De wandeling.
Soms combineer je onverwacht en ongewild aangeduide wandelingen: dat overkwam ons in Falaën. Eigenlijk wilden we de wandeling van de Héronnière volgen; we dachten dat die mooi aangeduid stond op de wandelkaart van Anhée, uitgegeven bij het NGI. Alleen, thuis verdwaalden we al op de kaart en we tekenden onbewust een combinatie uit met de wandeling in Sosoye, Les Pelouses Calcaires. Hoe dat kwam? Beide wandelingen komen in Falaën akelig dicht bij elkaar, zeker op de niet zo gedetailleerde kaart, en… beide worden aangeduid met een witte rechthoek met links en rechts kleinere groene rechthoekjes. Onbegrijpelijk toch, als je weet hoe veel van die merktekentjes mogelijk zijn. En dus wandelden we geen van beide wandelingen volledig en misten we de Héronnière!
Niet dat we dat aan ons hart hebben laten komen: zoals te merken op het kaartje, stapten we een perfecte lus, die bovendien begon aan het vroegere station van Falaën, vertrekpunt van de draisines over de oude lijn 150, waar ouderen en jongeren hun fietsproef komen afleggen. Het vertrekpunt doet wat denken aan attracties uit de jaren 1950 - 1960 die om de zoveel jaar weer opdoken in de door de meester zorgvuldig uitgedokterde schoolreizen. (In Beert moest een roulement van zes jaar opgesteld worden, omdat de zes studiejaren er door één onderwijzer onder de knoet gehouden moesten worden. En de moeders mochten mee als ze dat wilden, niet om - zoals nu - overal hun neus in te steken, maar om de autocar vol te krijgen…)
En voor de rest is het aangenaam stappen door een bijwijlen geaccidenteerd landschap; vooral de route langs de Flavion, bijrivier van de Molignée, is attractief; ze komt bovendien ook nog uit op Montaigle, met indrukwekkende rotsen en dito kasteelruïne. De TWQ bedraagt wel maar 32% en op de vele asfaltwegen moet je regelmatig opzij voor auto's.

Alle foto's vind je hier. Ongetwijfeld is de ruïne van Montaigle een waardig referentiepunt.

Het weer.
Net niet te warm, weinig wolken en aangename wind: op het randje van ideaal.

De stafkaarten.
53/3S Haut-le-Wastia - 53/7N Onhaye. In 2016 publiceerde het NGI recentere kaarten dan de vermelde kaarten op 1:10.000: in de nieuwe serie op 1:25.000 zijn dat de kaarten 53/3-4 Yvoir en 53/7-8 Dinant.

Hoe we er geraakten.
Veel keuze hadden we niet: lijn 35 Dinant - Ermeton-sur-Biert, met o.a. de bediening van Maredsous, begint de dag om 13:07. De volgende bus rijdt pas om 16:40. Gelukkig komt dat vrij goed uit voor de terugkeer, met bussen om 17:40 (tijdens de vakantie) en 19:05. Je zou denken dat die bussen dan ideaal aansluiten op de rechtstreekse IC-treinen uit Brussel en Namur, maar dat is alweer net iets te evident voor de OV-bazen. De middagbus vertrekt 7 minuten na aankomst van de IC - maar zie verder - en de bus van de terugrit geeft amper 1 minuut aansluiting op de IC. Voor de heenrit is wat reserve dus aangewezen: dat kost ons wel onze overstapvrije rit Brussel - Dinant.
De rechtstreekse IC van de reeks 25xx geeft in Etterbeek aansluiting met de treinen uit Halle van lijn 26, maar ook die aansluiting is te krap als ze echt gehaald moet worden. En dus wordt het een reis via de NZV, met overstappen in Brussel-Zuid en Namur.

Een beetje geschiedenis.
Het is moeilijk vandaag voorbij te gaan aan de geschiedenis van spoorlijn 150; eens te meer biedt de site van Paul Kevers alle nodige informatie over deze lijn, die Tamines met Jemelle verbond.
Falaën werd/wordt echter ook door bussen bediend, en dat al sinds 1955 toen tabel 930 Dinant - Onhaye - Weillen - Falaën in het spoorboekje opdook. Deze lijn 31 rijdt nog steeds, maar alleen op schooldagen en op vrijdag tijdens de vakantie. We willen hier verder geen woorden vuil aan maken.
Interessanter en aanleunend bij onze verplaatsing is de komst van bus 35 in 1962, op het ogenblik dat de reizigersdienst op spoorlijn 150 opgeheven werd. We vinden de bus meteen onder tabel 960; anders dan je zou verwachten is dit niet een typische vervangingslijn van de NMBS maar een echte NMVB-lijn. Erg uitgebreid is de bediening niet: zes bussen op weekdagen en vier op zondag, het is niet meteen denderend te noemen.
En blijkbaar was zelfs dat te veel: in de jaren 1980 verdwijnen de vroege (?) bussen en wordt de toestand geïnstalleerd met een eerste bus na de middag. In 1985 verdwijnt de zondagsdienst (die ondertussen al beperkt was tot 1 rit heen en terug) en in 1986 rijdt één bus in elke richting even de Abdij van Maredsous binnen, ten behoeve van de bezoekers daar - en van de paters en de broeders, wie weet.
In al de jaren is de bediening vrij stabiel gebleven. Te noteren valt de huidige zaterdagdienst, met drie ritten, waarvan twee met als eindpunt de Abdij van Maredsous en een met eindpunt Ermeton-sur-Biert. Op weekdagen blijft de bediening van de Abdij beperkt tot een rit heen en terug.

De verbinding.

