Trein en bus, wandelen en weer, en van die hobby's meer
23-07-2008
23 juli 2008
De belangrijkste beleidsmaatregel van Happart was wel de uniformisering van de bewegwijzering van de wandelingen overal in Wallonië. Waar dat vroeger gebeurde met een bont allegaartje aan bordjes en plaatjes van alle mogelijke formaten en met alle mogelijke tekeningen en symbolen, is zowat elke gemeente in Wallonië er de voorbije jaren in geslaagd om de bewegwijzering volgens de nieuwe normen in te voeren. Dat heeft als pervers neveneffect dat alle folders, brochures en kaarten van meer dan 5 jaar oud onherroepelijk onbruikbaar zijn voor wie het zich gemakkelijk wil maken. Niet voor ons dus, die vandaag op pad trekken met een wandelkaart die we in 1985 aankochten: "Bewegwijzerde wandelingen in de Boven-Lesse". Als je wat geluk hebt, dan heb je na een tijdje wel door wat vandaag het symbool is van die oude wandeling, maar blijkbaar heeft men hier ook het hele wandelwegennet geherstructureerd. Maar in deze streek verandert er zo weinig dat je de oude kaarten niet echt onbruikbaar kunt noemen. We combineren een tweetal wandelingen, met als hoofdbrok de oude "Promenade des Étangs de Mirwart", en aanlooproutes uit de dorpskern van Tellin.
Tellin zelf mag prat gaan op een mooie, rustige dorpskern - ideaal als start- en eindpunt- en boogt zowaar op een museum - vroeger klokkenfabriek: Cloch-art. De wandeling zelf is een stevige combinatie van lang klimmen en dalen, en loopt grotendeels door bosgebied. De vijvers van Mirwart zijn kunstmatig aangelegde viskweekvijvers, waar draad de vreetgrage reigers op afstand moet houden. Met een TWQ van 52 % scoort deze wandeling niet echt hoog, maar dat komt vooral doordat een flink stuk van de boswegen geasfalteerd is (geweest). Niet echt trage wegen dus, al is het verkeer hier werkelijk minimaal: 2 Vlaamse wandelaars in dit wat geïsoleerde gebied.
We moeten deze wandeling op een woensdag maken. Misschien frons je daarbij de wenkbrauwen, maar dit is inderdaad het gevolg van een eigenaardigheid in de dienstregeling van buslijn 29 die Jemelle met Grupont verbindt. Het stuk Jemelle - Wellin (langs Han-sur-Lesse) mag dan volgens Waalse normen meer dan behoorlijk bediend zijn, voorbij Wellin is het behelpen. Vroeg in de ochtend valt het busverkeer hier stil, zodat we er zelfs geen extra vroege uitstap van kunnen maken. En alleen op woensdag is hier een bruikbare verbinding rond de middag. Wat daar de reden mag voor zijn, is me een raadsel. Vaak is dit het gevolg van een markt in de buurt, maar we zijn nu niet bepaald onder de indruk van het aantal zwaar beladen Ardense vrouwen dat van welke markt dan ook bijna thuis is. Misschien is het een destijds ingevoerde maatregel (gaat terug tot in de jaren 1960!) waarvan niemand meer weet waar hij goed voor is. Merkwaardig genoeg zitten we zelfs niet alleen op de bus tussen Wellin en Tellin. De buslijn vervangt een tramlijntje dat destijds achter het dorp van Tellin doorliep. Meer dan wat vage restjes in het landschap is hier niet meer van terug te vinden.
