Wie is er vandaag de dag nog bang voor de moeilijke teksten van Franz Kafka?
Hoe dikwijls zeggen bepaalde literatuurliefhebbers niet dat ze graag meer van Franz Kafka zouden willen lezen als het niet zo moeilijk was de man te volgen, zijn teksten inhoudelijk te begrijpen. Op de achterzijde van de hierbij afgebeelde bundel met Kafka-teksten begint de zin achterop met de volgende, zeer verstandige woorden: "Muß man Kafka verstehen, um ihn zu lieben? Man muß nicht, aber es hilft."
In aansluiting op het artikel over onder meer de radio-opera Ein Landarzt van Hans Werner Henze, op basis van bijna letterlijk het gelijknamige verhaal van Kafka, gaan we even verder in op dat boek: niet alleen omdat daarin de belangrijkste verhalen van deze buitengewone schrijver (1883-1924) zijn verenigd, maar vooral omdat daarin elk verhaal wordt voorafgegaan door inleidende teksten, welke niet alleen het lezen van de verhalen in kwestie vereenvoudigen, maar deze tegelijkertijd plaatsen in het kader van de levensloop en de ontwikkeling van de persoonlijkheid in casu. Niet alleen heeft de bundel een titel meegekregen die meer niveaus vertegenwoordigt Einfach Kafka. Het boek is voorzien van een tijdtafel van vijf bladzijden; zo'n onderdeel vormt weliswaar in alle omstandigheden een informatief aspect van het geheel, maar juist in het bedoelde kader heeft zo'n overzicht meer dan alleen een technisch toegevoegde waarde.
Wie helemaal door Kafka wordt gegrepen, heeft ook de mogelijkheid om voor relatief weinig geld het complete werk van deze schrijver in één grote dundruk-paperback te verwerven. En wie zodanig door het verhalend proza van deze auteur in de ban zijn geraakt dat ze daaruit concluderen met een zeer fascinerende persoonlijkheid te maken te hebben, bestaat de mogelijkheid om uit de veelheid van literatuur over deze mens en kunstenaar enkele markante biografische werken te kiezen, welke op alle fronten meer informatie en daardoor meer inzicht te verschaffen.
__________
Einfach Kafka, herausgegeben von Peter Höfle. 350 pag., paperback st 3972, Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main, 2008. ISBN 978-3-518-45972-0. (BRD-prijs 7,00.)
Franz Kafka: Sämtliche Werke. Mit einem Vorwort von Peter Höfle. 1463 pagina's dundruk, grote paperback, Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main, 2008. ISBN 978-3-15-42001-0. (BRD-prijs 25,00.)
Oliver Jahraus: Kafka Leben, Schreiben, Machtapparate. Mit 24 Abbildungen, gebunden mit Umschlag. Philipp Reclam jun., Stuttgart, 2006. ISBN 978-3-15-0106161-7. (BRD-prijs 18,00.)
Andreas B. Kilcher: Franz Kafka Leben, Werk, Wirkung. 160 pagina's, geïllustreerd. Suhrkamp Basisbio, Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main, 2008. ISBN 978-3-518-18223-4. (BRD-prijs 7,90.)
____________
Afbeeldingen
1. Voorzijde van de paperback met Kafka-verhalen.
2. Voorplat van Kafka compleet in de Suhrkamp-editie in één band.
3. Voorkant van het stofomslag van de Kafka-bio van Oliver Jahraus.
Twee radio-opera's van Hans Werner Henze direct achtereen, zondag op WDR3
Gecomponeerd als radio-opera De regionale Duitse radiozender WDR 3 biedt de liefhebber van het fenomeen muziektheater in dit geval muziektheater uit de tweede helft van de twintigste eeuw de gelegenheid om direct achtereen twee opera's te beluisteren, die oorspronkelijk als radio-opera waren gecomponeerd door Hans Werner Henze (*1926). De beide werken nemen tezamen nog net geen twee uur in beslag. Ein Landarzt naar Kafka
In de nieuwste aflevering van de reeks Bühne: Radio wordt vanaf 20:05 uur op zondag 20 juni de presentatie gestart met Ein Landarzt, een radio-opera in één bedrijf uit 1951, met en tekst van de componist naar het gelijknamige verhaal [1] van Franz Kafka (1883-1924).
De eerste opvoering werd gerealiseerd in 1951 via de toen nog bestaande Nord West Deutsche Rundfunk. Een scenische presentatie werd twee jaar later gegeven: op 27 mei in Keulen. Het feit dat Hans Werner Henze heeft getracht het oorspronkelijke verhaal van Franz Kafka dat slechts enkele pagina's beslaat qua tekst zo getrouw mogelijk weer te geven, leverde de componist in 1953 de Prix d'Italia op.
Uitvoerenden zijn het WDR Sinfonieorchester Köln en het kinderkoor van het Kölner Domchor, aangevuld met vocale solisten. Het geheel staat onder leiding van Markus Stenz.
Das Ende der Welt
In het bewuste radioprogramma wordt direct daarna het tweede korte muziekdrama uit 1953 voorgesteld: Das Ende der Welt, dat eveneens als radio-opera is geconcipieerd en tevens als zodanig is uitgevoerd opnieuw door de NWDR te Hamburg in het jaar van ontstaan 1953. De tekst is afkomstig van Wolfgang Hildesheimer (1916-1991), een toneelversie werd in 1964 gerealiseerd.
Het WDR Rundfunkchor en het WDR Sinfonieorchester worden geleid door Markus Stenz, die ook hier wordt bijgestaan door vocale solisten.
__________
[1]Ein Landarzt werd geschreven in de winter van 1916/17, en in 1919 gepubliceerd in een bundel verhalen, die ook deze titel kreeg.
____________
Afbeeldingen
1. Componist Hans Werner Henze. 2. Auteur Franz Kafka.
Mezzo-tv presenteert drie programma's achtereen met Dietrich Fischer-Dieskau
In het avondprogramma van de internationale muziekzender Mezzo-televisie is op maandag 14 juni bijna drie uur ingeruimd voor de bariton Dietrich Fischer-Dieskau (geb. 1925). Vanaf 20:30 uur kunnen we drie films achtereen bekijken: om 20:30 uur wordt de eerste van twee afleveringen uitgezonden van het programma met daarin Dichterliebe, opus 48 van Robert Schumann (1810-1856), met de tekst van zestien gedichten van Heinrich Heine (1797-1856), ontstaan in 1840. Dit opus was opgedragen aan de indertijd fameuze zangeres Wilhelmina Schröder-Devrient (1804-1860).
Exact een uur daarna volgt de voor Mezzo-tv op dat moment tweede aflevering van de liederencyclus op gedichten van Wilhelm Müller (1794-1827) Die schöne Müllerin uit 1823 op muziek van Franz Peter Schubert (1797-1828).
