BRAVA NL, de klassieke muziekzender krijgt langzaamaan enige gestalte
Enige profilering wordt zichtbaar Hoewel bij de muziekzender Brava NL nog steeds niet alles koosjer verloopt in de presentatie op het beeldscherm, lijkt het of er enige tekening in gaat komen. Zwart/wit-films wisselen de puur muzikale programmaonderdelen af: onlangs over Dmitri Sjostakovitsj (1906-1975) en in de daarnet begonnen nachtelijke uren over de zanger Joseph Schmidt (1904-1942), de man met reeds in zijn gelaatstrekken het lijden van het Joodse volk, al dan niet in diaspora, met in zijn stem zonder uitzondering het eeuwige lamento dat authentiek was en daarmee zowel intellectueel alsook emotioneel aanvaardbaar dit in tegenstelling tot het volstrekt artificiële, en daarmee ondraaglijke want in de meeste gevallen immens vermoeiende, lamento in de stem van Dietrich Fischer-Dieskau (geboren 1925).
In de profilering van het aanvaardbare commerciële element van deze instelling komt nu eveneens enige tekening, en wel op een wijze die naar twee kanten positief kan zijn: naar de kijkers toe en naar de eigen financiële behoeften. Tijdens de aftiteling van enkele programma's komt in een opvallende ingevoegde regel te staan dat het programma in kwestie te bestellen is bij de zender, en dat geldt ook voor zulke documentaires als die over Joseph Schmidt. Dat is vanzelfsprekend een goede zaak en zal in de nabije toekomst ongetwijfeld worden uitgebreid. Als men zich nu nog, noodzakelijkerwijze, gaat bekommeren om de agressieve elementen in de presentatie lees: deze afzwakt tot een aanvaardbaar niveau en dat redactioneel tevens zou doen om de teksten die tussen programma's door worden vertoond, zal er al veel gewonnen zijn. Kortom: daar hoort een redacteur te werken die zowel het nodige van muziek weet en tegelijkertijd kan omgaan met de Nederlandse taal, en dat wordt een steeds moeilijker te vinden entiteit. De één kan met taal omgaan in woord en geschrift, anderen weten iets van de materie uit de vele geledingen der toonkunst, maar de combinatie is kennelijk nog moeilijker te vinden dat dit reeds geruime tijd was. Volgens ingewijden is die combinatie altijd zeldzaam geweest, maar waar we ook kijken, blijkt dat de vergrotende, zo niet de overtreffende trap van "moeilijk te vinden" in een dergelijke sfeer van toepassing is.
Na onze eerste bijdrage op deze site kregen we van individuele Nederlandse musici het verzoek om Brava NL kritisch te blijven volgen. Vooralsnog zullen we dat blijven doen, totdat eventueel blijkt dat zulks een hopeloze zaak zou zijn. De zender reageert niet op verzoeken om persinformatie, en dat zal altijd weer blijken ten detrimente van de instelling zelf uit te pakken, en van (een) aanvaardbare reactie(s) op elektronische post kunnen we de zender tot nu toe evenmin 'beschuldigen'.
__________
Afbeelding: De onnavolgbare, zeer veelzijdige zanger Joseph Schmidt. (Foto overgenomen van de site Dutch Divas.)
Jongeren in Zuid-Afrika worden geconfronteerd met het fenomeen muziektheater
Niet alleen plebejisch vermaak
Hoewel Zuid-Afrika momenteel wereldwijd in het centrum van de belangstelling staat vanwege vulgair vermaak dat met cultuur niet het geringste, maar met Cultus alles, te maken heeft, mogen we niet vergeten dat er in dat laagst gelegen gedeelte van het werelddeel Afrika ook nog andere dingen plaatshebben. Daarover kunt u zich en als u van klassieke muziek houdt, wilt u dat wellicht ook maar al te graag laten informeren door op donderdag 8 juli te kijken naar het programma Terzake dat 's avonds tussen 20:00 uur en 20:40 uur zal worden uitgezonden door het tweede, Nederlandstalige Belgische televisienet Canvas.
In die aflevering van het actualiteitenprogramma kunt u kennismaken met de meest veelbelovende operastemmen van de nieuwste lichtingen in Kaapstad. Deze worden gevolgd tijdens een reis door het land met de bedoeling zoveel mogelijk jongeren te laten kennismaken met het fenomeen klassiek muziektheater. Dat wordt gedaan door middel van voorstellingen en workshops. Het liefst zien de initiatoren dat ze degenen die ze ermee confronteren, meer dan alleen passieve interesse voor het muzikaal-dramatische gebeuren binnen dat fenomeen bijbrengen. Wil zeggen hen zodanig te prikkelen dat ze na die kennismaking ook voorstellingen zullen blijven bezoeken en niet hun belangstelling zullen beperken tot 'thuisconsumptie' via radio, televisie en/of de verschillende vormen van beeld- en geluidsdragers. Terzake wordt gewoonlijk in de nachtelijke uren nog enkele keren herhaald.
Documentaire over dieren in, op en langs de rivier de Oder
De Duitse regionale televisiezender NDR (Nord Deutscher Rundfunk) presenteert op woensdag 7 juli weer een aflevering uit de reeks natuurdocumentaires die onder de verzameltitel Expeditionen ins Tierreich bekendheid gekregen hebben, en ver uitsteken boven die filmpjes welke hier en daar eens een deel van zo'n geheel aan de orde stellen.
In de aflevering Die Oder Schlesienswilder Strom nemen de makers u mee naar Silezië waar ze alle mogelijke hebben gefilmd die voorkomen in, op en langs de rivier de Oder, die als wilde stroom te boek staat. De film wordt door de NDR uitgezonden tussen 20:15 uur en 21:00 uur.
