Königliche Hoheit, film naar Thomas Mann' in zaterdagnachtprogramma van Duitsland 1
Verfilming uit 1953 Tijdens
de programmering in de nacht van zaterdag 27 op zondag 28 december
zendt het eerste Duitse televisienet ARD/Das Erste om 02:20 uur opnieuw de verfilming uit van de roman van Thomas Mann (1875-1955), Königliche Hoheit,
een boek dat voor het eerst is verschenen in 1909. Daarin krijgt een
behoudende troonopvolger in Duitsland het moeilijk als hij verliefd
wordt op een opgewekte dochter van een Amerikaanse industrieel en met
haar een relatie begint.
De
verfilming dateert uit 1953 en wordt omschreven als een romantische
komedie. De hoofdrollen zijn voorbehouden aan drie protagonisten van de
Duitse cinema van thans alweer een halve eeuw geleden: Dieter Borsche,
Ruth Leuwerik die in de speelfilms over de Familie Trapp, het verhaal
van de latere musical The sound of music en Rudolf Fernau.
Regisseur van deze rolprent is Harald Braun (1901-1960), die tevens
filmproducent en dito scenarist was. Van de ruim veertig films, waaraan
hij tussen 1937 en zijn sterfjaar in minder dan een kwart eeuw tijds
in één der bovengenoemde hoedanigheden heeft bijgedragen, is in 1959
opnieuw een Thomas Mann-productie door Harald Braun gerealiseerd, als
regisseur, tevens co-scenarist: de tweedelige film Buddenbrooks. Zie daartoe het artikel van zondag 7 januari 2007 op de Nederlandse fin de siècle-site All art is quite useless van Rond1900.nl. ________ Afbeelding: Tekst met sierkader op de titelpagina van de roman Königliche Hoheit.
Portret van de schilder Emil Nolde, zijn leven en werken en zijn woonomgeving eenmalig op Arte-televisie
Kleurenpracht Het werk van één der meest vooraanstaande Duitse expressionisten
aan het begin der twintigste eeuw Emil Nolde(1867-1956) wordt
gekenmerkt door een constant aanwezige kleurenpracht, zowel in de
uitbeeldingen van weelde, alsook in die van relatief karige
landschappen. In zijn woonplaats Seebüll in de noordelijke Duitse regio
Nordfriesland ligt het meeste er nog zo bij als een halve eeuw geleden,
en in het huis waar de schilder zijn leven doorbracht, lijkt het
volgens diverse bezoekers dikwijls of de kunstenaar even een
boodschapje doet of een wandeling aan zee maakt, maar in ieder geval
snel weer thuis zal komen. Dat
is ook de indruk die de filmer Wifried Hauke in zijn documentaire uit
2006 gemaakt in opracht van de Norddeutsche Rundfunk (NDR) weet
over te brengen. In zesentwintig minuten wordt op het formaat 16:9,
met stereofonisch geluid een beeld geschetst van leven en
ontwikkeling, zowel in de persoon alsook in de werken van deze in het
plaatsje Nolde van de gemeente Burkal (in de buurt van de Deense stad
Tondern) op 27 augustus 1867 als Emil Hansen geboren uitzonderlijke
schilder, die vroeg indruk wist te maken, welke in de loop der tijd,
ook een halve eeuw na zijn heengaan, niet is verbleekt. In de documentaire die eenmalig
door Arte-televisie zal worden uitgezonden worden enkele van zijn
belangrijkste stukken nader voorgesteld. In diverse van Nolde's werken,
vooral als het om bloemen en aanverwante natuurverschijnselen gaat
zoals Witte boomstammen , wordt duidelijk dat Nolde was gefascineerd door het werk van Vincent van Gogh. ____________ Afbeeldingen 1. Emil Nolde: Zelfportret 1912. 2. Emil Nolde: Witte boomstammen 1908. Olie op canvas, 67,5 x 77,5 cm. Brücke-Museum, Berln.
Puccini's La fanciulla del West zaterdag op BBC Radio 3
Western met muziek Op
de veelal gebruikelijke tijd voor de uitzending meestal complete
opera's waarvan diverse zelfs rechtstreeks uit Covent Garden of uit
de New Yorkse Metropolitan Opera, dan wel vanuit Glyndebourne
presenteert BBC Radio 3 in de reeks Opera on 3 op zaterdag 27 december, vanaf 19:00 uur onze tijd, het muziekdrama La fanciulla del West van Giacomo Puccini (1858-1924) uit. Deze
componist stond de laatste weken op talrijke radio- en
televisiezenders, alsmede bij enkele uitgeverijen, in het middelpunt
van de belangstelling, omdat het op22 december exact anderhalve eeuw
geleden was dat hij het levenslicht voor het eerst heeft aanschouwd. La fanciulla del West is
een opera in drie bedrijven op een libretto van Guelfo Civinini
(1873-1954) en van literatuurprofessor Carlo Zangarini (1874-1943) naar
het toneelstuk The girl of the golden West (1905) van scenarioschrijver, regisseur en impresario David Belasco (1853-1931).