En wat we beleefden.
We komen eigenlijk voor de IC van 10:02, maar zoals meestal zijn we vroeg genoeg voor de S van 9:57. Er wordt op enkele plaatsen rond Halle aan het spoor gewerkt en daardoor volgen we een fantasierijke reisweg; vroeger zouden we gezegd hebben door de vorming maar in het huidige Halle lijkt het eerder op nauwelijks gebruikte wijksporen. We komen op lijn 96E terecht, en later op lijn 96. Twee minuten extra kost ons dat, maar dat is geen probleem.
Wel een probleem is IC 2410, merken we, maar dat valt gelukkig buiten ons reisbestek van vandaag. Eerst moet het vertrek nog bevestigd worden, maar kort daarna wordt de trein gewoon afgeschaft. Dan volgt een reeks alternatieven; de opvallendste is die voor de reizigers naar Liège-Guillemins - die er vermoedelijk niet zijn, gezien de enorme omweg via Namur. Toch worden ze verwezen naar ICE 15 van 10:25. Ik denk dat je maar beter een opname maakt van dit omroepbericht, want ik vermoed dat je niet zo maar zonder toeslag in deze ICE kunt stappen.
Maar zoals gezegd, die 2410 maakt onze zaak niet uit, want wij komen voor IC 2110 van 10:33. Die komt mooi op tijd aan het perron, weliswaar met 2 stellen i.p.v. 3, de samenstelling tijdens de vakantieperiode. De rit zal stipt verlopen. Enkele tbg's slaan een babbeltje in onze buurt, maar ze doen wel hun werk. Reizigers uit het drukke deel vooraan de trein worden verwezen naar het minder drukke deel achteraan. Ook een achttal reizigers krijgt de dwingende wenk om van eerste naar tweede klasse te emigreren.
De L naar Libramont via Dinant staat al aan het perron; blijkbaar is die aangekomen als S uit Ciney. De rit naar Dinant verloopt probleemloos.

Tijd voor de middagkoffie. We kijken uit naar de aankomst van de IC uit Brussels-Airport, die ons dus niet meer dan 7 minuten overstaptijd kon bieden. Meer: vandaag - en alleen vandaag! - rijdt die trein ook nog volgens een andere dienstregeling, met aankomst om 13:08 i.p.v. 12:57. Blijkbaar werkt Infrabel vandaag en heeft dat invloed op de dienstregeling van de lijnen 154 en 166. Je kunt als reiziger maar beter goed uit je doppen kijken, want voor je het weet rijdt je trein volgens een andere dienstregeling. Eerlijk, stilaan begint men te overdrijven: vervroegd, verlaat, opgeblazen aansluitingen, je moet bijna de dag voordien nog eens verifiëren of je reis zal verlopen als gepland.

Onze bus staat al een tijdje klaar op de busparkeerruimte, al zullen we pas achteraf weten dat het onze bus is. Die zal met 7 minuten vertraging vertrekken. Zou de chauffeur echt alert genoeg zijn om te wachten op de vandaag vertraagde IC uit Brussel? Of nog sterker, zou hij richtlijnen gekregen hebben om lang genoeg te wachten op de trein uit Brussel? Mocht dat al zo zijn, dan heeft dat blijkbaar weinig effect op de bussen van enkele andere lijnen (25 naar Beauraing en 154a naar Givet), want die vertrekken zonder op de aansluiting te wachten.

De terugrit wordt enigszins spannend: onze bus zou in Dinant aankomen om 18:02, de IC vertrekt om 18:03. Bovendien zegt de app dat hij van spoor 3 vertrekt - de gele affiches vermelden spoor 2. Het ziet er eerst goed uit als de bus 2 minuutjes te vroeg doorkomt in Falaën - ik heb een gloeiende hekel aan bussen die te vroeg rijden, maar heel af en toe kan dat goed uitkomen. Als de chauffeur bij de halte Warnant Station stopt om zich een kroes koffie uit te schenken, lijken we wel op een verloren zaak af te stevenen. Maar toch: we komen om 18:00 aan en de IC staat klaar… op spoor 1. We kunnen zelfs helemaal vooraan gaan zitten, waar het meestal rustig is. We lijken op een kalme rit af te stevenen, maar tussen Ottignies en Etterbeek dreigt het toch even verkeerd te lopen. Maar ook deze krappe aansluiting van 5 minuten halen we: de OV-goden zijn ons vandaag gunstig gezind.

De treinlectuur.
Ken FOLLETT, Edge of Eternity.
Tom WOLFE, Het vreugdevuur der ijdelheden.

Een scheutje oprisping.
Het lijkt wel, als je de kranten en tijdschriften moet geloven, alsof van ouders verwacht wordt dat zij ervoor zorgen dat de kinderen onledig worden gehouden. Dat was nu net wat wij niet verwachtten van onze pa en ma: wij hadden genoeg fantasie - en veel minder speelgoed - om ons zelf bezig te houden. En verveling af en toe was ook nog toegestaan.

Een verkneukelinkske.
Ken je nog het raadseltje uit de vorige bijdrage? Tisjee voe… . Twee lezers vonden het blijkbaar zonder veel moeite: het was een verbastering van Taisez-vous, dan zwijg ik. Mijn grootvader gebruikte het als hij betrapt werd op een inconsistentie in zijn betoog.
Een mooi verschijnsel in de taal is dat van de volksetymologie. Een bekend voorbeeld is hangmat, een leenwoord uit het Spaans van hamaca. Kaaiman is een ander voorbeeld. Er gebeurt hier meer dan alleen maar ontlening: de gebruiker in de ontlenende taal probeert ook nog een betekenis aan de ontlening te geven. Een mooi voorbeeld uit mijn kinderjaren betrof een aardappelsoort, die door de plattelandsbevolking van het Pajottenland als varkenspatatten bestempeld werden. Dat waren aardappelen die veel opbrachten maar eigenlijk oneetbaar onsmakelijk waren en die dus gebruikt werden als varkensvoer. De naam van het ras was Alpha(s), maar de Gooikenaars maakten er halfwas van, waaruit duidelijk werd dat deze aardappelen eigenlijk niet echt lekker waren.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

