De wandeling.
GR 577, ook Tour de la Famenne genoemd, doet precies wat zij belooft: de wandelaar trakteren op een 170 km lange kennismaking met de Famenne. Wij zijn al in Leignon beland en trekken de lijn vandaag over 18 à 19 km door naar Haversin, van NMBS-halte naar NMBS-halte, wat de verplaatsing ondanks de 2-uurdienst sterk vergemakkelijkt. We wandelen door dat typisch golvende Famennelandschap met een afwisseling van weiden, velden en enkele stroken bos. Vaak gaat dat over asfalt- en betonwegen: de TWQ haalt 52 %, een cijfer waarvan luie of zwakke leerlingen beweren dat het toch genoeg is. Voor mij mocht het een tikkeltje meer zijn.

De foto's vind je hier en voor het kaartje kun je hier terecht.

Typisch en mooi landschap met op de achtergrond Pessoux.

Het weer.
Warm (te warm?) en bijna windstil zomerweer, met nauwelijks bewolking die naam waardig.

De stafkaarten.
54/6 N Leignon - 54/2 S Ciney (Est)

Hoe we er geraakten.
Leignon en Haversin worden bediend door dezelfde L-trein Ciney - Libramont, die spijtig genoeg maar om de twee uur rijdt. Het is even uitkijken als je de tocht precies tussen 2 treinen wil inpassen; bijna 2 uur wachten zou het alternatief zijn. Maar al bij al is het een van onze gemakkelijkere verplaatsingen dit jaar.

Een beetje geschiedenis.
Mag ik deze keer volstaan met een kleine anekdote? Het gebeurde allemaal op zaterdag 17 augustus 1996. We plannen een wandeltocht van Haversin naar Houyet, toch een respectabel aantal kilometers, genoeg voor een echte dagtocht.
Omdat je niet meteen veel problemen verwacht in een verlengd weekend rekenen we op een aansluiting van 8 minuten in Brussel-Zuid, ook al omdat reserve inbouwen ook zou betekenen dat we al om 7:15 in Halle moeten vertrekken om de trein van 8:21 in Brussel-Zuid te halen.
Het plannetje is eenvoudig: de 2205 van Halle (7:54) naar Brussel-Zuid (8:13), overstap op de 956 van Brussel-Zuid (8:21) naar Ciney (9:42) en daar de L-trein 7706 om 9:47 tot Haversin, waar de aankomst voorzien is om 9:55. Het is goed om weten dat die L-trein toen tijdens het weekend om de 4 uur reed, je leest het goed: om de 4 uur.

Maar… het loopt al fout in Halle, waar we vernemen dat de dienstregeling van de 2205 gewijzigd is: klaarblijkelijk is de dienstregeling die ingevoerd zou worden vanaf 29 september vervroegd van kracht geworden. Dat betekent dat de trein 4 minuten later rijdt dan verwacht, en dat onze aansluitingstijd dus ook ingekort wordt tot 4 minuten. Vier minuten, dat is ook de vertraging bij aankomst in Brussel-Zuid, wat betekent dat onze 8 minuten aansluitingstijd volledig opgesoupeerd zijn. En dat de IC 956 vertrokken is, en dat we dus tegen een vertraging van 4 uur in Haversin aankijken.
Gelukkig liep er in die tijd nog stationspersoneel op de perrons. Een onderstationschef heeft net de 956 uitgewuifd als wij - tegen beter weten in - op het perron aankomen, maar van de trein is niets meer te bespeuren. Toch stap ik kwansuis onwetend op de man af met de vraag of de IC naar Luxemburg vertrokken is. Uiteraard is dat zo. Ik leg hem het hele geval uit: de gewijzigde dienstregeling van de 2205, de 4 minuten vertraging, de L-trein van Ciney naar Arlon die maar om de 4 uur rijdt. En onze plannen om meer dan 20 km te stappen van Haversin tot Houyet, wat onmogelijk is als we 4 uur moeten wachten. Hij aanhoort het allemaal. Tot hij tot zijn verbazing mijn suggestie hoort om de volgende IC uitzonderlijk in Haversin te laten stoppen. Is het ongeloof, verbazing, zelfs een tikkeltje verontwaardiging dat van zijn gezicht is af te lezen: wie zal het zeggen? Maar ik dring aan, en de hoop steekt de kop op als hij zegt: "Je weet toch wat je vraagt?" En de overwinning lijkt in zicht als hij ook nog belooft dat hij zal doen wat hij kan. Hij belt, met den block of met den dispatch, wat was treinen laten rijden toen een eenvoudige zaak. En ja hoor, na enkele minuten komt de verlossende melding: de IC van 9:21 zal uitzonderlijk stoppen in Haversin, maar we moeten wel vooraan gaan zitten. Onze dag lijkt gered. Tijdens de rit blijkt de chef-garde op de hoogte, en de machinist ook. Minder dan een uur na onze voorziene aankomst stappen we vooraan uit, door de enige deur die geopend wordt, nieuwsgierig nagestaard door de reizigers van de 3 stellen van een IC die hier onverwacht op de boerenbuiten tot stilstand is gekomen.