Gustav Mahler als Composer of the week, zijn weduwe als onderwerp van zesde biografie
Vijf keer een uur met herhaling Op 7 juli is het exact anderhalve eeuw geleden dat Gustav Mahler in Kalitě werd geboren. Dat ronde getallen-feit zal voor de makers van het programma Composer of the week van BBC Radio 3 (mede) aanleiding geweest zijn om deze notenkunstenaar één der meest befaamde aller tijden als protagonist voor de week van 5 tot en met 9 juli te kiezen. Maandag tot en met vrijdag wordt het programma in kwestie elke dag tweemaal uitgezonden: eerst tussen 13:00 uur en 14:00 uur en vervolgens tussen 23:00 uur en middernacht; in beide gevallen gaat het om onze, Nederlandse uitzendtijden.
Op tal van cultuursites hebben we de laatste jaren diverse malen aandacht besteed in de vorm van artikelen en voorbeschouwingen over de muziek van Gustav Mahler, die in 1911 op 18 mei is overleden. Daarom wijken we hier af van het gangbare stramien en wijzen we op de recentelijk verschenen, voordelige, herdruk van een biografie over Mahlers echtgenote vanaf 1902: Alma Schindler, getiteld Witwe im Wahn Das Leben der Alma Mahler-Werfel. Oliver Himes historicus, politicoloog en psycholoog, en gepromoveerd op de politieke muziekgeschiedenis van de twintigste eeuw heeft het relatief omvangrijke boek geschreven dat voor het eerst in 2004 is uitgekomen. Uiteenlopende visies
Alma Schindler (1879-1964) was een vrouw die erin is geslaagd van haar eigen leven een opvallend, veelzijdig en onvermijdelijk kunstwerk te maken in het kader van de wereld der kunsten, niet alleen, maar vooral, in haar eigen 'omgeving'. En tal van mannen uit die sfeer lagen aan haar voeten, met diverse van hen had ze een intieme relatie.
Drie keer was ze getrouwd, eerst met de architect Walter Gropius, daarna met Gustav Mahler en na diens overlijden met de schrijver Franz Werfel. Met de schilder Oskar Kokoschka had ze een onstuimige liefdesaffaire en de schrijver Gerhart Hauptmann was ook uitermate van haar onder de indruk. In die rij mogen de namen van Hugo von Hofmannsthal en Romain Rolland niet ontbreken, al is daarmee de rij van aanbidders en vereerders zeker niet compleet.
Al met al is het leven van deze Alma Schindler niet bepaald langs lijnen van geleidelijkheid verlopen en dat was al geruime tijd bekend, mede door haar eigen publicaties [1] en de visies op haar die van verschillende zijden op schrift zijn gesteld en vervolgens in druk zijn verschenen [2].
Grillige persoonlijkheid
Ze was nog geen twintig jaar oud toen ze, in 1898, liet weten "Ich möchte eine große Tat thun." Met haar, in ieder geval eerste, echte grote daad het huwelijk met Gustav Mahler in 1901 bleef ze tot ver in de twintigste eeuw omstreden. Enerzijds werd, en wordt ze nog steeds, beschouwd als de muze voor (vertegenwoordigers van) vier kunstrichtingen van hoge importantie: muziek en literatuur, schilderkunst en architectuur; daar staat echter tegenover dat Alma Mahler wordt ervaren als een dominante, aan seks verslaafde, meestal onweerstaanbare verleidster die er niet voor terugdeinsde die verschillende echtgenoten uitsluitend te gebruiken voor haar eigen doeleinden.
Menigeen is de opvatting toegedaan dat Alma Schindler in het geheel niet heeft gefungeerd als bron van inspiratie een status die ze maar al te graag voor zichzelf heeft geclaimd.
Toch heeft ze laten zien dat ze buiten het gangbare cliché viel van de pikant-kittige wederhelft die niet werkelijk uit de schaduw van 'de heer des huizes' hoorde te stappen.
Afrekening
Reeds anderhalf decennium geleden heeft psychoanalyticus Hans Wollschläger in een artikel in de Frankfurter Allgemeine Zeitung de eis gesteld om een diepgaand uiteenzetting met die Weense femme fatale te realiseren, opdat ze eindelijk ad acta zou kunnen worden gelegd. Hij kon die eis onderbouwen met een waslijst aan negatieve beoordelingen, variërend van Richard Strauss, via Theodor Adorno tot en met Elias Canetti als heren der schepping en daartegenover de visie van bekende vrouwen uit de wereld der letteren, zoals Claire Goll en Gina Kaus. In die context vielen kwalificaties welke uiterst denigrerend waren en ondanks alle veranderingen in beoordeling en de uitingen daarvan in bewoordingen dat nog altijd zijn, zoals "opgeblazen Walküre die dronk als een gootsteengat", en daarnaast ook "majestueuze travestiet". Marietta, echtgenote van de Oostenrijkse schrijver Friedrich Torberg vatte de discrepantie in de persoonliijkheid van Alma Schindler ls volgt samen: "Ze was een grande dame en tegelijkertijd een riool."
Een stoet van prominenten
In de loop van haar lange leven heeft de weduwe van Gustav Mahler en Franz Werfel een leger aan prominente figuren ontmoet, voornamelijk uit de wereld van de kunsten, welke tezamen een lexicon van personen uit de cultuur op het gehele ondermaanse kunnen vormen. Het mag dan ook geen verbazing wekken dat Alma's leven niet alleen een kunstwerk met schaduwzijden was, maar daarnaast aanleiding vormde voor een zogenoemd polydrama van Joshua Sobol: Alma A Show Biz ans Ende dat met veel succes op de planken is gebracht.
