De wandeling.
De in 2011 uitgegeven Natuur.Gids - 66 verrassende natuurtochten in België - is eigenlijk een mooie illustratie van wat nu blijkbaar ook bij enkele verlichte geesten in het parlement lijkt te dagen: milieu moet je niet opsplitsen langs de taalgrens. Let op, ik maak me weinig illusies, want als wandelaar weet je dat de weg terug alleen maar korter lijkt… Maar in deze gids staan tenminste ook wandelingen bezuiden de taalgrens, en als die allemaal de kwaliteit hebben van die van vandaag dan kunnen we daar alleen maar tevreden over zijn. Onze net geen 7 km lange tocht - een combinatie van 2 beschreven maar niet bewegwijzerde wandelingen - heet Pays des Terrils - Wandelen in Plombières. Die terrils verwijzen naar de ooit zeer lucratieve uitbating van zink- en loodmijnen, maar het echte karakter van de tocht - en dat heeft hij - wordt toch bepaald door de Geul (of Göhl of Gueule) die zich hier driftig een weg heeft gezocht door de weidse weidelandschappen. Het resultaat is een tocht met flinke afdalingen en dito beklimmingen, met verrassende vergezichten, en op het einde toe ook een historisch element, als de wandelaar zich in een arm maar intrigerend landschap bevindt van oude mijnontginningen. De TWQ bedraagt 82 %: paadjes door de weide, langs de Göhl, over oude spoorbeddingen: ze wedijveren met elkaar om de ereprijzen.

Foto's vind je hier, tenminste als Photobucket niet nukkig doet, want dat gebeurt de laatste tijd nogal eens…

Ons wacht een stevige afdaling naar de vallei van de Göhl. In de verte ligt Sippenaeken.

De weg heet Höfke, maar dat zou net zo goed de naam van dit prachtige huisje kunnen zijn.

Het weer.
Zo goed als helder, warm lenteweer in de winter: even was er zelfs sprake van 16°.

De stafkaarten.
35/5S Plombières

Hoe we er geraakten.
Als je vanuit zowat alle hoeken van het land naar Welkenraedt kunt sporen en daar ook nog eens een relatief frequente bus kunt nemen die je in een twintigtal minuten ter bestemming brengt, is het toch wel spijtig dat het vertrekpunt moeilijk bereikbaar met het openbaar vervoer heet in wat een milieuvriendelijk boekje van een milieuvriendelijke organisatie zou moeten zijn. Nu ja, een sticker van Natuurpunt op de achterruit van je wagen kleven is waarschijnlijk gemakkelijker dan zich de moeite te getroosten om met trein en bus op pad te gaan. En het geweten is ook gesust.
Wij vinden dat het vandaag gemakkelijk gaat: 2 treinen en nog een stukje bus, er zijn streken die het met minder moeten doen. Zeker nu Welkenraedt om het half uur met Brussel verbonden is, zou een eindje bus 710 geen belemmering mogen zijn. Tenzij je als milieumens de contradictie van de eigen wagen wil blijven doordrukken…

Een beetje geschiedenis.
Eigenlijk is alles al verteld in de bijdrage van 28 april 2015 toen we ook al met een GR in Plombières eindigden. Vandaag mochten we een eindje over de bedding van lijn 39 tussen Plombières en Gemmenich stappen. We bereikten de bedding na een stevige klim, wat erop wijst dat de spoorlijn hier duidelijk de hoogten had opgezocht.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Wat meteen opvalt: De Lijn is er eindelijk in geslaagd om haar infopanelen in Halle weer aan de babbel te krijgen, al laat de verlichting te wensen over, want in enkele schermen brandt die op halve of nulde kracht.

Als wij om 10:16 op het perron aankomen, komt ook IC 3409 al binnenrijden, zo een drie minuten vroeger dan voorzien. De trein zal hier niet minder dan 6 minuten aan het perron staan, want hier is ook 3 minuten haltetijd voorzien. Dit zou wel eens een van de punten kunnen zijn waar de ondertussen al verjaarde nieuwe dienstregeling niet zo robuust zou kunnen zijn, een wrijvingspunt dat waarschijnlijk nooit helemaal te vermijden is. Ik vermoed namelijk dat de IC's van de reeks 19xx stelselmatig eerst Halle moeten binnenrijden, alvorens de IC's naar Turnhout kunnen vertrekken. Dat zal niet alleen de reden zijn waarom die treinen hier 3 minuten (voorzien!) moeten wachten, maar ook waarom onze IC uiteindelijk toch nog op dubbel geel vertrekt en met 4 minuten vertraging in Brussel-Zuid zal aankomen. Boosdoener is IC 1931 die zelf met 5 minuten vertraging rijdt.
Maar echt problematisch is dit niet. IC 509 is trouwens zelf met 12 minuten vertraging in Oostende vertrokken. Bij aankomst in Brussel-Zuid zijn er al 10 van weggesmolten, maar toch zullen we met 5 minuten vertraging vertrekken, precies zoals op het perron aangekondigd. Nu ja, vanaf Leuven rijden we op tijd en we komen zelfs nog te vroeg in Liège-Guillemins aan. En verder valt er weinig te vertellen over deze rit, die ons stipt in Welkenraedt zal brengen.