Voor wie alle details wil kennen, zo zagen onze treinreizen er die dag uit:

Halle - Brussel-Zuid               2205        07:58 08:17            +4            817 (vierledig stel)
Brussel-Zuid - Haversin         0957        09:21 10:52            stipt        326 (mr80 - break)

Houyet - Dinant                    7637        17:53 18:12            stipt        4501
Dinant - Brussel-Noord          1843        18:27 19:49            stipt        408 (mr80 - break)
Brussel-Noord - Halle            0770        20:01 20:23            stipt        2153 - 58037 (M4)

De verbinding.

En wat we beleefden.
De twee Deense neuzen zijn nog maar net aan het perron gekomen en wij zijn nog maar net ingestapt, als een pseudobedelaar al opnieuw fel gekleurde briefjes uitdeelt. Nog voor het vertrek in Brussel-Zuid zal hij verdwenen zijn; een juffrouw heeft hem wat munten in de pollen geduwd. En voor de rest staat de reis met de 2110 in het teken van de soms toch wel grootscheepse werken die de lijnen 161 en 162 teisteren: tussen Rhisnes en Namur is het spoor richting Brussel over langere afstand uitgebroken, in Courrière staat de trein richting Brussel te wachten tot het enige spoor vrij komt. Het is bijna wonderlijk dat we in Namur maar 6 minuten vertraging hebben (na een stipt vertrek in Gembloux) en in Ciney met 3 minuten vertraging aankomen. De aansluitende L-trein wordt dus moeiteloos gehaald - de vertraging van de 2110 mocht trouwens 12 minuten bedragen alvorens de aansluiting verbroken zou worden.

De terugreis verloopt minder voorspoedig: de L-trein mag dan wel stipt rijden en de IC mag ook stipt vertrekken in Ciney, deze keer zijn wij het die in Courrière onze beurt mogen afwachten. De IC uit Brussel heeft ook al tussen Rhisnes en Namur 13 minuten vertraging opgelopen en ons valt dus een deel van het onheil te beurt: in Namur komen we aan met 10 minuten vertraging maar alweer door de enkelsporige exploitatie is het wachten op nog meer treinen uit Brussel. Zestien minuten is het verdict en eigenlijk zal het niet meer goed komen, ondanks alle reservetijd. Brussel-Luxemburg bereiken we zelfs met 18 minuten vertraging: de S naar Halle is vertrokken - we zien hem ter hoogte van de Mouterij - en die van een half uur later rijdt niet tijdens de vakantie. Dus wordt het doorrijden naar de NZV. (Een eigenaardigheidje: blijkbaar heeft de IC uit Dinant, die we al in Namur hadden zien staan, de hele weg in het zog van onze IC gereden en met die trein hadden we onze aansluiting wél gehaald, zij het in Etterbeek. Maar om dat vooraf te weten heb je geen NMBS-app maar een kristallen bol nodig…)

In hetzelfde stel als vanmorgen sporen we naar Halle, waar we moe maar tevreden arriveren.

De treinlectuur.
Kees van Beijnum, De offers. Het is inderdaad een stevige roman, rond de figuur van de Nederlandse rechter Brink, die in het naoorlogse Japan mee moet oordelen over de schuld en de onschuld van Japanse politici en militairen. En daar gaat het inderdaad over: schuld en onschuld, boete, ook van de teruggekeerde en zwaar gehandicapte Japanse soldaat, van de Amerikaanse militairen die zich vergrijpen aan de Japanse meisjes en zeker ook van rechter Brink die een affaire begint met de Japanse Michiko.
Rita Falk, Reservetijd.

Een scheutje oprisping.
Harvey, zo hadden we het bewind van Trump nog nooit horen noemen.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

Desiro 08514 rijdt hier als L 6162 Ciney - Libramont. We zijn net uitgestapt in Leignon, zoals de dame op de foto.

De 1351 trekt een vrij lange sleep M6-rijtuigen: dit is IC 2115 Brussel-Zuid - Luxemburg die door het station van Haversin rijdt.

28-08-2017 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
We beëindigen vandaag voor de tweede keer in onze wandelcarrière GR57 en wel met een iets minder dan 15 km lang restje tussen Gouvy en Troisvierges. Veel riviertjes en beken maken dat we bijna voortdurend dalen en klimmen: zo komen we dicht bij de bron van de Oostelijke Ourthe en gaan ook de confrontatie aan met de Woltz, die door Troisvierges loopt. De nadruk ligt op de vergezichten over de weidse weiden. De TWQ is eerder bescheiden: 45%, en af en toe moet je wel even opzij voor een auto (of tractor). Al bij al een aangename tocht die een orgelpunt met klasse zet achter de GR 57. In de topogids gaat die trouwens over in de Lxemburgse Sentier du Nord.

