Zes muziekstukken, op enigerlei wijze gelieerd aan Koning David, op WDR 3
Componist Johannes Kuhnau
In de aflevering van het programmaVesper spezial van de Duitse radiozender WDR 3, die op zondag 12 juni, tussen 18:05 uur en 20:00 uur te beluisteren valt, worden zes composities voorgesteld die op directe, dan wel indirecte wijze, een associatie rechtvaardigen met (Koning) David. Vijf van die stukken zijn (slechts) fragmenten, alleen de Ouverture David's lamentation over Saul and Jonathanuit 1736 van de Engelse componist William Boyce (1711-1779), is compleet. Het vormt het vierde onderdeel van het concert. Daaraan gaan derhalve nog drie composities vooraf: als eerste een fragment uitMusicalische Vorstellung einiger Biblischen Historien, voor clavichord van Johannes Kuhnau (1660-1722). Daarna volgt een werk van de Duitse componist Reinhard Keiser (1674-1739): een fragment uit Der siegende David uit 1721.
Componist Ferdinand Ries
De onvermijdelijke Georg Friedrich Händel (1685-1759) komt aan bod met een fragment uit het oratorium Saul(1739).
Het concert gaat verder met een fragment uit het oratoriumDie Könige in Israel, opus 176, uit 1837, van Ferdinand Ries (1784-1838). Tot slot klinkt nog een fragment uit een compositie die geheel uit de toon lijkt te vallen in dit kader: deDavidsbündlertänze, opus 6, uit 1837, van Robert Schumann (1810-1856).
Categorie:Klassieke muziek Tags:'Vesper spezial', Ferdinand Ries, G.F. Händel, Johannes Kuhnau, Koning David, Reinhard Keiser, Robert Schumann, William Boyce
Brits kostuumdrama South Riding drie donderdagavonden via NL-NCRV-televisie
Schrijfster Winifred Holtby
Winifred Holtby (1893-1935) werd in Rudston, Yorkshire, geboren. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was ze lid van het Women's Auxiliary Corps. Daarna ging ze in Oxford studeren aan Somerville Collega, alwaar ze in contact kwam metVera Brittain (1893-1970). Nadat beiden waren afgestudeerd, gingen ze in Londen samenwonen, waar beiden aan een literaire carrière zijn begonnen. Winifred Holtby werd een uitermate productief journaliste, werkzaam voor de Manchester Guardian, deNews Chronicle enTime and Tide. Van laatstgenoemde publicatie werd ze in 1926 directeur. Haar eerste roman is in 1923 verschenen tot 1936 zijn er van haar nog zes werken in die categorie verschenen. Daarnaast heeft ze nog tal van andere boeken gepubliceerd: bundels korte verhalen, poëzie en een kritische studie over Virginia Woolf, alsmede een studie over de positie van de vrouw, alsmede tal van essays. Over haar leven, onder meer als pacifistisch feministe kan men veel aan de weet komen inTestament of Friendship van Vera Brittain. Winifred Holtby's laatste roman,South Riding, is in 1936 posthuum uitgekomen.
South Riding Van die bewuste roman werd, relatief snel na verschijnen, in 1939 een speelfilm gemaakt. In 1974 is er een bewerking als televisiedrama gereedgekomen. Recentelijk heeft de, in kostuumdrama's zeer bedreven Andrew Davies een nieuwe productie vanSouth Ridingafgeleverd, welke nu als driedelige dramaserie ─ ook al traditiegetrouw door de NCRV ─ op het huiskamerscherm zal worden getoverd. De eerste aflevering zal op donderdag 9 juni via Nederland 2 worden uitgezonden, tussen ongeveer 21:50 uur en circa 22:50 uur. De volgende delen zullen op donderdag 16 juni, respectievelijk donderdag 23, ijs en weder dienende, op dezelfde tijdstippen worden uitgezonden. We zien Anna Maxwell Martin, David Morrissey en Douglas Henshall voorbijtrekken in de rol van enkele der protagonisten in het verhaal met het wel en wee ─ leven, liefde en zorgen van alledag ─ binnen een plattelandsgemeenschap in het Yorkshire van de jaren dertig van de twintigste eeuw.
Winifred Holtby laat ons onder meer kennismaken met de jonge hoofdonderwijzeres Sarah Burton, die nog vol idealen is met betrekking tot de functie van het onderwijs; ook leren we Robert Carne kennen: een conservatief raadslid dat nadrukkelijk gebukt gaat onder zijn rampzalige huwelijk. Jo Astell is socialist; hij strijd tegen armoede en tuberculose in het eigen lichaam. Alf Henlage, leken-preker en in het dagelijks leven aannemer, maakt eveneens deel uit van de gemeenschap, en dat geldt mevrouw Beddows. Voorts worden we nog geconfronteerd met een man genaamd Snaith, en nog met tal van anderen, waarbij de flamboyante Mrs. Hubbard niet mag worden vergeten..
Voorplat van de Virago- editie uit 1986.
Al die mensen hebben met elkaar te maken; zij werken met, maar soms ook met evenveel overtuiging tegen, elkaar. In enkele opzichten is men over en weer afhankelijk van (de) anderen, helemaal als die een positie bekleden welke wordt gekenmerkt door macht. Het is met deze dramaserie al net als met die naar de romans van Jane Austen en zoveel anderen. Van de vijfhonderd pagina's die het boek telt, kunnen slechts enkele toestanden en gebeurtenissen worden uitgediept, die kenmerkend zijn voor het geheel van zo'n roman.
