Trein en bus, wandelen en weer, en van die hobby's meer
24-06-2009
24 juni 2009 Proven - Westouter (GR 5A)
Dit wordt de laatste snipperdag uit mijn leven, of beter, over enkele dagen worden het allemaal snipperdagen. Niet getreurd, toch, en we maken ons op voor een remake van een GR-wandeling die we ook al deden in 1988: Proven - Westouter, langs GR 5A, zo'n 19 kilometer, doorheen een landschap dat zicht- en voelbaar geleidelijk aan meer geaccidenteerd wordt. West-Vlaanderen roept bij mij steevast het beeld op van lange stukken asfalt, door een vrij eentonig landschap, maar dat is vandaag bij de nadering van de West-Vlaamse heuvels wel enigszins anders. De TWQ mag dan met 43 % nog vrij laag zijn, maar naar West-Vlaamse normen is dit een pad dat de Trage wegen echt opzoekt. Echt eenvoudig is dit niet in een streek waar boeren het isolement van hun boerderijen vastleggen door alle wegen ernaartoe tot privé-wegen uit te roepen. (Een kleine anekdote: toen zo'n West-Vlaamse boer enkele jaren geleden naar ons eigen Buizingen kwam, om een boerderij over te nemen, duurde het amper enkele weken voor een door joggers en wandelaars geapprecieerde veldweg langs beide zijden afgesloten werd met een metalen hek. De reactie liet niet op zich wachten, en de hekken moesten definitief opnieuw open. De arme man was zo'n in zijn eer gekrenkt, dat hij meteen uitweek naar Frankrijk. Het zou me niet verbazen mocht hij zijn hekken meegenomen hebben.)
Wij liepen als het ware in een wijde boog rond Poperinge, met de resten van de aloude hopvelden in het eerste deel van de wandeling, en de steeds nadrukkelijker in het blikveld aanwezige getuigeheuvels in het tweede deel ervan. "Ze" hadden warm zomerweer voorspeld, maar een stevige ONO-wind zorgde ervoor dat het geen dag van puffen en blazen werd. Toen we in Westouter aankwamen, bleek dat alle toeristischel trekpleisters (terrassen annex taveernen en andere laafgelegenheden) gesloten waren. Dat werd een geluk bij een ongeluk, want zo ontdekten we het enigszins alternatieve "Au Temps des Cérises", een wat onverwachte combinatie van café en boekhandel - en wat voor een!
Van spoorwegnostalgie kon nauwelijks sprake zijn. Proven werd destijds bediend door het trammetje van de lijn Poperinge - Veurne, dat hier gewoon de hoofdwegen volgde, en dat laat geen sporen na, na zovele jaren. Een kleine twintig jaar reed hier ook een echte trein: de lijn (76) was door de Duitsers aangelegd in WO I, om het front te bevoorraden, maar haalde niet eens de tweede helft van de dertiger jaren. Met 2 reizigerstreinen per dag in elke richting trek je natuurlijk niet veel klanten aan, en de deels parallelle tramlijn had een beter gestoffeerde dienstregeling.
Eigenlijk waren we voor de 3106 gekomen, maar rond dit uur vind je nog opvallend dicht bij het Halse station parkeerplaats, al komen de wagens gestaag aangereden. Daardoor kunnen we wat vroeger weg, en wel in de uit 3 vierledige stellen samengestelde 3906. Ook eerste klasse is gezellig gevuld, al is er nog meer dan voldoende plaats, ook in tweede. Binnenkort, tijdens de toeristische periode, wordt deze trein weer met een stel ingekort - althans zo was het in de vorige jaren, en dan wordt het wel drummen, zeker buiten de jaarlijkse vakantieperiode. Van Brussel naar Poperinge kan het op dit uur niet zonder overstap, al wordt in Railtime gesuggereerd dat de IC-trein in Kortrijk gekoppeld wordt aan de 7048. Fout dus, want de IC bestaat uit een M6-stel, en de P-trein is een schamele break. Koppelen zal dus niet lukken. Gelukkig geeft het papieren spoorboekje wel correcte informatie, en we zijn dus voorbereid op een overstap. Die verloopt bijzonder vlot, ook al omdat onze trein uit Brussel vrijwel de hele weg op tijd rijdt; in Brussel-Zuid is alleen een P-trein uit Oostende afgeschaft, maar voor de rest is het een vlotte spits. We bereiken Poperinge dus met 3 treinen die allemaal stipt in overstappunt of eindstation arriveren. Het belbusje van lijn 69 (Poperinge-Noord) komt mooi op tijd voorrijden. Acht reizigers moeten mee; de tijd dat we alleen meereden ligt ver achter ons. Het is toch wel een knappe, bruikbare oplossing voor een aanvaardbaar OV in rurale streken. Een reiziger komt niet opdagen. De chauffeur wacht een minuut of twee, en vertrekt dan. Hij brengt de belbuscentrale op de hoogte, en het is duidelijk dat handenvrij bellen hier geen overbodige luxe zou zijn. Blijkbaar duurt het net zo lang als bij een reservering om in de centrale binnen te geraken. We maken een ommetje langs Watou, en dan is het onze beurt. In Proven, waar de halte verleden jaar nog niet uitgerust was (na werken), is de toestand hersteld. Bushokje en halteborden zijn terug.