Nieuwe gegevens
Alma Mahlers nieuwste biograaf stelt zelf de retorische vraag waarom er, vier decennia na het verscheiden van de protagoniste, een zesde levensbeschrijving de zijne zou moeten verschijnen. Zijn antwoord daarop is dat de reeds bestaande alleen de twee uitersten raken: kritische afstand tegenover ongebreidelde lof. Himes zelf komt nu met een veel objectiverender beschrijving welke mede tot stand is gekomen aan de hand van niet eerder beoordeeld en derhalve niet door een biograaf in overweging genomen brieven en dagboeken waaruit is gebleken dat we in Alma Mahler niet alleen een slim, hartstochtelijk en inspirerend kunnen vinden, mar wier schaduwzijden eveneens onverholen aan bod komen: de hysterie en heerszucht, alsmede haar antisemitsme en alle schakeringen welke tussen die beide extremen verder nog konden worden vastgesteld.
__________
Oliver Himes: Witwe im Wahn Das Leben der Alma Mahler-Werfel. 478 pagina's met tal van z/w foto's, paperback. Pantheon Verlag, München, april 2010. ISBN 978-570-55112-7.
[1] Alma Mahler: Mein Leben. Voor het eerst verschenen in 1960, bleek inhoudelijk niet geschikt om als bron voor feiten te fungeren.
[2] Tussen de vier vrouwen die het leven van Alma Mahler hebben beschreven Karen Monson, Susan Keegan, Françoise Giroud en Astrid Seele bevond zich één van een man, die alleen nog wensbeelden kon beschrijven en daarmee de kwalificatie biograaf niet verdiende: Bernt W. Wessling.
Afbeeldingen
1. Gustav Mahler in 1909. 2. Handtekening van de schilder Oskar Kokoschka (1886-1980). 3. Alma Mahler- Schindler in 1909. 4. Schrijver Franz Werfel (1890-1945).
5. Voorzijde van de paperbackeditie van Witwe im Wahn. . . .
Het gedicht The dreamer van William Edward Hartpole Lecky (1838-1903)
THE DREAMER
A YOUNG man wandered alone by the shore,
And he said as he gazed on the sea,
'Be the life of the fetterless dreamer mine,
No home and no friend for me :
From sea to sea, and from land to land,
Be it mine forever to roam,
Bright thoughts they are better than earthly friends,
And the mind creates its home.
The ripples of evening quivered below, And the sky was cloudless above ; And the breeze came as soft on the listening ear, As the whisper of one we love ; And the seabird hung poised upon motionless wing, Ere it glided in light along ; And the thoughts that passed through that young man's brain, Were turned into waves of song.
But a cloud pass'd over the minstrel's soul
As he gazed on the watery gleam ;
The hopes and the cares ad the joys of men, Became like a fading dream. His heart soon lost the power of love, And his eye the power to weep ; And the bloom of his fancy withered away, And his mind was locked in sleep.
Winter may darken the glittering sea, And summer return again ; But no pulse can throb in that young man's heart, No pulse of joy or of pain. And the ripple breaks with a sadder sound, Where he lies on the lonely shore, With folded arms and a dreamless brain, For ever and evermore.
William Edward Hartpole Lecky (1838-1903) uitPoems(1891)
Naders over deze dichter is te vinden in een artikel dat dezer dagen verschijnt op de redactioneel aan deze website gelieerde Tempel der Letteren.
Nog een gedicht van deze auteur is te vinden op de fin de siècle website All art is quite useless van Rond1900.nl. Voorts zijn er vanaf heden twee opgenomen in de kolom van de algemene cultuursite Kunst en cultuur. En het zou vreemd zijn als er op de eveneens aan deze en de andere genoemde sites gelieerde site Tempel der Dichtkunstniet eveneens iets uit dezelfde bundel zou zijn opgenomen.
Een goede dood is het thema deze week in de reeks The essay
De dood als leidraad
In het programma The essay van BBC Radio 3, dat in onze tijdzone steeds tussen dinsdag van 00:00 uur en 00:15 uur en zaterdag in dezelfde tijdsspanne wordt uitgezonden, is het thema deze week A good death, over de kunst van het sterven en taboes rond de dood. In aflevering nummer één onderzoekt classiciste Mary Beard (geb. 1955) hoe de oude Grieken en Romeinen met dit thema zijn omgegaan.
Romancière Beryl Bainbridge (1932-2010), die op vrijdag 2 juli is overleden, laat ons in de tweede aflevering weten op welke wijze haar visie op de dood van invloed is geworden op haar wijze van leven en op haar werk als schrijfster.
In het derde kwartier van deze vijfdelige serie in de nacht van woensdag op donderdag tussen 00:00 uur en 00:15 uur bekijkt barones Mary Warnock (geb. 1924) nader wat wij, in onze tijd, kunnen destilleren uit het werk van de dichters uit de tijd der Romantiek met betrekking tot de dood.
Dat verschillende religies niet op dezelfde wijze omgaan met het onvermijdelijke verschijnsel Dood, is reeds bekend; rabbi Julia Neuberger (geb. 1950) onderzoekt in de vierde aflevering hoe die verschillen liggen. De Amerikaanse poëet en begrafenisondernemer Thomas Lynch (geboren 1948) laat zich in de laatste aflevering, in de nacht van vrijdag op zaterdag uit over het fenomeen ouder worden, over vriendschap, en over het feit dat hij beslist "weinig gevaar" ziet in de Dood.
__________ Afbeelding: Julia Neuberger, rabbi en parlementslid voor de Britse Liberal Democrats in The House of Lords.
Elektra van Richard Strauss zondagnacht uit Baden-Baden via Arte-tv
In de nacht van zondag 4 op maandag 5 juli wordt, tussen 01:00 uur en 02:50 uur, de opera Elektra uit 1909 van Richard Strauss (1864-1949) voorgesteld door middel van een registratie die eerder dit jaar werd gerealiseerd in het Festspielhaus Baden-Baden.