Categorie:Letteren: Duits Tags:Andrew Davies, kostuumdrama, Vera Brittain, Winifred Holtby, 'South Rdiing', NCRV-tv, NL2-tv, plattelandsgemeenschap in Yorkshire, jaren dertig twintigste eeuw
Tweeverdieners in de knel Het zal geen al te grote verwondering wekken als we hier nog eens postuleren dat er ─ in ieder geval in ons land ─ steeds meer tweeverdieners komen. Onder hen bevinden zich veel gezinnen met jonge kinderen, In de aflevering van VPRO Thema van donderdag 9 juni komt het feit met alle parafernalia ruim aan de orde, en in de loop van de bijdrage leren we dat de meeste werkende moeders dit drie à vier dagen per week doen. Daarnaast is het een gegeven dat steeds meer vaders eenpapa-dag─ ook wel: een thuiswerkdag ─ houden. De klemmende vraag die zich in die context voordoet, is: zijn we dan nu tevreden over de verdeling, respectievelijk de combinatie qua zorg en werk: hebben we die goed geregeld? Willen al die vaders wel papa-dagen of laten ze dat, zonder directe kritiek en/of bezwaren aan zich opdringen? Een vraag die ons nog veel gewichtiger lijkt, is: zijn de kinderen wel gebaat bij dat Nederlandse model? Om enigszins een indruk dienaangaande te krijgen, hebben de mensen van VPRO Thema bij vier gezinnen achter de voordeur gekeken.
Kroost en carrière, tweeverdieners in de knel, luidt de titel van de aflevering in kwestie, die te zien is op donderdag 9 juni, via Nederlkand 3, tussen 20:25 uur en ongeveer 21:50 uur.
Een petitie van vier decennia geleden, over abortus
Vier decennia geleden hebben, in Parijs, 343 vrouwen inLe Nouvel Observateur, openlijk toegegeven dat ze zich ─ toen immers nog illegaal ─ hadden laten aborteren. Twee maanden daarna zijn daar nog eens 374 vrouwen bij gekomen die dezelfde openlijke bekentenis hebben afgelegd.
Deze gebeurtenis zou het begin worden van een vrouwenbeweging die zich heeft weten los te weken van het klassieke patroon der rollenverdeling binnen gezin en samenleving; een patroon dat voor de eeuwigheid leek te zijn vastgelegd.
Een conglomeraat van talrijke nieuwe uitingen op het punt van zelfbewustzijn is het streven. Langzaam maar zeker is er een kentering gekomen in het functioneren van de vrouw in een respectabel deel van de West-Europese samenlevingen. Arte-tv zendt de documentaire ─Wir haben abgetrieben ─ Das Ende des Schweigens─ enige keren uit: voor het eerst op woensdag 8 juni, tussen 21:05 uur en 22:00 uur. De film ─ een Duitse productie uit 2011 van de NDR, geregisseerd door Annette Zinkant en Birgit Schulz ─ wordt voorgesteld in HD-kwaliteit op het beeldformaat 16:9. Herhalingen zullen te zien zijn op donderdag 16 juni, om 03:45 uur, en op maandag 20 juni, vanaf 05:05 in de ochtend.
György Ligeti wordt herdacht in Neue Musik van radiozender NDR Kultur
Vijf jaar geleden overleed, op 12 juni, de Hongaars-Oostenrijkse componist György Ligeti, die in 1923 in het Roemeense Tamaveni werd geboren op 28 mei. In het programmaNeue Musik─ dat een vast onderdeel vormt van het geheel van hetgeen de Duitse regionale radiozender NDR Kultur te bieden heeft ─ wordt in de aflevering van woensdag 8 juni een portret geschetst van de componist in kwestie:György Ligeti zum 5. Todestag luidt de titel van de aflevering, die zal worden uitgezonden tussen 21:25 uur en 22:00 uur.
Van links naar rechts: György Ligeti, Lucas Ligeti, Mevrouw György Ligeti, Conlon Nancarrow, en Michael Daugherty tijdens een bijeenkomst in het Oostenrijke Graz van de Wereld Muziek Dagen in Graz,1982
Werk van Fanny Mendelssohn in 'Musica' van NDR Kultur, dinsdagavond
Fanny Mendelssohn-Hensel, in 1842 geschilderd door Moritz Daniel Oppenheim (1800-1882).
In het programma Musica van de Duitse regionale radiozender NDR Kultur uit te zenden op dinsdag 15 maart, tussen 19:30 uur en 20:00 uur wordt een werk uitgevoerd van Fanny Mendelssohn-Hensel (1805-1847). Vooraf gaat eerst een van de talrijke strijkkwartetten van Joseph Haydn (1732-1809), maar dan is er toch eindelijk weer eens een kwartiertje tijd voor een stuk van een vrouwelijke componist van niveau. Weliswaar is dikwijls beweerd dat zij zich alleen maar enigszins heeft kunnen doorzetten doordat haar naam onmiddellijk werd geassocieerd met die van haar vier jaar jongere broer Felix (1809-1847), maar op genoemde avond kan ieder, die het maar wil, kennis nemen van de Sonata e fantasia in g-klein voor piano en cello en concluderen dat vooroordelen overheersen in de receptie van haar status.
