Expositie De Kracht van Bomen tot en met 24 mei in Finsterwolde
Verzamelplek In De Groninger Kroon galerie, beeldentuin en theeschenkerij wordt zaterdag 20 maart om 17:00 uur de expositie De kracht van bomen geopend. Daarin wordt, aan de hand van werk van negen kunstenaars, getoond hoe zij allen, op totaal uiteenlopende wijzen, zijn geïnspireerd door het verschijnsel bomen. Ongeveer zeven jaar geleden werd de galerie De Groninger Kroon door Rika Jansen, toen directeur van Het Groninger Landschap door middel van het planten van een boom.Dat was een gewoonte met een lange geschiedenis, die dor sommige mensen in tal van gemeenschappen dan wel door individuen in stand is gehouden. Vroeger werd er een boom geplant als mensen zich ergens gingen vestigen, en doorgaans was dat een linde of een eik, die als centrale ontmoetingsplaats diende. Daar werden nieuwtjes uitgewisseld, men kon er dansen, en ook de rechtspraak werd op die plek gerealiseerd.
Drie 'stromingen'
Op zaterdag 20 maart komen er in eerste instantie negen kustenaars bijeen van wie werk is tentoongesteld. Vanzelfsprekend hopen zij dat vele belangstellenden zich om hen zullen scharen. In ieder geval doet de Djembé-groep Kropswolde dat voor de muzikale omlijsting. Onder leiding van Paul Luttje zal de tentoonstelling trommelend worden geopend. De werken die in De Groninger Kroon worde voorgesteld, kunnen we grofweg in drie groepen verdelen: één derde van de kunstenaars stelt houtsculpturen voor: Stephen Beale, Ernst Kruit en Albert Jan Roukens. Olieverf is althans van de stukken die binnen de expo in De Groninger Kroon te zien zijn het voornaamste materiaal voor Hilde Kernell die ook met acryl werkt , evenals voro Gertjan Scholte Albers, en voor Mary Velthoen, die het op hout doet. De derde categorie is gemêleerd: Arie Goedhart is vertegenwoordigd met pentekeningen; Zsuzsanna Györgyövics creëerdde draadbomen, en Sona Rosing werkt met eitempora op linnen.
Workshops
Deze expositie blijft tot en met donderdag 24 mei. In april wordt op de zestiende en in mei wordt op vrijdag de zevende een workshop Bomen schilderen gegevendoor Antje Sonnenschein & Wilma van Linge. Voor informatie over prijzen, tijdstippen van de workshops, openingstijden van de tentoonstelling, de namen van alle deelnemende kunstenaars, alsmede een routebeschrijving, kunt u terecht op de website van Galerie De Groninger Kroon.
____________
Afbeeldingen
1. De grafisch fraai verzorgde uitnodigingskaart voor de tentoonstelling De Kracht van Bomen.
Puccini's Turadot uit de Verboden Stad nog tweemaal op Mezzo-televisie
Puccini: wel of niet?
In het recentelijk verschenen boek Nach dem Schlussakkord[1] van en over de pianist Alfred Brendel (geb. 1931) is onder meer de Proust-Enquête van Le Monde de la Musique2008 afgedrukt, waarin onder meer de vraag voorkomt naar "Ihr größtes Unglück". Het voor een relatief kleine groep muziekkenners begrijpelijke maar voor een vele malen groter aantal verbijsterende antwoord van de tot de top der internationale pianisten behorende kunstenaar luidt: "Puccini oder Lehár hören zu müssen."
Met die reactie kan ik het in principe volstrekt en van harte eens zijn: in principe, omdat ik daarbij toch enig voorbehoud wil maken. Vrijwel al het instrumentale dat Puccini in zijn muziekdrama's heeft gestopt, kan ook mij gestolen worden, maar als (een) eerste klas vocalist(e/n) zich over de aria's, duetten etc. ontfermt (ontfermen), wordt één en ander voor mij toch nog draaglijk.
Turandot op zaterdagavond
Mezzo-televisie presenteert op zaterdag 20 maart, tussen 20:00 uur en 22:40 uur een uitvoering van het muziekdrama Turandot van Giacomo Puccini (1858-1924), dat pas in april 1926 in de Milanese Scala in première is gegaan. De uitvoering die we op Mezzo te zien krijgen, is opgenomen in de Verboden Stad van Beijing. In aansluiting daarop volgt een documentaire over de totstandkoming van deze speciale uitvoering; deze is te zien tussen 22:40 uur en 23:10 uur.
De versie in kwestie stamt uit 1998 en werd verfilmd door Hugo Käch. U ziet en hoort koor en orkest Maggio Musicale Fiorentino onder leiding van Zubin Mehta. Vocale solisten zijn Giovanna Cabolla als Turandot, en verder Serge Lara, Barbara Frittolin en Carlo Colombara.
De decors zijn van Gao Guangilan, de kostuums zijn van Zengi. Voor de choreografie tekent Chen Weiya.
Een herhaling zal door Mezzo-tv worden uitgezonden op zondag 28 maart vanaf 17:00 uur; de documenaire volgt ook dan, direct in aansluiting, om 19:10 uur.
__________
[1] Alfred Brendel : Nach dem Schlussakkord Fragen und Antworten. Mit einem Nachwort von Peter Hamm. 112 pag., gebonden met stofomslag. Carl Hanser Verlag, München, 2010. ISBN 978-3-446-23482-6; Prijs 12,90 ( in de BRD en in Nederland bij Boekhandel Die Weisse Rose te Amsterdam).