Weer een uur later start Mezzo-televisie een aflevering uit de reeks Klassiek Archief, eveneens over de internationaal vermaarde bariton, die zich in de loop van zijn carrière verder heeft ontwikkeld als dirigent en als eigenaar van een eigen geluidsdragers-label: Orfeo. Doch daarbij zou het niet blijven: eveneens als kunstschilder en musicoloog heeft de man zich doen gelden. En niet te vergeten als auteur van diverse boeken over muziek, componisten en over het Duitse kunstlied.
Het onderdeel van deze televisieavond dat over Robert Schumann gaat, zal, in verband met het feit dat de componist dit jaar twee eeuwen geleden werd geboren, ongetwijfeld nog vele malen door Mezzo-televisie worden herhaald. In ieder geval zal dat gebeuren op dinsdag 22 juni, tussen 17:00 uur en 19:50 uur.
____________ Afbeeldingen
1. De bariton Dietrich Fischer-Dieskau, enkele decennia geleden.
2. Voorzijde van het boek van Dietrich Fischer-Dieskau over het Vokalwerk van Robert Schumann, met daarin uitgebreide informatie over Dichterliebe.
Saul Friedländer in Duitse documentaire uit 2009 deze week driemaal op Arte-tv
Acribisch onderzoek
Aarden kan Saul Friedländer nergens op deze wereld. Wel heeft hij op tal van plekken op dit ondermaanse gewoond, maar de schaduwen uit het verleden ten tijde van de holocaust blijven hem vervolgen en mede daardoor is hij een onderzoeker geworden die acribisch de periode en de gebeurtenissen welke in dat kader hebben plaatsgegrepen heeft bestudeerd. Ondanks het feit dat Saul Friedländer zich zo intensief met dat onderdeel van de twintigste eeuwse vooral Europese geschiedenis heeft beziggehouden, blijft hij ook zoeken naar de eigen identiteit. Praag, jaren dertig
Daartoe is hij onder meer teruggekeerd naar zijn, relatief verre, verleden: naar Praag waar hij in 1932 werd geboren en zijn jeugdjaren heeft doorgebracht. Zijn ouders die beseften wathet Beest met de snor en de krankzinnige brulstem voor de Joden in petto had lieten Saul onderduiken op een katholiek internaat, onder de naam Paul-Henri Fernand. Daardoro overleefde hij de oorlog, maar zijn beide ouders zijn in Auschwitz vermoord. Toen hij tot priester zou worden gewijd, ontdekte Saul Friedländer dat hij Joods was. Tijdens zijn omzwervingen in de vroege periode kwam hij eerst in Tel Aviv terecht. Uiteindelijk is hij in Los Angeles beland, waar hij hoogleraar werd.
Nieuwste boek
Het meest recente boek van Saul Friedländer dat in het Nederlands is uitgekomen, Nazi-Duitsland en de Joden (ISBN 978-9-782-3003-8) eerst in twee delen [1] en vervolgens samen in één band, is een omvangrijk 472 + 862 pagina's standaardwerk waarin het thema niet alleen vanuit alle denkbare perspectieven wordt benaderd, maar en dat is nog wel het voornaamste in een Europese context. Arte-televisie besteedt op zondag 13 juni, tussen 17:00 uur en 17:45 uur aandacht aan deze historicus, zijn leven en werk, door middel van een documentaire van de Bayerische Rundfunk uit 2009 gemaakt door Yehuda Yaniv, getiteld Saul Friedländer und die Geschichte. Deze film wordt uitgezonden op het beeldformaat 16:9, voorzien van stereofonisch geluid. Herhalingen worden door dezelfde zender gepresenteerd op maandag 14 juni, vanaf 08:00 uur en op zaterdag 19 juni, vanaf 06:45 uur. __________ [1] 1. De jaren van vervolging:1933-1939. 2. De jaren van vernietiging: 1939-1945.
Zie ook onze bijdrage van 13 november 2008 op de (zuster)site Tempel der Historie. ___________ Afbeeldingen 1. Historicus Saul Friedländer. 2. Voorplat van de Nederlandse editie van de beide boeken in één band, verschenen bij Nieuw Amsterdam Uitgevers te Amsterdam
Vier van de zes Cellosuites van Papa Bach door Jean-Guihen Queyras op Nederland 2-tv
In het Zaha Hadid Arcitect Paviljoen Met de bepaling door derden dat de zes cellosuites van Johann Sebastian Bach (1685-1750) tot het meest gewichtige, interessantste en fraaiste behoort dat voor het instrument in kwestie is geschreven, valt zonder tegenspraak te leven. Het is dan ook altijd weer een belevenis van enorme intensiteit als we in staat worden gesteld om te luisteren naar een uitvoering van hoog niveau van deze meesterwerken.
In het kader van het Holland Festival 2010 speelt de internationaal vermaarde cellist Jean-Guihen Queyras (*1967), in Zaha Hadid Architect Paviljoen bij de Westergasfabriek te Amsterdam de eerste vier van die zes suites. Van deze cellist mag, op basis van zijn reputatie, verwacht worden dat hij, naast een fenomenale techniek, een ntense emotionaliteit zal weten over te brengen.
Uitzending van concert via Nederland 2
Vanaf 18:55 uur op zaterdag 12 juni wordt u en ons, via de televisiezender Nederland 2 gedurende een half uur, de gelegenheid gegeven oor- en ooggetuige te zijn van de vertolking in casu. Dat kan n de NPS-bijdrage die dan wordt uitgezonden als onderdeel van de berichtgeving over het Holland Festival. Op één van de zenders die tot het digitale kader behoren, welke vierentwintig uur per etmaal in de ether zijn, zal binnenkort vast wel een herhaling van dit optreden worden uitgezonden.
__________
Afbeelding: De Franse cellist Jean-Guihen Queyras tijdens een optreden in de stad Nantes in 2009.
Tweede reportage over Russische muzikale wonderkinderen op Nederland 2-tv
In de NPS-reeks Het uur van de wolf wordt op vrijdag 11 juni, als laatste onderdeel van de programmering op de televisiezender Nederland 2, een nieuwe aflevering uitgezonden vanaf 23:20 uur. Het thema is, evenals zeven jaar geleden, Russische wonderkinderen. In 2003 werden daarin jonge pianisten geportretteerd. Vanzelfsprekend zijn de kinderen van toen jonge volwassenen geworden.
Een deel van hen staat aan het begin van een briljante carrière, een ander deel van deze voor musicus opgeleiden heeft de stap moeten nemen hun wensen en de daaraan verbonden handelingen en voorbereidingen voor een verdere loopbaan in het aanvankelijk beoogde circuit terzijde te schuiven. Dat is niet alleen een kwestie van persoonlijke ontwikkeling en dientengevolge aanpassing van inzichten, maar hangt evenzeer samen met de veranderingen welke in de Russische samenleving hebben plaatsgegrepen.