Het begint inmiddels wel heel pijnlijk vermoeiend te worden dat nog altijd de, langzamerhand pathologisch gekleurde preoccupatie, ten aanzien van componerende vrouwen blijft bestaan. Eva Weissweiler, die een boek over componerende heeft gepubliceerd en daarnaast tal van artikelen heeft wel eens experimenten uitgevoerd waarmee ze kon aantonen dat mensen inclusief de seksegenoten van de componistes in kwestie zonder informatie vooraf de voorgestelde stukken konden waarderen, doch als vooraf wel informatie over de kunne van het noten-kunst producerende wezen werd bekend gemaakt het percentage aan afwijzing verbijsterend veel hoger lag.
Laat u zich door de vele (des)informatie niet van de wijs brengen en luistert u naar dat werk van Fanny Mendelsson-Hensel.
Filmacteur Werner Rundshagen leest twee dagen achtereen delen uit het oeuvre van Erich Mühsam
In de letterenreeks Am Abend vorgelesen van de regionale Duitse radiozender NDR Kultur wordt nog twee avonden aandacht ebsteed aan de markante figuur van de Duitse letteren van het eerste kwart der twintigste eeuw: Erich Mühsam (1878-1934). Op maandag 14 en dinsdag 15 maart wordt, beide avonden tussen 22:00 uur en 22:35 uur, voorgelezen uit de Briefe und Schriften von Erih Mühsam, uit het onderdeel Menschen und Namen, door filmacteur Werner Rundshagen.
Poëzie van Erich Mühsam An die Dichter vindt u door hier te klikken. Aldaar wordt u nogmaals via een linkdoorverwezen naar meer teksten van deze onvergetelijke figuur, die veel meer was dan alleen schrijver.
BEATRIJS: één der Nederlandse vrouwelijkse dwarsliggers in naam van God uit acht eeuwen
Verlucht initiaal in het Beatrijs Handschrift. Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24 presenteert op woensdag 9 maart, tussen 23:05 uur en 23:15 uur, de herhaling van een programma van de RKK met daarin aandacht voor figuren van de vrouwelijke kunne welke als dwarsliggers hebben gefungeerd in de Nederlandse historie van 1200 tot heden, in de reeks Van Hadewych tot Hillesum dwarsliggers in naam van God. In de aflevering die we thans voorgezet krijgen, Beatrijs van Nazareth (1200-1268), behelst een portret uit 2002 met aandacht voor de levensloop van Beatrijs en haar traktaak Seven manieren van minnen. Daarin worden zeven fasen van liefde beschreven die een mens kan doorlopen. Eventuele extra uitzendingen, in de nachtelijke uren en overdag, zou men moeten kunnen vinden op de website, in de programmering van de zender in kwestie.
Vijf avonden wordt op NDR Kultur voorgelezen uit het oeuvre van de intellectuele dwarsligger Erich Mühsam
Am Abend vorgelesen
De Duitse acteur en spreker Klaus Nägelen (geboren 1927) leest vijf avonden goed een half uur voor uit het oeuvre van de zeer uitzonderlijke, door Hitlers monsterbeesten vermoorde, auteur Erich Mühsam (1878-1934). Dat geschiedt, waarschijnlijk in een herhaling, in het vaste programma van de regionale Duitse radiozender NDR Kultur: Am Abend vorgelesen. Van maandag 7 tot en met vrijdag 11 maart is steeds tussen 22:00 uur en 22:35 uur een aflevering van de vijfdelige reeks te horen: Briefe und Schriften von Erich Mühsam Anwalt der Verstoßenen.
Politiek auteur en acteur In het eerste kwart van de twintigste eeuw met name in de jaren 1910-1925 heeft Erich Mühsam een niet te verwaarlozen functie vervuld in het toen zeer roerige Duitsland: hij heft mede het gezicht bepaald van de cultuur, zowel qua letteren als algemeen maatschappelijk, in verband met een niet onaanzienlijk deel van de talrijke, ingrijpende veranderingen in het culturele en poitieke leven van Duitsland. In genoemde jaren heeft Erich Mühsam een dagboek bijgehouden dat decennialang achtergehouden werd. In september 1994 zijn de ruim 400 bladzijden tellende dagboeken voor het eerst uitgegeven in de reeks studio dtv. De derde druk is, eveneens bij dtv, in juli 2004 uitgekomen, doch helaas inmiddels uitverkocht. Die Tagebücher bieden een kroniek van alles wat deze schrijver heeft gesignaleerd aan conflicten in de samenleving, in zijn eigen affaires en ontmoetingen en, niet te vergeten, zijn aanvaringen met het 'gezag'.
Voorzijde van de laatst verschenen dtv-editie (2004) van de Tagebücher van Erich Mühsam, vol verbijsterende zaken, welke voor ons nauwelijks te bevatten zijn.