De enscenering is van Herbert Wernicke, voor de televisieregie tekent Andreas Morell. Christian Thielemann leidt de Münchner Philharmoniker. De televisie-uitvoering wordt gerealiseerd in HD-kwaliteit met stereofonisch geluid. In tegenstelling tot zovele andere muziekprogramma's die door Arte-tv op het scherm worden gebracht, wordt dit onderdeel van het Arte-progamma vooralsnog niet herhaald.
Uitgebreide informatie over dit muziekdrama is te vinden in een artikel dat op donderdag 11 juni 2009 op de site Tempel van het Muziektheater is gepubliceerd.
De tragische prins van Denemarken op twee verschillende wijzen voorgesteld in twee speelfilms, zaterdagavond
Op zaterdag 3 juli presenteert de Avro-televisie via Nederland 2 de speelfilm Hamlet, een Amerikaans-Engels-Franse coproductie uit 1990, geregisseerd door Franco Zeffirelli (geboren 1923). Het is onder meer gekwalificeerd als romantisch drama naar de gelijknamige tragedie uit de jaren 1600-1602 van William Shakespeare (1564-1616). Hoewel ik een intense afkeer heb van Mel Gibson, en evenzeer van Glen Close, ligt het voor de hand dat ik die twee ook niet graag mijn netvlies laat teisteren, zal Zeffirelli in die beiden voldoende acteertalent hebben gezien om ze allebei een zware en gewichtige rol te laten spelen. Degenen die deze rolprent gaan bekijken tussen 23:10 uur op vrijdagavond en 01:20 uur in de nacht op zondag 4 juli waarin we verder ook nog een oudgediende in de persoon van Alan Bates tegenkomen , doen er wellicht verstandig aan ook te kijken naar de film Rosencrantz and Guildenstern are dead, eveneens uit 1990, die een klein half uur na de laatste beelden van eerder genoemde film zal beginnen op de Frans-Duitse cultuurzender Arte. Laatstgenoemd drama is een komedie uit 1967 van Tom Stoppard (geboren 1937). Daarin kunnen we zien optreden Gary Oldman (1958), Tim Roth (geb. 1961) en Richard Dreyfuss (geb. 1947).
Twee karakters uit het beroemdste stuk van Shakespeare de toneelspelers Rosencranz en Guildenstern, die in de tragedie worden ingezet tégen Hamlet, die ze op zijn beurt weer gebruikt in de strijd tegen zijn gemoord hebbende oom.
In de film van Tom Stoppard bekijken deze beide acteurs de gebeurtenissen in het veraal vanuit hun eigen perspectief. Het ligt echter voor de hand dat het oorspronkelijke stuk van de bard uit Stratford-upon-Avon daaraan ten grondslag ligt. BBC Two television zendt deze rolrent uit tussen 02:05 uur en 04:00 uur, en als het even meezit zullen we die op dezelfde dan wel een andere BBC-zender binnenkort nogmaals kunnen zien.
____________
Afbeeldingen
1. De beroemdste bard uit de Engelstalige letteren: William Shakespeare, getekend.
2. Voorzijde van de paperback-editie van Rosencranz and Guildenstern are dead van Tom Stoppard.
Tags:William Shakespeare, Tom Stoppard, 'Hamlet', Franco Zeffirelli, Mel Gibson, Glen Close, Alan Bates, Gary Oldman, Tim Roth, Richard Dreyfuss, Rosencranz, Guildenster
Bernsteins Derde Symfonie Kaddish uit Vlaams concert van 28 mei, via Klara
Klaagzang als 'symfonie'
Op maandag 21 juni heeft u op deze site een bijdrage kunnen lezen naar aanleiding van het feit dat de Amerikaan Leonard Bernstein (1918-1990) vijf dagen lang als Componist van de week heeft gefungeerd. We hebben in ons artikel niet bepaald de loftrompet gesproken over deze componist en dirigent omdat hij volgens onze opvattingen teveel Hollywood in zijn presentatie heeft gestoken.
Vandaag, donderdag 1 juli, kunt u dat zelf testen door vanavond te luisteren naar het programma In de loge van de Belgische zender Klara. Dat programma wordt van 20:00 uur tot 22:08 uur uitgezonden en heeft de Derde Symfonie, Kaddish tekst: Samuel Pisar van Bernstein op de lijst staan, uit te voeren door Samuel Pisar, spreekstem; Kelley Nassief, solostem, begeleid door de Filharmonie en het Kamerkoor van Namen, aangevuld met het Vlaams Radiokoor en het kinderkoor van de Vlaamse Opera. Dirigent is Yutaka Sado (geboren 1961). Dit werk klinkt na de pauze; wordt voorafgegaan door andere composities in het kader van hetzelfde concert dat op 28 mei jongstleden in de Filharmonie van Vlaanderen werd gegeven.
Spreker, sopraan, gemengd koor, jongenskoor en orkest
Deze vierdelige symfonie werd gecomponeerd in 1963 en gereviseerd in 1977 naar aanleiding van de moord op de Amerikaanse president John Fitzgerald Kennedy (1917-1963) een lichtbaken in moeilijke tijden, doch wiens fatsoen en goedheid immens werden, en nog altijd zwaar worden overschat. Ook die man werd uitsluitend gedreven door machtsdenken en dienovereenkomstig handelen. De Kennedy-clan werd door velen en dat waren niet alleen maar linkse extremisten beschouwd als een maffiose familie, die in boosaardigheid en manipulatie geenszins onderdeed voor de criminelen van Cosa Nostra.
Het mag dan een halve eeuw geleden zijn dat Kennedy de mening heeft geventileerd, maar vergeten zal ik nooit dat hij vond dat China, als het te machtig zou worden, maar platgebombardeerd moest worden. Die opvatting alleen al geeft aan met wat voor een gedegenereerd karakter we in die jaren te maken hadden in het geval van de machtigste man op aarde.