De zomerse foto's vind je op deze locatie. Het kaartje vind je hier.

Bekijk alvast deze foto als smaakmaker:

Het weer.
Zeer aangenaam zomerweer, niet te warm, met afkoelende wind en net wolkjes genoeg om het allemaal mooi te maken.

De stafkaarten.
56/5 S Gouvy - 61/1 N Limerlé - R1 Clervaux - Huldange

Hoe we er geraakten.
Zowel heen- als terugreis gebeurt met 3 treinen, wat dus 2 overstappen betekent. Voor de heenreis hadden we graag wat reserve ingebouwd, maar net de IC 407 die dat mogelijk had gemaakt, rijdt niet verder dan Leuven. En dus is het rekenen op de overstap tussen IC 507 en IC110, in de wetenschap dat die laatste maar 7 minuten op aansluiting van de eerste mag wachten en dat de volgende trein van Liège naar Gouvy twee uur op zich laat wachten.
De terugreis doen we helemaal volgens het boekje. Dan nog zijn we bijna 3 uur onderweg tussen Troisvierges en Halle, maar voor ons maakt de treinreis essentieel deel uit van de uitstap en erg is dat dus niet.

Een beetje geschiedenis.

Ik heb me deze keer wat geamuseerd met de aanmaak van een gele tabel voor Gouvy, geldig vanaf 23.5.1971, een louter willekeurige keuze.
Enkele opmerkingen daarbij: de treinen 296 en 297 zijn internationale treinen. Eindbestemming of oorsprong werden niet vermeld in de Officiële Reisgids, want die bevatte alleen het binnenverkeer. Vermoedelijk gaat het om treinen tussen Milaan en Amsterdam, maar zeker ben ik daar absoluut niet van. Beide beschikten over een restauratiewagen. Niet onbelangrijk: deze treinen waren ook toegankelijk voor de houders van een sociaal abonnement voor een week.
De treinen 172, 173, 174 en 175 zijn de voorlopers van de huidige IC Liers - Luxemburg.
De halte Bizory was al afgeschaft, maar kwam nog wel voor in de tabellen.
Voor de rest is dit een mooie illustratie van de weinig overzichtelijke bediening die zeker op de secundaire lijnen nog vrij algemeen was, zonder veel logica, waar mogelijk afgestemd op de plaatselijke behoeften.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Een lijntje op een Keycard Halle - Brussel-Noord vangt het probleem met het pas vanaf 9:00 geldige seniorenbiljet op. We nemen IC 3206 van 8:03 en krijgen ook meteen controle. Dat is zo een zeldzaamheid geworden dat ik het hier vermeld. We hebben een zee van tijd in Brussel-Zuid en sluiten ons in de Exqi aan bij de vele treinbegeleiders (binnenverkeer, Thalys, Eurostar…) die daar ook profiteren van de lage koffieprijs.
Op spoor 12 staat een IC aangekondigd voor Namur en Luxemburg om 9:03. Zelfs gesofisticeerde systemen kunnen de bal misslaan: de dienstregeling is dan ook grondig overhoop gegooid op de lijnen 161 en 162. En op de website is het sinds enige tijd echt zoeken geworden naar de broodnodige informatie bij werken.
In IC 507 krijgen we al meteen een slecht gelay-out briefje in handen geduwd door een rondtrekkende treinreiziger die ons wat geld probeert af te troggelen. De tbg is wel bijzonder alert: we krijgen nauwelijks de tijd om het briefje te lezen of het wordt al opnieuw opgehaald door een duidelijk verveelde tbg. We vertrekken in Brussel-Noord met 2 minuten vertraging, wat getalm op het hellend vlak maakt dat we die ook nog noteren bij aankomst in Liège-Guillemins Nog snel even het nummer van de loc noteren: de overstap lukt, ook voor de toeristen op weg naar Coo. Daar zullen er 64 uitstappen, slechts enkele overstappers van de 507! Opgemerkt in de 507: gereviseerde rijtuigen I11 verliezen blijkbaar de (beperkte) mogelijkheid om de rugleuningen aan te passen. Vermoedelijk moest die verdwijnen om het verschil eerste/tweede klasse niet al te groot te maken. De reden kan natuurlijk ook zijn dat die dingen bijna altijd kapot waren…

We beginnen de terugrit met 5 minuten vertraging; in Angleur zal die volledig zijn weggewerkt, maar het stukje Angleur - Liège-Guillemins verloopt zelden echt vlot; zo tekenen we toch nog een minuut vertraging op bij aankomst. Maar ook met deze aansluiting loopt het los. Alleen het binnenrijden van Leuven loopt wat stroef: we staan zelfs een tijdje helemaal stil, wat ons 3 minuten vertraging kost. Maar Brussel-Noord bereiken we stipt. IC1940 brengt ons bijna stipt naar Halle. We hebben er dan 407 km op zitten, zonder problemen. Als het goed gaat, mag het ook eens gezegd worden.