Achtergronden De
eerste uitvoering van deze Italiaanse opera werd, met onder meer Enrico
Caruso, gerealiseerd in New York onder leiding van Arturo Toscanini.
pas een jaar daarna werd het drama in het geboorteland van de
componist, te Rome gespeeld. Reeds in 1913 werd er in het Deutsche
Opernhaus Berlijn een Duitse voorstelling gerealiseerd. Vele
internationaal befaamde sopranen hebben de rol van Minnie in dit
muziekdrama vertolkt: van Maria Jeritza en Ljoeba Welitsch, via Renata
Tebaldi en Magda Olivero tot en met Carole Neblett en Olivia Stapp. In
de Covent Garden-versie die op BBC Radio 3 te horen zal zijn, is die
rol weggelegd voor Eva-Maria Westbroek. Zij wordt bijgestaan door onder
andere de tenor Jose Cura en de bariton Silvano Carroll. Koor en orkest
van het Royal Opera House Covent Garden wordt geleid door Antonio
Pappano.
Het verhaal Minnie,
eigenares van een saloon in een goudgraversstad in Californië fungeert
als een soort van moeder voor het zootje ongeregeld dat haar
gelegenheid frequenteert. Pas als er een nieuweling verschijnt, die
zich Dick Johnson noemt, wordt ze op slag verliefd. Maar die man is een
bandiet met een andere naam, die zich heeft voorgenomen om de safe van
de goudzoekers te kraken, beantwoordt haar liefde, maar als Minnie door
de sheriff over diens ware identiteit wordt geïnformeert, jaagt ze hem
weg. Als de man 's nachts gewond terugkeert, neemt ze hem echter bij
zich op en doet ze liefjes tegen de sheriff, opdat die geen verdenking
zal koesteren. Toch wordt Johnson ontdekt, gevankelijk afgevoerd en
veroordeeld tot de strop. Als hij reeds onder de galg staat, komt
Minnie aangerend, smeekt om zijn leven, waarop de bandiet naar oud
gebruik wordt vrijgelaten, en de beiden Californië mogen verlaten om
een nieuw leven op te bouwen.
Afbeeldingen 1. Componist Giacomo Puccini. 2. De Amerikaanse auteur David Belasco. (Foto gemaakt tussen 1898 en 1916.) 3. Dirigent Antonio Pappano. 4. Eva-Maria Westbroek hier als Minnie die 'Dick Johnson' van de strop redt in La fanciulla del West. (Foto van de website van Eva-Maria Westbroek.)
Mahlers Eerste Symfonie onder Christoph Eschenbach opnieuw op Mezzo-tv
Herhaling van eerder dit jaar Op zaterdag 27 december 2008 presenteert de muziekzender Mezzo weer eens de Eerste Symfonie in d klein Titan, van Gustav Mahler, door het Orchestre de Paris onder leiding van Christoph Eschenbach. Volgens
de gegevens van Mezzo zal het concert om 11:35 uur beginnen.
Waarschijnlijk wordt het aangevuld met nog andere muziek voordat het
volgende programma-onderdeel begint dat voor 13:30 uur gepland staat
, aangezien die Mahler-symfonie ongeveer een uur in beslag neemt. Op het fin de siècle cultuurweblog All art is quite useless van Rond1900.nl heb ik in de lente van 2007 een uitgebreid artikel aan deze symfonie gewijd.
Gounods Roméo et Juliette opnieuw in de ZaterdagMatinee op Radio 4-NL
Naar Shakespeare Op
27 december wordt in de ZaterdagMatinee op Radio 4 een gezamenlijk
project van de NPS, de Avro en de Tros vanaf 13:02 uur een uitvoering
gegeven van de opera Roméo et Juliette van Charles Gounod (1818-1893). Het betreft de herhaling van 8 november dit jaar. De
Radio Kamer Filharmonie en het Groot Omroepkoor zullen worden geleid
door Giuliano Carella. Vocale solisten zijn Sébastien Guèze, tenor;
Nina Machaidze, sopraan; Cora Burggraaf en Elizabeth Sikora,
mezzosopraan; Joel Prieto, tenor; Henk Neven, André Morsch en Martijn
Cornet, bariton; en anderen. De tekst van deze opera in vijf bedrijven is gebaseerd op de tragedie Romeo and Juliet
uit 1595 van William Shakespeare (1564-1616), is van de dichter en
librettist Jules Barbier (1825-1901) en Michel Carré (1819-1872). De
eerste opvoering van Roméo et Juliette werd verzorgd te Parijs op 27 april 1867. Nog in hetzelfde jaar werd er een Duitse versie in première gespeeld te Dresden. Hoewel
we in onze streken hoogst zelden worden geconfronteerd met deze opera,
heeft dit stuk muziektheater in Frankrijk en Italië al die tijd
repertoire gehouden. ____________ Afbeeldingen 1. Librettist, toneelschrijver en dichter Jules Barbier. 2. Componist Charles Gounod.
Dierenliefde met muziek van Tony Overwater ' vrijdag 26 december via NPS op Nederland 2
Dierenkliniek Op vrijdag 26 december, tijdens de avond van tweede kerstdag als het gros van de mensen in onze overvoerde westerse maatschappij
(een) de(e)l(en) van (een) dier(en) eet zendt de NPS via Nederland 2
tussen 19:25 uur en 20:30 uur een documentaire uit onder de titel Dierenliefde.