Waar ik in de tijd van de magnetische Prodatakaarten met enige trefzekerheid naar de bus stapte, voel ik me stilaan zenuwachtig worden als ik weet dat ik weldra mijn Mobib moet ontwaarden. De bus van lijn 710 staat hier tien minuten stil en dat is dus de gedroomde gelegenheid om een en ander in alle rust uit te testen. Het probleem van de saldo's van eerder grotendeels opgebruikte Multiflexen zou opgelost moeten kunnen worden door vooraf zijn Multiflex te kiezen. Voor je de Mobib voor het apparaat houdt - is me gezegd - moet je eerst op choisir votre titre tikken en dan pas de Mobib voor de ontwaarder houden. Dan zou je de juiste Multiflex moeten kunnen aantikken en daarna de gewone procedure volgen. Dat is me de vorige keer gelukt - in Incourt - maar vandaag zie ik dat het resultaat van een en ander toch wel ontnuchterend is: in plaats van saldo 0 (twee overblijvende next-ritten, genoeg om in Plombières te geraken), zie ik saldo 3 verschijnen. De ontwaarder heeft zelf mijn laatste Multiflex gekozen (met 9 eenheden als saldo) en ik moet in plaats van Next zonder dat ik het vermoedde Horizon+ ingetikt hebben, het tarief dat alleen op de schaarse snelbussen van toepassing is. Alweer een transfer van €4.40 van Vlaanderen naar Wallonië, en geen weg terug. Ik begrijp eigenlijk niet waarom de software op zo een domme en contra-intuïtieve manier werkt. De ontwaarder zou zelf de oudste Multiflex moeten kiezen en ontwaarden, en ik zie ook niet in waarom die de te kleine saldo's niet zo aanvullen met wat rest op de volgende "kaart". Maar we hebben alleszins genoeg betaald voor deze vrij korte rit in een hybridebus, die zich consequent bij elke halte uitschakelt.

De terugrit zal in een gelede, goedgevulde bus gebeuren. Eigenlijk speelt zich opnieuw een vaudeville af aan de Mobib-ontwaarder, die ik maar niet kan laten doen wat ik van hem verlang. Als ik zie hoe vlot scholieren in Welkenraedt hun Mobib - uiteraard allemaal abonnees - ontwaarden, kan ik alleen maar besluiten dat het een bijzonder handig ding is voor abonnementen maar dat het niet echt werkbaar is met meerrittenkaarten. Nog enkele jaren en ik zal ook met een seniorenabonnement langs de ontwaarder kunnen strijken, alsof ik mijn hele leven niets anders gedaan heb.
Overigens rijdt de bus met meer dan 10 minuten vertraging; aan het station is de vertraging al opgelopen tot 13 minuten.

Dat ik geen onvoorwaardelijke fan ben van de elektronica zal ondertussen wel geweten zijn. Daarom nog even deze anekdote. Om een of andere reden (ik vermoed een overstap in Montzen en de wachttijd in Welkenraedt) is de rit Kelmis - Eupen opgesplitst in drie, al doet 1 bus het volledige traject. Dat kun je als gebruiker wel vermoeden, maar elektronische planners onderscheiden zich van de mens precies door dat gebrek aan vermoeden. Als je Plombières - Halle oproept, krijg je een overstaptijd van 62 minuten gepresenteerd in Montzen, omdat de planner de doorgaande rit als 2 ritten beschouwt en de 2 minuten "speeltijd" als onvoldoende ziet voor een overstap. Bekijkt niemand deze dingen dan eens van wat dichterbij? Vroeger kon je op infotec in zo een geval trouwens aflezen dat de volgende rit door hetzelfde voertuig uitgevoerd werd, maar die vermelding is al een tijdje verdwenen.

Het voordeel van de busvertraging is wel dat we minder lang op de IC naar Brussel moeten wachten. Veel valt er niet te vermelden. Twee vrouwelijke treinbegeleiders houden zich onledig met een blijkbaar belangrijk en te luid gesprek over de capaciteiten van een mannelijke collega. Controle uitgesteld tot na Liège… Maar de trein zal zo goed als stipt rijden.

Tussen Brussel-Noord en Halle mogen we genieten van een rustige rit, al zullen we van voor Lot al wat vertraging maken, omdat de S naar Braine-le-Comte ons voor de wielen rijdt. Drie minuten vertraging zijn het resultaat. Opvallend: die IC's 19xx zitten dus blijkbaar toch niet zo goed gepositioneerd in de dienstregeling. Zelf kunnen ze vertraging veroorzaken aan de IC naar Turnhout (zie vanmorgen) en omgekeerd kunnen ze ook het slachtoffer worden van de vertraging van de S-trein en dus weer de IC 34xx vertragen. Nu, ik wil dit probleem zeker niet overroepen, want het gaat om niet te grote vertragingen, en vermoedelijk is het niet zo eenvoudig om met deze treinen te schuiven.