We vertrokken in Halle op een voor ons ongewoon laat uur: IR 3909 (Halle 10:09 - Brussel-Zuid 10:19) wordt door Andréke met 6 minuten vertraging aangekondigd, en dat veroorzaakt een volksverhuizing naar de IR van 10:15. De simpele zielen laten zich telkens weer vangen want in Lot zal de 3909 toch voorrang krijgen. Alhoewel de 3259 eerst vertrekt zullen we hem met ms 843 net voor Lot voorbijrijden. Bij aankomst in Brussel-Zuid is de vertraging geslonken tot 5 minuten. In Brussel-Zuid nemen we IC 2110 (Brussel-Zuid 10:33 - Jemelle 12:22). We zoeken ons voorkeursplaatsje achteraan de trein in ms 507. Met deze treinen kan het in de zomer alle richtingen uit, maar vandaag hebben we geluk: ondanks de aanwezigheid van 2 groepen jongeren (één voor Libramont, en één voor Poix-Saint-Hubert, hoor ik van de treinbegeleider), kunnen we genieten van een rustige reis. Tussen Brussel en Ottignies lopen we wel 8 minuten vertraging op (zit de 3909 voor ons?), en in Namur wachten we blijkbaar op een aansluiting van de IC uit Lille-Flandres, maar in Jemelle komen we maar 3 minuten te laat aan. Het is ab 5124 van Wellin (een Jonckheere S2000T) die ons naar Wellin (12:34 13:02) brengt. Vroeger kon je rustig op deze bus blijven zitten voor de rest van de rit naar Grupont, maar tegenwoordig wordt er overgestapt, en wel op ab5125 die ons op zijn Ardens met een 4-tal minuten vertraging opzadelt. Overstappen betekent nl. ook een babbeltje slaan, en dan gaat de klok vlug! De bus passeert langs het oude tramstation van Wellin, maar eigenlijk is het alleen voor kenners herkenbaar. (De busgids uit 1975/1976 vermeldt een analoge dienstregeling: Jemelle - Wellin 12:23 - 12:53 met rit 709 en dan Wellin - Tellin 12:55 - 13:09 met rit 705. Te gek om te geloven is de vermelding bij rit 705: verzekert geen aansluiting met rit 709. Dan heb je al eens een bus een keer in de week rond de middag, dan verzekert die nog niet eens aansluiting!)
Voor de terugreis opteren we voor de bus naar Grupont, met overstap op de trein aldaar. Het is ab5881, een Jonckheere Transit 2000, volgens www.zone01.be een bus van stelplaats Dinant. Deze keer zijn we wel de enige reizigers naar deze wat eigenaardige terminus, want het station van Grupont is nu niet meteen het aantrekkelijkste van het NMBS-net. Bij aankomst trekt de bus zich terug op het oude emplacement, wachtend op een stoptrein uit Namur. Er is zowaar één overstappende reiziger!
We kunnen de 50 minuten overstaptijd die ons hier geserveerd worden gelukkig vullen met ons avondmaal, daarin bijgestaan door een hondje van de familie van de luizenbollen. Het is een vriendelijk maar angstig dier, dat dringend wat verzorging nodig heeft. Daarmee past hij perfect in het decor van dit afgeschafte station en bij de huidige bewoners.
L5790 (Grupont 19:15 - Jemelle 19:23) bestaat uit 2 klassieke stellen. Wij kiezen voor het klassiekste (ms 230). De treinwachtster leest Tolstoj, maar ze doet wel haar job zoals het hoort. Spijtig genoeg voor haar kan ze geen exotisch biljet Grupont - Halle aanmaken, de RailPass is maar een flauw afkooksel van een echt biljet. Jemelle wordt zonder problemen gehaald. Hopelijk wordt de NMBS verplicht door de stijgende reizigersaantallen om deze stellen nog lang in dienst te houden. In Jemelle nemen we IC 2141 (Jemelle 19:38 - Brussel-Noord 21:18), 2 ms 96. We zitten nu helemaal vooraan in ms 516, en andermaal wordt het een zalige, rustige reis. Dat vindt ook de treinbegeleider, want we krijgen hem tot Brussel niet te zien. We houden rekening met een eventuele overstap in Brussel-Zuid, maar de trein rijdt stipt, en dat geeft ons 4 minuten om toch in Brussel-Noord over te stappen op IR 3292 (Brussel-Noord 21:22 - Halle 21:45) - ms 316, destijds vaste waarde op de lijnen 162 en 161 die we net bereden hebben. De treinbestuurder schat perfect de reistijd tussen Brussel en Halle in, zodat we precies op tijd in Halle arriveren.