Dat Leonard Bernstein een In Memoriam in muziek schiep ter nagedachtenis van genoemde Kennedy zegt meer over de extravert-emotionele instelling van de componist die een hier en daar ondraaglijk lamento heeft gecreëerd dan over de waarde van Kennedy als mens en als president.
____________
Afbeeldingen
1. De Japanse dirigent Yutaka Sado.
2. De eertijdse president van de Verenigde Staten van 1960-1963: John F. Kennedyb
Tags:Leonard Bernstein, Symfonie 'Kaddish', Samuel Pisar, Kelley Nassief, Yutaka Sado, Filharmonie van Vlaanderen, Choeur de Chambre de Namur, Vlaams radiokoor, Kinderkoor van de Vlaamse Opera, John Fitzgerald Kennedy, 'In Memoriam'
Mezzo-tv vertoont de komende weken nog driemaal Wagners Tristan und Isolde
Drie keer de komende weken
Op dinsdag 29 juni wordt door Mezzo-televisie een uitzending gerealiseerd van de Wagner-opera Tristan und Isolde, zoals deze op het Festival van Glyndebourne in 2007 werd gerealiseerd door solisten, Glyndebourne Chorus koor en het London Philharmonic Orchestra onder leiding van Jiri Behlolávek. Bijzonderheden daarover zijn op deze site te vinden in een artikel dat we op zondag 22 juni 2008 hebben opgenomen.
In de rol van Tristan komen we Robert Gambill tegen; de partij van Isolde wordt vertolkt door Nina Stemme; koning Marke wordt uitgebeeld door René Pape; de rol van Kurwenal werd toevertrouwd aan Bo Skovhus; Katherina Karneus treedt op als Brangäne; en als Melot zien en horen de kijkers Stephen Gadd.
Het muziekdrama via de beeldbuis begint om 20:30 uur en eindigt omstreeks 00:15 uur in de nacht op woensdag 30 juni. Herhalingen staan gepland voor woensdag 7 juli, 's middags vanaf 16:30 uur en op maandag 12 juli, dan in de ochtenduren vanaf 10:00 uur.
__________
Afbeelding: Nina Stemme als Isolde, in de uitvoering van Wagners Tristan und Isolde tijdens het Glyndebourne Festival van 2007.
Tags:muziekdrama, Richard Wagner, Glyndebourne Festival, Jiri Behlolávek, London Philharmonic Orchestra, Glyndeburne Chorus,Nina Stemme, René Pape, B kovhus, Katerina karneus, Stephen Gadd, Robert Gambill, Mezzo-tv
Franse krant Le Monde lijkt gered met 110 miljoen euro
Drie Franse zakenlieden hebben samen honderd en tien miljoen euro op tafel gelegd in de hoop daarmede het dagblad Le Monde van de ondergang te redden. Daarmee geven zij een belangrijk signaal af waarmee ze laten zien dat de Franse overheid die toch veel te veel inmenging toont waar het zaken van de pers betreft, zoals in de wereld van radio en televisie. Het liefst zou de regering Sarkozy zien dat deze overname-procedure niet tot stand zou zijn gekomen. Dit vooral vanwege de houding die de drie geldschieters innemen tegen de Franse president Nicolas Sarkozy. De regering heeft dat ook pogingen ondernomen om de overname door Pierre Bergé, Xavier Niel en Matthieu Pigasse door interventie te verhinderen.
Journalisten hadden reeds hun voorkeur voor dit driemanschap te kennen geven, en de Raad van Toezicht van Le Monde heeft zich daar gisteren unaniem bij aangesloten.
Verleden week heeft de Rus Fetisov, multimiljardair en eigenaar van een bank, een bod gedaan op een meerderheidsbelang in diezelfde Franse krant. Veel rijke Russen samen hebben, al dan niet in vereniging, zoveel in het buitenland in bezit te krijgen, dat 'de Russen' alsnog de wereld kunnen beheersen. daarvoor was al bekend geworden dat France Télécom een belang in dat dagblad wenste te verwerven. Gisteren heeft dit bedrijf het bod echter ingetrokken.
Alweer een zwijgende film van een eeuw geleden, nu op Arte-tv
Grote namen van toen
Verleden dinsdag, 22 juni, werd door het digitale themakanaal Geschiedenis 24 één van de eerste Nederlandse zwijgende films die toen, tot en met de jaren tachtig van de vorige eeuw, gewoon als stomme film werden gekwalificeerd Het geheim van Delft,uit 1917, over het verloren gegane recept voor het vervaardigen van Delfts blauw van Maurits Binger (1868-1923) uitgezonden. Twee dagen daarna werd via hetzelfde instituut de zwijgende film Beyond the rocks, uit 1922, van Sam Wood (1883-1949) via allerlei technologische snufjes op uw huiskamerscherm getoverd. In die film konden we enige beroemdheden van het witte doek uit die dagen tegenkomen: Gloria Swanson die in werkelijkheid Gloria May Josephine Svensson heet(te) (1899-1983), Rudolph Valentino (1895-1926) en Edythe Chapman (1863-1948). Standaardwerkje?
In de tweede week van deze maand, net voorafgaande aan die twee films op de beeldbuis had ik in de opruimingsdozen van een antiquariaat in mijn woonplaats voor de somma van vijftig eurocents een nog ongebruikt exemplaar gevonden van het boek The silent cinema, dat ongetwijfeld de indruk moest wekken van klein standaardwerk. Opgewekt zoekend in het register kwam ik echter niet de namen van beide bovengenoemde regisseurs tegen. Ondanks het feit dat Maurits Binger in het kader van de filmwereld in die periode meer dan alleen regiewerk de nodige hand- en spandiensten heeft verricht, en ook Sam Wood, een regisseur wiens naam is blijven naklinken en die de bovengenoemde sterren naar zijn hand heeft gezet, in dat boek ontbreken, doemt er toch enige twijfel omtrent de kwaliteit van het boek op.
