Kunstenaars in de houdgreep van de CIA, documentaire in de nacht van zondag op maandag via Arte-tv
Om 01:05 uur in de nacht van zondag 19 op maandag 20 juni presenteert het Frans-Duitse cultuurkanaal Arte-tv een documentaire over kunstenaars die in de houdgreep van de CIA terechtgekomen zijn. De Amerikaanse geheime dienst CIA beschikte, in ieder geval direct na de Tweede Wereldoorlog, over een geheel eigen cultuurafdeling. Dat die er niet was om de kunsten, waar dan ook ter wereld, te bevorderen, zal een ieder van u duidelijk zijn die de reputatie van dat instituut enigszins kent. Ware dat wel het geval, er zou, zeker in dit tijdsgewricht, een enorm dankbare taak op de instelling liggen te wachten, aangezien tal van incompetente regeringen niets van het belang van kunst en cultuur beseffen of simpelweg niet willen beseffen. De titel van de documentaire geeft al reeds aan ─ Benutzt und gesteuert: Künstler im Netz der CIA ─ dat het hier om een aspect van de organisatie gaat dat evenmin terecht zou mogen worden gewaardeerd als alle andere criminele en mensenverachtende spelletjes die dat abjecte instituut zo in de loop der tijden overal ter wereld heeft gespeeld en daarmee menig verband of verbond van zware criminelen altijd weer naar de kroon steekt. De film is een ZDF-bijdrage uit 2006 van Hans-Rüdiger Minow; deze zal worden uitgezonden in HD-kwaliteit, tussen 01:05 uur en 02:00 uur. Vooralsnog zendt Arte-televisie geen herhalingen van deze documentaire uit.
Nieuw kunstprogramma Fake or Fortune van BBC One start zondagavond
In de zomerpauze van BBC's televiziezender One worden er geen afleveringen ─ in ieder geval geen nieuwe ─ van het onnavolgbare programmaAntiques Roadshow gepresenteerd. Elke poging binnen het Verenigd Koninkrijk en in alle landen daarbuiten waar dat is geprobeerd, is het gelukt dit programma te evenaren, dus al helemaal niet te overtreffen. Wel moet daaraan worden toegevoegd dat de verantwoordelijken niet altijd in geslaagd zijn in hun keuze van presentatoren. Dat geldt, helaas, ook voor de laatste presentatrice, Fiona Bruce, een tenenkrommende en zenuwslopende, want slecht articulerende ─ en daardoor elk vooroordeel omtrent Britse tv-presentatoren bevestigende ─ Fiona Bruce (geboren 1964), die ook nog eens door haar mimiek de indruk van een zeer zuur-zoete theetante maakt. Pogingen haar aandachtig te volgen gedurende slechts twee minuten betekenen een onaanvaardbaar hoog energieverlies.
De Franse impressionist
Claude Monet (1840-1926)
En uitgerekend die, ongetwijfeld zeer populaire, juffrouw presenteert ─ doch gelukkig niet in haar eentje, maar samen met de als kunstexpert geboekstaafde Philip Mould ─ het nieuwe kunstprogramma dat BBC One op zondag 19 juni voor het eerst presenteert, tussen 20:00 uur en 21:00 uur onze tijd:Fake or Fortune. Daarin doen die twee onderzoek naar echte, respectievelijk vermeende, mysteries omtrent bepaalde schilderijen. In deze eerste aflevering, getiteldMonet, mensen de beide presentatoren dat ze een tot dusver onbekend schilderij van Claude Monet (1840-1926) hebben ontdekt. Aanvankelijk zijn ze blijven zitten met de vraag wat ze precies moeten ondernemen om de kunstkenners van hun idee te (kunnen) overtuigen.
Documentaires over mensen die vervuilen, vereenzamen en worden verwaarloosd
Verwaarloosd
Als dedocumentaireover het schoonhouden van het menselijk lichaam, donderdag 16 juni, op Nederland 3 voorbij is, vertoont Nederland 2 nog diezelfde avond een Vara-documentaire over het tegendeel. Documentairemaker Hans Polak heeft in 2000 mensen gefilmd die zichzelf en hun omgeving verwaarlozen en/of die zijn vergeten door familie en de samenleving. Vervuild, vereenzaamd, en verwaarloosd is de titel van de Vara-documentaire die deze dag wordt herhaald, en waarin we zien hoe maatschappelijk werkers en sociale verpleegkundigen van de GGD en de crisisdienst van verslavingszorgBouwmanhuis worden gevolgd tijdens hun werkzaamheden. De uitzending zal plaatshebben tussen 23:00 uur en ongeveer middernacht.