Langzaam maar zeker zijn we wat achterop geraakt met ons wandelschema, en daar is het onstabiele maar interessante weer van de voorbije dagen niet vreemd aan. Maar vandaag lijkt de eerste dag van een betere weerperiode te worden, volgens de voorspellers misschien nog niet in het oosten, en dus trekken wij naar het westen. Er rest ons nog een sluitstukje aan de lang geleden begonnen GR 5A, nl. tussen Koksijde en De Panne. Een sluitstuk, en daarom ook wat korter dan gewend, nl. net iets meer dan 10 kilometer. In het rulle zand van de duinen die hier een goed alternatief bieden voor de waanzin van strand en dijk, kan dat slopend genoeg zijn... Eigenlijk is het bewonderenswaardig hoe de ontwerpers er hier in geslaagd zijn om het beste te halen uit die dunne strook die hier nog aan zachte recreatie besteed kan worden. Het wordt dan ook een aangename tocht, bij ideaal, niet te warm zomerweer. Toch even opletten als je deze tocht zou willen afstappen, want het loopt twee maal fout met de bewegwijzering: één keer waar op een cruciale plek de verfstreepjes ontbreken in het Reservaat Oosthoek. Tot overmaat van ramp vind je op het verkeerde traject nog streepjes van een vorig tracé, die niet allemaal even grondig zijn weggeveegd, wat de twijfel nog doet groeien. Toen we uiteindelijk weer op het juiste tracé kwamen, zijn we een eindje teruggelopen om uit te zoeken waar het verkeerd gelopen was. Uiteindelijk bleek het om één teken te gaan, mogelijk op een omgevallen boom, en bleken onze verwensingen aan het adres van de man met de borstels iets te voorbarig. Ten slotte zou je op het traject naar De Panne (Esplanade) rood-wit doorgestreepte verfstrepen moeten vinden, maar dat is niet het geval. Echt fout kun je niet lopen, maar het is duidelijk dat de belofte in de topogids hier niet waar gemaakt wordt. Met een TWQ van 70 % scoort dit stukje GR on-West-Vlaams hoog.
Erg moeilijk kondigde de verplaatsing zich niet aan: - in Halle namen we om 6:46 de IR 3705, bestaande uit 3 ms 96. Wij zitten in ms 526. We arriveren stipt, m.n. om 6.55 in Brussel-Zuid; - van Brussel-Zuid gaat het om 7:14 met IR 3629 (ms 553). Die maakt (bijna klassiek) wat vertraging tussen Veurne en De Panne, maar de schade bleef beperkt tot 2 minuten. Net voor De Panne blijven we even in de wissel steken, na een korte remming. Ik heb geen idee van wat er gebeurd zou kunnen zijn. In De Panne stappen we over op lijn 0: het is tram 6031 die ons naar Koksijde Ster der Zee brengt. We bereiken die halte om 9.26.
De terugreis verloopt even voorspoedig: tram 6040 zorgt voor de overbrenging van De Panne (Esplanade) naar De Panne (Station): 13:17 - 13:24. Tijd om in De Verloren Gernoare energie op te slaan voor de terugreis. IR 3613 bestaat uit ms 544. Van 13:59 tot 15:46 is dat het onze. We bereiken Brussel-Zuid zelfs even te vroeg. Blijft nog het stukje Brussel-Zuid - Halle, met IR 3737 (16:05-16:14), alweer een trein met ms 96 (535).
We hadden vandaag dus maar 1 treintype, en je zult er ons niet over horen klagen. Toch denk ik met enig heimwee terug aan dezelfde verbinding, jaren geleden met M1, M2, M3 of K-rijtuigen...
Normaal gezien had je hier een verslagje kunnen lezen van onze volgende wandeling, langs GR 56 van de Oostkantons, die we voor de tweede keer aanpakken. Op het programma voor vandaag stond Sankt-Vith - Ligneuville, zo'n 18.6 km. Naar Sankt-Vith kun je met lijn 395 uit Verviers, maar die rijdt op zondag rijkelijk laat, en in Ligneuville rijdt de laatste bus op zondag al om 18:02, net iets te vroeg om met de nodige reserve te kunnen uitkijken naar een rustige, aangename mars langs mooie stukjes Duitstalig België. Gelukkig bestaat er een alternatief uit Eupen, met lijn 394, die ons dat extra uurtje staptijd oplevert. Maar dit wordt een horrorverhaal voor elke rechtgeaarde openbaarvervoergebruiker.