Dat dat gezag in de jaren dertig zou bestaan uit het beestentuig van Hitlers nationaal-socialisten, viel te verwachten, ook voor de auteur zelf, die de woelingen in de maatschappij heel goed wist te duiden. Hij werd, na de Rijksdagbrand, in zogeheten Schutzhaft genomen en vervolgens van het ene concentratiekamp naar het andere gesleept. Internationale pogingen om hem vrij te krijgen, liepen op niets uit: anderhalf jaar heeft het Beest uit de Afgrond Mühsam gemarteld: één voor één werden hem de baardharen uitgetrokken. Ten slotte, in de nacht van 9 op 10 juli konden de nazi's kennelijk geen sadistische monsterlijkheden meer verzinnen en hebben ze Erich Müsam vermoord, maar gaven als verklaring voor zijn dood: zelfmoord. Zijn naam was een voorteken: hij leidde een zeer moeizaam leven.
Als we in het tweede decennium van de ééntwintigste eeuw niet heel erg oppassen en waken voor een al te diep maatschappelijk afglijden, onder meer van stromingen om ons heen, tot op de etterende bodem van de beerput van het neofascisme, zullen alle, dan als linkse hobbyïsten gekwalificeerden, opnieuw worden geïnterneerd en zullen de beestachtigheden uit die Mühsam-dagen opnieuw op zelfstandig denkenden met een kritische instelling worden losgelaten: de geschiedenis zal zich dan beslist herhalen, opnieuw erger dan tevoren. Erich Mühsam zag het allemaal aankomen, doordat hij in staat was structuren te doorzien. Tal van huidige intellectuelen zouden van hem kunnen leren, doch hun weerzinwekkende opportunisme weerhoudt hen daarvan.
Aanstaande maandagmiddag, om 14:00 uur, wordt in Utrecht Nieuwegracht 64 de nieuwe, en uiterlijk vernieuwde editie van de veertien cd's bevattende doos met de complete klavierwerken van Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791), gespeeld door Bart van Oort. Elf daarvan neemt hij geheel alleen voor zijn rekening, zij het dan ook samen met een fortepiano[1] van diverse bouwers of een kopie daarvan. [2] Op de cd's 12 tot en met 14 de werken à quatre mains en die voor twee piano's speelt Bart van Oort samen met Ursula Dütschler, die we nog kennen van Beethoven-sonates die op het label van haar moeder, Claves, verkrijgbaar zijn.
Daarbij gaat het om een heruitgave van een enige jaren geleden reeds uitgegeven serie.
Schat aan solowerken
Tijdens de presentatie zal Bart van Oort staaltjes uit die collectie van bijna vijftien uur muziek uit ruime de koker van een ondanks diens wijdverbreide populariteit, op sommige punten nog altijd onderschat muzikaal genie presenteren.
Als het, onder toeziend oog van de impresario Mark Doorn (DaPonte), net zo verloopt als verleden week in Groningen [3] zal de gebeurtenis een aangenaam verpozen worden, met niet-alledaagse informatie; aangenaam in de meest activerende zin van het woord. En dat we zulks hier met zoveel aplomb durven beweren, komt alleen maar omdat we Bart van Oort al eens vaker hebben gehoord: direct en via die nieuwerwetse media. Derhalve adviseren wij een iegelijk die van Mozart houdt, en in de buurt van Utrecht is, of komt, en allen die zich laten leiden door een imperatief: "Komt allen tezamen, jubelend van vreugde." Deze keer overigens in Utrecht.
Bart van Oort met een brede kist gevuld met functionele hamertjes.
__________
MOZART Complete keyboard works. 14 cd's met tekstboekje. Bart van Oort, fortepiano; m.m.v.Ursula Dütschler. BRILLIANT Classics 94198.
__________
[1] Ons standaard-woordenboek, Van Dale, is in de definitie van fortepiano nogal summier: piano. En hoewel Van Dale 'slechts' een woordenboek is en niet een uitgebreid lexicon, is mij dat ietwat te summier. Bij de bespreking achteraf zullen we dan wel nader ingaan op de overeenkomsten en de verschillen als we ook de instrumenten zelf aan een nader luisteronderzoek zullen hebben onderworpen.
[2] Over die verschillende instrumenten kunt u later in deze rubriek naders lezen. We zullen dat dan hier met een link naar de betreffende bijdrage aangeven.
[3] Toen presenteerde diezelfde Mark Doorn van DaPonte het pianoduo Lestari Scholtes / Gwylim Janssens voor veertig uitermate enthousiaste luisteraars.
De Arabische luit, genaamd Ud, en de hedendaagse bespeler Sofiane Negra
Wereldsnaren In een reeks concerten die in het seizoen 2010/2011 worden gegeven onder de overkoepelende titel Wereldsnaren, is het optreden op 18 februari jongstleden in het Kit Tropentheater te Amsterdam opgenomen voor latere uitzending. Degene die toen voor de toehoorders heeft gespeeld is Sofiane Negra, een Tunesische ud-speler.
De Tunesische ud-speler Sofiane Negra.
Negen jaar oud was Sofiane Negra toen hij in Tunesië is begonnen met muziekstudies. Naast zijn opleiding tot ud-speler heeft hij aan de Sorbonne te Parijs een studie musicologie afgesloten. Vanaf zijn zestiende jaar treedt deze ud-speler op als solovertolker en daarnaast met diverse ensembles van Tunesische en Arabische muziekgroepen. Onder die ensembles beviundt zich Al Kindi.