De bemoeizorgers Het digitale televisiekanaalHolland Doc 24 presenteert op vrijdag 24 juni de vervolgdocumentaireDe bemoeizorgers. Rode draad daarin is sociaal verpleegkundige Meta van der Schee van de GGD. Ook haar collega's Jos Jongeleen en Martin Daamen worden gevolgd. Deze documentaire zal worden uitgezonden tussen 18:22 uur en 19:23 uur.
VPRO's Metropolis toont een scala aan middelen die worden ingezet voor persoonlijke hygiëne
Houtskool kan, geheel onverwacht, voortreffelijk als
reinigingsmiddel voor het menselijk lichaam fungeren
In VPRO's buitenlandrubriek Metropolis wordt, in de aflevering die op donderdag 16 juni via Nederland 3 zal worden uitgezonden, persoonlijke hygiëne aan een nader onderzoek onderworpen. Behalvezeepfunctioneren ook houtskool, rivierwater en bosjes takken als voortreffelijke middelen om het menselijk lichaam schoon te houden.
In de aflevering in casu wordt een rondjeschoon en fris houdenin de diverse hoeken van de wereld gedaan. Hoe houden de mensen zich fris en welke lichaamsdelen krijgen de meeste aandacht in de diverse uithoeken van de aarde?
Een gigantisch gasveld in strijd tegen de ongerepte natuur van County Mayo
In de aflevering, getiteld De Pijp, welke op woensdag 15 juni op Nederland 2 ─ tussen 23:50 uur en 00:43 uur in de nacht op donderdag 16 juni ─ wordt uitgezonden in de reeks VPRO Import, worden de kijkers geconfronteerd met opnamen die vanuit een vliegtuig zijn gerealiseerd, van een nog ongerept lijkend stuk natuur aan de westkust van Ierland, genaamd County Mayo.
Helaas staat dat natuurschoon onder (al te) hoge druk. Vijftien jaar geleden werd vlak voor die kunst een gigantisch gasveld ontdekt. Inmiddels is bekend dat de firma Shell dat veld wil en zal leegpompen. Om dar te kunnen realiseren, moet er eerst een pijpleiding worden aangelegd, onder en langs het kleine vissersdorp Rossport. Hoewel de bewoners daarover niet allen even gecharmeer zijn, wil de Ierse regering die omstreden multinational gaarne tot in detail ter wille zijn. De documentaireDe pijp toont ons de diverse aspecten van het verzet, onder meer van locale activisten, verspreid over een periode van vier jaar.
Jazzlegende Django Reinhardt in documentaire op TV5 Monde
Django Reinhart in 1946
Een straatarm zigeunerjongen, die de naam Jean-Baptiste droeg, bleek over vingers te beschikken die hem de mogelijkheid zouden blijken te verschaffen, op geniale wijze om te gaan met het muziekinstrument gitaar, en wel zodanig dat hij zich heeft kunnen ontwikkelen tot een wereldwijd gevierde jazzlegende van Franse oorsprong; Django Reinhardt (1910-1953).
Tijdens een brand in zijn woonwagen is hij zwaar gewond geraakt, maar zijn doorzettingsvermogen heeft hem in staat gesteld om op eigen kracht opnieuw te beginnen: hij heeft gewoon opnieuw geleerd gitaar te spelen. Aan het eind van die ontwikkeling bleek hij te zijn uitgegroeid tot een der allergrootste jazzgitaristen ooit.
De documentaireDjango Reinhardt, trois doigts de génie, wordt op dinsdag 14 juni uitgezonden door TV5 Monde tussen 12:30 uur en 13:30 uur.
