De wandeling.
De Streek-GR Groene Gordel - niet verwant met de Gordel - legt een wijde lus van 147 km rond Brussel. We stappen vandaag alweer de laatste etappe, van Sint-Martens-Lennik tot Halle. Dat is om en bij de 22 kilometer en misschien is dit wel het mooiste deel van de hele GR. Het Pajottenland heeft té regelmatig last van té opdringerige bebouwing om een ideaal wandelgebied te zijn, maar vandaag is daar meestal weinig van te merken. Veel van het doorkruiste gebied is vrij ongerept gebleven, zonder oprukkende villabouw, en enkele grote en minder grote boerderijen zijn nu eenmaal organisch met de streek vergroeid. De TWQ bedraagt 56%, en dat geeft misschien onvoldoende weer dat je hier nog kunt stappen over goed begaanbare veld- en voetwegen, zelfs in de onmiddellijke nabijheid van de dorpskernen. Je komt inderdaad door Sint-Kwintens-Lennik, Gaasbeek, Sint-Laureins-Berchem, Oudenaken en Sint-Pieters-Leeuw maar van saai wandelen door woonwijken is hier geen sprake. En voor de rest wordt de tocht gekruid met Prins op het Lennikse Marktplein, het Kasteel van Gaasbeek, en het Coloma Park in Sint-Pieters-Leeuw, met de Sint-Martinusbasiliek in Halle als waardig orgelpunt, ook al is het orgel hier voor twee jaar buiten dienst, gelukkig alleen maar voor restauratie.

Andere foto's en kaartje.

Het weer.
Helder en erg warm (28°) zomerweer.

De stafkaarten.
31/5N Lennik - 31/6 N Sint-Pieters-Leeuw - 31/6Z Halle

Hoe we er geraakten.
Voor de heenreis hadden we nog 3 bussen nodig, met overstap aan Halle Station en Leerbeek Stelplaats, maar de ervaring leert dat Leerbeek een erg betrouwbaar overstappunt is, waar men op vraag van de klant altijd wel even wil wachten. Voor de terugreis kunnen we gewoon onze eigen bus nemen, die we sowieso een 150-tal keer per jaar nemen.

Een beetje geschiedenis.
Met de afschaffing van de elektrische tram Leerbeek - Halle - Brussel in 1966 leek het einde voor de tramstelplaats Leerbeek in zicht, maar toch zou het nog tot 1972 duren voor ook de laatste draad Leerbeek - Lennik - Brussel werd doorgeknipt, dit tot ongenoegen van zowat alle gebruikers. Dat het nog zes jaar duurde voor deze tram opgedoekt werd, was naar verluidt te wijten aan de schabouwelijke toestand van de kasseiweg die grotendeels door de tram in eigen bedding gevolgd werd. Niet dat men gewacht heeft tot de Lennikse Baan volledig vernieuwd was… Tramafschaffingen en geduld hoorden in de toenmalige tijdsgeest niet echt samen.
Toen de tram opgeheven werd, reed die zoals toen gebruikelijk om het uur, al was de bediening tijdens de spits intensiever. In de richting Brussel reden er zo 23 ritten per dag, op zaterdag 17 en op zondag 16. Leerbeek en het Rouppeplein lagen 46' van elkaar. De huidige buslijn 141 is eigenlijk de rechtstreekse opvolger van de tramlijn.

Toen de tramlijn (L) verdween kwam een vergelijkbare buslijn (Lk) in de plaats. Die deed er 49' over, met een vergelijkbare frequentie: 1 bus per uur buiten de spits, meer bussen tijdens de spits. Tegelijk werd een tweede buslijn ingevoerd tussen Sint-Kwintens-Lennik en Brussel (Rouppe) die via Gaasbeek en Vlezenbeek Dorp reed. Dat loste het probleem op voor 2 dorpskernen die vrij ver van de tram verwijderd lagen. Wie uit Leerbeek kwam, moest dan wel overstappen in Lennik en omdat de bus op het gemeenschappelijke deel voorbij Vlezenbeek voor een halfuurdienst zorgde, moest ook ongeveer een half uur op aansluiting gewacht worden in Lennik. Het parcours van deze bus valt grotendeels samen met dat van de huidige 142, al rijden die nu systematisch allemaal tussen Leerbeek en Brussel, wat de tijdrovende overstap in Lennik al vele jaren overbodig maakt.

De oude trambedding is nu een handige trage weg geworden die de kernen van Sint-Kwintens en Sint-Martens met elkaar verbindt.

De verbinding.

En wat we beleefden.
De voorspelde hitte noopt ons tot één voorzorgsmaatregel: zo vroeg mogelijk vertrekken. En voldoende drank? Daar zorgen we nu eenmaal altijd voor. Veel valt er over deze busritten niet te vertellen. De 155 wordt uitgevoerd met ab 3944, een Jonckheere Transit 2000 van Het Rad, de 153 is een Iveco van Leerbeek (ab 5670) en de 141 is opnieuw een Jonckheere, ab 3946 ook van Het Rad. Beide Jonckheeres beleven waarschijnlijk hun laatste weken, want de instroom van de nieuwe Citea's loopt blijkbaar vlot. Alleen de laatste bus loopt wat vertraging op, door werken annex verkeerslichten in het centrum van Sint-Martens. Hier en daar worden jongeren opgepikt, waarvan sommige in onkenbare staat, na een nachtje wallebakken.
De Lijn rijdt vandaag trouwens een soort mengdienst school/vakantie. Basis is de vakantiedienstregeling, maar in de stelplaats van Leerbeek komen extra schoolritten aanrijden, die allemaal nog tamelijk veel leerlingen meevoeren.