29-07-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Ook de gemeente Viroinval heeft haar wandelkaart (NGI) met 38 wandelingen, verspreid over 7 deelgemeenten. Onze keuze is vandaag gevallen op de wandeling Fays in Treignes. Die is ongeveer 7 km lang, maar zeker de moeite waard: bos en vergezichten vormen de hoofdbrok. Doordat Treignes niet meer is dan een dorp ben je er als wandelaar ook meteen uit en verlies je dus weinig tijd en kilometers aan minder interessante stukken. De bewegwijzering met een groene rechthoek is optimaal. De TWQ valt met 44% wat tegen, maar dat betekent niet dat je voortdurend opzij moet voor auto's. Uiteraard zijn combinaties met andere locale wandelingen mogelijk, maar wij vullen de zee van tijd waarover we beschikken op met een bezoek aan een van de musea die Treignes rijk is: dat is het prima verzorgde en rijke spoorwegmuseum bij het station van Treignes, eindpunt van de toeristische spoorlijn van de Drie Valleien. Andere foto's en kaartje.

Nog maar enkele honderden meters buiten Treignes.

En verderop zagen we toch wel prachtige landschappen.

Het weer.
Grotendeels half bewolkt, aangename temperatuur en rustig.

De stafkaarten.
58/6N Treignes - 58/2S Doische. Je kunt er ook op uit trekken met de kaarten op 1:20.000 58/1-2 Philippeville (Sud) - Doische en 58/5-6 Viroinval. De kaarten van de nieuwe reeks op 1:25.000 zijn nog niet beschikbaar.

Hoe we er geraakten.
Dat er een spoorwegmuseum is in Treignes betekent nog niet meteen dat het OV er je vlot naartoe brengt. (Vergelijk ook met de museumspoorlijn van de TTA.) We zouden natuurlijk gebruik kunnen maken van de museumspoorlijn tussen Mariembourg en Treignes, maar kiezen toch voor het reguliere OV. Dat behelst in de vakantie 4 ritten heen en terug van Couvin naar Mazée, met in beide richtingen één rit die doorgetrokken wordt tot Heer. In werkelijkheid komen alleen de rit van 11:15 uit Couvin en die van 17:42 voor ons in aanmerking. Omdat de wandeling zo kort is, hebben we eigenlijk veel te veel tijd, maar we combineren de wandeling met een bezoek aan het spoorwegmuseum, en zo raakt de tijd op een aangename en interessante manier gevuld.
Het komt er voor ons dus op aan in Couvin te geraken: de spoorlijn tussen Mariembourg en Couvin is voor maanden afgesloten en wordt volledig vernieuwd. Er rijdt wel een vervangingsbus. Charleroi-Sud bereiken we via Brussel-Zuid of La Louvière-Sud, maar de eerste verbinding geeft ons meer mogelijkheden om de meubelen te redden bij vertraging.

Een beetje geschiedenis.
Tot de spoorlijn 132 tussen Mariembourg en Treignes in 1963 gesloten werd, was de toestand vrij eenvoudig: Treignes werd bediend door treinen die veelal het volledige parcours Charleroi-Sud - Treignes aflegden en sporadisch doorreden tot Vireux-Molhain.
Op dat ogenblik reed er al een bus ter vervanging van de geïsoleerde tramlijn Olloy - Oignies, die in 1954 werd opgeheven. Toen de treinverbinding stopgezet werd, entte men een buslijn op de lijn Couvin - Le Mesnil, dat iets verder dan Oignies lag. In het spoorboekje van 30.9.1962 vinden we deze bussen terug onder tabel 931c: Chimay - Couvin - Olloy - Vireux-Molhain/Le Mesnil. De lijn naar Vireux krijgt het lijnnummer 60, die naar Le Mesnil het nummer 61. In het spoorboekje van 31.05.1964 is dat laatste nummer verdwenen: alle bussen rijden nu onder het nummer 60. Eenvoudig is het trouwens allemaal niet: sommige bussen vertrekken uit Couvin, andere uit Mariembourg, en er zijn er ook nog die van Mariembourg eerst naar Couvin rijden en omgekeerd. Ondertussen is de tabel vernummerd tot 981 en is een variant ingevoerd die net voorbij Treignes Église niet meer langs het station rijdt.
Deze toestand zou eigenlijk probleemloos over de splitsing van de NMVB geheveld worden, maar vanaf 1995 wordt de ingewikkelde tabel opgesplitst in een 60/1 en een 60/2. Die 60/1 rijdt via Gonrieux tussen Chimay en Couvin; de 60/2 bedient zoals vroeger Le Mesnil of Mazée en Heer-Agimont. De zaterdagdienst overleeft nog wel, maar de zondagdienst wordt gereduceerd tot 1 rit uit Mazée (zonder terugrit). In 2002 zal die zelfs beperkt worden tot Nismes, waar overgestapt kan worden op de nieuwe lijn 56 naar Namur.
Nog later wordt de 60/2 opgesplitst in een 60/2 en 60/3. Die 60/2 kwijnt weg tot een schooldienst naar Le Mesnil zonder meer, de lijn naar Mazée en Heer-Agimont krijgt het nummer 60/3. Treignes wordt nog door 2 ritten bediend op zaterdag en door die ene bewuste rit op zondag. Deze weekendritten zijn eigenlijk verlengingen van de expresslijn 56 Namur - Nismes.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Met de trein reizen kan bijzonder rustig en stipt verlopen, zeker in het hart van de zomervakantie, als de drukte van het pendelverkeer verschoven is naar de kust. De verbinding met drie treinen verloopt dan ook bijna volledig volgens het boekje. Alleen is de samenstelling van IC 4528 net niet gehalveerd: de trein bestaat uit 5 M6-rijtuigen i.p.v. de voorziene 9. Vermoedelijk levert dat in deze vakantieperiode zelfs op het drukste deel van de rit geen capaciteitsproblemen op.
De vervangingsbus in Mariembourg komt met wat vertraging aan rijden. Eigenlijk had ik een bus van de TEC verwacht, maar het wordt er een van Autocars Bourdon, een Van Hool die er vanbinnen als een oude lijnbus uitziet, weliswaar zonder ontwaardingstoestel. Vermoedelijk verzorgt deze bus schooldiensten die niet door de TEC georganiseerd worden. De zitjes lijken te wijzen op Duitstalige oorsprong, maar zeker ben ik daar niet van. Uitpakken met deze bus doen ze alleszins niet op hun website.