Vossen in Essex en flora en fauna op het eiland Man, in Springwatch 2011 van BBC Twoi
In de serieSpringwatch 2011 over de levende natuur ─ flora en fauna in Engeland ─ wordt in de aflevering van maandag 13 juni, uit te zenden via BBC Two-television, tussen 21:00 uur en 22:00 uur, krijgen we te zien dat Liz Bonin in Essex vossen op het spoor is. Twee collega's van haar, Chris Packham en Martin Hughes-Games, bevinden zich op het eiland Man voor de opnamen van deze film, alwaar ze worden geacht de kijkers te informeren over enkele aspecten van het leven der planten en dieren op dat internationaal zo bekende eiland.
Opera The rape of Lucretia van Benjamin Britten hedenavond op BBC Radio 3
Achtergronden
In 1931 werd het Franse stukLe viol de Lucrèce van André Obey (1892-19) aan het publiek voorgesteld. De in Zwitserland opgegroeide Robert Duncan heeft op basis van genoemd toneelstuk een libretto vervaardigd voor Benjamin Britten (1813-1876), die er een muziekdrama van heeft gefabriceerd:The rape of Lucretia.
De eerste uitvoering werd gerealiseerd op 12 juli 1946, tijdens het Festival van Glyndebourne. Binnen een paar jaar volgden enkele belangrijke operahuizen op het vasteland: Basel (1947), Köln (1948), en in 1950 tijdens de Salzburger Festspiele.
Het verhaal De handeling speelt zich af in het jaar 510 voor onze jaartelling. Lucretia (een personage dat wordt gezongen door een alt) bleef, als enige vrouw in Rome, trouw aan haar man ten tijde van diens afwezigheid. De Etruskische legerleider Tarquinius (partij voor een bariton) zoekt daarom juist bij haar een onderkomen voor de nacht. Tijdens dat verblijf verkracht hij Lucretia omdat ze weigert hem ter wille te zijn. De volgende ochtend maakte ze een einde aan haar leven, en geeft daarmee het sein voor een opstand tegen de onderdrukkers. De geschiedenis wordt becommentarieerd door een koor dat bestaat uit een sopraan en een tenor. Uitzending zal worden gerealiseerd in het programmaRadio 3 live in concert op maandag 13 juni. Het eerste gedeelte zal worden uitgezonden tussen 20:30 uur en 21:25 uur; het tweede deel van 21:45 uur tot 23:00 uur.
Zes muziekstukken, op enigerlei wijze gelieerd aan Koning David, op WDR 3
Componist Johannes Kuhnau
In de aflevering van het programmaVesper spezial van de Duitse radiozender WDR 3, die op zondag 12 juni, tussen 18:05 uur en 20:00 uur te beluisteren valt, worden zes composities voorgesteld die op directe, dan wel indirecte wijze, een associatie rechtvaardigen met (Koning) David. Vijf van die stukken zijn (slechts) fragmenten, alleen de Ouverture David's lamentation over Saul and Jonathanuit 1736 van de Engelse componist William Boyce (1711-1779), is compleet. Het vormt het vierde onderdeel van het concert. Daaraan gaan derhalve nog drie composities vooraf: als eerste een fragment uitMusicalische Vorstellung einiger Biblischen Historien, voor clavichord van Johannes Kuhnau (1660-1722). Daarna volgt een werk van de Duitse componist Reinhard Keiser (1674-1739): een fragment uit Der siegende David uit 1721.
Componist Ferdinand Ries
De onvermijdelijke Georg Friedrich Händel (1685-1759) komt aan bod met een fragment uit het oratorium Saul(1739).
Het concert gaat verder met een fragment uit het oratoriumDie Könige in Israel, opus 176, uit 1837, van Ferdinand Ries (1784-1838). Tot slot klinkt nog een fragment uit een compositie die geheel uit de toon lijkt te vallen in dit kader: deDavidsbündlertänze, opus 6, uit 1837, van Robert Schumann (1810-1856).