__________
Afbeelding: Scène uit de versie van Turandot die in 1998 in de Verboden Stad van Beijing werd opgenomen.
Achim Gertz leest autobiografische teksten van Joseph von Eichendorff op NDR Kultur
In het literaire avondprogramma Am Abend vorgelesen dat gewoonlijk elke werkdag door de Duitse regionale radiozender NDR Kultur wordt verzorgd, zijn de komende twee afleveringen gewijd aan Joseph von Eichendorff (1788-1857), en specifiek aan diens autobiografische teksten. Onder de titel Erlebtes leest Achim Gertz op donderdag 18 en vrijdag 19 maart beide keren op de gebruikelijke tijd, tussen 22:00 uur en 22:35 uur voor.
Hommage aan zangeres Teresa Berganza donderdagavond op NDR Kultur
Breed repertoire
Op 16 maart 1935 werd de Spaanse Teresa Berganza in Madrid geboren, als Teresa Vargas. In de tussenliggende periode tot heden heeft deze markante vrouw een geweldige carrière weten te initiërenen ontwikkelen, en nog altijd is ze actief met masterclasses die ze over de gehele wereld geeft. Niet alleen tal van opera-rollen heeft ze vertolkt, maar ze heeft een groot aandeel van doorslaggevende betekenis zelfs gespeeld in de herleving van de specifiek Spaanse operette, de zarzuela. In 1975 is de langspeelplaat Un concerto de "Zarzuela" uitgekomen, die later ook als compact disc is bljven bestaan. Daarop laat Teresa Berganza horen welk een tot dan toe, voor vele liefhebbers van de vocaal-dramatische muziek, verborgen schat zij (opnieuw) heeft geopenbaard voor een zeer veel groter publiek dan voorheen, hetgeen mede te danken is aan de voortschrijdende uitbreiding van de technische mogelijkheden voor de reproduceerbaarheid van een kunstwerk.
Naar aanleiding van die vijfenzeventigste verjaardag presenteert de regionale Duitse radiozender NDR Kultur op 18 maart, tussen 20:00 uur en 22:00 uur in het programma Opernkonzert een hommage aan deze zangeres en muziekpedagoge, onder de titel Die spanische Primadonna Teresa Berganza wird 75. Daarin kunt u luisteren nar operafragmenten van haar lievelingscomponisten Giacchino Rossini (1792-1868), Wolfgan Amadeus Mozart (1756-1791) en Georges Bizet (1838-1875). ____________
Afbeeldingen
1. Teresa Berganza als Carmen. (Foto overgenomen van de officiële website van de zangeres.)
2. Voorzijde cd-boekje van de in 1975 als Ensayo-L.P. verschenen verzameling van zarzuela-stukken.
De lente nadert nu snel: de eerste egel is weer gesignaleerd
Half maart is het. Dat betekent dat we, klimatologisch gezien, ons al twee weken in de lente bewegen, al was dat niet bepaald dagelijks aan de temperatuur of bepaalde aspecten an het weer zodanig te merken dat je lente-gedachten kreeg. Toch is er nu wel reden om aan te nemen dat het wel snel echt lente zal worden, want vannacht zijn we, Hond Amber en ik, tijdens de wandeling door onze rustige buurt, de eerste egel van dit seizoen tegengekomen.
Bij ons in de tuin staat altijd een schaaltje kipgehakt dat zo tussen begin april en, de laatste jaren, eind november egels, soms zelfs met z'n vieren tegelijk en dat zijn dan niet zelden twee ouders met twee kleintjes geweest , komen verorberen. Als één van de katten wil mee-eten en dat gebeurt regelmatig lopen de meeste egels niet weg, tevens hebben ze in de afgelopen jaren de hond allang weten in te schatten die kwispelt alleen maar en rent naar ze toe zodra ze beseft dat deze prikbeesten, vrijwel onmiddellijk na het invallen van de duisternis, via de zijtuin naar hun 'voederplaats' komen. __________
Afbeelding: Een egel socialiseert in het eet-gebeuren met de zes weken oude Lena en de middelbare kat Isolde. (Foto uit 1992).
Speelfilm Liebe ist nur ein Wort naar Simmels roman, via ZDF
Woensdag 17 maart 's avonds om 20:15 uur begint het tweede Duitse publieke televisienet met de uitzending van de speelfilm Liebe ist nur ein Wort naar de gelijknamige roman uit 1963 van Johannes Mario Simmel (1924-2009). Deze rolprent van Carlo Rola is in 2010 gereedgekomen. Vinzenz Kiefer, Nadeshda Brennicke en Miroslav Nemec spelen hierin een hoofdrol. Laatstenoemde zal voor veel kijkers van de Duitse ARD-politieserie Tatort bekend zijn als commissaris Ivo Batic.
Het verhaal
Oliver, een idealistische jongeman, raakt tot over zijn oren verliefd op Verena, een twaalf jaar oudere vrouw die isn gehuwd met bankier Manfred Lord. Hoe meer die liefde tussen Oliver en Verena zich ontwikkelt, des te groter worden de complicaties omtrent hun relatie. Dan doet zich de voor welke keuze Verena zal maken: wordt het een onzeker leven met Oliver of geeft ze de voorkeur aan de zekerheid die het huwelijk haar biedt?