De treinlectuur.

Marc Dugain, Avenue des Géants. Hoofdpersonage Al Kenner wordt na de moord op zijn grootouders gediagnosticeerd als schizofreen paranoïde, maar wordt na 4 jaar van voorbeeldig gedrag en resultaatvolle behandeling voorwaardelijk vrijgelaten. Al zal zonder veel problemen in de eerste jaren na zijn vrijlating evolueren tot een vrij normaal handelende jongeman, maar voor de lezer getuigen sommige van zijn redeneringen van een niet helemaal normaal functionerend brein. Vermits hij zijn hele verhaal als zestigjarige geïnterneerde te boek stelt, wordt het voor de lezer spannend: waar en wanneer en waarom zal het opnieuw verkeerd lopen in zijn leven?

Monika van Paemel, Het gezin Van Puynbroeckx

25-01-2016 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Sauvage Pommier heet de wandeling van vandaag. Ze is 5,5 km lang, start in het centrummetje van Incourt en verkent hoofdzakelijk het typische Haspengouwse landbouwgebied, dat zich al vaker tot aangename tochten heeft geleend. Vandaag voegt de sneeuw wat extra cachet aan de wandeling toe, en misschien komt dat erg gelegen voor een wandeling die ons anders vaak over betonwegen (TWQ bedraagt 31 %) zou hebben gevoerd. Een laagje sneeuw tovert al deze wegen om tot aangename wandelwegen, al moet je des te meer opletten voor gemotoriseerd verkeer dat zich erop waagt. Voor alle foto's moet je hier zijn.

Dit zijn er al 2:

Als een watertoren een ijstoren wordt…

Het kerkje van Opprebais…

Het weer.
Helder, koud en rustig: het ideale winterwandelweer.

De stafkaarten.
40/3N Jodoigne - 40/3S Opprebais

Hoe we er geraakten.
De elektronische planners willen ons absoluut op bus C krijgen om naar Wavre te reizen (uit Etterbeek dan), waar we sowieso over moeten stappen op lijn 23 Wavre - Jodoigne, maar we geven toch de voorkeur aan een treinreis tot Wavre, waar we dan alleen maar bus 23 hoeven te nemen. En voor de terugreis maken we dezelfde redenering, ook al is de verbinding Wavre - Halle (met 3 treinen) in de ogen van velen waarschijnlijk niet echt aantrekkelijk. De hoge frequenties op alle deeltrajecten maken veel goed.

Een beetje geschiedenis.
Zo gemakkelijk als vandaag heb ik het sinds ik begon met deze korte historische stukjes nog nooit gehad: Wavriensia (klaarblijkelijk een Wavers heemkundig tijdschrift) wijdt hier niet minder dan 48 bladzijden aan de geschiedenis van de tram in en om Incourt. Allen daarheen, dus. Laat ons volstaan met de verwijzing naar de huidige buslijn 23 die grotendeels samenloopt met de tramlijn Wavre - Jodoigne. De twee andere lijnen verbonden Incourt (dat de tram niet echt in het centrum kreeg) met Chastre (het huidige busdepot) en Gembloux. Ondanks de aanwezigheid van 3 tramlijnen kwamen we nergens echt dicht bij een van de vorige beddingen. Eén ervan is trouwens onder de watermassa van een opvangbekken verdwenen.

En wat dacht je van het volgende wist-je-datje? Toen men destijds de spoorlijn aanlegde die Brussel met Luxemburg moest verbinden, hoopte de stad Wavre op een rechtstreekse verbinding met Brussel en o.m. Namur. Die verbinding kwam er echter niet - het nabije weinig belangrijke Ottignies ging met de eer lopen. Wavre kreeg echter een onverwachte compensatie: alhoewel de inwoners van Wavre in elk geval verder kwamen te liggen van Brussel dan die van Ottignies, zouden ze voor die extra kilometers nooit meer moeten betalen. Dat privilege is bewaard gebleven tot de NMBS in de jaren 1970 overging tot een rationalisering van de tariefafstanden tussen wat er na decennia van sluitingen overbleef aan stopplaatsen en stations. Tot dan hield men bij de berekening van de afstand immers nog altijd rekening met de gesloten lijnen. Toen de vervangingsbussen door de NMVB werden overgenomen, was dat niet langer vol te houden: voortaan zou men betalen volgens de effectief per trein afgelegde kilometers, met dien verstande dat men rekening hield met de kortst mogelijke afstand. Dat kwam in veel gevallen neer op een sluikse tariefverhoging, al ken ik ook voorbeelden van prijsverlagingen doordat plots wel met "nieuwe" lijnen rekening gehouden werd. Hoe het ook zij, de voorkeursbehandeling van Wavre werd op hetzelfde moment opgeheven. Voortaan zou men bij de berekening van de afstand wel degelijk rekening moeten houden met 6 kilometer extra.