Categorie:Klassieke muziek Tags:'Vesper spezial', Ferdinand Ries, G.F. Händel, Johannes Kuhnau, Koning David, Reinhard Keiser, Robert Schumann, William Boyce
Brits kostuumdrama South Riding drie donderdagavonden via NL-NCRV-televisie
Schrijfster Winifred Holtby
Winifred Holtby (1893-1935) werd in Rudston, Yorkshire, geboren. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was ze lid van het Women's Auxiliary Corps. Daarna ging ze in Oxford studeren aan Somerville Collega, alwaar ze in contact kwam metVera Brittain (1893-1970). Nadat beiden waren afgestudeerd, gingen ze in Londen samenwonen, waar beiden aan een literaire carrière zijn begonnen. Winifred Holtby werd een uitermate productief journaliste, werkzaam voor de Manchester Guardian, deNews Chronicle enTime and Tide. Van laatstgenoemde publicatie werd ze in 1926 directeur. Haar eerste roman is in 1923 verschenen tot 1936 zijn er van haar nog zes werken in die categorie verschenen. Daarnaast heeft ze nog tal van andere boeken gepubliceerd: bundels korte verhalen, poëzie en een kritische studie over Virginia Woolf, alsmede een studie over de positie van de vrouw, alsmede tal van essays. Over haar leven, onder meer als pacifistisch feministe kan men veel aan de weet komen inTestament of Friendship van Vera Brittain. Winifred Holtby's laatste roman,South Riding, is in 1936 posthuum uitgekomen.
South Riding Van die bewuste roman werd, relatief snel na verschijnen, in 1939 een speelfilm gemaakt. In 1974 is er een bewerking als televisiedrama gereedgekomen. Recentelijk heeft de, in kostuumdrama's zeer bedreven Andrew Davies een nieuwe productie vanSouth Ridingafgeleverd, welke nu als driedelige dramaserie ─ ook al traditiegetrouw door de NCRV ─ op het huiskamerscherm zal worden getoverd. De eerste aflevering zal op donderdag 9 juni via Nederland 2 worden uitgezonden, tussen ongeveer 21:50 uur en circa 22:50 uur. De volgende delen zullen op donderdag 16 juni, respectievelijk donderdag 23, ijs en weder dienende, op dezelfde tijdstippen worden uitgezonden. We zien Anna Maxwell Martin, David Morrissey en Douglas Henshall voorbijtrekken in de rol van enkele der protagonisten in het verhaal met het wel en wee ─ leven, liefde en zorgen van alledag ─ binnen een plattelandsgemeenschap in het Yorkshire van de jaren dertig van de twintigste eeuw.
Winifred Holtby laat ons onder meer kennismaken met de jonge hoofdonderwijzeres Sarah Burton, die nog vol idealen is met betrekking tot de functie van het onderwijs; ook leren we Robert Carne kennen: een conservatief raadslid dat nadrukkelijk gebukt gaat onder zijn rampzalige huwelijk. Jo Astell is socialist; hij strijd tegen armoede en tuberculose in het eigen lichaam. Alf Henlage, leken-preker en in het dagelijks leven aannemer, maakt eveneens deel uit van de gemeenschap, en dat geldt mevrouw Beddows. Voorts worden we nog geconfronteerd met een man genaamd Snaith, en nog met tal van anderen, waarbij de flamboyante Mrs. Hubbard niet mag worden vergeten..
Voorplat van de Virago- editie uit 1986.
Al die mensen hebben met elkaar te maken; zij werken met, maar soms ook met evenveel overtuiging tegen, elkaar. In enkele opzichten is men over en weer afhankelijk van (de) anderen, helemaal als die een positie bekleden welke wordt gekenmerkt door macht. Het is met deze dramaserie al net als met die naar de romans van Jane Austen en zoveel anderen. Van de vijfhonderd pagina's die het boek telt, kunnen slechts enkele toestanden en gebeurtenissen worden uitgediept, die kenmerkend zijn voor het geheel van zo'n roman.
Categorie:Letteren: Duits Tags:Andrew Davies, kostuumdrama, Vera Brittain, Winifred Holtby, 'South Rdiing', NCRV-tv, NL2-tv, plattelandsgemeenschap in Yorkshire, jaren dertig twintigste eeuw
Tweeverdieners in de knel Het zal geen al te grote verwondering wekken als we hier nog eens postuleren dat er ─ in ieder geval in ons land ─ steeds meer tweeverdieners komen. Onder hen bevinden zich veel gezinnen met jonge kinderen, In de aflevering van VPRO Thema van donderdag 9 juni komt het feit met alle parafernalia ruim aan de orde, en in de loop van de bijdrage leren we dat de meeste werkende moeders dit drie à vier dagen per week doen. Daarnaast is het een gegeven dat steeds meer vaders eenpapa-dag─ ook wel: een thuiswerkdag ─ houden. De klemmende vraag die zich in die context voordoet, is: zijn we dan nu tevreden over de verdeling, respectievelijk de combinatie qua zorg en werk: hebben we die goed geregeld? Willen al die vaders wel papa-dagen of laten ze dat, zonder directe kritiek en/of bezwaren aan zich opdringen? Een vraag die ons nog veel gewichtiger lijkt, is: zijn de kinderen wel gebaat bij dat Nederlandse model? Om enigszins een indruk dienaangaande te krijgen, hebben de mensen van VPRO Thema bij vier gezinnen achter de voordeur gekeken.