Je zou het zeker als je vegetariër bent beslist als een anticlimax
kunnen ervaren bij de talrijke versierde en van al te veel
vleesproducten voorziene kersttafels in miljoenen huishoudens binnen
Europa en in het verre Yankenland. De
documentaire met speciaal daarvoor door Tony Overwater gecomponeerde
muziek heeft als thema het fenomeen dierenliefde, toegespitst op de
grootste dierenkliniek van Europa, de zogeheten vermenselijking van
diverse diersoorten die als huisdier worden gehouden, en de behoefte
aan warmte, die tal van mensen als een gemis in het contact met
soortgenoten voelen, maar deze veelal wel bij dieren kunnen vinden. Veel
geleerden en andere deskundigen wijzen zulke innige contacten tussen
mens en dier strikt af en zij willen ons in de richting van betere
contacten tussen mensen onderling duwen, en dat is in het kader van
de wijze waarop ons gehele maatschappelijke gebeuren nu eenmaal is
gestructureerd weliswaar, althans ten dele, begrijpelijk, maar zegt u
nu zelf: hoeveel honden, katten, hamsters, kanaries en voor mijn part
ook: terrarium-ingezetenen kent u, die het ene moment wel tegen u
willen oprijden met ges(t)imuleerde sympathie om vervolgens, zodra u
buiten gehoorsafstand bent, u te 'promoveren' tot het thema van
leugens, laster, lagen en listen? Waarachtig, zulks doet alleen maar
het tot diep in het merg verdorven zoogdier op twee benen dat
oorlogsmisdadigers als G.W. Bush en V. Poetin, alsmede verdoolde
zielenpootjes als G. Wilders, voortbrengt.
Kortom,
breekt u mij de bek op de feestdagen van derden maar niet open, zeker
niet als het over naastenliefde van zich als christenen beschouwende
plaatsbekleders en aanverwant gespuis gaat. Kijkt u dus vooral naar de
documentaire over dieren, waarin u wellicht ook nog enkele
vertegenwoordigers van het mensengeslacht zult kunnen tegenkomen die
zich willen inzetten voor dieren, in tegenstelling tot de eigentijdse
Mengeles die, onder het mom van de vooruitgang, de meest abjecte
beestachtigheden uitspoken met dieren. Dat wilde dat andere Beest uit
de Afgrond, die Mofse Mengele, naar eigen inzicht, ook al met de
veelvoorkomende zoogdiersoort, die wel de naam mens draagt maar die de
meeste aspecten van menselijkheid in de loop der tijden voor een groot
deel is kwijtgeraakt. ____________ Afbeeldingen 1. Musicus Tony Overwater. 2.
Kater Pluim (1978-2003), centurio van huis, tuin en keuken. Na de
inspectie bij avond van zijn grootgrondbezit; hij was toen al 23 jaar.
Tweemaal Charles Dickens ' vrijdag op BBC Two-televisie
Gedramatiseerd Op 26 december presenteert BBC Two-television tussen 11:10 uur en 11:50 uur The Signalman een gedramatiseerde versie uit 1976 door Lawrence Gordon Clark, naar één der korte
verhalen van Charles John Huffham Dickens (1812-1870), die onder meer
in enkele verzamelbundels met diverse vertellingen uit de Victoriaanse
tijd te vinden zijn. In het Nederlands heeft het de titel De Seinwachter en is het eveneens opgenomen in de Elsevier-pocket Victoriaanse Vertellingen. Voordien, in 1950, was het al verschenen in de collectie Ontsluierd Geheim een boek van Wereldbibliotheek. Een
seinhuiswachter wordt op de hoogte gesteld van het feit dat er een
vloek rust op zijn werkplek. Denholm Elliottt, Bernard Lloyd en
Reginald Jessup zijn de protagonisten in dit drama.
Nicholas Nickleby verfilmd Later op de dag vroeg in de avond, tussen 18:55 uur en 21:00 uur kunt u op diezelfde zender kijken naar een verfilming van Dickens' roman Nicholas Nickleby, voor het eerst in afleveringen verschenen in 1838-39. Deze speelfilm uit het jaar 2002 is gerealiseerd als coproductie, waarin vier landen een aandeel hebben:
de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, Duitsland en Nederland.
Charlie Hunnam, Jim Broadbent en Anne Hathaway spelen de voornaamste
personen in deze rolprent. Dit boek is in diverse vertalingen in het
Nederlands verschenen, waarbij onze taal niet in al die uitgaven even
adequaat is gehanteerd. In de complete Nederlandse Dickens-editie in de
Prisma-pockets van uitgeverij Het Spectrum te Utrecht is deze roman in twee delen verschenen. De uitgeversmaatschappij van de Gebroeders Graauw (Amsterdam-Batavia)
heeft een versie gemaakt met een hier en daarat stiefmoederlijke
behandeling van het Nederlands, maar met 59 houtgravures, vervaardigd
naar tekeningen van F. Barnard.