De treinlectuur.
Kees van Beijnum, De offers. Ik had nog niets van deze auteur gelezen, maar ik moet toegeven: dit is een steengoede roman. Hij speelt zich af in Japan na WO II, waar een internationaal tribunaal moet oordelen over de oorlogsmisdaden van de Japanse politici en bevelhebbers. Een van de rechters is de Nederlander Brink.
A.F.Th. van der HEIJDEN, Tonio

Een scheutje oprisping.
Een volledige zonsverduistering in de USA. Zo hadden we het bewind van Trump nog niet eerder beschreven gezien.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

De Luxemburgse 3007 overschrijdt de Luxemburgs-Belgische grens met IC 113 Luxemburg - Liers.

Een verrassingsaanval aan de grens en daardoor was ik net te laat om deze 3013 optimaal te kieken.

Troisvierges. De Luxemburgse 4011 met een regionale trein naar… Luxemburg.

Een toemaatje voor de liefhebbers: de grens is hier niet onopgemerkt.

22-08-2017 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
We stappen vandaag langs GR15, in een vorig leven nog GR AE, wat stond voor Ardennen-Eifel. We zijn de vorige keer in Werbomont geland en stappen nu richting Grandmenil. Met de aanlooproutes uit Werbomont (Route de Bastogne) en Manhay (Carrefour) komt dat op 19.5 km, waarvan 17.8 km langs de GR. Die leidt je door enkele gehuchtjes, van beekvallei naar beekvallei, maar de nadruk ligt op stijgen. Op zijn diepst zit je bij 221 m, het hoogtepunt ligt 559 m hoog. Vanaf km 10 stijg je bijna voortdurend. De TWQ bedraagt 70 %: de vele autovrije boswegen tekenen voor dit resultaat. Kortom: een erg degelijk stukje GR en bovendien is de bewegwijzering optimaal! Mocht je desalniettemin toch meer vertrouwen hebben in een kaartje: dat vind je hier.

Typisch landschap en typische bouwkunst. Voeg daar nog heel veel bos aan toe en je hebt meteen een idee van de wandeling. De rest van de foto's vind je hier . En als experimentje: je kunt ze ook hier bekijken. Als het lukt, tenminste. Laat weten wat je ervan vindt!

Het weer.
Wisselend bewolkt, maar zelden meer dan half bewolkt, aangenaam warm en rustig. Alweer een optimaal wandelweertje!

De stafkaarten.
49/7 S Chevron - 49/6 S Ferrières - 55/2 N Harre - 55/2 S Erezée - 55/3 S Manhay

Hoe we er geraakten.
Gelukkig wordt deze regio doorsneden door de N30, die vanaf Werbomont door de expresslijn 1011 Liège - Athus wordt gevolgd. Dat geeft ons de gelegenheid om twee van de (ver uit elkaar gelegen!) halten te gebruiken als begin- en eindpunt: Werbomont (Route de Bastogne), waar de bus net de autoweg verlaten heeft en Manhay (Carrefour), halte ongeveer ter hoogte van de TEC-stelplaats Manhay.
Toch is de dienstregeling van deze populaire en bekende buslijn niet van die aard dat we vlotjes terug in Liège geraken. Maar een overstap ter hoogte van Houffalize (Aux Chéras) op lijn 163c naar Gouvy bespaart ons toch een verre omweg via Bastogne en Libramont (of zelfs Arlon!) of een wel erg lange wachttijd op een bus richting Liège. Dat we nog eens van Gouvy naar Liège mogen sporen in comfortabele I10-rijtuigen kun je als een bonus beschouwen.

