geboortedag van de Grote Nederlander Anthonie van Leeuwenhoek
Anthonie van Leeuwenhoek, omstreeks 1680;
olieverf op doek, op het formaat 45 x 47,5 cm;
geschilderd door Jan Verkoje (1650-1693).
Hoge leeftijd bereikt Een van de grootste Nederlanders die heeft geleefd, is zonder twijfel de zakenman/wetenschapper Anthonie van Leeuwenhoek, die op deze dag, 24 oktober in 1632 werd geboren en goed negentig jaar is geworden. De man heeft zoveel gedaan voor de ontwikkeling van de wetenschap, en met name de microbiologie ─ die veel invloed heeft gehad op de verdere uitbouw van de kennis van het menselijk lichaam en zijn ziekten en de strijd tegen die ziekten binnen diverse disciplines van de geneeskunde.
Verbijsterend veelzijdig Iets meer over deze wetenschapper en een afbeelding van zijn microscopen kunt u vinden op onze Nederlandse zustersiteTempel der Wetenschappen in eenbijdragevan heden.
Naast de genoemde kwalificaties moeten we volledigheidshalve ook nog wijzen op het feit dat de man ook optrad als landmeter, glasblazer en wijnroeier.
De impressionist Paul Cézanne overleed op deze dag in Aix-en-Provence
Paul Cézanne:Kaartspelers, geschilderd in de jaren 1890-1892. Het bevindt zich thans in het Musée d'Orsay.
Vandaag is het honderd vijf jaar geleden dat de "vader der moderne schilderkunst" Paul Cézanne (geboren 1839) is overleden te Aix-en-Provence, waar zijn atelier is omgedoopt tot museum. Deze aanvankelijke impressionist heeft later van zijn leven de aanzet gegeven tot het expressionisme, het fauvisme en zelfs het kubisme. De meester mag zeer productief worden genoemd: 950 olieverfschilderijen en 650 aquarellen vormen zijn oeuvre.
Op deze dag in 1833 werd de latere chemicus en industrieel Alfred Nobel geboren
Alfred Nobel.
Heden is het honderd en achtenzeventig jaar geleden dat Alfred Bernhard Nobel werd geboren, de latere chemicus en industrieel, die één en ander aan uitvindingen op zijn naam heeft staan, waarvan de bekendstedynamiet is (1867) dat hij zelf ging fabriceren, en dat hem de bijnaamLord dynamite opleverde. Als gevolg van de internationale toepassing ervan en de dubieuze reputatie die deze springstof al snel heeft gekregen, is min of meer ondergesneeuwd dat de man ook nog andere explosieven heeft uitgevonden. Een biografie over deze geleerde kreeg de passende titelAlfred Nobel ─ onrust om dynamiet. Hij overleed in 1896.
De laatste weken komen we zijn naam steeds weer tegen in verband met de uitreiking van de naar hem genoemde prijzen.
Vrijwel niemand is zich bewust van het feit dat de man ook nog toneelschrijver was. Van zijn hand is het dramaNemesis verschenen, over Beatrice Cenci, deels geïnspireerd op het stukThe Cenci uit 1819 van Percy Bysshe Shelley (1792-1822).
Het stuk, dat werd gedrukt toen Nobel reeds op zijn sterfbed lag gold als dermate scha(n)delijk dat het onmiddellijk na zijn overlijden werd vernietigd. Pas in onze eeuw, acht jaar geleden, verscheen er weer een uitgave, deze keer tweetalig: Zweeds-Esperanto.
Remco Campert leest het eerste hoofdstuk van zijn roman Het leven is vurrukkulluk
De auteur hoogstpersoonlijk.
In het korte NTR-programmaNederland leest dat in de nacht van vrijdag 21 op zaterdag 22 oktober ─ tussen 00:45 uur en 00:55 uur ─ via Nederland 2 zal worden uitgezonden, wordt getracht de Nederlanders weer op het spoor vanlezen te zetten door ze te laten voorlezen uit het alweer een halve eeuw oude boekHet leven is verukkulluk(verschenen in 1961) van Remco Campert (geboren 1929), ook wel gesignaleerd als Remko Kampurt. Ik herinner me dat er eerst meer aandacht was voor de orthografie van de titel dan voor de tekst. De roman heeft als themade groei naar volwassenheid. Een groepje jongelui vormt de Protagonist. Op een zonnige dag leest de auteur zelf het eerste hoofdstuk voor. Dat doet hij in het Amsterdamse Vondelpark.
Cultuurspectrum
