Portret van sopraan Charlotte Margiono in Zingen, zondagavond op Nederland 2
In het VPRO-programma Zingen dat via de televisiezender Nederland 2 wordt uitgezonden, wordt een serie portretten voorgesteld van zangers en zangeressen in de categorieën van opera tot en met popmuziek in verband met hun grootste passie: zingen. In die reeks is op zondag 30 januari de in 1955 geboren Nederlandse sopraan Charlotte Margiono aan de beurt.
In werkelijkheid heet zij Charlotte Marie-Louise Heijdemann. In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw genoot zij grote bekendheid en was zij alom geliefd als voortreffelijke sopraan. Voor de buitenwacht moet het een donderslag bij heldere hemel hebben geleken toen Charlotte Margiono in februari 2010 afscheid heeft genomen als professionele operazangeres, onder meer omdat ze te lijden had onder het verlies van de vorm van haar lyrische sopraan. Toch bestaat haar hele leven en de invulling en de vervulling daarvan nog steeds uit zingen: ze geeft er les in, ontvangt zelf nieuwe lessen, en ze blijft gewoon zingen.
De aflevering in kwestie wordt uitgezonden in genoemd programma via Nederland 2, op zondag 30 januari tussen 23:00 uur en 23:40 uur. Een herhaling wordt aangeboden door het digitale televisiekanaal Holland Doc, op dinsdag 1 februari, tussen 19:44 uur en 20:16 uur.
Vier composities voor klarinet en piano ' Brahms tot Bernstein ' in Nachtconcert op Radio 4-NL
Vier werken voor klarinet
In de nacht van vrijdag 28 op zaterdag 29 januari tussen 00:02 uur en 01:30 uur wordt, in het muziekprogramma Nachtconcert van de Avro op Radio 4, de klarinet centraal gesteld door middel van vier composities voor dat instrument, al dan niet begeleid door een pianist. Emil Jonason (geboren 1983) is de klarinettist, Peter Frits Johansson bedient het instrument met zijn achtentachtig toetsen ter ondersteuning. Samen zullen die twee er welk uitkomen in de Eerste Rhapsodie, oorspronkelijk Petit pièce voor klarinet en piano die tevens bestaat in een versie voor klarinet en orkest uit 1910 van Claude Debussy (1862-1918). Dat is het derde onderdeel van het programma.
Van Brahms tot en met Bernstein
Het concert wordt geopend met de Sonate voor klarinet en piano uit 1942 van Leonard Bernstein (1918-1990), direct gevolgd door de Klarinetsonate opus 167 uit 1921 van Camille Saint-Saëns (1835-1921).
Na het genoemde stuk van Debussy wordt het optreden via ethergolven besloten met de Klarinetsonate opus 120 nr. 1 uit 1894 van Johannes Brahms (1833-1897).
Vader Rijn nader beschouwd vanaf de bron tot aan de monding, in vier delen, driemaal op Arte-tv
Vier dagen achtereen
Op maandag 24 januari begint op Arte-televisie de vierdelige reportagereeks Der Rhein von der Quelle bis zur Mündung, waarin thema's en verhalen aan de orde komen over deze belangrijke ader voor de scheepvaart in Europa. Hoe belangrijk blijkt juist dezer dagen nu de rivier enige dagen gestremd is geweest en er nu maar mondjesmaat scheepvaartverkeer mogelijk is als gevolg van een gekantelde tanker met zwavelzuur, ongeveer ter hoogte van het sagenrijke fenomeen Loreley.
De 132 meter hoge ros genaamd Loreley, gezien vanaf de linker Rijn-oever
Vier dagen achtereen, na maandagavond nog dinsdag, woensdag en donderdag om dezelfdetijd worden de delen uitgezonden steeds tussen 19:30uur en 20:15 uur. De eerste aflevering (maandag) draagt de titel Der junge Wilde. Het tweede onderdeel van de reeks heet Der Gezähmte.
De derde is getiteld Der Majestätische.
Nummer vier en laatst heeft Weltoffene.