De schrijver
Niet voor niets is het relatief omvangrijke romanoeuvre van Johannes Mario Simmel zo populair bij de lezers die meer willen dan een volkomen clichématig liefdesverhaal via een volmaakt nodeloos-nutteloze beschrijving en zonder enige uitwerking. Simmel is, ook na zijn overlijden, een van de weinige auteurs uit de wereld der Duitse romanciers, die zich heeft bewogen in een soort schemergebied tussen lectuur en literatuur. Pure belletrie zijn diens romans weliswaar niet, maar ze bieden toch heel wat meer dan alleen een verhaal(tje) ter ontspanning. Simmel kon voortreffelijk schrijven.
____________
Afbeeldingen 1. Foto uit de verfilming uit 2010 door Carlo Rola van de roman Liebe ist nur ein Wort door Johannes Mario Simmel.
2. Voorplat van de Nederlandse paperback editie Parel-pocket van uitgeverij De Boekerij uit 1989, met de vertaling van de eerder in 1973 in de Cultuurserie van de Zuid-Hollandsche U.M. te Den Haag uitgegeven roman.
L'automne roux et las s'effeuille sur l'étang, Voici la chute prompte et sèche de l'année, On entend danls les bois l'âpre course du Temps Soner comme un sabot de bête éperonnée.
Ah! ne sois pas si triste et ne crains point l'hiver, Tu ne sentira pas sa froideur inactive; Les rosiers du jardin, la viorne, le buis vert Refleuriront pour toi dans mon âme inventive.
Car pendant tout le mois, alors que dans les champs Tu marchais respirant la vivace aventure, J'allais d'un air plus grave et plus lent, et penchant Mon désir vers la terre âcre, savante et mûre.
Je sais tous les secrets des plantes et des eaux. La feuille dentelée et le bruit de lasource Sont entrés dans mon coeur aux merveilleux réseaux, Mon coeur est plein de joie et de bonnes rssources.
Je te dirais, tandis que les pommes de pin
Gésilleront au creux de la moelleuse cendre, Comme le jour est beau, pendant l'étée divin, Quand la force amoureuse au sillon va descendre;
La fraîcheur tournoyanteet claire du matin Glissera comme une eau de ma voux sur tes lèvres. Au souvenir de l'herbe et touffes de thy Qu'`a l'aube remuaient la rainette et les lièvres.
Je te dirai le cri des cigales au soir Sur la silence ardent et triste de la plaine, Le repos des vergers, l'odeur des arroso9irs, Les troupeau, leurs plaisirs, leur sagesse et leur laine.
Je te dirai l'approche auguste de la nuit Sur la campagne calme etles tiges bercées, La forme des reflets sur la route qui suit La petite rivière onduleuse et pressée.
Alors tu reverras les jours qui ont été, Rosir dan la douceur de ma parole habile, Et mon regard sera sur toi comme un été
Plein de feuillage vert et de branches mobiles. . .
Uit: L'Ombre des Jours, 1902
Anna de Noailles (1876-1933), geboren te
Parijs als prinses Anna-Elisabeth Brancovan __________
Afbeelding: Franse postzegel uit 1976, ter herdenking van de honderdste geboortedag van de schrijfster.
NPS-Podium documentaire over de Nederlandse componist Tristan Keuris
Podium-documentaire van Hans Hylkema Van het cultuurprogramma Podium dat de NPS op vrijwel iedere zondagmiddag en tevens elke maandagavond uitzendt en dat zich voornamelijk bezighoudt met klassieke muziek wordt de komende dagen opnieuw twee keer een aflevering uitgezonden via Nederland 2. Deze keer gaat het op de maandagavond om een herhaling van zondagmiddag. In het laatstgenoemde geval begint het programma om 13:05 uur, op maandagavond begint de uitzending om 23:55 uur en loopt deze door tot in het eerste uur van de nacht van maandag 15 op dinsdag 16 maart.
In beide gevallen kunnen we kijken naar de aflevering Tristan Keuris De houdgreep van een componist, een documentaire van Hans Hylkema over de bovengenoemde componist die van 1946 tot 1996 heeft geleefd. Tristan Keuris werd niet zelden aangeduid met de ondertitel die de documentaire heeft meegekregen: Componist met de gouden handjes. Dat epitheton ornans maakt door het diminutief de indruk van enige spot. Door tal van collega's werd deze musicus helemaal bij tijd en wijle door tal van collega's dan ook niet genomen. Vooral niet door de scherpslijpers onder de hypermoderne muziekscheppenden. In hun hoogtijdagen viel de Keuris-lyriek met al de daarbij behorende welluidende akkoorden niet echt in goede aarde. Gelukkig waren er ook vakmensen te vinden die wel in positieve zin waren aangedaan; zij komen in de documentaire van Hans Hylkema ruimschoots aan het woord: musicoloog Leo Samama, basklarinettist Harry Sparnaay, vioolbouwer Matthijs Heyligers en dirigent Bruce Weinberger. Ter ondersteuning van de uitspraken kunnen we luisteren Keuris' Symfonie in D uit 1995, en horen we gedeelten uit de werken Play, Sinfonia uit 1974 [1] en To Brooklyn Bridge, voor koor en ensemble, uit 1988. [2] Enkele maanden geleden is een box met 12 cd's en een dvd verschenen met het complete oeuvre van deze componist.
__________
[1] Voor deze compositie kreeg Tristan Keuris in 1975 de Matthijs Vermeulen Prijs.
[2] To Brooklyn Bridge is een gedicht uit 1930 van de Amerikaanse auteur Hart Crane (1892-1932).