Kroost en carrière, tweeverdieners in de knel, luidt de titel van de aflevering in kwestie, die te zien is op donderdag 9 juni, via Nederlkand 3, tussen 20:25 uur en ongeveer 21:50 uur.
Een petitie van vier decennia geleden, over abortus
Vier decennia geleden hebben, in Parijs, 343 vrouwen inLe Nouvel Observateur, openlijk toegegeven dat ze zich ─ toen immers nog illegaal ─ hadden laten aborteren. Twee maanden daarna zijn daar nog eens 374 vrouwen bij gekomen die dezelfde openlijke bekentenis hebben afgelegd.
Deze gebeurtenis zou het begin worden van een vrouwenbeweging die zich heeft weten los te weken van het klassieke patroon der rollenverdeling binnen gezin en samenleving; een patroon dat voor de eeuwigheid leek te zijn vastgelegd.
Een conglomeraat van talrijke nieuwe uitingen op het punt van zelfbewustzijn is het streven. Langzaam maar zeker is er een kentering gekomen in het functioneren van de vrouw in een respectabel deel van de West-Europese samenlevingen. Arte-tv zendt de documentaire ─Wir haben abgetrieben ─ Das Ende des Schweigens─ enige keren uit: voor het eerst op woensdag 8 juni, tussen 21:05 uur en 22:00 uur. De film ─ een Duitse productie uit 2011 van de NDR, geregisseerd door Annette Zinkant en Birgit Schulz ─ wordt voorgesteld in HD-kwaliteit op het beeldformaat 16:9. Herhalingen zullen te zien zijn op donderdag 16 juni, om 03:45 uur, en op maandag 20 juni, vanaf 05:05 in de ochtend.
György Ligeti wordt herdacht in Neue Musik van radiozender NDR Kultur
Vijf jaar geleden overleed, op 12 juni, de Hongaars-Oostenrijkse componist György Ligeti, die in 1923 in het Roemeense Tamaveni werd geboren op 28 mei. In het programmaNeue Musik─ dat een vast onderdeel vormt van het geheel van hetgeen de Duitse regionale radiozender NDR Kultur te bieden heeft ─ wordt in de aflevering van woensdag 8 juni een portret geschetst van de componist in kwestie:György Ligeti zum 5. Todestag luidt de titel van de aflevering, die zal worden uitgezonden tussen 21:25 uur en 22:00 uur.
Van links naar rechts: György Ligeti, Lucas Ligeti, Mevrouw György Ligeti, Conlon Nancarrow, en Michael Daugherty tijdens een bijeenkomst in het Oostenrijke Graz van de Wereld Muziek Dagen in Graz,1982
Werk van Fanny Mendelssohn in 'Musica' van NDR Kultur, dinsdagavond
Fanny Mendelssohn-Hensel, in 1842 geschilderd door Moritz Daniel Oppenheim (1800-1882).
In het programma Musica van de Duitse regionale radiozender NDR Kultur uit te zenden op dinsdag 15 maart, tussen 19:30 uur en 20:00 uur wordt een werk uitgevoerd van Fanny Mendelssohn-Hensel (1805-1847). Vooraf gaat eerst een van de talrijke strijkkwartetten van Joseph Haydn (1732-1809), maar dan is er toch eindelijk weer eens een kwartiertje tijd voor een stuk van een vrouwelijke componist van niveau. Weliswaar is dikwijls beweerd dat zij zich alleen maar enigszins heeft kunnen doorzetten doordat haar naam onmiddellijk werd geassocieerd met die van haar vier jaar jongere broer Felix (1809-1847), maar op genoemde avond kan ieder, die het maar wil, kennis nemen van de Sonata e fantasia in g-klein voor piano en cello en concluderen dat vooroordelen overheersen in de receptie van haar status.