Herhalingen
Deze serie uit Zwitserland, uit 2010, geregisseerd door Ralf Dilger, is een bijdrage van het ZDF. Twee keer wordt de reeks herhaald. De eerste keer van dinsdag 1 to ten met vrijdag 4 februari, steeds 's middags vanaf 14:00 uur. De tweede herhaling is van woensdag 9 februari tot en met zaterdag 12 februari, alle vier dagen vanaf 13:15 uur.
De films zijn voorzien van stereofonisch geluid, en worden uitgezonden in HD-kwaliteit op het beeldformaat 16:9.
Documentaireserie Duelle van ARD/Das Erste op maandag met Kohl tegen Schäuble
Voormalig Bondskanselier van de Bundesrepublik Deutschland: Helmut Kohl (geboren 1930).
Maandag 24 januari begint om 21:00 uur, op het eerste publieke tv-net ARD/Das Erste, een aflevering van de documentairereeks Duelle; de film duurt drie kwartier. De afleveringen in die serie hebben als thema het spanningsveld dat kan ontstaan, en in de meeste gevallen ook wel ontstaat, zo is in de praktijk gebleken, zodra de wegen van twee persoonlijkheden die dan, in aanleg gewild of niet, rivalen zijn elkaar kruisen en dat dan ook nog eens langdurig gebeurt.
In de aflevering van 24 januari Helmut Kohl gegen Wolfgang Schäuble wordt de aandacht gericht op twee heren uit de sfeer der Duitse christendemocratie, welke beiden flink wat smetten op hun blazoen hebben opgelopen: Helmuth Kohl voormalig bondkanselier en tot over zijn oren verwikkeld in affaires met betrekking tot allerlei geldschieters die zijn partij geld hebben toegeschoven, waarbij diverse keren de wetten van de BRD zijn overtreden en Wolfgang Schäuble, die ook betrokken is geraakt in een dubieuze financiële transactie.
Wolfgang Schäuble (geboren 1942).
Veel erger is dat laatstgenoemde thans Minister van Financiën in het kabinet Merkel in zijn tijd als Minister van Binnenlandse Zaken van de Bondsrepubliek Duitsland er alles aan heeft gezet dat er een superpolitie zou worden gecreëerd die nog meer oncontroleerbare macht zou krijgen dan Hitlers Gestapo ooit heeft gehad, en alleen al daarom was die man een uiterst gevaarlijk-monsterlijk wezen en een risicofactor van de ergste orde.
Documentaire over Flamenco: zang en dans; tweemaal in NTR Podium op Nederland 2-tv
Dans
Dat de flamenco een Spaans cultuurproduct is, wordt geacht een algemeen bekend gegeven te zjn. In Spanje bevindt zich een plaats het stadje Jerez de la Frontera die geldt als één der meest invloedrijke instanties waar flamenco een geïntegreerd en in positieve zin dominerend bestanddeel van de cultuur vormt. Mede daarom wordt zo'n stadje wel omschreven als de kweekvijver van de flamenco.
In de film Goede zang doet pijn: Bar Gitanería tijdens Flamenco Biënnale NL. Ernestina van Noort ontmoet onder meer drie generaties flamencodansers.
Dat fenomeen boeit nog altijd zoveel liefhebbers van muziek en dans en dat beperkt zich absoluut niet alleen tot de bewonderaars van specifiek dit gedeelte van de Zuid-Europese cultuur dat een film daarover in tal van andere landen ter wereld voldoende belangstelling zal trekken. Martijn van Beenen regisseur en cameraman heeft, samen met Ernestina van de Noort, directeur van de Flamenco Biënnale NL, genoemd stadje bezocht om dit Spaanse element van folkloristische, in alle opzichten kleurrijke kunst niet alleen tot aan de basis te onderzoeken, maar deze tevens in beeld en geluid vast te leggen.
Zang
De belangrijkste facetten van het fenomeen in kwestie, waarmee de makers van de film Flamenco Goede zang doet pijn werden geconfronteerd, zijn in de documentaire terug te vinden. Dat geldt voor zowel de dans als de zang. In de film wordt de kijker tevens geconfronteerd met de geschiedenis van de flamenco, die in historisch opzicht van groot belang is voor de ontwikkeling binnen de cultuur van land en volk.