De rit huiswaarts verloopt alweer in een Jonckheere, ab 3940. Bussen zonder airco worden hier langzaam maar zeker verdrongen door eigentijdse exemplaren, al is de aanwezigheid van airco lang geen garantie dat die ook effectief gebruikt wordt. Van de Iveco's van Leerbeek moet zowat de helft rondrijden zonder airco, zelfs op hete dagen. Waarom dat zo is? Het kan natuurlijk zijn dat de airco van sommige bussen defect is; anderzijds zou het me niet verbazen dat sommige chauffeurs ergens gelezen hebben dat airco absoluut niet gezond is - en tenslotte brengt het open raampje in de stuurcabine de nodige verfrissing - voor hen. En last but not least zou het me niet verbazen dat ook reizigers vragen om de airco uit te schakelen, je weet wel die categorie die overal tocht voelt en die dezelfde boekjes als de chauffeurs gelezen heeft. Nu vind ik zelf ook niet dat airco een bus in een koelkamer moet omtoveren, maar een graad of 22 lijkt me toch een gezonde temperatuur.

De treinlectuur.
Uiteraard hadden we geen lectuur mee, maar we lezen op dit moment

Katja PETROWSKAJA, Vielleicht Esther.
A.M. HOMES, Vergeef ons.

Een scheutje oprisping.
Dat het met De Lijn zo slecht gaat, is de schuld van de socialisten, dixit Otto Weyts. Feit is dat we als gebruikers een tiental jaren genoten hebben van een goede tot erg goede dienstverlening, waarbij elk hoekje van Vlaanderen wel op een of andere manier bereikbaar was, alle dagen van de week. Dat is nu al lang niet meer het geval en de toekomst is nog somberder. Als de geruchten juist zijn, zullen wij bijvoorbeeld nieuwe bussen krijgen (Weyts investeert) die i.p.v. op 5 minuten afstand (de 155) op een klein half uur van onze voordeur (de 153) zullen passeren. Geef mij dan maar ouwe versleten bussen die wel in onze buurt komen!

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

29-06-2018 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Aan de Rand van de Venen heet de wandelkaart waarop we ons vandaag baseren. In Bellevaux vertrekt aan het prachtige kerkje een wandeling van iets minder dan 10 km, die men wat inspiratieloos Lamonriville - Florihé - Hurdebise heeft genoemd. Dat zijn meteen drie belangrijke punten op de tocht. Bellevaux wordt alleen maar bediend door 2 schooldiensten, en dus zochten we een oplossing door uit het veel beter bereikbare Malmedy te vertrekken. Daardoor moet je wel twee keer 740 m extra stappen, wat het totaal op ongeveer 11 km brengt. Het is een typische wandeling in de Oostkantons, met een vrij laag TWQ (46%) maar met bijna voortdurend weidse vergezichten over het heuvelend landschap, doorspekt met af en toe een strookje bos en valleien van rustig kabbelende beken.

Het kerkje van Bellevaux, toegewijd aan Saint-Aubin.

Malmedy met de karakteristieke dubbele toren krijgen we wel enkele keren uit de hoogte te zien.

Meer foto's en kaartje.

Het weer.
Op wat cirrus na helder, rustig en aangenaam warm, gelukkig nog even zonder excessen.

De stafkaarten.
50/6N Malmedy - 50/6S Bellevaux-Ligneuville

Hoe we er geraakten.
Malmedy is met het OV vlot bereikbaar, vooral dankzij de lange buslijn 395 die uit Verviers vertrekt en naar Sankt-Vith gaat, met enkele keren ook een uitschieter naar Reuland. Verviers schept uiteraard geen enkel probleem. Alleen spijtig dat deze goed beklante buslijn geen echte uurdienst krijgt. Zeker tot Malmedy is dat te verantwoorden.

Een beetje geschiedenis.
Ik heb het hier wel al vaker gehad over de buslijnen in de Oostkantons. Omdat we vandaag vertrekken en aankomen aan het station van Malmedy, ben ik zo een 80 jaar in de tijd teruggegaan, aan de hand van het spoorboekje van 16.04.1939. Malmedy was toen opgenomen in tabel 45 Trois-Ponts - Malmedy - Weismes (Waimes) - Junkerath. Technisch gesproken zou dat eigenlijk Stavelot - Losheimergraben moeten zijn, maar vlotte leesbaarheid van de tabel primeert hier - gelukkig - op technische correctheid. Eigenaardig genoeg wordt Malmedy als een overstapstation beschouwd (vetjes), terwijl het eigenlijk Stavelot was waar de lijnen 44 en 45 uit elkaar gingen. Ik heb me nog eens geamuseerd met een gele tabel.

De verbinding.

 * eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat de tbg ons waarschijnlijk gewoon over het hoofd gezien heeft
** dat was althans de loc die 7 uur later de 513 duwde en vermoedelijk dus ook vanmorgen de 506 - in Verviers had ik echt geen tijd om nog gauw even naar achter te spurten of te wachten op het vertrek van de trein

En wat we beleefden.
Zelfs de wetenschap dat een gemiste aansluiting in Verviers ons meteen met twee uur vertraging zou opzadelen, kan ons er niet van weerhouden dat we toch maar de geijkte aansluiting trein/bus (9:22-9:40) gebruiken. Achttien minuten aansluitingstijd is tenslotte niet niks en dus vertrekken we met een gerust gemoed richting station.
Hoewel, onze bus naar Halle heeft 10 minuten vertraging, van bij de start in Het Rad al. Misschien moet De Lijn maar eens wekkers uitdelen aan haar personeel, zoals de NMBS smartwatches voorziet. En dus moeten we tegen onze zin de auto nemen, vandaag nog meer tegen onze zin omdat enkele tientallen parkeerplaatsen - op 10 à 15 minuten van het station - enkele dagen onbeschikbaar zijn wegens snoeiwerken.
We gaan eigenlijk voor IC 1706 (7:27), die op tijd vertrokken is in Quiévrain, maar dan tussen Jemappes en Mons 14 minuten vertraging oploopt. Dat wordt dus uitwijken naar IC 3406 (7:21), die ook op tijd vertrokken is in Binche, maar die óók een half uur vertraging aan de broek gesmeerd krijgt. Tja, het loopt echt niet meer gesmeerd met onze treinen en het lijkt van kwaad naar erger te gaan - nee, het gaat van kwaad naar erger. Gelukkig is er nog P 7572, die officieel naar Brussel-Zuid rijdt, maar daar als S trein naar Ottignies verder rijdt. Dat lijken de meeste reizigers wel te weten, ook al wordt in de trein (automatisch) omgeroepen dat Brussel-Zuid het eindstation is en al kun je dat ook aan de buitenzijde van de desiro's lezen.

Ondertussen lijkt het ook met de IC 506 naar Eupen niet zo vlot te gaan. Tot Gent-Sint-Pieters lukt het nog wel, maar uiteindelijk zal ook deze trein met 11 minuten vertraging uit Brussel-Zuid vertrekken. Ik gok op 16 minuten vertraging in Brussel-Noord, maar het worden er nog meer: 19, meer bepaald. De aansluiting wordt nu twijfelachtig. Meer, waar treinen vroeger de neiging hadden om vertraging in te lopen, lijken ze nu altijd meer vertraging te maken: Leuven +20 al! Als we in Liège-Guillemins toch met maar 16 minuten vertrekken, zien we opnieuw wat licht aan het eind van de vele tunnels van lijn 37, maar ter hoogte van Chaudfontaine, waar perrons worden aangelegd met het oog op de heropening van de stopplaats, is er een vertragingszone. We komen in Verviers aan met net 18 minuten vertraging en dus zet onze bus op dat ogenblik waarschijnlijk aan voor zijn lange rit naar Reuland. We zijn een viertal rijtuigen naar voren doorgeschoven en ik storm als eerste de roltrap op. De bus staat er nog en een vijftiental reizigers betekent voor ons de redding, want van Aribus is hier niets (meer) te merken. Om 9:42 vatten we onze rit van een klein uur naar Malmedy aan.

Anders dan we bij de TEC gewend zijn, oogt de bus wat afgeleefd en erg proper is hij evenmin. Maar de rustige rit maakt dat we ons adrenalinepeil geleidelijk kunnen normaliseren, met zicht op een aangename wandeling in een prachtige streek.

Voor de terugrit staat dezelfde bus te wachten op het busstation van Malmedy. Ook de chauffeur van de voormiddag is nog actief. Die heeft blijkbaar vandaag uitgekozen om instappers de dringende raad te geven om een teken te geven als ze willen dat de bus stopt. Gelijk heeft hij, maar al van de eerste keer mondt de opmerking uit in een vinnige discussie. Gelukkig blijven die verderop uit. De meeste (jonge) klanten knikken deemoedig.

Ook nu moeten we weer vaststellen dat treinen echt niet stipt rijden - voor wie dat nog een nieuwtje zou zijn. In Verviers-Central vertrekken we met 4 minuten, bij aankomst in Liège-Guillemins is de vertraging al 7 minuten groot, maar de lange voorziene stilstand reduceert haar weer tot 4 minuten. Overigens zullen we Leuven alweer met 6 minuten vertraging bereiken. Onderweg rijden we de IC naar Tournai voorbij. Dat zou onze volgende trein moeten worden, en die is wel op tijd… voorlopig. Net voor Schaarbeek roept de tbg om dat informaticaproblemen het treinverkeer tussen Schaarbeek en Brussel-Zuid verstoren, al is daar niet veel van te merken.
IC 538 blijft wel heel lang aan het perron 9 staan - vraag me niet waarom. Er is een onderonsje aan de gang tussen een tbg of twee, een politieman en iemand van Securail. Maar veel gebeurt er niet. Wel is duidelijk dat IC 1938, die ook van perron 9 moet vertrekken, dat onmogelijk op tijd zal kunnen doen. We stappen dan maar naar P 8802, op perron 10, naar Quévy. Die doet het goed, ook al komt hij in Halle aan met 1 minuut, vermoedelijk opnieuw het gevolg van een niet tijdig geopend sein. Stilaan begin ik Infrabel toch van masochistische neigingen te verdenken. Twee keer is het een P-trein die ons vandaag min of meer stipt uit de nood helpt. Die hebben het natuurlijk makkelijk, als al de IC-treinen die hen normaal gesproken voorafgaan, met zoveel vertraging rijden dat ze niet in de weg kunnen zitten… Misschien wordt op die manier de minimale dienstverlening uitgetest.
Al bij al zijn we nog aan het ergste ontsnapt: jongeren vieren het begin van de vakantie met een partijtje stenen gooien naar treinen en dat leidt tot gigantische vertragingen in de tweede helft van de avondspits. Het WK voetbal kleurt zelfs mijn woordenschat, al laat ik de commerciële voetbalgekte met plezier aan me voorbijgaan.