Afbeeldingen 1. Voorzijde stofomslag van de WB-uitgave met Victoriaanse verhalen, waarin opgenomen De Seinwachter van Charles Dickens. 2. Voorplat van de Nederlandse, gebonden editie van de Gebroeders Graauw. 3. Houtgravure naar een tekening van F. Barnard, afgedrukt boven Hoofdstuk 1 van Nikolaas Nickleby.
Storend-overbodige kerstwensen van Arte-televisie bederven cultureel kijkgenot
Nodeloos en nutteloos Het
ARTE-logo linksboven in beeld tijdens de uitzendingen van deze
Frans-Duitse televisie-instantie een voor de toeschouwer volstrekt
overbodige toevoeging aan datgene wat op het scherm wordt geboden, maar
voor de zender, in verband met rechten
een eventueel noodzakelijk kwaad was gisteravond extra groot door de
volstrekt overbodige toevoeging van tierlantijntjes die daar
waarachtige kerstversieringen moesten impliceren. Alsof de bovengemelde
toevoeging bij het op zich reeds ongewenste logo niet al meer dan erg
genoeg was, werden af en toe ook nog de woorden Frohes Fest toegevoegd.
Hoeveel hersenloosheid en smakeloosheid maar erger nog: volstrekt
gebrek aan inzicht, en kennelijk een totale aanwezigheid aan vertrouwen
in de eigen keus spreken uit deze nodeloze, nutteloze en wat veel
pijnlijker is: onbedaarlijke stompzinnigheid.
Feestvreugde De feesvreugde van het op het huiskamerscherm veelzijdige en van hoge kwaliteit gebodene was een
lust voor oog en oor, alsmede voor het eigen vermogen om grote kunst te
ondergaan in de literataire hoogstand welke Pierre de Beaumarchais in La folle journée ou Le mariage de Figaro
heeft neergelegd en in het daaruit voortvloeiende, sublieme spel van de
leden van de Comédie Française. Deze positieve en in tal van opzichten
constructieve elementen van dit onderdeel van het kerstprogramma van
ARTE had onaangetast dienen te blijven. Zulke volstrekt onpersoonlijke,
elektronische boodschappen doen slechts afbreuk aan het niveau dat een
cultuurzender wordt geacht te (re)presenteren. Er is dan ook niet de
geringste aanleiding om af te dalen naar de meer dan afstotende laagte
die allerlei commerciële zendgemachtigden voor hun kritiekloze aanhang
in petto hebben.
Vrijdag op BBC 2 'Verfilming van Oscar Wilde's toneelstuk The Importance of Being Ernest
Rolprent uit 2002 Op vrijdag 26 december vroeg in de middag, tussen 12:50 uur en 14:25 uur wordt de verfilming als Brits-Amerikaanse coproductie, geregisserd door Oliver Parker, van The Importance of Being Ernest, in september 1894 in een uitzonderlijk korte periode geschreven door Oscar Wilde
(1854-1900) thans door BBC Two-television opnieuw uitgezonden, hetgeen op 3
januari 2007 met dit in filmbeelden vertaalde toneelstuk van de
grootmeester van het Britse fin de siècle-drama reeds eerder was gebeurd,
evenals door enkele televisiegemachtigden op het vasteland. De
hoofdrollen hierin worden vertolkt door Rupert Everett, Colin Firth en
Reese Witherspoon. Een heel uitgebreid artikel
over deze materie heb ik imiddels bijna twee jaar geleden op 2
januari 2007, gepubliceerd op het Nederlandse specialistische fin de
siècle-weblog All art is quite useless van Rond1900.nl __________ Foto: Colin Firth tijdens the IFFA Awards in Yorkshire 2007.
SILENT is the House: all are laid asleep: One alone looks out o'er the snow-wreaths deep, Watching every cloud, dreading every breeze That whirls the wildering drift, and bends the groaning trees
Cheerful is the hearth, soft the matted floor; Not one shivering gust creeps through pane or dood; The little lamp burns straight, its rays shoot strong and far: I trim it well, to be the wanderer's guiding-star.
Frown, my haughty sire! chide my angry dame; Set yor slaves to spy, threaten me with shame: But neither sire nor dame, nor prying serf shall know, What angel nightly tracks that waste of frozen snow.
What I love shall come like visitant of air, Safe in secret power from lurking human snare; What loves me, no word of mine shall e'er betray, Though for faith unstained, my life must forfeit pay.
Burn then, little lamp, glimmer straight and clear Hush, a rustling wing stirs, methinks the air; He for whom I wait, thus ever comes to me; Strange Power, I trust thy might, trust thou, my constancy.
* * * * * * * * * * * * * * * * * * Last Lines
'The following are the last lines my sister Emily ever wrote.' (Charlotte Brontë)
No coward soul is mine No trembler in the world's storm-troubles sphere: I see Heavens Glory shine, And faith shines equal, arming me from fear.
O God within my breast, Almighty, ever-present Deity! Life that in me has rest, As Iundying Lifehave power in thee!
Vain are the thousand creeds That move men's hearts: utterly vain: Worthless as withered weeds, Or idlest froth amid the boundless main,
To waken doubt in one Hiding so fast by thine infinity; So surely anchored on The steadfast rock of immortality.