Onze afspraak voor de terugrit ligt vast om 16:05 aan de halte Westouter Neerplaats. Om 15:50 zien we al een belbus opduiken, met reizigers, maar blijkbaar is dat niet de onze, want vanuit de verte zien we een reiziger uitstappen, en weg is het busje. Even later komt een tweede belbus aangereden, naar Ieper. Ik informeer toch maar even bij de vrouwelijke chauffeur, maar ze stelt me gerust: de eerste bus was haar tegenrit van de Ieperse belbus, en onze belbus naar Poperinge zou wel niet lang meer op zich laten wachten. En inderdaad, 2 minuutjes na het afspraakuur komt hij aangereden. Ook deze bus heeft een viertal reizigers.
In Poperinge staat nog geen trein klaar. Dat bevreemdt me wat, want meestal staan de treinen hier 63 minuten te wachten op de terugrit, maar dat is nu blijkbaar niet het geval. Het is inderdaad IC 2336 die na amper 3 minuten terugrijdt, zij het met ander personeel. Het is ms 315, waarvan de snuit stilaan doorzichtig lijkt te worden: de strijd tegen de graffiti lijkt hier dan wel gewonnen, maar de collateral damage is aanzienlijk. Op een zomerdag als vandaag is het ontbreken van airco zonder meer spijtig. Spijtiger is nog dat de vernieuwde stellen ook nog vele jaren zonder afdoende koeling zullen rondrijden. In Kortrijk wordt een stel aangekoppeld. We rijden probleemloos naar Brussel-Zuid. Nog altijd geen trein in vertraging, maar dat liedje is nu snel uit. CR 1589 staat aangekondigd met 6 minuten vertraging, en zou dus theoretisch een minuutje na IR 3139 moeten vertrekken. We gaan voor de laatste, maar vanop het perron zie ik beide treinen nagenoeg gelijk Brussel-Zuid binnenrijden. Terug naar de CR is net iets te veel gevraagd, al ken ik het scenario van de volgende rit wel: vanaf Vorst-Zuid zitten we achter CR 1589, en dan is de rekening snel gemaakt. We komen in Halle aan met 7 minuten vertraging: tussen Brussel-Zuid en Halle hebben we dan ook voortdurend tegen een slakkengangetje gereden, wat me wel verbaast, want vanaf Vorst moet die CR toch ook snelheid kunnen halen. Niet dus!
GR 129 loopt van Brugge naar Dinant, en nog niet zo lang geleden verscheen een nieuwe Franstalige topogids voor het Waalse traject dat loopt van Ellezelles naar Dinant. Ten opzichte van de vorige editie zijn nogal wat wijzigingen gebeurd, en dat vooral om de verharde tracés te ontlopen. Vandaag hebben we gemerkt dat men daar vrij goed in geslaagd is: met een TWQ van 69 % scoort dit stukje GR (18 km lang) meer dan behoorlijk. Toch even opletten: zelf heb ik als ontwerper van gelegenheidswandelingen af en toe de neiging om me blind te staren op wat er theoretisch zou moeten liggen, en dat gaat vaak ten koste van het pragmatische. Ook hier balanceren bepaalde wegen op het randje van het doenbare (sommige ontbreken zelfs op de topografische kaart!), maar je zult me niet horen klagen over het gebruik van moeilijke wegen, als daarmee stroken asfalt en beton vermeden kunnen worden. Het deel Ellezelles - Mainvault mag in deze zin uitzonderlijk genoemd worden dat je bijna 18 km stapt zonder zelfs maar even in de buurt van een dorpskern te komen. Je ziet ook opvallend weinig kerken in de omgeving van het pad, en van ravitaillering is al helemaal geen sprake. Vergezichten, zo typisch voor wat hier het Pays des Collines heet, zijn er des te meer. Voor de treinfans is er alleen een stukje van lijn 82, tussen Ellezelles en Ronse tussen diep uitgegraven taluds. Het eindpunt (Mainvault, Coucou) lag destijds aan de tramlijn die Ath en Frasnes-lez-Buissenal verbond; de tram kwam hier na een traject door de velden langs de hoofdweg te liggen en dat tot in het centrum van Mainvault. Ik heb geen spoor van een bedding meer gevonden, al zijn er nog wel resten van vroegere beddingen dichter bij Ath.