Marcel Perez en Luigi Maggi
Ook de namen van de regisseurs van de Italiaanse zwijgende film Le avventure straordinarissime di Saturnino Farandola De uitzonderlijke avonturen van Saturnino Farandola , de Spanjaard Marcel Perez, die tevens de naam Marcel Fabre draagt (1885-1927) en de Italiaan Luigi Maggi (1867-1946), zoekt men tevergeefs in voornoemd werkje, dat desondanks veel te bieden heeft, maar als overzicht ten aanzien van het fenomeen zwijgende film niet geheel kan meetellen. De hier genoemde film uit 1913 een Italiaans-Franse coproductie met een lengte van 77 minuten wordt door Arte-televisie in de nacht van maandag28 op dinsdag 29 juni uitgezonden tussen 01:10 uur en 02:30 uur. Er zullen vooralsnog geen herhalingen op het huiskamerscherm te zien zijn.
Het bijzondere camerawerk is van Ottavio de Matteis. Het script stamt van Guido Volante naar een roman van Albert Robida (1848-1926), verschenen in 1879, die als pastiche werd gepresenteerd en daarmee als tegenhanger bij de avonturenromsns van Jules Verne.
Regisseur Marcel Perez (Fabre) speelt in de film de rol van Saturnino Farandola. Naast hem treden Nilde Baracchi op, alsmede Filippo Castamagna. Er wordt gefluisterd dat de film binnenkort als dvd in omloop zal worden gebracht, dan wel inmiddels reeds in omloop is.
Afbeeldingen
1. Voorzijde van het boekje The silent cinema, geschreven door Liam O'Leary, een Pictureback van dutton vista uit 1965.
BBC Radio 3-programma The essay richt zich op Couples
Op alle werkdagen van de week wordtvia BBC Radio 3 gedurende een kwartier het programma The essay uitgezonden 's nachts tussen 00:00 uur en 00:15 uur onze tijd. Het is gebruikelijk dat gedurende die vijf korte uitzendingen diverse deelaspecten van het te behandelen thema aan de orde komen. Dat is ook deze week het geval als als het fenomeen Couples nader wordt beschouwd.
De aandacht in de eerste aflevering zal daarbij uitgaan naar beroemde koppel vanaf de dagen der verre oudheid: koppels in de Griekse mythologie, de Bijbel en tijdens oude beschavingen. In de tweede aflevering in de nacht van dinsdag 29 op woensdag 30 juni komt Frederic Raphael (geb. 1931) aan het woord over klassieke mythes en koppels in de literatuur: Helena en Menelaos, Odysseus en Penelope, alsmede Hector en Andromache.
Aflevering 3 van de vijfdelige reeks behandelt ook beroemde liefdesduo's uit de literatuur vanaf de Romeinse dichter Ovidius tot en met stellen in de literatuur van de twintigste eeuw in de verhalen van W. Somerset Maugham en de met de Nobelprijs Literatuur onderscheiden Ernest Hemingway
De vierde aflevering behoort opnieuw toe aan Frederic Raphael, die zich daarin uitspreekt over het huwelijk en over ouders welke in de loop der eeuwen een rol hebben vervuld inde letteren. De slotbijdrage van Couples in de nacht van vrijdag 2 op zaterdag 3 juli, gaat over Hollywood-stellen, politieke koppels en koninklijke liefdesverbintenissen waarin Queen Victoria en haar zo innig geliefde Prince Albert een voorname plaats innemen. Uit de mededelingen dienaangaande valt niet op te maken of er ook ruimte is voor anders getinte liefdesverhoudingen, zoals die van Sappho en haar damesmeisjes, of die van heren met Griekse beginselen gedurende de laatste vijfentwintig tot dertig eeuwen.
Claude Chabrols Betty naar Simenon, komende week nog tweemaal op Arte
Bijna twee decennia geleden exact gezegd: in 1992 heeft de vermaarde Franse regisseur Claude Chabrol (geboren 1930) de roman Betty uit 1960 van Georges Simenon (1903-1989) verfilmd, met Marie Trintignant (1962-2003), Stéphane Audran (geboren 1932), Jean-François Garreaud (geboren 1947) en Yves Lambrecht. Een vrouw van in de dertig, in kennelijke staat verkerend, komt een bar binnen en vertoont het uiterlijk van een verzopen kat. Zuipen en paffen is het enige dat ze wil. Dan biedt een bemiddelde vrouw haar een bed om te slapen. Ietwat ongestructureerd onder meer door middel van flashbacks worden we nader geïnformeerd over het verleden en de achtergronden-meer-in-de-breedte van deze Betty. De vrouwelijke protagonisten zijn nadrukkelijk geprofileerd ingevuld en dat heeft geleid tot uitnemende prestaties van zowel Marie Trintignant en van mevrouw Chabrol (Stéphane Audran), die in tal van rolprenten van haar echtgenoot interessante en voortreffelijke ingevulde rollen heeft gerealiseerd. De film werd verleden donderdag reeds vertoond door Arte-tv, en wordt thans herhaald in de nacht van zondag 27 op maandag 28 juni, tussen 00:45 uur en 02:25 uur. In de nacht van zaterdag 3 op zondag 4 juli zal Arte deze rolprent nogmaals uitzenden, eveneens vanaf 00:45 uur.
__________ Afbeelding: Standbeeld van Georges Simenon, in zijn geboorteplaats Luik.
Christa Wolf leest voor in NDR Kultur-programma Sonntagsstudio
Op zondag 27 juni presenteert de Duitse regionale radiozender NDR Kultur weer een aflevering van het programma Sonntagsstudio. Zoals gebruikelijk wordt dit onderdeel van de avond op die zender voorgesteld tussen 20:00 uur en 21:30 uur. Protagonist deze zondag is de schrijfster Christa Wolf, die zal voorlezen uit haar boek Stadt der Engel oder The Overcoat of Dr. Freud.