De uitzending duurt tot 00:20 uur in de nacht op zaterdag 12 juni. We zullen de reportages binnen niet al te lange tijd ook nog wel eens weer tegenkomen althans dat hope we op één van de digitale kanalen van de reeks met het getal 24 achter de naam van de zender.
__________ Afbeelding: Irina Tsjistjakova. (Foto van NPS-programma Het uur de wolf.)
Speelfilm La grande illusion van Jean Renoir via TV 5 met Nederandse ondertitels
Klassieker
Het Franstalige televisiekanaal TV5 presenteert op donderdag 10 juni 's avonds tussen 21:00 uur en 23:00 uur de grote klassieke Franse speelfilm La grande illusion uit 1937 van regisseur Jean Renoir (1894-1979), zoon van de grote impressionistische schilder Auguste Renoir (1841-1919). Daarin komen we enige vooraanstaande namen van het witte doek tegen, zoals Jean Gabin (1904-1976), Pierre Fresnay (1897-1975) en de Duitse acteur/regisseur Erich von Stroheim (1885-1957), en Dita Parlo.
Het verhaal Gedurende de Eerste Wereldoorlog, in 1917, overkomt het drie, qua persoonlijkheid zeer uiteenlopende, Franse militairen, dat ze van het ene krijgsgevangenenkamp naar het andere worden overgebracht. In die periode creëren dezen een legende met betrekking tot een reeks ontsnappingspogingen. Dat is een overlevingsstrategie in een periode van ongelooflijk barbaarse toestanden en gebeurtenissen.
La grande illusion is een speelfilm die de kwalificatie humanistisch meesterwerk heeft gekregen. Jean Renoir heeft zelf het scenario geschreven, in samenwerking met Charles Spaak (1903-1975), dat in goede zin bol staat van de fijngevoeligheden, naast een reeks rake observaties en het nodige sarcasme. Dat laatste zal ongetwijfeld een gevolg zijn van de situatie in de tijd waarin het gebeuren zich afspeelt.
Bijzonderheden
In allerlei beoordelingen heeft La grande illusion de hoogste lof gekregen; de hoogste onderscheiding is daarbij de vaststelling dat deze rolprent een volstrekt tijdloos document humain is. In de vertoning door TV 5 wordt de film Nederlands ondertiteld.
____________
Afbeeldingen
1. dvd-doos van La grande illusion.
2. Scène uit de film La grande illusion, met Jean Gabin en Dita Parlo.
Relatie tussen wetenschap en kunst onder de loep in BBC's The culture show
In het cultureel magazine The culture show van de Britse zender BBC Two Television staat de aflevering, die op donderdag 10 juni, 's avonds tussen 20:00 uur en 21:00 uur onze tijd zal worden uitgezonden, in het teken van de relatie tussen wetenschap en kunst.
In dat uur onderzoekt Andrew Graham-Dixon onder meer vervalste schilderijen en gaat hij voorts op zoek naar vermiste kunstwerken. Michael Smith bezoekt de bizarre expositie Skin van de Wellcome Collections, en ten slotte voert filmcriticus Mark Kermode een gesprek met de wiskundige Marcus du Sautoy gespecialiseerd in getallentheorie, maar eveneens een groot filmliefhebber over de functie van wetenschap in de filmindustrie en over het voorkomen van wetenschap in films.
Hoorspel over Clara Schumann op regionale Duitse radiozender NDR Kultur
De speciale uitzendingen op radio en televisie, via internet of door middel van congressen dan wel andere evenementen en nieuwe literatuur welke alle zijn gericht op de componist Robert Schumann (1810-1856) die allerwegen wordt herdacht en wiens herdenking naar aanleiding van zijn tweehonderdste geboortedag zijn in volle hevigheid losgebarsten reeds voordat de dag in kwestie was aangebroken: en dat was gisteren de achtste juni.
Bij al die, soms het lijkt het wel overmatige, aandacht voor Robert Schumann is het wellicht niet zo verkeerd dat zijn echtgenote Clara Wieck (1819-1896) in het verlengde van al die belangstelling haar deel krijgt. Dat gebeurt op woensdag 9 juni in het hoorspel getiteld Frauenliebe Männerleben dat zal worden uitgezonden door de regionale Duitse radiozender NDR Kultur. Dat hoorspel is voor het grootste deel gebaseerd op het theaterstuk Clara S. van de Oostenrijkse schrijfster Elfride Jelinek (*1946 Nobelprijs Literatuur 2004), die te boek staat als het enfant terrible van de Oostenrijkse letteren.
BBC Radio 3 Night waves over nieuw boek met beroemdheden die nazi-Duitsland bezochten
Beroemdheden schreven over nazi-Duitsland vóór de oorlog In het Britse radioprogramma Night waves dat met enige regelmaat op door BBC Radio 3 wordt uitgezonden, is voor de aflevering van woensdag 9 juni een gesprek ingepland over een nieuw boek met impressies van enkele beroemdheden uit diverse disciplines van het cultureel-maatschappelijk leven in meerdere delen van de wereld.
Uit Groot-Brittannië is de veelzijdige Virginia Woolf (1882-1941) onder meer romancière en essayiste onderwerp van gesprek. Een tweede beroemdheid, zeker zo veelzijdig als voornoemde Bloomsbury-dame, maar dan op een geheel ander vlak is William Edward Burghardt du Bois (spreek: Du Booys) (1868-1963), een Amerikaans activitist voor burgerrechten die zich gedurende zijn deel van de twintigste eeuw bij voortduring heeft ingezet voor gelijke rechten en tegen elke vorm van racisme. Du Bois werkte tevens als historicus, scioloog, auteur en redacteur. De derde figuur binnen dit illustere gezelschap is de meest vermaarde president van de Verenigde Staten van Amerika, John Fitzgerald Kennedy (1917-1963).
De grootste gemene deler van deze drie maatschappelijk vooraanstaaned figuren is het feit dat zij allen, voorafgaande aan de Tweede Wereldoorlog, nazi-Duitsland hebben bezocht en daarover hebben gepubliceerd. Ook anderen van naam en faam hebben een dergelijk bezoek aan het Duitse rijk van anno dazumal afgelegd. Dat is het thema van het nieuwe boek: Travels in the Reich 1933-1945. PresentatorMatthew Sweet en zijn gasten proberen te achterhalen wat het genoteerde van de drie genoemde figuren over hen zegt en wat hun visie op nazi-Duitsland nu precies te betekenen heeft. De uitzending van Night waves is tussen 22:15 uur en 23:00 uur onze tijd.