De verplaatsing: Halle - Brussel-Zuid IR 3107 8:19 8:29 (ms 358) +4 Brussel-Zuid - Zottegem IC 2330 8:41 9:14 (ms 410) + 15 Zottegem - Ronse (Schoonboekstraat) lijn 21 10:20 10:50 (ab 2208-38 - Geenens - Jonckheere Transit 2000 met Volvomotor) +2
Mainvault (Coucou) - Ath lijn 9 16:13 16:27 (ab 4621-12 - Roman - Van Hool Linea met Volvomotor) +1 Ath - Halle IR 3116 16:49 17:17 (ms 371) - stipt
De ochtendspits verloopt vrij vlot: alleen IR 3907 heeft 10 minuten vertraging en deze keer wordt hij als eerste naar Brussel geloodst. Onze IR 3107 moet wachten in Lot , en dat resulteert in 4 minuten vertraging in Brussel-Zuid. Op de aankondigingsborden is nauwelijks wat rood te bespeuren: het lijkt geen slechte spits geweest te zijn. Ook onze IC naar Poperinge rijdt zo goed als op tijd, en alles ziet er dus prima uit. In Denderleeuw moet de buffertijd opgemaakt, maar geen probleem: ook hier kan onze trein op tijd vertrekken. Vanaf Welle wordt het verdacht: de trein haalt nauwelijks snelheid en komt wat verder - voor een gesloten sein - helemaal tot stilstand. Ik zie de treinbestuurder uit het treinstel klauteren - wie af en toe met een speciale trein meerijdt, weet dat uitstappen zonder perron geen sinecure is - en hij scheurt het obligate briefje met de toestemming om het sein te "overschrijden" en verder te rijden "op zicht" uit het doosje aan de seinpaal. En ja, er volgt ook nog een mededeling van de treinwachter: technische storing, en vermoedelijk 10 à 15 minuten vertraging. Onze bus zullen we dus wel mogen vergeten, want daar is geen ARIBUSsysteem tegen opgewassen. De trein passeert een 7-tal overwegen, waarvan sommige bewaakt worden door de lokale politie, en eigenlijk duurt het tot net voor Burst voor we opnieuw normaal rijden, want aan een tweede seinpaal heeft zich hetzelfde scenario afgespeeld.
We komen inderdaad met 15 minuten vertraging aan in Zottegem en de bus is zoals verwacht vertrokken, net als de aansluitende treinen, trouwens. Tijd voor een troostende koffie rechtover het station, en blijkbaar zijn we niet de enigen die getroost moeten worden, want het legertje jonge tot piepjonge examinandi groeit zienderogen in de cafés. Sommige pro's doen zelfs meer dan een café aan... De schoolopvang kan hier niet tegen op.
De busrit verloopt vlot en met meer jonge passagiers dan normaal. Het valt ons op dat geen enkele BuzzyPass bovengehaald wordt (moet worden) en de chauffeur wordt nauwelijks een blik waardig geacht. Dan gaat het er in het Halse toch wel even anders aan toe.
Voor de terugrit is het behelpen met de zeer fragmentaire dienstregeling van lijn 9 Ath - Tournai. De accommodatie aan de halte beperkt zich tot een haltepaal, gelukkig met volledig haltebord en een goed leesbare dienstregeling. Daar is trouwens plaats zat op: amper 2 bussen bedienen de halte, al wil dat niet zeggen dat er niet meer ritten zijn: die rijden via Mont de Mainvault, en slaan net voor onze halte linksaf, maar zelfs dan is de keuze beperkt.