De verbinding.

En wat we beleefden.
De omgeving rond en het recente station van Halle zelf lijken langzaam maar zeker tot een puinhoop te verworden, en nee, het is niet het winterweer dat hier de oorzaak van is. Daarvoor liggen er al teveel sigarettenpeuken in de antislipribbetjes van de defecte roltrap, en van de defecte toegangsdeur tot het station weten we gewoon dat die al een hele tijd buiten dienst is. Onderhoudsploegen met zin voor humor hebben er een bord voor geplaatst met de mededeling dat de deur buiten dienst is wegens schoonmaakwerken… En de deur naar de wachtzaal sluit zich ook niet meer automatisch: de trekker op de deur heeft het begeven. Voeg daar nog bij dat ook de borden van De Lijn al vele dagen (dat lijkt op een min of meer regelmatige basis te gebeuren) alleen nog energie verbruiken, maar geen enkele informatie meer spuien, tenzij dat je er kunt uit afleiden dat er wat schort aan die dingen.
De winter - met gisteren zelfs een heuse ijsdag! - zorgt wel voor wat problemen op het spoor. Een trein van lijn 26 zal helemaal niet rijden, en de IC naar Turnhout rijdt met ruim 20 minuten vertraging. Maar de trein waar wij voor kwamen - IC 1909 van 10:38 - rijdt al de hele weg stipt, en dus zien we niet in waarom we onze plannen zouden wijzigen. En toch, om een of andere duistere reden maakt de trein tussen Silly en Edingen 6 minuten vertraging, al wordt daar niets van aangekondigd. Uiteindelijk zullen we Halle buiten rijden met 5 minuten vertraging. Voor het stuurstandrijtuig hangt een extra loc, maar dat kan niet de oorzaak zijn van de (kleine) vertraging. Naar Brussel-Zuid toe gaat het trouwens vlot.
Het is niet eens lang wachten op de IC2411 die ons naar Ottignies moet brengen. Een van de eersteklasrijtuigen zou in eerste positie hangen (volgens perronscherm en omroepster) en dat valt mee met het oog op de overstap in Ottignies. Maar op een of andere manier is het rijtuigenstel gekeerd geraakt. Gelukkig hangt er nog een tweede eersteklasrijtuig halfweg de trein.
In Brussel-Noord worden we aangesproken door een enthousiaste Nederlander, die het heerlijk vindt dat we van het prachtige weer profiteren om te gaan stappen. Zelf zal hij in Ottignies de trein naar Louvain-la-Neuve nemen, wat ons doet vermoeden dat hij mogelijk in dat synthetische stadje doceert. Misschien heeft hij voor zijn studenten wel een anekdote klaar over twee Vlamingen die op dat ogenblik door de besneeuwde velden trekken. Zelf zou ik ze mijn leerlingen niet onthouden hebben - ooit hoorde ik in een eindejaarstoespraak door leerlingen dat het begrip anekdotiek in mijn lessen een andere dimensie had gekregen. Al hoop ik dat ze niet alleen de anekdotes hebben onthouden.
De S-trein naar Leuven staat rustig op aansluiting te wachten. De rit naar Wavre verloopt probleemloos.

De hoofdmoot van onze reserve zit hier ingebouwd. We maken van het half uurtje in de wachtzaal gebruik om de boterhammetjes te verorberen. Mooi uitzicht heb je hier op de carrousel van bushalten voor het station, een enorm cirkelvormig plein waar bussen er niet altijd zonder problemen in slagen om te keren en zonder te veel hinder te wachten op het volgende vertrek. Al betekent dat wel dat de enkele bussen van De Lijn zich met een halte in een zijstraat tevreden moeten stellen.
De bus van lijn 23 blijkt een gelede Mercedes te zijn. Anders dan bij De Lijn wordt hier wel efficiënt gebruik gemaakt van de schermen in de bus. De halte-aankondiging werkt nauwkeurig, af en toe wordt ook de terminus vermeld (wat licht verwarrend is), verschijnt een klok. Ook leren we dat de groene ontwaarders op 1 februari verdwijnen, en dat het dus de hoogste tijd is om de magnetische kaarten leeg te maken. Uitzondering zijn de lijnen naar Brussel. Ik weet ook niet waarom. De chauffeur vertrekt met wat vertraging, vertraging die trouwens smelt als sneeuw voor de zon, al is dat misschien niet meteen een correct beeld op een winterdag als deze. Maar verder tijdens de rit zal duidelijk worden dat de dienstregeling niet zo erg veel reserve heeft. Dat belooft voor de terugrit: eigenlijk rekenen we al niet meer op een aansluiting bus/trein van 7 minuten.

Dat doen we helemaal niet meer als de bus van de terugrit er met 5 minuten vertraging doorkomt. De vertraging neemt dan ook nog eerder toe dan af, we komen met 8 minuten aan in Wavre, waar zelfs geen spoor meer te bekennen is van de S naar Ottignies.