__________
Afbeeldingen 1. Burgerrechten-activist W.E.B. du Bois in 1918. 2. Night waves-presentator Matthew Sweet.
Atlantis-documentaire van Bettany Hughes in BBC Two's Timewatch
Veelzijdig onderzoek
In de reeks historische documentaires die onder de naam Timewatch worden uitgezonden door de Britse televisiezender BBC Two, kan men in de nacht van dinsdag 8 op woensdag 9 juni, vrij snel na middernacht, kijken naar de aflevering Atlantis: The evidence.
Bettany Hughes is historica; op basis van geologische, archeologische en historische onderzoekingen heeft zij zoveel kennis vergaard dat ze thans in staat is om aan te tonen dat de legendarische verhalen over Atlantis zijn gebaseerd op een gebeurtenis die in een ver verleden waarachtig heeft plaatsgehad, en niet zijn ontsproten aan de geest van een veelzijdig-fantasierijke schrijver. Het moet daarbij gaan om de grootste natuurramp van de Oude Wereld.
BRAVA NL, de nieuwe klassieke muziekzender, zou een aanwinst kunnen worden
Het recentelijke verschijnen van de muziekzender BRAVA NL op het huiskamerscherm kan op deze plek vooralsnog met enig enthousiasme worden gemeld. Weliswaar zal er hier en daar nog moeten worden geschaafd, en dat in meer dan één opzicht, maar dat is een normale zaak in de beginfase van welke onderneming dan ook. Als de verantwoordelijken binnen deze muziekzender bereid zijnte luisteren naar opbouwende kritiek ook als die slechts in elektronischen geschrifte wordt geuit , kunnen de vereiste aanpassingen tot praktische verbeteringen leiden.
Tegenstemmen De programmering lijkt in eerste instantie interessant en veelzijdig, en dat is een allereerste vereiste om met recht aanspraak te kunnen maken op de kwalificatie zinvol alternatief tegenover het notengif van André Rieu. De monsterlijkheid daarvan wordt met onvoorstelbare hoeveelheden door onder meer de 'commerciële' zender binnen het Nederlandse publieke omroepbestel, de TROS, over de menigte uitgestort en het is duidelijk dat te weinig mensen van hun democratische recht gebruik maken zulke componisten- en scheppingen-verachtende notenbardiarree buiten de deur te houden. Met muziek hebben de wanstaltige producten van die afstotelijke fiedeldomdeine-fiedeldomdomme, nachtmerries genererende, alles en iedereen plat walsende, doch zichzelf als waarachtig musicus beschouwende kermisklant van internationale podia en elektronische media in het geheel niets te maken, doch uitsluitend met rinkelende kassa's en met een wel heel stuitende vorm van culturele deformatie.
Naturel
Vanzelfsprekend denk ik niet dat de initiatoren van BRAVA tot hun stichting zijn gekomen op basis van filantropische overwegingen, doch dat is geheel legitiem. De inleidende woorden van dirigent Jan Willem de Vriend maakten, mede door het ietwat hakkelende erin, een spontane indruk, hetgeen zou kunnen betekenen dat een naturel bij BRAVA niet buiten de deur wordt gehouden. Dat zou pure winst kunnen betekenen.
Inmiddels heb ik, gedurende de beide laatste dagen, een redelijk aantal uren besteed aan BRAVA, om eens te zien hoe veelzijdig de programmering in deze beginperiode is. Dat lijkt, mede gelet op deze beginfase, vooralsnog geslaagd. Variërend van de h-Moll Messe van Papa Bach, uitgevoerd in de Leizpiger Thomaskirche onder leiding van Herbert Blomstedt, tot en met een concert door het symfonieorkest van Luxemburg met slagwerkster Evelyn Gennie vanuit het Théâtre de Ville in die stad dat er van binnen nog net zo uitzag als in de tijd dat ik er een keer of vier per week theater- en muziekvoorstellingen heb bezocht: in de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen het Nouveau Théâtre heette. Het orkest bezat in die tijd de status van middelgroot ensemble, doch de acht contrabassen op het podium wezen op een aangepaste status, hetgeen vast en zeker te maken heeft met de vele uitbreidingen op tal van internationale werkterreinen van de hoofdstad van het gelijknamige kleinste land der Benelux, en al die beter betaalde werkenden binnen dergelijke zakelijke en (semi)politieke organisaties wensen nu eenmaal meer cultuur dan gemiddeld. Of die wens behoort bij de status of bij de persoonlijkheid wordt niet altijd even snel duidelijk. In het gunstigste geval wast de ene hand de andere.
Aanpassingen
Om een niveau te vermijden dat al te gladjes is en veelvuldig is gekwalificeerd als vertrossing, of al snel af te glijden tot een zender met klassieke arbeidsvitaminen, moet in de leiding van het nieuwe instituut het besef postvatten dat het in eerste instantie de vijftig plussers in de categorie liefhebbers zullen zijn die op de zender afstemmen. Aangezien die groepering de komende decennia alleen maar zal groeien, is een potentieel grote kijkersgroep een absoluut gegeven. Het hangt echter af van de definitieve invulling van de programmering: hoe aantrekkelijk en tegelijkertijd vernieuwend zo'n aanbod is. Opera's, symfonieën, soloconcerten en verdere mogelijkheden uit het standaardrepertoire zijn vanzelfsprekend zeer welkom zolang deze worden aangevuld met prikkelende alternatieven.
Gisteren was dat met het concert van het bovengenoemde Luxemburgse orkest zeker het geval: een concert voor kleine trom en orkest, een zes minuten durende marimbasolo en een Vivaldi-bewerking, ingebed tussen twee Beethoven-werken uit het ijzeren repertoire boden in ieder geval de verwachting dat de bazen van BRAVA ruimdenkend zouden kunnen zijn ten aanzien van de keuze uit een, ongetwijfeld enorm, aanbod.
Te abrupte cesuur
Het is echter geen goede zaak als het slotakkoord van een werk door welk ensemble dan ook, zonder duidelijke cesuur overgaat in een deel uit een Beethoven-symfonie door een ander ensemble, echter zonder dat dit op het scherm met name wordt genoemd. De oudgedienden herkennen Claudio Abbado wel en menigeen zal ook kunnen weten in welke zaal het optreden plaats had, maar zo wordt het te zeer preken voor eigen parochie, en dat is allesbehalve vernieuwend. Mocht dit de invulling moeten voorstellen van een verloren kwartiertje, dan doet men er beter aan in plaats van dergelijke vluchtigheid enige berichten op het scherm te laten verschijnen, desnoods in een herhaling. Men zou zulks kunnen aanvullen met muziek-anekdoten of teksten die het bijzondere van een bepaalde datum onderstrepen.