María Bala, inmiddels 76 jaar, is de zus van de grote zanger Manuel Soto Sordera. Zij is één van de laatste schatbewaarders van de oude cante jondo; zij laat ons horen hoe de primitieve flamencozang van toen klonk.
Flamencodanseres ("bailaora") Belén Maya. Foto uit 2001, genomen in de studio van Gilles Larrain.
Uitzendingen op Nederland 2
De documentaire wordt vertoond als aflevering van het NTR-programma Podium, op het min of meer vaste tijdstip, zondagmiddag (23 januari) tussen 13:00 en 14:00 uur, via Nederland 2. Een herhaling zal worden uitgezonden op maandagavond (24 januari) laat, te beginnen om 23:55 uur en durend tot in de nacht op dinsdag 25 januari om 00:50 uur.
Vierdelige dramaserie van Marleen Gorris, Rembrandt en ik door de EO op Nederland 1-tv
Op maandag 24 januari wordt op de televisiezender Nederland 1 de eerste aflevering ban de vierdelige dramareeks Rembrandt en ik, geregisseerd door Marleen Gorris, uitgezonden. Het drama speelt zich af rond de beroemdste Nederlandse schilder aller tijden; Rembrandt van Rijn (1606-1669). In deze door de Evangelische Omroep uit te zenden reeks op vier achtereenvolgende maandagen, wordt ons een Rembrandt voorgesteld door de ogen van zijn directe omgeving: de mensen die hem na stonden. Misschien is het, in een EO-context, beter om te spreken van naasten.
Scène uit de immense productie Rembrandt en ik van Marleen Gorris, in vier afleveringen uit te zenden door de Evangelische Omroep op Nederland 1, op vier maandagavonden.
De eerste aflevering draagt de titel Jan Lievens. Marleen Gorris heeft gekozen voor Nederlandse acteurs: Dragan Bakema speelt de rol van de jonge Rembrandt, Michiel Romeyn vertolkt de schilder op leeftijd; Sophie van Winden is Saskia van Uylenburgh.
Hoewel de Evangelische Omroep de aanrakingsangsten met seksualiteit en menselijk bloot weliswaar niet geheel voorbij is, zal men in ieder geval kunnen beseffen dat ook een man as Rembrandt wellicht ook goed kon omgaan met het andere, meer symbolische penseel. Maar wat heeft de man zich laten kennen als een invoelend wezen als het gaat om, in deze context het meest wezenlijke: bijbelse figuren. Niet voor niets bestaat er een Rembrandt-Bijbel, waarvan de platen je, ook als doorgewinterde atheïst, nooit gaan vervelen.
De Vespers van Rachmaninov worden gezonden in De Vrijdag van Vredenburg op Radio 4-NL
Componist Sergej Rachmaninov. Tekening van Eildert Beeftink, 1987.
Concert vanuit Utrecht
Hoezeer wij ook bezwaar aantekenen tegen delen van het oeuvre van de Russische componist Sergej Rachmaninov (1873-1943) en dat zijn vooral de werken voor orkest, met of zonder toegevoegde pianosolist. Gelukkig heeft diezelfde componist niet alleen maar dergelijke abjecte stukken aan de wereld geschonken, maar ook andere werken. Hoogtepunt in zijn ouevre is zonder meer opus 37voor koor, bekend onder de titel Vespers, gerealiseerd in 1915. Een enkele keer komen we het tegen met de Nederlandse titel Avondwake.
Op vrijdag 20 januari kunt u luisteren naar dat aangrijpende stuk muziek dat tot het beste uit het fin de siècle behoort. Het wordt gezongen door het Groot Omroepkoor onder leiding van Sigvards Klava. Voorafgaande aan dat briljante opus worden twee andere meesterstukken, eveneens van Oost-Europese componisten gespeeld, beide voor koor a capella: Drei geistliche Gesänge van Alfred Schnittke (1934-1998), gevolgd door Triodion (Het Boek van de Drie Odes) van de Estlandse componist Arvo Pärt (geboren 1935).