Zie voor de tekst van het gedicht onze bijdrage op de cultuursite Tempel der Dichtkunst. Daarvoor hoeft u alleen maar hier te klikken. __________ Afbeelding: Voorzijde van de box met het complete oeuvre van Tristan Keuris op 12 cd's, met een dvd.
Prachtige Hänsel und Gretel van Humperdinck als jubileumproductie van Opera Zuid in maart
Twintigjarig bestaan
Het zal duidelijk zijn dat elk nieuw gezelschap in de kunsten zich eerst moet bewijzen voordat het een algemeen geaccepteerd instituut wordt. Het muziektheaterensemble Opera Zuid is gevestigd in de zuidelijkste hoofdstad van ons land, en heeft van daaruit in de twintig jaar van zijn bestaan ruimschoots bewezen tot de gezelschappen te behoren die, niet alleen in het zuidelijke deel van het Koninkrijk der Nederlanden, meetellen, maar tevens buiten onze landsgrenzen: in het zuiden en in het oosten. Dat geldt voor alle aspecten waarmee zo'n instituut zich presenteert.
Dat Opera Zuid in Maastricht meer trouwe aanhangers heeft dan in de andere grotere steden van ons land waar het gezelschap optredens realiseert, zal duidelijk zijn. Daar worden van een nieuwe productie dan ook dikwijls twee voorstellingen gegeven. Dat is eveneens het geval met het muziekdrama dat als jubileumvoorstelling is gekozen: Hänsel und Gretel uit 1893, het meesterwerk bij uitstek van de Duitse componist Engelbert Humperdinck, die zoals zovele andere collega's in het Duitsland après Wagner grote moeite had zich te bevrijden uit de schaduw van de Grote Dwerg van Bayreuth, die in 1883 was overleden. Hij en anderen die zich in zo'n atmosfeer bevonden, lieten al te weinig van zich horen.
Uitvoering en aankleding op hoog niveau
Humperdincks zuster Adelheid Wette kwam met het verzoek bij broer Engelbert om een opera te componeren op een libretto dat zij op het bekende sprookje van Hans en Grietje had geschreven, en die ze graag in een kleine entourage opgevoerd wilde zien. Het was de gedachte aan een beperkte kring van toehoorders die Humperdinck deed instemmen. Het resultaat mocht er zijn en mag dat nog steeds. De verhoudingen binnen het orkest dat de handeling begeleidt, zijn duidelijk op een goudschaaltje afgewogen: dirigent StefanVeselka en de musici van het Limburgs Symfonie Orkest hebben de componist hun trouw bewezen. Dat geldt eveneens voor de vocale prestaties.
Gefluister
In de foyer van de Stadsschouwburg in Groningen waar Opera Zuid, direct na de beide Maastrichtse voorstellingen, acte de présence gaf, hoorde ik iemand tijdens de pauze in de foyer met veel aplomb vertellen dat men nu voor een opera had gekozen die niet al te veel rollen van gewicht vereist, omdat de eerste voorstelling na het zomerreces Der Rosenkavalier van Richard Strauss wordt en men nu financieel een stapje terug moest doen.
Het zou tevens de reden zijn dat artistiek leider van het gezelschap, Miranda van Kralingen, zelf de dubbele rol van moeder en Knusperhexe op zich heeft genomen. Welke ook de reden voor de bezetting van die rol moge zijn geweest, een betere invulling had men niet kunnen realiseren.
De veertien engelen, die in echte scènes op de planken optreden, maar op momenten waar enige afstand is vereist, buiten het toneel en krijgen zo mogelijk in de zaal een plek toebedeeld. In Groningen was dat in de vroegere directie-loge terzijde van het toneel, die niet meer voor bezoekers wordt gebruikt, zoals dat in tal van theaters tegenwoordig het geval is. De als waarachtige engelen uitgedoste jongelui zijn leden van het Kinder- und Jugendchor Theater Aachen en staan onder leiding van Frank Flade.
Ideale presentatie
Het interieur van het woonhuis heeft een modern tintje gekregen: stapelbed voor de kinderen en ander bouwpakket-meubilair, convector-radiator die in 'de andere wereld in uitvergrote vorm de tralies zijn van het hok waarin Hans ter vetmesting is opgesloten en een SchwarzwälderKukucksuhr. Vanaf het 'plafond' hangt een kleine heks op een bezemsteel: de dreiging van de andere dimensie die de kinderen boven het hoofd hangt, is daarmee in het dagelijks bestaan geïntegreerd. Of is de rol van de moeder in het ware leven ook dubbel bezet en vormen de gesignaleerde parafernalia de representatie van de oerangsten die kinderen onbewust hebben.
De kostumering is in overeenstemming daarmee: moeder in het zwart met een relatief luxe leren handtas, vader daarentegen als handelsreiziger met een totaal versleten koffer, die het ook niet meer schijnt te kunnen behappen, en zonder meer kan worden overgeheveld naar Arthur MillersDeath of a salesman. De kinderen krijgen elk een gekleurde pruik, die van het klassieke patroon jongetje blauw, meisje rood afwijkt. Te eten is er nauwelijks.
Sprookjessfeer uitstekend getroffen
Als beide ouders huns weegs gegaan zijn, komen de kinderen in een droomwereld terecht, en dan wisselt het decor niet via de klassieke changementen, maar door middel van een centraal draaiplateau dat aan de achterzijde een schitterend, zilverkleurig vormgegeven bos, en later het koek-en-lekkernijen-huis van de heks, biedt. Daaromheen nog weer een draaicirkel met grote bomen.