Wachten in een verwarmde wachtzaal zit er niet meer op: de loketten en daarmee ook de wachtzaal zijn dichtgegaan om 13:00. Naar het perron lopen we langs een herdenkingsplaat: de elektrificatie van lijn 139 is net 5 dagen en 60 jaar geleden ingehuldigd door de toenmalige Minister van Verkeerswezen Anseele. Bedoelt men met die wezen kinderen die beide ouders verloren hebben in een verkeersongeval of gaat het eerder om de NMBS-klanten die door de vele lijnsluitingen verweesd achterbleven en zich dan maar een auto kochten? Van die laatste soort komen er binnen afzienbare tijd waarschijnlijk nog veel bij.

Op het perron is duidelijk dat onbemande of onzichtbaar bemande stations speeltuinen zijn voor iedereen die het niet zo nauw neemt met de regels van de samenleving, met of zonder strompelkussens, die we in de verte, bij de overweg zien liggen. Eén van de schermen lijkt wel met een voorhamer bewerkt; het is een wonder dat het ding nog werkt. Groepen jongeren storen zich minder aan ons dan wij aan hun veel te luide muziek. De gegevens op de gele affiche verschillen van die op de schermen. Als twee klassieke stellen op spoor 1 post komen vatten, is het snel duidelijk dat we wel degelijk naar spoor 2 moeten - wat logisch is, want dat is het doorgaande spoor van de lijn Leuven - Ottignies.
De S-trein bestaat uit één desiro, die om een of andere reden erg ver doorrijdt. Opvallend is het trouwens hoe snel die vele tientallen jongeren door de trein worden opgeslorpt. We zitten alleen in eerste klasse, en zijn ook de enigen die controle krijgen.
In Ottignies stappen we over op een trein die hier terecht als IC naar Brussel en Tournai wordt aangekondigd. Het is één van de 2 treinen uit Liège-Palais die via Namur naar Brussel rijden en dan verder naar Tournai rijden als P-trein. Ze hebben maar één nadeel: ze stoppen in alle IC-stations, behalve in Halle. Dat zou pas genieten geweest zijn in dit lange en voorlopig nog rustige stel M4's.
Nu wordt het al snel overstappen in Brussel-Luxemburg op een S-trein van lijn 26. Ergens in april zou die uit Mechelen en de Josaphattunnel moeten komen. Nu verwachten we hem eigenlijk aan het perron, maar dat is niet het geval. Twee minuten voor het voorziene vertrekuur komt die uit de richting van Brussel-Schuman. Vooral in Etterbeek stapt veel volk op, het gros ervan in het laatste van de twee stellen. Tot Sint-Job ligt het aantal in- en uitstappers min of meer in evenwicht, verderop zie je de bezetting zienderogen zakken, al zal in Halle blijken dat toch nog heel wat reizigers de reis naar Edingen en Geraardsbergen voortzetten. Opvallend: zonder noemenswaardige hinder maken we toch 3 minuten vertraging.

Maar eigenlijk zijn we vroeger thuis dan voorzien. Het enige café in Incourt was gesloten en we zagen toch wel op tegen 3 kwartier wachttijd in de vrieskou (want zo had ik het berekend). Daarom hadden we er stevig de pees op gelegd, zodat we de bus van 13:43 konden nemen in plaats van die van 14:43. Thuis zal ik in de thermometerhut een maximumtemperatuur van precies 0.0° kunnen aflezen. Spijtig, want zo wordt ons een ijsdag door de neus geboord, en die zijn al zeldzamer geworden dan open cafés in boerendorpen.

De treinlectuur.
Marc DUGAIN, Avenue des Géants. Een gevangene die levenslang uitzit maakt zich nuttig door het inlezen van teksten, waaronder literaire werken, voor blinden. Maar op een dag besluit hij zijn eigen verhaal te schrijven, nl. hoe hij op de dag van de aanslag op Kennedy zijn beide grootouders heeft doodgeschoten en zich daarna na een korte omzwerving bij de politie heeft aangegeven.

Monika van PAEMEL, Het gezin van Puynbroeckx.

19-01-2016 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
In een destijds keurig uitgegeven maar 18 jaar later enigszins antiek uitziend foldertje beschreef de V.V.V. Krekengebied 11 wandelingen in dorpen met schilderachtige namen als Waterland-Oudeman, Sint-Laureins, Sint-Jan-in-Eremo, Watervliet en Sint-Margriete. Het is ver van de kern van dat laatste dorp dat we het Commerrattenpad volgen. Het vertrekpunt ligt inderdaad aan de Langewegbrug of Neelskensbrug die dichter bij Sint-Laureins dan bij Sint-Margriete ligt. Onze eerste tocht van het nieuwe jaar is eerder kort: iets meer dan 7.5 km, waarvan 56 % over onverharde en dus trage wegen. Maar ondanks de mooie tochtgedeelten langs het Leopoldkanaal en over de smalle en nog smallere veld- en voetwegen die de oude Gravejansdijk markeren, komt de wandeling toch zelden echt los van de bebouwing. Het werd dus een grotendeels best te pruimen wandeling met enkele zwakkere bebouwde delen erdoorheen, en dan hebben we het niet in de eerste plaats over de kleine boerderijtjes die zo typisch zijn voor deze ooit arme streek.