Het begint inmiddels wel heel pijnlijk vermoeiend te worden dat nog altijd de, langzamerhand pathologisch gekleurde preoccupatie, ten aanzien van componerende vrouwen blijft bestaan. Eva Weissweiler, die een boek over componerende heeft gepubliceerd en daarnaast tal van artikelen heeft wel eens experimenten uitgevoerd waarmee ze kon aantonen dat mensen inclusief de seksegenoten van de componistes in kwestie zonder informatie vooraf de voorgestelde stukken konden waarderen, doch als vooraf wel informatie over de kunne van het noten-kunst producerende wezen werd bekend gemaakt het percentage aan afwijzing verbijsterend veel hoger lag.
Laat u zich door de vele (des)informatie niet van de wijs brengen en luistert u naar dat werk van Fanny Mendelsson-Hensel.
Filmacteur Werner Rundshagen leest twee dagen achtereen delen uit het oeuvre van Erich Mühsam
In de letterenreeks Am Abend vorgelesen van de regionale Duitse radiozender NDR Kultur wordt nog twee avonden aandacht ebsteed aan de markante figuur van de Duitse letteren van het eerste kwart der twintigste eeuw: Erich Mühsam (1878-1934). Op maandag 14 en dinsdag 15 maart wordt, beide avonden tussen 22:00 uur en 22:35 uur, voorgelezen uit de Briefe und Schriften von Erih Mühsam, uit het onderdeel Menschen und Namen, door filmacteur Werner Rundshagen.
Poëzie van Erich Mühsam An die Dichter vindt u door hier te klikken. Aldaar wordt u nogmaals via een linkdoorverwezen naar meer teksten van deze onvergetelijke figuur, die veel meer was dan alleen schrijver.
BEATRIJS: één der Nederlandse vrouwelijkse dwarsliggers in naam van God uit acht eeuwen
Verlucht initiaal in het Beatrijs Handschrift. Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24 presenteert op woensdag 9 maart, tussen 23:05 uur en 23:15 uur, de herhaling van een programma van de RKK met daarin aandacht voor figuren van de vrouwelijke kunne welke als dwarsliggers hebben gefungeerd in de Nederlandse historie van 1200 tot heden, in de reeks Van Hadewych tot Hillesum dwarsliggers in naam van God. In de aflevering die we thans voorgezet krijgen, Beatrijs van Nazareth (1200-1268), behelst een portret uit 2002 met aandacht voor de levensloop van Beatrijs en haar traktaak Seven manieren van minnen. Daarin worden zeven fasen van liefde beschreven die een mens kan doorlopen. Eventuele extra uitzendingen, in de nachtelijke uren en overdag, zou men moeten kunnen vinden op de website, in de programmering van de zender in kwestie.
Vijf avonden wordt op NDR Kultur voorgelezen uit het oeuvre van de intellectuele dwarsligger Erich Mühsam
Am Abend vorgelesen
De Duitse acteur en spreker Klaus Nägelen (geboren 1927) leest vijf avonden goed een half uur voor uit het oeuvre van de zeer uitzonderlijke, door Hitlers monsterbeesten vermoorde, auteur Erich Mühsam (1878-1934). Dat geschiedt, waarschijnlijk in een herhaling, in het vaste programma van de regionale Duitse radiozender NDR Kultur: Am Abend vorgelesen. Van maandag 7 tot en met vrijdag 11 maart is steeds tussen 22:00 uur en 22:35 uur een aflevering van de vijfdelige reeks te horen: Briefe und Schriften von Erich Mühsam Anwalt der Verstoßenen.
Politiek auteur en acteur In het eerste kwart van de twintigste eeuw met name in de jaren 1910-1925 heeft Erich Mühsam een niet te verwaarlozen functie vervuld in het toen zeer roerige Duitsland: hij heft mede het gezicht bepaald van de cultuur, zowel qua letteren als algemeen maatschappelijk, in verband met een niet onaanzienlijk deel van de talrijke, ingrijpende veranderingen in het culturele en poitieke leven van Duitsland. In genoemde jaren heeft Erich Mühsam een dagboek bijgehouden dat decennialang achtergehouden werd. In september 1994 zijn de ruim 400 bladzijden tellende dagboeken voor het eerst uitgegeven in de reeks studio dtv. De derde druk is, eveneens bij dtv, in juli 2004 uitgekomen, doch helaas inmiddels uitverkocht. Die Tagebücher bieden een kroniek van alles wat deze schrijver heeft gesignaleerd aan conflicten in de samenleving, in zijn eigen affaires en ontmoetingen en, niet te vergeten, zijn aanvaringen met het 'gezag'.