With wide-embracing love Thy spirit animates eternal years, Pervades and broods above, Changes, sustains, dissolves, creates and rears.
Though earth and man were gone, And suns and universes ceased to be, And thou were left alone, Every existence would exist in thee.
There is not room for Death, Nor atom that his might could render void: Thouthou art Being and Breath, And what thou art may never be destroyed.
Bijgestelde prognoses Hoewel
u en ons het ene financieel-economische doemscenario na het andere
wordt voorgehouden door experts van verschillende instituten, die allen
op zich kenners van 'de markt' zouden moeten zijn, is nu wel gebleken
dat al die 'geleerden' het niet eens zijn, en dat op zich is
vanzelfsprekend legitiem, zeker indien de diverse kenners van het
gebeuren allen of meerderen van hen een ander uitgangspunt nemen.
Zo werd, direct aan het begin van de kredietcrisis, beweerd dat
Nederland, met zijn sterke positie binnen West-Europa, als enige staat
in 2009 nog een economische groei van ongeveer één procent zou
meemaken. Inmiddels zijn al die prognoses alweer diverse malen
bijgesteld of door derden als achterhaald gekwalificeerd. Ondertussen
doen de meeste consumenten of er niets aan de hand is en geven ze het
geld in de laatste maand van 2008 wel uit iets dat ze in het
voorafgaande half jaar veel minder hebben gedaan, en daarvoor, vooral
in de Duitse Bondsrepubliek, voorzichtig bestraffend zijn toegesproken
door politici, die al enige tijd de klacht hadden geuit dat de mensen
op hun geld bleven zitten in plaats van het zinvol uit te geven om op
die manier eveneens de binnenlandse navraag te consolideren en daarmee
enige economische impulsen ten faveure van het
maatschappelijk-financiële klimaat te bewerkstelligen.
Kersttoespraken Maar
de talrijke aanvragen om werktijdverkorting in diverse staten van de
Europese Unie wijst er toch op dat er werkelijk problemen zijn van niet
geringe omvang, welke niet door alle verantwoordelijke politici in de
diverse landen op hun juiste waarde worden geschat, althans niet in hun
publieke uitspraken. Maar dat er wel degelijk een zware periode op de
mensen in het westen afkomt, lijdt geen twijfel. Vooral de toespraken
van openbare figuren als de Belgische koning, die in zijn
kerstboodschap meldde dat geld niet alles betekent voor een gezegend
leven, en dat we in die crisis ook een uitdaging zouden moeten zien die
verder reikt dan alleen de eigen vier muren. Hoewel dat op zich een
onderdeel van een kerstboodschap van elk jaar zou kunnen zijn, is en
blijft deze vorm van attenderen wellicht niet de slechtste, aangezien
er in België nog steeds veel monarchisten zijn die menen dat zo'n
koning wel zal weten waarover hij het heeft. Het valt te hopen dat eventuele twijfelaars vooral handelen naar het dringende advies van die opper-Belg.
Waarschuwende bisschoppen In
de Bondsrepubliek Duitsland hebben twee bekende bisschoppen zich
uitgesproken tegen de verheerlijking van het geld: als eerste de
Berlijnse bisschop Huber, die het fenomeen schraapzucht aan de kaak
stelde als de dans om het gouden kalf, verwijzende naar de heilige
schrift [1]. Zijn Keulse
collega Meisner kwalificeerde het gedrag van (bepaalde) bankiers als
schokkend en hij zei dat teveel geld op een rekening ook niet goed is.
Hij ging zelfs zo ver om te vertellen hoe groot het saldo van zijn
eigen rekening is. De vraag is echter in welke mate de oogkleppen
weer strak getrokken zullen worden als straks 2009 is losgebroken en
dan, wellicht sneller en zeker, de nieuwe jobstijdingen en andere
onheilsboodschappen de armsten weer zullen treffen. Komen de
kerkleiders dan ook in actie om gevolg te geven aan de eigen gedachten
en uitspraken om te laten zien dat zij wel degelijk een functie hebben
en ook bereid zijn die waar te nemen in strijd tegen het verval van
maatschappelijke zeden en gebruiken en waarden, en daarvoor eerst even
hun eigen preoccupatie met een opperwezen opzij zetten om in de
dagelijkse praktijk degenen aan de allerdiepste onderkant van de
samenleving daadwerkelijk te steunen. Het zal niet lang (meer) duren
voordat we kunnen vaststellen of hun publiekelijk uitgevente woorden
van nu dan ook in de praktijk enige intrinsieke waarde
vertegenwoordigen. __________ [1] De dans om het gouden kalf is te vinden in 'de Boeken des Ouden Verbonds', in het tweede boek van het Pentateuch: Exodus, met name in hoofdstuk 6.
De eerste lange documentaire uit de filmgeschiedenis stamt uit 1922
Nog drie uitzendingen Een
kleine eeuw geleden, om precies te zijn in het jaar 1922, ontstond de
eerste lange documentaire uit de filmgeschiedenis. Zoals alle
rolprenten in die tijd betreft het ook hier een zwijgende film. De titel luidt Nanook of the North.