En gediciht uit het omvangrijke poëzie-oeuvre van de Zwitser Gottfried Keller
Nicht ein Flügelschlag ging durch die Welt, Still und blendend lag der weiße Schnee, Nicht ein Wölklein hing am Sternenzelt, Keine Welle schlug im starren See.
Aus der tiefe stieg der Seebaum auf, Bis sein Wipfel in dem Eis gefror; An den Ästen klomm die Nix herauf, Schaute durch das grüne Eis empor.
Auf dem dünnen Glase stand ich da, Das die schwarze Tiefe von mir schied; Dicht ich unter meinen Füßen sah Ihre weiße Schönheit Glied für Glied.
Mit ersticktem Jammer tastet' sie An der harten Decke her und hin. Ich vergaß das dunkle Antlitz nie Immer, immer liegt es mir im Sinn!
Uit: Gottfried Keller (1819-1890): Gedichte. __________ Voor meer gedichten van deze Zwitserse schrijver zij verwezen naar onze bijdrage op de Duitstalige zustersite Kulturtempel; naar een tweede bijdrage, op Kulturtempel (2).Voor een artikel over enkele Erzählungen van dezelfde auteur, welke vanaf heden in het literatuurprogramma Am Abend vorgelesen van de Duitse regionale radiozender NDR Kultur, waar men kan luisteren naar een drieëntwintigdelige reeks, die gedurende de avonden van de werkdagen zal worden uitgezonden, dus tot en met 18 februari aanstaande, steeds 's avonds tussen 22:00 uur en 22:35 uur, vijf maal per week.
Door en voor Hitler op de Engelse troon? Edward VIII en de Nazi's, op ZDF te zien
Edward VIII uit het Huis Windsor (1894-1972).
Als de dreiging die in de roman SS-GB uit 1978, van de thriller-auteur Len Deighton (geb. 1929), nadrukkelijk werd omschreven, werkelijkheid zou zijn geworden dat het als nazi-Duitsland bekend staande misdaadsyndicaat in het plan voor een invasie van Britse bodem zou zijn geslaagd , was het niet denkbeelding geweest dat de op 11 december 1936 afgetreden koning Edward VIII door Hitler in zijn kort tevoren opgegeven functie zou zijn teruggeplaatst.
Nauwelijks een jaar hield deze in 1894 geboren Edward uit het Huis Windsor de Britse troon bezet toen hij bekendgemaakt heeft dat hij in het huwelijk wenste te treden met de Amerikaanse Wallis Simpson (1896-1986).
De Amerikaanse Wallis Simpson die met Edward VIII trouwde.
Dat heeft hem in woelig vaarwater doen belanden: zowel de Britse regering alsook het volk was not amused, mede doordat die Amerikaanse reeds tweemaal getrouwd was geweest. Weliswaar meende de koning nog wel een compromis te kunnen sluiten: zijn verbeide echtgenote zou niet als koningin fungeren en hun kinderen zouden geen kandidaat voor troonsopvolging worden. Edward bleek echter te optimistisch: de regering Churchill speelde zijn spel niet mee.
De woorden waarmee de koning zijn aftreden had bekendgemaakt, waren zodanig gekozen dat ze nuchter beschouwd niet onjuist waren. Hij had gezegd niet te kunnen functioneren zonder de steun van zijn echtgenote.
In de periode na zijn troonsafstand is er contact geweest van Edward en mevrouw Simpson met Adolf Hitler op de Obersalzberg, en mede doch niet alleen daardoor bleef de geruchtenstroom op gang waarin steevast werd gezegd dat zij sympathie voor de nazi's koesterden. Edward wees zulks verre van zich en kwalificeerde hij in zijn na de tweede Wereldoorlog verschenen autobiografie Hitler als "een enigszins belachelijke figuur met theatrale poses en bombastische pretenties."
Handtekening van Edward, met de toevoeging RI (Rex Imperator)
Er bestaan echter voldoende bronnen die een andere taal spreken en die komen, onder meer, aan bod in de documentaire Edward VIII und die Nazis Mythos und Wahrheit. Deze wordt op dinsdag 18 januari door het tweede publieke Duitse televisienet vertoond tussen 20:15 uur en 21:00 uur.