Vanmorgen zag ik in Leuven een groene Desiro, enfin, een desiro met een groene boodschap. Ik vrees dat dit niet zal volstaan om meer mensen naar het OV te lokken…

De treinlectuur.

Roderik SIX, Val.
A.M. Homes, Vergeef ons.

Een scheutje oprisping.
Sinds 1975 daalt het gemiddelde IQ. Waarom we dat eerst bij politici merken, is nog niet onderzocht.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

Bijlagen:
Malmedy.xlsx (10.4 KB)   

De wandeling.
We laten ons nog eens inspireren door de wandelkaart van Vilers-la-Ville, deze keer voor een wandeling uit Sart-Dames-Avelines, door en langs het Bois Pigeolet en de Châtelet. Het is de zevende wandeling (uit een reeks van 14) die je terug kunt vinden op de door het S.I. en het NGI uitgegeven wandelkaart. Zowat elke strook bos waar je door komt, behoort tot het Bois Pigeolet, dat nauwelijks een aaneengesloten bosgebied is. De Châtelet is dan weer een uitzonderlijk bouwwerk, waar we het eerder al over hadden. Al bij al een aangename wandeling van om en bij de 8 km, met een TWQ van 44%. Als je het kaartje bekijkt, zul je merken dat een soort appendix je bij de kerk van Sart-Dames-Avelines brengt. De eigenlijke bewegwijzering doet dat niet, maar het ommetje naar het rustige kerkplein is de moeite waard. Voor de rest is de bewegwijzering erg betrouwbaar.

Meer foto's vind je hier.

Het weer.
Half tot iets meer bewolkt, erg winderig, maar bij een aangename temperatuur (18°).

De stafkaarten.
39/8S Villers-la-Ville

Hoe we er geraakten.
Dat we de wandeling starten bij de halte Bas Jaune (volgens de topografische kaart Bajaune) van buslijn 568 kan op het eerste gezicht wat verbazing wekken, want het is zeker niet het door de ontwerpers beoogde begin- en eindpunt, maar het is veruit de beste oplossing als je met het OV komt. Lijn 568 Nivelles - Fleurus rijdt om het uur en Nivelles ligt nu ook niet echt aan het andere eind van de wereld. We zouden eventueel hebben kunnen proberen om zowel heen- als terugreis met telkens 3 bussen (155, 365 en 568) af te leggen, maar de verbinding per trein klopt de verbinding per bus duidelijk in tijd en waarschijnlijk ook in betrouwbaarheid.

Een beetje geschiedenis.
Het wekt wat verbazing, maar er zijn zelfs nooit plannen geweest om tussen Nivelles en Fleurus een tramlijn aan te leggen. Dat zal ongetwijfeld verklaren waarom al voor WO II een busdienst beide steden met elkaar verbond, op details na volgens de vandaag nog altijd geldende reisweg. Halfweg de jaren 1950 kreeg de buslijn tabelnummer 568 toegewezen. Een lijnnummer is er blijkbaar nooit geweest. Er is in de voorbije 60 jaar nooit aan gedacht om dit tot lijnnummer geworden tabelnummer door een handelbaarder nummer te vervangen. Ik vermoed dat lijn 568 samen met 1011 (Liège- Athus) zowat de enige lijn is die nog doet terugdenken aan de tabelnummers van de NMVB. (Die tabelnummers liepen van 500 tot ergens in de 1200: lagere nummers werden gebruikt door de NMBS voor haar spoor- en buslijnen. Voor Brabant werden tabelnummers 500 tot 615 gebruikt: 500 voor Brussel - Wemmel [W] en 615 voor Wavre - Corroy-le-Grand - Nil - Chastre.)

Naast deze lijn werd Sart-Dames-Avelines ook nog bediend door een lijn die aansloot bij tramlijn 60 in Charleroi. Tot vandaag houdt deze lijn stand, uitsluitend als schooldienst. En ook de huidige 366 (ooit 365b) bedient zijdelings dit toch niet bepaald belangrijke dorp.

De verbinding.