Koopmansdochter Christa Wolf werd in 1929 te Kandsberg geboren; in Leipzig en Jena heeft ze Germanistik gestudeerd. Nadien was ze als redactrice, lectrix en critica werkzaam. Ze leeft in Berlijn: in de tijd van de DDR was dat Oost-Berlijn, nu is het opnieuw de hoofdstad van het zogenoemde herenigde Duitsland.
Christa Wolff heeft, al dan niet samen met haar echtgenoot Gerhard Wolf, een tamelijk omvangrijk oeuvre gecreëerd dat bestaat uit romans en verhalen, essays, beschouwingen en kritisch proza. Deze auteur is in de loop van haar carrière onderscheiden met tal van nationale en internationale prijzen. Ze kwam in opspraak door een volstrekt verdrongen periode in haar bestaan ten tijde van de DDR, waarin ze als Informele Medewerk(st)er voor de intens gehate Stasi (Ministerie voor Staatssicherheit) heeft gefunctioneerd. Van haar schrijven ten tijde van de DDR getuigen onder meer bijdragen in de bundel Im Dialog, verschenen bij dtv (Deutscher Taschenbuch Verlag) in de Sammlung Luchterhand; de naam van die uitgeverij waari de meeste boeken van Christa Wolff in West-Duitsland zijn verschenen. __________
Afbeelding: Voorplat van de dtv (Sammlung Luchterhand)-uitgave Im Dialog (1994). (De foto op het voorplat van dat boek is van Franziska Messner-Rast.)
Tweemaal Aida binnen een halve dag, op Mezzo-tv, respectievelijk BBC Radio 3
Op zaterdag 26 juni kan men binnen een halve dag tweemaal een ether-versie consumeren van de opera Aida van Giuseppe Verdi. In de ochtend om 10:00 uur wordt een uitvoering gestart door solisten, koor en orkest van het Teatro alla Scala Milano onder leiding van Riccardo Chailly. Die presentatie op Mezzo-televisie duurt tot 12:35 uur.
Aida was een opdrachtcompositie ter gelegenheid van de opening van het Italiaanse Theater in Caïro, waar de première ook werkelijk heeft plaatsgehad: op 24 december 1871, onder leiding van de Italiaanse componist en contrabas-virtuoos Giovanni Bottesini (1821-1889), die zelf tevens een gedenkwaardig concert voor zijn instrument heeft gerealiseerd. Een jaar later was La Scala in Milaan aan de beurt, waar de componist zelf op de bok stond. Voordat andere Europese operahuizen een uitvoering konden realiseren, werd Aida in The Academy of Music te New York gespeeld. Nog dezelfde zaterdag wordt tussen 19:00 uur en 22:00 uur hetzelfde muziekdrama nogmaals de ether ingestuurd, doch nu zonder beelden, want door BBC Radio 3, in het vaste zaterdagavond-programmaonderdeel van die zender: Opera on 3. Naast de sopraan Micaela Carosi treden, vanzelfsprekend, tal van andere solisten op, ondersteund door koor en orkest van het Royal Opera House Covent Garden. __________
Afbeelding: De Italiaanse componist en contrabas-virtuoos Giovanni Bottesini.
Tags:Giuseppe Verdi, muziekdrama, Teatro Italiano Cairo, Teatro alla Scala Milaan, Academy of Music New York, Giovanni Bottesini, Royal Opera House Convent Garden Londen
Twee Dokwerk-documentaires van Frank Wiering over Bhagwan-volgelingen
De nieuwe mens
In 1984 heeft documentairemaker Frank Wiering (*1947) een verslag gemaakt van zijn zoektocht naar de eventuele waarde voor hem persoonlijk van de zich als geestelijk leider opgeworpen hebbende Shree Rajneesh Bhagwan (1931-1990) en diens beweging. Die queeste is vastgelegd in een Dokwerk-documentaire De nieuwe mens en in de dagen van weleer uitgezonden door de VPRO.
Deze film zal op woensdag 23 juni opnieuw worden uitgezonden via het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24, tussen 21:14 uur en 22:33 uur.
De meester en het echte leven Twintig jaar na De nieuwe mens heeft Frank Wiering de kenismaking hernieuwd met de vier personen die hebben gefungeerd als protagonisten in die eerdere documentaire. Toen waren zij volgelingen van Bhagwan. Nu spreekt Frank Wiering met hen over wat hen indertijd heeft bewogen en wisselt hij met hen van gedachten over hetgeen hun spirituele drijfveren van dit moment zijn. Deze documentaire sluit niet alleen inhoudelijk aan op de vorige, maar bij deze herhaling via Geschiedenis 24 sluit deze ook letterlijk aan op de voorafgaande, qua tijdstip is dat om 22:33 uur, en de film eindigt omstreeks middernacht.
Het zal niet veel lezers verbazen als deze op korte termijn vaststellen dat deze documentaires nog enige malen zullen worden uitgezonden, door dezelfde zender dan wel door Holland Doc24. __________
Afbeelding: Documentairmaker en thans VPR-directeur televisie Frank Wiering.