Foto's in de winterzon (of toch bijna).

Bekijk deze al eens:

"In den Appel", spijtig genoeg waarschijnlijk al sinds mensenheugenis dicht. Heel typisch voor de streek zoals ze was.

Het Leopoldkanaal bepaalde toch wel een stuk van de wandeling.

Het weer.
Van half bewolkt naar licht bewolkt, fris en winderig.

De stafkaarten.
13/4N Sint-Laureins

Hoe we er geraakten.
De belbus Meetjesland bestrijkt een uitgebreid gebied en rijdt gelukkig ook nog vaak uit. Buslijn 62 zou een alternatief kunnen zijn, al is haar dienstregeling echt te mager. Toch kiezen we voor de terugreis voor een reguliere rit, in het begin van de namiddag. Eeklo speelt de rol van overstapstation voor zowel belbus als vaste lijn, al moeten we bij de heenrit een kleine drie kwartier op de belbus wachten.

Een beetje geschiedenis.
Het gebied waar we vandaag stappen is tot het begin van de jaren 1970 verstoken gebleven van deugdelijk openbaar vervoer. De spoorlijn 58 Gent - Eeklo - Brugge lag er te ver naar het zuiden voor, spoorlijn 55 te ver naar het oosten en de tramlijn Eeklo - Watervliet - Waterland was in hetzelfde bedje ziek. De erg verspreid gelegen en dunbevolkte dorpskernen stonden een gemakkelijke bediening bovendien in de weg. Ons begin- en eindpunt van vandaag (Sint-Margriete Langeweg) kreeg pas halfweg de jaren 1955 een bus, en dan nog alleen op donderdag, één rit naar en één rit van de markt in Eeklo. De buslijn werd in het spoorboekje van dat jaar ondergebracht onder lijn 1002 (later 1202) in de reeks tabellen van de zogenaamd particuliere busdiensten.
Met een dergelijke rudimentaire verbinding is er dus veel ruimte voor verbetering (al ligt afschaffing nog veel vaker op de loer). In 1971 beginnen de bussen te rijden onder het nummer 251: de NMBS heeft de bediening als aanvullende buslijn overgenomen, en dat lijkt geen slechte zaak: in 1973 tellen we niet minder dan 8 ritten heen en 8 ritten terug op weekdagen én een weekenddienst.
Gaandeweg werd een aantal ritten toegevoegd die beperkt bleven tot Sint-Laureins, maar de vrij frequente bediening werd in de loop van de jaren 1990 uitgedund: de belbus zou hier meer dan de reguliere lijn de basismobiliteit invullen; de lijn 250 zelf werd vernummerd tot 62. Onnodig te zeggen dat de weekenddienst van lijn 62 ook verdween.

De verbinding.

En wat we beleefden.
In de M6 van IC1906 is het behoorlijk stil, tot een slimme telefoon plots de woorden Jacqueline Galant (en een werkwoord dat me is ontgaan) uitbraakt. De beller lijkt zelf behoorlijk geschrokken. Misschien denkt hij net als ik dat deze twee woorden wel eens het effect zouden kunnen hebben van de spreekwoordelijke rode doek (erg in trek de voorbije dagen) op de stier. En voor je het weet staat je trein, onderdeel van een sputterend raderwerk, dan stil. Overigens reizen we vandaag in de nasleep van de tweedaagse staking, al lijkt het allemaal nogal mee te vallen. De treinen die we zien lijken samengesteld zoals het hoort, en de vertragingen zijn te vergelijken met die van een doorsnee dag. Toch zien we onze vertraging tussen Halle en Brussel-Zuid groeien van 2 naar 8 minuten. We hebben net iets te vaak te traag gereden, vanaf Lot al, en ook tussen Vorst en Brussel gaat het maar iets sneller dan stapvoets.

Ook de IC naar Oostende heeft wat vertraging, maar lijkt toch tamelijk vlot door de NZV te rijden. Vier minuten vertraging tekenen we op bij vertrek, maar in Gent komen we stipt aan. Tijd voor de koffie in de Tempus Fugit want we hebben wat reserve ingebouwd in Gent.

De L-trein brengt ons probleemloos naar Eeklo, door de zompige akkers van het Meetjesland.