En wat we beleefden.
In IC 1911 worden we gecontroleerd door een TICO-team. Maar dat is dan ook echt alles dat over deze rit te vertellen valt. IC 2034 zal ons naar Nivelles brengen, in een Desiro; graffitispuiters hebben gaandeweg ook dit materieel ontdekt. De verfindustrie zal er wel bij varen. Nog voor Waterloo remmen we af, en ook voorbij Lillois gaat het traag: S 1783 rijdt met 5 minuten vertraging voor ons en de treinen rijden zo dicht op elkaar, dat we een deel van de vertraging overnemen. Dat zal allemaal veel beter gaan als het GEN hier ergens - ik doe maar een schatting - in 2045 in dienst zal gaan.

De omvangrijke werken in Nivelles, met o.m. de afschaffing van de overweg en een ondertunneling, maken dat alle bussen hier nu voor het station kunnen vertrekken, ook de 568. Van de 3 Aribusschermen lichten er 2 niet op. Zoals jobs, jobs, jobs zou men ook eens werk (!) kunnen maken van aansluitingen, aansluitingen, aansluitingen. Gelukkig is er voor ons geen probleem. We zijn bijna op tijd en de gelede bus komt ruim op tijd rijden en van de vriendelijke chauffeur mogen we zelfs een vijftal minuten voor het vertrek instappen.

Voor de terugrit krijgen we een comfortabele bus - type autocar - toegewezen. Wat opzoekingswerk op zone01 leert ons dat dit een bus is die oorspronkelijk op de lijn 1011 Liège - Athus reed. In Houtain-le-Val, bij de halte Route de Loupoigne, krijgen we de keerzijde van de medaille te zien: instappen met een kinderwagen is geen sinecure. Met de hulp van een uitstapper én de chauffeur lukt het toch. Vanaf Thines delen we al in de geneugten van het op hol geslagen autoverkeer. De rit is tot nog toe stipt geweest, maar in de laatste kilometers zullen we 11 minuten vertraging oplopen. Het is toch godgeklaagd dat OV-gebruikers ook op deze wijze de dupe zijn van een compleet verkeerde mobiliteitspolitiek, zelfs in dat deel van het land waar de autogekte de politici nog niet helemaal in haar greep heeft.

Maar ook nu beschikken we over een uitgebreide overstaptijd, zodat we onze reisplannen uiteindelijk toch zoals uitgedokterd kunnen uitvoeren. IC 2016 wordt opgehouden vlak voor Brussel-Zuid, en S 1589 staat in Vorst-Zuid alweer stil om voorrang te verlenen aan IC 3239 naar Kortrijk in vertraging. Meer dan 5 minuten vertraging kost dat ons niet, maar vlot treinverkeer schijnt nog niet voor morgen te zijn…

De treinlectuur.
Roderik Six, Val.
A.M.Homes, Vergeef ons.

Een scheutje oprisping.
1. Het wordt stilaan duidelijk wat Otto Weyts bedoelt met basisbereikbaarheid. Voor het platteland zal dat neerkomen op basisonbereikbaarheid. En functionele ritten zullen uitblinken in non-functionaliteit, want alleen maar functioneel voor een erg beperkt deel van de bevolking en dan nog gedurende een erg korte periode.
2. Op maandag 25.06 is er nog eens een betoging voor werkgelegenheid. En als ze werk hebben, leggen ze het neer, zoals de chauffeurs van de TEC, zogezegd om mee te gaan betogen.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

22-06-2018 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Toen het verhaal van de dikke wandelboeken al wat aan het aflopen was, bracht het cartografisch bedrijf De Rouck Geocart nog een uitgebreide reeks boxen met telkens 8 wandeltochten in een bepaalde regio uit. Vandaag kiezen we uit de box Van de heuvels van de Borinage tot aan de Ardennen van Couvin de wandeling die start en eindigt in Lobbes: In Val de Sambre, van een poort tot een mijnwerkerswijk. Die poort is de bekende Portelette, een restant van de omwalling van de met de Franse Revolutie verdwenen abdij en de mijnwerkerswijk vind je dan weer in Hourpes, met een van de slechtst scorende NMBS-haltes - Hourpes is anders nauwelijks te ontsluiten met het OV. (Meer info vind je o.a. hier. De te googlen woorden zijn Bonehill, Hourpes, kasteel.) De wandeltocht is zo een 24 km lang, haalt een TWQ van 67% en brengt je van bos tot bos, met telkens een ruime akker of een glooiende weide als intermezzo. En uiteraard stap je bij begin en einde ook nog langs de Samber.
Het is wel even opletten. Dit zinnetje uit de folder maakt duidelijk waarom: Aangezien de landbouwer tot zo dicht mogelijk bij het pad zaait, kan het pad omgeploegd of ingezaaid zijn. Aarzel niet om het toch te nemen! Het behoud van dit gemeentepad is immers afhankelijk van de (zo frequent mogelijke) doorgang van wandelaars. Leuk initiatief; de gemeente beperkt zich echter tot het plaatsen van een bord - waar het pad van de akker af gaat, moet je onvermijdelijk door netels en bramen. Enig onderhoud door de gemeente zou hier niet misstaan. Maar wij overleefden het - met jeukende benen - en dus zullen anderen dat ook wel… Foto's en kaart.

Het kasteel dat hier werd opgericht door Thomas Bonehill was geïnspireerd op een kasteel in Bohemen.