Een beetje geschiedenis.
Dat we vandaag heel even rakelings langs de licht opgehoogde bedding van tramlijn Comblain-la-Tour - Melreux liepen, geeft ons de kans om kort in te gaan op de geschiedenis van een deel van het openbaar vervoer in deze dunbevolkte regio.
Aan de basis lag een tramlijn die tussen 1908 en 1912 werd aangelegd tussen twee gemeenten die ook al door de Staatsspoorweg werden bediend. Voor de trein lagen beide zo een 24 km van elkaar, de tramlijn maakte daar 61 km van. Ze bediende dorpen als Xhoris, Ferrières, Werbomont, Harre (zijdelings in Saint-Antoine), Chêne-al-Pierre, Manhay (met de centrale stelplaats), Freyneux, Dochamps, Amonines, Erezée, Soy, Hotton en Melreux. Bij aandachtige lezers zal hier ongetwijfeld een lichtje gaan branden: vandaag nog kun je dankzij de TTA een deel van deze tramlijn per tram verkennen, al moet je vooral niet te veel rekenen op de TEC om er je naartoe te brengen.
De NMVB sloot de lijn voor reizigersverkeer ten noorden van Manhay al in 1948, de rest volgde in 1954. De bescheiden goederendienst rekte het nog tot 1958.
Anders dan op veel andere plaatsen waren de vervangende busdiensten niet zomaar een doorslagje van de verdwenen tramdienst. Zo ruimde Comblain-la-Tour baan voor Aywaille, dat niet alleen over een treinstation beschikte, maar ook het eindpunt was van een belangrijke buslijn uit Liège. In 1955 verbonden bussen Aywaille met Comblain-la-Tour (en Comblain-Fairon) via Awan en Xhoris, Aywaille met Werbomont via Harzé, Houssonloge en Ernonheid. Vanuit Manhay vertrok er dan weer een bus naar Melreux en eentje naar Barvaux. Ook naar La Roche werd vanuit Manhay gereden. Erg belangrijk was ongetwijfeld ook de snelle bus Liège - Bastogne (en verder) die eigenlijk het tramtraject tussen Werbomont en Manhay, dat grotendeels over de N30 liep, opving.
Vandaag, meer dan 60 jaar later, is de structuur van de toenmalige busbediening nog goed te herkennen. Zo is er een lijn 10 van Manhay naar Aywaille (via dorpen als Awan, Xhoris, Ferrières, Izier, Burnontige, Grand-Trixhe, Werbomont, Harre, Chêne-al-Pierre), een lijn 11 van Manhay naar Melreux en een lijn 55 (schooldienst!) van Manhay naar La Roche. Onnodig te vermelden dat de dienstregeling van deze lijnen erg dunnetjes geworden is. Wel zijn varianten ontstaan als 10/3, 11c, 14/1 tot 14/5, grotendeels schoolritten.
Wij kwamen vandaag dus in de buurt van de vroeger tramlijn, al na 2.5 km stappen. Wie zich de moeite getroost even het kaartje te bekijken, kan tussen de toponiemen Bois des Fanges en Bois des Arsins een van de ongelooflijke bochten ontdekken die de tram moest maken om de niveauverschillen te overbruggen, aldus de afstand (en de aantrekkelijkheid) rekkend. Je moet dan in de rechterhoek van het kaartje wel de topomap selecteren. Dan kun je trouwens moeiteloos verder op ontdekking, want hier is echt niet op een bochtje meer of minder gekeken: je kunt ze duidelijk terugvinden op de topokaart.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Alles bij elkaar stond ons vandaag een vrij eenvoudige heenreis te wachten. Met de trein van Halle naar Liège-Guillemins reizen is nu eenmaal niks in vergelijking met sommige van onze expedities. Er valt dan ook weinig over te vertellen. Zowel IC 1905 (naar Brussel-Zuid) als IC 505 (naar Liège-Guillemins) houden het de hele rit stipt. Daar zal deze brugdag wel niet vreemd aan zijn.
De dienstregeling van lijn 1011 is voor het eerst sinds lang gewijzigd, op weekdagen dan toch. De bus vertrekt nu een kwartier later (en komt 's avonds ook een kwartier later aan). Het is ab 6081-25, enkele jaren geleden nog actief in Waals-Brabant: het vroegere nummer is nog leesbaar achteraan de bus. Het is een comfortabele autocar; blijkbaar is de verplichting om grote stukken bagage en zware rugzakken in de kofferruimte te plaatsen sterk verwaterd. Mij wordt alleszins geen duimbreed in de weg gelegd. De bezetting is dan ook niet van die aard dat de rugzak hinderlijk zou kunnen worden. Wat verder stapt zelfs een fietstoerist met plooifiets in… Eenmaal voorbij Chenée rijdt deze bus de autoweg op, die hij niet meer zal verlaten voor Werbomont.

De terugrit is wat ingewikkelder: eerst nemen we de bus van lijn 1011 Manhay (Carrefour) tot Houffalize (Aux Chéras). De halte Carrefour is eigenlijk die van de stelplaats, maar dan een kleine honderd meter verder, en inderdaad dichter bij het kruispunt dan bij de stelplaats. (In de richting Liège heet de halte wel Manhay Dépôt.) De bus beschikt zowaar over airco, bij De Lijn bijna de regel, bij de TEC een zeldzaamheid. Achttien minuten en 5 halten later stappen we uit bij de halte Aux Chéras, wat atypische halte voor de 1011 maar wel handig als overstaphalte. We moeten de N30 oversteken: over tien minuten zou de bus van lijn 163c naar Gouvy moeten komen. Uiteindelijk wordt het 18 minuten. Opnieuw zijn we terechtgekomen in een comfortabele bus met autocarallures en dus ook airco. De bus draagt geen nummer, maar de nummerplaat maakt ons toch wat wijzer: het is een uit het Groothertogdom overgekomen bus; bestemming en lijnnummer moet je aflezen van afdrukken tegen de voorruit. Uiteindelijk zal de bus nog wat van zijn vertraging inlopen. Erg veel druk heeft er trouwens nooit gestaan op de aansluiting in Gouvy.