Michel de Montaigne als thema van de week van The essay in het programma van BBC Radio 3
In The essay, een programma van BBC Radio 3 dat elke avond van de vijf werkdagen laat wordt uitgezonden in onze tijdzone is het al middernacht (en officieel de volgende dag van die, welke staat aangekondigd) als het programma begint, maar in de vestigingsplaats van de zender in kwestie en de relatief wijde omgeving ervan is het dan 23:00 uur , is deze week vijf maal een kwartier aandacht ingeruimd voor de Franse auteur, politicus en filosoof Michel de Montaigne (1533-1592). In de praktijk van de radioluisteraars in onze contreien houdt dat in dat ze maandagnacht tot en met vrijdagnacht, al die dagen van 00:00 uur tot 00:15 uur kunnen luisteren naar een afleveren van de vijfdelige serie. In onze huidige tijd geniet deze man in wezen nog 'slechts' bekendheid als auteur van zijn bijzondere, want filosofisch diepgravende essays over alledaagse zaken, niet alleen in het leven van intellectuelen en mensen die boven de materie staan. Zijn essays vormen een omvangrijk oeuvre, die in de loop van inmiddels wat meer dan de laatste vier eeuwen op tal van manieren zijn uitgegeven, niet alleen in zijn eigen land en dito taal, maar tevens in tal van vertalingen.
Hoewel ik reeds in het bezit was van een complete editie in één band uit de jaren tachtig van de twintigste eeuw, en enkele ingekorte studie-uitgaven, al dan niet met kanttekeningen en/of illustraties, kon ik het toch niet laten de tweedelige Garnier-editie uit de negentiende eeuw te kopen, die tussen de afgeschreven boeken, voor de somma van één euro voor de twee delen, in kratten van een antiquariaat werd aangeboden. Die beide delen waren voorzien van bibliotheekbanden met een decent en sober, blauw/zwart gemarmerd voorplat). Zowel het tekstgedeelte van de titelpagina, alsook de gravure die een voorstelling bidt van de auteur, en die zich als frontispice in het eerste deel van de uitgave in kwestie bevindt, kunt u hierboven aanschouwen.
De auteurs van Tales from Shakespeare als thema van een drama op BBC Radio 3
Charles Lamb, portret uit 1804 door William Hazlitt.
Mary Lamb (1764-1847) en haar elf jaar jongere broer Charles (1775-1834) hebben samen het boek Tales from Shakespeare geschreven; in 1807 werd het gepubliceerd. Het boek was en is nog altijd bedoeld voor de jeugd. Twintig van alle stukken histories, comedies, tragedies van William Shakespeare (1564-1616) worden door broer en zus Lamb zodanig verwoord dat ze ook en vooral voor jongeren aanvaardbaar zijn. Dat werk wordt tot op de huidige dag steeds opnieuw gedrukt en is in de loop van, inmiddels meer dan twee eeuwen, in talrijke edities verschenen, zo ook in de alom vermaarde serie Everyman's Library en daarvan in de sub-reeks For Young People van uitgever Dent & Sons te Londen. Daarin worden het element travestie een zeer groot thema in het oeuvre van Shakespeare niet gemeden. In die editie althans in de uitgave van 1948 zijn elf tekeningen opgenomen van de vermaarde schilder Arthur Rackham (1867-1939). Zie één daarvan in een bijdrage van heden op onze zustersite Tempel der Beeldende Kunsten.
Begin deze eeuw is er over broer en zus Lamb een dubbelbiografie verschenen door Sarah Burton (2003).
BBC radio 3 zendt op zondag 16 januari tussen 21:00 uur en 22:30 uur onze tijd in het programma Drama on 3 een stuk uit van Carlo Gebler, getiteld Charles and Mary over de relatie van broer en zus Lamb.