Het weer.
Aangenaam, licht tot half bewolkt weer bij een zeer wandelvriendelijke temperatuur.

De stafkaarten.
52/2N Thuin - 46/6S Anderlues

Hoe we er geraakten.
Lobbes ligt op de spoorlijn 130A, Charleroi-Sud - Erquelinnes en dus moesten we eerst in Charleroi zien te geraken. Omdat eeuwigdurende werken, o.m. aan de vele Samberbruggen, dienst op enkel spoor noodzakelijk maken, is de dienstregelingen voor één keer niet getraceerd op het spiluur. Vandaar dat we voor de heenreis best via La Louvière kunnen reizen, terwijl de terugreis toch via Brussel-Zuid moet gebeuren. Geen van beide reiswegen zou problemen mogen opleveren, maar het draaide toch weer net even anders uit.

Een beetje geschiedenis.
In oudere spoorboekjes staat Lobbes vetjes gedrukt in de dienstregeling: dat was een aanwijzing dat je hier met een overstapstation te maken had. Lijn 130A ligt er nog steeds, wordt gemoderniseerd en kan terugkijken op een verleden als internationale lijn, omdat de klassieke internationale treinen die van Duitsland naar Parijs spoorden via Namur en Charleroi over de grensovergang Erquelinnes/Jeumont geloodst werden. Met het verdwijnen van dat type treinen vervelde de spoorlijn tot een typische stoptreinlijn, weliswaar met een uurdienst, aangevuld met enkele P-treinen. Wie graag nog eens in klassieke tweeledige stellen reist, vindt hier zijn gading nog.
De kruisende lijn was de 109 Mons - Chimay. Die liep over de Samber via een hoge metalen brug die de tand des tijds nog altijd weerstaat, ook al zijn de sporen hier al bijna een halve eeuw opgebroken. De buslijn 109a verwijst in het lijnnummer nog altijd naar deze verdwenen spoorlijn, al is destijds gekozen voor een verbinding Charleroi - Chimay, eerder dan Lobbes - Chimay. Ik heb het hier al eerder over gehad.

De Pont de la Planchette over de Samber. Hier stak lijn 109 de rivier over om weldra Lobbes te bereiken.

De verbinding.

En wat we beleefden.
De NMBS wil dat meer mensen buiten de spits reizen en het minste dat je dan zou verwachten, is dat treinen tenminste wat beterop tijd zouden rijden. Maar het kan soms lelijk tegenslaan.
We rekenen vandaag op een aansluiting van 10 minuten in La Louvière-Sud en van 5 minuten in Charleroi-Sud. De eerste trein (IC 3430) doet het meestal behoorlijk en dus lijkt het voornaamste probleem het korte stukje La Louvière - Charleroi met IC 909 te zullen worden, want het gebrek aan stiptheid van de Waalse dwarslijn is legendarisch. Toch loopt het al vroeger fout. Wees gerust: we zouden meer reserve hebben ingebouwd als we niet over de ganse verbinding op minstens één trein per uur hadden kunnen rekenen.
Het lijkt in eerste instantie verkeerd te lopen omdat S 3779 met een 20-tal minuten vertraging rijdt, maar dat probleem zal zichzelf oplossen omdat IC 3430 in Halle met 7 minuten vertraging zal vertrekken, zodat de S-trein ons onderweg niet voor de wielen zal rijden. Die 7 minuten zijn geleidelijk opgespaard. Ik denk dan onwillekeurig terug aan de LOCO-periode, toen je ook treinbestuurders had die wisten hoe je met de kl…eurpotloden van de reizigers kon spelen zonder echte staking en dus loonverlies. Het kan natuurlijk ook zijn dat op het hele traject tot La Louvière-Sud geen enkel bediend sein op tijd is opengegaan. Enfin, Braine-le-Comte is nog maar +6, Ecaussinnes is al +9, La Louvière-Centre +14 en La Louvière-Sud +18. In Ecaussines wordt gewerkt, maar waarom het sein daar meer dan 2 minuten gesloten blijft hoewel er geen andere trein te bekennen is, is niet duidelijk. Bij de Y. Familleureux verliezen we extra tijd omdat L 4360 voorrang krijgt. Het is sukkelen op grote schaal. Het voordeel is dat je je na een tijdje geen zorgen meer hoeft te maken over de aansluiting, want de 909 is op tijd en die zullen we dus met zekerheid niet meer halen.
We reizen dan maar verder met L 4281, die achter de 3430 ook vertraging heeft opgelopen. Ook die zal geleidelijk vertraging opbouwen, zonder aanwijsbare reden: La Louvière-Sud +5, Morlanwelz +6, Carnières +7, Piéton +7, Forchies +8, Marchienne-au-Pont +9, Charleroi-Sud +10! Dat we op tegenspoor rijden tot Piéton kan toch maar een gedeeltelijke verklaring zijn voor deze aangroeiende vertraging? Gelukkig worden de deuren nu een halve minuut voor het vertrekuur gesloten.
Een uur later dan voorzien stappen we in de L-trein naar Erquelinnes. Echt stipt rijdt die ook niet, maar de vertraging blijft toch beperkt, en hier is er nog het excuus van het verkeer op tegenspoor, als gevolg van werken. Ik denk dat het de derde keer zal worden dat de NMBS dit jaar onze reis zal terugbetalen wegens een langdurige vertraging (+62') en we doen het er echt niet voor: de meesten zullen wel al gezien hebben dat we doorgaans voor veel reserve zorgen.