Bloedbroeders, speelfilm (2008) naar Baarnse moordzaak (1960) op Nederland 3
Sneeuwbaleffect
De veertienjarige, kleine crimineel Ronnie een brommerdief die op de vlucht is voor de politie krijgt de gelegenheid te schuilen op de zolder van een grote villa te Baarn, bij de rijke broers Arnout en Victor. Aanvankelijk vinden die het gebeuren welvermakelijk, doch allengs wordt die Ronnie hun tot last. Dat gaat op een gegeven moment wel heel ver: het snotaapje zal zijn weldoeners nu ook nog even chanteren. Op straat zetten durven ze hem niet meer, en zo kiezen ze voor een andere oplossing. Het heeft zich in werkelijkheid allemaal een halve eeuw geleden zo afgespeeld. Niet al te lang daarna is er een toneelstuk over gemaakt dat in de jaren zestig ook via de televisie is voorgesteld. Strafpleiter in die zaak was Mr. François Pauwels (1888 -1966), die tevens dichter en romancier was. Diverse van zijn romans en dichtbundels duiken de laatste tijd veelvuldig op tijdens boekenmarkten, voornamelijk in de dump.
Recente verfilming
Die gebeurtenissen zijn in 2008 door Arno Dierickx voor een speelfilm gebruikt, die Bloedbroeders is gaan heten. Daarin speelt Matthijs van de Sande Bakhuyzen, geboren 1988, de rol van Arnout van Riebeeck, en zien weDerk Stenvers (geboren 1991) in de rol van Victor van Riebeeck; Sander van Amsterdam (geboren 1988 ) is voorzien voor de rol van Ronnie, de bromfietsdief. Erik an Heijningen speelt de rol van Simon Bakker. Diverse andere acteurs met bekende namen spelen minder vooraanstaande rollen. De rolprent, die de kwalificatie thriller meekreeg maar tegenwoordig wordt een film al snel zo genoemd wordt op woensdag 23 juni door de Avro uitgezonden op Nederland 3, vanaf 22:40 uur, volgens de programmagegevens eindigend om 00:20 ujur in de nacht op donderdag 24 juni.
__________
Afbeelding: scène uit de film Bloedbroeders met de drie protagonisten. (Bovenste gedeelte van de filmposter.)
Zwijgende Nederlandse film uit 1917, Het geheim van Delft enige keren te zien
Het is inmiddels alweer bijna een hele eeuw geleden dat de eerste Nederlandse zwijgende films welke tot voor enkele decennia werden gekwalificeerd als stomme film werden gerealiseerd, en één daarvan zal op dinsdag 22 juni door het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24 worden uitgezonden. De rolprent draagt de titel Het geheim van Delft, en deze is in 1917 gereedgekomen en uitgebracht op 20 februari van dat jaar.
Thema van de film is het recept voor het vervaardigen van Delfts blauw porcelein; dat recept is verloren gegaan. Hoewel de titel van de film de stad Delft impliceert, is deze voornamelijk opgenomen in Haarlem. Voor regie, script en productie is Maurits Binger (1868-1923) verantwoordelijk.
De film zal worden uitgezonden tussen 22:51 uur en middernacht. Zoals men dat in geval van heel veel programmaonderdelen welke door genoemd digitaal televisiekanaal worden gepresenteerd, mag verwachten, zal die film ongetwijfeld nog diverse malen worden getoond; daarvoor zijn voldoende kaders te bedenken. In ieder geval kunnen degenen, die de film op dinsdagavond om enigerlei reden niet kunnen zien, de schade inhalen op de avond van woensdag 25 juni, tussen 18:51 uur en 20:01 uur.
Drie opera's van LeoÅ¡ Janáček de komende weken enkele keren op Mezzo-tv
Jenufa
De geniale Tsjechische muziekmeester Leo Janáček (1854-1928) heeft zich op tal van compositorische fronten geprofileerd, onder meer op het gebied van het muziektheater. Enige tijd geleden werd diens Jenufa uit 1904 door Mezzo-televisie uitgezonden. Deze opera wordt op zondag, vanaf 17:00 uur in de namiddag, herhaald door Mezzo-televisie. In de loop komende dagen van deze week zullen nog twee muziekdrama's van diezelfde componist door die zender aan de kijkersschare worden voorgesteld.
Katia Kabanova Op dinsdag 22 juni is de beurt aan Katia Kabanova uit 1921, te zien vanaf 20:30 uur. Daarbij gaat het om de versie uit 1988 van regisseur Derek Bailey tijdens het Glyndebourne Festival van dat jaar. Andrew Davis heeft de muzikale leiding, het instrumentaal ensemble is het London Philharmonic Orchestra. Meer over deze versie, alsmede over achtergronden en iets over de componist is te vinden in een artikel dat ik in april 2009 heb opgenomen op de Nederlandse website All art is quite useless van Rond1900.nl over de cultuur van het fin de siècle.
Mezzo-televisie herhaalt deze opera de komende vier weken nog twee keer: eerst op woensdag 30 juni, vanaf 17:00 uur en dan nog op vrijdag 16 juli, vanaf 10:00 uur in de ochtend.
Het sluwe vosje Op vrijdag 25 juni kunt u, tussen 17:00 uur en 18:35 uur, eveneens op Mezzo-tv, kijken naar Het sluwe vosje uit 1924, van dezelfde componist. Het betreft een uitvoering door het Koor en het Atelier lyrique van de Opéra national de Paris uit 2008. Dirigent is Dennis Russel Davies, de enscenering is van Don Kent. De opera wordt gezongen in het Tsjechisch.
Er volgt binnen twee weken nog een herhaling via dezelfde zender, op vrijdag 9 juli, vanaf 10:00 uur in de ochtend.
___________
Afbeeldingen
1. De componist Leo Janáček.
2. Scène uit het sluwe vosje in de versie van 2008 door de Opéra national de Paris, zoals die de komende weken nog driemaal te zien valt via Mezzo-tv.
Tags:muziekdrama, Leoš Janáč,ek, Glyndebourne Festival, London Philharmonic Orchestra, Andrew Davis, Derek Bailey, Don Kent, Choer et orchestre de l'Opéra national de Paris, Dennis Russel Davies
Cultuurspectrum
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=small}
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpeg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