De afspraak met de belbus is vastgelegd voor 10:30. De operator van de belbuscentrale heeft er ons gisteren op gewezen dat we lang moeten wachten, maar ik besef dat je niet alles op alles kunt laten aansluiten. Erger is dat de planners deze verbinding straal negeren, waarschijnlijk wegens de lange aansluitingstijd. Als een wat minder ervaren gebruiker de verbinding Halle - Sint-Margriete oproept, komt hij van een zo goed als kale reis thuis. Reis die hij waarschijnlijk nooit aanvat. Spijtig. Net zo spijtig als het verdwijnen (NMBS) of moeilijk bereikbaar maken van papieren dragers (De Lijn). Ik red de zaak door een verbinding Eeklo - Sint-Margriete in te geven: dan verschijnen al deze belbusritten wel.
Rond 10:20 zien we een belbus de overweg over rijden. Hopelijk is die ons niet vergeten. Als een gelede bus van Ferry Cars komt aanrijden, ga ik toch maar eens informeren - omdat ik vermoed dat dezelfde firma hier de belbus uitbaat. Ik word zowaar goed geholpen: er is (om 10:39) nog geen reden tot paniek, de belbus die wij zagen rijden, had vermoedelijk nog een klant, maar tegelijk krijgen we toch de goede raad om de belbuscentrale op te bellen mocht de bus er over een minuut of tien nog niet zijn. Precies wanneer de gelede aanzet, komt onze belbus 195 aangereden. Het wordt een rustig ritje en ondanks de vertraging op het afgesproken uur komen we nog even voor het in de planner voorziene aankomstuur aan.

Voor de terugrit maken we dus gebruik van de vaste lijn 62. De bus is perfect op tijd: hij heeft er ook nog maar een rit van een vijftal minuten op zitten. Wij zijn meteen reizigers 2 en 3, en enigszins tot onze verbazing zal het aantal reizigers nog oplopen tot 8. Als ik een meisje hoor vragen wat ze best kan doen om de bus van lijn 58 te nemen, hoor ik het woord omleiding vallen. Voor lijn 62 vermeldde de site van De Lijn geen omlegging, en dus is het toch schrikken als de bus op een bepaald moment van zijn normale route afwijkt. Ik vind dit onvergeeflijk, niet van de chauffeur maar van de dienst van De Lijn Oost-Vlaanderen die het blijkbaar vertikt heeft om deze omlegging aan te kondigen. We hebben wel 9 minuten aansluitingstijd, maar je weet nooit hoe lang we er nu op zullen rijden. Gelukkig loopt het allemaal redelijk vlot: de vertraging blijft beperkt tot 5 minuten, omdat de doorrit van Eeklo gelukkig vrij realistisch getimed is.

De L-trein naar Gent (en Ronse en Kortrijk) staat al klaar, maar we moeten ons niet eens haasten. De treinbestuurder is van het rustige type, dat precies weet hoe snel hij moet rijden om nergens te vroeg te vertrekken. Bijna gewoontegetrouw kost het binnenrijden van Gent-Sint-Pieters ons toch een minuutje vertraging.
Even later zitten we al in de IC naar Welkenraedt.
In Brussel-Zuid horen we dat de IC naar Binche met een 8-tal minuten vertraging rijdt. Er worden alweer parlementaire vragen gesteld over de stiptheid van deze trein, en uit het antwoord blijkt inderdaad dat deze IC het niet zo best doet, al heb ik de indruk dat de vertragingen zowel in Vlaanderen als in Wallonië ontstaan. Pech voor de Vlaams-nationalisten die maar al te graag de schuld weer in de schoenen van de Walen zouden schuiven. We nemen dus maar de L (sorry de S) naar Braine-le-Comte. Zoals verwacht rijdt de IC ons onderweg over lijn 96N voorbij, tussen Lot en Buizingen. Dan weet je dat de kans bestaat dat deze S-trein (klontjes van suiker met S 0, S 1 en S 2…) hoogstwaarschijnlijk niet stipt in Halle aan zal komen. Het blijft bij 2 minuten vertraging. Ondanks dat extraatje slaagt de treinbegeleider, die nochtans ijverig controleert, er niet in om tot bij ons te geraken. Maar ik gun hem de ja in de tabel voor de controle. Overigens valt me op hoe de ene Mobib veel vlotter herkend wordt dan de andere. Elf minuten later dan voorzien stappen we in Halle uit; meteen hebben we de eerste zes treinritten van het jaar erop zitten, zonder dat alles echt stipt liep. We komen immers toch wel 11 minuten later dan voorzien in Halle aan, al zal de alternatieve S-trein als een stipte trein in mijn annalen terechtkomen.

De treinlectuur.
Nick Hornby, How to be good. Het lukt echt niet meer in het huwelijk van Katie en David. Katie beperkt het goed zijn tot haar dokterspraktijk, waar ze de klachten van de meeste patiënten ter harte neemt, David is een cynisch columnschrijver die tegen alles en iedereen tekeergaat. Tot hij met zijn rugklachten bij GoodNews terechtkomt, een soort alternatieve genezer, die van hem lichamelijk maar vooral geestelijk een volledig andere mens maakt, die in zijn nieuw ontdekte liefde tot de medemens gezin en straat verbaast door zijn goede werken. Hilarisch.

Monika van Paemel, Het gezin van Puynbroeckx.