Uiteenlopende optredens
Voor het overige treedt deze veelzijdige en al jong door de wol van klanken en beelden gekleurde musicus op als begeleider van zangers, onder dezen bevindt zich Lofti Bouchnak, en voorts is hij al geruime tijd de vaste begeleider van Amina Alaoui, een zangeres uit Marokko. Doch dat is niet alles: Sofiane Negra heeft eveneens optredens verzorgd met musici uit zeer uiteenlopende disciplines, waaronder flamenco en jazz.
Naast al die activiteiten is er voor hem tijd overgebleven een soloprogramma samen te stellen en dat op diverse plekken voor te stellen. Daarin treedt hij samen met een percussionist en een violist voor het voetlicht. In die voorstelling speelt hij niet alleen traditonele muziek uit zijn eigen land, maar er staan ook eigen composities op de rol.
Daarmee wordt duidelijk hoe belangrijk een musicus als Sofiane Negra is: onder meer doordat hij erin slaagt een amalgaam te creëren van traditionele uitingen en eigentijdse muziek.
De ud een inmiddels tal van eeuwen oude, Arabische luit
Nadere informatie over dit instrument kunt u hier vinden. De uitzending van bovengenoemde opname zal worden gerealiseerd tussen 23:02 uur op dinsdag 1 maart en 0:02 uur in de nacht op woensdag 2 maart, in het NTR-programma Radio 6 live.
Drie van de zes Brandenburgse concerten van Papa Bach aan een nader onderzoek onderworpen n Fiscovering music van BBC Radio 3
In het zondagse programma Discovering music van de Britse zender BBC Radio 3 dat op 27 februari, tussen 18:00 uur en 19:30 uur zal worden uitgezonden is deze keer het eerste deel van twee aan de beurt met de serie Brandenburg Concertos, waarin van in totaal zes concerten er drie aan een nader onderzoek worden onderworpen: de nummers 1, 3 en 6.
Dit zal worden gedaan met medewerking van de Academy of Ancient Music onder leiding van Richard Egart.
In het programma Discovering music is het de gewoonte om (sommge) aspecten van de behandelde werken gedetailleerd aan een analyse te onderwerpen; aan het slot van de uitzending wordt zo'n stuk dan in zijn geheel gespeeld.
Gerbert van der Aa laat zien dat niet Khaddafi Libië is, maar de mensen van dat land
Moeammar al-Khaddafi, een Beest uit de Afgrond.
Het ongrijpbare van Libië
Ieder die ogen en oren heeft, en daarmee enigermate situaties kan inschatten, respectievelijk analyseren op basis van gegevens welke verder reiken dan zijn neus lang is, begrijpt dat het recente charme-offensief van de Libische leider Moeammar al-Khaddafi richting het westen door politiek opportunistische motieven is ingegeven en niet omdat plotselinge vriendelijke uitingen ten opzichte van datzelfde westen hun oorsprong vinden in oprechte gevoelens: koele berekening is wat hem drijft. Zelfs extreme krankzinnigen en tot die categorie behoort die kolonel, en dat bewijst hij steeds opnieuw kunnen heel goed hun eigen belang in het oog houden.
Dat bleek enige jaren geleden reeds in de Lockerbie-kwestie: zodra Khaddafi in al te gevoelig vaarwater terechtkomt, past hij zijn strategie aan. Hoewel er altijd goedgelovigen zullen blijven, die uit welke overwegingen dan ook menen dat het om aanpassingen ten faveure van Europa en de VS gaat, is zulk gevoelen of wensdenken niets anders dan voorbijgaan aan de realiteit. Voor diegenen zou je het bijna verplicht gesteld willen zien om eens nader kennis te nemen van enige feiten omtrent de man in kwestie en de staat die hij en zijn familie in de greep houden. Er bestaat objectieve literatuur over land en volk en degenen die er aan de macht zijn.
Gerbert van der Aa onderweg in Libië op een prachtige plek met fraai uitzicht.
Gerbert van der Aa reed door Libië
In het verleden jaar verschenen, doch nu weer hyper-actuele boek van Gerbert van der Aa wordt een reeks indrukken geschetst die de auteur hij was een van de zeer weinige opdeed tijdens zijn tienduizend kilometer lange tocht door Libië, in een oude terreinwagen. Daarbij heeft hij zich vooral gericht op de mensen in dat land, en is hij daarmee erin geslaagd ons een beter inzicht te verschaffen in hoe de incarnatie van daverende gekte, die de Libische leider is, zijn sporen nalaat in de samenleving van alledag. Dat is meestal het geval met krankzinnige leiders. We hoeven de geschiedenis van de twintigste eeuw er maar op na te slaan om te kunnen vaststellen welke vloedgolven van totale destructie zijn ontstaan in de pathologisch-perfide toestand in het hoofd van lieden als Hitler, Stalin, Mao, Amin en nog zoveel andere leiders van kleinere staten. Dat Khaddafi er alles aan doet om in die rij van vertegenwoordigers van het Beest uit de Afgrond te worden opgenomen, bleek op dinsdag 22 februari tijdens zijn toespraak voor de Libische televisie. Daarin bewees hij niet alleen dat hij geheel buiten de realiteit staat, maar tevens dat hij er niet voor terugschrikt een zeer omvangrijke massamoord aan te kondigen.