Kortom, al degenen die gewoonlijk in de diverse steden van ons land mede zorgen voor een redelijke tot goed bezette theaterzaal, maar die nu verstek hebben laten gaan, zijn daardoor verstoken gebleven van een in alle opzichten en tot in de details prachtige voorstelling.
Niet-vocale medewerkenden
Het Limburgs Symfonieorkest heeft al vaker laten horen dat he de begeleidingstaak voortreffelijk kan waarmaken, zonder zich te reduceren tot een ondergeschikte functie. Dirigent Stefan Veselka die reeds twee keer eerder voor producties van Opera Zuid werd ingezet, is er opnieuw in geslaagd de juiste toon te treffen.
De Duitse regisseur Bruno Berger-Gorski onder meer gastdocent aan de Univerität für Musik und Darstellende Kunst te Wenen, en ervaren in zowel het klassieke repertoire alsmede in het onalledaags-moderne heeft zijn overtuigende invloed geldend weten te maken op niet alleen de spelers/zangers, maar tevens in zijn samenwerking met de Duitse schilder Dirk Hofacker, in wiens concept zeker heel direct de overwegingen van de weldoordachte decors en kostuums een rol heeft gespeeld, aangezien hij ook die heeft ontworpen en dat alles tot een Gesamtkunstwerkheeft gesmeed.
Onze landgenoot Arjen Bijtelaar heeft het concept voor de belichting zodanig uitgewerkt dat het tot een uiterst functionele, de vele aspecten van de sprookjessfeer verhogende, bijdraagt.
Nog zes voorstellingen in maart
Het gezelschap heeft inmiddels de helft van de optredens alweer achter de rug, maar van donderdag 11 maart tot en met zaterdag 27 maart zullen er nog zes voorstellingen worden gerealiseerd, alleen nog in steden beneden de grote rivieren van ons land.
Donderdag 11: Den Bosch; zaterdag 13: Venlo; dinsdag 16: Rotterdam; donderdag 18: Den Haag; dinsdag 23: Tilburg; zaterdag 27: Heerlen.
Afbeeldingen
1. Logo van het muziektheatergezelschap Opera Zuid. 2. Librettoschrijfster Adelheid Wette, geb. Humperdinck.
3. Dirigent Stefan Veselka met Opera Zuid-kapelmeester Tjalling Wijnstra.
4. De Duitse regisseur en lichtontwerper Bruno-Berger-Gorski.
5. De Duitse schilder Dirk Hofacker, die niet alleen de decors en de kostuums voor Hänsel und Gretel ontwierp, maar tevens aandeel had in het lichtontwerp.
6. Arjen Bijtelaar, die de lichtontwerpen naar de praktijk heeft vertaald.
__________
NB: Meer afbeeldingen, vooral scènefoto's, in verband met deze voorstelling, zijn te vinden in ons artikel vooraf dat op deze site is verschenen op 28 februari jongstleden.
Andere foto's dan in deze terugblik kunt u vinden in de bijdrage die heden (onder meer) is verschenen op de Homepage van de website Muziek en Mensen.
Vormen van beïnvloeding van de weersgesteldheid in Abenteuer Wissen via ZDF
In de nieuwste aflevering van het ZDF-programma Abenteuer Wissen dat op woensdag 10 maart,'s avonds tussen 22:1t5 uur en 22:45 uur door die zender zal worden gepresenteerd, kunt u kijken naar de wetenschappelijke documentaire Die Wettermacher. Daarin worden experimenten behandeld die op tal van plekken ter aarde worden ondernomen ter beïnvloeding van het weer, zowel in de Verenigde Staten, alsook in Scandinavië en Duitsland.
Ongeveer een halve eeuw geleden werd in diverse gedrukte media gewag gemaakt van
kleine satellieten of iets van dien aard, die werden 'gelanceerd', om zo ervoor te kunnen zorgen dat een relatief groot gebied regenvrij zou blijven. Zulks gebeurde onder meer op last van de regering van de Sovjetunie om op de dag van de viering ter herdenking van de Oktoberrevolutie van 1917 op het Rode Plein te Moskou geen last van neerslag te hebben. We zijn zeer benieuwd welke ontwikkelingen zich in die sector hebben voorgedaan. Het omgekeerde van het hierboven beschrevene kan in ieder geval wel: in Wyoming zijn onderzoekers erin geslaagd om regen 'op bestelling' te realiseren.
De documentaire wordt enkele uren later herhaald: in de nacht van woensdag op donderdag vanaf 01:55 uur.
__________
Afbeelding: Onderzoeksinstituut te Wyoming, waar men 'het kan laten regenen'.
Ferdinand Ries is Componist van de week bij de Vara op Neerlands Radio 4
Hoewel de musicus Ferdinand Ries 1784-1838) tijdens zijn leven een zeer populaire pianist is geweest, die de toehoorders tot groot enthousiasme wist te inspireren, en hij als componist grote successen wist te behalen met onder meer negen pianoconcerten en acht symfonieën, die niet alleen bij grote delen van het Duitse publiek, maar eveneens in Londen met grote instemming werden ontvangen, is de man in de loop der tijd gereduceerd tot en miniem verschijnsel in de ontwikkeling van de geschiedenis der toonkunst.