Twee verschillende versies van Pelléas et Mélisande heden op twee verschillende radiozenders
In het programma Muziek aan tafel dat door Radio 4 op vrijdag 14 januari tussen 18:03 uur en 19:30 uur als laatste onderdeel wordt uitgzonden, kunt u luisteren naar drie delen, van de vier, uit de suite Pelléas et Mélisande van de Franse componist Gabriel Fauré (1845-1924), gereedgekomen in 1898.
Dirigent Jean Fournet (1913-2008).
Het is een oudere opname van het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van Jean Fournet (1913-2008). Een van de diverse andere versies van composities met dezelfde titel zal diezelfde avond eveneens via een radiozender de ether in worden gestuurd: daarbij gaat het om opus 5 uit 1902/03 van Arnold Schönberg (1874-1951), gespeeld door het WDR Sinfonieorchester onder leiding van Juka-Pekka Saraste. Die uitvoering valt te beluisteren in het programma Konzert live van de regionale Duitse radiozender WDR 3, tussen 20:05 uur en 22:00 uur. Het opus wordt voorafgegaan door een interpretatie van het Vioolconcert van Johannes Brahms.
De ontluistering van sluipend gif in een mensenleven: De speelfilm Caché van Michael Haneke
Regisseur Michael Haneke.
Onthutsend en beangstigend
Het zal je toch maar overkomen: je bent presentator van een boekenprogramma op de televisie, en je geniet op grond daarvan enig aanzien; je hebt een aantrekkelijke echtgenote en je woont op stand in Parijs. Dan kijk je wel even op als je op een dag wordt verrast met een videoband, waarop je beelden te zien krijgt van je eigen huis. Hoewel er op die band geen spectaculaire dingen worden getoond, voel je je als geadresseerde toch heel ongemakkelijk omdat daaruit blijkt dat iemand je in het oog houdt zonder dat je weet waarom dat gebeurt en evenmin wie dat doet.
De film waarin zich het bovengenoemd afspeelt, is getiteld Caché, en werd in 2005 gerealiseerd door Michael Haneke (geboren 1942), als Frans-Duits-Italiaans-Oosterijkse coproductie. Wat Haneke de kijkers daarin biedt, is een geschiedenis die als sluipend gif woekert in het leven van de televisiepresentator. In tegenstelling tot eerdere rolprenten uit de koker van deze regisseur, waarin ijselijke toestanden werden blootgelegd, verloopt het in Caché weliswaar allemaal wat subtieler, doch niet minder ontluisterend.
Daniel Auteuil en Juliette Binoche als het door een sluipend gif geteisterde echtpaar.
De rol van Georges, de presentator van het boekenprogramma, wordt ingevuld door Daniel Auteuil; voor zijn knappe vrouw is de keuze gevallen op Juliette Binoche, en verder treedt Maurice Bénichou in deze film op.
De rolprent werd overladen met prijzen, onder andere in Cannes: voor beste film, beste acteur, beste montage en beste regie. Deze is te zien op vrijdag 14 januari op de televisiezender Nederland 2, vanaf 22:50 uur tot 00:30 uur in de nacht op zaterdag 15 januari.
De Amerikaanse componist Morton Feldman herdacht in Neue Musik van NDR Kultur
De Amerikaanse componist Morton Feldman omstreeks 1965.
Naar aanleiding van de vijfentachtigste geboortedag van de Amerikaanse componist Morton Feldman (12 januari 1926) die een van de, toen nog levende, muziekmeesters was die deelnamen aan het Holland Festival van 1976, toen het thema Amerikaanse muziek was presenteert de regionale Duitse radiozender NDR Kultur in het programma Neue Musik op woensdag 12 januari, tusen 21:00 uur en 22:00 uur, de aflevering Morton Feldman und sein Vermächtnis Eine Erinnerung aus Anlass seines 85. Geburtstages. Morton Feldman was één van de vooruitstrevende experimenteel werkende Amerikanen, die net als, onder meer, John Cage (1912-1992) en Earle Brown (1926-2002) contacten onderhield met de experimentele New York School of composers. Die elementen zullen ongetwijfeld in het herdenkingsprogramma aan bod komen, anders zou alleen al de titel niet geschikt zijn als vlag die de lading dekt. Deze componist overleed op 3 september 1987.