Filmmaker Robert Flaherty (1884-1951). Niet alleen schreef de man
filmgeschiedenis door bovengenoemde feiten, maar deze rolprent werd ook
een commercieel succes, dat in het leven van Flaherty nimmer zou worden
geëvenaard. Wel heeft de regisseur vier jaar later een soortgelijke
film gemaakt in de Zuidzee, die eveneens als docufiction de geschiedenis is ingegaan. Nanook of the North vertelt het verhaal van een Inuit, genaamd Nanook, door hem en zijn familie in hun dagelijks bestaan te volgen. De film over Nanook wordt van woensdag 24 december, om 23:00 uur tot 00:25 uur in de nacht op donderdag door het themakanaal Holland Doc
uitgezonden. Er volgen de komende dagen nog twee uitzendingen van
dezelfde film: op donderdag 25 december tussen 18:00 uur en 19:25 uur,
en op vrijdag 26 december tussen 17:15 uur en 18:40 uur. De film wordt door instanties en particuliere kenners ingeschat als van groot cultuurhistorisch belang.
Witwassen van miljarden door criminelen nog driemaal te zien in een Zembla-documentaire via het themakanaal Holland Doc
Nog drie keer te zien Het Nederlandse themakanaal met de dwaze naam Holland Doc
alsof het om een regionale zender aan de westkust van ons land,
jawel: in de regio Holland, gaat presenteert de komende dagen nog
drie keer de Zembla-documentaire Witwassen doe je zo. Woensdag
24 december is de film te zien tussen 22:15 uur en 23:00 uur; op
donderdag 25 december tussen 17:15 uur en 18:00 uur; en op vrijdag 26
december tussen 20:10 uur en 20:55 uur. Qua uitzendtijd mooi gespreid
over die dagen, zodat zo veel mogelijk mensen ervan kunnen kennisnemen.
Het fenomeen Elk jaar opnieuw worden er vele miljarden aan onrechtmatig verkregen geld door leden van de onderwereld en volgens de Zembla-documentaire
betreft dat vooral buitenlandse criminelen en fraudeurs naar de
bovenwereld gesluisd. In deze film wordt de vraag gesteld en behandeld:
Hoe gaat witwassen nu eigenlijk in zijn werk en welke omvang heeft het
probleem inmiddels aangenomen? Voorts wordt bekeken wat de bevoegde
opsporingsinstanties er nu precies tegen ondernemen. Zeker
in tijden van een enorm omvangrijke, want wereldwijde,
financieel-economische crisis die de belangrijkste slachtoffers
ongetwijfeld ook nu onder de minst welgestelden in de westerse
maatschappijen zal maken, en globaal genomen, in eerste instantie de
armste landen in de derde wereld het hardst zal treffen is het
wellicht niet zo verkeerd om de opsporing van illegaal verkregen geld
met wat meer opportunisme ter hand te nemen, en via snelrecht tot het
verbeurd verklaren van de gelden in kwestie te geraken. De overheid zal
dan een wet moeten aannemen dat juist dit geld ten faveure van de minst
bedeelden zal moeten worden aangewend.
De klassieke champagne gaat in het geheel niet gebukt onder de crisis
Wereldwijde afzetgebieden Zoals
te verwachten viel, hebben tal van mensen met een uitstekend inkomen
geen of minder direct last van de financieel-economische crisis en die
heeft dan ook geen of weinig invloed op hun koopgedrag. Aan het eind
van ieder jaar, als er een explosie in de aankopen plaats heeft, kunnen
de statistieken aantonen hoe goed of hoe slecht het op dat moment gaat.
De verwachting dat de kerstinkopen flink wat lager zouden uitvallen dan
voorafgaande jaren
is niet uitgekomen, en in verband met oudejaarsavond kijken veel
geïnteresseerden naar het product bij uitstek dat men op en om de
jaarwisseling heel wat meer kan aantreffen dan tijdens de rest van het
jaar: champagne. De
kurk in een champagnefles is nog altijd de klassieke: van hout
(eikenschors). Hoewel er steeds meer wordt gekozen voor kunststof kurken, valt het bij een dergelijk traditioneel product niet te verwachten dat de wijnboeren daartoe eveneens zullen overgaan.
Laatste informatie Het
NOS-Journaal van hedenochtend had een bericht gewijd aan deze
bijzondere wijnsoort. Daarin werd gemeld dat er in het jaar 2007
driehonderd achtendertig miljoen flessen champagne zijn verkocht. De
omzet daarvan bedroeg vierenhalf miljard euro. Weliswaar is de omzet in
dezelfde streken iets gedaald, maar daar staat tegenover dat de
wijnboeren nieuwe afzetgebieden hebben weten te ontsluiten: onder meer
Rusland en China, Brazilië en Mexico. Een
van de klassieke champagne-wijnboeren wiens voorouders reeds vanaf 1687
deze wijn heben geproduceerd, toonde zich optimistisch met betrekking
tot de toekomstige afzet. Hij is van mening dat mensen bij een geboorte of huwelijk altijd champagne zullen blijven drinken. Dat
lange-termijn-denken hoort immers van oudsher bij specifiek deze
wijboeren: de oogst die tijdens dit jaar is binnengehaald, zal pas over
tien jaar in flessen terug te vinden zijn. Bovendien is deze tak van de
Franse culturele industrie relatief stressbestendig: enkele procenten
teruggang in de omzet zal men zonder al te grote problemen kunnen
opvangen. Bovendien zijn er altijd mensen die, zelfs met teruglopende
inkomsten, hun gevoel voor luxe en stijl niet al te veel geweld willen
aandoen en derhalve gericht champagne zullen blijven kopen. ____________ Afbeeldingen 1. De klassieke houten champagnekurk. 2. Champagne in flessen ligt hier te rijpen in een speciale grot.