Dat gebeurde echter niet ondanks het feit dat hij voor een gedeelte parallel werkzaam was aan zowel Beethoven alsook aan Mendelssohn. Die Weense Titaan was veertien jaar eerder geboren, en de door Wagner zo benijde en daarom bestreden Jood Mendelssohn heeft nog elf jaar geleefd na het verschijden van Ferdinand Ries. Juist doordat het bij de twee hierboven genoemde andere muziekmeesters om grote genieën ging, is Ferdinand Ries in het raderwerk der historie al te zeer in de verdrukking geraakt. Dat we nu toch van zijn oeuvre kunnen kennisnemen, is onder meer te danken aan producenten van geluidsdragers die steeds op zoek blijven naar het andere eventueel marginale dat nu echter als nieuw kan gelden.
Daarnaast bestaat er op Neerlands klassieke zender Radio 4 het programma Componist van de week dat u zonder egen cd's, dvd's en wat dies meer zij in staat stelt te luisteren naar werken van deze of gene die heden ten dage niet (meer) in het brandpunt van de belangstelling staat. Zoals gebruikelijk wordt het programma vijf avonden achtereen uitgezonden: van maandag 8 maart tot en met vrijdag 12 maart, alle keren tussen 19:30 uur en 20:00 uur.
In 1941 wilde Hitler de vlammen van de oorlog naar Engeland exporteren
Een schijnbare kentering
Nadat in het eerste jaar van de Tweede Wereldoorlog de Woede van het Beest uit de Mofse Afgrond successen boekte en de politiek van Adolf Hitler en zijn extreem misdadige totalitarisme steeds meer onbedaarlijke waanzin genereerde, leek het erop dat in 1941 er een kentering zou komen en een neerwaartse spiraal zou kunnen inzetten. De geïncarneerde krankzinnigheid die de kwalificatie Führer droeg doch in de praktijk steeds opnieuw toonde dat hij de kwadratuur van Satan en Beëlzebub voorstelde , besloot om Engeland nu maar op de knieén te dwingen door middel van een duikbootoorlog. Parallel daaraan vielen Duitse troepen Noord-Afrika binnen.
Documentatie in woord en beeld
Vanzelfsprekend zijn al die gebeurtenissen door talrijke historici gedocumenteerd en via verschillende media aan belangstellenden beschikbaar gesteld. In tal van boeken en diverse losbladige series tijdschriften, op videobanden en dvd's en via nog hedendaagser communicatiemiddelen is dat alles opgenomen en sedertdien 'op afroep' te raadplegen. Ook Duitse televisiezenders hebben in een bovengemiddelde hoeveelheid uitzendingen allerlei documenten in woord en beeld voorgesteld.
De zender ARD/Das Erste biedt op maandag 8 maart tussen 21:00 uur en 21:45 uur de tweede aflevering van de driedelige reeks Der Krieg met de titel Die Welt in Flammen. Daarin wordt net als in d voorafgaand aflevering van 1 maart alsook in de aflevering van maandag 15 maart filmmateriaal vertoond van burgers, soldaten en amateur-filmers, en dat betekent in de praktijk een toch weer andere en voor velen geheel nieuwe invalshoek: die van binnenuit.
De reeks Der Krieg is van Isabelle Clark en Daniel Costelle.
Claude Debussy's muziekdrama Pelléas et Mélisande' maandagnacht op Arte-tv
Op maandag 8 maart, om 23:50 uur, begint Arte-televisie met de uitzending van de registratie van de opera in vijf bedrijven Pelléas et Mélisande ontstaan in de periode 1893-1902 van Claude Debussy (1862-1918). De uitvoering werd gegeven in het Théâtre des Champs Elysées Paris met het Orchestre National de France onder leiding van Bernard Haitink. Voor de enscènering tekent Jean-Louis Martinoty. De uitzending duurt tot 02:40 uur in de nacht op dinsdag 9 maart. De Franse tekst uit het libretto dat zijn oorsprong vindt in het gelijknamige toneelstuk van de Belgische symbolistische auteur Maurice Maeterlinck (1862-1949; Nobelprijs 1911) wordt in de geregistreerde versie voor de beeldbuis voorzien van Duitse ondertitels. Meer over deze opera kunt u vinden in ons artikel van 20 september 2007 op de fin de siècle cultuursite All art is quite useless van Rond1900.nl.
Muziekdrama De stenen gast van Dargomisjki vanavond op radio WDR 3
Versie van Bolsjoj Theater
De Duitse regionale radiozender WDR 3 biedt u en ons op zondag 7 maart, 'savonds tussen 20:05 uur en 22:00 uur, in het programma Bühn: Radio de gelegenheid kennis te nemen van een voor ons land tamelijk onbekend muziekdrama van Aleksandr Dargomisjki (1813-1869) [1]: De stenen gast (Каменный гост), die bij het overlijden van de componist onvoltooid was gebleven, maar door Cesar Kjoei (1835-1918) en Nikolaj Rimski Korsakov (1844-1908) is gereedgemaakt.Het libretto is onveranderde tekst van Aleksandr Poesjkin (1799-1837), die niet niet alleen een enorme bron van inspiratie is geweest voor veel van zijn latere collega's, maar wiens oeuvre tevens een goudmijn is gebleken voor libretti van tal van muziekdrama's van uiteenlopende muziekmeesters. Het verhaal
De uit Sevilla verbannen Don Juan een rol, te vertolken door een tenor keert opeen bepaald moment terug en benadert, verkleed als monnik, op een begraafplaats donna Anna een partij die door een sopraan moet worden ingevuld. De actrice Laura een figuur die gestalte moet krijgen in een mezzosopraan raakt in vuur en vlam voor Don Juan, en daarom doodt deze, tijdens een duel, haar aanbidder Don Carlos een karakter voor bariton. Donna Anna gaat dan, ondanks dat ze de moordenaar van haat echtgenoot herkent, toch nog voor Don Juan door de knieën en nodigt hem in haar huis, waar het stenen standbeeld hem verplettert. Op lichte afwijkingen na is dit het verhaal zoals we dat eveneens kennen van Wolfgang Amadeus Mozart. Opvoeringsgeschiedenis
Het muziekdrama De stenen gast naar de gelijknamige kleine tragedie van Poejskin, afgerond in1930, werd o 28 februari 1872in Sint Petersburg voor het eerst opgevoerd. Ruim een halve eeuw daarna had de Opers Studio Leningrad hetzelfde opus op het repertoire staan. Het gezelschap kwam er, als gastensemble, zelfs mee naar Salzburg. In 1958 stond het werk op het speelplan van Dresden en Milaan. In 1985 bood de Parijse Opéra haar gasten dit drama aan. Voorts bestaat er een Duitse versie van.