In Couvin is het dan lang wachten op de voormiddagbus van lijn 60/3. Die heeft bij vertrek al 7 minuten vertraging en de dienstregeling is krap: uiteindelijk komen we in Treignes aan met 8 minuten vertraging. Het busstation van Couvin zou wat opgefrist mogen worden. In één van de schuilhuisjes groeit peen.

Die vertraging lijkt een constante te zijn op deze buslijn. Ook de terugrit laat 8 minuten vertraging optekenen. Overigens maken verbazend veel mensen gebruik van deze lijn. Verbazend, gezien de magere frequentie.
Dezelfde bus als vanmorgen brengt ons van Couvin naar Mariembourg.

Volgens de app vertrekt onze trein van spoor 1, maar de motorwagen afficheert Mariembourg als bestemming. Op spoor 2 staat dan weer een tweede motorwagen, naar Charleroi-Sud, zogezegd.

Ik informeer bij de gelukkig nog aanwezige onderstationschef en die verzekert ons dat onze trein wel degelijk van spoor 1 zal vertrekken. Enkele minuten voor het vertrek wordt de bestemmingsfilm inderdaad aangepast. We vertrekken met 2 minuten vertraging na aankomst van S 3918 uit Charleroi-Sud. Voor de rest zal de volledige terugreis stipt verlopen. We zijn echt verwend geweest vandaag.

De treinlectuur.
Ken FOLLETT, Edge of Eternity.
Tom WOLFE, Het vreugdevuur der ijdelheden.

Een scheutje oprisping.
Ik krijg het van die gibbertrutten op radio één die hysterisch worden als Frank de woorden dertig en meer in de mond neemt. Beseffen ze dan niet dat dit voor veel mensen gewoon de hel is?

Een verkneukelinkske.
Ik maak er eentje in 2 schijven van vandaag, en wel onder de vorm van een raadseltje. Het onderstaande zinnetje heb ik vaak gehoord uit de mond van mijn grootvader, geboren in 1898. Ik probeer het zo goed mogelijk fonetisch weer te geven:

Tiesjee voe, dên zwêg ek. (Waarbij ê staat voor de klank uit het Franse crême, de laatste e in ek dof is.)

Wie raadt wat hier staat?

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

19-07-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
GR 12 verbindt Amsterdam met Parijs; het Belgische traject is opgenomen in 2 topogidsen, een Vlaamse van Bergen op Zoom tot Braine-le-Château en een Waalse van de Heizel tot Moulin-Manteau. Vandaar dat we deze GR op 2 fronten aanvallen: nog niet zo lang geleden stapten we (voor de tweede keer) van Bergen op Zoom tot Ossendrecht, vandaag zetten we onze ontdekkingstocht langs het Waalse gedeelte verder, van Anderlues tot Ham-sur-Heure. Dat is tegen de 24 km aan; hoewel we al voor de derde keer over de Waalse GR 12 stappen, ontdekken we vandaag veel nieuws, omdat de GR op vele plaatsen grondig gewijzigd is. Laat het ons qua waardering maar houden bij een eerste 5 km van wisselend niveau, gevolgd door een echt goede, afwisselende tocht die eindigt in het mooie Ham-sur-Heure. De TWQ bedraagt 67%; het grootste deel hiervan betreft boswegen. Wel even opletten: ter hoogte van Odrimont (stafkaart) wordt een andere weg gevolgd: de oorspronkelijke is met een hek onbruikbaar gemaakt. Dit wordt niet gemeld op de website van de SGR, maar het alternatief is vrij goed bewegwijzerd, al heeft iemand soms een oranje-roze verf gebruikt i.p.v. de gewone rode. Het hele traject is trouwens goed bewegwijzerd. Je vindt het op dit kaartje. En de foto's staan hier.

Een flink deel van de wandeling loopt door een agrarisch landschap, zoals hier in de buurt van La Goulette.

Ham-sur-Heure mag terecht trots zijn op zijn kasteel.

Het weer.
In de loop van de dag evoluerend van betrokken naar licht bewolkt, aangename temperatuur, weinig wind.

De stafkaarten.
46/6S Anderlues - 46/7S Fontaine-l'Évêque - 52/3N Gozée - 52/3S Ham-sur-Heure-Nalinnes. Recentere kaarten op 1:25.000 laten nog op zich wachten.

Hoe we er geraakten.
Eigenlijk moesten we deze tocht beginnen bij de halte Fontaine-l'Évêque Surschiste, wat ons de kans zou gegeven hebben om hier met de tram uit Charleroi aan te komen, maar die metrolijn is wegens modernisering al maanden buiten dienst en de heropening van dit baanvak laat nog minstens tot oktober op zich wachten. Dus kiezen we voor de snelste verbinding via La Louvière, met één trein en één bus; dat betekent wel dat we uitstappen bij de halte Anderlues Roi de Belges, wat ons opzadelt met enkele honderden meters extra tot het punt waar de GR op de N90 uitkomt. Maar we winnen er wel tijd mee.