Dat daarbij nadrukkelijk dient te worden gelet op het taalgebruik, is een andere eerste vereiste. Helaas onderscheidt BRAVA zich daarin nog niet van andere nieuwelingen en evenmin van zoveel lang bestaande zendgemachtigden bij welke een fatsoenlijke omgang met het Nederlands in woord en geschrift op een al te laag pitje staat.
Het is afhankelijk van de bereidheid van de zender in kwestie, of wij zullen worden voorzien van de vereiste persinfo om tijdig en duidelijk op de hoogte te zijn van eventuele bijzondere programmaonderdelen, en daarover de lezers van deze site vooraf adequaat te kunnen informeren.
Chabrols thriller Le cri du hibou, naar Patricia Highsmith, driemaal op Arte-tv
Patricia Highsmith
Diverse boeken van de befaamde, internationaal hoog aangeslagen, misdaadschrijfster Patricia Highsmith (1921-1995) zijn reeds tijdens haar leven verfilmd. Het bekendste voorbeeld is ongetwijfeld Strangers on a train uit 1950, haar eerste boek, dat in beelden werd omgezet door drie verschillende regisseurs, waarvan de eerste, Alfred Hitchcock (1899-1980) zonder enige twijfel de befaamdste is en de meeste invloed heeft gehad, die er mede voor heeft gezorgd dat de naam van de schrijfster 'op de kaart kwam'. Het begrip psychologische thriller werd het huismerk van Patricia Highsmith. Diverse andere van haar boeken zijn ook meer dan eenmaal voor het witte doek omgewerkt. In 1987 heeft Claude Chabrol (*1930) die onder meer bekendheid geniet door zijn misdaadthrillers welke op Hitchcock zijn geënt een Frans-Italiaanse coproductie afgeleverd onder de titel Le cri du hibou, eveneens naar de roman The Cry of the Owl van Patricia Highsmith, welke een kwart eeuw voor het uitkomen van de film was gepubliceerd.
Het verhaal Chabrol heeft het verhaal overgeheveld van Amerika naar een plattelandsgebied in Frankrijk. Daarkrijgt een zekere Robert een relatie met een vrouw die hij daaraan voorafgaand langdurig heeft bespied. De respectieve partners van de twee overspeligen blijven niet werkeloos toezien, maar verzinnen een duivels plan. Gewoonlijk is Chabrol de regisseur bij uitstek die zich uiterst terughoudend opstelt, waardoor overigens wel een intense spanning veroorzakende sfeer wordt opgeroepen. In Le cri du hibou lijkt het wel, althans aan de oppervlakte, dat de regisseur in volstrekte lethargie is vervallen. Daar staat echter onmiddellijk tegenover dat hij de ontwikkeling van de karakters heel markant heeft weergegeven. Dat laatste is overigens geheel in overeenstemming met de manier van werken van Patricia Highsmith, die meer dan eens heeft verklaard dat ze zelf heel erg benieuwd is naar de ontwikkeling van de protagonisten in het verhaal. Het is, vanzelfsprekend, de verdienste van cameraman Jean Rabier dat de zinderende spanning tot uitdrukking is gekomen.
Tags:Caude Chabrol, 'Le cri du hibou', Patricia Higsmith, 'The cry of the owl', verfilmde literatuur, thriller, Matthieu Chabrol, Jean Rabier, Arte-tv, Christophe Malavoy, Mathilde May, Jean Pierre-Kalfon, Virginie Thévenet
Vier decennia Nederlandse (partij)politiek in acht tv-bijdragen op één avond
In verband met de actualiteit Wie zal het verbazen dat dezer dagen diverse aspecten van de Nederlandse politieke historie in tal van uiteenlopende programma's op de rol van het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24 staan? In de periode tussen 18:25 uur en middernacht van zondag 6 juni komen acht thema's in dit geval tussen 1970 en 2010 aan de orde. Achtereenvolgens worden deze verschillende onderwerpen behandeld:
1.De politieke partij DS 70. Een reportage in de reeks Andere tijden. (18:25-18:56 uur.)
2. Verkiezingsuitslag 1972. Verslag in de reeks Berichten uit de samenleving over de verkiezingsavond van 1972, toen de Partij van de Arbeid een enorme winst behaalde. (18:56-19:13 uur.)
3. De premier na de Tweede Wereldoorlog. Het gaat hier om een compilatie die in 2005 door Geschiedenis 24 is gemaakt van profielen van allen die gedurende de laatst vijfenzestig jaar Minister-President van ons land zijn geweest.
4. Politieke verkenningen: Joop den Uyl (1919-1987), PvdA. Special van de KRO-televisie uit de actualiteitenrubriek Brandpunt uit 1977. (20:01-21:00 uur.)
5. Kijkswing! Eerste aflevering uit een vijfdelige serie van Jan Kelder uit 1993 over De geschiedenis van de jazz in Nederland. De aflevering behandelt de periode 1919-1939. Onwillekeurig gingen politieke aspecten een rol spelen in het muziekleven. (21:00-21-49 uur.)
6. Politieke verkenningen: Hans Wiegel, VVD. Tweede van drie Brandpunt-specials uit 1977 over de leiders van de drie grootste politieke partijen in ons land.
7. De entree van Balkenende. Reportage uit 2009 uit de serie Andere tijden over het weekeinde in 2001 toen Jan Peter Balkenende werd gekozen tot fractieleider en lijsttrekker van het CDA. (22:53-23:21 uur.)
8. De zwerftochten van Pim Fortuyn. Een reportage uit 2002 in de reeks programma's getiteld Zembla. Deze bijdrage gaat over eventuele antwoorden op de vraag wat de op 6 mei 2002 door een aanslag omgekomen politicus Pim Fortuyn (1948-2002) heeft gedreven. Over zijn 'queeste' naar macht, geluk en erkenning. (23:21-00:00 uur.)
Geschiedenis 24 TV kanaal
Info omtrent eventuele herhalingen in de nachtelijke uren en overdag zijn te vinden vooropgesteld dat er herhalingen zijn ingepland in de elektronische programmagids gids.vpro.nl ____________ Afbeeldingen 1. Joop den Uyl, een bevlogen idealist die goed kon drammen. Hij zal dat absoluut noodzakelijk hebben gevonden en met hem zijn bewonderaars. Anderen daarentegen vonden hem net iets te veel op een gereformeerde predikant lijken. (Foto overgenomen van de website van Geschiedenis 24.) 2. Het logo van het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24 staat er gekleurd op.