__________
Zie tevens het artikel op onze Nederlandstalige zustersite Tempel der Toonkunst.
BBC-documentaire over Timothy Learyen zijn drugsgeschiedenis op digitaal NL-kanaal Geschiedenis 24
Timothy Leary tijdens een arrestatie in 1972.
Harvard-professor Timothy Leary (1920-1996) werd in 1967 door een Amerikaanse rechtbank veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld voor het bezit van twee joints. Vanaf het begin der jaren zestig had hij met drugs geëxperimenteerd. In een aflevering van het NTR-programma Het uur van de wolf die zal worden herhaald door het digitale tv-kanaal Geschiedenis24 wordt de BBC-documentaire Toimothy Leary j The man who turned America on (Nederlandse titel: Timothy Leary, een geniale dropout) vertoond. Deze man werd door de rechter, die hem heeft veroordeeld, gekwalificeerd als de meest gevaarlijke man van Amerika. Tussen 22:25 uur en 23:16uur kan ieder, die dat wenst, kennisnemen van de inhoud van het programma door op genoemde tijd naar de zender in kwestie te kijken.
Mozarts La finta giardiniera in BBC Radio 3's Afternoon on 3
Nu Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) bijna twee weken achtereen het programma van de Britse zender BBC Radio 3 domineert, mag het niet verbazingwekkend heten dat we op die zender binnen de periode van 1 tot en met 12 januari wat meer dan gebruikelijk overdag zullen worden geconfronteerd met een muziekdrama van deze grootmeester der westerse toonkunst. In het programma Afternoon on 3 van donderdag 6 januari, tussen 15:00 uur en 18:00 uur wordt de aflevering getiteld Thursday Opera Matinee ingevuld met het muziekdrama La finta giardiniera uit 1774. We kunnen daarin luisteren naar Edita Gurberova; dirigent van het geheel is Nikolaus Harnoncourt.
Our Persian rug van Massoud Bakhshi vertelt het verhaal van hedendaags Iran
Regisseur Massoud Bakhshi.
De VPRO biedt op woensdag 5 januari via Nederland 2 een nieuwe aflevering van het programma Tegenlicht, met daarin de film Our Persian rug van de Iraanse regisseur Massoud Bakhshi. De rolprent vertelt het poëtische verhaal van een Perzisch tapijt dat door de grootmoeder van de regisseur is geknoopt en dat thans zonder dat zij dit ooit zo heeft bedoeld in de film model staat voor het Iran van vandaag. Het verhaal daarvan wordt verteld aan de ietwat verwarde herinneringen van de regisseur zelf, die tevens zorgt voor het verhaal door middel van een ingetogen voice over. Aaangezien de herinneringen lang niet altijd zo aangenaam zijn en de man en nauwkeurig observator is, komen pijnlijke aspecten van de hedendaagse maatschappij in het land in kwestie aan de oppervlakte. De film wordt uitgezonden tussen 21:00 uur en 22:00 uur.
Opmerkelijk: Een jonge egel in Groningen heeft tot op heden de winterslaap uitgesteld
Hoewel het reeds 4 januari is en we toch al enige weken winterweer hebben gehad met relatif lage temperaturen, is er in mijn tuin een jonge egel, die tot op heden zijn winterslaap heeft uitgesteld. Van de vijf egels die al geruime tijd elke nacht een paar keer in de achtertuin komen om de resten van het kattenvoedsel dat daar voor de poesen en katers uit de buurt staat in eerste instantie voor enkele zwervers, maar ook goed doorvoede viervoeters van de buren doen zich er graag aan te goed te verorberen. Daarbij gaat het in het gros van de gevallen om kipgehakt dat een poelier speciaal als dierenvoedsel verkoopt. Tot een paar weken geleden kwam er naast deze jonge egel ook nog een van de volwassenen, maar die heb ik sedert medio december niet meer gesignaleerd. Deze jonge heeft duidelijk nog behoefte aan enig vet om de winter in Morpheus' armen te kunnen doorbrengen. Hij of zij moet wel een goede plek hebben gevonden om zich tegen de af en toe heersende nachtelijke koude te kunnen wapenen. Het is zichtbaar dat dit jonge dier de laatste twee maanden nog weer flink is gegroeid. Voor mijn katten en hond gaat het diertje niet op de loop, voor mij daarentegen wel. Maar als ik voorzichtig om de hoek kijk, zie ik toch dat het snel terugkeert om de maaltijd af te maken.