Zes films over dierenleven in het Wilde Rusland ' in de kerstnacht op NDR-tv
Zes maal Wildes Russland De
regionale Duitse televisiezender Norddeutscher Rundfunk (NDR) welke
via diverse kabelmaatschappijen in Nederland te ontvangen is, en anders
wel via de schotelantenne heeft de nacht van woensdag 24 op donderdag
25 december uitgekozen als Tierfilmnacht.
Daarin zullen tussen middernacht en 04:30 uur achtereenvolgens zes
films van drie kwartier worden vertoond, die alle het dierenleven in
een deel van het Wilde Rusland laten zien.
00:00 - 00:45 uur Kaukasus 00:45 - 01:30 uur Oeral 01:30 - 02:15 uur Siberië 02:15 - 03:00 uur Het verre Oosten 03:00 - 03:45 uur Kamtsjatka 03:45 - 04:30 uur The Making of Wildes Russland
Waarschijnlijk
gaat het om films, die alweer enkele jarengeleden zijn opgenomen,
behalve de tweede aflevering, over de Oeral. Bij die laatste meldt de
NDR door middel van pictogrammen dat het om een stereo-uitzending gaat,
die op het formaat 16:9 zal worden uitgezonden.
Nieuwe speelfilm naar Tolstojs roman uit 1899 Auferstehung op ARD
Nieuwste versie Ruim drie weken geleden, om precies te zijn op zondag 30 november, hebben we u, op dit net in een beschouwing vooraf gewezen op de uitzending van de speelfilm Auferstehung uit 1958, gedraaid op basis van de in 1899 gepubliceerde roman van Ljev Nikolajevitsj Tolstoj. In
2001 is er onder regie van de gebroeders Vittorio (geb. 1929) en
Paolo (geb. 1931) Taviani een nieuwe versie gerealiseerd als
Duits-Italiaans-Franse coproductie. Deze film, die als melodrama te
boek staat, zal in de nacht van dinsdag 23 december op woensdag 24
december tussen 00:50 uur en 03:45 uur worden uitgezonden door het
eerste Duitse publieke televisienet ARD/Das Erste. Dat betekent een
lengte van bijna tweemaal de rolprent uit 1958. Hierin treden Timothy Peach en Stefania Rocca op, alsmede Maria Bäumer. Deze draagt de Duitse titel Die Auferstehung, maar de roman van Tolstoj is zonder lidwoord. In het Engels heet de rolprent dan ook Resurrection. Voor meer gegevens over de inhoud verwijzen we naar die bijdrage van 30 november. ____________ Afbeeldingen Lev Nikolajevitsj Tolstoj. Karikatuur uit Vanity Fair 1899.
De eeuw van bondskanselier b.d. Helmut Schmidt ' tweemaal op Duitse televisie
Denken en handelen De Duitse politicus Helmut Heinrich Waldemar Schmidt, die van 1974 tot 1982 Bundeskanzler van West-Duitsland (officieel Bundesrepublik Deutschland) was,
wordt op dinsdag 23 december 90 jaar, en dat kan aan bijna geen
televisiekijker in Duitsland voorbijgaan, aangezien het ene programma
na het andere op verschillende zenders reeds aan hem is of nog wordt
gewijd. Zijn
doortastendheid bezorgde hem de reputatie van een pragmaticus, die in
tijden van uitzonderlijke moeilijkheden overeind bleef door het hoofd
koel te houden, emoties naar het tweede plan te verschuiven en de
leiding in handen te nemen, zelfs als hij daartoe niet direct was
geroepen. Dat bleek echter zeer ten faveure van dland en lieden uit te
pakken, zowel in de periode dat hij senator was van de stadstaat
Hamburg en later in zijn functie van Bondskanselier toen de hete herfst
van 1977 voor heel wat complicaties zorgde door de daden van de Rote
Armee Fraktion en alle daaraan verbonden, directe gevolgen. Zijn
bezonnen houding en bewust gekozen handelwijze hebben ervoor gezorgd
dat de scherpste kantjes van het binnenlandse terrorisme echter met
in die tijd niet juist ingeschatte internationale connecties en
vertakkingen er eerst van af waren.