Voorzijde van de laatst verschenen dtv-editie (2004) van de Tagebücher van Erich Mühsam, vol verbijsterende zaken, welke voor ons nauwelijks te bevatten zijn.
Dat dat gezag in de jaren dertig zou bestaan uit het beestentuig van Hitlers nationaal-socialisten, viel te verwachten, ook voor de auteur zelf, die de woelingen in de maatschappij heel goed wist te duiden. Hij werd, na de Rijksdagbrand, in zogeheten Schutzhaft genomen en vervolgens van het ene concentratiekamp naar het andere gesleept. Internationale pogingen om hem vrij te krijgen, liepen op niets uit: anderhalf jaar heeft het Beest uit de Afgrond Mühsam gemarteld: één voor één werden hem de baardharen uitgetrokken. Ten slotte, in de nacht van 9 op 10 juli konden de nazi's kennelijk geen sadistische monsterlijkheden meer verzinnen en hebben ze Erich Müsam vermoord, maar gaven als verklaring voor zijn dood: zelfmoord. Zijn naam was een voorteken: hij leidde een zeer moeizaam leven.
Als we in het tweede decennium van de ééntwintigste eeuw niet heel erg oppassen en waken voor een al te diep maatschappelijk afglijden, onder meer van stromingen om ons heen, tot op de etterende bodem van de beerput van het neofascisme, zullen alle, dan als linkse hobbyïsten gekwalificeerden, opnieuw worden geïnterneerd en zullen de beestachtigheden uit die Mühsam-dagen opnieuw op zelfstandig denkenden met een kritische instelling worden losgelaten: de geschiedenis zal zich dan beslist herhalen, opnieuw erger dan tevoren. Erich Mühsam zag het allemaal aankomen, doordat hij in staat was structuren te doorzien. Tal van huidige intellectuelen zouden van hem kunnen leren, doch hun weerzinwekkende opportunisme weerhoudt hen daarvan.
Aanstaande maandagmiddag, om 14:00 uur, wordt in Utrecht Nieuwegracht 64 de nieuwe, en uiterlijk vernieuwde editie van de veertien cd's bevattende doos met de complete klavierwerken van Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791), gespeeld door Bart van Oort. Elf daarvan neemt hij geheel alleen voor zijn rekening, zij het dan ook samen met een fortepiano[1] van diverse bouwers of een kopie daarvan. [2] Op de cd's 12 tot en met 14 de werken à quatre mains en die voor twee piano's speelt Bart van Oort samen met Ursula Dütschler, die we nog kennen van Beethoven-sonates die op het label van haar moeder, Claves, verkrijgbaar zijn.
Daarbij gaat het om een heruitgave van een enige jaren geleden reeds uitgegeven serie.
Schat aan solowerken
Tijdens de presentatie zal Bart van Oort staaltjes uit die collectie van bijna vijftien uur muziek uit ruime de koker van een ondanks diens wijdverbreide populariteit, op sommige punten nog altijd onderschat muzikaal genie presenteren.
Als het, onder toeziend oog van de impresario Mark Doorn (DaPonte), net zo verloopt als verleden week in Groningen [3] zal de gebeurtenis een aangenaam verpozen worden, met niet-alledaagse informatie; aangenaam in de meest activerende zin van het woord. En dat we zulks hier met zoveel aplomb durven beweren, komt alleen maar omdat we Bart van Oort al eens vaker hebben gehoord: direct en via die nieuwerwetse media. Derhalve adviseren wij een iegelijk die van Mozart houdt, en in de buurt van Utrecht is, of komt, en allen die zich laten leiden door een imperatief: "Komt allen tezamen, jubelend van vreugde." Deze keer overigens in Utrecht.
Bart van Oort met een brede kist gevuld met functionele hamertjes.