Niet alleen is hij daarvoor geschift genoeg, en zal er ondanks alle redelijke protesten, daar en elders ter wereld, tot in de hoogste politieke regionen toe heel wat strijd moeten worden geleverd voordat de man op zijn knieën wordt gedwongen.
Hoewel een deel van het land in handen van de oppositie is althans volgens berichten van ooggetuigen die hun bevindingen via de nieuwste communicatiemedia verspreiden, opdat de rest van de wereld daarvan kan kennis nemen is één der belangrijkste vragen van dit moment of het leger bereid is de walgelijke devotie ten aanzien van die uitzinnige Gek op te geven en de kant van het volk te kiezen. De politie in de bevrijde steden schijnt dit te hebben gedaan. Als dat juist is, dient dat voorbeeld zo snel mogelijk te worden gevolgd, opdat na Egypte de olievlek van geweld, haat en angst in die regio niet tot het uiterste zal escaleren.
Vooralsnog lijkt het erop dat die door destructiedrift aangestuurde Khaddafi dit land in de woestijn voor een (eventueel groot) deel zal doen veranderen in een woestenij, die een afspiegeling zal vormen van de giftige inhoud van zijn schedelpan.
__________
Gerbert van der Aa: Khaddafi's woestijn Reis door het ongrijpbare Libië. 192 pag., paperback. Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam 2010. ISBN 978 90 468 0639 5.
Vader Renoir schildert zoon omstreeks 1900. Zoon schrijft in 1962 biografie over vader
Detail van een olieverfschilderij (ca. 1900).Het doek maaktdeel uit van de Collectie van Mr.and Mrs. A. Ryerson in The Art Institute of Chicago.
Hierboven ziet u de afbeelding van een schilderij van de befaamde impressionist Auguste Renoir (1841-1919) uit 1900, voorstellende zijn zoon Jean, die in 1894 werd geboren. Op dat moment is niet zichtbaar, en evenmin viel het te verwachten, dat deze jongen als volwassene eveneens een internationale carrière binnen de kunsten zou ontwikkelen, maar dan als filmer.
Na het overlijden van zijn vader, in 1919, erfde deze zoon voldoende geld om zijn ambitie waar te maken: hij gebruikte het geld daarvan voor de oprichting van een eigen productiemaatschappij. De eerste van zijn uitgaven waren nog zwijgende films, die in die tijd en tot geruime tijd na de Tweede Wereldoorlog als stomme films door het leven gingen, totdat een andere betekenis van het woord stom vrij snel ging prevaleren. In 1962 publiceerde hij een boek onder de korte, krachtige en zeer functionele titel Renoir, mon père. Twee jaar later verscheen de Nederlandse vertaling.
Actualiteit
De actualiteit van het hierboven afgedrukte schilderij met daarop Jean Renoir (overleden in 1979) ligt vooral in het feit dat van het Avro-programma Close up, hedenavond via Nederland 2, tussen 23:00 uur en 23:55 uur, de aflevering Renoir, het impressionisme voorbij, te zien zal zijn. Meer afbeeldingen uit het oeuvre van Pierre-Auguste Renoir zijn te zien op diverse van onze 'dochtersites', alsmede op een zustersite: De vrouw met de gitaar, zoals afgebeeld op de muzieksite Tempel der Toonkunst, is daarvan een prominent voorbeeld. Op een muzieksite past zo'n afbeelding, althans volgens ons, uitstekend, niet in de laatste plaats omdat hier een muziekinstrument wordt getoond met de bijbehorende bespeelster.
Dat geldt tevens voor de vrouw die haar piano bespeelt, van welk schilderij u een afbeelding kunt vinden op onze zustersite Muziek en mensen. Op andere, eveneens aan deze site gelieerde elektronische publicaties kunt u twee keer een zelfportret van de schilder in kwestie vinden: allereerst één uit 1879, in een bijdrage op Tempel der Beeldende Kunsten van heden; een tweede afbeelding in dezelfde categorie is opgenomen in een artikel op onze site Rondom beeldende kunsten.
Vijf of meer uitzendingen van NPS-film Sounds of the Mountains via digitaal kanaal Holland Doc 24
Noldi Alder in actie.
Samen muziek maken
Al generaties lang komt in de familie van de Zwitserse musicus Noldi Alder (geboren 1953) het fenomeen (thuis) samen muziek maken voor. Hij doet dat zelf met enkele anderen eveneens, en dan is er geen sprake van traditionele, maar eveneens eigentijdse muziek. In zijn gezelschap vinden we percussionist Ernst Brunner die werkt met twee stenen welke tegen elkaar geslagen worden. Ook Paul Giger en Engel-Chörli maken deel uit van de groep rondom Noldi Alder. Tezamen beschikken ze over het uitzonderlijke decor van de Zwitserse bergen. Met al zijn activiteiten geldt Noldi Alder als vernieuwer van de Zwitserse volksmuziek.
Sounds of the Mountains
Dat samen muziek maken van deze Zwitsers is gedocumenteerd in een film, die is opgenomen in de reeks NPS Podium, met als titel Souds of the Mountains. Deze film zal de komende week in ieder geval vijf keer [1] worden uitgezonden door het digitale tv-kanaal Holland Doc 24: de eerste keer op maandag 21 februari, tussen 20:00 uur en 21:00 uur. Herhalingen zijn te zien op dinsdag 22 februari, van 18:24 uur tot 19:21 uur. Op woensdag 23 februari zal de uitzending tussen 22:49 uur en 23:46 uur worden gerealiseerd.