Het begint met 8 minuten vertraging in Halle voor IC 1907 uit Moeskroen, maar dat is niet echt een probleem, want de IR 3907 rijdt wel op tijd (Halle 8:32 - Brussel-Zuid 8:43 - ms 803) en de aansluiting naar Eupen komt nooit in het gedrang. Ook IC 507 heeft er zin in: loc 1355 duwt o.a. 11829, en de trein rijdt zo goed als het hele parcours op tijd. Eupen wordt dan ook stipt om 10:47 bereikt, ook al rijden we tussen Dolhain en Welkenraedt even op tegenspoor. We hadden nog maar net 2 dagen geleden de halte van lijn 394 opgezocht, en er zelfs een bus van deze lijn op aangetroffen, en we konden dus vrij gerust zijn: de bus zou tussen 10:57 en 12:09 de onze worden, een rit door de Venen, die zelf al wat toeristisch te bieden heeft.
Helaas, driewerf helaas: we hebben geen bus van lijn 394 gezien, net zomin als het Nederlandse koppel dat al eerder van deze bus gebruik gemaakt had. Wat er misgelopen is, zal de TEC voor mij in de komende dagen moeten uitzoeken, want de klacht is al verstuurd. Ik zou wat begrip kunnen opbrengen voor een ongeval of een andere calamiteit, maar ik vermoed dat de chauffeur op eigen houtje beslist heeft om de halte niet te bedienen, omdat een kruispunt net voor het busstation omrijden noodzakelijk maakt. Of, minstens zo erg, misschien is daardoor de halte wel officieel geschrapt. Dan is het de TEC zelf die schromelijk tekortschiet, want aan de halte hangt geen bericht, en op de website wordt de hinder evenmin vermeld. Ik hou jullie op de hoogte.
Nog wat ter plaatse improviseren zag ik niet echt zitten, en daarom besloten we maar onverrichter zake naar huis terug te keren. Het was de 2710 die met meer dan 20 minuten vertraging de trein uit Oostende binnen sleepte. Andermaal problemen met een 13 dus; het stel was trouwens ook korter dan de gewone 12 rijtuigen. Uiteindelijk vertrok IC 535 van 12:12 met 13 minuten vertraging en met een rit langs de tragere lijn 36 in het verschiet, en dus nog wat extra vertraging, zag het er wel heel slecht uit voor onze aansluiting in Brussel-Noord (om .08, .12 of .16, en dan een uur niks meer). Maar met een TB die er zin in heeft en een 2710 in topvorm kan blijkbaar alles. Met net geen 5 minuten vertraging kwamen we in Brussel-Noord aan, maar de rit verliep dan ook zo goed als ongehinderd van Eupen tot Brussel-Noord! De TBG had ons net voorbij Liège nog voorspeld dat we in Brussel met 15 à 20 minuten zouden aankomen, en zal waarschijnlijk even opgelucht geweest zijn als wij toen ze in Brussel-Noord onze aankomst kon aankondigen. Uiteraard wierp een heerschap (nu ja, heer, eerder het uitschot van de 21ste eeuw) toch nog een schaduw over deze reis, want hij beschikte over wel bijzonder luidruchtig elektronisch materieel om ons leven nog wat zuurder te maken. Zo begonnen we de reis in rijtuig 11819 en eindigden we hem in rijtuig 11817, waar we vanaf Leuven het gezelschap kregen van Engelstalige Werchtergangers. Die Leiden des jungen Werchters zou als titel maar een fractie van de ellende dekken, die ons vandaag te beurt is gevallen. Oh ja, IR 3935 (Brussel-Noord 14:08 - Halle 14:28 - ms 816) reed gewoon perfect naar Halle. Misschien is dat een reden om het voorbeeld van de jonge Werther toch niet helemaal ten einde toe te volgen.
In de Paasvakantie stapten we langs GR563 van Petit-Rechain naar Baelen, vandaag staat het vervolg Baelen - Raeren op het programma. Ik heb berekend dat de tocht 18.450 km lang is, maar de nieuwe dvd van Lannoo en NGI doen daar nog enkele honderden meter bij. Ik vermoed dat dit komt omdat de dvd de niveauverschillen wel in rekening brengt, en ik dat met potlood en papier niet doe. Dit mag dan wel de GR van het Land van Herve zijn, ik heb de indruk dat we daarvoor al net iets te ver naar het zuiden zijn afgezakt, maar dat maakt de pret er niet minder om: het is een prettige, afwisselende tocht, met stukken over heerlijke veldwegen, met soms prachtige bomen van allerlei slag erlangs, stevige bostrajecten (langs de grenzen van het Osthertogenwald) en wat stroken tussen en door de weiden en de koeien (dus toch Herve!). Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de TWQ op 69 % uitkomt.