De uitvoering, zondagavond 7 maart op WDR 3 wordt verzorgd door koor en orkest van het Bolsjoj Theater onder leiding van Mark Ermler. Medewerkenden zijn onder meer Wladimir Atlantov en Tamara Milasjkina.
__________
[1] Dargomisjki componeerde, naast liederen en kamermuziek, opera's, naast De stenen gast vinden we: Esmeralda (1839), Bacchus' Triomf (1845) en Russalka (1855). Dat laatste stuk was zijn hoofdwerk; ook Dvořák componeerde een muziekdrama met die titel.
Kleine vagebond met dronken miljonair en blind bloemenmeisje in City lights
Rolprent uit 1931
Op zondag 7 maart kan de fervente liefhebber van filmklassiekers haar of zijn hart zondagmiddag weer eens ophalen, indien die zich daartoe geroepen voelt, aan één van de onvergankelijke rolprenten uit de eerste helft van de twintigste eeuw, van en met Charles Chaplin (1889-1977): City lights uit 1931. Het eerste Nederlandstalige, Belgische televisienet Eén zendt deze rolprent die dag uit tussen 14:05 uur en 15:30 uur. Hierin vertolkt deze acteur en regisseur opnieuw de rol van de kleine vagebond, die er deze keer in slaagt een dronken miljonair voor zelfmoord te behoeden. Deze is de kleine zwerver voor die daad zo dankbaar dat hij hem introduceert in de betere kringen van de stad, en dat heeft nogal wat gevolgen: vooral met veel komische aspecten.
Naast Chaplin treedt Harry Myers (1882-1938) voor het voetlicht en eveneens Virginia Cherrill (1908-1996), die als het blinde bloemenmeisje speelt, dat de kleine zwerver weet te betoveren. Haar, overigens korte, carrière [1] is te danken aan Chaplin, die haar tijdens een bokswedstrijd tussen de toeschouwers heeft ontdekt.
__________
[1] De actieve jaren van Virginia Cherrill als actrice liggen in de periode 1931-1936. In die tijd was ze onder meer gehuwd met Cary Grant (1934-35).
Wagners Tristan und Isolde op 6 maart 's avonds via Klara's operaprogramma Scala
Simon Rattle's visie met de Wiener Staatsoper
Zaterdag 6 maart zal de Nederlandstalige, Belgische radiozender Klara, in het operaprogramma Scala dat gewoonlijk 's zaterdags in de avonduren vanaf 20:00 uur de ether in wordt gestuurd een uitvoering laten horen van het muziekdrama Tristan und Isolde van Richard Wagner (1813-1883). Koor en orkest van de Wiener Staatsoper worden geleid door Simon Rattle. De instrumentalisten en koorzangers worden bijgestaan door een keur van internationaal befaamde solostemmen. De rol van Tristan wordt ingevuld door de tenor Robert Dean Smith; de sopraan Violetta Urmana is zijn Isolde. Haar vertrouwelinge Brangäneis toevertrouwd aan mezzosopraan Yvonne Naëf; bariton Bo Skovhus wordt geacht Kurwenal het juiste vocale aanzien te geven, en van Franz Josef Selig wordt een hoogstaande König Marke verwacht.
Parafernalia en meer zulks over dit muziekdrama is te vinden in ons artikel van zondag 22 juni 2008 op de Nederlandse site Tempel van het Muziektheater.
Het Rusland van direct vóór 1917 verklaard en becommentarieerd door Karel van het Reve
Schrijver en slavist, criticus en essayist, dagbladcorrespondent en hoogleraar Karel van het Reve (1921-1991) volgens Gerard met dezelfde achternaam (1923-2006) "mijn geleerde broer" , die geruime tijd correspondent in Moskou voor het dagblad Het Parool is geweest, mag mede daardoor als kenner bij uitnemendheid van de Sovjetunie worden beschouwd.