Naar gelang de vordering van de werken verschuiven de kruisingsmogelijkheden. Op dit ogenblik kruisen de treinen elkaar in Lobbes. Daardoor is het onmogelijk om een gecadanceerde dienst gebaseerd op het spiluur aan te houden.

Gelukkig verloopt de terugreis wel zonder problemen: het lijkt een goede gewoonte te worden. Voor de derde keer stappen we in een klassiek stel, dat ook nu niet graffitivrij is. En de beide ritten naar Brussel-Zuid en Halle verlopen probleemloos.

De treinlectuur.
Robert Harris, Lustrum.
A.M. Homes, Vergeef ons.

Een scheutje oprisping.
1. Als personeel en cliënteel van De Lijn uit kippen, schapen of konijnen zouden bestaan, zou de Vlaamse minister van Dierenwelzijn wel voor ons zorgen. Nu zijn we ten slotte maar tram- en busgebruikers, en die zijn in zijn ogen al te veel en te lang verwend geweest.

2. Het meest onwaarschijnlijke aan de seizoensfinale van Thuis is wel dat twee auto's botsen op een voor de rest lege tweevaksweg en… dat er in de komende vier à vijf minuten, waarin Waldek zijn zielenstrijd uitvecht - ook geen enkel andere auto passeert.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

15-06-2018 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
We zijn al aan ons derde deeltraject van Over hoogplateaus en door weidse Ardeense bossen toe. Wie het geheugen wat wil opfrissen kan hier en hier terecht. Wij stappen vandaag van Lavacherie naar wat we gemakshalve maar Renuamont zullen noemen, alhoewel we dit piepkleine gehucht gewoon rechts laten liggen. Renuamont heeft wel zijn naam gegeven aan een bushalte op lijn 1 Marche - Bastogne. De eigenlijke wandeling is 14.570 km lang, maar op het einde moet je daar nog 1.620 km bijtellen: dat is de afstand naar de dichtstbijzijnde bushalte. De wandeling zelf scoort met een TWQ van 60 % niet zo slecht en bovendien zijn ook alle verharde straatjes erg rustig. Wie houdt van vergezichten komt vandaag ruimschoots aan zijn trekken. Er staat nauwelijks bos op het programma en over de uitgestrekte akkers en weiden krijg je een prachtig uitzicht over de echte Ardennen. Foto's en kaartje.

Stijgend naar Le Ménil. Op de versie van 2005 vergat het NGI deze weg op zijn topografische kaart te vermelden, maar de fout is ondertussen rechtgezet.

Een van de dorpjes waar we doorkwamen: Hubermont.

Het weer.
Licht bewolkt, bij een aangename temperatuur. De hele treinreis heen mocht zich dan wel onder de lage bewolking hebben afgerold, toen we in Lavacherie vertrokken scheen de zon. Alleen de horizontale zichtbaarheid had wat beter gekund: van de heiigheid zouden we vandaag niet verlost geraken.

De stafkaarten.
60/5 N Tenneville - 60/5S Amberloup - 60/6S Flamierge - 65/2N Sibret

Hoe we er geraakten.
We steunen vandaag helemaal op buslijn 1 Marche - Marloie - Bastogne. Niet dat de dienstregeling van deze lijn ons meteen dolenthousiast maakt en zeker de terugreis is van twijfelachtig allooi, met een aansluiting van 9 minuten tussen twee schoolritten die door Bastogne moeten. Tot overmaat van ramp is dat meteen de laatste verbinding tussen Renuamont N4 en Marloie, maar we lossen het uiteindelijke anders op: zie verder.

Een beetje geschiedenis.
Over deze verbuste tramlijn heb ik het eerder al gehad, toen we arriveerden in Lavacherie. Tot Lavacherie (en zelfs nog even verder) is de dienstregeling vrij overzichtelijk, maar dan begint het spelen met varianten. De halte Renuamont, die volgens mijn bescheiden mening redelijk recent is (2000 of die buurt?), laat veronderstellen dat men op een bepaald moment geen brood meer zag in de systematische bediening van de kleine Ardeense dorpen en gehuchten en dat men eigenlijk vanaf Baconfoy zo snel mogelijk Bastogne wilde bereiken. Een nieuwe halte dus, die nauwelijks een publiek kan bereiken, maar die wel bespaart op kilometers en tijd.
Tussen Lavacherie en Amberloup is de trambedding volledig bewaard gebleven, inclusief een metalen brug over de Ourthe, die niet zonder averij uit WO II gekomen is. Onderweg worden we wel voor een raadsel gesteld: de weg stijgt er plots zo abrupt dat het ondenkbaar is dat het trammetje zich destijds van dat niveauverschil meester kon maken. Ik gok erop dat de belendende landbouwer de bedding over enige afstand met vruchtbare aarde heeft volgestort. Maar voor de liefhebbers is dit ongetwijfeld een van de gaafst gebleven trambeddingen.