Ernaartoe rijden is andermaal niet zo moeilijk: we kiezen voor een aankomstuur even na elven, en dan kun je niet onder IC 507 uit. We gunnen onszelf wat speling in Brussel-Zuid, en daarom nemen we P 7515 van 8:19 in Halle die om 8:31 (een minuutje later dan voorzien) in Brussel-Zuid aankomt. Het is een robuust stel M5 dat geduwd wordt door loc 2142. In rijtuig 51509 is het al voor een stukje vakantie; zalige rust, al zijn de meesten op weg naar het werk. IC 507 (Brussel-Zuid 8:57) bestaat uiteraard uit 12 I11'en, geduwd door loc 1348. We kiezen voor rijtuig 11826, en dat lijkt niet zo'n goede keuze: een kanjer van een vierkant wiel zorgt voor erg storend lawaai. De tocht door de NZV zorgt voor een vijftal minuten vertraging, maar daar blijft in Leuven niets meer van over. En dat is maar goed ook, want vanaf Leuven gaat het over lijn 36 naar Liège. De treinbegeleider roept om dat een technisch defect aan de locomotief deze omweg (die trouwens 2 km korter is...) noodzakelijk maakt, én dat we met een tiental minuten vertraging in Liège zullen aankomen. Om een lang verhaal kort te maken: een vertraagde doorrit in Tienen (werken), een stukje tegenspoor in en om Fexhe (om de 2 L-treinen te ontlopen) en de gebruikelijke hinder tussen Verviers en Eupen monden uiteindelijk uit in 13 minuten vertraging bij aankomst in Eupen. Eupen, waar we de bus van lijn 725 naar... Verviers nemen. In Verviers overstappen zou de busrit aanzienlijk langer maken, en in theorie kruisen beide bussen elkaar ongeveer in Verviers. (Dat blijkt trouwens niet alleen in theorie zo te zijn). Het is ab5649 (Renault-EMI R312) van stelplaats Eupen die ons van Eupen (Bushof: 11:10) naar Baelen (Village 11:18) brengt, en ons daar met 2 minuten vertraging aflevert. Normaal gezien zou die bus in Eupen klaar moeten staan (na het eerste deel van zijn rit (Bellmerin - Eupen Bushof), maar er is geen bus te bespeuren. Gelukkig staan er nog wachtende reizigers, zodat we niet meteen aan een rampscenario moeten denken. Lijn 725 rijdt trouwens om de 30 minuten, dus echte problemen verwachten we niet).
Voor de terugreis uit Raeren nemen we een bus van lijn 722. Het is alweer een Renaultbus (ab5651) die ons van Raeren naar Eupen brengt. Op de website heb ik gezien dat er niet minder dan 3 halten Raeren Driesch bestaan, telkens in een andere straat. Je zou verwachten dat die straatnamen ook op het haltebord staan, maar nee hoor, Driesch staat er, in totaal op zes haltepalen. Gelukkig staan de straatnamen hier met Duitse Gründlichkeit aangeduid, en hoeven we dus niet al te erg te twijfelen. Raeren (17:20) - Eupen (17:38) verloopt zonder problemen. IC 514 (die later onze IC 541 moet worden) komt alweer met een dikke tien minuten aan in Eupen, en ja hoor, het is hetzelfde stel met dezelfde 1348 van vanmorgen. We kiezen deze keer voor rijtuig 11834, en dat rijdt wel zacht als een roos. Die 1348 voorspelt niet veel goeds, al vertrekken we stipt op tijd. Net buiten Eupen valt de airco uit, en het lijkt erop dat we naar Welkenraedt rijden zonder enige tractie. Zolang het bergaf gaat is dat niet echt een probleem, natuurlijk, maar we komen toch met een 2-tal minuten in Welkenraedt aan. In Verviers staan we wegens technische problemen wat langer dan voorzien stil, maar het lijkt erop dat die inderdaad verholpen worden. Anders dan gevreesd gaan we zelfs over de HSL naar Leuven. Dat we Brussel-Noord uiteindelijk met een drietal minuten vertraging binnenlopen, heeft vooral te maken met een stukje spoorinfrastructuur dat zich in ijltempo aan het opwerken is tot een nieuwe flessenhals op het Belgische net: de treinen van de lijn van de Luchthaven (36C), de oude lijn 36 en de nieuwe lijn 36N rijden elkaar regelmatig voor de voeten, en dat lijkt ook op dit relatief late uur nog het geval te zijn. CR 1591 (Brussel-Noord 20:17 - Halle 20:37) zal ons ten slotte naar Halle brengen. Vier stellen (waarvan 1 bordeaux) die uiteindelijk met 7 minuten vertraging in Halle aankomen - reden onbekend, want het gros van de vertraging was al opgelopen voor Brussel-Noord. Oh ja, wij zitten in ms 646. Onze eerste vakantiedag buitenshuis zit erop.