De IC 117 - zowaar met een Belgische 13 aan de kop - pikt een 8-tal reizigers met fietsen op in het pas vernieuwde station, met onderdoorgang en verhoogde perrons. De tbg verwijst hen naar het tweede rijtuig, waar natuurlijk niet meer plaats is dan in het eerste, derde, vierde of vijfde rijtuig… Echte fietsruimte ontbreekt. Ook deze trein zal stipt rijden; alleen tussen Angleur en Liège-Guillemins staan we even stil, met 2 minuten vertraging op de valreep als gevolg. IC 540 heeft enkele minuten vertraging; dit rijtuigenstel voert 4 eersteklasrijtuigen mee, waarvan er 1 min of meer duidelijk gedeclasseerd is. Alleen uit hun positie kun je afleiden wat de "echte" eersteklasrijtuigen zijn. Voor de reis richting Oostende zal dat wel weinig problemen opleveren, maar deze trein komt vandaag ook nog terug van de kust. Zijn er dan echt I11-B te weinig of zoveel I11-A te veel?

Maar we komen stipt in Brussel-Noord aan en onze aansluiting vertrekt van hetzelfde perron. De IC 1940 heeft trouwens nog een verrassing in petto: een 21 sleept 11 M4-rijtuigen, een wagenstel dat door de week dienst doet als P-trein Moeskroen - Schaarbeek en terug. Ook dat kan een gevolg zijn van de brugdag, zo tussen twee zondagsdiensten in. Tenzij er wat fout is gegaan met de voorziene samenstelling natuurlijk. We arriveren met 3 minuten vertraging in Halle, echt wel de enige noemenswaardige vertraging van de dag, en zelfs dan…

De treinlectuur.
James HERBERT, Once… Halfweg het boek neemt de roman een onverwachte wending: het sprookje voor volwassenen wordt een echte thriller, zij het dat Thom de strijd aangaat met duistere krachten uit de sprookjeswereld. Zonder de hulp van de goede krachten zou hij ongetwijfeld het onderspit delven, maar nu leefden ze nog lang en gelukkig, al zal hij nog 7 jaar moeten wachten voor hij met zijn waternimf zal kunnen trouwen, want zo lang duurt het voor ze genoeg mens zal zijn geworden.
A.F.Th. van der HEIJDEN, Tonio.

Een scheutje oprisping.
Wanneer gaat iemand presentatoren eens diets maken dat snel spreken niet tot tijdwinst leidt, omdat die in versprekingen en haperingen toch weer verloren gaat.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

14-08-2017 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Enkele jaren geleden bracht Lannoo tien (één per provincie) wandelboeken op de markt, telkens met 20 lusvormige wandelingen met alles erop en eraan: kaartje, wegbeschrijving en allerlei andere interessante informatie, zij het dat traditiegetrouw informatie over openbaar vervoer ontbrak. Wij volgen vandaag een wandeling in Namur, meerbepaald in Éprave, deelgemeentetje van Rochefort. Ze kreeg de titel Boswandeling voor het hele gezin, al is ze daar met net geen 12 km net iets te lang voor. Je komt inderdaad terecht in een vrij uitgestrekt aaneengesloten bosgebied dat op de topografische kaart nogal wat namen kreeg: Forêt de Fesches, Bois de Famenne, Bois de Briquemont… Voor een bezoekje aan de Chapelle Reine Astrid moet je halfweg even een heen-en-terugje inlassen, dat trouwens evengoed meevalt als de rest van de wandeling. (Dat zorgt voor een steeltje op de kaart.) De TWQ bedraagt 58%; wie ruimdenkend is kan daar nog een tiental procenten aan toevoegen, omdat een geasfalteerde bosweg zich in zo een erbarmelijke toestand bevindt dat het niet echt duidelijk meer is of hij nu al dan niet verhard is. Maar er kan autoverkeer door en dus beschouw ik hem nog altijd als verhard.

De opvallende watermolen van Éprave met de twee raderen.

De Lomme stroomt bijna onopvallend door het kleine centrum.

Meer foto's vind je hier.

Het weer.
Aangenaam warm, eerst licht bewolkt, later bewolkter. Rustig. Het betere wandelweer.