Herinneringen aan Pieter Jelles Troelstra op digitaal tv-kanaal Geschiedenis 24
Korte documentaire film Het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24 biedt op zaterdag 5 juni een half uur echte
Nederlandse historie in de vorm van herinneringen aan Pieter Jelles Troelstra (1860-1930). De man die als politicus zoveel furore heeft gemaakt, was echter niet alleen politicus. Maar dat feit domineerde zijn receptie dermate dat, ook thans nog wel eens wordt vergeten dat hij ook literaire ambities had, en als dichter en nog werk op zijn naam had staan. Echtgenote (1888-1904) Nienke van Hichtum pseudoniem van Sjoukje Maria Diderika Bokma de Boer (1860-1939) verwierf in de letteren flink wat meer faam met haar verhalen en het onvergankelijke Afke's Tiental uit 1902 dat aan het eind van de twintigste eeuw nog weer werd herdrukt. Het beeld van Pieter Jelles Troelstra dat ons wordt geboden, is samengesteld aan de hand van herinneringen van Troelstra's zoon Jelle (1891-1979), samen met die welke de arts Ben Sajet (1887-1986), die ooit een befaamde SDAP-er was. De film wordt uitgezonden tussen 21:55 uur en 22:25 uur. Voor eventuele herhalingen raadplege men de elektronische vpro-gids: gids.vpro.nl
Herinneringen te boek
In 1952 is het boek Mijn vader Pieter Jelles bij De Arbeiderspers uitgekomen, samengesteld uit enkele herinneringen van Jelle Troelstra aan zijn vader. Deze had hij eerder gepubluiceerd in Vrij Nederland. Die bijdragen in dat weekblad waren de schriftelijke neerslag van vertelde memoires voor radio Wereldomroep. Het boekje zoals Jelle Troelstra zijn verzameling teksten, afgewisseld met foto's, tekeningen en facsimilé's uit familiebezit noemt, maar dat in die eerste versie 160 pagina's telt biedt een schat aan informatie die evenzeer interessant is voor lezers zonder kennis van de inhoud van P.J. Troelstra's Gedenkschriften. Dat komt niet in de laatste plaatst doordat junior het accent legt op al hetgeen verband houdt met dee huiselijke Pieter Jelles Troelstra.
__________
Afbeelding: Grafmonument voor Pieter Jelles Troelstra, vervaardigd door Tjipke Visser, geplaatst in 1933 te Stiens.
De uitermate genante jaren tachtig van de vorige eeuw in Engeland
Vrijdag 4 juni zal BBC Two Television opnieuw een aflevering uitzenden van het programma The grumpy guide to . . . Deze keer is het thema The eighties. Daarin wordt een algemene blik geworpen op de jaren tachtig van de vorige eeuw, die onder meer worden gezien als één der meest genante decennia uit de geschiedenis van het land dat al lang niet meer het Britannia was dat zichzelf kon beschouwen als de natie met de heerschappij over de wereldzeeën: "Britannia rulesthe waves", hetgeen slechts is voorbehouden aan één dag per jaar: op het podium van de Londense Albert Hall als elke bezoeker het uit volle borst meezingt met de uitvoerenden op het podium.
Het afschuwelijke wezen dat door velen wordt beschouwd als een monster zonder waarde, en in ieder geval zonder een greintje empathie: Margaret Thatcher regeerde toen het grote eiland aan de westelijke overzijde van de Noordzee. Op niet-politiek terrein zijn er toen ook enkele punten gescoord: de New Romantics waren in die dagen dè meesters van de popmuziek, en young urban people (de yups) kregen de beschikking over een nieuw speelgoed: de filofax, een zogeheten personal organizer in portefeuille-formaat. De uitzending wordt gerealiseerd laat op de avond tussen 23:00 uur en 23:00 uur onze tijd. Het programma zal ongetwijfeld binnen niet al te lange tijd eens, in de nachtelijke uren of zo, worden herhaald.
Willem Elsschot zes maanden geëerd met expositie in Antwerpen
Tentoonstelling in Antwerpen
Vrijdag 4 juni moeten de liefhebbers van Willem Elsschot (1892-1960) [1] en of dat nou is vanwege diens geniale letteren of omdat men diens leven zo fascinerend vindt, maakt niet uit, want hij is en blijft een uitermate boeiende figuur, voor de ene categorie doordat men hem nog hoger aanslaat dan de Grote Vier [2] van de Nederlandstalige letteren, voor de andere groepering vanwege zijn persoonlijkheid en literaire inventiviteit beslist luisteren naar Neerlands Radio 5 waar het programma OBA live van de Humanistische Omroep zal worden uitgezonden van 19:02 uur tot21:02 uur.
OBA live wordt aangekondigd als geëngageerde talkshow over kunst, cultuur, en maatschappij, gepresenteerd door Theodor Holman. In die twee uur worden drie thema's behandeld, en het eerste daarvan is een gesprek met Wieneke 't Hoen, conservatrice van de expositie Dicht bij Elsschot, die tussen 30 mei en het einde van dit jaar wordt gehouden in de geboortestad van Willem Elsschot: Antwerpen.
Wieneke 't Hoen schreef het boek, behorende bij deze tentoonstelling ter gelegenheid van de vijftigste sterfdag van de auteur. Daarin is tot dusverre ongepubliceerd materiaal opgenomen.
Meer info is te vinden op: www.destadvanelsschot.be
__________
[1] Willem Elsschot is een pseudoniem van Alphonsus Josephus de Ridder.
[2] De grote Vier der Nederlandstalige letteren zijn in veler optiek: Simon Vestdijk (1898-1971), Gerard Reve (1923-2006), Hugo Claus (1929-2008) en Harry Mulisch (geboren 1927).
Begrijpelijkerwijs is er een groepering, die schrijvers als Elsschot en Jan Hendrik Frederik Grönloh (Nescio 1882-1961) nog hoger waarderen dan de Grote Vier.
Tags:Nederlandstalige literatuur, Willem Elsschot, Alphonsus Josephus de Ridder, Antwerpen, expositie, Wieneke 't Hoen, NL Radio 5, Theodor Holman, Humanistische Omroep
Ludwig van Beethovens Tweede Symfonie in een alternatieve vorm
Eigen bewerkingen
Met enige regelmaat presenteert de klassieke muziekzender Mezzo-televisie alle symfonieën van Ludwig van Beethoven (1770-1827), gespeeld door de Berliner Philharmoniker onder leiding van Claudio Abbado. Die cyclus wordt meestal opgesplitst in enkele onderdelen, waardoor de belangstellende luisteraar binnen enkele dagen dikwijls zijn dat drie etmalen, respectievelijk goed achteenveertig uur al die negen symfonieën kan consumeren.
Hedenavond, donderdag 3 juni, kunt u, in het programma Vesper dat vanaf 18:05 uur wordt voorgesteld door de regionale radiozender WDR 3 eveneens luisteren naar een uitvoering van de Tweede Symfonie in D-groot, opus 36 van deze Weense grootmeester, uit te voeren door Capella Coloniensis onder leiding van Sigiswald Kuijken.