De belangrijkste beleidsmaatregel van Happart was wel de uniformisering van de bewegwijzering van de wandelingen overal in Wallonië. Waar dat vroeger gebeurde met een bont allegaartje aan bordjes en plaatjes van alle mogelijke formaten en met alle mogelijke tekeningen en symbolen, is zowat elke gemeente in Wallonië er de voorbije jaren in geslaagd om de bewegwijzering volgens de nieuwe normen in te voeren. Dat heeft als pervers neveneffect dat alle folders, brochures en kaarten van meer dan 5 jaar oud onherroepelijk onbruikbaar zijn voor wie het zich gemakkelijk wil maken. Niet voor ons dus, die vandaag op pad trekken met een wandelkaart die we in 1985 aankochten: "
Langzaam maar zeker zijn we wat achterop geraakt met ons wandelschema, en daar is het onstabiele maar interessante weer van de voorbije dagen niet vreemd aan. Maar vandaag lijkt de eerste dag van een betere weerperiode te worden, volgens de voorspellers misschien nog niet in het oosten, en dus trekken wij naar het westen. Er rest ons nog een sluitstukje aan de lang geleden begonnen GR 5A, nl. tussen Koksijde en De Panne. Een sluitstuk, en daarom ook wat korter dan gewend, nl. net iets meer dan 10 kilometer. In het rulle zand van de duinen die hier een goed alternatief bieden voor de waanzin van strand en dijk, kan dat slopend genoeg zijn... Eigenlijk is het bewonderenswaardig hoe de ontwerpers er hier in geslaagd zijn om het beste te halen uit die dunne strook die hier nog aan zachte recreatie besteed kan worden. Het wordt dan ook een aangename tocht, bij ideaal, niet te warm zomerweer. Toch even opletten als je deze tocht zou willen afstappen, want het loopt twee maal fout met de bewegwijzering: één keer waar op een cruciale plek de verfstreepjes ontbreken in het Reservaat Oosthoek. Tot overmaat van ramp vind je op het verkeerde traject nog streepjes van een vorig tracé, die niet allemaal even grondig zijn weggeveegd, wat de twijfel nog doet groeien. Toen we uiteindelijk weer op het juiste tracé kwamen, zijn we een eindje teruggelopen om uit te zoeken waar het verkeerd gelopen was. Uiteindelijk bleek het om één teken te gaan, mogelijk op een omgevallen boom, en bleken onze verwensingen aan het adres van de man met de borstels iets te voorbarig. Ten slotte zou je op het traject naar De Panne (Esplanade) rood-wit doorgestreepte verfstrepen moeten vinden, maar dat is niet het geval. Echt fout kun je niet lopen, maar het is duidelijk dat de belofte in de topogids hier niet waar gemaakt wordt. Met een TWQ van 70 % scoort dit stukje GR on-West-Vlaams hoog.
In de Paasvakantie stapten we langs GR563 van Petit-Rechain naar Baelen, vandaag staat het vervolg Baelen - Raeren op het programma. Ik heb berekend dat de tocht 18.450 km lang is, maar de nieuwe dvd van Lannoo en NGI doen daar nog enkele honderden meter bij. Ik vermoed dat dit komt omdat de dvd de niveauverschillen wel in rekening brengt, en ik dat met potlood en papier niet doe.