Appenzell (CH). Decor van onder meer de 'nieuwe' Zwitserse volksmuziek.
Op donderdag 24 februari is de film te volgen tussen 21:00 uur en 21:57 uur. De laatste van de avond-uitzendingen deze week, althans op genoemde zender, is op vrijdag 25 februari, tussen 19:16 uur en 20:13uur.
__________
[1] Eventuele uitzendingen overdag en tijdens de nachtelijke uren kunt u vinden in de programmagegevens op de website van Holland Doc 24.
D dynastie Casadesus staat centraal in Vara's Pianistenuur, zaterdagmiddag op Radio 4-N
Luis Casadesus
Stamvader Luis (1850-1919)
Goed anderhalve eeuw geleden om precies te zij op 26 maart 1850 werd de stamvader van de muzikale familie Casadesus in het Spaanse Figueras (Catalonië) geboren. Aangezien hem de nodige opleiding ontbrak om professioneel als musicus te kunnen optreden, heeft hij zichzelf de kunst van het vioolspel bijgebracht en tevens leerde hij zichzelf vakbekwaam om te gaan met gitaar en mandoline.
Eerst werkte hij overdag als typograaf, later als accountant, maar in de avonduren musiceerde hij, ook als dirigent, vooral in het uitgaansleven. Diverse van zijn nazaten zijn niet alleen beroepsmusici geworden, enkele van hen hebben wereldfaam verworven.
Kinderen
Francis Casadesus
De oudste zoon van Luis, genaamd Francis (1870-1954), heeft in 1921 het Conservatoire Américain in Fontainebleau opgericht. Twee decennia eerder, in 1901, had diens broer Henri (1879-1947) La Société des Instruments Anciens gesticht, met de bedoeling om in vergetelheid geraakte meesters en instrumenten uit de zeventiende en achttiende eeuw op nieuw onder de aandacht te brengen.
Virtuoze nazaten In het Vara-programma Pianistenuur dat op zaterdag 19 februari tussen 17:02 uur en 18:00 uur via Radio 4 zal worden uitgezonden, wordt de aandacht gericht op drie virtuoze pianisten, die allen uit deze dynastie afkomstig zijn, doch inmiddels allen ook reeds van ons zijn heengegaan: Robert, Gaby en Jean. Daartoe is een programma samengesteld uit het werk van vier klassieke componisten met vijf stukken, die door de genoemde drie, deels samen, zijn gespeeld. U hoort een Prelude van Maurice Ravel (1875-1937), gespeeld door Gaby Casadeus, gevolgd door muziek van François Couperin (1668-1733), uitgevoerd door Jean Casadeus (1927-1972). Gedrieën spelen de 'nazaten Casadesus' het Concert KV 242 van Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791).
Jean Casadesus
Opnieuw komt Jean Casadeus aan de beurt met een compositie van Jean Françaix (1912-1997).
De beroemdste pianist uit deze dynastie, althans tijdens de tweede helft van de twintigste eeuw was ongetwijfeld Robert Casadeus (1879-1972). Tot besluit van deze aflevering van Pianistenuur kunnen we hem, samen met zijn zuster Gaby (1901-1999), horen in Andante und Variationen zu vier Händen, KV 501 van Mozart.
Het mysterie van de Edelweiss, dezer dagen driemaal op digitaal tv-kanaal Holland Doc
Het digitale televisiekanaal Holland Doc 24 presenteert zaterdag 19 februari de herhaling van een aflevering van het Avro-programma Close up, getiteld Het mysterie van de Edelweiss. Het is een kleine, witte bloem die zo'n 20 centimter groot kan worden, in de vorm van een ster groeit, en vooral heel hoog vooral in de Zwitserse Alpen voorkomt.
De bloem is nogal zeldzaam en daardoor moeilijk te vinden. Voorts speelt dit fenomeen een niet onbelangrijke rol in de beeldende kunsten, vooral in schilderijen, maar we mogen evenmin voorbijgaan aan de inspiratie die schrijvers van liederen en schlagers eruit hebben geput. En wat te denken van de functie die de edelweiss in tal van sprookjes vervult.
Uitzending van de Close up-documentaire zal op genoemde zender worden gerealiseerd tussen 18:50 uur en 19:43 uur. Een herhaling zal worden vertoond op dinsdag 22 februari, tussen 21:00 uur en 21:54 uur, een tweede op donderdag 24 februari, tussen 22:44 uur en 23:38 uur.
Boerenknechten en landarbeiders belicht in Groningen-aflevering van NTR/VPRO-programma Andere Tijden op Nederland 2
Landarbeiders in Groningen Het NTR/VPRO-programma Andere Tijden, waarvan op zaterdag 19 februari via Nederland 2 weer een aflevering zal worden uitgezonden, heet voor die gelegenheid Betere tiedn in Groningen. Het gaat daarin om landarbeiders die hebben gezucht onder de harde hand van enkele hereboeren, vooral in de periode vóór de Tweede Wereldoorlog. Na die cesuur zijn deze mensen er eindelijk in geslaagd zich te bevrijden van het juk. Dat is echter mede te daken aan het feit dat de mechanisatie zich vrijwel overal wist door te zetten.Doordat de onvermogende gezinnen niet zelden groot lees: te groot waren, moest het oudst aanwezige kind 'de boer op', dat wil zeggen aan het werk in een vreemde omgeving waar op geen enkel niveau sympathie voor hen bestond. Weliswaar verging het de meisjes die een dienst gingen vervullen, ook niet veel beter, maar hun lijdensweg duurde bijna nooit een heel leven lang, zoals dat van hun mannelijke collega's, doch 'slechts' totdat ze gingen trouwen.