Als gevolg van zijn kennis van (de geschiedenis van) de Russische literatuur en daardoor van de Russische maatschappij als geheel kon deze pennenvoerder interessante feiten aandragen over de historie van dat enorme land. In 1977 is dat reeds gebleken in een reportage, die de titel draagt Van Tsaar tot Lenin . . . . . en verder, en in die dagen door de VPRO is uitgezonden. Het digitale kanaal Geschiedenis 24 zal deze reportage opnieuw uitzenden op vrijdag 6 maart, tussen 21:53 uur en 22:46 uur. In die film worden authentieke beelden getoond van de periode voorafgaande aan de Oktoberrevolutie van 1917. Deze zullen door Karel van het Reve van commentaar worden voorzien. Deze reportage zal de komende tien dagen in ieder geval nog tweemaal te zien zijn: voor de eerste keer op donderdag 11 maart, vanaf 21:53 uur. Ook op vrijdag 12 maart kunt u die reportage opnieuw bekijken: om 17:05 uur. Eventueel nog meer herhalingen, bijvoorbeeld tijdens de nachtelijke uren, kunt u zoeken op de website van de zender Geschiedenis 24, bij de programmagegevens. __________ Foto: Karel van het Reve (midden) met broer(tje) Gerard en hun beider moeder.
Afscheid van de grootste dichter aller pianisten vrijdagnacht in <>Literatur im Foyer van WDR-tv
In het culturele programma Literatur im Foyer van de regionale Duitse televisiezender WDR (Westdeutscher Rundfunk), dat in de nacht van vrijdag 5 op zaterdag 6 maart vanaf middernacht zal worden uitgezonden, gaat één der grootste pianisten uit de twintigste eeuw in gesprek met presentatrice Thea Dorn.
De wel eens als paus onder de Duitse muziekcritici gekwalificeerde Joachim Kaiser (*1928) heeft niet zelden de loftrompet gestoken over pianist Alfred Brendel, en velen zijn hem bijgevallen in die uitermate positieve bejegening, ook toen Kaiser deze pianist omschreef als "de meest diepzinnige van onze dagen".
Volgens velen geldt die kwalificatie die steeds overtuigender ging klinken nadat Brendel eenmaal alle pianowerken van Franz Schubert op een prachtige Bösendorfer-vleugel had voorgedragen en die recitals door onder meer diverse Europese televisiezenders in het programma waren opgenomen niet alleen maar voor zijn spel, maar eveneens voor zijn opvattingen over muziek, die in enkele boeken gebundeld zijn.
Dat aspect van Brendels interpretatie van zijn muze zal ongetwijfeld een even grote, of zelfs grotere rol, spelen in de ontmoeting met Thea Dorn, aangezien Literatur im Foyer in principe een literatuurprogramma is.
In zijn nieuwste boek Nach dem Schlußakkord waarop we hier binnenkort nader hopen in te gaan zijn tal van uitingen bijeengebracht, die de vele aspecten van de persoon en kunstenaar Brendel bijeengebracht zijn.
(Foto Alfred Brendel: dpa, overgenomen van de site van WDR-Literatur im Foyer.)
Verhalen van E.Th.A. Hoffmann op donderdag: eerst in opera en vervolgens voorgelezen
Offenbachs muziekdrama
De klassieke muziekzender Mezzo-televisie presenteert op donderdag 4 maart vanaf 17:00 uur in de namiddag de opera Les contes d'Hoffmann van Jacques Offenbach (1819-1880). Meer over dit muziekdrama is te vinden in een artikel op onze zustersite Tempel van het Muziektheater. Daarin wordt u echter nog weer verwezen naar een langere bijdrage op een andere cultuursite, omdat daarin nog meer te details zijn opgenomen. Am Abend vorgelesen
Die verhalen van Ernst Theodor Amadeus Hoffmann (1776-1825) blijken nog altijd meer dan oppervlakkig populair te zijn, anders moeten geïnteresseerden zodanig aan de weg timmeren dat zij het voor elkaar krijgen dat deze via het medium radio opnieuw onder de aandacht van die luisteraars berengen welke eventueel belangstelling voor de schrijver en zijn werk zouden kunnen hebben.
Al eerder hebben we op onze zustersite Tempel der Letteren gewezen op een verhaal van deze Duitse auteur, dat zou worden voorgelezen in het literaire radioprogramma Am Abend vorgelesen op de regionale Duitse zender NDR Kultur. Daarna zijn er nog diverse avonden gewijd aan het werk van Hoffmann: eerst nog een verhaal en daarna nog acht afleveringen van hetzelfde programma aan de roman Das Majorat, die voor het eerst werd gepubliceerd in 1817.
Der Sandmann Op 4 maart zal het verhaal Der Sandmann aan de orde komen in de eerste van vier afleveringen. De Duitse theater- en filmacteur Gerd Wameling zal het voorlezen. De tweede wordt uitgezonden op vrijdag 5 maart, op dezelfde zender en op hetzelfde tijdstip: tussen 22:00 uur en 22:35 uur. De derde en vierde aflevering zullen volgen op maandag 8 en dinsdag 9 maart. ____________ Afbeeldingen
1. E.Th.A. Hoffmann. (Karikatuur door de auteur zelf.)
In het programma Culture Show waarvan BBC 2-tv op donderdag 4 maart een nieuwe aflevering zal uitzenden, kunt u onder meer kijken naar een interview met theaterregisseur Tom Morris, die over een nieuw productie komt praten: Juliet and Her Romeo, waarin de beide jonge protagonisten van de oorspronkelijke tragedie uit de jaren 1591-94 van William Shakespeare (1564-1616) worden vervangen door mensen in de leeftijdscategorie van tachtig plus. Die twee worden in hun liefde gedwarsboomd doordat ze er door hun kinderen van worden weerhouden om met elkaar te trouwen.
De betreffende aflevering van de Culture Show zal aanstaande donderdagavond worden uitgezonden tussen 20:00 uur en 21:00 uur onze tijd.
Cultuurspectrum
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
+4a.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.gif)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
..gif)
.jpg)