Alternatieve versie
Dat biedt ons hier een geschikte gelegenheid u te wijzen op het bestaan van alternatieve versies van die Tweede Symfonie. Eén daarvan is door de Van Swieten Society op cd gezet, en daardoor vaker dan alleen tijdens een concert te beluisteren: een arrangement van deze symfonie voor pianotrio, door Beethoven zelf gerealiseerd, en dat is een verrassende aanwinst.
De aanleiding voor dergelijke bewerkingen, die niet alleen Beethoven, maar eveneens tal van zijn voorgangers en tijdgenoten hebben gemaakt en die later in groten getale door Franz Liszt (1811-1886) aan de wereld werden geschonken hebben een geheel eigen, tweeledige geschiedenis. Ten eerste bestond er in die tijd geen auteurswet zoals wij die kennen, en dat betekende in de praktijk dat ieder ander een bewerking kon maken van een nieuw muziekstuk, om het in dit kader te beperken tot de toonkunst. Op het moment echter dat er (een) bewerking(en) van de componist zelf bestond(en), was het voor een andere partij niet meer zo interessant. Het tweede spoor, dat eveneens een grote rol speelde, is dat in de achttiende en negentiende eeuw de vrije tijd anders werd doorgebracht dan heden ten dage het geval is, en er verhoudingsgewijs zeer veel aan huismuziek werd gedaan. Die componisten schreven hun muziek met de bedoeling de partijen te verkopen aan mensen die thuis zelf speelden om de lange avonden te doden of hun hart aan dit onderdeel van de kunst op te halen.
Altijd weer nieuw
De vraag die zich daarbij voordoet eigenlijk slechts in de marge, want iedere uitvoering is altijd weer nieuw , is: hoe spontaan kun je nog een bewerking op je laten afkomen van een muziekstuk waarmee je zoals in mijn geval in de loop van een kleine zes decennia vertrouwd bent geraakt. Je meent immers te weten wat er komt. Dat blijkt echter behoorlijk relatief te zijn, aangezien je, bij een uitvoering door een orkest niet denkt aan de omzetting naar een kleiner ensemble. Andersom en daarover gaat het hier word je nu toch weer verrast door de stemmen, die je, eventueel volkomen onbewust, hebt opgeslagen en die in wezen 'meespelen' met de uitvoering door zo'n trio. Dan dringt het besef door dat deze 'zelfde' muziek een geheel andere is, die de wens naar meer van dergelijke bewerkingen zou kunnen doen toenemen. In het geval van Ludwig van Beethoven bestaat die mogelijkheid, aangezien hij al die symfonieën heeft gearrangeerd voor deze bezetting, maar niet alleen dat: tevens voor piano solo en voor piano vierhandig. En als je dat dan ook nog eens in een zetting kunt horen, die redelijk overeenkomt met die in de tijd van toen, kom je tot de conclusie dat er nog veel onontgonnen terrein op verdere 'bewerking' en uitwerking, en vervolgens op ontdekking door de muziekliefhebber, tijdens live-uitvoeringen en later op geluidsdrager, ligt te wachten.
Blijvende (sub)dominant
Een aangename bijkomstigheid is dat je in die trioversie ook kunt horen dat Johannes Brahms (1833-1897) in diverse onderdelen van zijn niet zelden met zinderende hartstocht gepresenteerde kamermuziek, zo intens veel van de grootmeester met zijn dikke schedel en zijn titanen-wezen heeft geleerd en in praktijk gebracht.
Dat rechtvaardigt, bij herhaling, de conclusie dat Brahms en al die andere muziekmeesters, zonder Beethoven en voorgangers nooit zo hadden kunnen componeren als ze hebben gedaan.
__________
BEETHOVEN'S BEETHOVEN Van Swieten Society.
1. Symfonie nr. 2 in D, opus 36, door de componist persoonlijk gearrangeerd voor piano trio.
2. Kwintet voor piano en blazers, in een arrangement van Beethoven zelf voor pianokwartet. Igor Rukhadze en Franc Polman, viool; Bernadette Verhagen, altviool, Job ter Haar, cello; Bart van Oort, fortepiano (Walter-kopie, door Chris Moore, uit 2000).
QUINTONE-cd Q 08003; ISBN 978-90-78740-07-0.
____________
Afbeeldingen
1. De Titaan onder de grootmeesters der 18/19de eeuwse muziek: Ludwig van Beethoven. Sculptuur van Max Klinger.
2. Beethovens Fortepiano.
3. Voorzijde van de hoes en van het tekstboekje van de cd met de werken in kwestie.
Het ware gezicht van de kulkakelkletskoek verkopende gehersenspoelden
Bekerende dwazen
Geruime tijd was ik verschoond gebleven van de extremistische, uit geestesziekte ontstane kulkakelkletskoek die 'kerstenende' verdoolden huis aan huis proberen te verkopen als bewijs voor het bestaan van God. En juist deze middag nadat ik een half uur tevoren een bekende had gemeld dat ze al geruime tijd met hun waanzin mijn deur voorbij waren gegaan was ik toch weer eens aan de beurt.
Een vriendelijk ogende mevrouw stond voor de deur toen ik opendeed, met in haar gezelschap een kind van een jaar of acht dat gedrag vertoonde van iemand die alles beter wist dan degenen die decennialang wetenschappelijk onderzoek hadden verricht: een als gevolg van ongetwijfeld vele hersenspoelingen onuitstaanbaar wezentje dat zich in mijn optiek al snel kandidaat stelde voor een onderzoek door de kinderbescherming. Omdat ik maar niet in God wil(de) geloven, kwam hoe kan het ook anders weer het argument uit de steentijd: maar hoe kon er dan een boom in mijn tuin groeien, et cetera: dat moest, dat kon toch niet anders dan de ordening van God zijn. Iets origineels ontstaan uit de stoffelijke resten van Sjef van Oekel of een andere Groot-Mogol op het gebied van oorspronkelijke humor weten ze niet te verzinnen, die doorgaans dodelijk vermoeiende, want in eerste instantie uitzinnig humorloze, lieden met (elk) hun (eigen) dwaalleer.
De Waarheid achterhaald
Mevrouw zei dat ze door navorsingen de Waarheid had achterhaald en ook daar doet zich niets nieuws voor begon met De Heilige Schrift in een blauwe band te wapperen. Ik heb nog de moeite genomen mevrouw te vertellen dat het daarbij om een verzameling boeken ging die door diverse lieden waren geschreven en wees haar op talrijke vertaalfouten en op literatuur die daarover nader informeert. Vanzelfsprekend was mevrouw daarin niet geïnteresseerd. Hoeft ook niet, aan dermate ellendig affectief gepreöccupeerden is zulke informatie toch niet besteed.