De stafkaarten.
59/2 S Han-sur-Lesse - 59/2 N Villers-sur-Lesse

Hoe we er geraakten.
Zo eenvoudig was het allemaal niet; Éprave wordt dan wel bediend door twee buslijnen (29 en 166a), maar het is natuurlijk niet altijd gemakkelijk om een wandeling waarmee je toch al gauw enkele uren zoet bent, tussen 2 bruikbare busbedieningen te wrikken. Eigenaardig genoeg zou dat best lukken op zaterdag, maar op een weekdag kon het nog net. Lijn 29 bedient dan 2 keer Éprave, met iets meer dan 3 uur tussentijd en met de nodige voorzorgen moest het mogelijk zijn om de wandeling toch zonder al te veel overhaasting tot een goed eind te brengen.

Een beetje geschiedenis.
Kort over buslijn 166a: ze heeft het stilaan bekende verloop gekend van alle buslijnen die destijds (in dit geval in 1959) de treindienst op landelijke lijnen vervingen. Er kwam een buslijn 166a met een drietal varianten. Het bestaan van varianten was een vaak gebruikt argument om de verbussing te verdedigen: meer dan de trein kon de bus de reizigers bijna voor hun deur oppikken. De variant die ons vandaag interesseert is die van Jemelle naar Éprave, sporadisch verlengd tot Lessive. De andere varianten reden via Wanlin enerzijds en Ciergnon anderzijds. Vanaf de jaren 1980 kreeg je de geleidelijke afbouw van de bediening, met het verdwijnen van de weekenddiensten en het schrappen van een aantal ritten. In 2011 werd de doodsteek gegeven: de lijn 166a Houyet - Jemelle werd opgesplitst in 3 (abc…) en de bediening werd drastisch teruggeschroefd. Schooldiensten en enkele toegevoegde diensten om boodschappen in de stad mogelijk te maken waren alles wat overbleef van een lijn die tot dan toe op weekdagen tamelijk goed stand had gehouden. (We kwamen trouwens in de buurt van het vroegere station van Éprave, dat ondertussen tot woonhuis is omgebouwd. Tijdsgebrek belette ons er even langs te lopen.)

De geschiedenis van lijn 29 en vooral de bediening van Éprave volgt niet het gekende stramien. Lijn 29 is de lijn naar (de Grotten van) Han uit Jemelle en in dat opzicht één van de enige lijnen met enig succes, althans op de toeristisch interessante dagen. Lijn 29 loopt tussen Jemelle en Grupont, al wordt het deel tussen Wellin en Grupont eerder karig bediend. Van een bediening van Éprave was tot eind 1994 helemaal geen sprake, maar toen kwam er een bediening van het grondstation van Lessive, alleen op vakantiedagen, omdat men er blijkbaar van uitging dat deze Belgacom-parel massa's toeristen zou aantrekken. Enkele jaren later (rond 2000?) werd de bediening van Lessive alweer opgeheven, maar… de bediening van Éprave bleef, en eigenaardig genoeg ook alleen op schoolvakantiedagen en op alle zaterdagen en zondagen. Mogelijk spelen keermoeilijkheden in Han mee in deze keuze, want uiteindelijk ligt er geen enkele halte tussen Han en Éprave. En anders zijn ze dit deel gewoon vergeten af te schaffen…

De verbinding.

En wat we beleefden.
Veel keuze hadden we niet; wat we wel hadden kunnen doen, was een uur reserve inbouwen in Rochefort-Jemelle, maar omdat we nog over een alternatieve wandeling beschikten (zie over enkele weken), waagden we het er toch maar op, temeer omdat IC 2109 in de voorbije dagen erg stipt had gereden - wat natuurlijk nog lang geen garantie is. Om tarifaire redenen moesten we om 9:03 mee met IC 3207 van Halle naar Brussel-Zuid - de S naar Schaarbeek van 8:58 heeft alleen vertraging als dat niet nodig is om gebruik te kunnen maken van het seniorenbiljet, al lijken nogal wat ouderen die regel feestelijk aan hun laars te lappen. Maar ook de 3207 is vandaag een toonbeeld van stiptheid.
IC 2109 staat trouwens al klaar op perron 14. Eigenlijk legt hij een bijna vlekkeloze rit af, maar met amper vijf minuten aansluitingstijd in Jemelle is dat ook noodzakelijk. Er daagt alleen wat onheil op als tussen Ciney en Leignon een slagboom wordt afgereden, maar dat probleem is al opgelost als we in Ciney met 3 minuten vertraging vertrekken. Maar doordat we in Ciney op spoor 1 ontvangen worden groeit de vertraging naar Marloie toch nog met 2 minuten. We zullen Rochefort-Jemelle uiteindelijk met 3 minuten vertraging bereiken. (Voor ons is het trouwens de eerste keer dat we het oude Jemelle met de nieuwe naam bereiken. Moest dat nu echt? Probeer dat maar eens zonder afkorting op een Railpass in te vullen. Al kan het nog erger: in het spoorboekje van 1932 trof ik Jemelle (Grotten van Han en van Rochefort) aan. Jemelle-Bellot had natuurlijk ook gekund, al is de korte houdbaarheid van een minister waarschijnlijk een tegenargument.)
Even een bloemetje gooien nog naar de vinnige tbg van de 2109, die bewijst dat je controle (al tussen Zuid en Centraal!), omroepen, beschikbaarheid voor de reizigers en snel fluiten in de stations perfect met elkaar kunt combineren. Het professionele enthousiasme druipt eraf.