De bus laat op zich wachten. Als je dat bij de Henegouwse TEC meemaakt op zo'n landelijke lijn, dan kun je stilaan rekening beginnen houden met een staking. Maar met 8 minuten vertraging komt hij er toch aan. De chauffeur verontschuldigt zich meteen voor de vertraging, en voegt eraan toe dat hij in Anvaing opgehouden werd door een vrachtwagen. Niet dat we hem meteen zouden uitgekafferd hebben omdat hij vertraging had, maar het is toch een handige zet om een agressieve snauw te vermijden. Meer chauffeurs zouden dit moeten toepassen, zeker als het om een uitzonderlijke vertraging gaat, zoals die van onze bus. We komen in Ath aan met nog 6 minuten vertraging; we waren de enige reizigers, maar voor de terugrit is er toch wat meer belangstelling, al zou je de reizigers nog gemakkelijk in een belbusje krijgen.
De treinrit Ath - Halle is er een zonder geschiedenis. Of toch: ik heb vanmorgen voor het eerst biljetten aangekocht met mijn rijksregisternummer, en vanmorgen hebben we wel 2 treinen genomen, maar geen controle gekregen. Nu dus wel, na Silly. Even wordt het hilarisch als de (Nederlandstalige) TBG zegt dat zo'n identiteitskaart meestal bovengehaald wordt door reizigers zonder biljet en zonder centen, maar hij kan maar beter wennen aan die reizigers die met hun identiteitskaart zwaaien. De controle lijkt me vlug en efficiënt te gaan. Het is dus ook geen probleem om 2 verschillende biljetten (Halle - Zottegem en Ath - Halle) aan te kopen. Het is een goed alternatief voor de zelf afgedrukte biljetten op A4-formaat, dat staat vast, en na vandaag zullen we waarschijnlijk fervente IK-zwaaiers worden....
Dit wordt de laatste snipperdag uit mijn leven, of beter, over enkele dagen worden het allemaal snipperdagen. Niet getreurd, toch, en we maken ons op voor een remake van een GR-wandeling die we ook al deden in 1988: Proven - Westouter, langs GR 5A, zo'n 19 kilometer, doorheen een landschap dat zicht- en voelbaar geleidelijk aan meer geaccidenteerd wordt. West-Vlaanderen roept bij mij steevast het beeld op van lange stukken asfalt, door een vrij eentonig landschap, maar dat is vandaag bij de nadering van de West-Vlaamse heuvels wel enigszins anders. De TWQ mag dan met 43 % nog vrij laag zijn, maar naar West-Vlaamse normen is dit een pad dat de Trage wegen echt opzoekt. Echt eenvoudig is dit niet in een streek waar boeren het isolement van hun boerderijen vastleggen door alle wegen ernaartoe tot privé-wegen uit te roepen. (Een kleine anekdote: toen zo'n West-Vlaamse boer enkele jaren geleden naar ons eigen Buizingen kwam, om een boerderij over te nemen, duurde het amper enkele weken voor een door joggers en wandelaars geapprecieerde veldweg langs beide zijden afgesloten werd met een metalen hek. De reactie liet niet op zich wachten, en de hekken moesten definitief opnieuw open. De arme man was zo'n in zijn eer gekrenkt, dat hij meteen uitweek naar Frankrijk. Het zou me niet verbazen mocht hij zijn hekken meegenomen hebben.)
GR 129 loopt van Brugge naar Dinant, en nog niet zo lang geleden verscheen een nieuwe Franstalige topogids voor het Waalse traject dat loopt van Ellezelles naar Dinant. Ten opzichte van de vorige editie zijn nogal wat wijzigingen gebeurd, en dat vooral om de verharde tracés te ontlopen. Vandaag hebben we gemerkt dat men daar vrij goed in geslaagd is: met een TWQ van 69 % scoort dit stukje GR (18 km lang) meer dan behoorlijk. Toch even opletten: zelf heb ik als ontwerper van gelegenheidswandelingen af en toe de neiging om me blind te staren op wat er theoretisch zou moeten liggen, en dat gaat vaak ten koste van het pragmatische. Ook hier balanceren bepaalde wegen op het randje van het doenbare (sommige ontbreken zelfs op de topografische kaart!), maar je zult me niet horen klagen over het gebruik van moeilijke wegen, als daarmee stroken asfalt en beton vermeden kunnen worden.
