Eén van de oudste GR's in Belgenland is GR 57, oorspronkelijk GR O, en dat is geen nul, maar een hoofdletter O van Ourthe. We stappen vandaag zo'n 16 km tussen Houffalize en Limerlé, hoofdzakelijk door bossen en langs weiden, langs dorpjes met opvallende namen als Cetturu en Steinbach, en met halfweg de camping van de Moulin de Bistain aan de mooie Rocher de Bistain.  Dat levert een TWQ op van 68 %, langs bijzonder aangename bos- en veldwegen. Velen zouden er ongetwijfeld een tocht tot Gouvy van maken, maar dat zou algauw 7 km extra zijn. In de nood mag en moet men dopen, maar als die nood er niet is, hoeft het dus niet zo nodig.

Voor de spoorwegarcheologen: we lopen een eindje over de geraveliseerde bedding van het trammetje van Houffalize naar Bourcy, dat zich blijkbaar niet zonder veel moeite een weg baande uit de Ourthevallei vanaf het vroegere tramstation. We lopen ook een hele tijd parallel, maar op afstand, met de verdwenen lijn 163 tussen Gouvy en Bastogne. Memorabele treinritjes waren dat indertijd, zo op de hoogten van onze Belgische Ardennen. Spijtig genoeg waren die hoogten ook eenzaam, en het aantal reizigers was weinig spectaculair. Het dichtst van al komen we nog in de buurt van het station van Limerlé, maar we besparen ons de moeite en de ontgoocheling om nog maar eens een verdwenen spoorlijn op te zoeken.

Zoals op zoveel andere plaatsen was 1984 het dramatische jaar waarin de halten tussen Gouvy en Bastogne (in volgorde: Limerlé, Tavigny, Bourcy en Bizory) gesloten werden. (Bizory was trouwens al vroeger voor de bijl gegaan.) Zoals beloofd kwamen daar buslijnen voor in de plaats, eerst redelijk frequent bediend, maar ondertussen verworden tot schrale busbedieningen zoals we die hier verwachten. Buslijnen 163c en 163d volgen elk hun eigen traject uit Gouvy naar Bastogne. In tegenstelling tot de trein bedienen ze wel Houffalize, en dat is ongetwijfeld een van de pluspunten van deze buslijnen.

De verbinding:

Halle - Brussel-Zuid 3105 7:19 7:29 +3 (346)

Brussel-Zuid - Liège-Guillemins 506 7:57 9:00 +6 (1347 - 11801)

Liège-Guillemins - Gouvy 113 9:18 10:33 +1 (3008 - 11606)

Gouvy - Houffalize [163c] 10:44 11:03 +8 (ab4553 - VDL-Jonckheere Transit 2000, als ik het goed gok van stelplaats Houffalize)

Limerlé - Gouvy 17:18 17:26 +4 (ab5561-54 - Mercedes Citaro van Transports Penning)

Gouvy - Liège-Guillemins 118 18:26 19:42 +16 (3012 - 11614)

Liège-Guillemins - Brussel-Noord 542 20:00 20:54 stipt (1349 - 11827)

Brussel-Noord - Halle 3742 20:53 21:13 +14 (2718 - 61042)

De commentaar:

Gewapend met een stapel alternatieven voor als het ergens verkeer zou gaan, vertrekken we vroeg genoeg uit Halle, zodat we tenminste in Brussel al niet van ons schema moeten afwijken. We hebben geopteerd voor de CR naar Dendermonde van 7:23, maar we halen nog moeiteloos de IR naar Antwerpen-Centraal van 7:19, die wel stipt kan vertrekken over lijn 96E, maar vanaf Lot achter de verlate 3906 aan zit, die in Halle ongeveer gelijktijdig met 10 minuten vertraging vertrokken is. Dat is de verklaring voor de 3 minuten vertraging bij aankomst in Brussel-Zuid.

Tijd genoeg dus om over te stappen op de IC naar Eupen. De tv-schermen vertonen opvallend weinig schaamrood vanmorgen, maar toch wordt er veel met sporen geschoven. Ook onze trein wordt verspoord van perron 16 naar 15. We vertrekken met 2 minuten vertraging, in het zog van de P-trein met reeks 11 ervoor, die net voordien nog spoor 16 bezette. Twee minuten vertraging worden er uiteindelijk 6 in Brussel-Noord, 5 in Leuven en 2 in Ans, maar vanaf Ans gaat het opnieuw traag. Maar met 6 minuten vertraging is er deze keer geen man overboord, want de IR naar Luxemburg is ruim (en als je het mij vraagt: houden zo!).

Opnieuw zit er een overtallig eersteklasrijtuig I6 in deze IR. Het eigenlijke A-rijtuig moet het zonder gordijntjes stellen. Ondanks minstens 4 vertragingszones loopt de trein ei zo na zijn 4 minuten vertraging in op de gezellige rit tussen Liège-Guillemins en Gouvy: Liège + 4, Angleur +2, Rivage +3, Aywaille +2, Vielsalm + 1. Van voor Rivage tot na Aywaille gaat het over tegenspoor: ik vermoed dat nog maar eens een stuk rotswand naar beneden gekomen is, en dat men daar op dit ogenblik aan werkt.