Al snel blijkt dat we ons onnodig zorgen hebben gemaakt over onze aansluiting, want de 29 is nergens te bespeuren. De chauffeur van de 166a weet het ook niet zo goed; hij troost ons met de gedachte dat er over een uur weer een bus is. Daar zijn we niet echt mee geholpen, want die rijdt niet naar Éprave. Onze bus komt ten slotte met dik tien minuten vertraging aan, bijzonder sneu voor de overstappers is dat, want de IC naar Brussel is al een tijdje vertrokken. En overstappers zijn er, o.m. een groep jongeren die mogelijk mee aan de basis liggen van de vertraging. Zelf zullen we met 8 minuten vertraging vertrekken en aankomen; in Han heerst een drukte van jewelste, een drukte zoals we hier nog niet eerder hebben meegemaakt. We prijzen ons gelukkig dat we mee mogen naar Éprave, niet helemaal zonder dat de chauffeur daar wat ongerust over wordt. Maar het siert hem dat hij vraagt of we niet in Han hadden moeten uitstappen. Ik stel hem gerust: we moeten echt wel mee naar Éprave, net zoals één andere reiziger die blijkbaar wel een habitué is. Het is een mirakel dat mensen gebruik maken van een busdienst die het grootste deel van het jaar niet rijdt.

Met de ervaring van de middag voor ogen, vrezen we eigenlijk ook voor de terugreis voor onze aansluiting. Maar net als we beslissen om naar de halte van lijn 166a - zo een 100 m verderop - te gaan, komt de 29 stipt aan gereden. En er stapt zowaar opnieuw een reizigster uit en samen met ons zal ook nog een meisje meereizen. Ik durf wel met enige zekerheid beweren dat er dorpen zijn die beter bediend worden - o.a. het hele jaar door - met minder reizigers. In Han blijft de terugkeer van de massa nog even uit, wat positief is voor onze aansluiting. Net als de bus wil vertrekken, komt nog een viertal Duitse toeristen aangelopen. De chauffeur krijgt het er duidelijk van op zijn heupen, want hij weet ook wel dat er geen tijd te verliezen is. De Duitsers proberen het in het Engels, maar dat lukt niet. Blijkt achteraf dat ze een Peugeotgarage zoeken in Rochefort. Ei zo na vergeten ze uit te stappen: ze vragen opnieuw - zo goed en zo kwaad als dat gaat - waar ze uit moeten stappen en ook zo gaan kostbare seconden verloren. Als we onze trein missen is het dankzij hen, dat is duidelijk. (Wat die bus van lijn 166a betreft: de TEC-Namur heeft het hier bestaan de twee schaarse namiddagbussen met één minuut verschil door Éprave te laten rijden. De keuze is dus aan de reiziger. Omdat de 166a niet door Han moet, ligt zijn stiptheid vermoedelijk wat hoger. Maar in Rochefort zullen we hem amper 100 m voor ons uit zien rijden.)

De trein rijdt het station binnen als wij uit de bus stappen. De treinreis terug is alweer een voorbeeld van stiptheid. Het wordt een erg rustige rit, met alleen even een stilstand in Courrière, waar we op de tegenligger uit Brussel wachten. Na nauwelijks een minuutje rijden we al door. In Brussel-Luxemburg is het bijzonder kalm. En de korte treinrit naar Halle is dat ook.

We hebben vandaag een blitzbezoek aan Éprave gebracht. Zo blitz dat we zelfs geen tijd hadden voor een terrasje, dat er net nu wel was. Misschien hadden we toch voor die zaterdag moeten kiezen, met veel meer mogelijkheden.

De treinlectuur.
James HERBERT, Once… Als Thom herstelt van een beroerte, besluit hij terug te keren naar het bos en het boshuisje van zijn jongensjaren om te herstellen. Al snel blijkt dat sprookjes geen verzinsels zijn, alleen hebben we afgeleerd om naar de signalen te luisteren die uit de wereld van elfjes, waternimfen, trollen en heksen naar ons gestuurd worden.
A.F.Th. van der HEIJDEN, Tonio.

Een scheutje oprisping.
Onze kippen lopen weer met hun gat omhoog: hun eieren zijn fipronilvrij, net zoals deze blog.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

07-08-2017 om 00:00 geschreven door overweg13