__________
MOZART Complete keyboard works. 14 cd's met tekstboekje. Bart van Oort, fortepiano; m.m.v.Ursula Dütschler. BRILLIANT Classics 94198.
__________
[1] Ons standaard-woordenboek, Van Dale, is in de definitie van fortepiano nogal summier: piano. En hoewel Van Dale 'slechts' een woordenboek is en niet een uitgebreid lexicon, is mij dat ietwat te summier. Bij de bespreking achteraf zullen we dan wel nader ingaan op de overeenkomsten en de verschillen als we ook de instrumenten zelf aan een nader luisteronderzoek zullen hebben onderworpen.
[2] Over die verschillende instrumenten kunt u later in deze rubriek naders lezen. We zullen dat dan hier met een link naar de betreffende bijdrage aangeven.
[3] Toen presenteerde diezelfde Mark Doorn van DaPonte het pianoduo Lestari Scholtes / Gwylim Janssens voor veertig uitermate enthousiaste luisteraars.
De Arabische luit, genaamd Ud, en de hedendaagse bespeler Sofiane Negra
Wereldsnaren In een reeks concerten die in het seizoen 2010/2011 worden gegeven onder de overkoepelende titel Wereldsnaren, is het optreden op 18 februari jongstleden in het Kit Tropentheater te Amsterdam opgenomen voor latere uitzending. Degene die toen voor de toehoorders heeft gespeeld is Sofiane Negra, een Tunesische ud-speler.
De Tunesische ud-speler Sofiane Negra.
Negen jaar oud was Sofiane Negra toen hij in Tunesië is begonnen met muziekstudies. Naast zijn opleiding tot ud-speler heeft hij aan de Sorbonne te Parijs een studie musicologie afgesloten. Vanaf zijn zestiende jaar treedt deze ud-speler op als solovertolker en daarnaast met diverse ensembles van Tunesische en Arabische muziekgroepen. Onder die ensembles beviundt zich Al Kindi.
Uiteenlopende optredens
Voor het overige treedt deze veelzijdige en al jong door de wol van klanken en beelden gekleurde musicus op als begeleider van zangers, onder dezen bevindt zich Lofti Bouchnak, en voorts is hij al geruime tijd de vaste begeleider van Amina Alaoui, een zangeres uit Marokko. Doch dat is niet alles: Sofiane Negra heeft eveneens optredens verzorgd met musici uit zeer uiteenlopende disciplines, waaronder flamenco en jazz.
Naast al die activiteiten is er voor hem tijd overgebleven een soloprogramma samen te stellen en dat op diverse plekken voor te stellen. Daarin treedt hij samen met een percussionist en een violist voor het voetlicht. In die voorstelling speelt hij niet alleen traditonele muziek uit zijn eigen land, maar er staan ook eigen composities op de rol.
Daarmee wordt duidelijk hoe belangrijk een musicus als Sofiane Negra is: onder meer doordat hij erin slaagt een amalgaam te creëren van traditionele uitingen en eigentijdse muziek.
De ud een inmiddels tal van eeuwen oude, Arabische luit
Nadere informatie over dit instrument kunt u hier vinden. De uitzending van bovengenoemde opname zal worden gerealiseerd tussen 23:02 uur op dinsdag 1 maart en 0:02 uur in de nacht op woensdag 2 maart, in het NTR-programma Radio 6 live.
Drie van de zes Brandenburgse concerten van Papa Bach aan een nader onderzoek onderworpen n Fiscovering music van BBC Radio 3
In het zondagse programma Discovering music van de Britse zender BBC Radio 3 dat op 27 februari, tussen 18:00 uur en 19:30 uur zal worden uitgezonden is deze keer het eerste deel van twee aan de beurt met de serie Brandenburg Concertos, waarin van in totaal zes concerten er drie aan een nader onderzoek worden onderworpen: de nummers 1, 3 en 6.
Dit zal worden gedaan met medewerking van de Academy of Ancient Music onder leiding van Richard Egart.
In het programma Discovering music is het de gewoonte om (sommge) aspecten van de behandelde werken gedetailleerd aan een analyse te onderwerpen; aan het slot van de uitzending wordt zo'n stuk dan in zijn geheel gespeeld.
Cultuurspectrum