Hier ziet u enkele mensen die het werk hebben gedaan dat in de aflevering van Andere Tijden aan bod komt in de aflevering van zaterdag 19 februari. Eerder was deze afbeelding te zien in de serie Het Verhaal van Groningen dat een vast onderdeel vormt van de programmering van TV Noord te Groningen. Dat gebeurde in het kader van de uitzending over landarbeiders en boerenknechten, waarvan delen in Andere Tijden te zien zullen zijn.
Gesprekken in 't Gronings
De aflevering zal wel worden ondertiteld omdat de gesprekken worden gevoerd in het Gronings. Dat is met mensen van de leeftijd der zeer sterken: de oudste van hen is 98 jaar, de jongste 84 jaar. Zeven mannen in die categorie blikken in de documentaire terug op de dagen van weleer. Voor die film Van boerenknecht tot landarbeider werden ze geïnterviewd door Ina Spijk en Annemarie van Buuren, voor de zender TV Noord.
Deze aflevering van Andere Tijden wordt op genoemde zender aanstaande zaterdag gepresenteerd tussen 20:40 uur en 21:10 uur. Herhalingen kunnen worden bekeken op het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24, eerst op maandag 21 februari, tussen 20:00 uur en 20:29 uur; de tweede op dinsdag 22 februari, eveneens tussen 20:00 uur en 20:29 uur.
Extra uitzendingen in de nachtelijke uren en overdag kunt u eventueel vinden in de programmagegevens op de website van de zender in casu.
Tags:'Andere tijden', 'Betere tieden in Groningen', 'Geschiedenis 24', Annemarie van Buuren, boerenknechten, Documentaire, Ina Spijk, landarbeiders, NL 2-tv, TV Noord
De Hongaarse componist György Kurtäg wordt zaterdag vijfentachtig jaar
De Hongaarse componist György Kurtág in 2002.
Als het even meezit, kan de op 19 februari 1926 geboren Hongaarse componist György Kurtág deze week op zaterdag zijn vijfentachtigste verjaardag beleven. Bij dat feit wordt stilgestaan op de regionale Duitse radiozender NDR Kultur, op woensdag 16 februari, tussen 21:25 uur en 22:00 uur in één van de vaste klassieke muziekprogramma's Neue Musik. Het meeste van Kurtágs oeuvre is ontstaan in de twintigste eeuw, en zijn idioom is gebaseerd op twee grootmeesters uit de eerste helft van de twintigste eeuw: op de muzikale taal van Béla Bartók (1881-1945) die als een der vier aartsvaders van de twintigste eeuwse muziek zou moeten gelden, doch in die context niet zelden wordt vergeten en op die van Anton von Webern (1883-1945) één van de drie, in niet geringe mate omstreden componisten van de Wiener Schule, die ten onrechte het adjectief Neue of Zweite opgeplakt heeft gekregen.
Bombardement der Geallieerden in tv-documentaire Das Drama von Dresden
Enorme tragedie
Op dinsdag 15 februari kunt u zich tot drie kwartier achtereenvolgende verbijstering laten verleiden als u de moeite neemt om te kijken naar de historische documentaire die het tweede publieke Duitse televisienet zal uitzenden tussen 20:15 uur en 21:00 uur, handelend over een van de meest aangrijpende, incidentele gebeurtenissen met verstrekkende gevolgen, die onder het begrip Das Drama von Dresden de geschiedenis is ingegaan en heden ten dage nog altijd naar hetzelfde verwijst, ook al zullen er in de ruim zes decennia sedert het gebeuren in de nacht van 13 op 14 februari 1945, in die stad er zich nog talrijke drama's hebben afgespeeld. Het begrip drama is daarvoor eigenlijk te algemeen, aangezien het simpelweg een enorme tragedie is geweest, waarvan alle gevolgen nog lang niet zijn uitgewist.
Impressie in beelden van de Nacht van Dresden in februari 1945. Te zien in Das Drama von Dresden, dinsdag 15 februari, ZDF, 20:15 uur.
Geallieerde aanval
In genoemde nacht hebben geallieerde bommenwerpers een omvangrijke aanval vanuit de lucht gelanceerd op de Duitse barokstad Dresden, die bijkans in haar geheel werd verwoest: er zijn vijfentwintig duizend doden gevallen in een periode van minder dan een etmaal. Om een zo goed mogelijk beeld te creëren van wat er nu precies is gebeurd, hebben de makers onder meer gekozen voor interviews met zowel overlevenden van die historische dag zij het in een afgrijzen wekkende vorm , alsook met enkele van de overlevende figuren die de bommenwerpers in kwestie hebben bestuurd. Die commentaren worden afgewisseld met archiefbeelden.
Cultuurspectrum