De verbinding.

En wat we beleefden.
In Halle staan de door de wol geverfde pendelaars boven aan de trappen te wachten in de hoop met de eerst aankomende trein mee te kunnen. Het is P 7741 die eerst aankomt en dus stort de meute zich de trappen af naar perron 4. Zelf staan we vanaf perron 2 het gebeuren gade te slaan. Onze S 1556 rijdt broederlijk tegelijk met P 7741 het station uit. En dan blijkt dat je soms toch wel verkeerd kunt gokken. Zelf gaan we over lijn 96E en dan is het dus maar afwachten wie in Lot voorrang krijgt. Al vanaf Buizingen is het duidelijk dat de pendelaars de verkeerde kleur wol gekozen hebben. Wij gaan zwierig voor de P-trein uit. Op die manier behouden wij de 2 minuten vertraging die we in Halle al hadden, de P-trein gaat van 6 naar 13 minuten. Sneu voor wie op de verkeerde trein gegokt heeft.
IC 2108 staat keurig op tijd aan het perron in Brussel-Zuid. Anders dan gisteren wordt het een geschiedenisloze rit: toen strooide een seinstoring in Ciney roet in het eten, wat voor meer dan een uur vertraging zorgde. Reden waarom we toch maar een reservewandeling in de rugzak zitten hebben, al is de kans statistisch klein dat het twee dagen na elkaar in het honderd loopt.

De bus volgt in Harsin even een omleiding, dat verklaart waarom we in Lavacherie met drie minuten vertraging aankomen. Een tiental reizigers maakt de rit met ons mee. Ook nu zijn er instappers en uitstappers aan de Clinique van Sainte-Ode dat tegenwoordig dient voor de opvang van vluchtelingen.

Voor de terugrit hebben we een verbinding gevonden met een bus die ons van Renuamont naar Lavacherie zal brengen. Het is een schooldienst naar Tonny. In Lavacherie hebben we 9 minuten tijd voor een overstap op een bus naar Marloie en Marche die een minder afwijkende route vormt. Het is akelig wachten aan de halte van Renuamont. We staan immers in het midden van nergens (geen huis te bespeuren) op wat de Fransen zo mooi een bretelle noemen, een eenvoudige afslag die zich aan beide zijden van de N4 bevindt. Het autoverkeer raast over onze hoofden over de brug onder de N4. Akeliger is nog dat je een rotsvast vertrouwen moet hebben in de buschauffeur die zo een halte moet bedienen. En dus slaat de paniek toch wel enigszins toe. We nemen het zekere voor het onzekere - de overstap zou ook wel eens precair kunnen zijn en dan moeten we sowieso terugkeren naar Bastogne. En dus zoeken we vliegensvlug of er geen mogelijkheid bestaat via Bastogne en die is er. Als we om 16:09 aan de overzijde van onder de brug door komen, komt ook de bus van 16:09 er aan. Dat we in Bastogne maar 2 minuten aansluitingstijd hebben op een bus van lijn 163b is niet eens zo erg: er rijden nog voldoende latere bussen naar Libramont.
Bastogne is de hel: zelf moeten we aanschuiven om ter hoogte van het vroegere Bastogne-Nord, dat door de TEC tot Pépinière is herdoopt, op de rotonde te geraken waar de bus van lijn 163b zich bevindt. Maar het lukt: we kunnen nog net met de gelede bus mee, in het gezelschap van enkele tientallen scholieren. Het aantal staande reizigers valt mee, en zelf vinden we elk een zitplaats naast een niet erg enthousiaste puber. Er wordt gewerkt aan de N85 die dwars door Bastogne snijdt. De bus moet onwaarschijnlijk omrijden - we passeren zelfs twee keer de tank en het borstbeeld van Generaal McAuliffe, aardig voor de fans. (Wie we ook passeren is de bus naar Tonny, die zelf al een klein kwartier vertraging heeft: we hebben er goed aan gedaan om via Bastogne te reizen, al is de kans groot dat de aansluitende bus in Lavacherie ook niet zonder kleerscheuren uit Bastogne is weggeraakt.) Onze bus heeft ondertussen 20 minuten vertraging. Met heimwee kijken we uit op de bedding van spoorlijn 163: wat zou een trein hier een zegen zijn, als hij tenminste zou stoppen in enkele landelijke halten. Een tiental van deze scholieren zit waarschijnlijk 2 keer per dag meer dan een uur in de bus, want in Libramont zijn we lang niet de enige uitstappers.

En zoals we de laatste tijd wel meer meemaken, verloopt de terugreis in prima omstandigheden, ook al tekenen we 8 minuten vertraging op bij vertrek in Libramont. Die krimpt met de snelheid van het poolijs.

De treinlectuur.
A.F.Th. van der HEIJDEN, De ochtendgave.
A.M. HOMES, Vergeef ons.

Een scheutje oprisping.
Buiten plassen, oh wat kan het zalig zijn. Alleen willen de modeontwerpers ons die pret blijkbaar ontzeggen want bij meer en meer broeken is het zo goed als onmogelijk om via de gulp je jongeheer de vrije loop te laten. Of ben ik verkeerd ontworpen?

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

05-06-2018 om 00:00 geschreven door overweg13