Ik kreeg de indruk dat mevrouw nog meer schrok van het feit dat ik niet in de onbevlekte ontvangenis kon geloven, ook en vooral niet doordat er in de tijd van Jozef, nog een man en Maria, geen laboratoria, zoals nu, waren die 'kindertjes konden maken' zonder lijfscontact. Heel jammer vond mevrouw dat voor mij. Talrijke mensen die kerstenen, of dat nu vanaf een kansel is of direct buiten een deuropening, hebben er tot nog toe helemaal niets van begrepen.
Dwangmatigheid
Weer wees ik op de Grote Onzekerheid die hen etmaal na etmaal in de greep houdt en die ervoor zorg draagt dat ze in een uiting van dwangmatigheid uit alle macht proberen zoveel mogelijk medestanders te vinden en dat ze daarom mensen thuis lastigvallen. Het akelige kind liet weer horen dat ze nog helemaal niet kon meepraten, aangezien ze van de hele materie niets maar dan ook niets begreep: ook nog niet kon begrijpen. Het woord dwangmatigheid uit mijn mond maakte haar reactie los: "Wij worden niet gedwongen langs de huizen te gaan." Nee, werden ze dat maar. Ik heb er niets tegen dat ze langs mijn huis lopen, want ik ben een voorstander van het principe vrij gaan en staan zolang er daarvoor bestemde trottoirs zijn aangelegd. Maar het tuinpad naar mijn voordeur gelieven zij te mijden, nu en tot in het uur van hun dood. Amen.
En daarom citeerde ik maar weer eens binnenkort jubileum want vijftig jaar achtereen de Eerste Brief van Paulus aan Timotheüs: 5 vs 13 in de Statenvertaling "Omgaan bij de huizen, ijdele dingen doende, sprekende hetgeen niet betaamt."
Van al die lui die beweren of impliceren dat ze zo naarstiglijk bijbelstudie hebben bedreven die ik daarmee sedert 1963 verras, is er nog nooit één geweest die mij op de juiste context van die Paulus-tekst heeft gewezen. Het onuitstaanbare, want totaal vergiftigde, snertpeutertje sprak toen echter een onomstotelijke waarheid, aangezien ook zij niet op kon tegen iemand die bijbelteksten à bout portant kan citeren. "Paulus heeft ook andere dingen geschreven."
Ook mijn mededeling dat de Hebreeuwse tekst van de geboorte van Eva eerder wees op "uit een hard lid" dan "uit een rib", zorgde voor een houding van totaal gebrek aan erbarmen met het mannelijk lid: "Uit een rib", riep het kind vastberaden, "uit een rib". Niet omdat ze het kon weten wat God, Karl Marx en Joop den Uyl mogen hebben weten te verijdelen , maar doordat ze vakbekwaam is geïndoctrineerd. Aan die gifspuit zullen psychiaters later nog een hele kluif kunnen hebben.
Het ware gezicht
Beiden waren droef en verontwaardigd over het feit dat ik geen enkel belang had om in God te geloven, dit niet wilde en zelfs niet zou kunnen. "Alleen al het feit dat er in de tweede wereldoorlog zes miljoen Joden zijn vermoord, bewijst dat er geen God bestaat."
Toen toonde de vriendelijke mevrouw haar ware gezicht: "Als u de moeite neemt om de historie daarvan te bestuderen, dan weet u waarom het is gebeurd." Dat is ieder geval niet een goddelijke instelling maar één van (een afgezant van) het Beest uit de Afgrond.
Zo iemand hoort in een streng gesloten inrichting met als ontbijt een heel klein beschuitje met heel veel cyaankalimuisjes.
Vijf maal een kwartier in vijf achtereenvolgende nachten op BBC Radio 3 over Passie voor Opera
Vijfmaal een kwartier
Elke nacht van maandag op dinsdag tot en met vrijdag op zaterdag, althans in principe, begint het programma van BBC Radio 3 de Britse zender met heel veel muziek en daaraan gemakkelijk te koppelen overige uitingen van kunst en cultuur om 00:00 uur onze tijd met het vijftien minuten durende programma The essay. In de komende nachten van deze week, om het exact te zeggen: van dinsdag 1 juni tot en met zaterdag 5 juni is het onderwerp APassion for Opera. Binnen de cultuur van West-Europa maakt het fenomeen muziekdrama anders gezegd: opera heel veel los bij een specifieke groep liefhebbers, die overigens wel van land tot land verschillen, al bestaan er evenzeer flink wat overeenkomsten. In Nederland hebben we drie als zodanig geregistreerde instituten, verspreid over het land doch met uitzondering van het Noorden. De Nederlandse Opera in Amsterdam, de Nationale Reisopera in Enschede en Opera Zuid in Maastricht. De beide laatstgenoemde instellingen reizen binnen ons land aardig wat af, tussen Leeuwarden en Maastricht.
Verschillen en overeenkomsten Maar als je bij onze directe Oosterburen kijkt, heeft elke stad van enige omvang een eigen ensemble dat in het Stadttheater of een gelijkwaardig instituut optreedt, meestal met een vast muziekgezelschap. Een stad die vergelijkbaar is met Assen heeft in Duitsland voor zo'n instituut relatief goede voorzieningen. Het is dan ook geenszins verbazingwekkend dat er een Duits boekje over de passie voor opera is uitgegeven in de dtv-reeks Kleine Philosophie der Passionen: OPER, geschreven door Franz Binder.
Hoezeer die basisvoorzieningen in de cultuur van de ons omringende landen enigszins overeind blijft in de golf van bezuinigingen die daar sedert ongeveer twee jaar meteen vehementie zijn neergedaald op vrijwel alle openbare cultuurinstellingen van stadsbibliotheek tot en met speciale, al dan niet eenmalige, projecten is verbijsterend. Den Haag zal, na de verkiezingen, zonder enige twijfel in dat voetspoor volgen, al is ook daar reeds de sfeer voelbaar van Damocles en diens zwaard, en ligt de botte bijl gereed voor gebruik.
Onnadenkend
Er wordt binnen ons bestel ook te weinig nagedacht bij het verstrekken, respectievelijk, intrekken van subsidies. Dan vinden de hoge heren iets niet onderscheidend genoeg en trekken subsidie geheel of gedeeltelijk in, en hoe dikwijls horen we daarbij niet het argument dat er dan meer geld ter ondersteuning van amateurkunsten beschikbaar komt. Al decennia lang pogen tal van ware kenners van de situatie de betrokken overheden ervan te overtuigen dat amateurkunst slechts kan bestaan bij de gratie van professionele kunsten. Hoe meer op Kunst(en) wordt bezuinigd, des te bedreigender is dat tegelijkertijd voor het voortbestaan van amateurkunst(en). Profiteer er dus nog even van, allen die gepassioneerd zijt waar het de onvergankelijke Opera betreft.
Cultuurspectrum
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpeg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
+(2).jpg)