MR 4145 is net Eeklo binnengelopen als L758. De gouden ochtendzon kleurt het dieselstel in warme tinten.

Tijdens de wandeling ontmoetten we onze belbus van de heenrit. De chauffeuse toont wel geen tekenen van herkenning.

08-01-2016 om 00:00 geschreven door overweg13  

Eigenlijk is het de hoogste tijd om met mijn overzicht OV 2015 op de proppen te komen.

De volgende tabellen kunnen daarbij dienen als reflectiebasis. De cijfers tussen haakjes verwijzen naar 2014.

Stiptheid.

Kosten.

Wat meteen in het oog springt, is het sterk verminderde gebruik van de bussen van De Lijn. Daar zijn 2 verklaringen voor. De eerste is ongetwijfeld verantwoordelijk voor het grootste deel van het verschil met 2015: gedurende een half jaar bleven we hier verstoken van een busdienst door rioleringswerken. Daardoor moesten we een gedeelte van de reisweg die we anders met de bus aflegden, nu te voet afstappen. In plaats van naar een halte op 5 minuten van de voordeur, moesten we nu naar bushalten die 20 à 25 minuten ver lagen. De doorsneerit werd aldus bijna 2 km korter, en natuurlijk ben je ook minder geneigd om de bus te nemen. Ik vraag me af of De Lijn en de betrokken overheden zich wel bewust zijn van de impact van al die omleggingen zonder alternatief.
De tweede verklaring is de afschaffing van de niet eens zo vroege of late bussen op zondag. Dat wreekt zich vaak dubbel: als je op zondagmorgen geen bus meer hebt, heb je er ook geen meer nodig om terug te keren; als je 's avonds geen bus meer hebt om naar huis te rijden, heb je er ook geen meer nodig vroeger op de dag. Ik hoop dat ik niemand op ideeën breng.
Als je merkt dat verkeersdelinquenten vaak mogen blijven rijden omdat ze hun auto zogezegd nodig hebben, kun je je afvragen waarom diezelfde ruimdenkendheid niet toegepast wordt op OV-gebruikers: onze verplaatsingsmogelijkheden worden wel tamelijk drastisch ingeperkt, en waarschijnlijk hebben we het einde nog niet gezien. Nochtans hebben we dat OV even erg nodig als anderen hun blikken afgod.

Overigens valt er nog wel meer commentaar te geven bij de politiek van De Lijn. Zo vraag ik me af wat er zo real time is aan de informatie als je bus over 13 minuten aangekondigd wordt en precies op dat moment parmantig voor komt rijden. (Als leraar Nederlands zou ik geneigd zijn om dit voorbeeld te gebruiken om het verschil tussen binnen 13 minuten en over 13 minuten uit te leggen.) Overigens blijft te vroeg rijden een echte kwaal: het record dit jaar staat op naam van de chauffeur van stelplaats Ukkel die me 18 minuten te vroeg aan de halte afzette. Ook al gaat de stiptheid bij de bussen opvallend achteruit, bussen die meer dan 5 minuten te vroeg rijden zijn spijtig genoeg geen uitzondering.
En bij omleggingen kun je maar beter uit je doppen kijken. Het duurt altijd een tijdje voor alle chauffeurs weten dat er een omlegging is, maar ook na het opheffen ervan is het uitkijken. Precies een week na de opheffing van onze omlegging, kwam een bus niet opdagen omdat de chauffeur nog volgens de omleggingsroute reed.
Eigenlijk is het triest gesteld met de manier waarop De Lijn omspringt met de technologische mogelijkheden van gps- en informaticasystemen. Beide problemen, te vroeg rijden en correcte informatie bij omleggingen voor klanten en chauffeurs, zouden al lang van de baan moeten zijn.

Goed nieuws is er dan weer van de NMBS: onze stiptheid ging met maar even 4 % vooruit t.o.v. vorig jaar, al bleef het aantal zware vertragingen vrij stabiel. Het aantal afgeschafte treinen bleef beperkt tot 2, telkens als gevolg van technische mankementen: een bovenleiding die eraan ging in Naninne, en een tweeledig motorrijtuig dat dienst weigerde in Turnhout. Twee afschaffingen, maar elke afschaffing is er een te veel.

De prijs die we voor dit alles moesten betalen ging omhoog. Ook hier speelt De Lijn de belangrijkste rol: de tarieven gingen omhoog, en wij legden minder kilometers af. Logisch dus dat de prijs bij De Lijn met een goed derde omhoog ging, zonder echt de pan uit te swingen.

En voor de techneuten is er nog deze tabel, over het door ons gebruikte treinmaterieel.

Rijtuigen - percentages.

Tractiemiddelen - percentages.

Tot slot toch nog even een belangrijke opmerking: dit is geen evangelie. Deze cijfers worden door zo veel toevallige omstandigheden beïnvloed dat je ze met een korreltje zout moet nemen...

04-01-2016 om 22:21 geschreven door overweg13