We zullen er maar het beste van hopen: dat het beestje alsnog een goede winterslaap zal doorstaan. Het kan namelijk nog doller. Op 19 januari 1987 onderbrak ik omstreeks het middaguur een telefoongesprek omdat ik een egel in de tuin druk zag snuffelen, op zoek naar iets te eten. Aangezien de katten alles hadden verorberd, heb ik het dier snel kattenvoedsel met extra margarine gegeven. Later, medio mei, kon ik vaststellen dat het beestje de winter had overleefd. Samen met een andere egel, waarschijnlijk van de andere kunne, kwam hij opnieuw dagelijks om bij te tanken.
__________
Zie tevens onze bijdrage van 7 juni 2008 op de site Cultuurtempel.
Op 16 maart 2010 is daar eveneens een artikel over dit thema opgenomen.
Digitale zender Geschiedenis 24 met de herhaling van een speurtocht naar Odysseus' eiland Ithaka
Romeinse voorstelling van de Griekse dichter Homeros (ca.800-750)
Met een boek in de hand
In de herhaling van een aflevering van het Avro-programma Close up, via het digitale televisiekanaal Geschiedenis 24 kan men, op dinsdag 4 januari, de zoektocht van anno toen naar het eiland Ithaka opnieuw meebeleven. De uitzending wordt gerealiseerd tussen 23:04 uur en ongeveer middernacht. Volgens het wereldwijd millennia bewaard en tevens gebruikt gebleven heldendicht Odyssee gewoonlijk toegeschreven aan de als blinde dichter gekwalificeerde Homeros (ca. 800-ca. 750 vóór onze jaartelling).
Terug naar de plaats van oorsprong
De held Odysseus zou afkomstig zijn van het eiland Ithaka, waar hij zijn echtgenote Penelope en zijn zoon Telemachos achterliet om met andere vooraanstaande Grieken te gaan strijden om Troje.
Odysseus. Romeinse kopie van een laat- hellenistisch beeld. Bevindt zich in het Museo Chiaramonti.
Dat avontuur nam tien jaar in beslag, en is beschreven in het eerste epos in verzen van genoemde Homeros. Daarna wilde Odysseus terugkeren naar huis en haard. Opnieuw nam dat avontuur tien jaar van zijn leven in beslag, doordat hij onderweg in allerlei situaties terechtkwam en aan tal van onverwachte verleidingen heeft blootgestaan.
Aan de hand van de tekst van Homeros wordt de zoektocht herhaald, en aangevuld met gesprekken die werden gevoerd met Cees Goekoop, burgemeester van Leiden en auteur van het boek Op zoek naar Ithaka. Dat is in documentaire vorm vastgelegd in de aflevering van het programma Close up, van welks inhoud we opnieuw kunnen kennisnemen.
Digitaal NL-tv-kanaal Cultura 24 herhaalt gesprek met dichter Guillaume van der Graft
De digitale televisiezender Cultura 24 herhaalt op dinsdag 4 januari een aflevering van het NCRV-programma Mens. Daarin wordt een gesprek uitgezonden met de onlangs overleden auteur Willem Barnard (1920-2010), die als dichter onder de naam Guillaume van der Graft schreef en vanaf 1946 in boekvorm publiceerde. In het dagelijks leven was deze man van het woord theoloog een man van het, ten dele, Andere Woord, zullen we maar zeggen. Zijn functie als schrijver heeft deze woordkunstenaar zelf wel eens omschreven als woordslaaf. Tussen 1950 en 1998 ontving Barnard vijf literatuurprijzen. De aflevering van Mens wordt op dat televisiekanaal uitgezonden tussen 20:00 uur en 21:00 uur.
Cultuurspectrum