Gouvy is - zoals het hoort - uitgerust met ARIbus, al zit een deel van het scherm achter de struiken verborgen. Overigens zouden de bussen hier perfect in de correcte richting langs de perrons kunnen rijden, maar verkeerd geparkeerde auto's, waaronder een busje van Infrabel, maken dat onmogelijk. De reizigers moeten dus langs de straatkant instappen. Lijn 163 c rijdt naar Bastogne, en brengt ons langs Sterpigny, Cherain, Vaux en Sommerain naar Houffalize.  De bus zit vol: in Gouvy stapt een groep van 17 leerlingen basisonderwijs met 2 onderwijzeressen in, in Sterpigny volgt een groepje leerlingen secundair onderwijs in, die blijkbaar een barbecue plannen, en die allemaal afzonderlijk een biljet kopen. Ongelooflijk hoeveel pasmunt deze chauffeur bij zich heeft. De tomaten zijn al gesneden - misschien door een of andere brave moeder. Want tomaten snijden, dat leren ze niet op school… Voeg aan al dat jonge geweld nog ons beiden en wat gewone reizigers toe, en je hebt meteen een bus waarvan alle zitplaatsen bezet zijn. Deze rit van 10:44 rijdt trouwens niet tijdens schoolvakanties. Het is duidelijk dat de enige logica hierachter de planning van de dienstroosters is, want behalve vandaag maakt het voor zo'n rit midden de voormiddag waarschijnlijk weinig uit of het vakantie is of niet. Onderweg moeten we twee keer voor tijdelijke verkeerslichten stoppen, en het is dan ook vrij normaal dat we Houffalize met 8 minuten vertraging bereiken.

Voor de terugreis uit Limerlé volstaat een korte busrit tot Gouvy.  In Limerlé staat aan de ene kant van de straat een schuilhuisje met antiek haltebord, aan de andere kant niets. Lekker verwarrend, en zoals wel meer lijkt ook de plaatselijke bevolking niet echt zeker waar de bus naar Gouvy stopt. Zelfs 3 baskettende jongeren lijken maar half en half overtuigd dat er sowieso een bus komt…

Met een uur overstaptijd in Gouvy kan er weinig fout gaan. En als de IR naar Liers met 1 minuut vertraging Gouvy buiten rijdt, lijkt alles vlot te zullen gaan. Deze keer ontbreken niet alleen gordijntjes in het eersteklasrijtuig, ook de airco heeft het begeven. Gelukkig staan alle raampjes open en dat zorgt voor verfrissing op deze warme dag. De TBG toont zich trouwens van zijn menslievende kant, door ons te suggereren dat ook het tweede rijtuig een eersteklasrijtuig is en dat het daar veel frisser is. En inderdaad, daar werkt niet alleen de airco, er hangen ook van die stijlvolle gordijntjes uit de tijd dat treinen nog wat extra mochten bieden. Dat dit eigenlijk een gedeclasseerd rijtuig is, moeten we er maar bij nemen.

In Stoumont worden we tegengehouden. En het duurt even voor we weer vertrekken. De TB is naar de seinpaal gestapt, en even later krijgen we te horen dat er kinderen op het spoor lopen en dat we tot Aywaille voorzichtig moeten rijden. Geschatte vertraging bij aankomst in Liège: 15 minuten.  Tussen Nonceveux en Remouchamps gaat het inderdaad traag, maar van de kinderen is geen spoor meer te bekennen. Ondertussen heeft de TBG ons trouwens gevraagd of we op de aansluiting naar Brussel en Oostende rekenen, en dat is inderdaad het geval. Voorbij Poulseur krijgen we te horen dat de IC zal wachten op spoor 3: deze TBG verdient een 10! We komen uiteindelijk in Liège aan met 16 minuten vertraging.

We zitten al in de IC als we te horen krijgen dat het vertrek met een paar minuten uitgesteld wordt, om een aansluiting te verzekeren. Aansluiting verzekerd, denk ik. We vertrekken dus met 2 minuten, maar Leuven stormen we toch met 5 minuten voorsprong binnen. En ook tussen Leuven en Brussel-Noord gebeurt er niets vermeldenswaardig. In Zaventem kijk ik even of de IR naar Quévy nergens meer te bespeuren valt, maar hij lijkt op tijd te zijn.

Maar hij kan natuurlijk ook zo veel vertraging hebben dat hij zelfs geen voorrang heeft hoeven geven aan de IC: in Brussel-Noord staat hij inderdaad aangekondigd met 11 minuten vertraging, die nog oploopt tot 14 bij aankomst in Halle. (Achteraf zal ik op railtime lezen dat de vertraging nog gegroeid is tot 20 minuten! En dat op een moment dat alles vlot zou moeten kunnen lopen…) Eigenaardig resultaat van deze vertraging is dat we vroeger dan voorzien in Halle aankomen. Veel bedraagt de winst niet meer (amper 9 minuten), maar aan de 21 minuten overstaptijd in Brussel-Noord zijn we toch ontsnapt…

Zes treinen genomen vandaag, waarvan 3 met meer dan 5 minuten vertraging, en 2 met zelfs meer dan 10 minuten. In één geval moet je de schuld klaarblijkelijk niet bij de NMBS zoeken, maar de prestaties blijven ook in 2010 ondermaats.