De terugrit is eenvoudiger, al was het wel opletten geblazen: de dienstregeling van lijn 132 is ook voor enkele maanden aangepast, als gevolg van de onderbreking van lijn 134 Mariembourg - Couvin die volledig vernieuwd wordt. Dat komt voor een keer in ons voordeel uit, want de P-trein die we hopen te nemen voor de terugreis rijdt nu wel, maar niet als de werken afgelopen zijn. Vanuit Charleroi-Sud hebben we de mogelijkheid om via Brussel-Zuid, La Louvière-Sud en zelfs Mons te reizen. De verbinding met overstap in La Louvière-Sud is voor ons de kortste, qua afstand, en soms ook qua snelheid.

Een beetje geschiedenis.
Als je echt zeer veel over lijn 132 wil lezen is dit de plek waar je moet zijn. Uiteraard vind je ook op de website van Paul Kevers (zie onderaan) heel wat nuttige info over lijn 132.
Laat mij volstaan met te wijzen op de teloorgang van het spoorwegnet in de regio tussen Samber en Maas (ken ik nog uit de tijd van Armand Pien). Lijn 132 heeft de voorbije decennia veel afschaffingsgolven getrotseerd, maar blijft voorlopig (met het verlengstuk van Mariembourg naar Couvin) overeind. Deze lijn zou perfect de ruggengraat kunnen vormen voor een veel beter openbaar vervoer dan vandaag het geval is, met overstappunten op de bus in Walcourt, Philippeville, Mariembourg en Couvin. Maar Philippeville wordt vandaag niet eens bediend door de meeste buslijnen die het stadje aandoen. Mariembourg Station wordt lang niet door alle buslijnen bediend en in één richting niet eens voor het station. En buslijnen als de 451 (Charlerloi - Couvin) en de expreslijn 56 (Namur - Couvin) vormen een geduchte concurrent voor de spoorlijn. Mogelijk is dat de reden waarom de dienstregeling van lijn 132 de voorbije decennia voortdurend is gewijzigd, met halten die nu weer eens wel, dan weer eens niet bediend worden, zoals Yves-Gomezée.

Zelf heb ik me eens beziggehouden met de dienstregeling in Ham-sur-Heure op 1.10.1924. De bestemmingen van de treinen richting Walcourt variëren nogal: 4 treinen vormen een internationale verbinding met Vireux-Molhain, via het grensstation Treignes, 6 treinen hebben als eindbestemming Walcourt, 1 trein rijdt op zondag naar Mariembourg en één rijdt naar Couvin. Zelfs in 1924 stoppen niet alle treinen overal: Cour-sur-Heure is daar net als vandaag nogal eens het slachtoffer van, maar ook halten die sneuvelden bij de verplaatsing van de lijn als gevolg van de bouw van de stuw op de Eau d'Heure voorbij Walcourt (Gerlimpont, Falemprise en Neuville-Sud) zien sommige treinen voorbijrijden. In de richting Charleroi zijn het Beignée en Zône waar niet alle treinen stoppen.

De verbinding.

Onze trein is vroeg genoeg gearriveerd in La Louvière-Sud en dus kon ik deze foto maken; onze aansluitende trein zal even later van hetzelfde spoor vertrekken.

En wat we beleefden.
De heenrit zou een makkie moeten zijn, zeker nu de 3430 naar Binche een stuk regelmatiger rijdt dan buiten de vakantieperiode. We vertrekken met 3 minuten vertraging in Halle en rijden vanaf Braine-le-Comte stipt.
We weten ondertussen waar we de bushalte Gazomètre kunnen vinden. Lijn 136 is geen onbekende meer in deze blog: het is de beste, maar trage verbinding tussen La Louvière en Anderlues. De bus zal wel 14 minuten bij vertrek laten optekenen; je weet natuurlijk nooit wat daar de reden voor is, maar ik heb sterk de indruk dat het tot de busmaatschappijen nog altijd niet is doorgedrongen dat het wegverkeer ook tijdens de vakanties druk blijft. Bij aankomst in Anderlues hebben we zelfs al een vol kwartier vertraging. Al vrij snel is duidelijk dat de bus niet het gedetailleerde, gedownloade traject volgt: we zien halteborden van lijn 37 en dus ga ik op informatie uit. De chauffeur weet me te vertellen dat er problemen zijn met een brug (een spoorwegbrug net voor La Louvière-Sud) en dat we daarom een omleiding volgen. Uit wat speurwerk achteraf blijkt dat Infrabel de brug moet herstellen en dat die niet veilig genoeg meer is om er verkeer over toe te laten. Spijtig genoeg wordt deze omleiding, die nochtans al enkele maanden oud is, niet vermeld op infotec.

Voor de terugrit maken we gebruik van P 8716 die hier wel als S64 wordt aangekondigd. Ik heb net voordien moedwillig de kans verkeken om een mw 41 op weg naar Mariembourg te fotograferen en ook onze 4157 is het zien niet waard: ook dit type materieel lijkt nu definitief in handen van de spuiters gevallen te zijn. Misschien moet het maar eens in het beheerscontract - als dat er ooit komt - worden opgenomen: de NMBS moet alle maatregelen treffen die nodig zijn om het bespuiten van haar treinen te voorkomen: afsluitingen, drones, concentratie op bewaakte plaatsen e.d.
In Charleroi-Sud is het onze bedoeling om over te stappen op IC 940 naar Tournai. Ook op lijn 130 wordt gewerkt met invloed op de dienstregeling. Deze IC zou bijvoorbeeld tussen Tamines en Charleroi-Sud als S-trein rijden. Alleen, als we de app raadplegen rijdt die vanaf Le Campinaire met 16 minuten vertraging, ondanks een stipt vertrek in Tamines. Later lijkt deze trein al 16 minuten opgelopen te hebben bij vertrek in Tamines. Eigenaardig genoeg wordt hij wel op tijd in Charleroi-Sud verwacht! Wij houden wel al rekening met een terugrit via Brussel-Zuid met de IC van 19.25. Maar toch, de IC komt en de 6 minuten stilstand maken het zelfs mogelijk om op tijd naar La Louvière te vertrekken. Op deze plaats wordt dieper op dit verschijnsel ingegaan. Dat de app alles behalve onfeilbaar is, wordt hier nog eens duidelijk geïllustreerd. Overigens: als je een vertragingsattest opvraagt, rijdt deze 940 gewoon vanaf Namur als IC. Zou de NMBS met haar kritiek op Infrabel misschien zijdelings willen suggereren dat ze regelmatig de draad kwijtraken?
In La Louvière-Sud kunnen we overstappen op de IC naar Turnhout, die bestaat uit een niet-gemoderniseerd vierledig stel. In de regel zien deze stellen er niet uit omdat ze blijkbaar tot de lievelingstreinen behoren van het schorriemorrie dat er met de spuitbus op uittrekt. Maar de trein is wel stipt.