Interview Het
eerste publieke Duitse televisienet ARD/Das Erste zendt op deze
negentigste verjaardag van Helmut Schmidt tussen 21:45 en 22:45 uur
een interview uit met deze voormalige bondskanselier waarin historisch
beeldmateriaal zal worden vertoond en eveneens bepaalde
geluidsfragmenten een plaats hebben gekregen. De tweede bijnaam die Schmidt op basis van zijn optreden heeft gekregen, is Schnauze, dat we in het Nederlands nauwelijks anders dan met Grootbek
kunnen vertalen. Het ligt voor de hand dat voor vele, al dan niet
kwalitatief aanvaardbare, humoristen en cabaretiers aanleiding geweest
om
hem te parodiëren. Waar dat vanzelfsprekend in uitvergroting van de
feiten steeds weer heel goed gelukt, is in het WDR-programma Mitternachtsspitzen van Jürgen Becker. Daarin zorgt het onderdeel Loki und Smoky voor heel wathilariteit. Loki is de naam van de echtgenote van de voormalige kanselier; Smoky is een toespeling op het tot op de huidige dag excessieve roken van Helmut Schmidt. In de film van Reinhold Beckmann en Christoph Weinert, getiteld Helmut Schmidt Mein Jahrhundert,
waarin de eerstgenoemde het interview met de nog altijd zelfbewuste en
adequaat reagerende ex-kanselier houdt, wordt duidelijk dat deze in
zulke intmoetingen nog altijd de touwtjes in handen heeft. Terugblik De
titel van de film geeft aan dat hier sprake is van een terugblik op het
leven van Helmut Schmidt, die als jongeman opgroeide in het interbellum
en toentertijd de opkomst van de nazibeweging in alle geledingen van
nabij heeft meegemaakt. Eén zeer opvallende uitspraak van deze markante
politicus zal menigeen treffen die altijd weer heeft moeten horen dat
het Duitse leger van anno toen tijdens de Tweede Wereldoorlog nawelijks
enig kwaad heeft gedaan en die bewering wordt door op zichzelf
intelligente woordvoerders tot op de huidige dag volgehouden , en wel
dat Schmidt zeer persoonlijk de tijd in de Wehrmacht als veel erger en
ingrijpender heeft ervaren dan het 'gedoe' van de nazi's. Deze
film zal op zaterdag 27 december op de regionale zender NDR (Drittes
Programm) worden herhaald, tussen 12:45 uur en 13:45 uur. ____________ Afbeeldingen 1. Helmut Schmidt in het 'rampjaar' 1977. 2. Cabaretier Herbert Knebel als 'Smoky' in een uitermate geslaagde parodie op de voormalige Bondskanselier. 3. ARD-presentator Reinhold Beckmann, interviewt Helmut Schmidt in de onderhavige film.
Eindelijk op de beeldbuis ' De verfilming, uit 2005, van Brokeback Mountain
Eindelijk op de beeldbuis De verfilming uit 2005 van het verhaal Brokeback Mountain
van de Amerikaanse schrijfster Annie Proulx door regisseur Ang Lee,
zal op woensdag 24 december 's avonds vanaf 20:25 uur door de Vara via
Nederland 3 worden uitgezonden. De rolprent, die allerwegen met
veel belangstelling, en eveneens met bijna even grote instemming is
ontvangen, heeft als onderwerp de homoërotische aantrekkingskracht en
tevens een daadwerkelijk tot een homoseksuele relatie leidende
Ontmoeting tussen twee jonge cowboys in het ruwe wilde westen. Eén
protagonist van deze film, Heath Ledger is begin van dit jaar helaas
overleden; Jake Gyllenhaal speelt de rol van de andere cowboy. Beiden
gaan, met een opzij gezet zinderend verlangen in het lichaam èn in de
psyche, maar eveneens met een tijdelijk de overhand nemende
verdringing, een andere kant op huwelijk, kroost en zo verder met
het dagelijks bestaan, maar pas als de Ander weer op het levenspad
verschijnt, komt er toch weer beweging in de diep binnenin verborgen
gistende hartstocht. Een tragedie lijkt onvermijdelijk.
Ruwe schoonheid De
film, die als romantisch drama wordt aangekondigd wordt geschikt geacht
voor personen van twaalf jaar en ouder. Het draaiboek werd geschreven
door Larry McMurtry. Ang Lee's filmvertelling werd voor tal van prijzen
genomineerd. In Hollywood werd deze rolprent zelfs onderscheiden met
drie Academy Awards, die wij in het dagelijkse spraakgebruik Oscar noemen. Dat was een uitzonderlijk gebeuren in het homofobe filmwereldje aldaar.
Begin
dit jaar heeft verteller Ben Hartemink in Groningen tweemaal een avond
verzorgd met het verhaal van Annie Proulx in Nederlandse vertaling, in
Galerie MooiMan te Groningen. In de twee artikelen die daarover op onze
zustersite Cultuur in Groningen en omgeving zijn verschenen, staat nog meer informatie en zijn fraaie illustraties te vinden. De eerste van de beide bijdragen is verschenen op maandag 2 juni, de tweede op zondag 8 juni. ____________ Afbeeldingen 1. De altijd jongensachtige Jake Gyllenhaal. 2. Jake Gyllenhaal en Heath Ledger in een prachtig-suggestief moment.
Cultuurspectrum