De treinlectuur.
Ken FOLLETT, Edge of Eternity. In mijn studiejaren raakte de leraar geschiedenis zelden verder dan de XIXde eeuw. Ken Follett heeft die hiaat meesterlijk opgevuld, al moet je je er natuurlijk wel altijd bewust van blijven dat het hier om een roman gaat.
Tom WOLFE, Het vreugdevuur der ijdelheden.

Een scheutje oprisping.
Een begrotingstekort is het doorschuiven van onze schulden naar de volgende generaties. Dat moet nu maar eens stoppen, volgens sommige politici. Hebben wij dan ooit iets anders gedaan dan de schulden van onze voorgangers afbetalen?

Een verkneukelinkske.
Automobilisten hoesten voor het eerst meer dan 20 miljard aan belastingen allerlei op. Ik vind dat nog erg schappelijk, als je ziet welke schade het wegverkeer aanricht, op sociaal, menselijk en ecologisch vlak.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

Nog een toemaatje voor de liefhebbers: ab7258 in Leernes op lijn 173 Piéton - Charleroi-Sud.

16-07-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
De topogids van de Streek-GR Groene Gordel verscheen in 2013. We zijn vandaag begonnen aan onze tweede ronde van deze GR die in een grote lus rond Brussel legt. De verantwoordelijke uitgever is niet langer de vzw Groteroutepaden, maar Toerisme Vlaams-Brabant. Dat wil onder meer zeggen dat de provincie inspraak heeft in de gekozen route - gelukkig maakt geld niet altijd recht wat krom is, want lange rechte stukken kunnen snel gaan vervelen. Zij plaatsten ook de wandelboom in Dworp, die al jaren gevandaliseerd is, maar erger: die ook gewoon op de verkeerde plek staat. (Dat laatste is vooral belangrijk voor de volgers van GR 5, die zonder meer de verkeerde weg ingestuurd worden. Ik heb het al minstens 3 keer gesignaleerd, zonder gevolg.) Maar kom, over de GR dan. Het is een typisch Vlaamse GR, met enkele sublieme stukjes maar ook met onvermijdelijke minder interessante stukken tussen die mooie deeltjes. Erg mooi zijn bijvoorbeeld de omgeving van het scoutskamp La Fresnaye, de door het project rond Land van Teirlinck nog net niet verknoeide tocht langs de Kapittelbeek op weg naar Dworp, de erg mooie vallei van de Molenbeek, en het deel voorbij het station van Sint-Genesius-Rode, met het Visserspad en andere wegen in het verlengde daarvan. Minder fraai is dan weer de doortocht van Sint-Genesius-Rode, die door erg veel beton en bebouwing weinig denderend is. De TWQ van deze dik 16 km lange tocht strandt op 42%, maar sommige van de niet-verharde paden zijn echt de moeite waard.
De topogids begint met zijn beschrijving aan het station van Halle, maar op het kaartje zal je merken dat we eigenlijk aan de Basiliek vertrekken.
Foto's vind je hier. En het kaartje zit onder deze link.

Bekijk eerst deze:

De omgeving rond Herisem is in enkele jaren tijd uitgegroeid tot een belangrijke toeristische trekpleister.

Tussen Rode en de Grote Hut loop je een tijd lang langs een reeks vijvers, waarvan deze in de buurt van het Hof te Landsrode de mooiste zichtbaarste is.

Het weer.
Helder en aangenaam weer - zo een zomerdag die niet stuk kan en ook de mens niet stuk maakt. (De mens is hier lijdend voorwerp.)

De stafkaarten.
31/6Z Halle - 39/2N Tubize - 39/3N Waterloo - 31/7Z Linkebeek. Dat zijn de kaarten op 1:10.000. Dat onze streek topografisch bijzonder ongelukkig ligt, wordt duidelijk als je ziet dat je ook de volgende kaarten op 1:20.000 nodig hebt: 31/5-6, 31/7-8, 39/1-2 en 39/3-4. Dat zijn nog de oude kaarten, het is wachten op de nieuwe versies op 1:25.000.

Hoe we er geraakten.
Voor ons is dit ontegensprekelijk de gemakkelijkste verbinding ooit: bus 155 Anderlecht - Halle passeert op 5 minuten van onze voordeur. Erg veel berekening kon deze keer dus achterwege gelaten worden.

Een beetje geschiedenis.
We hebben vandaag maar één buslijn gebruikt, dus is de keuze snel gemaakt: lijn 155 komt hier op vijf minuten van onze voordeur voorbij.
Tot 26.09.1999 reed deze lijn als UHvan Alsemberg naar Sint-Genesius-Rode Grote Hut via het gehucht Den Hoek dat we ook kennen van de treinhalte. Deze lijn was een uitbreiding van lijn UH Ukkel - Halle. In 1999 besliste De Lijn Vlaams-Brabant om af te stappen van de letterbenamingen en werd overgestapt naar een cijfermatige aanduiding van de buslijnen: UHwerd 155, de bestaande lijnen UH en UB werden respectievelijk 153 en 154, de eerste reed via Alsemberg, de tweede via Beersel naar Halle. De wijziging had voor de dienstregeling nog geen implicaties. Het begrip basismobiliteit was nog een toekomstdroom. Het was wachten tot 01.09.2002: lijn 155 werd een volwaardige lijn die Drogenbos Shopping verbond met het AZ Sint-Maria in Halle. De lijn was qua route en dienstregeling eng verbonden met de 153 en 154: de dienstregelingen worden ook vandaag nog gebundeld in één busboekje.
Aanvankelijk was het nog wachten op een weekendbediening: die kwam er op 01.09.2006. Op zaterdag reed er tussen Essenbeek en Halle al een door de stad gesubsidieerde winkelbus, wat maakte dat Essenbeek nu op zaterdag om het half uur een bus naar Halle kreeg. Tot Halle de gulle subsidies voor de (voor de gebruikers gratis) winkelbus stopzette.
Latere uitbreidingen kwamen er onder de vorm van het doortrekken van lijn 155 tot Anderlecht (Het Rad), overstappunt op de metro, en de invoering van een halfuurdienst, behalve tijdens de vakanties. Op 15.01.2017 werd wel nog stevig geknipt in de zondagsdienst, zoals zowat overal in Vlaanderen. Na één telling werd beslist om de eerste bus een uur later te laten rijden en hem te beperken tot Essenbeek - Halle. Op zondagavond werd zelfs geen rekening meer gehouden met de bezoekuren in het ziekenhuis: de bus stopte meteen 2 uur vroeger. Zielig.
Naar verluidt zou de lijn in haar huidige vorm met de invoering van de basisonbereikbaarheid sneuvelen. Hopelijk zegeviert het gezond verstand: de combinatie van de lijnen 153, 154 en 155 garandeert een erg bruikbare bediening van de zuidelijke Rand. Aan ons zal het alleszins niet liggen: sinds de invoering in 2002 heb ik 6771 ritten gemaakt met de 155 en mijn vrouw scoort ongetwijfeld nog beter.

De verbinding.

En wat we beleefden.
De bus komt 3 minuten te vroeg voorbij en zal ons vijf minuten te vroeg aan de halte Halle Arkenvest deponeren. We hebben de voorbije jaren geleerd om rekening te houden met alles: bussen die een half uur vertraging opgelopen hebben, die helemaal niet komen of die meer dan 10 minuten te vroeg doorkomen. Vijf minuten te vroeg lijkt me nog net door de beugel te kunnen, maar De Lijn zelf hanteert een grens van 3 minuten. Deze rit illustreert vooral de rekbaarheid van onze verbinding met Halle: we moeten een keer voorbij verkeerslichten, die duidelijk prioriteit geven aan de inderdaad erg druk geworden N203a, en voorbij minstens 3 filegevoelige plekken. Maar het is vakantie en dus loopt het vlot. Overigens bedroeg de rittijd van Drogenbos tot Halle in 2002 62 minuten, tegenwoordig is dat 73 minuten voor de snelste ritten.

De bus van de terugrit zal wel met vertraging rijden: 11 minuten om precies te zijn, bij vertrek aan de halte Grote Hut en bij aankomst aan de halte 's-Hertogenbos. De chauffeur rijdt nochtans correct: niet te traag, maar ook niet te snel. Maar zelfs op het gedeelte waarvan ik soms hoor dat er nauwelijks belangstelling voor bestaat, staan bijna aan elke halte reizigers te wachten, terwijl andere uitstappen. Het is onbegrijpelijk dat geruchten de ronde doen dat voor deze lijn geen regelmatige bediening meer weggelegd zou zijn - in het kader van de basisbereikbaarheid. Even onbegrijpelijk is dat de Vlaamse Lijn faciliteitengemeenten als Linkebeek en Sint-Genesius-Rode zou laten vallen - ik zou nooit gedacht hebben dat ik communautaire argumenten zou uitspelen.

Onderweg, op het korte stukje Alsembergsesteenweg dat we moesten volgen, kon ik deze 5694 op lijn 153 fotograferen. De bus wordt ingezet uit de stelplaats Leerbeek.

De treinlectuur.
Uiteraard hebben we ook vandaag geen boeken mee, onze boeken zijn nog altijd even zwaar en onze ritten nog korter.
Ken FOLLETT, Edge of Eternity.
Tom WOLFE, Het vreugdevuur der ijdelheden.

Een scheutje oprisping.
Er komt een nieuwe Zepposfilm, dé reeks uit mijn jeugdjaren. Ik ben alvast benieuwd welk taaltje Zeppos zal brouwen, want destijds werd een onberispelijk Nederlands gesproken door de personages. En weet je wat: wij, kloeke zonen van de buiten, vonden dat niet onnatuurlijk. Als dat onnatuurlijke nu net niet een van de argumenten is om in Vlaamse reeksen uit te pakken met een waardeloos straattaaltje.

Een verkneukelinkske.
Met elke dag onder de 25° zetten we weer een stap op weg naar een mensvriendelijk seizoen zonder hittegolven.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

04-07-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

01. Op 23.04.1987 kon ik ab 5433 fotograferen in Wimmertingen. Het is een Van Hool A120, waarvan er ook rondreden uit stelplaats Leerbeek. Het zijn nog altijd mijn favorieten…

02. MR 073 rijdt als E 7007 van Liège-Guillemins naar Hasselt. We bevinden ons hier (en op de volgende foto's - tot foto 20 - aan de vertakking Glons van de lijnen 34/24. Alle foto's genomen op 24.04.1987. 073: 1954-1993)

03. HLD 5192 is in die tijd nog in topvorm. Hier sleept hij een mij onbekende goederentreinen. Die laatste zijn nooit mijn specialiteit geweest. (5192: 1963-1998, na botsing in Antwerpen-Noord op 08.11.1997)

04. MR 066 is dan weer E 7008 Liège-Guillemins - Hasselt. (066: 1954-1989)

05. Wat later sleept HLD 5527 een legen goederentrein richting Montzen.. (5527: 1961-2002)

06.En aan variatie was er in die dagen geen gebrek: HLE 2135 sleept een goederentrein voorbij de Y. Glons… (2135: 1987 - …)

07. … gevolgd door de 2615, met de wegconcurrentie als last. (2615: 1969-2011)

08.Nog eens een reizigerstrein. Dat die duidelijk in de minderheid zijn, heeft alles te maken met de toenmalige uurdienst en uiteraard ook met het belang van lijn 24 voor de goederendienst. MR 769 is wel een losse rit. De goederentrein komt net op het verkeerde moment. (769: 1979-…)

09. MR 120 rijdt als E 7034 van Hasselt naar Liège-Guillemins. (1954-1988 - omgebouwd tot poststel 973)

10. Zicht op de Y. Glons: de sporen links zijn die van lijn 24 Y. Glons - Montzen, rechts de sporen van lijn 34 Hasselt - Liège-Guillemins. De configuratie is daar ondertussen vereenvoudigd naar enkelspoor.

11. MR 078 is E 7009 Liège-Guillemins - Hasselt. (078: 1954-1993)

12.HLD 5193 met goederentrein richting Montzen. (5193: 1963-2002)

03-07-2019 om 09:28 geschreven door overweg13  

13. Snel gevolgd door een tweede goederentrein, gesleept door HLE 2312. (1955-2011)

14. MR 073 met E 7035 Hasselt - Liège-Guillemins. (073: 1954-1993)

15. HLD 5173 met goederentrein. (5173: 1963-2003)

16. MR 090 met E 7010 Liège-Guillemins - Hasselt. De goederentrein van foto 15 strooit roet in het eten. (1954-1995)

17. Een vreemde verschijning: de voor de reizigersdienst buitendienstgestelde 4612 wordt hier ingezet door de ES (Elektriciteit en seininrichting): vandaar de panto. (4612: 1952-1985 - ombouw ES 01.04.1985)

18. HLD 5185 met goederentreinen. Deze machtige machines overheersen hier duidelijk… (5185: 1963-2003)

19. …net zoals de oudere stellen uit de jaren 1950, zoals deze MR 078, op weg van Hasselt naar Liège-Guillemins als E 7036. (078: 1954-1993)

20. Deze stellen kwamen trouwens stilaan aan het einde van hun loopbaan; de wijnrode schildering van deze MR 671 zullen ze nooit meer krijgen. (671: 1971, later omgebouwd tot 966 City Rail)

21. We verlaten nu de Y. Glons. MR 302, nog in zijn oorspronkelijke tweeledige samenstelling passeert door Naninne op 21.06.1987, als E 962 Brussel-Zuid - Luxemburg. De overweg is hier ondertussen vervangen door een tunnel onder de sporen. (302: 1980-… - zwaar beschadigd na botsing met mestkar in Ieper op 17.05.2005)

22. Nog eens een busje, meer bepaald ab 2019 op 03.07.1987 op lijn 16 Namur - Hannut, in de buurt van het kasteel van Franc-Waret.

23. HLR 8255 houdt opendeurdag in Trois-Ponts op 14.07.1987. (8255: 1966-2005)

24. Op 11.08.1987 stapten we in de buurt van Bütgenbach, over wat toen nog de toeristische Vennbahn moest worden.

02-07-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

25. MR 713 als E 6484 Aarschot - Hasselt in Kermt (lijn 35). (713: 1974-…, verbouwd tot 983 City Rail)

26. En op dezelfde plaats MR 704 als E 2085 Leuven - Hasselt. (704: 1973-2016 - 1 kast brandde uit in Manage op 21.02.2000, op 23.04.2002 kwam het herstelde stel in botsing met een rotsblok in Cheratte)

27. Op 26.07.1987 probeerde ik een sfeerbeeldje in Brussel-Noord. Ik plaats hem erbij voor de volledigheid; het stel op de achtergrond is een mr 75 ofte vierledig stel, in oranje-grijze versie.

28. Tijdens een wandeling in Nieuwkerke moesten we ook enigszins verrassend onder dit oude trambrugje door. Dit is de toestand op 25.07.1987. Ik vraag me af wat er ondertussen met dit Brugje der Verliefden gebeurd is.

29. Af en toe moet een mens ook eens een thuismatch spelen: op 20.08.1987 rijdt MR 735 aan de kop van E 1564 Antwerpen-Centraal - Tournai. Lijn 94, kp 17.6, tussen OW 11 en de ondertussen afgeschafte OW 13, ter hoogte van de lang ervoor afgeschafte OW12. (735: 1978-…)

30. Op dezelfde plaats HLE 1210 met P-trein 4503 Schaarbeek - Moeskroen, op dezelfde plaats. (1210: 1987-2016)

31. Toen trok ik voor een bescheiden fotosafari richting lijn 37. HLE 2728 rijdt los door Dolhain op 24.08.1987. (2728: 1982-…)

32. Budd-stel 130 verzekert E 7159 Welkenraedt - Spa-Géronstère, zelfde plaats, zelfde dag. (130: 1956-1999)

33. Een poging om een IC naar Köln in zijn natuurlijke biotoop te fotograferen, waar ik toch nooit echt tevreden over geweest ben: HLE 1603 met E 315 Oostende - Köln. (1603: 1966-2005)

34. Van veel bescheidener allooi is dez e MR 081 als E 7183 Spa-Géronstère - Eupen. (081: 1954-1995)

35. Nog net de staart van de Parsifal (E 45). Ook hier is de constellatie ondertussen grondig gewijzig, in een poging om de ongelukkige bocht weg te werken. Tegelijk sneuvelde de tunnel.

36. MR 065 rijdt los richting Verviers. (065: 1954-1993)

01-07-2019 om 00:00 geschreven door overweg13